www.bionext.nl

2

VoorwoordVo

orw

oord

>

>

De vraag naar biologische voeding blijft stijgen. In de VS en EU omvat

‘biologisch’ inmiddels zo’n 5 procent van de totale consumptie.

In 2016 nam de vraag in Zweden toe met 25 procent, en ook in

Frankrijk (20 procent), Duitsland, Italië, Spanje en Nederland

(alle 10 procent) kan het niet op. Banken voorspellen voor Nederland

een langjarige groeitrend; in 2016 kwamen hier ruim

250 omschakelaars naar biologische landbouw bij.

Het besef dat onze voedselvoorziening moet veranderen, groeit

steeds sterker. Biologische landbouw biedt oplossingen voor

meerdere urgente problemen. Voor blijvende voedselvoorziening is

behoud van bodemvruchtbaarheid nodig – toevallig de basis van de

biologische landbouwmethode. De afname van biodiversiteit wordt

ermee een halt toegeroepen, het verhoogt bodemopname van CO2,

én het draagt bij aan eerlijke prijzen voor de boer. Uiteraard is het ook

goed voor de volksgezondheid: biologische consumenten hebben een

gezonder voedingspatroon.

Kortom: tijd voor een echte transitie van ons voedings- en

landbouwsysteem!

Biologische omschakeling komt op gang

>> Bavo van den Idsert, directeur Bionext

3

Over stichtingBionext

Ove

r stic

htin

g Bi

onex

t >

>

Alle schakels in de productieketen zitten per groep

om de tafel. In deze ketengroepen werkt Bionext

aan kennis- en marktontwikkeling, en regelgeving.

Deze groepen adviseren ons bestuur.

De volgende ketengroepen zijn actief:

• Fruit;

• Akkerbouw en vollegrondsgroente;

• Glasgroente;

• Zuivel en rundveevlees;

• Varkensvlees;

• Pluimveevlees en eieren;

• Uitgangsmateriaal en veredeling;

• Import, export en handel.

Bionext maakt zich sterk voor méér duurzame biologische voeding

en landbouw. Het is onze passie om jou weer te verbinden met wat

je eet, waar het vandaan komt en wie het maakt. Oftewel: terug

naar de oorsprong! Zodat je bewust kunt kiezen voor wat goed is

voor jou en de wereld om je heen.

Bionext verbindt de biologische keten van boer tot bord. Dat wil

zeggen: boeren, telers, onderzoekers, politici, winkeliers, handelaren

en consumenten. Deze samenwerking tussen alle schakels is uniek

in de foodwereld. In grote lijnen houden we ons bezig met:

• Campagnes & promotie;

• Kennis & onderzoek;

• Belangenbehartiging & lobby.

We werken daarbij aan de volgende thema’s: biodiversiteit,

dierenwelzijn, verduurzaming, omschakeling, true pricing, kringloop,

onderwijs & opleiding en voorlichting. Alle projecten die we

uitvoeren of begeleiden, hebben verbinding met een of meerdere

van deze thema’s.

Bionext werkt voor de hele biologische sector. Onze prioriteiten worden

bepaald door Biohuis (voor boeren & tuinders), BioNederland (voor

handel & verwerking) en de Biowinkelvereniging (voor winkeliers).

Algemeneontwikkelingen binnen de biologische sector

Alg

emen

e on

twik

kelin

gen

>>

In 2016 groeide voor het eerst sinds 2010 het aantal geregistreerde

biologische boerenbedrijven harder dan het aantal biologische

handels- en verwerkingsbedrijven. Er waren eind 2016 1.831

boerenbedrijven geregistreerd bij Skal Biocontrole, de toezichthouder

voor biologische producten. Samen beheerden deze bedrijven

61.765 hectare geregistreerde landbouwgrond. Ruim 3.000 hectare

hiervan was in omschakeling. Nederland zit in de middenmoot van

Europa; 3,4 % van de Nederlandse landbouwgrond is biologisch.

Ter vergelijking: de koplopers hebben een aandeel van tegen de

20 procent.

Het aantal handelsbedrijven groeide in 2016 met 10 procent tot 2.586.

Steeds meer handels- en productiebedrijven kozen ervoor om ook een

biologische tak op te zetten.

Nederlanders geven elk jaar meer uit aan biologische voeding.

In 2015 naderde de totale geregistreerde omzet van biologisch voedsel

in Nederland de 1,3 miljard euro. In het eerste halfjaar van 2016 groeiden

de supermarkten met 17,3 procent hard door, terwijl de speciaalzaken

een lichte groei lieten zien van 2,3 procent.

4

Proj

ecte

n en

act

ivite

iten

>>

5

Projecten en activiteitenBionext in 2016

Ook topsporters staan Achter BiologischVan 15 tot 24 september was er tien dagen lang extra promotie

voor biologische producten in heel Nederland. Dit jaar stond de

Bio10daagse in het teken van biologische voeding en (top)

sportprestaties.

45.000 mensen gingen ‘Lekker naar de Boer’In het weekend van 18 en 19 juni bezochten bijna

45.000 mensen een biologische boerderij tijdens het

evenement Lekker naar de Boer. Bij hun bezoek aan

een van de 140 deelnemende boeren konden zij zelf

zien en beleven hoe de biologische boer werkt.

Vormgeving magazine Smaakmakend vernieuwdSmaakmakend is hét magazine voor de natuurvoedingswinkel en de

biologische speciaalzaak. Smaakmakend verschijnt vijf keer per jaar

en staat vol informatieve artikelen en inspirerende recepten en tips.

De vormgeving is in 2016 vernieuwd.

Pers & mediaBionext zoekt actief de media op. Dit doen we via nieuwsberichten,

persberichten, sociale media, blogs, nieuwsbrieven en de website.

In 2016 zorgden vooral de campagne De Grootste Zaadbank en de

Bio10daagse voor een groei in bereik.

VoorlichtingVo

orlic

htin

g

>>

6

Patenten op voedsel bijna verleden tijdIn 2016 richtte Bionext De Grootste Zaadbank op. Tijdens deze

succesvolle campagne tegen patenten op natuurlijke eigenschappen

van groenten, kon men bedreigde zaden laten onderduiken de vriezer.

Inmiddels heeft de EU gezegd van deze patenten af te willen: een

mooie stap! Maar de strijd gaat door tot alle patenten van tafel zijn!

Nog meer biologisch uitgangsmateriaal verplicht In de biologische landbouw is het gebruik van biologische zaden,

pootgoed en plantmateriaal verplicht, indien beschikbaar. De

Nationale Annex is een lijst van gewassen waarvoor geen ontheffi ng

meer mogelijk is. In 2016 is de snijbiet toegevoegd aan de lijst.

Aanbod en gebruik van biologisch zaad gestimuleerdOp de Biofach, de grootste Europese beurs voor biologisch voedsel,

verzorgde Bionext een workshop over biologisch zaad. Tijdens de

workshop zijn ideeën uitgewisseld over de mogelijkheden om het

aanbod en gebruik van biologisch zaad te stimuleren.

Biologische bloembollen steeds populairderBionext onderzocht in 2016 hoe de biologische bloembollenteelt

gestimuleerd kan worden. We voerden vele gesprekken om meer

inzicht te krijgen in de wensen, knelpunten en marktkansen.

We ontwikkelden een factsheet en organiseerden een succesvolle

studiedag.

Biodiversiteit

Meer vogels in de weilanden en op het erfWeerribben Zuivel en haar boeren werkten samen met

Vogelbescherming Nederland aan het verbeteren van de

leefomstandigheden voor vogels in de weilanden en op het erf.

Bionext leidde in 2016 dit project met als doel het verrijken van het

leefgebied voor deze vogels.

Biod

iver

site

it

>>

7

Biologische experts uit heel Europa bijeengebrachtVan 4 tot 6 april verzorgde Bionext, in samenwerking met IFOAM

EU, het 10e Europese Biologische Congres. Het congres focuste op de

vraag hoe de transitie van het voedselsysteem kan plaatsvinden en

welke rol biologisch voedsel daarin zou moeten spelen.

Duurzame winkels dankzij internationale e-learningtoolBionext en Stichting EKO-keurmerk ontwikkelden in 2015 en 2016

samen met acht instituten in zes landen een digitaal lesprogramma.

Hiermee kunnen winkelpersoneel en fi liaalleiders van biologische

winkels worden getraind in duurzaamheid.

Nieuw natuurvriendelijk bestrijdingsmiddelDe wortelvlieg houdt van de geur van onder andere peen en

knolselderij. Deze geur kan gemaskeerd worden door een uiengeur

te verspreiden. Bionext stelde in 2016 een dossier op voor toelating

van uienolie voor een natuur- en mensvriendelijke bestrijding van de

wortelvlieg.

Bionext adviseert ondernemers Innovatiemakelaars helpen MKB-ondernemers optimaal te profi teren

van de ontwikkelingen binnen de Topsector Agri en Food. In 2016

hielpen we ondernemers met onder meer vragen over het bewaren

van pompoenen, en met een knelpuntenanalyse middelengebruik.

Verduurzaming& innovatie

Stappen vooruit met duurzaam voedselHet thema van de vernieuwde

Stichting EKO is: stappen verder

met biologisch. Een campagne

met gekleurde voetstappen maakte inzichtelijk

op welke thema’s EKO-bedrijven verder

verduurzamen met zelfgekozen concrete

verbeterdoelen.

Beste Biowinkel en Favoriet BioproductTijdens de jaarlijkse verkiezing kozen publiek en

jury de winnaars van het Favoriet Bioproduct

en de Beste Biowinkel 2016! Winnaars waren

Biobite, Natuurwinkel Amersfoort, Ekoplaza

Schoorl, Boerderijwinkel Kleinlangevelsloo uit

Raalte, en de Hofwebwinkel.

Verd

uurz

amin

g &

inno

vatie

>

>

8

Biologische landbouw blijvend gentechvrijBionext lobbyde vóór strikte GMO-wetgeving en tegen de teelt van

gentechgewassen in Nederland. In 2016 verzorgden wij een workshop

over de nieuwe regels voor toelating van gentechgewassen voor teelt.

Lobby voor goede Europese wet- en regelgeving De regels voor biologische producten worden vastgelegd door de

Europese Commissie. Die deed in 2014 een voorstel om die regels

ingrijpend aan te passen. Ook in 2016 lobbyden wij ervoor dat de

uitkomst niet negatief uitpakt voor Nederland.

Nieuw risicomodel voor import, export en handelOnze themagroep import, export en handel sprak over de biologische

wetgeving en over de voortgang van de projecten Biokap en Biotrust.

Door systematisch toezicht op mogelijke residuen in biologische

grondstoffen, en onderzoek naar oorzaken van contaminaties,

ontstond inzicht in hoe deze voorkomen kunnen worden. Resultaat

was het Organic Quality Assurance-systeem, dat bedrijven inzicht

geeft in risico’s bij internationale handel in biologische grondstoffen.

Wet- &regelgeving

Nieuw: biologische honing van Nederlandse bijenVanaf het voorjaar van 2016 is het mogelijk om biologisch

bijen te houden in Nederland. Bionext droeg bij aan het

tot stand komen van een Nederlandse interpretatie van de

Europese biologische regelgeving met betrekking tot de

bijenhouderij.

Wet

- & re

gelg

evin

g

>>

9

Biologische dieren vertegenwoordigdOnze ketengroep zuivel leverde in 2016 input voor de eisen van het

BeterLevenKeurmerk. Ook was de groep in overleg over verantwoorde

soja in veevoer. Ketengroep pluimvee tekende protest aan tegen het

voorstel van de gemeente Oss om onoverdekte uitlopen voor kippen

te verbieden.

Een biologisch leven voor stierkalfjesBionext deed in 2016 samen met enkele partners een haal-

baarheidsstudie naar het biologisch houden en vermarkten van

kalveren afkomstig uit de biologische melkveehouderij.

Al veertien jaar een lekker leven voor de biologische kipMet de campagne ‘Adopteer een Kip’ ondersteunt Bionext sinds

2003 de bewustwording rond de biologische pluimveehouderij.

De lancering van de nieuwe website en vormgeving, die gepland

was voor 2016, is verschoven naar mei 2017.

Dierenwelzijn

10

Die

renw

elzi

jn

>>

Biologische landbouw oplossing voor opwarming aarde

Via goed biologisch bodembeheer van agrarische gronden

is het mogelijk om meer koolstof in de bodem te krijgen.

Bionext verzorgde over dit onderwerp twee workshops voor

biologische boeren en werkte aan een Nederlands en Europees

projectvoorstel.

Kringloop

11

Krin

gloo

p

>>

Bionext adviseert over internationale onderzoeksthema’sCore Organic is de organisatie die zorgt voor afstemming van

onderzoeksprogramma’s in de EU. De thema’s worden gezamenlijk

vastgesteld door de Europese landen. Bionext adviseerde in 2016 het

ministerie van Economische Zaken over thema’s die voor de Nederlandse

biosector van belang zijn.

Belangenbehartiging voor goed onderzoekIn 2016 was Bionext kenniscoördinator. We informeerden innovatieve

biologische ondernemers over onderzoeksresultaten en maakten

hen wegwijs in het instrumentarium van het Topsectorenbeleid. Ook

stelden wij in deze periode een onderzoeksagenda op, versterkten we

de verbinding met de Topsectoren, hielden we het overzicht op het

onderzoek voor de biosector en hadden we een sturende rol in het

Technology Platform Organics.

Onze online droom een stukje dichterbij In 2016 is de Bionext-website vernieuwd. Hiermee maakten we een

start met onze droom om ook online meerwaarde te bieden aan onze

leden. De ambitie is een inlog te creëren voor leden met daarachter extra

informatie, achtergronden en functionaliteiten.

Biologische vragenVia de biologische vragenlijn beantwoordde Bionext consumenten-

vragen. De lijn is zowel per e-mail als telefonisch bereikbaar.

Kennis & onderzoek

Meer onderwijs over biologischNa verkennende gesprekken met docenten

uit het agrarisch onderwijs en ondernemers

uit de sector, startte Bionext in 2016 samen

met Terra een netwerk voor docenten uit

vmbo, mbo en hbo. Deelnemers zetten zich

in voor meer onderwijs over biologische

landbouw en voeding.

Groei aantal bezoekers Bio-beurs 2016Op 20 en 21 januari was de Bio-beurs, de

biologische vakbeurs van Nederland. Bionext

organiseerde de Bio-beurs samen met

partner Libéma in de IJsselhallen te Zwolle.

Dat het thema ‘Groen groeit’ leeft, bleek ook

uit de groei van het aantal bezoekers: ruim

9.500 bezoekers en deelnemers

bezochten de beurs.

12

Kenn

is &

ond

erzo

ek

>>

Medewerkers in 2016

Med

ewer

kers

>

>

13

Aarnout Mijling (van 1 maart tot 30 juni)

Bavo van den Idsert

Corien van Vliet

Ellen Oomen (vanaf 1 september)

Heleen Klinkert

Karen Stork

Leonie van der Velden

Linda van Ravenswaaij (vanaf 27 september)

Maaike Raaijmakers

Marian Blom

Marieke Develing (tot 30 september)

Marleen Meijers (vanaf 26 oktober)

Miriam van Bree

Paula Nijman

Paulien Veerman

Riana Snel

Sabine Horsting

Theo Groenendijk

Financiën

Stichting Bionext boekte voor het vierde jaar op rij een

bescheiden positief resultaat: € 36.020 op een gerealiseerde

omzet van € 2,1 miljoen. De omzet steeg ten opzichte van 2015

met € 108.404.

Ondanks de continuering van de fi nanciering vanuit de leden

(telers, handel, verwerking en winkels), een aantal nieuwe projecten

en voortzetting van diverse campagnes, daalde het resultaat ten

opzichte van 2015 met € 20.055.

De projectkosten stegen ten opzichte van 2015 met € 47.947,

de overige stichtingslasten (o.a. de personeels- en overige kosten)

stegen ten opzichte van 2015 met € 80.512. De stijging van deze

overige kosten is voornamelijk veroorzaakt doordat Bionext is

verhuisd naar Ede (kantoorkosten) en we een aantal nieuwe collega’s

erbij hebben gekregen (personeelskosten).

Met de voortzetting van de algemene fi nanciering, nieuwe

en doorlopende opdrachten van de overheid, uitbreiding van

de projectfi nanciering en het 3e campagnejaar van de EU-

promotiecampagne, is de begroting voor het jaar 2017 op orde

en verwachten we opnieuw een positief netto resultaat.

14

Fina

ncië

n

>>

Samenvatt ing fi nancieel overzicht

Realisatie Begroting Realisatie

2016 2016 2015

Baten

Projectbaten 2.154.160 2.244.342 2.059.756

Overige inkomsten 34.000 24.000 20.000

Bestedingen

Projectkosten 1.166.918 1.114.686 1.118.970

Kantoor- en personeelskosten 985.222 1.073.940 904.710

Resultaat 36.020 79.716 56.076

Alle bedragen in euro’s

*Door afronding van de cijfers kunnen kleine verschillen ontstaan in de optellingen.

Fina

ncië

n

>>

Wat gebeurt er met 1 euro?

Herkomst van de project baten 2016

Aangesloten ledenorganisaties

Diensten bio bedrijfsleven (o.a. Bio-beurs, Smaakmakend en innovatieprojecten)

Consumenten en donaties (o.a. kipadoptie, zaadcampagne, etc.)

Projectfinanciering overheid

Subsidies EU

14%

7%

24% 38%

17%

Belangenbehartiging en PR

Business to business projecten (o.a. Bio-beurs)

Consumenten projecten en campagnes (o.a. EU campagne, Adopteer een Kip)

Beleids-en innovatieprojecten

Overhead (o.a. huisvesting, kantoorkosten, afschrijvingen, bestuur etc.) 46%

20%

12%

12%

10%

Herkomst en besteding inkomsten Van iedere euro die Bionext binnenkreeg in 2016 was

17% afkomstig van de aangesloten ledenverenigingen

(boeren-handel-winkels), 38% afkomstig van het

bedrijfsleven voor diensten, 24% van consumenten en

21% van subsidies (EU – 14% en NL overheid – 7%).

Van iedere uitgegeven euro ging 46% naar consumenten-

campagnes, 20% naar dienstverlening bedrijfsleven (B2B),

12% naar beleids- en innovatieprojecten en 12% naar

algemene belangenbehartiging en PR. De overhead

tenslotte bedroeg 10% van de uitgaven.

15

Financiën

Een greep uit onze projectpartners & fi nanciers

16

Part

ners

>

>

17

ColofonBionextNieuwe Kazernelaan 2 D42

6711 JC Ede

T + 31 (0)30 233 99 70

info@bionext.nl

www.bionext.nl

@BionextTweets

Ontwerpstudiobaard.com

Colo

fon

>>