27-10-10

Biologische agentia in de buitendienst

Pagina 2

Inhoud

1. Wat zijn biologische agentia?

2. Blootstelling en effecten biologische agentia

3. Soorten infecties, barrières en besmettingswegen

4. Preventie

5. Kwetsbare groepen

6. Hoe kunnen risico's bepaald worden?

7. Wat te doen bij een (vermoede) besmetting?

8. Prik-, snij- of bijtaccidenten

Pagina 3

Wat zijn biologische agentia?

• Micro-organismen niet zichtbaar met blote oog.• Overal in omgeving aanwezig.

Pagina 4

Wat zijn de gevolgen van biologische agentia?

Overgrote deel is onschadelijk

maar er zijn er ook die schadelijk zijn

met de mogelijke effecten:

1. geen waarneembare klachten

2. tijdelijke klachten

3. chronische klachten

4. dodelijk afloop

Pagina 5

Infecties van dier op mens

Besmetting door:

1. contact met (dode) dieren

2. contact met dierlijk materiaal (haren, uitwerpselen, urine)

3. contact met besmette grond

4. eten van besmet voedsel

5. inademen van aerosolen of fijn stof

6. parasieten (vlooien, teken, muggen, wespen)

Pagina 6

Infecties van mens op mens

Besmetting door:• prik- snij- of bijtwonden als gevolg van agressie

Pagina 7

Barrières

Micro-organismen zijn overal aanwezig echter (normaliter)weinig te vrezen wegens vele barrières.

Infectieketen, micro-organismen moeten:1. in voldoende mate aanwezig zijn2. een bepaalde weg afleggen3. in leven blijven tijdens deze weg4. een ingang vinden in het lichaam5. aanwezige afweersysteem overwinnen

Pagina 8

Hoe kun je besmet raken? I

1. Huid

2. Ademhalingswegen

3. Slijmvliezen

4. Maagdarmkanaal

5. Combinatie van effecten

Pagina 9

Hoe kun je besmet raken? IIHuid• De huid vormt een ondoordringbare barrière.• Echter, beschadigingen als: snij-, prik-, brand-, of

schaafwonden doorbreken deze barrière• Gevolgen kunnen zijn: Hepatitis, HIV of ziekte van Lyme

Pagina 10

Hoe kun je besmet raken? III

Ademhalingswegen• Micro-organismen hechten zich aan

aerosolen of (fijn)stof en veroorzaken

irritatie, allergie of besmetting.• Gevolgen kunnen zijn: legionella

of Q-koorts.

Ondanks filtering neus en afweersysteem van de longen.

Pagina 11

Hoe kun je besmet raken? IV

Slijmvliezen• Gezonde slijmlagen in neus, mond.• Gevolgen kunnen zijn:

irritatie, ontsteking, allergie.

Spatten van besmet bloed, urine of

uitwerpselen kunnen in de ogen

besmetting veroorzaken.

Pagina 12

Hoe kun je besmet raken? V

Maagdarmkanaal• Besmetting door inslikken• Gevolg kan zijn: Salmonella

Maag en darmen hebben

goed afweersysteem.

Pagina 13

Hoe kun je besmet raken? VI

Combinatie van effecten

Micro-organismen kunnen via meerdere ingangen in lichaam

binnentreden.

Pagina 14

Wat kun je er tegen doen? I

Afweersystemen beschermen gezonde persoon.Toch zijn preventiemaatregelen noodzakelijk.

Bio-arbeidshygiënisch principe:1. bestrijding bij de bron

2. organisatorische maatregelen

3. technische maatregelen

4. persoonlijke verzorging

5. persoonlijke beschermingsmiddelen

6. vaccinatie

Pagina 15

Wat kun je er tegen doen? II

Bestrijding bij de bron

Voorbeelden:• bestrijding nesten eikenboomprocessierups• contact kadavers, urine of bloed vermijden• eten uit natuur beperken (reduceren)

Pagina 16

Wat kun je er tegen doen? III

Organisatorische maatregelen, voorbeelden:• pas werkzaamheden aan seizoen aan• beperk kwetsbare groepen• regelmatig schoonmaken• (potentiële) besmetting snel melden• snelle diagnose

Pagina 17

Wat kun je er tegen doen? IV

Technische maatregelen, voorbeelden:• gebruik geen vieze kleding in voertuig• vermijd contact tussen schoon en vies• gebruik kadavertonnen• gebruik geen vervuilde voorwerpen in voertuig• reinig gebruikt gereedschap

Pagina 18

Wat kun je er tegen doen? V

Persoonlijke verzorging, voorbeelden:• wonden behandelen• handen wassen• niet eten en drinken op werkplek• niet in werkkleding naar huis• gebruik van vers water bij handen wassen

Pagina 19

Wat kun je er tegen doen? VI

Persoonlijke beschermingsmiddelen, voorbeelden• beschermende werkkleding• veiligheidsschoenen• geschikte handschoenen• spat-/ veiligheidsbril• voorlichting

Pagina 20

Wat kun je er tegen doen? VII

Vaccinatie• Meest efficiënte vorm van bescherming• In beperkte mate mogelijk:

Hepatitis A en Hepatitis B Rabiës Tetanus

• Advies volgt uit RIE/ PMO• Is niet verplicht, maar kan tot consequentie hebben dat

werknemer niet langer deze taak kan uitvoeren

(= verantwoordelijkheid werkgever)

Pagina 21

Kwetsbare groepen

1. Jeugdigen2. Ouderen3. Zwangere vrouwen4. Personen zonder miltfunctie5. Personen met aangeboren immuunafwijkingen6. Gebruikers van:

• geneesmiddelen• alcohol• drugs

7. Zieken8. Personen met ongezonde leefwijze

Pagina 22

Hoe bepalen we de risico's? I

• Risicoanalyse per functie/ taak• Risico= W x B x E

W = Waarschijnlijkheid• wat is de verwachting dat je ermee in contact komt?• kan variëren van te verwachten tot bijna onmogelijk

B = Duur van de blootstelling• hoe vaak kom je ermee in contact?• kan variëren van voortdurend tot zeer zelden

E = Ernst van het letsel• wat zijn de gevolgen?• kan variëren van gering tot dodelijk

Hoe bepalen we de risico’s? II

Risico= Waarschijnlijkheid x Blootstelling x Ernst

Voorbeeld: R = W x B x E= 3 x 2 x 7= 42

R < 20 zeer beperkt risico

20<R<70 aandacht vereist

70<R<200 maatregelen vereist

200<R<400 directe verbetering vereist

R>400 werken direct stoppen

Pagina 23

Pagina 24

Risicoanalyse biologische agentia

Pagina 25

Bij (vermoede) besmetting

• zo spoedig mogelijk melden bij

huis- en/of bedrijfsarts• mogelijke oorzaak aangeven

Bijzondere aandacht voor prik-,snij of bijtaccidenten:• komen relatief veel voor• er is (te) weinig aandacht voor• de gevolgen kunnen blijvend zijn• prikprotocol

27-10-10

Hoe is het bij ons?

Pagina 26