GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap...

16
GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 2011 1 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap? Rienk Goodijk, 24 mei 2011 Hoogleraar RU Groningen en TiasNimbas/ Universiteit Tilburg Senior onderzoeker/consultant GITP

Transcript of GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap...

Page 1: GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap?

GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111

Vernieuwende vormen van medezeggenschap

Op weg naar nieuwe vormen en

stijlen van medezeggenschap? Rienk Goodijk, 24 mei 2011

Hoogleraar RU Groningen en TiasNimbas/

Universiteit Tilburg

Senior onderzoeker/consultant GITP

Page 2: GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap?

GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20112

Hoezo ‘medezeggenschap’ op de Universiteit?

> Niet bepaald interessant, lijkt me.> Het levert toch niks op, ofwél dan?!> Gaat toch ten koste van mijn carrière?!> Is de OR niet ‘uit de tijd’?> Ik wil me niet teveel binden.> Ik kan mijn eigen boontjes wel doppen!> Trouwens, ik heb er ook geen tijd voor.

Page 3: GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap?

GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20113

MZ: ontwikkelingen tot nu toe

> Onderzoek 1999: OR ‘volwassen’, maar verdere ontwikkeling lijkt wat te stagneren …

> Enkele aanpassingen in de WOR (1998): ‘proces’ (art. 23/24), ‘maatwerk’ (art. 32)

> Mislukte discussie over de WMW (2005)> Onderzoek (vanaf 2005): Maatwerk in Overleg,

Vier Scenario’s, Aansluiting (M)Z, Bestuurder en OR, SER-Advies, Onderbenutting bevoegdheden, …

> MZ en Organisatieontwikkeling, NCSI (2010)> Ruimte voor experimenten (‘pilots’ en ‘best

practices’): wat kunnen we daarvan leren?

Page 4: GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap?

GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20114

Uitdagingen voor de MZ

> Eigen (maatwerk-)oplossingen zoeken> Leren omgaan met verschillende rollen> Aandacht voor relaties> Inzetten op complementariteit> Benutten van mogelijkheden

Page 5: GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap?

GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20115

Medezeggenschap levert iets op als de MZ …

> Een goede gesprekspartner is> Aansluiting heeft bij de

organisatie(ontwikkeling)> Vroegtijdig in het proces betrokken is> Coalities weet te vormen> Verantwoordelijkheid durft te nemen> Flexibel is en kan ‘meebewegen’> Voldoende feeling met de achterban

heeft> Als waardevol wordt gezien

Page 6: GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap?

GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20116

Noodzaak tot vernieuwing MZ> Verander(en)d krachtenveld, dynamiek

omgeving> Als MZ aansluiting vinden bij nieuwe

organisatieconcepten> Afnemende belangstelling voor MZ> Moeilijke combinatie MZ en loopbaan (?)> Afstemming/samenwerking binnen OR en met

bestuurder, vakbonden/GO, ‘achterban’: leiderschap, taakverdeling/interacties, benutten ‘netwerk’ en expertises, zichtbaarheid, …

> Opstelling/houding OR, kwaliteitsvragen, onderbenutting en taboes

Page 7: GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap?

GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20117

Organisatie van de MZ: oude vormen en stijlen doorbreken

> Overleg op ondernemingsniveau: OR/bestuurder, vakbonden, stakeholders, netwerkrelaties, …

> Vormen van participatie ‘in de lijn’: werkoverleg, lunchmeetings, conferenties, digitale communicatie, …

> Persoonlijke verantwoordelijkheid: pops, bijdrage aan projecten, …

Hoe betrokkenheid mobiliseren

en expertises benutten?

Page 8: GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap?

GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20118

Aanzetten tot vernieuwing(1)

> Strategische medezeggenschap: het strategisch spel leren spelen

> Kaders en decentrale invulling: maatwerk

> De regie-rol van medezeggenschap: het mobiliseren van de medewerkers

> Projecten met wisselende samenstelling> Participatie van onderop: ruimte geven

aan ‘ideale combinaties’

Page 9: GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap?

GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20119

Aanzetten tot vernieuwing (2)

Vroegtijdige, procesmatige betrokkenheid: > Nieuwe vormen van ‘dialoog’ tussen

bestuurder en OR> Stimuleren/mobiliseren betrokkenheid

van ‘deskundigen’> Interacties met managers, stafleden,

vakbonden, medewerkers, … (klankbordgroepen, contactpersonen)

> Benutten van moderne communicatie middelen etcetera

Page 10: GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap?

GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 201110

Aanzetten tot vernieuwing (3)

> Professionalisering/kwaliteitsverbetering van het overleg

> Kwaliteitsverbetering binnen de OR: werving (profielschets), ontwikkeling (competenties), beoordeling (feedback mechanismen) en doorstroming (overdracht, terugkeer)

> Eisen ten aanzien van leiderschap en cultuur binnen de organisatie (‘volwassen arbeidsrelaties’)

Page 11: GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap?

GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 201111

Aanzetten tot vernieuwing (4)

Inbedding MZ in bedrijfsvoering:> MZ/participatie ‘op de agenda’ zetten> Aantrekkelijk maken (voor jongeren,

vrouwen, allochtonen, korte dienst-verbanders, …)

> Talentontwikkeling: MZ als leerschool> Koppeling MZ aan loopbaan: op CV?> Participatief leiderschap> Belangrijke rol van P&O/HR

Page 12: GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap?

GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 201112

Voorbeelden van vernieuwing van ‘vorm’> Verdere professionalisering OR (strategische

overlegpartner, thema’s, artikel 24, 32, …)

> Kern-OR met ‘schillen’ erom heen (projectgroepen, meedenk-commissies, …)

> Nieuwe vormen van participatie van onderop (‘greenfield’ benadering)

> Ontwikkeling via ‘linking pins’

Page 13: GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap?

GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 201113

Voorbeelden van vernieuwing van ‘stijl’> Vroegtijdig en procesmatig betrokken

(bijdragen aan innovaties)

> Durven delegeren en mandateren (regisseren en projectmatig werken)

> Leiderschap binnen de OR

> Aansluiting zoeken bij ‘business’

Page 14: GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap?

GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 201114

Voorbeelden> Stork, Organon: coalities> Philips Electronics NL: Kern-COR> DSM, Heineken: projectmatig werken,

competentieprofielen> Ahold: ‘strategie’ en ‘participatie-van-

onderop’> ABN-AMRO: participantengroepen> Stichting Radar:

contactpersonenoverleg> GGZ N-M Limburg: ‘samen regisseren’> CJIB: de OR als ‘leerschool’

Page 15: GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap?

GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 201115

De OR als leerschool?Ontwikkeling competenties (expertises,

vaardigheden, houding):• Inhoudelijke kennis (specialisaties)• Overzicht krijgen, samenhang zien• (Management)vaardigheden: stimuleren,

regisseren, delegeren, …• Netwerken: relaties opbouwen, coalities

vormen, ‘het spel leren spelen’• Presenteren, argumenteren, overtuigen• Verantwoordelijkheidsgevoel, teamwork,

vertrouwen winnen/geven,• Leren mee-bewegen

Page 16: GITPMedezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 20111 Vernieuwende vormen van medezeggenschap Op weg naar nieuwe vormen en stijlen van medezeggenschap?

GITP Medezeggenschap in beweging Rienk Goodijk 24 mei 201116

Toegevoegde waarde van medezeggenschap

> Benutten inbreng/expertises van medewerkers> Vernieuwing van de organisatiecultuur

(ondernemerschap, participatief leiderschap, betrokkenheid, creativiteit)

> Versterken draagvlak voor veranderingen> Samenwerking tussen ‘partijen’ en binnen de

organisatie (gezamenlijke verantwoordelijkheid voor ontwikkeling organisatie en personeel)

> Bijdrage aan loopbaanontwikkeling> Aantrekkelijke werkgever zijn