Binnenverlichting voor kantoren, scholen en zorg...lampen (lees: TL en PL verlichting)....

Binnenverlichting voor kantoren, scholen en zorg

Versie januari 2020

den met accBedrijfscertificeringen:

prestatieladdersocialerondernemen

1

Verlichtingseigenschappen en -advies

Achtergrond binnenverlichting

Al tientallen jaren worden werk-, leer- en zorgruimtes verlicht door fluorescentie-

lampen (lees: TL en PL verlichting). Fluorescentieverlichting is verantwoordelijk

voor ongeveer 30-45% van het totale energieverbruik.

Een van de laatste ontwikkelingen op het gebied van binnenverlichting is

‘biodynamische verlichting’, ook wel Tunable White genoemd. Hiermee creëert u

een natuurlijk daglichtverloop in uw pand. Een andere trend is de toename van

’slimme verlichting’. Onze ervaring is dat meer dan 80% van onze klanten kiest

voor een vorm van slimme verlichting en/of lichtmanagement.

Waarom LED verlichting van Lumeco?

U kunt de volgende resultaten verwachten wanneer u de juiste LED verlichtingsoplossing kiest;

50-80% lager energieverbruik en reductie CO2-uitstoot.•

Méér dan 10 keer langere levensduur, in vergelijking met klassieke (T8) TL verlichting.•

Geen opwarmtijd, LED brandt direct op ingestelde sterkte.•

Geen lichtverval, na jaren nog eenzelfde hoeveelheid licht met ‘Constant Light Output’.•

Geen flikkeringen, rustig lichtbeeld en geen • hoofdpijn, vermoeide ogen, enz.

7-10 jaar garantie of ‘Light as a Service’.•

Lux-normen en advies

Gebruik de volgende NEN-Normen (zoals beschreven in NEN 12464-1) als minimumwaarden om te bepalen hoeveel licht u nodig

heeft in uw omgeving.

Energieverbruik Kantoorgebouw

Verlichting

Kantoorapparatuur

Verwarming

Ventilatie

Overig

25%15%

8%

7%

45%

Gebruik deze brochure om de juiste verlichtingsoplossing te kiezen voor uw kantoorgebouw, school of zorginstelling.

Deze omgevingen zijn zeer vergelijkbaar als het gaat om de benodigde lichthoeveelheid en lichteigenschappen. Deze

brochure bevat beknopt advies over de belangrijkste onderwerpen bij uw keuze voor de juiste LED verlichtingsoplossing.

lux

Tekenkamer 750

Kantoor(tuin) 500

Vergaderruimte 400

Gang 200

Kantine 200

Trappenhuis 100

Sanitaire ruimte 100

Ga naar lumeco.nl/kenniscentrum voor een verdere toelichting over verlichtingseigenschappen.

lux

Tekenlokaal 800

Praktijklokaal 750

Collegezaal 500

Gymnastieklokaal 375

Gang 200

Kantine 200

Trappenhuis 100


lux

Onderzoeksruimte 1000

Behandelruimte 1000

Artsenkamer 500

Therapieruimte 300

Gang 200

Kantine 200

Trappenhuis 100


Kantoor School ziekenhuis

Lumen - LichthoeveelheidLichthoeveelheid wordt weergegeven in aantal lumen (lm). De hoeveelheid energie dat wordt gebruikt om lumen te produceren, wordt weergegeven in Watt (W). Hoe hoger het wattage, hoe hoger het energieverbruik. Maar een hoger wattage staat niet gelijk aan een hoger aantal lumen. De efficiëntie (lees: Lumen/Watt-verhouding) is namelijk van belang.

Advies: minimaal 100 lumen per Watt, indien u EIA-subsidie wilt ontvangen

UGR - VerblindingUGR is een kengetal dat aangeeft in hoeverre verlichtingsarmaturen lichthinder/verblinding veroorzaken op een schaal van 15 t/m 30. Hoe hoger de waarde hoe meer dit als verblindend wordt ervaren. Hierbij is de NEN-Norm UGR < 19 voor werk- en leeromgevingen. Voor overige ruimtes volstaan armaturen met een UGR < 21.

Norm: < 19 voor leer-, werk- en zorgruimtes. < 21 gangen, trappenhuizen, etc.

Flicker – Rustig lichtbeeldHet knipperen en/of flikkeren van een lichtbron wordt uitgedrukt in de verlichtingssterkte-modulatie-index (Flicker). Een percentage vanaf 35% heeft een bewezen negatieve invloed op mensen (hoofdpijn, vermoeide ogen, enz.) en wordt daardoor als hinderlijk ervaren.

Advies: < 5% flicker

Kelvin – LichtkleurDe kleur van licht wordt weergegeven in Kelvin (K). Hoe hoger het getal, hoe koeler (blauw) de kleur. Hoe lager het getal, hoe warmer (oranje) de kleur.

Advies: 3000K, 4000K of Tunable White

2700K3000K 65000K5000K4000K

Mac Adam (SDCM) – KleurverschilHoe hoger het getal achter SDCM hoe groter de kleurafwijking tussen 2 lichtbronnen met dezelfde lichtkleur (Kelvin). Stel, u heeft 2 lichtbronnen van 3000K met SDCM 5. De ene oogt dan mogelijk ‘geler’ dan de andere.

Norm: Maximaal 3 SDCM (geen zichtbaar kleurverschil)

SDCM 3 SDCM 5 SDCM 7

CRI - KleurweergaveEen hoge waarde staat voor een natuurlijke kleurweergave op een schaal van 1-100. Blauwe kleding is onder licht met een hoge CRI-waarde ook echt blauw.

Norm: CRI > 80, > 90 in ruimtes voor kleurbeoordeling

Praktijkvoorbeelden

Voordelen van lichtmanagement

Pas een DALI lichtmanagementsysteem toe. Verlaag het energieverbruik, verhoog het comfort en de gebruiksvriendelijkheid.

De belangrijkste voordelen van uitbreiding met een lichtmanagementsysteem zijn;Een additionele energiebesparing tot 75% in vergelijking met reguliere systemen.•

DALI is een protocol waarmee uw armaturen ‘slim’ maakt. Dat zorgt ervoor dat uw verlichting nooit onnodig aanstaat en teveel of te weinig •

licht levert.

Componenten worden minder belast. Dit verlengt de levensduur van uw verlichting.•

Constant Light Output (CLO) voorkomt lichtverval. Dit betekent een constante luxwaarde tot het einde van de technische levensduur.•

Instellen van scenario’s zoals bijvoorbeeld ‘schoonmaak’ en/of ‘vergadering’ met ieder een eigen luxwaarde.•

Laat u adviseren over de mogelijkheden. Slimme verlichting is

ondertussen niet meer de toekomst maar de norm geworden. Onze

ervaring is dat meer dan 80% van onze klanten kiest voor slimme

verlichting en/of lichtmanagement.

Oplossing 3: Nieuwe LED ArmaturenIs ombouw niet mogelijk of wenselijk, dan kiest u voor nieuwe LED armaturen. Armaturen zijn speciaal ontworpen voor werk-,

leer- en zorgomgevingen en leverbaar in maatwerkafmetingen en uit te breiden met veel opties.

Nieuwe armaturen verschillen sterk in kwaliteit en eigenschappen. Laat u goed adviseren!

Kantoorpand Zuidas Amsterdam

LED Maatwerk armatuur

Zadkine College

LED Downlighter D15

Stichting BOOR

LED TL PRO

Trust

LED TL PRO

Circulaire verlichting

Zelf streven wij naar een circulaire economie. Circulaire verlichting gaat verder dan het leasen van armaturen

of lichtbronnen. Wij passen vier strategieën toe waarmee producten en diensten worden beoordeeld en

geoptimaliseerd.

Light as a Service is verkrijgbaar in een basis, standaard en uitgebreid pakket. Bent u geïnteresseerd en wilt u weten of uw situatie

in aanmerking komt? Vraag naar uw mogelijkheden.

HergebruikWe hergebruiken de behuizing van armaturen,

demonteren en scheiden de oude componenten en

lichtbronnen. Deze worden milieuvriendelijk gerecycled.

Van toepassing op productoplossing 2.

Modulaire verlichtingAlle componenten zijn vervangbaar. Denk hierbij

aan de led-strip, kap/afscherming, behuizing, bekabeling,

driver en bijvoorbeeld sensoren.

Van toepassing op productoplossing 2 en 3.

0 30.000 50.000 60.000 80.000 100.000

Maximale levensduurWe gebruiken externe drivers voor een betere

warmtehuishouding in het armatuur. Daarnaast passen

we onderbelasting toe. Hierdoor verlengen we de

levensduur aanzienlijk.


Light as a ServiceU krijgt geen lampen, maar licht. U betaalt

voor het gebruik, niet voor het bezit. Naast een

‘abonnement’ op licht onderhouden we uw verlichting.


CIRCULAIR

Oplossing 2: Uw huidige armaturen ombouwen naar LED met LED OmbouwsetsDe behuizing van uw huidige armaturen gaat decennia mee, slechts de elektronica is verouderd. Zijn uw armaturen in visueel

goede staat? Laat dan uw armaturen ombouwen naar LED. Bij het ombouwen/renoveren van armaturen met LED Ombouwsets,

wordt de behuizing van armaturen hergebruikt en voorzien van kwalitatieve LED elektronica uit het PRO-segment. Bijvoorbeeld

met LED TL PRO of LED T5 PRO.

Het armatuur wordt voorzien van een nieuw (SGS gecertificeerde) CE-markering.

Mac Adam (SDCM) is <3. Dat betekent geen zichtbaar kleurverschil tussen de lichtbronnen en valt binnen de norm.

Flickerpercentage <2,5%. Geen negatief effect op mensen en geen stroboscopische effecten.

U kunt EIA-subsidie ontvangen voor alle LED PRO oplossingen van Lumeco.

Lichtterugval kan in de toekomst worden gecompenseerd met DALI.

100.000 uur levensduur (L85C10)

Minimaal 7 jaar garantie

Deze oplossing biedt een goed alternatief voor nieuwe armaturen; kwalitatief LED licht, aanzienlijk voordeliger dan nieuwe

armaturen én goed voor het milieu.

Productoplossingen

Oplossing 1: Uw huidige armaturen voorzien van LED Retrofitproducten

Uw armaturen worden voorzien van een LED TL Retrofitproduct met interne elektronica. Dit lijkt een goede oplossing omdat de

aanschafwaarde relatief laag ligt en u in een ‘handomdraai’ kunt overstappen van TL naar LED. Maar, in vergelijking met de andere

twee oplossingen zitten er veel nadelen aan LED retrofit; CE-markering van uw huidige armaturen vervalt. Grote kans dat uw verzekeringsmaatschappij niet uitkeert na

calamiteiten wanneer die veroorzaakt zijn door uw verlichtingssysteem (brandgevaar).

Mac Adam (SDCM) ligt vaak rond 6. Dat betekent zichtbaar kleurverschil tussen de lichtbronnen en valt buiten de norm.

Retrofit heeft een hoog flickerpercentage (>25%). Dit heeft een negatieve invloed op mensen (hoofdpijn, vermoeide ogen, enz.)

U kunt geen subsidie (EIA) aanvragen voor LED Retrofit.

Lichtterugval kan in de toekomst niet worden gecompenseerd.

De levensduur ligt in de praktijk aanzienlijk lager dan vermelde theoretische levensduur (zie Lumeco.nl/LB-factor).

Retrofitoplossingen adviseren wij uitsluitend toe te passen in omgevingen met een zeer laag aantal branduren per jaar

(<1.000 uur) én waar goede verlichting niet noodzakelijk is. Denk hierbij aan een afgesloten berging of technische ruimte.

Biodynamische verlichting / Tunable White

Licht doet veel met een mens. Van zonlicht krijgen we energie en bij een ondergaande zon voelen we ons ontspannen.

Lichtkleur en -intensiteit heeft invloed op ons brein en functioneren. Van blauw licht worden we actief en van warm licht

worden we ontspannen. Een nadeel van kunstlicht is dat wij ons continu in eenzelfde lichtsterkte en lichtkleur begeven. Diverse

wetenschappelijke onderzoeken tonen aan dat we het beste presteren wanneer we ons begeven in stabiel (niet flikkerend) licht

met een natuurlijk verloop van kleuren en intensiteit.

Met Tunable White LED producten wordt onze biologische klok beïnvloed. In de praktijk betekent dit van gedimd warm licht in

de ochtend, naar een hogere lichtsterkte met koeler licht rond het middaguur. Aan het eind van middag neemt de lichtsterkte af

en verandert de lichtkleur naar warm wit.

Melatonine is een hormoon dat wordt geproduceerd in

onze pijnappelklier en ervoor zorgt dat onze biologische

klok gelijk loopt met het dag-nachtritme. Hierdoor kunnen

onze hersenen ‘ontspannen’ overgaan naar de slaapfase. Het

opkomen en ondergaan van de zon, en kunstmatig licht is

van invloed op het verloop van de hoeveelheid melatonine

in ons lichaam.

Laat u adviseren over de mogelijkheden. Steeds meer

klanten kiezen voor biodynamische verlichting. Deze

wordt altijd in combinatie met een lichtmanagementsysteem

aangeboden en geïnstalleerd. U kunt ook kiezen voor het

toepassen van Tunable White in uw huidige armaturen.

Social Return

Creëer een Social Return on Investment (SROI) met Lumeco. Lumeco is PSO trede 3-gecertificeerd en een Social Enterprise.

Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt ondersteunen de monteurs van Lumeco door de eenvoudige en repeterende

werkzaamheden uit te voeren. Op deze manier creëert u met uw project tijdelijke sociale werkgelegenheid. Deze constructie

past Lumeco al ruim 8 jaar toe. Wilt u zien hoe dit in de praktijk werkt? Bekijk dan een van de video’s op onze website

(zie lumeco.nl/videos).

“Dit project is een perfect voorbeeld waarin duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen bij elkaar komen.

Het concept van Lumeco en de producten die zij aanbieden passen daarom perfect bij DSM.”

(Ruben Pleijzier, toenmalig Site Facility Manager DSM Zwolle)

Praktijkvoorbeeld

Voor DSM Nederland is de verlichting in een aantal vestigingen verduurzaamd. De meeste armaturen zijn omgebouwd naar

LED. In de laboratoria zijn de lichtbronnen niet meer boven, maar naast elkaar in het armatuur geplaatst. Hierdoor is het

lichtrendement van de armaturen aanzienlijk verbeterd. In onderstaand voorbeeld is de vestiging in Zwolle uitgelicht.

GEBRUIKSVRIENDELIJKBESPAREND MILIEUVRIENDELIJK COMFORT

>70% lagere energiekosten

10 jaar productgarantie

Geen onderhoudskosten

Terugverdientijd 3,6 jaar

€

€

€

€Minimale afvalstroom

Recycling oude materialen

> 70% energiebesparing

> 100.000u levensduur

Niet verblindend: UGR<19

Prettig licht: Flicker <2%

Kleurechtheid: CRI >80

Geen kleurverschil: SDCM 3

Instelbare lichtopbrengst

Resultaat

Kantoorpanden en laboratoria verduurzaamt naar LED door middel van ombouwen van bestaande fluorescentie(TL) armaturen.

1864 armaturen omgebouwd

393 nieuwe armaturen

Jaarlijkse besparing 335.520 KWh

Jaarlijkse reductie 246.943 Kg CO2

1230 uur sociale werkgelegenheid

Terugverdientijd 3,6 jaar

In de media

Wethouder Van As en mevr. Van Lenthe, directeur WEZO, brachten een werkbezoek aan het verduurzaammingsproject bij

DSM Zwolle. Daarnaast is een video gemaakt over dit project in samenwerking met het Locus Netwerk. Deze video met de

titel ‘Ik werk bij Lumeco’ kunt u zien op Lumeco.nl/videos.

Binnenverlichting voor kantoren, scholen en zorg...lampen (lees: TL en PL verlichting)....

Documents

Transcript of Binnenverlichting voor kantoren, scholen en zorg...lampen (lees: TL en PL verlichting)....