GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap...
Transcript of GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap...
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111
Vernieuwende vormen van medezeggenschap
Op weg naar nieuwe vormen en
stijlen van medezeggenschap? Rienk Goodijk, 24 mei 2011
Hoogleraar RU Groningen en TiasNimbas/
Universiteit Tilburg
Senior onderzoeker/consultant GITP
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20112
Hoezo ‘medezeggenschap’ op de Universiteit?
> Niet bepaald interessant, lijkt me.> Het levert toch niks op, ofwél dan?!> Gaat toch ten koste van mijn carrière?!> Is de OR niet ‘uit de tijd’?> Ik wil me niet teveel binden.> Ik kan mijn eigen boontjes wel doppen!> Trouwens, ik heb er ook geen tijd voor.
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20113
MZ: ontwikkelingen tot nu toe
> Onderzoek 1999: OR ‘volwassen’, maar verdere ontwikkeling lijkt wat te stagneren …
> Enkele aanpassingen in de WOR (1998): ‘proces’ (art. 23/24), ‘maatwerk’ (art. 32)
> Mislukte discussie over de WMW (2005)> Onderzoek (vanaf 2005): Maatwerk in Overleg,
Vier Scenario’s, Aansluiting (M)Z, Bestuurder en OR, SER-Advies, Onderbenutting bevoegdheden, …
> MZ en Organisatieontwikkeling, NCSI (2010)> Ruimte voor experimenten (‘pilots’ en ‘best
practices’): wat kunnen we daarvan leren?
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20114
Uitdagingen voor de MZ
> Eigen (maatwerk-)oplossingen zoeken> Leren omgaan met verschillende rollen> Aandacht voor relaties> Inzetten op complementariteit> Benutten van mogelijkheden
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20115
Medezeggenschap levert iets op als de MZ …
> Een goede gesprekspartner is> Aansluiting heeft bij de
organisatie(ontwikkeling)> Vroegtijdig in het proces betrokken is> Coalities weet te vormen> Verantwoordelijkheid durft te nemen> Flexibel is en kan ‘meebewegen’> Voldoende feeling met de achterban
heeft> Als waardevol wordt gezien
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20116
Noodzaak tot vernieuwing MZ> Verander(en)d krachtenveld, dynamiek
omgeving> Als MZ aansluiting vinden bij nieuwe
organisatieconcepten> Afnemende belangstelling voor MZ> Moeilijke combinatie MZ en loopbaan (?)> Afstemming/samenwerking binnen OR en met
bestuurder, vakbonden/GO, ‘achterban’: leiderschap, taakverdeling/interacties, benutten ‘netwerk’ en expertises, zichtbaarheid, …
> Opstelling/houding OR, kwaliteitsvragen, onderbenutting en taboes
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20117
Organisatie van de MZ: oude vormen en stijlen doorbreken
> Overleg op ondernemingsniveau: OR/bestuurder, vakbonden, stakeholders, netwerkrelaties, …
> Vormen van participatie ‘in de lijn’: werkoverleg, lunchmeetings, conferenties, digitale communicatie, …
> Persoonlijke verantwoordelijkheid: pops, bijdrage aan projecten, …
Hoe betrokkenheid mobiliseren
en expertises benutten?
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20118
Aanzetten tot vernieuwing(1)
> Strategische medezeggenschap: het strategisch spel leren spelen
> Kaders en decentrale invulling: maatwerk
> De regie-rol van medezeggenschap: het mobiliseren van de medewerkers
> Projecten met wisselende samenstelling> Participatie van onderop: ruimte geven
aan ‘ideale combinaties’
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20119
Aanzetten tot vernieuwing (2)
Vroegtijdige, procesmatige betrokkenheid: > Nieuwe vormen van ‘dialoog’ tussen
bestuurder en OR> Stimuleren/mobiliseren betrokkenheid
van ‘deskundigen’> Interacties met managers, stafleden,
vakbonden, medewerkers, … (klankbordgroepen, contactpersonen)
> Benutten van moderne communicatie middelen etcetera
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 201110
Aanzetten tot vernieuwing (3)
> Professionalisering/kwaliteitsverbetering van het overleg
> Kwaliteitsverbetering binnen de OR: werving (profielschets), ontwikkeling (competenties), beoordeling (feedback mechanismen) en doorstroming (overdracht, terugkeer)
> Eisen ten aanzien van leiderschap en cultuur binnen de organisatie (‘volwassen arbeidsrelaties’)
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 201111
Aanzetten tot vernieuwing (4)
Inbedding MZ in bedrijfsvoering:> MZ/participatie ‘op de agenda’ zetten> Aantrekkelijk maken (voor jongeren,
vrouwen, allochtonen, korte dienst-verbanders, …)
> Talentontwikkeling: MZ als leerschool> Koppeling MZ aan loopbaan: op CV?> Participatief leiderschap> Belangrijke rol van P&O/HR
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 201112
Voorbeelden van vernieuwing van ‘vorm’> Verdere professionalisering OR (strategische
overlegpartner, thema’s, artikel 24, 32, …)
> Kern-OR met ‘schillen’ erom heen (projectgroepen, meedenk-commissies, …)
> Nieuwe vormen van participatie van onderop (‘greenfield’ benadering)
> Ontwikkeling via ‘linking pins’
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 201113
Voorbeelden van vernieuwing van ‘stijl’> Vroegtijdig en procesmatig betrokken
(bijdragen aan innovaties)
> Durven delegeren en mandateren (regisseren en projectmatig werken)
> Leiderschap binnen de OR
> Aansluiting zoeken bij ‘business’
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 201114
Voorbeelden> Stork, Organon: coalities> Philips Electronics NL: Kern-COR> DSM, Heineken: projectmatig werken,
competentieprofielen> Ahold: ‘strategie’ en ‘participatie-van-
onderop’> ABN-AMRO: participantengroepen> Stichting Radar:
contactpersonenoverleg> GGZ N-M Limburg: ‘samen regisseren’> CJIB: de OR als ‘leerschool’
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 201115
De OR als leerschool?Ontwikkeling competenties (expertises,
vaardigheden, houding):• Inhoudelijke kennis (specialisaties)• Overzicht krijgen, samenhang zien• (Management)vaardigheden: stimuleren,
regisseren, delegeren, …• Netwerken: relaties opbouwen, coalities
vormen, ‘het spel leren spelen’• Presenteren, argumenteren, overtuigen• Verantwoordelijkheidsgevoel, teamwork,
vertrouwen winnen/geven,• Leren mee-bewegen
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 201116
Toegevoegde waarde van medezeggenschap
> Benutten inbreng/expertises van medewerkers> Vernieuwing van de organisatiecultuur
(ondernemerschap, participatief leiderschap, betrokkenheid, creativiteit)
> Versterken draagvlak voor veranderingen> Samenwerking tussen ‘partijen’ en binnen de
organisatie (gezamenlijke verantwoordelijkheid voor ontwikkeling organisatie en personeel)
> Bijdrage aan loopbaanontwikkeling> Aantrekkelijke werkgever zijn