jaargang 1 nr.6 juli 2007 Blad voor amateurkunst in groningen

ColofonBlick is het blad voor amateurkunst in Groningen en verschijnt zes keer per jaar. Het is een gezamenlijke uitgave van De Theaterwerkplaats De Prins van Groningen, de Regionale Cultuurplannen (samenwerking provincie Groningen en 22 Groninger gemeenten), het Gronings Centrum voor Amateurtheater, Kolder & KoRedactieadres De Theaterwerkplaats, t.a.v. redactie Blick (Hans Sissingh), Noorderbuitensingel 11, 9717 KK Groningen Tel. 050-8507159e-mail info@blickmagazine.nl website www.blickmagazine.nlRedactie Jan Boland (hoofdredacteur), Jan Dol, Gradus de Groot, Ben SmitBureauredactie Hans SissinghMedewerkers aan dit nummer Alma Burema, Fleur Faber, Ellen van der Graaf, Koos van der Groot, Aaldrik Hovius, Obbert Nieuwenhuis, Nynke Oele, Rense Sinkgraven, Mariëlle de VriesGrafische Vormgeving Jos HendrixDruk Scholma Druk BVOplage 2500Losse nummers te verkrijgen bij Hans Sissingh (zie redactieadres) Het volgende nummer verschijnt september 2007 Kopij voor 20 juli 2007 Kopij/nieuws/persberichten/mededelingen t.a.v. Hans Sissingh (zie redactieadres) Overname van artikelen met bronvermelding is toegestaanFoto voorpagina JTS ‘Circus Sjaak Spier; Fleur FaberFoto achterpagina Pentament, Bourtange; Henk Verbeek

Redactioneel 1

cultuur in de regio 2

De prins in het nieuwe seizoen 4

jeugdtheaterfestival winschoten 5

meer dan alleen eenakters 9

over holland 11

vlindernaakt 13

theatervoorstelling ‘de toekomst’ 14

kijkersplezier 16

links 17

op hoop van zegen 18

kill your darlings 20

Waar kan ik informatie vinden over voorstellingen en manifestaties?

in ‘Blick’ is geen agenda opgenomen. voor informatie over voorstellingen, uitvoeringen en manifestaties in stad

en provincie kunt u terecht op verschillende WeBsites. enkele Belangrijke zijn:

de site van ‘Blick’WWW.Blickmagazine.nl

de site van het groninger centrum voor amateurtheater:

WWW.gca-nvagroningen.nl

de site van kolder & ko: WWW.kolderenko.nl

de site van 050 uitmagazine groningen: WWW.groningeruitBuro.nl

WWW.regionalecultuurplannen.nl

in dit nummer

1

De laatste van de eerste alweer. Het laatste nummer van het eerste seizoen Blick, blad voor amateurkunst in Groningen.En als er één ding duidelijk is geworden in het afgelopen jaar dan is het dat het palet aan amateurkunst in onze provincie enorm rijk en gevarieerd is.

Nou kun je twee dingen doen met rijkdom. Je kunt er op gaan zitten en terug kijken wat er allemaal gebeurd is en je kunt je af-vragen wat er allemaal nog gaat gebeuren met deze schat.Dus doen we beiden. We kijken terug en we blikken vooruit.

We waren bij het Theaterfestival in Leek dat een nieuwe formule heeft uitgeprobeerd en we doen verslag van het Jeugdtheaterfes-tival in Winschoten, speciaal georganiseerd voor de Tine Clevering-Meijer Prijs.

Maar ook is er een voorbeschouwing over het projekt ‘Op Hoop van Zegen’ dat in september in Delfzijl zal plaatsvinden.We reflecteren het fenomeen Regionale Cultuurplannen en we kijken naar de oplei-dingsmogelijkheden van de Theaterwerk-plaats in het nieuwe seizoen.

En helemaal bijzonder wordt het als we terugblikken op de Toekomst. Dat was na-melijk de titel van de voorstelling gemaakt door jeugdtheaterschool De Wonderboom, muziekschool Noord Akkoord en ballet-school Noord-Groningen.Tenslotte stellen we u voor aan Rense Sink-graven, stadsdichter van Groningen. Hij zal in de toekomst regelmatig een bijdrage le-veren aan Blick.Opnieuw een rijk en gevarieerd blad dus. We zijn er van overtuigd dat de amateur-kunst dat volgend seizoen ook zal zijn.

De redactie

Cultuur in de regio Cultuur in de regio Cultuur in de regio Cultuur in de regio Cultuur in de regio Cultuur in de regio Cultuur in de regio Cultuur in de regio

2

De afgelopen jaren is met veel energie geprobeerd nieuwe culturele initiatie-ven van de grond te krijgen. Belangrijk instrument daarbij was het Regionaal Cultuurplan. Het Regionaal Cultuurplan is een samenwerkingsverband tussen de provincie Groningen en Groninger gemeenten. Met deze plannen wordt geprobeerd meer Groningers bij cultuur te betrekken en hun deelname aan activiteiten te ver-groten.

netWerken en regio’sAfgelopen jaar zijn er acht informatiebijeenkomsten georganiseerd om culturele gangma-kers enthousiast te maken om activiteiten op te zetten in een van de vier regio’s: Noord-Groningen, Westerkwartier, Gorecht en Oost-Groningen. Dat er netwerken in de regio’s ontstaan die elkaar opzoeken, vinden we heel belangrijk. Hier komen namelijk nieuwe activiteiten uit voort. Een goed voorbeeld is Pentament Bourtange, een project bestaande uit voorstellingen in de vijf bastions van het vestingdorp. Het is (mede) georganiseerd door mensen die waren betrokken bij Faust, een theaterstuk dat in 2004 in Oost-Groningen werd opgevoerd. Met deze netwerken willen we het organisatorisch vermogen in de vier regio’s te verster-ken. De deelnemers kunnen namelijk ervaring op doen met het opzetten en uitvoeren van een multidisciplinair project. Dat de Theaterwerkplaats in januari 2008 van start gaat met de opleiding productieleider sluit hier goed op aan.

liefheBBers en professionalsDe projecten zijn niet alleen toegankelijk voor ‘professionals’. Het is de bedoeling om alle inwoners uit de regio’s - jong en oud, professionals en amateurs - kennis te laten maken met verschillende disciplines als muziek, dans, beeldende kunst en theater. Zij kunnen als speler optreden in een toneelstuk of deelnemen aan een workshop schilderen. Gronin-gers komen hierdoor op een directe wijze in aanraking met cultuur, namelijk in hun eigen omgeving. In het project Swet wordt bijvoorbeeld de inhoud van theatervoorstellingen mede gebaseerd op verhalen die binnen de dorpsgemeenschappen leven. Hierdoor zijn de voorstellingen een product van de gemeenschap zelf geworden. Het zorgt voor sociale binding en aandacht voor de eigen regionale cultuur. (zie hierover Blick 1.2)

advies en ondersteuningAlle netwerken kunnen advies en ondersteuning krijgen van Theaterwerkplaats De Prins van Groningen. Veel mensen willen graag werken aan een project, maar zijn niet in staat zelf een te organiseren dat vernieuwend is en uitstraling kent. De rol van de Theaterwerk-plaats blijkt van groot belang te zijn bij het verder op weg helpen van projecten.

cultuur in de regio

Cultuur in de regio Cultuur in de regio Cultuur in de regio Cultuur in de regio Cultuur in de regio Cultuur in de regio Cultuur in de regio Cultuur in de regio

De provincie Groningen en de gemeenten zijn zeer tevreden over het resultaat van hun amateurkunstbeleid. Door informatiebijeenkomsten zijn meer netwerken aan de slag met een project dan verwacht. De komende twee jaar vinden er zelfs zeven grote projecten plaats: Swet in het Westerkwartier, Op hoop van Zegen, De Vliegende Hollander en Lady Clancarty in Noord-Groningen, Otium en De Watervloot II in Gorecht, Oost-Groninger Wereldmuziek en Als God verdween in het Oldambt in Oost-Groningen. Meer informatie over deze projecten kunt u vinden op de website: www.regionalecultuurplannen.nl.

Alma Burema

3

de prins gaat volop in galop in het nieuWe seizoen!

Theaterwerkplaats De Prins van Groningen blijft zich ontwikkelen! Volgend seizoen is er naast het bestaande cursusaanbod en de programmering in het Prinsentheater een aantal leuke nieuwtjes

Zo beginnen we eind september met een nieuwe cursus voor jeugdtheater in de wij-ken. Het halen en brengen van jonge kinderen kan voor ouders een hele belasting zijn. Vandaar dat de Jeugdtheaterschool de ‘JTS Om de hoek’ lanceert: in Coendersborg en Lewenborg worden introductiecursussen voor kinderen van 8-11 jaar aangeboden. Vanaf september krijgt het Prinsentheater er een extra zaal bij voor voorstellingen, die heel sjiek is omgedoopt tot de Kleine Zaal. Lokaal 1 was tot nu toe alleen beschikbaar als repetitieruimte, maar sinds kort is het lokaal in korte tijd om te toveren tot een Black Box. Meer informatie is op te vragen bij Petra Klooster van het Prinsentheater, of kijk op www.theaterwerkplaatsgroningen.nl

In januari start de Theaterwerkplaats met een opleiding tot productieleider. Voorstellin-gen worden steeds groter en complexer. Bij het produceren van een theatervoorstelling

4

De Prins gaat volop in galop De Prins gaat volop in galop De Prins gaat volop in

spelen artistieke, maar ook steeds vaker zakelijke en organisatorische aspecten een belangrijke rol. In deze cursus worden al deze zaken verder uitgediept. De Amateurtheaterschool tenslotte, komt met een speciale introductiecursus voor 50-plussers. Daarnaast gaat de ATS vanaf augustus samenwerken met Theatergroep De Steeg aan een bijzondere kerstvoorstelling: Lutje IJje. In de kerstvakantie is deze voor-stelling 10 keer te zien in het Prinsentheater.

Kortom, er wacht ons weer een mooi seizoen! Kijk voor de actuele stand van zaken re-gelmatig op www.theaterwerkplaatsgroningen.nl

in memoriamOp 13 mei overleed geheel onverwacht Theo Postma, bestuurslid van het Gronings Cen-trum voor Amateurtheater. Nog maar kort geleden kwam Theo met zijn vrouw Letty vanuit Hoorn naar het Noorden om dichter bij de kinderen en kleinkinderen te wonen. De keuze viel op het kleine Niebert in het Westerkwartier en al gauw voelden zij zich hier thuis. Theo was erg betrokken bij het amateurtheater als speler, regisseur en bestuurder. Al bij de eerste kennismaking trof mij het enthousiasme waarmee hij vertelde over zijn er-varingen als speler in het landelijk amateurtheatercircuit. Ook zijn betrokkenheid bij het cultuurbeleid van de gemeente Leek was groot. Met toneelgroep Fenix uit Roden kende hij succes als speler en bij Rederijkerskamer Langewold als regisseur. Al snel trad hij ook toe tot het GCA hoofdbestuur en later tot het regiobestuur Westerkwartier. Zijn inbreng vanuit zijn ervaring in Noord Holland en zijn kijk op verschillende zaken werkte verfris-send op ons nuchtere Groningers.

Theo was geen man van weinig woorden. Integendeel, zijn breedvoerige betogen om zijn standpunten en ideeën duidelijk te maken leidden meestal tot een ware spraakwaterval. Maar zijn enthousiaste benadering maakte altijd iets los, het bracht iets op gang. Hij was nauw betrokken bij de omvorming van het traditionele eenakterfestival Westerkwartier tot een theaterfestival. Het plan was niet af en Theo wilde hier het volgend jaar verder mee gaan. Het mocht helaas niet zo zijn. Na een kortstondige ziekte werd een hartstilstand hem fataal.

Veel te vroeg hebben wij afscheid moeten nemen van een bevlogen man die zich ten volle wilde inzetten voor de cultuur in het algemeen en het amateurtheater in het bijzonder.

Aaldrik HoviusVoorzitter GCA

5

succesvol jeugdtheaterfestival in Winschoten

Op 29 april stond Theater de Klinker in Winschoten bol van de adrenaline en gierende zenuwen van bijna 80 jongens en meisjes die allemaal een gooi de-den naar de Tine Clevering Meijer Prijs 2006.

De Tine Clevering Meijer Prijs is een aanmoedigingsprijs die ieder jaar door het Prins Bernhard Cultuurfonds wordt uitgereikt in één van de disciplines waarin het fonds werk-zaam is. Dit jaar is de keus gevallen op jeugdtheater. Afgemeten aan de volle zaal op deze stralend mooie dag in april, was dat een goede keus. De zaal zat vol met mensen op de één of andere manier betrokken zijn bij jeugdtheater. Zes groepen uit de hele provincie zijn van tevoren door de jury geselecteerd om mee te doen aan het Jeugdtheaterfestival: Iovivat uit Garnwerd, JTS Oost-Groningen, De Wonderboom, JTS Groningen, De Een-dracht uit Marum en Jeugdtheaterschool Veendam. Overdag hadden alle groepen al een uur de tijd gehad voor hun technische doorloop, maar ’s avonds was het dan echt zover: veel jongeren speelden voor het eerst in een grote zaal van een echte schouwburg! Aan spanning en enthousiasme bij de spelers was dan ook geen gebrek. In de coulissen wer-den nog snel de laatste dialogen doorgenomen, of werd er juist zwijgend en nagelbijtend voor zich uitgestaard… Maar zodra ze op moesten, viel de spanning weg en werd er vooral uitbundig gespeeld!

Het is flauw en afgezaagd om te zeggen dat de jury die avond een zware dobber had aan het beoordelen van de deelnemende groepen. Maar het is echt waar. Dat kwam niet alleen doordat de voorstellingen erg van elkaar verschilden in genre en leeftijd van de spelers, maar ook in mate van experiment en vorm. Het publiek heeft die avond zes hele verschillende voorstellingen gezien, die nauwelijks met elkaar te vergelijken zijn. Het ging van Peer Gynt tot een computergame, en van pesten tot een zelfgeregisseerde voorstelling op een vliegveld, inclusief bomaanslag. Soms met flitsende zonnebrillen en coole blikken de zaal in, soms juist stotterend en verlegen. Met video en dans, of met ijzige stiltes. Een bonte mix aan stijlen en vormen, dus! Uiteindelijk zijn er drie groepen genomineerd voor de prijs, die op 21 mei in de Statenzaal van het Provinciehuis in Groningen is uitgereikt: De Jeugdtheaterschool Groningen, Iovivat uit Garnwerd en de Wonderboom uit Eenrum.

gdtheaterfestival in Winschoten Jeugdtheaterfestival in Winschoten Jeugdtheaterfestival in

Jeugdtheaterfestival in Winschoten Jeugdtheaterfestival in Winschoten Jeugdtheaterfe

6

Het is voor het eerst sinds jaren dat een dergelijk festival speciaal voor jeugdtheater in Groningen is georganiseerd. En als het Jeugdtheaterfestival in Winschoten één ding duidelijk heeft gemaakt, dan is het dat het zonde zou zijn wanneer we weer jaren moeten wachten op een vervolg. Juist de ontmoeting tussen de groepen, jongeren en docenten bleek het leukste van de hele avond. Het was voor makers en spelers boeiend om an-dere voorstellingen te zien en er zo achter te komen wat voor jeugdtheater er nog meer gemaakt wordt in de provincie. ’s Middags was er voor docenten een speciale workshop. Koen Jantzen (jurylid en artistiek leider van De Noorderlingen) riep tijdens de prijsuitrei-king het Prins Bernhard Cultuurfonds dan ook op voor een donatie zodat iedere twee jaar een dergelijk festival voor jeugdtheater georganiseerd kan worden, al dan niet in wedstrijdverband. En daarop volgde een luid applaus uit de zaal. We wachten af…

Oja, optreden en uitwisseling is dan wel het belangrijkste van het Jeugdhteaterfestival, maar niet onbelangrijk is natuurlijk ook de prijswinnaar! Uiteindelijk is de Wonderboom er met de Tine Clevering Meijer Prijs vandoor gegaan. Ze mogen 2500 euro besteden aan een nieuw theaterproject. Gefeliciteerd!

Nynke Oele

jeugtheaterschool stichting Wonderboom

toneelvereniging de eendracht, marum

iovivat, garnwerd

jeugtheaterschool veendam

jeugtheaterschool groningen

jeugtheaterschool oost-groningen

Fotos; Fleur Faber

7

8

oproep oproep oproep oproep oproep oproep oproep oproep oproep oproep

oproep kandidaten eénakterfestival 2007 veendam

Voor de derde keer organiseert Cul-tuurcentrum vanBeresteyn in sa-menwerking met Grootcafé Janssen & Janssen een Eénakterfestival in Veendam.

Wat begon als een experiment na de opening van het Cultuurcentrum in 2004 wordt dit seizoen voor de derde keer voort-gezet. Circa twaalf deelnemende vereni-gingen en/ of solisten zorgden de afge-lopen festivals steeds voor drie prachtige voorronde-avonden in Grootcafé Janssen en Janssen waarna vier finalisten garant stonden voor een spetterende finale-avond in het theater van Cultuurcentrum vanBeresteyn. Een vakkundige jury be-oordeelt de acts tijdens de voorrondes. Bij de grote finale is er een andere jury. De voorrondes staan het komende seizoen gepland op vrijdag 12 en 19 oktober en 2 november. De Grote Finale wordt gehou-den op zaterdag 17 november.

Kandidaten voor het eenakterfestival kunnen zich nog aanmelden tot 15 juli a.s., dit kan bij het Cultuurcentrum, te-lefoon 0598- 317733 of per email: ginet.venema@veendam.nl.

meer dan alleen eenakters

9

Theaterfestival Leek en Grootegast6 en 7 april

GE

zi

En

De doelstelling voor het theaterfestival ‘De Oude Ulo’ in Leek gehouden werd, was: het geheel iets breder maken dan alleen de eenakters die in het verle-den tijdens het eenakterfestival werden opgevoerd. Deelnemers mochten nu ook zang, dans, acrobatiek en gedichten laten zien en horen. De reden dat het festival nu in deze vorm gehouden werd, was dat het GCA ook een ander publiek aan de beurt wilde laten komen. Al jaren lang trok het Eenakterfestival dezelfde toneelverenigingen aan. nu was het tijd dat ook andere groepen een kans kregen.

vier voorrondesIn de vier voorrondes die tussen de deuren gespeeld werden in ‘De Oude Bank’ te Leek en in ‘Herberg In de Grootegast’ te Grootegast kregen in totaal tien groepen de kans om een voorstelling van maximaal een half uur te geven. Hier werden de groepen beoordeeld door een jury. De deelnemers weken echter niet echt van de eenakters af. Wel werden aantal creatieve extra`s ingebracht. Zo had regisseur Lina Daye uit Groningen een eigen stuk ‘Missed me’ geschreven over afscheid nemen in reizen en in de dood. Verder droeg een enkeling een gedicht voor. Dit zorgde voor een frisse afwisseling.

De voorrondes in ‘De Oude Bank’ verliepen niet zoals gehoopt. Doordat er tussen de deu-ren gespeeld werd, was het café geopend voor alle bezoekers. De meerderheid kwam er om gewoon een drankje te drinken en om voetbal te kijken. Veel rekening met de opvoeringen werd er niet gehouden. Er werd hard doorheen gepraat, zodat sommige stukken amper te verstaan waren. Dit was erg jammer, vooral voor de groepen die hun best hadden gedaan om echt iets leuks neer te zetten. Een enkele bezoeker bemoeide zich zelfs met de uitvoeringen en schreeuwde erdoorheen. Voor de toeschouwers van het festival dus niet een groot succes. Het voordeel dat de deelnemende groepen eruit konden halen was: als je in zo`n publiek kan spelen, kun je overal spelen.

In de ‘Herberg In de Grootegast’ verliep het geheel een stuk beter. De Herberg is dan ook een zalencentrum en was dat weekend alleen geopend voor toeschouwers van de voorrondes. De sfeer zat er goed in. Het publiek liet zich amuseren en bleef onder genot van een drankje nog een tijd nazitten. Vooral de zaterdag was lekker druk. Zo`n vijftig toeschouwers waren aanwezig voor de laatste voorronde. Na de drie opvoeringen deze avond waren de winnende deelnemers bekend, die zes en zeven april hun gekozen stuk opnieuw in de Oude Ulo op mochten voeren.

finaleDe finale zelf was een succes. De zes winnende toneelgroepen voerden hun stuk nog-maals op, maar dit maal op het podium en gegrimeerd. Na afloop van elk stuk kwam provinciaal theateradviseur Ben Smit op het podium om feedback te geven en een dia-loog met het publiek aan te gaan.

r dan alleen eenakters Meer dan alleen eenakters Meer dan alleen eenakters

r dan alleen eenakters Meer dan alleen eenakters Meer dan alleen eenaktersr dan a

10

Op de laatste avond ontstond er nog spontaan een dichtronde, waarin twee dichters uit eigen werk voorlazen. Het geheel werd gepresenteerd door de typetjes van de ‘Vreemde Gasten’ uit Grootegast. Al was het festival een geslaagd project, de opkomst van het pu-bliek viel erg tegen. Waar beide avonden zo`n honderd toeschouwers werden verwacht, waren er op zes april slechts drie betalende bezoekers en op zeven april 26. Volgens organisator Hans Greuter kwam dit omdat de deelnemende toneelverenigingen in het verleden zelf kaarten moesten verkopen. Dat was dit jaar niet het geval. Wel een goed idee voor de volgende keer. Kortom; het theaterfestival was een leuk concept; aan de uitwerking ervan moet hier en daar nog wat geschaafd worden.

Koos van der Goot

Waar kan ik informatie vinden over voorstellingen en manifestaties?

in ‘Blick’ is geen agenda opgenomen.

voor informatie over voorstellingen,

uitvoeringen en manifestaties in stad en provincie

kunt u terecht op verschillende WeBsites:

WWW.Blickmagazine.nl

WWW.gca-nvagroningen.nl (GRONiNGER CENTRuM VOOR AMATEuRTHEATER)

WWW.kolderenko.nl

WWW.groningeruitBuro.nl

WWW.regionalecultuurplannen.nl

sjaak spier in de race voor landelijke theaterprijs

De voorstelling ‘Sjaak Spier’ van de Jeugdtheaterschool Groningen is genomineerd voor de Arend Hauer Theaterprijs. Tijdens de Theater4daagse, die van 4 t/m 7 oktober in Til-burg wordt gehouden, zullen 7 geselecteerde groepen uit het hele land strijden om deze prestigieuze onderscheiding. Een jury, bestaande uit landelijke bekende theatermakers, zal op zondag 7 oktober be-kend maken wie de prijs van € 5.000,– in ontvangst mag nemen.Maar ook hier geldt: meedoen is natuurlijk al fantastisch.

11

‘Over Holland’Koor en orkest 4 mei-projektOnder leiding van Pieter KoleOosterpoort Groningen

GE

zi

En

Het 4 mei-projekt in Groningen brengt sinds de oprichting in 1979 jaarlijks een programma waarin de 4 meiherdenking wordt gekoppeld aan een actueel thema. Het koor van het 4 mei-projekt is een gemengd amateurkoor van ruim veertig mensen en het zingt over ‘dingen die er toe doen’. in het verleden wa-ren dat bijvoorbeeld de apartheid in zuid-Afrika, de vluchtelingenproblematiek en de oorlogen in Joegoslavië. Dit jaar was dat een moderne cantate met the-atrale vormgeving over het multiculturele nederland van nu, waarvan wij allen deel uit maken. Met het programma ‘Over Holland’ reageert het 4 mei-projekt op gebeurtenissen dicht bij huis. Angst en intolerantie lijken de plaats in te ne-men van gastvrijheid en solidariteit. De samenleving verhardt, het wemelt van de vooroordelen en iedereen polariseert er stevig op los, vooral via de media. Het 4 mei-projekt brengt de discussie naar het muziekpodium.

zingen over dingen die er toe doen

over dingen die er toe doen Zingen over dingen die er toe doen Zingen over dingen die er toe

over holland

de geflipte familie

12

tWee premiéresIn een theatrale setting worden twee nieuwe Nederlandse composities ten gehore ge-bracht die beide een reactie zijn op die ontwikkelingen in Nederland. In ‘Monoloog over Holland’ gebruikt de componist Frank Deiman een gedicht met de-zelfde titel van Ilja Leonard Pfeijffer. Dat resulteert in een korte compositie voor groot koor en muzikaal ensemble. ‘Waarom wij zingen’ van Bernard van Beurden is een compositie voor groot koor, klein koor, twee acteurs en instrumentaal ensemble. Het libretto van ‘Waarom wij zingen’ is gemaakt op basis van gedichten en uitspraken van en interviews met allochtone en au-tochtone Nederlanders. Deze teksten werden geschreven en verzameld door leden van het 4 mei-projekt en cursisten van het ROC Noorderpoortcollege in Groningen.Van Beurden schrijft: “Uit het dikke pak tekstinformatie van koorleden, studenten en andere bronnen heb ik een keuze gemaakt waarin de ‘tekstleveranciers’ zoveel mogelijk vertegenwoordigd zijn. De teksten vormen geen dramaturgische lijn zoals in een toneel-stuk. Daardoor kwam ik bijna automatisch terecht bij een collage van statements betref-fende tolerantie en de wereld daaromheen. Dialogen, monologen, poëzie (voornamelijk gezongen), muziek en theatrale aankleding zijn de ingrediënten die garant moeten staan voor een boeiend geheel”.

geïntegreerd geheelIn tegenstelling tot vorige jaren is er nu gekozen voor een dynamische presentatie. We luisteren niet naar een statisch koor dat in traditionele opstelling voor of achter een en-semble staat te zingen, maar we kijken en luisteren naar een geïntegreerd geheel van ‘bewegend’ koor, twee acteurs/vertellers (Katrien van Beurden en René Lobo) en ensem-ble. Regisseur Tim Meeuws zorgde voor de theatrale vormgeving. Dat levert een voorstel-ling op die spannend is om naar te kijken en de teksten meer zeggingskracht geeft.De opening is boeiend en trekt de toeschouwers de voorstelling in. Als het zaallicht is gedoofd, komt het instrumentaal ensemble van het Prins Claus Conservatorium (onder leiding van Peter Stam) van rechts op. De koorleden komen achter elkaar van links op; een aantal van hen draagt borden met symbolen en teksten; het koor schaart zich op verschillende hoogtes rondom het ensemble, de muziek zet in en het koor valt in. René

een juBileumBoek over theater te Water

Voor meer informatie zie www.4meiprojekt.nl.

foto

s; R

emke

Spi

jker

s

13

over dingen die er toe doen Zingen over dingen die er toe doen Zingen over dingen

Vlindernaakt

Je bent nog hier.

In jou hapert mijn hart.

In jou stokt mijn adem.

Ik raak je aan en je verdwijnt.

Alleen in jouw armen dwaal ik geborgen.

In jou verschijn ik.

Blijf.

Rense Sinkgraven

Sinds 25 januari 2007 is Rense Sinkgraven de nieuwe stadsdichter van Groningen en hij blijft dit tot en met januari 2009. Hij debuteerde in 2005 met de bundel Bombloesem (Uitgeverij kleine Uil).

Zijn werk is onder andere gepubliceerd in een aantal literai-re bladen, onder meer in Tzum en De Wasknijper alsmede in de bloemlezingen De Dichtclub, Dichters in de Prinsentuin, Forma Aktua Pinakotheek, Het Hogere Noorden (Uitgeverij Passage, 1998), Groningen, de stad in gedichten (Uitgeverij 521, 2003).Hij participeert in een productie over schoenen en poëzie rond de Groninger schoenontwerper Wopke Grobben die met een expositie die te zien is op het Balenfestival in En-schede.Hij treedt regelmatig op. In Groningen onder andere bij Dich-ters in de Prinsentuin, FlauweCult, Noorderzon, Vera, Dichter bij Foltz en café De Spieghel. Ook heeft hij op allerlei podia in het land gestaan zoals de Wintertuin (Nijmegen), Literair Festival Zuidwolde en Café Helmers (Amsterdam). Sinkgraven maakt deel uit van de Dichtclub Groningen die een keer per maand bij elkaar komt om gedichten voor te dragen in café Marleen.

Lobo zorgt voor een natuurlijke overloop van de eerste korte naar de tweede lange com-positie door de weggegooide borden van het podium te vegen. Er zijn verschillende voorbeelden te geven van theatrale vormgeving die er toe bijdra-gen dat zang en beweging elkaar versterken. De climax vormt het slotkoor ‘Waarom wij zingen’ met een gevarieerde belichting en een ‘bewegend’ koor dat zich soepel voegt in en naar de muziek. Het koor wisselt regelmatig op organische wijze van opstelling. Dat gebeurt gedisciplineerd maar niet geforceerd. De acteurs/vertellers maken onderdeel uit van het geheel en doen dat heel professioneel..

Een interessant en geslaagd experiment met een geïnspireerd zingend koor onder leiding van dirigent Pieter Kole.

Jan Boland

14

Orpheus en Euridice zijn verliefd. Op hun trouwdag sterft Euridice. Orpheus kan dit niet verkroppen. Hij daalt af naar de onderwereld om haar te halen. Hij komt heel ver omdat hij prachtige muziek speelt. Ook Hades, de god van de onder-wereld, kan de muziek niet weerstaan. Hij mag haar meenemen, maar op één voorwaarde. Als ze samen de onderwereld verlaten, zal zij achter hem lopen en hij mag niet omkijken. Vlak voor de uitgang kan hij zich toch niet beheersen en kijkt om. Euridice verdwijnt dan voor eeuwig in de onderwereld.

Door een aardbeving worden de goden wakker geschud. Ze hebben daar 3000 jaar lig-gen niksen. Ze merken dat de wereld nogal veranderd is en dat ze de macht die ze over mensen dachten te hebben, kwijt zijn. Zelfs Zeus, als koning van alle goden en heerser over donder en bliksem, is niet meer bij machte om zijn gezegende werk te doen. Zeus is veranderd in een sukkel, die alleen nog maar kan jammeren en hopeloos faalt. Om de macht weer terug te krijgen, bedenken de goden een plan. Het klassieke verhaal van Orpheus en Euridice. Ofwel Joris en Erica. Twee geliefden van het platteland worden op de proef gesteld. Zo worden we heen en weer geslingerd tussen de strijd van de oude Griekse goden versus de mens ofwel de twee geliefden. Nog beter gezegd de strijd tus-sen de goden van vroeger en de jeugd van de toekomst.

Een spektakelstuk met 80 toneelspelers, dansers en muzikanten. Prachtige kleding. In een machtig decor. Bovenin de goden. Daaronder het orkest en de band. En daarvoor een grote speelplek. Ruimte genoeg voor de scènes die voorbijkomen. Die zijn talrijk, afwisselend en in vlot tempo. Een prestatie op zich, want het betekent nogal wat, om al die verschillende disciplines – orkest, band, dans en spel – soepel te laten samengaan. Het spel krijgt goede ondersteuning van de band. Maar het orkest van dirigent Michiel de Vries is een sterke troef in deze voorstelling. Niet altijd even zuiver, maar de vele dans/ balletpartijen krijgen wel een passend en treffende sfeer mee. Dans/ ballet is verder ook, van groot tot klein, een sympathieke factor in deze toekomst. Joris en Erica overtuigen als verliefd stel. Zij worden ook prettig ondersteund door de zogenaamde tussenscènes, die een welkome aanvulling zijn op het verhaal. Met name in de cursus ‘verleiden’, blijken Joris en Erica snelle leerlingen. De goden, die hebben het zwaar. Ze hebben in het verhaal niet alleen alle macht verloren, ze moeten ook het gevecht aangaan met een moeilijke taal. Een gezwollen taal, die ver van jongeren afstaat. Waar ze niet goed greep op krijgen en eigenlijk niet aankunnen. En bovendien thematisch zwaar op de maag ligt. Kennelijk is dit soort godentaal belangrijk voor het verhaal, maar zoals het nu wordt uitgevoerd, doet het geforceerd aan en heeft het een vertragende werking. Jam-mer. Maar gelukkig staat er voldoende tegenover. De totale voorstelling is een geweldige onderneming, waar zichtbaar ontzettend hard aan gewerkt is door vele mensen. En een mooi begin van samenwerking met diverse disciplines muziek ( klassiek/ populair ), zang en dans.

Jan Dol

theatervoorstelling ‘de toekomst’

over orpheus en euridice, joris en erica

Theatervoorstelling ‘De toekomst’ Theatervoorstelling ‘De toekomst’ Theatervoorstelling ‘De toekomst’ Theatervoorstelling ‘De toekomst’ Theatervoorstelling ‘De toekomst’

15

Theatervoorstelling ‘De toekomst’ Theatervoorstelling ‘De toekomst’ Theatervoorstelling ‘De toekomst’ Theatervoorstelling ‘De toekomst’ Theatervoorstelling ‘De toekomst’ Fo

to’s

; Won

derb

oom

Jeugdtheaterschool Stichting Wonderboom; Muziekschool Noord Akkoord; Stichting Balletschool Noord – Groningen; Gelegenheidsband Op Roakeldaishal Warffum; 20, 21, 22 april 2007

Tekst: Pauline KamermanDirigent/ Componist: Michiel de VriesChoreografie: Evgenia Sivakova; Inge de BruineRegie: Remco van Zandvoort; Anneke Jansma

Kijkersplezier Kijkersplezier Kijkersplezier Kijkersplezier Kijkersplezier Kijkersple

16

kijkersplezier

Een dier op het toneel, liefst een hond eigenlijk. zou dat kunnen? in een stuk dat binnen gespeeld wordt. Op straat of in een tent kun-nen er allerlei dieren meedoen, honden, geiten of paarden. Maar bin-nen… dat is wat anders.

Ik zag Bobbie, het hondje van Kuifje. Hij speelt in de musical ‘Kuifje’.Er zijn audities geweest om het hondje te kiezen dat niet alleen goed leek op Bobbie maar ook goed kon spelen.En waar bestaat dat spelen dan uit? Jammer hondje, niet uit het spelen wat jij graag wil zoals gek rennen, happen of achter een stok aan. Maar zeer gedis-ciplineerd meelopen met iemand die je eerst moet leren kennen en die je dan aardig gaat vinden, zo aardig dat je doet wat er van je gevraagd wordt.Wim Schippers heeft eens een stuk gemaakt voor een aantal honden. Her-dershonden waren het. Ze speelden een mensenrol. Terwijl die honden heen en weer liepen over het toneel deden ze er soms ook nog hun behoefte. Ik hou niet van die lucht en niet van herdershonden. Dus aan mij was dat stuk niet besteed.Maar een hond op toneel, in een gewoon toneelstuk? Stel je voor, in het Prinsentheater.En niet poepen of plassen daar, dat doe je maar buiten, er is tenslotte een heel groot park voor de deur.Het stuk moet, denk ik, zelf gemaakt worden. Ik ken geen stukken waar een hond in voorkomt. Ja, er is een Frans stuk ‘Un air de famille’. Daarin komt een hond voor, Caruso geheten. Maar die ligt alleen maar zijn mand en is verlamd. Daar neem je een pluk wol voor.Nee, een gezonde hond. Dat is de uitdaging. Al loopt hij maar een paar keer van rechts naar links over het toneel (en terug).Een hond is dol op publiek, dat is een handicap. Omdat hij er zo overduidelijk naar handelt. Maar ik weet zeker dat er Groningse honden zijn die dat met behulp van hun baas kunnen overwinnen. Voor de duur van een eenakter. En Bobbie? Die staat volgend jaar vooraan als de Musical Awards worden uitgereikt!

Ellen van der Graaf

links

Een lange, warme zomer, met veel overdadig theater in de buitenlucht, dat is waar ik zin in heb. Aan het theater zal het in ieder geval niet liggen. Om te be-ginnen is er Noorderzon (www.noorderzon.nl); tien dagen spannend theater en dansbare muziek in het Noorderplantsoen. Theaterwerkplaats De Prins van Groningen is met de Safari ook weer te zien op het festival. De bezoeker trekt per fiets langs onbekende plekken in de stad en ziet daar een aantal mooie amateur-theatervoorstellingen voorbij komen. Locaties en deelnemers zijn nog geheim, maar t.z.t. verschijnt er meer informatie op de website van de Theaterwerkplaats (www.theaterwerkplaatsgroningen.nl).

Maar er gebeurt meer in de open lucht. Vanaf 8 augustus wordt er weer een Shakespeare gespeeld in het openluchttheater in Diever, in de regie van Jack Nieborg. Dit jaar wordt het As you like it. (www.shakespearetheaterdiever.nl). In een ander openluchttheater, in Nienoord, wordt aan het einde van de zomer Meneer Puntila en zijn knecht Matti van Bertolt Brecht gespeeld. Meer informatie is te vinden op de vernieuwde website van Speelgroep Leek, www.speelgroep-leek.nlLaten we hopen dat het mooi weer wordt (of dat we anders genoeg vuilniszakken bij ons hebben om droog te blijven, de ervaren Diever-ganger deinst nergens voor terug).Fijne zomer!

amateurtheater is niet alleen in

het plaatselijke Buurthuis te

vinden, maar ook steeds meer op internet.

in Blick Bespreekt nynke oele de WeBsites van verenigingen,

voorstellingen en regisseurs in

stad en ommeland.

Heeft u ook een leuke link voor Blick? Laat het me weten via info@blickmagazine.nl

17

Op Hoop van Zegen in de haven van Delfzijl Op Hoop van Zegen in de haven van Delfzijl Op Hoop van Zegen in de haven van Delfzijl Op Hoop van Zegen in de haven van Delfzijl

18

foto; Jos Hendrix

19

Regisseur Ton Brandsen heeft samen met schrijver Ronald Ohlsen en com-ponist Arnold Veeman de toneelklassieker Op Hoop van zegen van Herman Heijermans bewerkt tot een muziektheaterstuk. Deze productie wordt van 30 augustus tot en met 9 september tien keer op de planken gebracht in de haven van Delfzijl.

“Ik heb altijd al iets met dit werk van Heijermans willen doen”, vertelt Brandsen. “Het is een goed geschreven stuk over een kleine gesloten gemeenschap. Enkele gedateerde dingen hebben we er in de bewerking uitgelaten en het geactualiseerd. Het is niet mijn bedoeling geweest om er een historisch verantwoord stuk van te maken. We hebben de bewerking naar het heden toe getrokken. Het historische laagje is eraf gehaald, waar-door het stuk tijdlozer is geworden. Maar sommige dingen kun je er ook niet uithalen. Ik heb als regisseur de grote lijnen uitgezet, waarna Ronald Ohlsen de bewerking heeft gemaakt en Arnold Veeman de bijna filmische composities.”

De cast komt bijna geheel uit de regio. “Ik wilde zoveel mogelijk spelers uit de buurt van Delfzijl hebben. De rol van Kniertje wordt vertolkt door zangeres Wia Buze. Ik wist vanaf het begin dat zij deze vrouw moest spelen en zij vond het een fantastische uitdaging en heeft ja gezegd. Waar ik heel blij om ben. Kevin Delgado is een rapper uit Delfzijl en speelt de jongste zoon. Hij heeft nog nooit geacteerd, maar ik vind dat hij het fantastisch doet. Het is echt een talent.”

Op Hoop van Zegen is volgens Brandsen een goed geschreven stuk en wordt mede daarom nog steeds veel opgevoerd. “Het is een echt volksstuk, dat in 1900 voor het eerst werd opgevoerd. Maar het is absoluut geen historisch museumstuk. Er komen maatschappelijke zaken in voor en gaat ook over hoe de wereld in elkaar zit. Het heeft in die tijd ook politiek iets veranderd en dat kwam niet vaak voor. Door Op Hoop van Zegen is de scheepvaartwet aangepast en kwamen er iets minder brakke schepen in de vaart terecht.”

Ook de persoon Heijermans fascineert de theatermaker. “Hij schreef niet vanuit een ivoren toren, maar stond tussen de mensen. Voor dit stuk is hij in Katwijk gaan wonen. Dat fascineert me. Hij schreef niet vrijblijvend uit de verte, maar als mens had hij ook iets. Dat zijn dingen waar ik naar op zoek ben. En onze versie is een idee wat ik had en wat ooit met twee velletjes A4 in de kast is begonnen en dat in september daadwerkelijk wordt uitgevoerd.”Omdat het muziektheaterstuk in de buitenlucht wordt opgevoerd, wordt er ook gebruik gemaakt van het natuurlijk licht. “Dat is een mooie mogelijkheid om zodra het echt don-ker wordt dingen uit te lichten. Het is ook een uitdaging, want zolang er nog bestaand licht is kun je dingen bijvoorbeeld niet donkerder maken. Dat wist ik van tevoren en dat maak je niet vaak mee.”

Mariëlle de Vries

op hoop van zegen in de haven van delfzijl

Op Hoop van Zegen wordt gespeeld van 30 augustus tot en met 9 september.

Meer informatie op www.ophoopvanzegen.com.

Op Hoop van Zegen in de haven van Delfzijl Op Hoop van Zegen in de haven van Delfzijl Op Hoop van Zegen in de haven van Delfzijl Op Hoop van Zegen in de haven van Delfzijl

20

column column column column column column column column column

kill your darlings

Woensdag Gehaktdag. De rechtgeaarde vegetariër zal hier meteen afhaken. Uit gewoon-te. Niks nieuws. Want we lijden of hangen allemaal aan gewoonten. Het dagelijks leven zit vol met vaste gewoonten. Vroeger hadden we er ook al een handje van. Wij gingen op zaterdagmiddag in bad. Op zondag naar de kerk, maandag deed mijn moeder de was, op dinsdag ging zij die was strijken, woensdag ging ik naar de slager, vrijdag visdag en de donderdag was een soort vrije dag, een dag zonder vaste gewoonten. Dan was je be-hoorlijk onthand. Geen vastigheid. Je moest het dan zelf bedenken. Je vermogen tot cre-atief denken werd aangesproken. Maar je vaste patroon van praten, denken, houdingen en bewegingen zijn obstakels voor creativiteit. De vaste ingeslepen patronen in je gedrag gaan een eigen leven lijden. Eens stilstaan bij het waarom en je de vraag stellen of de oorsprong van de gewoonte nog wel logisch is kan verhelderend werken. Conclusie kan zijn dat je een vaste gewoonte overboord moet gooien of elimineren. In de boek – film - theater - en muziekwereld heet dat dan ‘kill your darlings’, de kunst van het weglaten.

Een bedenksel kan nog zo prachtig zijn, als het niet in het geheel past, gaat het de prul-lenbak in. Het mooiste loopje en gebaartje van de acteur? Niet passend, weg ermee. Ook de acteur is een mens en heeft soms last van zijn ingeslepen gewoonten. Die gewoonten zijn een niet te vermijden natuurlijk houvast voor de acteur. Maar even natuurlijk valt de acteur steeds weer opnieuw uit onzekerheid, hoogmoed of vergeef me gemakzucht, terug op zijn vertrouwde manier van praten en handelen. Voorbeeld: ook Bert Visscher moet zijn gekke bekken doseren om te blijven scoren. Stilstaan bij het ‘waarom doe ik dit’ en werkt het nog wel, kan mogelijk een nieuwe richting aangeven. Ook al vul je elke rol in met je eigen persoonlijkheid, elke rol is weer verschillend en vraagt een frisse benade-ring. Het motto van Rutger Hauer: ‘vertrouw op je intuïtie’ is in dit verband een kolossale waarheid, maar check daarna wel of het niet een oud trucje is.

Jan Dol

Flauwecult, foto; Fleur Faber