Rubriek

1

Pennemes... een warm onthaal

2

Inhoud

Voorwoord 3Voorgeschiedenis 4Pennemes in vogelvlucht 6Ketenzorg 8Wonen 10Werken 12Vrijwilligerswerk/Mantelzorg 14Welzijn 16Toekomst 18Heden 20Ter afsluiting 22Colofon 23

Inhoud

3

Voorwoord 3Voorgeschiedenis 4Pennemes in vogelvlucht 6Ketenzorg 8Wonen 10Werken 12Vrijwilligerswerk/Mantelzorg 14Welzijn 16Toekomst 18Heden 20Ter afsluiting 22Colofon 23

Voorwoord

VoorwoordGraag heet ik u als lezer welkom in dit mooie boek over Stichting Hervormd Centrum Pennemes. Het is in oktober 2012 tien jaar geleden dat onze verzorgingsafdeling naar een nieuwbouwlocatie op het adres Pennemes 7 verhuisde.

Naar aanleiding van dit feit is dit boekje gemaakt en veel bewoners zullen de verhalen nog herkennen. In vogelvlucht nemen wij u mee naar het verleden, heden en toekomst van onze zorginstelling. De verhalen in dit boek zijn het resultaat van een serie interviews met cliënten, vrijwilligers, medewerkers en relaties in de wijk van Stichting Hervormd Centrum Pennemes. Het resultaat is een mooie bloemlezing die hopelijk een beeld geeft van hoe wij het Pennemes beleven.

Wij hebben er ook voor gekozen deze losse interviews het verhaal te laten vertellen, met het besef dat wij nooit het volledige ‘Pennemesgevoel’ kunnen vangen in één drukwerk: want hoe kunnen een paar vellen papier met letters, foto’s en een kaft nu recht doen aan de rijke geschiedenis, haar mooie vooruitzichten en haar warmte. Het is juist dat gevoel en die warmte die bewoners, cliënten, bezoekers, vrijwilligers en medewerkers hier sinds jaar en dag ervaren. Dít, meer nog dan ons gebouw, is het rotsvaste, tijd overschrijdende, onveranderlijke fundament van Pennemes. Als u, als collega, cliënt of bezoeker, door het gebouw van Pennemes loopt, kunt u dat gevoel beleven. Misschien leest u dit in de verre toekomst en zijn onze nieuwbouwplannen tegen die tijd al weer oudbouw geworden. Ook dan durf ik te verwedden dat het ‘Pennemesgevoel’ nog steeds hetzelfde is. Het is mijn voorrecht om als bestuurder deel te mogen uitmaken van dat mooie gevoel.

Met vriendelijke groet,

Gerja Pellegrom

Gerja Pellegrom, directeur Pennemes

Dit boek gaat over Stichting Hervormd Centrum Pennemes: onze cliënten, vrijwilligers, medewerkers en partners in de wijk. Geen verhaal is compleet zonder voorgeschiedenis. Een verhaal over Pennemes begint daarom in de zeventiende eeuw toen de zorg voor de medemens grotendeels door de kerken werd opgepakt.

Het Begin Het lijkt zo lang geleden, meer dan drie eeuwen. Maar als we geschiedenisboeken lezen zien we veel herkenbaars, want ook in die tijd wordt er verhuisd, verbouwd en heeft men te maken met veranderingen. Gelukkig bleef te midden van die veranderingen de kern van Pennemes, zorg voor het medemens, gehandhaafd. Het begon allemaal toen het ridderschap van Holland en West-Friesland haar goedkeuring gaf aan de oprichting van een weeshuis in Oost-Zaandam (1631). De locatie verhuisde van naast de Oostzijderkerk, naar de Peperstraat (1656) en vervolgens de Bloemgracht. Maar het is hier dat Pennemes begon, ook al heette het toen nog niet zo. De ouderenzorg werd in die tijd geleverd door families met ondersteuning door de Diaconie. In 1706 ging de wezenopvang samen met de opvang van armen en werden de besturen samengevoegd onder het toeziend oog van de Diaconie van de Hervormde Gemeente van Oost-Zaandam.

Pennemes De naam Pennemes, de naam van ons huis (en onze straat) hebben wij te danken aan de welvarende en altruïstische handelaar Jacob Baltusz Pennemes. Bij zijn overlijden op 9 april 1792 te Hamburg vermaakte hij zijn vermogen aan het Diaconie-huis van de Hervormde Gemeente.: ‘K wil dat: (sprak d’Edele Ziel Grootmoedig bij ‘s Mans Sterven:) Het Godhuis ‘t Oostzaandam, mijn Aardsche Schat zal erven”.Hieraan verbonden was de wens/opdracht om de weduwen, de wezen en de armen te helpen. In Oterleek komt u nog een boerderij tegen met de naam Pennemes Zaandam en deze boerderij was tot 1974 eigendom van de Diaconie Hervormde Gemeente Zaandam en vormde de belegging van de ooit geschonken aardse schat.

Verbouwing en vernieuwing In 1890 krijgt het huis de officiële naam Diaconie Wees-, Oudemannen en -vrouwenhuis. De Barmhartige Samaritaan in onze gedenksteen in de gevel en in ons logo herinnert hieraan. In de gedenksteen staat het jaartal 1890 en een afbeelding van de Barmhartige Samaritaan. Deze afbeelding verwijst naar Lucas 10 vers 30-37. Het vertelt over de man die hulp nodig heeft en dit van onverwachte zijde krijgt. De vraag was: wie is je naaste en van wie mag je hulp

verwachten? Het antwoord is: je naaste is degene die hulp verleent. In bijbels perspectief is het de opdracht van Jezus die zegt: ga heen en doe hetzelfde.In het jaar 1890 kregen de bejaarden een modern gebouw met voor iedereen een eigen afdeling. Er kwamen tweepersoonskamers. Voordien waren er gescheiden slaapzalen voor mannen en vrouwen! De officiële naam werd: Diaconie Wees-, Oudemannnen en -vrouwenhuis der Hervormde Gemeente van Oost Zaandam.

In 1932 was er nog een ingrijpende verbouwing waarbij een lift werd aangebracht. Begin zestiger jaren worden er plannen gemaakt voor een nieuw gebouw omdat er chronisch tekort aan woonruimte was na de oorlog en men ouderen stimuleerde om kleiner maar verzorgd te gaan wonen. Er komt een modern gebouw met allemaal een eigen kamer en een eigen wc en piepklein aanrecht. De douches en baden op elke gang waren in die tijd nog een luxe.Het huis was gebouwd vanuit en door de Diaconie Hervormde Gemeente ten behoeve van eigen leden maar in de volgende 10 jaren veranderde dat hard en ging men op weg van een Rusthuis naar een Verzorgingshuis. In 1964 was er een uitbreiding naar 70 plaatsen en al snel gaan er stemmen op voor het vervolg, want in december 1973 worden 52 aanleunwoningen in gebruik genomen en een afdeling intensieve zorg van 24 bedden. Deels door renovatie en deels

5

Voorgeschiedenis

door nieuwbouw. Men voorzag dat er ruimte nodig zou zijn voor ontmoeting en ontspanning en hiervoor werd het zalencentrum ontwikkeld waarbij weer gebruik werd gemaakt van de nalatenschap van Jacob Baltus Pennemes en zijn naam wordt hieraan gegeven. Steeds meer mensen krijgen een eigen kamer en weer groeit de behoefte om te renoveren waarbij er ruimte is voor een eigen douche. Door veranderde financiering moet de intensieve zorgafdeling sluiten in 1974 en dat deed pijn bij bewoners, familie, bestuur en personeel.

Van 1989 tot 1991 verandert de zeggenschap van de Diaconie en betaalt de overheid de kosten. In 1994 is er een nieuwbouwplan voor 90 verzorgingshuisplaatsen maar dit wordt gestopt en zelfs sluiting dreigde. Maar uiteindelijk mocht het Hervormd Centrum doorgaan in afgeslankte vorm en resten er 40 plaatsen. Weer uitplaatsingen en reorganisatie met verdriet en verlies van arbeid.In 1995 wordt er in samenwerking met de nieuwe eigenaar Stichting Centraal Woningbeheer Zaanstad de eerste paal geslagen voor de nieuwbouw van het verzorgingshuis en 26 aanleunwoningen extra. Maar plannen willen nog wel een veranderen. Uiteindelijk sluiten de 52 woningen vaan de J. Kleinsorgstraat aan en krijgen de straatnaam Pennemes. Sinds 1997 komt er een traject waarbij financiering van de provincie wordt overgeheveld naar de AWBZ en wordt er een onafhankelijk indicatie orgaan ingesteld: het RIO. Bij plaatsing wordt geen rekening meer gehouden met kerkelijk achtergrond.

In 1998 wordt de maatvoering van kamers opgetrokken en is een nieuwbouwplan de enige mogelijkheid. Er volgt goedkeuring voor een gezamenlijke (met het Erasmushuis, D’Acht Staten en Rosariumhorst) tijdelijke huisvesting aan het Cypressehout te Zaandam. Dit wordt in een half jaar neergezet en in september 2000 werd er verhuisd. In de bestaande aanleunwoningen bleef een zorgteam achter en bij activiteiten werden de bewoners met een bus naar de Uitwijk gebracht. Het zalencentrum Pennemes en de beheerderswoning werden verkocht en aan St. Centraal Woningbeheer. Er ontstaat een uitbreidingsplan voor de aanleunwoningen waarbij tevens een neiuwe zaal gebouwd zal worden. De wachtlijsten groeien en de uitbreiding van kamers gaat van 40 naar 59. Er volgt een fusie tussen St. Centraal Woningbeheer Zaanstad en Saenwonen.

De nieuwbouw Op 1 oktober 2002 betrekken wij het huidige prachtige pand met 59 verzorgingshuisplaatsen en 144 aanleunwoningen. Vanaf 1999 was het mogelijk om verzorgingshuiszorg in de aanleunwoningen te geven en deze vraag stijgt

alleen maar. Voor de zorg aan mensen met dementie zijn er huiskamerprojecten opgezet eerst in samenwerking met de thuiszorg en later door het huis zelf. Bestuurlijk kent Pennemes vanaf 23 december 1992 een Raad van toezicht in plaats van de oude bestuursvorm. Het besturen is dus toezicht houden geworden. Een aanpassing aan de maatschappelijke verandering. De zorgvormen in Pennemes zijn in de laatste jaren veranderd en gegroeid. Projecten voor mensen met dementie, uitbreiding van zorg in de aanleunwoningen en in de wijk, een groot welzijnsaanbod ook voor mensen die in de wijk wonen.

De vraag naar een veilige woonvorm voor mensen met dementie stijgt. In 2007 is de afdeling kleinschalig wonen op de eerste etage geopend voor 25 bewoners en in november 2012 wordt er ook op de begane grond een afdeling kleinschalig wonen gerealiseerd voor 16 bewoners. Samen met uitbreiding op de eerste etage en komt het totaal op 46 bewoners kleinschalig wonen. Er blijven 7 verzorgingshuisappartementen over, maar men kan deze verzorgingshuiszorg ook in de eigen zorgwoning ontvangen.

Verandering en geborgenheidDe bouw en verandering schrijdt voort, maar de spreuk die in onze hal staat gaat nog immer op: “dat Uw ogen nacht en dag geopend zijn over dit huis” (het Oude Testament, 1 Koningen 8 vers 29). Eenieder die hier woont en werkt weet zich geborgen. Dát is het Pennemesgevoel. 5

Rubriek

6

Over de geschiedenis van Stichting Hervormd Centrum Pennemes is al veel geschreven. Tenslotte bestaat Stichting Hervormd Centrum Pennemes al bijna 335 jaar. Een oude gevelsteen (uit 1890) met daarop afgebeeld de barmhartige Samaritaan, nu geplaatst bij de eetzaal, herinnert nog aan de rijke historie. Zo ook de oude (kerk)klok, met op de voorkant de namen van de diakenen en aan de achterkant die van de regentessen.

Van Diaconie naar zorginstelling

7

Pennemes in vogelvlucht

Maar wat in de rijke historie echt tot een bestuurlijke verandering heeft geleid, is de verkoop van de grond en het gebouw aan de woningbouwvereniging. Door die verkoop kwam de Diaconie los van het besturen van het woonzorgcentrum Pennemes, gevestigd in de Rosmolenwijk.

“Natuurlijk heeft dat zijn weerslag gehad op bewoners en medewerkers van Pennemes. De afgelopen tien jaar is Pennemes helemaal los gekomen van de Diaconie, maar dat proces is al gestart in 1992. Als bestuur hebben we er niet zoveel van gemerkt. Pennemes heeft een hervormde identiteit. Iedereen met die achtergrond had voorrang om in Pennemes te komen wonen. Dat is nu niet meer zo. Moest je voorheen in aanvang hervormd zijn, nu wordt iedereen geplaatst afhankelijk van de indicatie, mits zij respect hebben voor de christelijke identiteit.”

Vrienden van Met de ontstane afstand tot de Diaconie, diende zich wel een ander probleem aan. “De diakenen hebben zich altijd enorm ingezet, onder andere door middel van het jaarlijks organiseren van een bazaar, om geld in te zamelen dat ten goede komt aan de bewoners van het huis. Door een stichting op te richten, de Stichting Vrienden van, hebben we het geld daar in onder kunnen brengen. In de loop der jaren hebben we op die manier toch veel geld, ongeveer 100.000 euro, kunnen besteden aan het huis en zijn bewoners. De totstandkoming van dit boek wordt overigens ook mede mogelijk gemaakt door ons.”

Hoogtepunten Een hoogtepunt in het lange bestaan van Stichting Hervormd Centrum Pennemes is de komst van de aanleunwoningen. “Daarmee was Pennemes zeer vooruitstrevend en in de Zaanstreek sowieso de eerste. Dat wat in eerste instantie een nadeel bleek te zijn, de teruggang naar maar veertig zorgplaatsen, heeft zich uiteindelijk ten goede gekeerd en zelfs geleid naar een centrum met 56 plaatsen en ruimte voor 144 aanleunwoningen. Iemand die bij ons binnenkomt, hoeft voor zorg niet meer ergens anders heen. Ook niet als het levenseinde nadert. Het is hier fantastisch wonen en dat je hier kunt blijven is een groot goed. We zien wel een beetje op tegen de naderende verbouwing, maar ook dat zal wel weer goed komen.”

Ondernemend “Pennemes is een kleinschalig en regionaal gebonden woonzorgcentrum, dat juist daardoor zeer ondernemend in de markt staat. Met de komst van de huidige directeur heeft dat een vlucht genomen en werpt dat absoluut zijn vruchten af. Nu is de tijd er ook rijp voor en is de zorgmarkt continu aan veranderingen onderhevig.”

Vrijwilligers “Een groot goed en warm gekoesterd binnen Pennemes zijn de vrijwilligers. Ook dat kent zijn historie in de Diaconie. In de tijd van de Diaconie was er een groot arsenaal aan diakenen die konden helpen. Daardoor hadden we altijd de beschikking over veel vrijwilligers. Nu zien we dat minder worden. Zeker nu de Diaconie ook niet meer op die manier betrokken is. Voor de toekomst is dat een punt van zorg. Veel van onze extra activiteiten worden getrokken door vrijwilligers.”

Deelnemers aan het gesprek waren: Jan Kuijt (voorzitter Stichting Vrienden van), Klaas de Lange (oud-directeur van Pennemes) en mevrouw Adri Vlam (langst wonende cliënt in Stichting Hervormd Centrum Pennemes).

Rubriek

8

Stichting Hervormd Centrum Pennemes staat niet alleen in haar taak om kwalitatieve zorg te leveren in de Rosmolenwijk. Wanneer verschillende zorginstellingen, ieder vanuit de eigen deskundigheid samenwerken, noemen we dat ketenzorg. Het idee achter ketenzorg is dat de ketenpartners samenwerken om cliënten zo goed mogelijk te helpen.

Pennemes als vertrouwde schakel in de zorgketen

9

Ketenzorg

Het kan natuurlijk voorkomen dat iemand vanwege ouderdomsproblematiek bij ons in zorg is en tegelijkertijd zorg ontvangt van een fysiotherapeut, een arts in het Zaans Medisch Centrum en ook nog meedoet aan een dagbestedingsproject van een andere zorgaanbieder. In een dergelijk geval is het belangrijk dat de verschillende partijen samenwerken en dat er overeenstemming bestaat over ieders rol in het zorgproces.

Vertrouwd “In de ketenzorg is het van belang dat alle partijen elkaar weten te vinden en betrokken zijn bij de individuele vraag of het probleem. Samenwerking tussen de zorgpartners is daarom van groot belang. Gelukkig heeft Pennemes die vertrouwde ketenpartners, zowel binnen als buiten de Rosmolenwijjk. Met die partners voeren wij regelmatig overleg en wij komen vaak bij elkaar over de vloer. Wij geven binnen Pennemes antwoord op elke zorgvraag en schakelen daarbij onze ketenpartners in. Bij de continue afstemming speelt ons cliëntbureau de rol van spin in het web. Zij kennen alle contactpersonen en weten bij welke vraag we wie moeten benaderen. Die kennis spelen zij weer door in de organisatie zodat ook onze verpleegkundigen en verzorgenden altijd de weg kunnen vinden in het zorglandschap.”

Van alle markten thuis Stichting Hervormd Centrum Pennemes is gelukkig in staat een breed aanbod aan zorg- en welzijnsdiensten zelf te leveren. Zo biedt de organisatie huishoudelijke zorg, verpleging en verzorging, dagactiviteiten en verpleeghuiszorg in een kleinschalige setting. De aandacht richt zich de afgelopen jaren vooral op scheiden van wonen en zorg, wat zich vertaalt in een afgestemd aanbod in de wijk. Dit aanbod bestaat uit zorg thuis, dagactiviteiten in de wijk, spreekuur en vooral de wijkverpleegkundige zichtbaar in de wijk. Het mooie van Pennemes is dat men terecht kan van welzijnsvraag tot verpleeghuiszorg. Van thuiszorg naar zorg binnen de muren van Pennemes. Dit alles in samenwerking met allerlei partners in de wijk warmee we ketenzorg breed aanbieden.

Vast team “Als medewerkers werken we met teams voor iedere specifieke zorgvraag. Alle medewerkers zijn op de hoogte van het aanbod van Pennemes en maken gebruik van elkaars deskundigheid. Natuurlijk moet je in principe overal inzetbaar zijn binnen de organisatie. Pennemes maakt optimaal gebruik van je kwaliteiten. We hebben als medewerkers zelf kunnen aangeven wat onze wensen zijn en waar onze kwaliteiten het beste ingezet kunnen worden. Daar wordt zoveel mogelijk rekening mee gehouden.

Leerbedrijf “We zijn er bij Pennemes trots op dat wij een erkend leerbedrijf zijn. Niet alleen leren de stagiaires veel van ons, wij leren ook van hen. Doordat zij met

andere ogen naar de organisatie kijken, geeft het ons een fris inzicht. Elke stagiaire komt met een opdracht bij ons binnen en wij moeten het mogelijk maken dat die opdracht uitgevoerd wordt. We geven daarbij begeleiding. Iedere leerling heeft een werkbegeleider. En uiteraard hopen we dat stagiaires en leerlingen onze toekomstige collega’s worden.”

Dorp “Pennemes is net een klein dorp. Iedereen kent elkaar en er is onderling veel respect. We weten met z’n allen waar we heen willen en samen willen we dat mogelijk maken. Dat is niet altijd even makkelijk, maar dat is wel waar we voor staan. De cliënt staat bij ons centraal. Daar doen we het voor.”

Groei “Wat we zien, is dat de verpleeg-huiszorg in een kleinschalige setting zal gaan toenemen. Ook de zorg thuis zal alleen maar groeien. Onze organisatie zal ook mee moeten gaan met deze veranderende en groeiende zorgvraag.”

Deelnemers aan het gesprek waren: Marja Kahlman (zorgcoördinator intramurale zorg), Jolanda van Honk, (teammanager intramurale zorg).

Rubriek

10

“Wonen in Pennemes betekent veel voor ons als bewoners. Het is een rijkdom. De gemeenschapszin is groot. Je beleeft het allemaal met elkaar en je bent niet eenzaam. Nu ik wat minder goed ter been ben, komt het ‘huis’ naar mij toe. We zijn allemaal verbonden met elkaar in het wonen. We vormen eigenlijk een team met elkaar.”

Wonen in Pennemes is rijkdom

11

Wonen

“Woningcorporatie Parteon heeft de woningen tien jaar geleden ontwikkeld met de kennis van toen. Als we nu kijken naar het pand, zien we dat het met onze visie toen al goed zat. De woningen zijn destijds ruimer opgezet dan de toenmalige norm. Het concept met de zorgwoningen is mooi. Natuurlijk zien we nu in 2012 verbeterpunten. De tijden zijn veranderd, ook op het gebied van zorg. Zo zijn we vier jaar geleden, op initiatief van Pennemes, gestart met het project ‘kleinschalig wonen’. Door dit project kunnen dementerende ouderen nu ook hier terecht.”

Wensen “Pennemes heeft een vooruitstrevende visie en wij als woningcorporatie proberen daar zo veel mogelijk aan tegemoet te komen. Wij zijn daarin faciliterend. Voorheen had je ouderen die minder zorg nodig hadden. Nu is de zorgvraag veel groter en zwaarder geworden, waarbij het streven is het zelfstandig wonen zo goed en zo lang mogelijk in stand te houden. We kijken nu naar opties om de oudere woningen in de J. Kleinsorgstraat aan te passen zodat ze geschikt zijn als zorgwoning. Ook kijken we nadrukkelijk hoe we de zorgwoningen kunnen aanpassen voor de zwaardere categorie zorg. Er liggen plannen voor herbouw en daarbij worden ook de wensen van de wijk betrokken. Er worden spreekuren in de Rosmolenwijk gehouden en de wijkbewoners komen hier binnen met hun vragen.”

Verbeteringen “Het is logisch dat er vanuit de bewoners ook punten van kritiek zijn op de zorgwoningen. Dit betreft bijvoorbeeld de aanwezigheid van een loggia. De bewoners geven aan dat zij daar niet zoveel mee kunnen. Het wordt gezien als een loze ruimte, die ze liever bij de woonkamer hadden gezien. Deze loggia is indertijd aangebracht op basis van de eisen in de bouwregelgeving. Ook daar moeten we rekening mee houden. Periodiek peilen we, met een grootschalig onderzoek, de mening van de bewoners (ook die van de aanleunwoningen) en proberen we de uitkomsten te vertalen naar onze nieuwbouw- en renovatieplannen.”

Deskundigheid “Er is een duidelijke verandering gaande in de zwaardere zorg.Daar heb je ook andere specialismen en deskundigheid bij nodig. Als woning-corporatie zijn wij intern aangeschoven om daarover mee te denken. De participatie is bij Pennemes goed geregeld. Parteon is als woningcorporatie deskundig op het terrein van wonen met zorg. Maar voor bijvoorbeeld het restaurant halen we de deskundigheid in huis.”

Levensloopbestendig “Onder onze bestaande bouw zitten oudere woningen die niet geschikt zijn om mensen zelfstandig te laten wonen. Maar er zijn ook woningen

die we wel kunnen aanpassen. Bij nieuwbouw houdt Parteon met veel zaken rekening qua zorg. Ons doel is woningen te bouwen waarin mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen, dus dat de woningen levensloopbestendig zijn. Bij die trend proberen we in Zaanstad nadrukkelijk aan te sluiten.”

Deelnemers aan het gesprek waren: Jan Oosterom (lid cliëntenraad van Pennemes), mevrouw E.F. Revius-von Kriegenbergh (bewoonster Pennemes), Flip van de Pitte (senior adviseur afdeling vastgoed bij Parteon) en David Gelok (wijkregisseur bij Parteon).

Rubriek

12

“Werken bij Pennemes betekent dat ik mijzelf kan zijn, dat ik mij thuis voel. Ik blijf terugkomen. Het voelt ook goed omdat ik dienstbaar kan zijn in mijn eigen wijk. Het voelt als mijn eigen leefomgeving en dat was absoluut een motivatie om hier te gaan werken. Bovendien krijg je hier de kans om door te groeien. De organisatie is continu in beweging. De lijnen zijn kort. Ook als er problemen zijn, komt het altijd weer goed.”

Werken in Pennemes is thuiskomen

13

Werken

“Na de nieuwbouw, tien jaar geleden, heeft de organisatie een mooie groei doorgemaakt. Er zijn verschillende afdelingen bijgekomen en we hebben veel nieuwe collega’s verwelkomd. Het komt mede ook door de veranderende wet- en regelgeving. Als je ook ziet met welke zorgvragen bewoners binnenkomen, dan gingen ze vroeger met deze vragen naar een verpleeghuis. Nu vangen wij ze op en hebben we er een mooie kleinschalige verpleegafdeling bij gekregen. De zorg is complexer geworden.”

Multi inzetbaar “Iedereen heeft zijn eigen functie, maar daarnaast doe je ook nog van alles. We zijn eigenlijk multi inzetbaar. Die flexibiliteit vinden wij er gewoon bij horen en zien wij terug in de samenwerking tussen de verschillende afdelingen, zoals intramuraal, extramuraal, de keuken, kleinschalig wonen et cetera. Door de komst van nieuwe afdelingen is het wel belangrijk dat we onze kenmerkende kleinschaligheid, waarbij iedereen elkaar kent en bij elkaar is betrokken, behouden. Daarom is het goed dat we elkaar regelmatig op medewerkersactiviteiten en feesten ontmoeten.”

Service “Maar nog altijd bieden we de zelfde service en meer. Als er ’s nachts iemand belt met een hulpvraag, dan gaan we daar heen, ook als er geen dossier is. Dat is service. De loyaliteit is ongelooflijk groot. We lossen de problemen altijd samen op. We zijn er samen voor de bewoner. Dat is nog altijd het uitgangspunt.”

Snel “Onze organisatie groeit snel maar gezond. We begrijpen die snelheid en groei wel. Het is ook nodig om klaar te zijn voor de huidige en toekomstige groei. Het is onze kracht dat we te midden van die snelheid onszelf zijn gebleven en het ‘Pennemesgevoel’ onveranderd is.”

Trots “We zijn heel trots dat Pennemes het allemaal voor elkaar krijgt. Zo hebben wij met veel enthousiasme een spreekuur in de wijk opgezet. Nu moeten we evalueren hoe dit spreekuur gebruikt en gewaardeerd wordt zodat we misschien hier en daar nog kunnen verbeteren. Zo blijven we luisteren naar de reacties uit de wijk en passen we onze diensten hierop aan.”

Identiteit “De identiteit van Pennemes is nog steeds een groot goed. Nog altijd geven we aan dat we een christelijke identiteit hebben. Maar inmiddels hebben we zoveel achtergronden binnen Pennemes, dat het onderwerp soms in bredere zin ter sprake komt. Zo zitten mensen vaak met levensvragen, zoals angst voor de dood.

Het is goed om daar een luisterend oor voor te hebben. Gelukkig hebben we een dominee. Respect staat bij ons hoog in het vaandel. Mensen in hun waarde laten, niet alleen richting bewoners maar ook de medewerkers onderling, is ons uitgangspunt.”

Deelnemers aan het gesprek waren: Cisca Wijngaarden (eerste keuken assistent), Monique van Santen (coördinator projecten en medewerker cliëntenbureau), Janny Kalkhoven (verzorgende intramuraal) en Marije van ’t Hof (wijkverpleegkundige).

Rubriek

14

“Het geeft een ongelooflijk fijn gevoel om iets voor andere mensen te kunnen doen. We zijn tenslotte niet op de wereld gezet om alleen voor je zelf te zorgen. Ik vind het echt geweldig en doe het dan ook al 22 jaar. Het start met koffie rondbrengen en voor je het weet, heb je er een dagtaak aan. Je moet jezelf af en toe wel even terugfluiten.”

Genot om vrijwilliger te zijn bij Pennemes

15

Vrijwilligerswerk & Mantelzorg

Bijna iedereen heeft wel familie die op de een of andere manier als vrijwilliger of mantelzorger betrokken is bij Stichting Hervormd Centrum Pennemes. “Zo was mijn vader vroeger al voorzitter van de Diaconie, werkte mijn moeder ook als vrijwilliger en doet mijn zus het ook al 27 jaar.” “Als coördinator van de bus zorg ik er voor dat er altijd chauffeurs voor handen zijn om de mensen op plaats van bestemming te krijgen. Daarnaast organiseer ik één keer in de vier weken op zondagmiddag de concerten en ben ik betrokken bij de feestweek. Tevens zorg ik er ook voor dat mensen wekelijks hun visje kunnen bestellen.”

Mantelzorgovereenkomst Ook voor mantelzorgers is het goed toeven in Stichting Hervormd Centrum Pennemes. “Zo heb ik hand- en spandiensten voor mijn moeder gedaan, zoals boodschappen, koken dat soort dingen. De samenwerking met de zorg is fantastisch. Je kan met iedereen praten en er is geen hiërarchie. Het is heel gastvrij en vriendelijk. Bij binnenkomst wordt gevraagd op welke manier jij kan bijdragen aan de zorg en welzijn van degene die hier in Pennemes woont. Dat wordt vastgelegd in een overeenkomst. Zo is het ook niet vrijblijvend. De zorg weet dan waar ze aan toe zijn.”

Voorwaarden “Er zijn wel wat regels en voorwaarden gesteld. Vroeger als iemand gevallen was, dan hielp je met opstaan. Maar voor hetzelfde geld heeft iemand zijn heup gebroken en maak je de schade alleen maar groter.”

Betekenis De betekenis van vrijwilligers voor Stichting Hervormd Centrum Pennemes is groot. “Als wij er niet zouden zijn, vinden heel veel activiteiten niet meer plaats.” Vanuit Den Haag wordt er ongelooflijk beknibbeld op de zorg, dus het ‘huis’ draait voor de extra’s op vrijwilligers. “Gelukkig zijn er bij Pennemes veel activiteiten waar vrijwilligers een belangrijke rol in spelen. Er is veel waardering voor ons werk en wij worden dan ook regelmatig in het zonnetje gezet.”

Meerwaarde “Het vrijwilligerswerk biedt ons absoluut meerwaarde. We zien wel dat het voor de organisatie steeds moeilijker wordt om vrijwilligers te werven. De huidige vrijwilligers worden ook ouder en onder de jeugd is er veel minder belangstelling voor vrijwilligerswerk. Je hoopt altijd dat een familielid vrijwilliger wil worden. Maar het wordt lastiger om vrijwilligers te vinden en vast te houden. Dat is een punt van zorg. Vanuit het UWV is er een beweging om werklozen als vrijwilliger aan het werk te zetten. Dat is een goed initiatief, maar men moet er natuurlijk wel een beleving bij hebben, anders wordt het niets.”

Warm nest Saamhorigheid is een groot goed bij Stichting Hervormd Centrum Pennemes. “Het project kleinschalig wonen voelt als een warm nest. De mensen genieten. Als je ziet hoe men daar met de dementerenden omgaat, is echt geweldig. Dat straalt ook naar buiten uit. Dat is wat je op een verjaardag meteen wilt vertellen. We lossen het met elkaar op.”

Deelnemers aan het gesprek waren: Sytha Otten-van de Lely (lid identiteits-commissie en vrijwilliger), Joop Weij (coördinator chauffeurs, vrijwilliger winkel en overig), Margot Mulder (lid Cliëntenraad namens kleinschalig wonen).

Rubriek

16

Voor de een is welzijn het toefje slagroom op de taart wat het wonen en leven binnen Stichting Hervormd Centrum Pennemes nog wat aangenamer maakt. Voor de ander is welzijn ook het welbevinden van mensen en dat is meer dan het verzorgen van activiteiten, het is ook een manier van omgaan met mensen. Het kan daarbij om individuele afspraken gaan, maar ook even een wandelingetje maken met mensen in plaats van stofzuigen van de kamer. “Zorg heb je nodig om te leven, welzijn heb je nodig om het leven leuk te maken.”

Welzijn maakt het leven leuk

17

Welzijn

Iedereen binnen Stichting Hervormd Centrum Pennemes draagt in principe bij aan het welzijn van de mensen. Ook de bingo, de bazaar, de feestweek, het maken van kaarten en het opruimen van een kast voor bewoners, draagt bij aan het welbevinden en dus aan het welzijn van mensen. “Niet voor niets heb ik hier eerst lange tijd gewerkt en ben ik nu als vrijwilliger vrijwel dagelijks in de weer. Welzijn gaat ook over de individuele zorgvraag van mensen. Ik merk in mijn dagelijks werk dat mensen daar blij van worden.”

Op de kaart “Welzijn is niet iets wat we apart op de kaart hebben staan. Het is verweven in ons dagelijks doen en laten. Wel is iedereen er op gefocust. Wij willen het leven van onze cliënten veraangenamen. En niet alleen de cliënten halen er voldoening uit, wij ook. Mensen vragen mij weleens waarom ik het leuk vind om met oude mensen om te gaan. Het geeft mij enorm veel plezier als ik een bijdrage heb kunnen leveren aan een mooie oude dag. Dat is waar ik voldoening uit haal.”

Plezier Het plezier dat de mensen binnen Stichting Hervormd Centrum Pennemes hebben, straalt ook door naar buiten. “Bewoners nemen mensen van buiten mee naar binnen. Dat kan ook allemaal. En dat slaat natuurlijk niet alleen op het welzijn, maar ook op de brede zorg die wij als Pennemes bieden. Voor vrijwel elke zorgvraag hebben wij een aanbod. De warmte en de sfeer die wij uitstralen, wordt ook in de wijk gesignaleerd. Dat maakt onderdeel uit van onze cultuur. Als we iets doen, willen we het ook goed doen. Zo zijn we ooit gestart met dagactiviteiten voor dementerenden uit de wijk. Maar als Pennemes willen we graag nóg verder gaan: in onze optiek moet er dan ook een gericht activiteitenprogramma komen voor deze doelgroep. En dat regelen wij dan.”

Bezuinigingen De overheid kort steeds meer op het welzijnsgeld. Als er bezuinigd moet worden, vallen daar de eerste klappen. “De overheid gaat echter voorbij aan het feit dat als er goed gezorgd wordt voor het welzijn van mensen, dat er dan ook minder zorg nodig is. Er zou dus extra geld naar welzijn moeten, omdat daarmee op de zorgkosten bespaard kan worden. Overigens gaat Pennemes niet mee in de landelijke bezuinigingen op welzijn. Wij zijn van mening dat welzijn te belangrijk is voor onze bewoners.”

Specialisten “Wat we ook binnen Pennemes zien, is dat de zorgintensiteit toeneemt. Zo zien we het aantal levensbeschouwelijke vragen toenemen. Welzijn is een complex iets, en het wordt alleen maar complexer. Doordat we steeds meer individualiseren

wordt de welzijnsvraag ook steeds ingewikkelder. Hoe gaan we daar mee om en hoe gaan we aan die vraag voldoen? Binnen Pennemes werken we met specialisten die op hun beurt hun kennis weer overdragen aan andere medewerkers. Op die manier kunnen wij ook moeilijke gesprekken aangaan met de bewoners.”

Toekomst “We zullen in de toekomst een steeds groter beroep moeten doen op de vrijwilligers en de mantelzorgers. Het overheidsbeleid is daar op gericht. Als Pennemes spelen we daar op in, door te inventariseren welke werkzaamheden qua zorg en welzijn de mantelzorgers voor hun rekening kunnen nemen.Ook met de toekomstige nieuwbouw spelen we in op de toekomst en denken na hoe we zo goed mogelijk aan de nieuwe behoeften kunnen voldoen.”

Deelnemers aan het gesprek waren: Eric van der Heide (activiteitenbegeleider), Rutger de Graaf (kwaliteitsmedewerker) en Tiny Wijngaarden (vrijwilliger voor grotere evenementen).

Rubriek

18

De Rosmolenwijk, waar Pennemes is gehuisvest, vergrijst. Die vergrijzing zorgt voor een groei aan zorgproblematiek waar Pennemes een rol in wil en kan spelen. Mensen zullen langer thuis (willen) blijven wonen. Wij willen de zorg leveren die gevraagd wordt. Daarbij willen we niet noodzakelijkerwijs groeien, maar vooral samenwerking zoeken met andere partners.

Pennemes speelt goed in op toekomst

19

Toekomst

Er is een trend gaande waarbij zorg en wonen steeds meer gescheiden worden. De laatste jaren is overheidsbeleid er op gericht dat mensen steeds langer thuis blijven wonen. Zorgorganisaties zullen te maken krijgen met een steeds complexere zorgvraag. Hierin ligt een uitdaging voor Pennemes. Pennemes wil de ‘huiskamer’ van de wijk zijn en daarmee de verbindende schakel voor de bewoners in de Rosmolenwijk. Zodoende neemt Pennemes een belangrijke rol in met het oog op de toekomst van de wijk en niet alleen voor de ouderen. Een laagdrempelig huis waar mensen makkelijk binnenlopen en waar zorg- en welzijnsvoorzieningen zijn.

Toekomst “De gewenste toekomst voor Pennemes is wijkgericht en preventief inspelen op mogelijkheden en kansen in de wijk. De toekomst zal zijn dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen en de zorg bij Pennemes afnemen. Mensen willen het Volledig Pakket Thuis (VPT) of een andere vorm van thuiszorg, maar ook de gezelligheid. Dat betekent dat wij nog meer zichtbaar moeten zijn in de wijk. Dat zullen we onder andere doen door kleine steunpunten in de wijk. Wij willen de mensen nadrukkelijk een beschermde en beschutte omgeving bieden, die ook nog betaalbaar is. Dat is een randvoorwaarde die je mee moet nemen.”

Veiligheid “Kijkend naar de toekomst, neemt ook domotica (ICT in huis) een steeds belangrijkere plek in. Bij Pennemes zijn we tot op zekere hoogte voorstander van het gebruik van domotica. Een goede alarmering moet er komen en wij zullen dat ook gaan toevoegen aan onze woningen. Maar je moet blijven kijken naar de behoefte bij de cliënt en het moet geen betutteling zijn. Wij blijven een warm voorstander van ‘warme zorg’ en blijven gaan voor één op één contact. Domotica moet een oplossing bieden voor het ongemak wat er is. Het is ook een manier om mensen langer zelfstandig te laten wonen. Je moet daarbij uitkijken dat het mensen niet zwakker en onzelfstandiger maakt.”

Samenwerking “Wij zijn actief in het zoeken naar samenwerking en overleg, zowel met andere zorginstellingen, brancheorganisaties of de gemeentelijke of landelijke overheid. Wij nemen deel aan allerlei organen en worden gezien als een volwassen partner in de zorg. Wij zijn daar actief in.”

Trend Financiering in de zorg wordt steeds meer verlegd van de AWBZ naar de gemeenten. Dat betekent dat de gemeente de budgetten gaat verdelen. De gemeente herbezint zich op inzet van middelen en volgens ons is dat in het voordeel van kleinere zorginstellingen. “Wij krijgen sneller de handen op elkaar voor iets.

Wij zijn in staat om vanuit de kleine groep te creëren waar grotere organisaties nog iets van kunnen leren. Er speelt veel op het terrein van de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) en AWBZ. Wij moeten onze eigen producten en diensten goed positioneren. Wat de financiering van de zorg betreft zijn er geen zekerheden in de toekomst. De uitdaging voor Pennemes ligt in het bieden van ‘zorg op maat’ binnen de financiële kaders die daarbij horen. De inzet van mantelzorgers zal meer en meer gevraagd worden. Mensen hebben niet meer vanzelfsprekend hetzelfde ‘recht’ op zorg. Het is een zoektocht om met elkaar goede oplossingen te vinden.”

Deelnemers aan het gesprek waren: Gerja Pellegrom (directeur Pennemes), Camiel Rommens (AAG), Carl Lechner (voorzitter Wijkoverleg) en Barbara Visser (wethouder Zaanstad).

Rubriek

20

Stichting Hervormd Centrum Pennemes kenmerkt zich door een open en gastvrije uitstraling, waar mensen zich welkom voelen. Was dat voorheen vooral naar binnen gericht, nu is het contact met de wijk steeds belangrijker geworden. “Pennemes is van en voor de wijk.”

Pennemes staat midden in de wijk

21

Heden

“We luisteren naar de vraag uit de wijk en proberen ons aanbod daarop af te stemmen. Door goed te luisteren, kunnen wij voortdurend inspelen op de wensen van de bewoners en de bewoners in de wijk. Wij willen natuurlijk een open huis zijn. Daarom hebben wij twee jaar geleden een cliëntbureau ingericht met een rechtstreeks telefoonnummer waar iedereen terecht kan met zijn vragen. Het cliëntbureau is de ‘arm’ die mensen soms nodig hebben om even binnen te komen, maar ook door middel van spreekuren en open dagen.”

Omslag “Waar we eerst alleen zorg in Pennemes boden, bieden we de laatste tien jaar in toenemende mate zorg aan mensen in de wijk. Dat is een hele omslag geweest. Niet alleen voor de bewoners in Pennemes, maar ook voor de medewerkers. Pennemes heeft een sterke eigen identiteit die geworteld is in de Hervormde Gemeente Zaandam. Tegenwoordig komen er natuurlijk steeds vaker mensen met een andere geloofsovertuiging binnen Pennemes. Geloof is natuurlijk een onderdeel van onze identiteit, maar niet het enige dat van belang is. Cliënten kiezen tegenwoordig steeds vaker voor kwaliteit, dat we dicht bij de mantelzorgers staan en tal van andere factoren. Wij willen graag dat iedereen zich welkom voelt en inmiddels zijn we daar aardig in geslaagd.”

Warme zorg “Wij vinden het persoonlijke contact met cliënten, medewerkers, vrijwilligers en mantelzorgers heel belangrijk. Zo hebben wij een afdeling kleinschalig wonen voor dementerende ouderen. Daar is dat persoonlijke contact heel belangrijk. Wij noemen dat warme zorg.” Per persoon kan die invulling van warme zorg anders zijn. Ook daar is ruimte voor.“Weliswaar is ons streven er op gericht om mensen zo lang mogelijk in hun eigen omgeving te verzorgen, maar er komt een moment dat dit niet meer mogelijk is. En ook voor dat moment hebben wij, afhankelijk van de zorgvraag, diverse zorgdiensten ontwikkeld. Uiteraard stellen we dit moment zo lang mogelijk uit, het streven is de mensen zo lang mogelijk thuis te laten blijven. Daarom kijken wij samen met de woningcorporatie hoe we de woningen kunnen aanpassen aan de moderne eisen en complexere zorgvraag.”

Zichzelf zijn “Door onze persoonlijke aandacht en verbondenheid zorgen wij ervoor dat mensen in Pennemes zichzelf kunnen zijn. Ze mogen zijn wie ze zijn en blijven wie ze waren. Ze moeten niets. Onze medewerkers zijn hierin onze ambassadeurs. We doen het met elkaar. Dat is onze kracht. Iedereen kent elkaar en is betrokken bij elkaar.”

Respect “Als Pennemes hebben we een aantal kernwaarden waar respect een belangrijke van is. Wij gaan respectvol om met mensen en wij verwachten dat mensen ook respectvol met elkaar omgaan. Wij hebben respect voor iemands geloof en/of levensvisie en verwachten dat de mensen dat ook voor elkaars geloof en/of levensvisie hebben. Dat geldt voor onze bewoners, maar ook voor onze medewerkers en de mensen in de wijk.”

“Wij willen een kleinschalig, herkenbaar en zichtbaar woon- en zorgcentrum zijn waar iedereen welkom is, zich thuis voelt en plezierig oud mag worden. Het moet voor iedereen duidelijk zijn waar we voor staan: hoge kwaliteit en herkenbare respectvolle zorg.”

Deelnemers aan het gesprek waren: Gerja Pellegrom (directeur Pennemes) en Cornelis Kaaij (voorzitter Raad van Toezicht).

22

We sluiten dit boek af met blik op het nu en een woord voor de toekomst. In dit boek kwamen verschillende mensen met verschillende achtergronden en ervaringen met Pennemes aan het woord. Maar al die verhalen maken nog geen compleet beeld zonder ook úw verhaal. Wat is uw relatie en wat zijn uw ervaringen met Pennemes? Deel het met ons wanneer wij elkaar tegenkomen. We maken het Pennemesverhaal graag met u compleet.

Met elkaar Woont u in Pennemes, of werkt u hier misschien? Kent u Pennemes als wijkbewoner en komt u op onze ontmoetingsmiddagen- en avonden? Mogelijk kent u Pennemes net en heeft u dit boek onder ogen gekregen bij het wachten op een afspraak. In al die gevallen speelt ook u mee in het doorlopende verhaal van onze organisatie. Wij hopen daarom dat u uw ervaringen met ons deelt de volgende keer dat wij elkaar ontmoeten. Misschien vindt u dat alles perfect gaat. Dat zou natuurlijk super zijn. Maar ook als u verbeterpunten ziet, of suggesties heeft, laat het ons weten. Alleen door naar elkaar te luisteren komen we tot verbetering. Want ook ú bent onderdeel van Pennemes.

Een moment in de tijd: Pennemes in 2012 Iedere poging tot geschied-schrijving, ook dit boek over Stichting Hervormd Centrum Pennemes, zal nooit recht doen aan ieders beleving, noch moet dat de bedoeling zijn. We konden in dit boek enkel laten zien hoe veelvormig het beeld is van Pennemes als: eeuwenoud instituut, zorgcentrum, behandelinstituut, werkgever, wijkontmoetingsplek, thuis. Op het moment dat wij dit boek schrijven horen wij om ons heen het geboor en getik van een verbouwing. De begane grond, al tien jaar onze verzorgingsafdeling, wordt verbouwd tot verpleegafdeling. Dit wordt, net als onze verdieping, een afdeling Kleinschalig Wonen met gezamenlijke huiskamers en ruime appartementen. Onze verzorgingshuisbewoners wonen inmiddels in een ander appartement. Enkele zorgwoningen krijgen volledige zorg thuis (dit noemen we VPT), wat betekent dat bewoners méér zorg dan vroeger kunnen krijgen in hun eigen huis. Op de begane grond zijn ook onze winkel en kapper verhuisd naar de grote zaal, waar we volgend jaar de situatie grondig zullen verbouwen zodat aan de kant van de Bloemgracht dé publieksingang van Pennemes komt. Ook het gezellige Pennemesrestaurant, waar

wijkbewoners een hapje bij ons kunnen eten, krijgt dan een nieuw gezicht. Ten slotte zullen ook de receptie en het kantoor van ons cliëntbureau naar de andere kant van het gebouw verhuizen.De dagelijkse zorg gaat, in de tussentijd, natuurlijk gewoon door. En wat gebeurt er een hoop! Wij leveren verpleging, verzorging, huishoudelijke zorg, 24-uursalarmering, dagbestedingsprojecten in Pennemes, projecten in de Rosmolenwijk en de wijk Kogerveld, het rolstoelvervoer waarmee ook wijkbewoners vervoerd worden, de scootmobielpool waar mensen scootmobiels kunnen lenen, er zijn kortdurende opnamekamers waar mensen na ziekenhuisopname kunnen revalideren, onze talloze groepsactiviteiten, spelletjesmiddagen, concerten, (thema)maaltijden, maaltijden aan huis, de individuele activiteitenprogramma’s, diverse exposities met kunst en geschiedenis, soms in samenwerking met het regionaal archief of andere instellingen, de diverse spreekuren met specialisten op het gebied van mondzorg, gehoor, voeding, beweging, dementie, verzekeringen, bankzaken, WMO, uitvaartzorg, pedicure, manicure en schoonheidsbehandelingen.

Door de bomen… Om het overzicht op al deze activiteiten, diensten en producten te bewaren geven wij regelmatig een maandagenda uit. Die is te vinden op onze website en in de diverse folderrekken in ons huis. Daarnaast informeren wij

Ter afsluiting

23

Heden

door middel van nieuwsbrieven en een leuk Pennemes huisblad: de Pennevrucht. Zo weten onze medewerkers wat er allemaal speelt. Ongetwijfeld zijn er volgens jaar weer zaken bijgekomen, dus schroom niet om bij ons ten rade te gaan en om uw wensen kenbaar te maken.

Afsluitend woord aan u Ten afsluiting zoals beloofd een woord aan u, onze lezer. Wij danken u voor het oppakken van dit boek en uw interesse in ons huis. Wij zijn benieuwd naar uw ervaringen en relatie met Pennemes. Maar één ding lijkt ons zeker. Want in alle verhalen van al die mensen, met al die verschillende achtergronden, komt gelukkig één ding steeds terug. Pennemes is een plek waar men voor elkaar zorgt. Wij durven te wedden dat ook u, als toekomstig lezer, dit beeld van Pennemes herkent.

23

Dit boek is samengesteld in opdracht van: Stichting Hervormd Centrum PennemesPennemes 71502 WV ZaandamWebsite: www.pennemes.nl

RealisatieZoetemelk Media Services

Art-direction en vormgevingAnnemarie Kalkman (Vet-Gedrukt Reclame & Marketing)

Tekst en samenstellingTilly de KruyfManon VonkStichting Hervormd Centrum Pennemes

FotografieManon Vonk (VonkFactor 13)Stichting Hervormd Centrum Pennemes

EditieEerste druk, november 2012

Oplage500 exemplaren

© Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder

voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting Hervormd Centrum Pennemes.

Colofon

23

Rubriek

24Uw wens, onze kracht

Pennemes, uw wens, onze kracht

Stichting Hervormd Centrum PennemesPennemes 71502 WV Zaandam

Telefoon: 075 - 650 4110Email: info@pennemes.nlInternet: www. pennemes.nl