Studenten van de Universiteit van Eindhoven (NL) bouwden een lichte elektrische auto,

waarvan de chassis gemaakt is van een kunststof op basis van suikerbieten, omgeven door geperst vlas. Behoudens de wielen en het ophangingssysteem is de auto volledig biologisch afbreekbaar.

Slovenië: eerste bietenoogst na een onder-breking van tien jaar. Dit jaar werd in Slovenië 75

hectare suikerbieten gezaaid, tien jaar na de stopzetting van de teelt. Producenten verwachten een goede oogst.

Overmatige suikerconsumptie in Algerije. Volgens een studie van het ministerie van

Volksgezondheid consumeert het land driemaal meer suiker en vet in vergelijking met de internationale normen. Toch blijft de regering de ontwikkeling van suikerraffinaderijen stimuleren om de prijzen te doen dalen. Algerije is de zevende grootste suikerimporteur ter wereld met een jaarimport van 1,5 miljoen ton.

In Cuba zou de suikercampagne 2016/17 de beste zijn van de afgelopen vijftien jaar, met

een productie van meer dan 2 miljoen ton ruwe sui-ker, waarvan tweederde wordt geëxporteerd. De sui-kerproductie is tweemaal hoger dan in 2010 en viermaal lager dan in de jaren 80 toen de de gemiddelde jaarproductie 8 mil-joen ton bedroeg en de Sovjet-Unie, de belangrijkste klant, Cubaanse suiker kocht tegen preferentiële tarieven. De Cubaanse suikerindustrie herstructureert: een honderdtal sui-kerfabrieken werden gesloten en de resterende 56 fabrieken gemoderniseerd. Vandaag is 90 procent van de oogst geme-chaniseerd.

In 36 jaar tijd, van 1980 tot 2016, verdween 68 procent van de landbouwbedrijven in Belgïe,

volgens de Kerncijfers Landbouw van de FOD Financiën (aan hetzelfde tempo in Vlaanderen en Wallonië: gemiddeld -3,2% op jaarbasis). Parallel daarmee is de gemiddelde oppervlakte van de bedrijven bijna verdriedubbeld, zowel in Vlaanderen (van 8,4 ha in 1980 tot 25,4 ha in 2015) als in Wallonië (van 20,8 ha tot 56,9 ha).

Wereldwijd gaat ongeveer een derde van alle geproduceerde voedsel verloren. In de EU gaat

het jaarlijks om 173 kilo per persoon. Meer dan de helft van het voedselverlies situeert zich bij de consument, de boer is verant-woordelijk voor 11 procent. In Europa verspillen enkel Nederlanders nog meer voedsel dan Belgen.

kort geoogst

COLOFONVerantwoordelijke uitgever Marcel Jehaes, Voorzitter CBBUitgave en publiciteit Bernadette Bické - Martine MoyartVerantwoordelijke voor de suikerbiettechniek KBIVB TienenDruk Corelio PrintingJaarabonnement € 12,00 EU-land € 22,00 niet EU-land € 27,00IBAN BE 70 1031 0384 3925 • BTW BE 0445.069.157

Maandblad van de Confederatie van de Belgische Bietenplantersvzw CBB • Anspachlaan 111 Bus 10 • 1000 Brussel T. 02 513 68 98 • F. 02 512 19 88 • www.cbb.be • lebetteravier@cbb.be

12

Nieuwe receptievoorwaarden in TS-fabrieken

Het KBIVB evolueert constant

11

OVERDRACHT VOORZITTER-

SCHAP

2

BietplanterDe planterMAANDBLAD CBB • JAARGANG 51 NR 540 • SEPTEMBER 2017 • P 806265

www.betaseed.be

BTS 990HOOGSTE SUIKERGEHALTES TIJDENS DE EERSTE WEEK VAN DE CAMPAGNE • Nematodenras met zeer hoog financieel inkomen• Hoge suikergehaltes• Uitstekende bladgezondheid

BETASEED. SIMPLY DIFFERENT.

Verdeeld door Clovis Matton

14918_limagrain_adv_BTS630.indd 1 5/09/17 10:41

EDITO2

CONSUMPTIE2

Suikerconsumptie groeit minder snelDe huidige tendens van de consument om zich af te keren tegen suiker en gesuikerde producten heeft aanzienlijke gevolgen voor de voedsel- en drankenindustrie. Verwacht wordt dat de mon-diale suikerconsumptie de komende 15 jaar minder zal groeien dan tijdens de afgelopen 15 jaar toen een gemiddelde stijging van 2 procent werd vastgesteld.

Rabobank publiceerde in augustus 2017 het rapport “Sweetness and Lite” over de perspectieven van het suikerverbruik in de voedsel- en drankenindustrie. Volgens dit rapport zullen de anti-

suikercampagnes en de belastingen op voedingsmiddelen en dran-ken met een hoog suikergehalte, een grote impact hebben op de sector.In het rapport staat dat het suikerverbruik vooral daalt omdat:● de consumenten meer en meer overschakelen naar een voedings-

patroon met weinig suiker eerder dan naar diëten die alleen gefo-cust zijn op de vetinname, omdat zij van mening zijn dat suiker en geraffineerde koolhydraten de belangrijkste boosdoeners zijn inzake obesitas.

● de wetgeving die suikerhoudende dranken bestraft overal ter wereld meer aanhangers krijgt. Een suikertaks op suikerhoudende frisdrank werd ingevoerd in landen zoals Chili, Egypte, Mexico, Zuid-Afrika, Thailand, in de belangrijkste regio’s van de Verenigde Staten en in talrijke EU-landen. En deze lijst wordt almaar langer.

De voedings- en drankenindustrie past zich ondertussen aan door:● het wijzigen van de ingrediënten en het herformuleren van de

producten (caloriearme zoetstoffen, lager suikerpercentage,…);● het kleiner maken van de porties;● het diversifiëren van het gamma gesuikerde producten en van de

activiteiten binnen het bedrijf.Het rapport concludeert, dat mochten de initiatieven van de bedrij-ven en overheden leiden tot een aanzienlijke vermindering (in de ordegrootte van 5 procent of meer) van de mondiale consumptie van suiker in de voedsel- en drankensector gedurende twee tot drie jaar, deze daling een belangrijk deel zou compenseren van de mondiale consumptiegroei als gevolg van de bevolkingstoename en de con-sumptiegewoontes in dezelfde periode.Voor Rabobank is het gebruik van suiker in de voedsel- en drankenin-dustrie in de opkomende markten essentieel omdat:● de verwerkte voedingsmiddelen en dranken inderdaad 63 procent

vertegenwoordigen van het mondiale verbruik; ● 47 procent van de totale mondiale consumptie van suiker zich

situeert in de opkomende markten.Met andere woorden, elke maatregel die significatieve gevolgen heeft voor het suikergebruik in de voedsel- en drankensector in de

opkomende markten zal van grote invloed zijn op de totale mondiale consumptie.

Azië-Stille Oceaan: een niet-afl atende stroom anti-suikercampagnesIn Singapore hebben zeven grote drankondernemingen, waaronder Coca-Cola en PepsiCo, zich ertoe verbonden om het suikergehalte in de door hen verkochte dranken te beperken in het kader van een campagne tegen diabetes.Singapore is een van de eerste Aziatische landen die suikerhoudende dranken wil weren. Tegen 2020 zullen deze zeven bedrijven (Coca-Cola, PepsiCo, F&N Foods, Malaysia Dairy Industries, Nestlé, Pokka en Yeo Hiap Seng) hun gamma met dranken, die meer dan 12 procent suiker bevatten, er niet meer verkopen.Volgens het marktonderzoeksbureau Euromonitor stijgt sinds 2010 de dagelijkse consumptie suiker afkomstig uit suikerhoudende dran-ken per inwoner in de regio Azië-Stille Oceaan (geografische zone omvattende het Verre Oosten, het Indiase subcontinent en Oceanië). In 2016 werd 6,08 gram suiker per dag en per inwoner verbruikt (11,99 gram in Singapore). Een consumptie die nog steeds lager is dan in Europa en de Verenigde Staten.Sommige Aziatische landen zoals Maleisië, voeren campagnes die gezonde voeding promoten. Andere landen, zoals Indonesië en India, overwegen om suikerhoudende dranken te belasten.

Baltische Staten: mogelijke taks op gesui-kerde dranken Litouwen overweegt om suikerhoudende dranken te belasten. De meningen zijn verdeeld tussen de voorstanders van een suikertaks en de voorstanders van een vrijwillige vermindering door de levensmid-delenbedrijven van de hoeveelheid zout en suiker in hun producten.Experten analyseren de in andere landen opgedane ervaringen en de impact op de lokale economie. Europees commissaris voor gezond-heid en voedselveiligheid Vytenis Andriukaitis heeft gesuggereerd om het belastingsinitiatief voorgesteld in Litouwen te coördineren met Polen, Letland en Estland omdat “de producten kunnen worden aangekocht in de buurlanden”.

Verenigde Staten: rietsuiker populairder dan isoglucose Volgens het persbureau Bloomberg hebben de Amerikanen sinds 2000 hun suikerconsumptie met meer dan 15 procent kunnen ver-minderen. Deze daling slaat vooral op isoglucose (zoetstof op basis van maïs), dat zeer veel gebruikt wordt in de sector van suikerhou-dende dranken (frisdrank en andere dranken). Mogelijke reden voor deze daling zijn de onderzoeken die wijzen op de negatieve gezond-heidseffecten van isoglucose. Daarentegen stijgt het verbruik van riet- of bietsuiker sinds de jaren 90.Het onderzoeksbureau Beverage Marketing Corp. meldt dat in 2016 in

de Verenigde Staten voor het eerst meer flessenwater werd verkocht dan gesuikerde dranken. De consumptie van frisdranken is met onge-veer 25 procent gedaald sinds 2006.De fabrikanten van suikerhoudende dranken hebben zich aangepast aan de voorkeuren van de consumenten. Isoglucose werd geleidelijk vervangen door calorie-arme zoetstoffen (aspartaam, stevia,...) of door riet- of bietsuiker, wat als natuurlijker wordt ervaren voor de energiedranken en de traditionele frisdranken. Vandaag staat rietsui-ker in een goed daglicht omdat het geproduceerd wordt uit niet-genetisch gemodificeerd suikerriet. In de Verenigde Staten zijn meer dan 90 procent van de geteelde bietenvariëteiten genetisch gemodi-ficeerd, terwijl dit (nog) niet het geval is voor suikerriet. De eerste genetisch gemodificeerde suikerrietrassen worden experimenteel geteeld in Brazilië.

Verenigde Staten: verkoop suikervrije snoep daaltEen paradox in de Verenigde Staten. De verkoop van suikervrije snoep en chocolade daalde (-1,93%) in het eerste semester van 2017. Nochtans willen consumenten hun consumptie van suiker beperken en is de totale verkoop van snoep en chocolade toegenomen met 1,6 procent, meldt de website FoodNavigator.De drie eerste Amerikaanse bedrijven van suikervrije chocolade stel-den een daling vast van hun verkoop in het segment snoep en choco-lade zonder suiker. Russell Stover, het belangrijkste Amerikaanse merk van suikervrije chocolade noteerde een daling van zijn omzet in dollar van 3,35 procent en een verlies van marktaandeel. Het deel suikervrije chocolade in de totale chocoladeverkoop in de Verenigde Staten daalde tot onder de 0,86 procent. Ook de verkoop van snoep zonder suiker en zonder chocolade ging achteruit in de Verenigde Staten. n

Vanaf nu gaat de Amerikaanse bakkerijketen Panera Bread het calorie- en suikergehalte in aantal koffielepels vermelden op de bekers Coca-Cola en ijsthee.

Overdracht van het Voorzitterschap Een nieuwe Voorzitter, of beter gezegd, Mathieu vertrouwt mij het voorzitterschap toe dat hij de voorbije vier jaar op een bekwame en dynamische manier heeft aangepakt. Een welgemeende dank aan Mathieu en ook aan Valerie, onze secretaris-generaal, die ondertussen CBB verlaten heeft en nu werkt bij de Belgische vestiging van Bayer.Gezien de zeer moeilijke conjuncturele situatie in de sector, hopen de suikerbietplanters dat hun nieuwe Voorzitter, de persoon zal zijn die het roer gaat omgooien en zal zorgen voor een correcte vergoeding van hun werk en hun investeringen.Ik heb evenwel niet de pretentie dit te kunnen waarmaken. Wel heb ik de diepe overtuiging dat wij allemaal samen, op een solidaire manier, ons lot substantieel kunnen verbeteren en dit op alle niveaus van onze syndicale organisatie, zelfs tot op het niveau van de kleinste planter. Ik zal hard werken met het Bureau CBB, in dienst van het algemeen belang van onze sector.Graag wil ik toch benadrukken, dat het algemeen belang meer is dan de som van de indivi-duele belangen. Het is het resultaat van samenwerking, waarbij een duurzame toekomst voor het mooie en eerzame beroep van suikerbietplanter wordt nagestreefd. Ik geloof stel-lig in onze toekomst en in die van onze kinderen. De CBB is geen Toren van Babel, maar de organisatie die u verdedigt. In geval van moeilijkheden of misverstanden, neem gerust contact op met onze Voorzitters en hun secretarissen die klaarstaan om u te helpen.Verschillen tussen onze bietenbedrijven en onze productie-regio’s moeten niet gezien worden als een probleem, maar veeleer als een troef. Ik wens iedereen een probleem-loze en zo productief mogelijke campagne en dank u alvast voor uw vertrouwen.

Marcel Jehaes, Voorzitter van de CBB

De koning is dood, leve de koningVoor een laatste keer mag ik via deze Edito mijn verhaal aan jullie kwijt. Afgelopen woensdag 6 september liep mijn mandaat als voorzitter van CBB ten einde. Na een periode van vier jaar neemt Marcel Jehaes de fakkel over om onze belangen te verdedigen. Marcel kennende als een man van overleg, inzet en intellect ben ik ervan overtuigd dat hij de juiste man is voor deze job. Ik wens hem alvast alle succes en plezier toe voor de volgende periode. Van mijn kant wil ik iedereen bedanken voor de prettige samenwerking de afgelopen vier jaar en ik kan alleen maar hopen dat het een beetje naar jullie wens was.De suikerbietcampagnes zijn ondertussen gestart en we weten nu al dat we naar recordopbrengsten op weg zijn. De staalnames van begin september door het KBIVB liegen er niet om: zowel wortelopbrengst als suiker-gehaltes liggen op een niveau dat alleen maar een record aan suikeropbrengst tot gevolg kan hebben. Tot zover het goede nieuws. De andere kant van de medaille leert ons dat we op lange tot zeer lange campagnes afstevenen. We houden onze vingers gekruist dat dit allemaal goed mag aflopen. Het andere slechte nieuws is dat er in Europa momenteel een overaanbod van suiker dreigt te ontstaan. Gemakkelijk te begrijpen natuurlijk als je weet dat er ongeveer 17 procent meer bieten uitgezaaid werden het afgelopen jaar. De combinatie met recordopbrengsten per ha maakt het suikeraanbod, in een markt zonder zijn oude quotumregeling, overweldigend. Tijdens de onderhandelingen de afgelopen twee jaar in verband met de nieuwe interprofessionele akkoorden werd door onze vertegenwoordigers van suikerbietplanters geregeld aangehaald, dat door de combinatie nieuwe GMO-suiker en de ongebreidelde drang bij de suikerfa-brikanten naar meer ha suikerbieten, dit wel eens catastrofale gevolgen kon hebben voor de suikerprijs. We maakten de vergelijking met het “melkscenario”. Het gegeven dat ook in de rest van de wereld de suikeroogsten er momenteel goed voor staan maakt het probleem alleen maar groter. Hier moeten door iedereen-de bietenplanters, suikerfabrikanten, maar ook de politiek- de nodige enjuiste conclusies uit getrokken worden.Een bietenprijs die niet kostendekkend is, is absoluut niet “duurzaam”. Niet voor de telers, maar al snel ook niet voor de fabrikanten.

Mathieu Vrancken

WERELDMARKT 3

3, 2, 1… Actie!

23-24.09.2017OUDENAARDE

van 09.00 tot 18.00 uurwww.werktuigendagen.be

3 3 s t e e d i t i e

17/389/04 adc WTD adv Bietplanter/Betteravier 352,5x122-v1.indd 1 16/08/17 11:46

Wereldwijd wordt een recordproductie en een suikeroverschot van 4,6 miljoen ton verwacht. Om een idee te geven van de

orde van grootte, 4,6 miljoen ton is wat de groot-ste importlanden China of India per jaar kunnen importeren.

In deze neerwaartse context dreigen zeer moei-zame onderhandelingen tussen de suikergebrui-kende industrieën en de Europese fabrikanten en zouden de suikerverkoopprijzen in de EU erg laag uitvallen. Voor de suikerbietplanters van de Südzuckergroep en van de Tiense Suikerraffinaderij in het bijzonder, is het deze suikerverkoopprijs die als referentie zal dienen voor de betaling van de bieten van de campagne 2017/18. De gemiddelde prijs van de onderhandelde suikerverkopen voor de suiker van de campagne 2017/18 is nog niet bekendgemaakt. Het lijkt erop dat als de huidige tendens wordt bevestigd, deze prijs een heel stuk onder 400 euro per ton zou komen te liggen.

In de maand juni bedroeg de gemiddelde prijs van de in de EU verkochte suiker, meegedeeld door het prijzenobservatorium van de Commissie, nog 498 euro per ton witte suiker. Dit verschil wordt gedeeltelijk verklaard door de termijn van drie maanden tussen de periode van de meege-deelde verkoopprijs (juni) en het niveau van de actuele wereldkoersen (september). Het wordt ook verklaard door het feit dat de prijs van de in de maand juni verkochte suiker, in feite, geruime tijd vóór de verkoop, wellicht tijdens de campag-ne 2016/17 werd onderhandeld. De campagne 2016/17 was de laatste campagne onder het quo-tumregime, met historisch lage suikervoorraden in Europa en in een context van hoge wereldprij-zen na twee opeenvolgende deficitaire campag-nes als gevolg van het El Niño-fenomeen.

Wereldsuikeroverschot van 4,6 miljoen ton voor 2017/18 De experts gaan uit van een recordproductie op wereldschaal. Aleen al in de EU, waar de quota zijn afgeschaft, zou het suikeroverschot tot 2,4 mil-joen ton oplopen.

ISO, de Internationale Suikerorganisatie, heeft haar vooruitzichten inzake suikeroverschotten voor de campagne 2017/18 fors opgetrokken: 4,6 miljoen ton. Het is in Brazilië en in Thailand dat de verwachte productieverhogingen het meest in

het oog springen. Brazilië vermoedt een overvloe-dige oogst van 36,4 miljoen ton, terwijl in Thailand, dankzij een gunstige moessonperiode, een productie van 11,9 miljoen ton suiker in het vooruitzicht wordt gesteld. In Brazilië, blijft de verwerking van riet tot suiker eerder dan tot etha-nol nog steeds de voorkeur krijgen. Door de lage olie- en benzineprijs is ook de ethanolprijs laag en dus weinig aantrekkelijk. Bovendien blijft de Braziliaanse real laag, wat de suikerexport in dol-lar een duwtje in de rug geeft.

In de EU zou de productie 3 miljoen ton hoger liggen in 2017/18, wat de totale suikerproductie op 20 miljoen ton zou brengen. In Europa rekenen Rusland en Oekraïne eveneens op zeer goede oogsten. In Rusland begon de campagne eind augustus en in vergelijking met vorig jaar zijn er twaalf bijkomende suikerfabrieken om de bieten te verwerken.

Een afnemende wereldconsump-tieAndere neerwaartse factor: de vraag naar suiker neemt af. Voor 2017/18 zou de consumptie met 1,5 procent per jaar stijgen, tegen 2 procent tijdens de jaren ervoor. Op langere termijn, nadat de voorraden opnieuw zullen zijn aangevuld mede dankzij de lage suikerprijzen, zou de jaarlijkse groei zelfs tot 1 procent kunnen terugvallen.

De anti-suikercampagnes treffen niet alleen de ontwikkelde landen, stelt het studiebureau Green Pool vast. Taksen op gesuikerde dranken worden ook overwogen of ingevoerd in Singapore, Zuid-Afrika, de Filipijnen en Thailand. Wat de EU betreft, wijst Green Pool op de dreiging van een toenemend gebruik van isoglucose geproduceerd uit graan, bovenop de “gevoeligheid” van de con-sumenten voor suikerconsumptie.

Bovendien is er ook de spectaculaire daling van Chinese import van ruwe suiker in een paar jaar tijd. In 2017 bedroeg die nog amper 0,5 miljoen ton tegen bijna 3,8 miljoen ton twee jaar geleden. Dit valt te verklaren door de toename van de Chinese productie voor 2017/18 en door het feit dat de Chinese regering de productiegroei van isoglucose steunt, in een poging om de enome maïsvoorraden die het land tijdens de laatste jaren opbouwde weg te werken. n

Suikerprijs met 30 procent gezakt sedert vorig jaarSinds vorig jaar daalden de voor witte suiker op de wereldmarkt gecon-stateerde noteringen van 500 naar 316 euro per ton in minder dan een jaar. Hierdoor riskeert ook de suikerprijs op de Europese markt te zakken. Recordproductie, afnemende consumptie, lage olie- en ethanolprijzen en afkoeling van de Chinese economie liggen aan de basis van de lage sui-kerprijzen.

100

200

300

400

500

600

700

800

sept-09 sept-10 sept-11 sept-12 sept-13 sept-14 sept-15 sept-16 sept-17

Prijs witte suiker 2008-2017

Wereldmarktprijs EU Prijs Ref.Prijs EU

498 €/t

316 €/t

404 €/t

ISCALDe campagne startte op 12 september. Voorafgaand maakten de planters op 30/08 de laatste afspraken met de fabrikant i.v.m. de planning en het verloop van de receptie. Er zijn geen wijzigingen aan het receptiesysteem t.o.v. vorig jaar. De vroege start verantwoordt de beslissing tot het toekennen van een extra vroege premie van 2 euro in week 1, 1,5 euro in week 2, 1 euro in week 3 en 0,5 euro in week 4 (t.e.m. 5 oktober).Nieuw is dat de bieten werden gecontracteerd à 17,5% (t.o.v. 16% in het verleden) en dat aan het contract is voldaan als het gecontracteerde tonna-ge bieten wordt geleverd, ongeacht de hoogte van het suikergehalte; er is dus geen omrekening meer naar geleverde kg suiker. De voorziene bietenprijs 2017 is identiek aan deze van 2016 op voorwaarde dat de gemiddelde verkoopprijs van de gecontrac-teerde suiker hoger is dan 390 euro/ton. De zeer hoge productieverwachtingen, gekoppeld aan een sterk gestegen suikerbietenareaal (en dit niet alleen in België!), maakt het moeilijk om in te schatten hoe de prijs van de suiker zal evolueren. De prijs van de bieten boven contract zal pas in een latere fase (interprofessioneel) kunnen worden vastgesteld.

IPA ISCAL 2018Nog voor het einde van de maand verwachten we dat er een Interprofessioneel Akkoord zal kunnen afgesloten worden. De besprekingen focussen zich op twee pistes waarbij er enerzijds zal gewerkt worden met twee contracten (contract 1 en con-tract 2) en waarbij een deel van de transportkosten van de leveringen binnen contract 2 ten laste van de planter zal zijn. De planter zal dan jaarlijks de keuze hebben dit contract 2 al dan niet te produce-ren, of m.a.w., zelfs al wordt dit contract 2 niet aangegaan, dan blijft het toch behoren tot het basisrecht van de planter en blijft het bijgevolg ook recht geven op de uitbetaling van een (eventueel) dividend. De tweede piste betreft een neerwaartse aanpassing van de spilwaarde voor grondtarra, waarbij ook het transport van de grond boven deze spilwaarde ten laste zou zijn van de planters.Verder zijn er geen grote wijzigingen te verwach-ten. Eens het IPA 2018 is overeengekomen zullen er, samen met de vergaderingen van de ledenkringen Sopabe, een aantal informatievergaderingen geor-ganiseerd worden.

Tiense Suikerraffi naderijIn tegenstelling tot Iscal treedt TS met de ont-vangst van de volledige biet een nieuw tijdperk in. Een werkgroep boog zich het voorbije jaar over de noodzakelijke aanpassingen van de “ont-vangstrichtlijnen” en kon haar werkzaamheden, gezien de vele discussiepunten, pas definitief afronden op de vooravond van de start van de campagne op 11/09.Vanaf deze campagne wordt er dus niet meer nagekopt in het tarreerlokaal. Na de ruprostaalna-me worden de bieten gewassen en vervolgens op een trieerband gedeponeerd. Daar zal het door de suikerfabrikant aangestelde personeel, onder regelmatig toezicht van onze controleur, het staal “behandelen”. De behandeling bestaat uit het ver-wijderen van bestanddelen die ofwel beschouwd worden als grondtarra (zoals stenen, hout, ijzer, blikjes,… ), ofwel beschouwd worden als plantaar-dige tarra (zoals schieters, rotte (delen van) bieten, ontdooide bieten, onkruid,…). Voor de aanwezig-heid van voederbieten, rode bieten of van overdre-ven veel onkruid gelden speciale regelingen. De grondtarra wordt vanaf deze campagne beboet à 6 euro/ton grond boven 1 % - in het verleden was dit 10 euro/ton grond boven 5,5% voor gereinigde bieten en boven 10,5% voor niet gereinigde bieten. Ook het transport van de grondtarra wordt, vanaf 0%, volledig ten laste gelegd van de planters.Een belangrijke handeling is voortaan ook de selec-tie van “conforme” en “niet conforme” bieten. Op basis van een aantal referentiefoto’s (die reeds gedurende meerdere campagnes als referentie gebruikt worden in de meeste Franse suikerfabrie-ken) zal er een telling gebeuren van het aantal “niet conforme” bieten. Afhankelijk van het gemiddeld aantal niet conforme bieten per “IDtas” zal er al dan niet een boete van ofwel 0,55 euro ofwel 2,75 euro per ton bieten toegepast worden. Nieuw is ook dat voor en tijdens de behandeling van het staal er tot drie maal toe een foto wordt genomen. Dit moet een eventuele latere klachten-behandeling op een meer objectieve wijze moge-lijk maken. Een gedetailleerd artikel over deze eer-ste fase van het receptieproces, met referentiefo-to’s, vindt u elders in deze Bietplanter. Na de vaststelling van de grond- en plantaardige tarra, vervolgt het volledige staal (tot vorig jaar een onderstaal) zijn weg door de rasp waarna het sui-

kergehalte wordt vastgesteld. Aan deze tweede etappe in het receptieproces werden geen wijzi-gingen aangebracht.

IPA TS 2018De voorbereiding van de campagne 2018 is reeds volop bezig, getuige daarvan het aanbod dat TS begin juli aan haar planters (die in 2017 een bijko-mend contract tekenden) deed om voor 2018 een bijkomend contract aan te gaan ter hoogte van 25% van hun basiscontract. Terzelfdertijd werd hen toen ook meegedeeld dat er nog geen IPA 2018 is. Op vandaag is er nog geen verderzetting van de onderhandelingen. Volgens de TS zou er aan het IPA 2018 niet veel gewijzigd worden t.o.v. 2017.Van de TS-planters wordt bijgevolg een blind ver-trouwen verwacht: de definitieve bietprijs van 2017 is niet gekend, het IPA 2018 is nog niet overeenge-komen, en er moet nu reeds beslist worden hoe-veel men in 2018 zal uitzaaien… weliswaar geen eenvoudige opdracht! Met de rekentabel op www.suikerbiet.be kunnen de te verwachten inkomsten ingeschat worden bij verschillende suikerprijzen.

Tot slot…Opnieuw konden zowel voor Iscal als voor de TS gemotiveerde ploegen controleurs worden samen-gesteld. De nieuwelingen onder hen kregen een grondige opleiding en er werd hen gewezen op het grote belang van een correcte beoordeling van de bietenleveringen. Dagelijks zullen zij in Fontenoy van 3:45 tot 24:00 uur (zaterdag tot 21:30 en zon-dag tot 12:30 uur) en in Tienen non-stop van zon-dagavond 21:00 uur tot de daaropvolgende zondag om 4:00 uur ’s ochtends, de bietenleveringen opvolgen. Onze welgemeende dank hiervoor!Het wordt een zeer lange campagne… wellicht tot einde januari 2018. Of de weergoden de bietente-lers gunstig gezind zullen zijn kan niemand zeg-gen. Nu de bieten er “rijp” voor zijn en mits aange-paste vroege premies en een correcte planning van de bietenleveringen, is de vroege campagnestart verantwoord. Maar wat op dag 130 of dag 145? de schrik zit erin: (vroege) vorst gevolgd door dooi kan nefaste gevolgen hebben! Dat iedere partij op dat moment dan ook zijn verantwoordelijkheid opneemt! n

Eric Van Dijck, Secretaris

4 BIETENCAMPAGNE4

Eerste postquotumcampagne goed voor 130 tot 145 dagen?!

De schrik zit erin … wat met dooi na een strenge vorstperiode?

De eerste postquotumcampagne zou wel eens een absolute topcam-pagne kunnen worden, toch op het vlak van rendement. De derde staal-name klopte bij Iscal af op 90 ton netto (ontkopte) bieten à 16,16% suiker, goed voor 14.539 kg suiker/ha (t.o.v. 69,5 ton à 16,3% suiker in 2016)! En TS (cliënteel Tienen) doet niet onder met gemiddeld 95,8 ton netto (volle-dige) bieten à 16,92% suikergehalte! De eerder voorziene einddata van de campagne 2017, resp. 7 januari in Iscal en 27 januari in Tienen, zullen nu alleszins moeten herzien worden!

Verkiezing afgevaardigden in Algemene Vergadering Sopabe

De vennoten B - suikerbietplanters Coco Vlaanderen vzw - die leveren aan Iscal Sugar nv - zijn lid van ofwel de ledenkring West-Vlaanderen, ofwel de ledenkring Oost-Vlaanderen – Antwerpen – Vlaams-Brabant.Elke vier jaar duiden deze ledenkringen per begonnen schijf van 70 leden één afgevaardigde aan in de Algemene Vergadering van de Coöperatieve Vennootschap Sopabe. De laatste verkiezingen hadden plaats in 2013, bijgevolg moeten er dit najaar opnieuw afgevaardigden aangeduid wor-den. Meer informatie (statuten, huishoudelijk reglement) is terug te vinden op de website www.suikerbiet.be.Wij vragen de leden hun kandidatuurstelling voor dit mandaat te willen overwegen en hun kandidatuur te zenden aan de secretaris (Eric Van Dijck – Fijnestraat 25 – 1741 Wambeek  -     van.dijck.eric@gmail.com) en dit vóór 30 september 2017 (zie invulformulier hiernaast). De datum voor de vergadering van uw ledenkring waarop de verkiezing van de afgevaardigden zal gebeu-ren is nog niet definitief vastgesteld maar zal zeker plaatsvinden voor 31 oktober 2017.

SOPABE - ledenkringenKandidatuurstelling Algemene Vergadering Sopabe:

Naam: ..............................................................................................................................................................................

Plantersnummer: ..........................................................................................................................................................

Straat + nummer: .........................................................................................................................................................

Postnummer + gemeente: ........................................................................................................................................

GSM: .................................................................................................................................................................................

Email: ...............................................................................................................................................................................

stelt zich kandidaat als afgevaardigde van zijn/haar ledenkring in de Algemene Vergadering van Sopabe

Hoe uw syndicaat contacteren tijdens de campagne?

Fontenoy: tel.: 069/44 49 53 e-mail: controlefontenoy@gmail.com

Longchamps: tel/fax: 081/51 25 75e-mail: controlelongchamps@gmail.com Telefonische permanentie: van maandag tot zaterdag: van 09.00 uur tot 16.00 uurVoorzitter: Etienne Beguin: 0494/49 77 48

Tienen: tel/fax: 016/80 14 24e-mail  controletienen@gmail.com Telefonische permanentie: van maandag tot zaterdag: van 09.00 uur tot 14.00 uurVoorzitter: Jef Cleiren: 0475/62 05 77

CoCo Vlaanderen en Verbond TSEric Van Dijck: 0475/60 46 88e-mail : van.dijck.eric@gmail.com

Het doel is om een maximale opbrengst te bekomen van een goede kwaliteit en met een beperk-te grondtarra. Er zijn verschillende aandachtspunten om dit de bekomen. Alle aspecten van de rooi zelf en de gebeurtenissen erna zijn belangrijk om het beste resultaat te verkrijgen. Met de afschaffing van het quotasysteem is het belangrijk om de productie te maximaliseren. Niet louter om de maximale hectareproductie na te streven, maar vooral op een economisch optimale ma-nier.

Een eerste stap: de rooi Kies het juiste rooimoment en zorg voor een realistische planning van de rooimachine. Soms is het financieel interessanter om de bieten enkele dagen op voorhand in goede omstandigheden te rooien dan te wachten tot het laatste moment. Enkele dagen bewaren in de bietenhoop weegt niet op tegen het risico op oogsten in slechte omstandigheden. Een hoge grondtarra wordt be-boet en anderzijds kan een rooi in slechte omstandigheden ook de volgende teelt beïnvloeden door structuurschade.

De techniek staat niet stil. Nieuwe rooiers zitten vol met handige en voordelige snufjes. Maar de meest bepalende factor van een kwalitatieve rooi is en blijft de bestuurder. Hoe nauwkeurig en gevarieerd de instellingsmogelijkheden van een nieuwe machine ook kunnen zijn, het is een erva-ren chauffeur die de doorslag geeft. Natuurlijk moeten de machines ook goed onderhouden zijn. Als je als landbouwer een loonwerker inhuurt voor de rooi van je bieten, zorg dan dat je aanwezig bent bij de rooi. Hoe ervaren een bestuurder ook kan zijn, met twee zie je meer dan alleen.

Grondtarra moet zoveel als mogelijk vermeden worden, zonder dat dit ten koste gaan van de kwaliteit van de suikerbiet. Het heeft geen zin om de laatste bietenpunten te rooien. Deze zullen in het reinigingsproces of door de reiniger toch verloren gaan en de grondtarra zal stijgen. • Stel de rooidiepte af in functie van de omstandigheden. Bij vochtig weer en losse grond

beperk je de rooidiepte tot zo’n 3 à 4 cm. Vorig jaar in ons achterhoofd, weten we dat we in droge omstandigheden dieper moeten rooien.

• Vermijd dat de eerste zeefraderen in de grond werken. • De reinigingsintensiteit kan gewijzigd worden door de draaisnelheid van de zeefraderen te

wijzigen. Stel deze in naarmate de omstandigheden. Let op, een te agressieve rooi zal een negatieve invloed hebben op de bewaring (zie verder).

• Andere manieren om een betere reiniging te bekomen zijn het gebruik van zeefraderen met minder spijlen, geleidingsrekken met varkensstaarten... Aarzel niet om in natte omstandig-heden de afstand tussen de geleidingsrekken en de reinigingszonnen te vergroten om een maximale hoeveelheid grond te verwijderen.

• Bij tweefasige rooisystemen wordt het zwad best op een vlakke en losse bodem gelegd.

Ontkoppen of niet Voor een deel van de Belgische bietentelers veranderen de leveringsvoorwaarden inzake ontkop-ping. Telers die leveren aan de Tiense Suikerrafinaderij leveren micro ontkopte bieten. Voor telers die leveren aan Iscal, verandert er niets aan de ontkoppingsvereisten. Bij de levering van micro-ontkopte bieten, is elke te diep ontkopte biet een rechtstreeks inko-mensverlies. Het is dus zeer belangrijk om net genoeg van de bieten af te snijden maar zonder dat er bieten met bladstelen aan de fabriek geleverd worden. Een te hoog aandeel bieten met blad-resten zal leiden tot een boete. Voor de exacte leveringsvoorwaarden verwijzen we naar de mede-werkers van het CBB of uw landbouwkundige. De afgelopen jaren hebben alle constructeurs nieu-we en preciezere ontblader- en ontkoppingssystemen ontwikkeld en gecommercialiseerd. Alle fabrikanten hebben hun eigen systemen: Dynacut bij Holmer, Microtopper bij Ropa, Poetserassen bij Grimme, Vervaet… en nieuwe ontkopelementen bij Agrifac, Gilles, Grimme, Vervaet, Fran-quet... De constructeurs spelen in op de trend van de meeste Europese landen richting de ont-vangst van de ‘hele biet’. De nieuwe micro ontkoppers werken volgens een ander principe en zijn nauwkeuriger dan de oudere generatie, zelfs bij hogere rijsnelheden. In de onderstaande grafiek tonen we de resultaten van enkele proeven uitgevoerd in 2016. We zien dat de 2 micro-ontkoppers een groot aandeel bieten (meer dan 50%) in de gewenste klasses (kaal en micro-ontkopt) kan leveren, zonder dat er veel bieten met bladstelen geleverd worden. De balk in het midden geeft de resultaten van een ontkopper van de oude generatie.

De afstelling van de ontkopper van de oude generatie gebeurde zo oppervlakkig mogelijk om het aantal te diep ontkopte bieten te beperken. Echter bekomen we met deze afstelling teveel bieten met bladstelen en dus moet de afstelling iets dieper gebeuren. Dit wil zeggen dat je bij gebruik van een ontkopper van de oude generatie moet accepteren dat een klein aandeel bieten iets te diep ontkopt moeten zijn om niet teveel bieten met bladresten te leveren. Het werkingsmechanis-me van de micro-ontkoppers is tegengesteld aan dat van de oude generatie ontkoppers. Deze werden vroeger bedacht om altijd voldoende van de kop af te snijden. Concreet ligt het grootste verschil bij de afstand tussen de kam en het kopmes. Bij een micro-ontkopper wordt deze afstand kleiner bij een kleine, laag bij de grond staande biet. Bij een ontkopper van de oude generatie is de werking net omgekeerd. Mits een correcte afstelling en rijsnelheid zullen deze ontkoppers ook goed werk leveren. Kleinere bieten worden wel steeds lichtjes te diep ontkopt.

Rooien en leveren van suikerbieten: optimaliseer het rendement! Ronald EUBEN (KBIVB vzw - IRBAB asbl)

Zelf met de meest moderne machines blijft een goede afstelling van het grootste belang. Een Micro-ontkopper of poetseras die slecht afgesteld is, levert een slechter resultaat dan een kopsysteem van de vorige generatie! Controle is de boodschap! Stop tijdens het rooien en rijdt terug achteruit om te gaan kijken hoeveel je ontkopt (zie foto).

Rooi in goede omstandigheden en voorzie een realistische rooiplanning van de machine. Verkies goede rooi omstandigheden boven de allerlaatste groeidagen!

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Micro 1

Klassiek

Micro 2

%

Proeven ontkopping 2016

Bladst. > 2 cm Hele biet Micro‐ontkopt 0 à 4 cm Licht ontkopt 4 à 10 cmOntkopt Te diep ontkopt Abnormaal ontkopt

Resultaten vergelijking ontkopsystemen in 2016

KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT TOT VERBETERING VAN DE BIET VZW

PVBC - PROGRAMMA VOORLICHTING BIET CICHOREI, IN HET KADER VAN DE PRAKTIJKCENTRARubriek opgesteld en medegedeeld onder de verantwoordelijkheid van het KBIVB, J.-P. Vandergeten Directeur KBIVB, met de financiële steun van de Vlaamse overheid.

Molenstraat 45, B-3300 Tienen - info@kbivb.be - www.irbab-kbivb.be

De suikerbiet en haar teelttechniek

5

Het doel is om een maximale opbrengst te bekomen van een goede kwaliteit en met een beperk-te grondtarra. Er zijn verschillende aandachtspunten om dit de bekomen. Alle aspecten van de rooi zelf en de gebeurtenissen erna zijn belangrijk om het beste resultaat te verkrijgen. Met de afschaffing van het quotasysteem is het belangrijk om de productie te maximaliseren. Niet louter om de maximale hectareproductie na te streven, maar vooral op een economisch optimale ma-nier.

Een eerste stap: de rooi Kies het juiste rooimoment en zorg voor een realistische planning van de rooimachine. Soms is het financieel interessanter om de bieten enkele dagen op voorhand in goede omstandigheden te rooien dan te wachten tot het laatste moment. Enkele dagen bewaren in de bietenhoop weegt niet op tegen het risico op oogsten in slechte omstandigheden. Een hoge grondtarra wordt be-boet en anderzijds kan een rooi in slechte omstandigheden ook de volgende teelt beïnvloeden door structuurschade.

De techniek staat niet stil. Nieuwe rooiers zitten vol met handige en voordelige snufjes. Maar de meest bepalende factor van een kwalitatieve rooi is en blijft de bestuurder. Hoe nauwkeurig en gevarieerd de instellingsmogelijkheden van een nieuwe machine ook kunnen zijn, het is een erva-ren chauffeur die de doorslag geeft. Natuurlijk moeten de machines ook goed onderhouden zijn. Als je als landbouwer een loonwerker inhuurt voor de rooi van je bieten, zorg dan dat je aanwezig bent bij de rooi. Hoe ervaren een bestuurder ook kan zijn, met twee zie je meer dan alleen.

Grondtarra moet zoveel als mogelijk vermeden worden, zonder dat dit ten koste gaan van de kwaliteit van de suikerbiet. Het heeft geen zin om de laatste bietenpunten te rooien. Deze zullen in het reinigingsproces of door de reiniger toch verloren gaan en de grondtarra zal stijgen. • Stel de rooidiepte af in functie van de omstandigheden. Bij vochtig weer en losse grond

beperk je de rooidiepte tot zo’n 3 à 4 cm. Vorig jaar in ons achterhoofd, weten we dat we in droge omstandigheden dieper moeten rooien.

• Vermijd dat de eerste zeefraderen in de grond werken. • De reinigingsintensiteit kan gewijzigd worden door de draaisnelheid van de zeefraderen te

wijzigen. Stel deze in naarmate de omstandigheden. Let op, een te agressieve rooi zal een negatieve invloed hebben op de bewaring (zie verder).

• Andere manieren om een betere reiniging te bekomen zijn het gebruik van zeefraderen met minder spijlen, geleidingsrekken met varkensstaarten... Aarzel niet om in natte omstandig-heden de afstand tussen de geleidingsrekken en de reinigingszonnen te vergroten om een maximale hoeveelheid grond te verwijderen.

• Bij tweefasige rooisystemen wordt het zwad best op een vlakke en losse bodem gelegd.

Ontkoppen of niet Voor een deel van de Belgische bietentelers veranderen de leveringsvoorwaarden inzake ontkop-ping. Telers die leveren aan de Tiense Suikerrafinaderij leveren micro ontkopte bieten. Voor telers die leveren aan Iscal, verandert er niets aan de ontkoppingsvereisten. Bij de levering van micro-ontkopte bieten, is elke te diep ontkopte biet een rechtstreeks inko-mensverlies. Het is dus zeer belangrijk om net genoeg van de bieten af te snijden maar zonder dat er bieten met bladstelen aan de fabriek geleverd worden. Een te hoog aandeel bieten met blad-resten zal leiden tot een boete. Voor de exacte leveringsvoorwaarden verwijzen we naar de mede-werkers van het CBB of uw landbouwkundige. De afgelopen jaren hebben alle constructeurs nieu-we en preciezere ontblader- en ontkoppingssystemen ontwikkeld en gecommercialiseerd. Alle fabrikanten hebben hun eigen systemen: Dynacut bij Holmer, Microtopper bij Ropa, Poetserassen bij Grimme, Vervaet… en nieuwe ontkopelementen bij Agrifac, Gilles, Grimme, Vervaet, Fran-quet... De constructeurs spelen in op de trend van de meeste Europese landen richting de ont-vangst van de ‘hele biet’. De nieuwe micro ontkoppers werken volgens een ander principe en zijn nauwkeuriger dan de oudere generatie, zelfs bij hogere rijsnelheden. In de onderstaande grafiek tonen we de resultaten van enkele proeven uitgevoerd in 2016. We zien dat de 2 micro-ontkoppers een groot aandeel bieten (meer dan 50%) in de gewenste klasses (kaal en micro-ontkopt) kan leveren, zonder dat er veel bieten met bladstelen geleverd worden. De balk in het midden geeft de resultaten van een ontkopper van de oude generatie.

De afstelling van de ontkopper van de oude generatie gebeurde zo oppervlakkig mogelijk om het aantal te diep ontkopte bieten te beperken. Echter bekomen we met deze afstelling teveel bieten met bladstelen en dus moet de afstelling iets dieper gebeuren. Dit wil zeggen dat je bij gebruik van een ontkopper van de oude generatie moet accepteren dat een klein aandeel bieten iets te diep ontkopt moeten zijn om niet teveel bieten met bladresten te leveren. Het werkingsmechanis-me van de micro-ontkoppers is tegengesteld aan dat van de oude generatie ontkoppers. Deze werden vroeger bedacht om altijd voldoende van de kop af te snijden. Concreet ligt het grootste verschil bij de afstand tussen de kam en het kopmes. Bij een micro-ontkopper wordt deze afstand kleiner bij een kleine, laag bij de grond staande biet. Bij een ontkopper van de oude generatie is de werking net omgekeerd. Mits een correcte afstelling en rijsnelheid zullen deze ontkoppers ook goed werk leveren. Kleinere bieten worden wel steeds lichtjes te diep ontkopt.

Rooien en leveren van suikerbieten: optimaliseer het rendement! Ronald EUBEN (KBIVB vzw - IRBAB asbl)

Zelf met de meest moderne machines blijft een goede afstelling van het grootste belang. Een Micro-ontkopper of poetseras die slecht afgesteld is, levert een slechter resultaat dan een kopsysteem van de vorige generatie! Controle is de boodschap! Stop tijdens het rooien en rijdt terug achteruit om te gaan kijken hoeveel je ontkopt (zie foto).

Rooi in goede omstandigheden en voorzie een realistische rooiplanning van de machine. Verkies goede rooi omstandigheden boven de allerlaatste groeidagen!

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Micro 1

Klassiek

Micro 2

%

Proeven ontkopping 2016

Bladst. > 2 cm Hele biet Micro‐ontkopt 0 à 4 cm Licht ontkopt 4 à 10 cmOntkopt Te diep ontkopt Abnormaal ontkopt

Resultaten vergelijking ontkopsystemen in 2016

6

Een precisie ontkopping (hetzij micro of ‘normaal’) wordt slechts gedeeltelijk beïnvloed door het mechanisme op de rooier. Minstens zo belangrijk is een homogene stand van het gewas. Om een goede werking en afstelling van de rooier te kunnen bekomen, is het heel belangrijk dat de bieten zo egaal mogelijk zijn. Vermijd dus een sterke variatie in hoogte, vorm en kaliber van de bieten en in afstand tussen de bieten. Er zijn veel elementen die deze eigenschappen kunnen beïnvloeden.

Bewaring wordt steeds belangrijker Nu we geleidelijk naar langere campagnes evolueren, wordt de bewaring steeds belangrij-ker. De manier van ontkoppen heeft weinig tot geen invloed op de bewaring. We nemen soms iets meer bladhergroei bij micro-ontkopte suikerbieten, maar dit blijft veelal beperkt tot de buitenste laag van de bietenhoop. Anderzijds hebben suikerbieten die dieper ont-kopt zijn een groter snijvlak waarop bacteriën en schimmels zich na een langdurige bewa-ring sterker kunnen ontwikkelen. In de proeven die het KBIVB uitvoerde zien we dat diep ontkopte bieten vaak iets meer suikerverliezen vertonen dan micro-ontkopte suikerbieten. Maar dat verschil is zeer klein. Veel belangrijker voor een kwalitatieve bewaring zijn: 1) Agressiviteit van de reiniging. Als de bieten te agressief gereinigd worden, lopen ze

veel kwetsuren en breuken op. Na een langdurige bewaring gaan bewaarziektes zich veel sneller ontwikkelen op gekwetste en gebroken bieten.

2) Teveel grondtarra in de hoop. Dit zorgt voor een slechte verluchting van de bieten-hoop. Hierdoor zal het centrum van de hoop gaan opwarmen. Bij opwarming gaan de bewaarziekten nog sneller ontwikkelen. Ten tweede zal de efficiëntie van de rei-niger ook afnemen bij een hoop die niet opdroogt door een slechte ventilatie. Twee-maal verlies dus!

3) Vorst, wortelziekten, regenval… zijn ook belangrijke parameters maar deze kunnen we niet beïnvloeden tijdens de rooi.

Op bovenstaande foto zien we suikerbieten na een langdurige bewaring. Deze hebben een bewaring achter de rug van 540 graaddagen. Dit wil zeggen een bewaartermijn van 54 dagen met een gemiddelde temperatuur van 10°C. Het verschil is duidelijk zichtbaar: de bieten die te agressief gerooid werden, vertonen veel meer bewaarziekten dan de bie-ten waarvan de reiniging correct gebeurde.

Micro ontkopper. Visueel is er weinig verschil tussen oude en nieuwe ontkopsystemen (hier op foto). Het werkingsmechanisme is echter wel verschillend. Bij het naar beneden bewegen van een micro-ontkopper, wordt de afstand tussen kam en mes kleiner en wordt er een dunner schijfje afgesneden.

Ook u kan een goede (micro-)ontkopping

vergemakkelijken!

• Verdichte zones in het veld zorgen voor een te sterke

schommeling tussen hoge en lage bieten

• Een goede zaai geeft een correcte afstand tussen de

bieten en een homogene opkomst

• Meng zeker geen variëteiten op eenzelfde perceel. Niet

omdat bepaalde variëteiten beter scoren maar omdat

een correcte afstelling van de rooier zo onmogelijk

wordt door de verschillen in vorm/kaliber

• Buitenlandse ervaring leert ons dat de zaaiafstand niet

gewijzigd moet worden. De gewenste populatie blijft

tussen 90.000 en 100.000 planten per ha (excl. klei).

Correcte reiniging. Na 540 graaddagen zien we maar een beperkte schimmelontwikkeling.

Te agressieve reiniging. Eveneens na 540 graaddagen zien we een duidelijk sterkere aan-tasting van bewaarziekten.

Wat met de ontkoppers van de oude generatie? Deze zijn zeker nog bruikbaar. Stel de ontkoppers van de oude generatie af op de grootste en hoog boven de grond staande bieten. Stel ze zo af dat je net genoeg snijdt om weinig blad-stelen te leveren. Indien dit correct uitgevoerd is, zijn de afstellingen ook goed voor de kleine-re, laag staande bieten. Want onthoud: oude ontkoppers openen wanneer ze naar beneden bewegen.

Algemene raadgevingen voor het aanleggen en laden van de hopen De toegangsweg naar de hoop moet voldoende breed zijn, verhard en met stabiele zijkan-ten. De ondergrond moet voldoende vlak zijn en vrij van stenen. Let op met natte zones en blijf op voldoende afstand van elektriciteitsdraden. Hou ook rekening met de plaatsing van de vrachtwagen bij het laden. Vermijd gevaarlijke bochten, drukke verkeersassen en te grote niveauverschillen tussen veld en straat.

Op de plaats van de hoop dienen wielsporen zoveel mogelijk vermeden worden. Voorzie daarom een voldoend grote kopakker om niet steeds de volledige oppervlakte te gebrui-ken bij draaibewegingen. Sporen of ophopingen van aarde onder de hoop verhogen het tarragehalte en veroorzaken aanzienlijke verliezen. Bij de aanleg van de hoop dient er rekening gehouden te worden met de karakteristieken van de reiniger. De hoop moet steeds 0,5 m minder breed zijn dan de opnametafel. Als de hopen in een bocht liggen, moet hier extra aandacht aan gegeven worden en indien no-dig de hoop nog smaller maken. Vermijd zones met veel stenen om de opnametafel niet te beschadigen. Blijf omwille van deze reden ook minstens 1 m van de rand van de weg.

Staar u niet blind op de verliezen die onder de reiniger liggen. Proeven van het KBIVB toonden aan dat deze gemiddeld rond 550kg wortels per ha bedragen (of 3 tot 4 keer minder dan de verliezen bij de rooi!). Laat de hoop opdrogen om een goede reiniging te bekomen. Indien de hoop enkele dagen kan opdrogen, verwijdert de reiniger gemiddeld 50% van de grondtarra.

Vermijd wielsporen op de plaats waar de hoop aangelegd wordt om tarraverhoging en verliezen te vermijden. 1 m³ wielspoor = 600 kg biet!

Schematische weergave van de aanleg van een hoop.

De bietenperspulp is een voedselkeuze voor zowel de melkvee- als de rundvleesproductie. Dit nevenproduct van de suikerextractie is energierijk en goed verteerbaar door herkauwers. Wat zijn de kenmerken van een goede inkuiling van pulp? Welke chemische samenstelling en voedings-waarde moeten worden verwacht? Wat zijn de aanbevelingen om perspulp in het rantsoen op te nemen? Hoe moet perspulp ingekuild worden? Alle antwoorden zullen in dit artikel besproken worden.

1. Chemische samenstelling en voedingswaarde Volgens de waarden van de voedseltabellen heeft de bietenperspulp een vrij stabiele chemische samenstelling. Het gehalte aan droge stof is ongeveer 22 tot 25 %. Het gemiddelde asgehalte is 7.5 %. De bietenperspulp is rijk aan calcium maar arm aan fosfor (minder dan 1 g/kg DS). Het is een voedingsmiddel dat rijk is aan cellulose (gemiddeld 20%). Een nauwkeurige analyse van de vezels wijst op een relatief hoog NDF-gehalte (hemicellulose + cellulose + lignine) en zeer weinig lignine, waardoor de pulp een zeer goede schijnbare verteerbaarheid (meer dan 85 %) en een goede energiewaarde (VEM, VEVI of UFL, UFV) heeft, hoger dan die van maïs kuilvoer. Na inkui-ling zou het suikergehalte bijna nul moeten zijn. Het gehalte aan ruwe eiwitten is laag maar ze zijn weinig afbreekbaar in de pens. De pulp heeft daarom een hoog verteerbaar eiwitgehalte in de darm (DVE of PDI) van ongeveer 100 g/kg DS. De stikstofbalans in de pens (OEB) is negatief. Staalnamen uitgevoerd in 24 silo’s tijdens de winter 2016-2017 tonen analyseresultaten zeer dicht bij de waarden van de tabellen. Het ligninegehalte is echter iets hoger. Men stelt ook vast dat het gemiddelde gehalte aan NDF aanzienlijk lager is dan dat vermeld in de tabellen. Het gemiddelde

gehalte aan ADF van deze stalen is vergelijkbaar met dat van de tabellen, de fractie hemicellulose lijkt verlaagd. De NFD-gehalten van de stalen van de campagne 2016 zijn echter vergelijkbaar met deze verkregen tijdens een follow-up verricht in Zwitserland in 20141. In deze studie varieerden de NDF-gehalten van de silos van 38 tot 42 % van de DS. Met deze lagere NDF-gehalten zal het waar-schijnlijk nodig zijn om extra vezels toe te dienen om de goede werking van de pens te waarbor-gen.

2. Aanbevelingen De bietenperspulp is goed verteerbaar en energierijk, het is voedsel dat zeer geliefd is bij het vee. Perspulp bevat weinig structuur, hetzelfde geldt voor het proteïnegehalte. In de rantsoenen op basis van perspulp, moet men ervoor zorgen om vezels toe te voegen in de vorm van hooi, kuilgras, kuilmaïs, stro, om een goede penswerking te verzekeren en het risico op pensverzuring te beperken. Bietenperspulp heeft een overwegend negatieve OEB, een bron van eiwitten af-breekbaar in de darm (sojaschroot, koolzaadschroot, ureum, …) zal ook nodig zijn voor de goede werking van de pens.

Perspulp van bieten in de voeding van herkauwers V. DECRUYENAERE en R. AGNEESSENS (CRA-W), F. VANCUTSEM (IRBAB asbl - KBIVB vzw)

Chemische samenstelling Analysen campagne

2016*

Waarde van de Nederlandse

tabel (CVB 2016)

Waarde van de Franse tabel (INRA 2007)

Droge stof DS (%) 23.5 24.9 ± 1.7 22 Totale as TA (% DS) 7.0 ± 1.2 7.4 ± 1.4 8.8

Ca (g/kg DS) / 9.5 ± 1.2 13.0 P (g/kg DS) / 0.9 ± 0.1 1.0

Rauwe proteïnen MPT (% DS) / 8.4 ± 0.5 9.8 Bruto cellulose CEL (% DS) 20.6 ± 0.9 19.5 ± 0.6 20.6 Hemicellulose + cellulose + lignine

NDF (% DS) 37.8 ± 3.7 49.4 ± 4.6 48.2

Cellulose + lignine ADF (% DS) 25.3 ± 0.9 23.7 ± 1.2 24.1 Lignine ADL (% DS) 4.6 ± 0.3 1 ± 0.2 / Suikers SST (% DS 3.3 ± 2.1 3.6 ± 1.7 / Vetstoffen MG (% DS) / 0.6 ± 0.1 / Voedingswaarde

VEM/FL (/kg DS) 1075 ± 14 1060 1.01

VEVI/FV (/kg DS) 1173 ± 16 1154 0.99 DVE (g/kg DS) 98 ± 2 104 / OEB (g/kg DS) -81 ± 2 -79 / PDIA (g/kg DS) / / 28 PDIN (g/kg DS) / / 60 PDIE (g/kg DS) / / 84

* 24 stalen bemonsterd in silo’s, campagne 2016

Tabel 1. Chemische samenstelling en voedingswaarde: indicatieve waarden (gemiddelde ± stan-daardafwijking)

1 Wyss et Metthez. (2014). Pulpes de betteraves riches en matière sèche et qualité d’ensilage. Recherches Agronomiques Suisse 5(4) : 146-153.

Perspulp bij de fabrieksuitlaat. Perspulp is een vers voedingsproduct, niet gesteriliseerd, warm geleverd (>45°C), in bulk en in een relatief vochtige toestand

7

Een precisie ontkopping (hetzij micro of ‘normaal’) wordt slechts gedeeltelijk beïnvloed door het mechanisme op de rooier. Minstens zo belangrijk is een homogene stand van het gewas. Om een goede werking en afstelling van de rooier te kunnen bekomen, is het heel belangrijk dat de bieten zo egaal mogelijk zijn. Vermijd dus een sterke variatie in hoogte, vorm en kaliber van de bieten en in afstand tussen de bieten. Er zijn veel elementen die deze eigenschappen kunnen beïnvloeden.

Bewaring wordt steeds belangrijker Nu we geleidelijk naar langere campagnes evolueren, wordt de bewaring steeds belangrij-ker. De manier van ontkoppen heeft weinig tot geen invloed op de bewaring. We nemen soms iets meer bladhergroei bij micro-ontkopte suikerbieten, maar dit blijft veelal beperkt tot de buitenste laag van de bietenhoop. Anderzijds hebben suikerbieten die dieper ont-kopt zijn een groter snijvlak waarop bacteriën en schimmels zich na een langdurige bewa-ring sterker kunnen ontwikkelen. In de proeven die het KBIVB uitvoerde zien we dat diep ontkopte bieten vaak iets meer suikerverliezen vertonen dan micro-ontkopte suikerbieten. Maar dat verschil is zeer klein. Veel belangrijker voor een kwalitatieve bewaring zijn: 1) Agressiviteit van de reiniging. Als de bieten te agressief gereinigd worden, lopen ze

veel kwetsuren en breuken op. Na een langdurige bewaring gaan bewaarziektes zich veel sneller ontwikkelen op gekwetste en gebroken bieten.

2) Teveel grondtarra in de hoop. Dit zorgt voor een slechte verluchting van de bieten-hoop. Hierdoor zal het centrum van de hoop gaan opwarmen. Bij opwarming gaan de bewaarziekten nog sneller ontwikkelen. Ten tweede zal de efficiëntie van de rei-niger ook afnemen bij een hoop die niet opdroogt door een slechte ventilatie. Twee-maal verlies dus!

3) Vorst, wortelziekten, regenval… zijn ook belangrijke parameters maar deze kunnen we niet beïnvloeden tijdens de rooi.

Op bovenstaande foto zien we suikerbieten na een langdurige bewaring. Deze hebben een bewaring achter de rug van 540 graaddagen. Dit wil zeggen een bewaartermijn van 54 dagen met een gemiddelde temperatuur van 10°C. Het verschil is duidelijk zichtbaar: de bieten die te agressief gerooid werden, vertonen veel meer bewaarziekten dan de bie-ten waarvan de reiniging correct gebeurde.

Micro ontkopper. Visueel is er weinig verschil tussen oude en nieuwe ontkopsystemen (hier op foto). Het werkingsmechanisme is echter wel verschillend. Bij het naar beneden bewegen van een micro-ontkopper, wordt de afstand tussen kam en mes kleiner en wordt er een dunner schijfje afgesneden.

Ook u kan een goede (micro-)ontkopping

vergemakkelijken!

• Verdichte zones in het veld zorgen voor een te sterke

schommeling tussen hoge en lage bieten

• Een goede zaai geeft een correcte afstand tussen de

bieten en een homogene opkomst

• Meng zeker geen variëteiten op eenzelfde perceel. Niet

omdat bepaalde variëteiten beter scoren maar omdat

een correcte afstelling van de rooier zo onmogelijk

wordt door de verschillen in vorm/kaliber

• Buitenlandse ervaring leert ons dat de zaaiafstand niet

gewijzigd moet worden. De gewenste populatie blijft

tussen 90.000 en 100.000 planten per ha (excl. klei).

Correcte reiniging. Na 540 graaddagen zien we maar een beperkte schimmelontwikkeling.

Te agressieve reiniging. Eveneens na 540 graaddagen zien we een duidelijk sterkere aan-tasting van bewaarziekten.

Wat met de ontkoppers van de oude generatie? Deze zijn zeker nog bruikbaar. Stel de ontkoppers van de oude generatie af op de grootste en hoog boven de grond staande bieten. Stel ze zo af dat je net genoeg snijdt om weinig blad-stelen te leveren. Indien dit correct uitgevoerd is, zijn de afstellingen ook goed voor de kleine-re, laag staande bieten. Want onthoud: oude ontkoppers openen wanneer ze naar beneden bewegen.

Algemene raadgevingen voor het aanleggen en laden van de hopen De toegangsweg naar de hoop moet voldoende breed zijn, verhard en met stabiele zijkan-ten. De ondergrond moet voldoende vlak zijn en vrij van stenen. Let op met natte zones en blijf op voldoende afstand van elektriciteitsdraden. Hou ook rekening met de plaatsing van de vrachtwagen bij het laden. Vermijd gevaarlijke bochten, drukke verkeersassen en te grote niveauverschillen tussen veld en straat.

Op de plaats van de hoop dienen wielsporen zoveel mogelijk vermeden worden. Voorzie daarom een voldoend grote kopakker om niet steeds de volledige oppervlakte te gebrui-ken bij draaibewegingen. Sporen of ophopingen van aarde onder de hoop verhogen het tarragehalte en veroorzaken aanzienlijke verliezen. Bij de aanleg van de hoop dient er rekening gehouden te worden met de karakteristieken van de reiniger. De hoop moet steeds 0,5 m minder breed zijn dan de opnametafel. Als de hopen in een bocht liggen, moet hier extra aandacht aan gegeven worden en indien no-dig de hoop nog smaller maken. Vermijd zones met veel stenen om de opnametafel niet te beschadigen. Blijf omwille van deze reden ook minstens 1 m van de rand van de weg.

Staar u niet blind op de verliezen die onder de reiniger liggen. Proeven van het KBIVB toonden aan dat deze gemiddeld rond 550kg wortels per ha bedragen (of 3 tot 4 keer minder dan de verliezen bij de rooi!). Laat de hoop opdrogen om een goede reiniging te bekomen. Indien de hoop enkele dagen kan opdrogen, verwijdert de reiniger gemiddeld 50% van de grondtarra.

Vermijd wielsporen op de plaats waar de hoop aangelegd wordt om tarraverhoging en verliezen te vermijden. 1 m³ wielspoor = 600 kg biet!

Schematische weergave van de aanleg van een hoop.

De bietenperspulp is een voedselkeuze voor zowel de melkvee- als de rundvleesproductie. Dit nevenproduct van de suikerextractie is energierijk en goed verteerbaar door herkauwers. Wat zijn de kenmerken van een goede inkuiling van pulp? Welke chemische samenstelling en voedings-waarde moeten worden verwacht? Wat zijn de aanbevelingen om perspulp in het rantsoen op te nemen? Hoe moet perspulp ingekuild worden? Alle antwoorden zullen in dit artikel besproken worden.

1. Chemische samenstelling en voedingswaarde Volgens de waarden van de voedseltabellen heeft de bietenperspulp een vrij stabiele chemische samenstelling. Het gehalte aan droge stof is ongeveer 22 tot 25 %. Het gemiddelde asgehalte is 7.5 %. De bietenperspulp is rijk aan calcium maar arm aan fosfor (minder dan 1 g/kg DS). Het is een voedingsmiddel dat rijk is aan cellulose (gemiddeld 20%). Een nauwkeurige analyse van de vezels wijst op een relatief hoog NDF-gehalte (hemicellulose + cellulose + lignine) en zeer weinig lignine, waardoor de pulp een zeer goede schijnbare verteerbaarheid (meer dan 85 %) en een goede energiewaarde (VEM, VEVI of UFL, UFV) heeft, hoger dan die van maïs kuilvoer. Na inkui-ling zou het suikergehalte bijna nul moeten zijn. Het gehalte aan ruwe eiwitten is laag maar ze zijn weinig afbreekbaar in de pens. De pulp heeft daarom een hoog verteerbaar eiwitgehalte in de darm (DVE of PDI) van ongeveer 100 g/kg DS. De stikstofbalans in de pens (OEB) is negatief. Staalnamen uitgevoerd in 24 silo’s tijdens de winter 2016-2017 tonen analyseresultaten zeer dicht bij de waarden van de tabellen. Het ligninegehalte is echter iets hoger. Men stelt ook vast dat het gemiddelde gehalte aan NDF aanzienlijk lager is dan dat vermeld in de tabellen. Het gemiddelde

gehalte aan ADF van deze stalen is vergelijkbaar met dat van de tabellen, de fractie hemicellulose lijkt verlaagd. De NFD-gehalten van de stalen van de campagne 2016 zijn echter vergelijkbaar met deze verkregen tijdens een follow-up verricht in Zwitserland in 20141. In deze studie varieerden de NDF-gehalten van de silos van 38 tot 42 % van de DS. Met deze lagere NDF-gehalten zal het waar-schijnlijk nodig zijn om extra vezels toe te dienen om de goede werking van de pens te waarbor-gen.

2. Aanbevelingen De bietenperspulp is goed verteerbaar en energierijk, het is voedsel dat zeer geliefd is bij het vee. Perspulp bevat weinig structuur, hetzelfde geldt voor het proteïnegehalte. In de rantsoenen op basis van perspulp, moet men ervoor zorgen om vezels toe te voegen in de vorm van hooi, kuilgras, kuilmaïs, stro, om een goede penswerking te verzekeren en het risico op pensverzuring te beperken. Bietenperspulp heeft een overwegend negatieve OEB, een bron van eiwitten af-breekbaar in de darm (sojaschroot, koolzaadschroot, ureum, …) zal ook nodig zijn voor de goede werking van de pens.

Perspulp van bieten in de voeding van herkauwers V. DECRUYENAERE en R. AGNEESSENS (CRA-W), F. VANCUTSEM (IRBAB asbl - KBIVB vzw)

Chemische samenstelling Analysen campagne

2016*

Waarde van de Nederlandse

tabel (CVB 2016)

Waarde van de Franse tabel (INRA 2007)

Droge stof DS (%) 23.5 24.9 ± 1.7 22 Totale as TA (% DS) 7.0 ± 1.2 7.4 ± 1.4 8.8

Ca (g/kg DS) / 9.5 ± 1.2 13.0 P (g/kg DS) / 0.9 ± 0.1 1.0

Rauwe proteïnen MPT (% DS) / 8.4 ± 0.5 9.8 Bruto cellulose CEL (% DS) 20.6 ± 0.9 19.5 ± 0.6 20.6 Hemicellulose + cellulose + lignine

NDF (% DS) 37.8 ± 3.7 49.4 ± 4.6 48.2

Cellulose + lignine ADF (% DS) 25.3 ± 0.9 23.7 ± 1.2 24.1 Lignine ADL (% DS) 4.6 ± 0.3 1 ± 0.2 / Suikers SST (% DS 3.3 ± 2.1 3.6 ± 1.7 / Vetstoffen MG (% DS) / 0.6 ± 0.1 / Voedingswaarde

VEM/FL (/kg DS) 1075 ± 14 1060 1.01

VEVI/FV (/kg DS) 1173 ± 16 1154 0.99 DVE (g/kg DS) 98 ± 2 104 / OEB (g/kg DS) -81 ± 2 -79 / PDIA (g/kg DS) / / 28 PDIN (g/kg DS) / / 60 PDIE (g/kg DS) / / 84

* 24 stalen bemonsterd in silo’s, campagne 2016

Tabel 1. Chemische samenstelling en voedingswaarde: indicatieve waarden (gemiddelde ± stan-daardafwijking)

1 Wyss et Metthez. (2014). Pulpes de betteraves riches en matière sèche et qualité d’ensilage. Recherches Agronomiques Suisse 5(4) : 146-153.

Perspulp bij de fabrieksuitlaat. Perspulp is een vers voedingsproduct, niet gesteriliseerd, warm geleverd (>45°C), in bulk en in een relatief vochtige toestand

8

Voor de hoeveelheden op te nemen in de rantsoenen, wordt aanbevolen om 1.5 kg DS/100 kg lichaamsgewicht niet te overschrijden. Dit is 3.5 tot 7.5 kg DS per dag voor vleesvee (15 tot 35 kg bruto); 3 tot 5 kg DS per dag voor een melkkoe (13 tot 22 kg bruto). Boven de 6 kg DS per dag kan er een daling van het boterzuurgehalte zijn en een lichte verhoging van het eiwitgehalte. Bij koei-en aan het eind van de dracht moet de opgenomen hoeveelheid bietenpulp beperkt worden vanwege het hoge calciumgehalte (vermijd kalfziekte).

Bij vleesvee kan bietenpulp meer dan 50 % van het drogestofgehalte van het rantsoen uitmaken. Tabel 2 bevat de prestaties van een lot BWB stieren afgemest met een rantsoen op basis van pers-pulp. Met een rantsoen bestaande uit bietenperspulp en een eiwitsupplement (1070 VEVI/kg DS; 110 g DVE/kg DS; 25 % de rauwe eiwitten/kg DS), hadden de stieren een gemiddelde gewichts-toename van 1.4 kg/dag. De consumptie-index was zeer goed.

3. Kenmerken van een goede inkuiling van bietenperspulp Een goede inkuiling van perspulp wordt gekenmerkt door een lage pH (optimale pH = 3.6), dit wordt bekomen door een goed verzuringsproces. Het bevat melkzuur (meer dan 30 g/kg DS). Boterzuur moet afwezig zijn of in zeer lage hoeveelheden voorkomen (minder dan 5 g/kg DS). Aandachtspunten voor een geslaagde inkuiling van perspulp:

Kwaliteitspulp inkuilen: De productie van pulp door de suikerfabrieken moet aan de FCA-eisen voldoen, voorheem GMP. De pulp is een vers product, vochtig en warm, dat zeer snel afbreekt. Zij moet onmiddellijk bij aankomst op de boerderij ingekuild worden. De afmetingen van de silo respecteren : ∗ De hoogte van de silo bedraagt maximum 2 m om te zorgen voor een voldoende

snelle afkoeling van de silo (1°C/dag). Een te trage afkoeling zal het ontstaan van « vette pulp » bevorderen met een penetrante geur door de activiteit van pecti-nolytische bacteriën.

∗ De afmetingen van de silo moeten een snelheid van voortgang van minimum 1 m per week toelaten wanneer de pulp gebruikt wordt.

Organiseer operaties voor inkuiling om de pulp te kunnen inkuilen van bij hun aankomst. Dit zal een afkoeling, schadelijk voor een goede melkzuurgisting, voorkomen. Door de melkzuurproductie kan men een pH van 3,6 bereiken (nodig voor de bewaring van de silo). Kuil de pulp in op een geschikte en propere plaats en werk met proper aandruk-kingsmateriaal. Vermijd besmetting van pulp door bacteriën aanwezig in de grond of in uitwerpselen. De aanwezigheid van bacteriën kan leiden tot aandoeningen van het spijs-verteringsstelsel bij de dieren.

Druk de silo correct aan om de lucht te verdrijven en de anaërobe fermentatie te be-vorderen. De dichtheid moet homogeen zijn en hoger dan 800 kg/m3. Een goede en gelijkmatige aandrukking vergemakkelijkt de verdamping van water in de pulp. Egaliseer en druk de laatste laag aan om de ontwikkeling van schimmels aan de opper-vlakte te vermijden. Sluit de silo correct af: minimum 24 u en maximum 48 u na de inkuiling van de silo om een maximum aan waterdamp te verliezen. Indien de afsluiting een groenbedekker is, moeten de granen dezelfde dag gezaaid worden op de silo.

Leg ballast op de silo en controleer regelmatig of er geen gaten door vogels, ongedier-te, … in het dekzeil zijn. Elke instroom van lucht in de silo vergemakkelijkt de ontwikke-ling van schimmels.

Aandachtpunten voor de uitkuiling:

Houd de silo gedurende 1 maand gesloten vooraleer je hem gebruikt. Kuil ten minste 1m/week uit. Voorkom barsten tijdens een brutale uitkuiling waardoor er lucht kan binnendringen en een schimmelontwikkeling in de diepte ontstaat. Houd de randen van de silo proper door eventuele blokken van beschimmelde pulp te verwijderen. Verdeel geen pulp met schimmelontwikkeling aan de dieren.

Contacten:

Centre wallon de Recherches agronomiques, CRAW Unité Mode d’élevage, bien être et qualité (U7): V. Decruyenaere : v.decruyenaere@cra.wallonie.be Unité Technologies de la transformation des produits (U14): R. Agneessens : r.agneessens@cra.wallonie.be

KBIVB: F.Vancutsem : f.vancutsem@irbab.be

Gids « Het oordeelkundig gebruik van perspulp » Deze gids beschrijft het juiste gebruik van perspulp, maar vooral de belangrijkste regels voor de productie, de leve-ring en de bewaring door inkuiling op de boerderij. http://www.irbab-kbivb.be/wp-content/uploads/2015/10/GidsPulp.pdf

Totaal rantsoen mengsel* op basis van bietenperspulp

(N=12 stierkalveren) Afmestduur (dag) 199

Gewicht begin (kg) 398 Gewicht einde (kg) 676 GQM (kg/dag) 1.404 Opname (kg DS/dag) 8.2

waarvan bietenperspulp (kg DS/d) 4.5 Verbruiksindex (kg DS ingenomen kg groeit) 5.9

* bietenperspulp (27 % DS) = 55 % van de droge stof van het rantsoen

Tabel 2. Prestaties van stierkalveren BWB vetgemest op stro (resultaten CRA-W, 2011)

Silo van perspulp die correct is aangedrukt en die geen instortingen vertoont bij de uitkui-ling

Partij meststierkalveren gevoed met een rantsoen dat perspulp bevat

De aanwezigheid van een fijn schimmellaagje dat zich over het algemeen 20 tot 30 cm onder het oppervlak van de silo bevindt, wordt veroorzaakt door condensatie van overma-tige waterdamp die nog aanwezig is op het moment van de inkuiling.

Temperatuur in het centrum van de silo (1 m)

Courbe théorique

Afkoeling van de pulp in een silo met correcte hoogte (< 2 m). Na 2 weken wordt de tem-peratuur in het centrum van de silo (op 1 m hoogte) lager dan 30°C. De stippellijn in het rood komt overeen met de theoretische afkoeling (1°C/dag).

opco@skynet.be 9Oreye start campagne op 25 septemberDe campagne start op 25 september in Oreye.De continue-ontvangst (de klok rond – behalve op zondag) blijft van toepassing.Bij problemen met het leveren, kunt u contact opnemen met de afge-vaardigde van uw organisatie in de fabriek, via het telefoonnummer: 019-679 006 (wordt de telefoon niet opgenomen, gelieve later opnieuw te proberen). U kunt ook contact opnemen met het secretariaat van de organisatie via opco@skynet.be.

Opnieuw betere vooruitzichten?De forse areaalinkrimping van de laatste jaren, eerst en vooral door de stopzetting van de fructosequota nu tien jaar geleden, daarna in func-tie van de afzetmogelijkheden voor de inulinemarkt, lijkt momenteel tot stilstand gekomen. Er werd al opnieuw een kleine stijging vastgesteld voor 2017. Deze “nieuwe trend” werd bevestigd tijdens besprekingen betreffende de contracten voor de campagne 2018, waar Orafti verhoogde uitzaaimo-gelijkheden met 30 procent ten opzichte van de actuele uitzaai heeft aangekondigd.Na tal van besprekingen met uw vertegenwoordigers, werden de voor-waarden van het contract 2018 vastgelegd, waarbij met name de prijs-verminderingen die sinds 2014 van toepassing waren zijn rechtgezet. Elke planter ontving begin juli deze nieuwe voorstellen met de moge-lijkheid voor eenieder om zijn areaal met 30 procent te verhogen. In de praktijk zijn de voorwaarden 2018 als volgt: - basisprijs: 56,5 euro/ton;- premie voor Logistieke Efficiëntie: 5 euro/ton;- overschothoeveelheden gevaloriseerd tegen 40 euro/ton vast (prijs is

niet meer afhankelijk van de productietekorten) + premie voor Logistieke Efficiëntie van 5 euro/ton;

- nieuwe schaal voor premies vroege leveringen: de premies worden opwaarts bijgesteld vanaf 16 september en worden verlengd tot 24 oktober (de huidige schaal, steeds van toepassing in 2017 eindigt op 10 oktober).

De bijdrage voor transportkosten stijgt daarentegen met 1,6 procent.Betreffende de verhoging van de oppervlakte voor 2018, bracht uw organisatie het geval van planters ter sprake die, ingevolge reeds aan-gegane engagementen inzake vruchtwisseling voor 2018, op deze are-aalverhoging pas het daaropvolgende jaar (2019) wensen in te gaan.De fabriek heeft ons ervan verzekerd deze situaties niet te zullen verge-

ten. Uw organisatie zal trouwens vragen ingelicht te worden over al de gevallen waarover discussie zou kunnen ontstaan.

Premie voor Logistieke Effi ciëntie: belangrijkGelieve de regels en voorziene termijnen nauwgezet te blijven naleven: de drie voorwaarden die tijdens de campagne moeten worden vervuld zijn:- vóór het rooien, de toestemming krijgen van de fabriek om de cicho-

rei te rooien;- na het rooien en vóór de levering, de rooigegevens overmaken aan

de fabriek en vragen of er al dan niet moet worden gereinigd;- de silo’s niet langs doodlopende wegen plaatsen.Wij herinneren aan een belangrijk punt dat vanaf het jaar 2017 werd toegevoegd: de verplichting om Vegaplan-gecertificeerd te zijn om de premie voor Logistieke Efficiëntie te kunnen ontvan-gen (mocht u zich nog niet hebben laten certificeren, neem dan gerust contact op met uw landbouwkundige dienst, die u zal helpen met de te volgen certificeringsprocedure).Neem contact op met de fabriek als u geen nieuws hebt betreffende de toestemming om te rooien.De fabriek vraagt de planters om nog meer gebruik te maken van het “portaal” (internet) voor deze zaken, maar zal het “groen licht” voor het rooien nog blijven versturen per sms. n

Om de premie voor Logistieke Efficiëntie te kunnen ontvangen moeten de telers Vegaplan gecertificeerd zijn.

www.lgseeds.be

ANAPOLIS WINTERTARWE

DE OPBRENGSTOVERTREFT ALLE

VERWACHTINGEN! LCG 2017

LEEM EN ZANDLEEM:11.463 KG/HA

KUSTPOLDER:13.256 KG/HA

WASE POLDER:11.508 KG/HA

14932_limagrain_adv_anapolis.indd 1 6/09/17 11:43

Frankrijk: Saint-Louis Sucre dient klacht in tegen Tereos en Cristal Union wegens misbruik concurrentiepositie

De Franse suikergroep Saint-Louis Sucre, dochteronderne-ming van de Tiense Suikerraffinaderij en derde Franse

suikerproducent, diende bij de Franse mededingingsautori-teit een klacht in tegen de ondernemingen Tereos en Cristal Union.Saint-Louis Sucre beschuldigt haar belangrijkste concurren-ten ervan de suikerbietbevoorrading in Picardië af te scher-men. Zij sluiten namelijk langlopende exclusieve contracten af met de suikerbietplanters om op die manier hun markt-aandeel te behouden.Onderzoekers van de mededingingsautoriteit vonden dat Tereos, de belangrijkste koper van bieten in de streek van Picardië (en in het bezit van vijf van de acht suikerfabrieken in de regio) met haar coöperatieve telers contracten had gesloten met te restrictieve uittredingsvoorwaarden, zoals de verbintenis om gedurende vijf jaar het historische tonna-ge bieten te produceren en de schikking van vijf tot tien jaar voor het supplementaire leveringstonnage vanaf 2017. Als gevolg hiervan waren na de ondertekening van het contract bijna al de coöperatieve partners van Tereos verbonden tot in 2022, gezien bijna iedereen het nieuwe contract dat geldt vanaf 2017 had aanvaard. Bovendien zouden de statuten niet expliciet genoeg geweest zijn voor wat betreft de mogelijk-heid voor de coöperatieve partners om suikerbieten te leve-ren aan andere suikergroepen.Ingevolge de opmerkingen van de mededingingsautoriteit heeft de groep Tereos beslist om:● haar statuten aan te passen, door de verplichting tot leve-

ring door elke coöperatieve partner te beperken tot de bietenhoeveelheden gecontracteerd bij Tereos, waardoor hij ook aan andere fabrieken zal kunnen leveren;

● de dubbele verbintenisperiode te schrappen; ● de opzegtermijn voor het beëindigen van de verbintenis

te verminderen van twaalf tot drie maanden;● aan haar verantwoordelijken een opleiding aan te bieden

inzake mededingingsrecht.De mededingingsautoriteit heeft bijgevolg deze zaak als gesloten beschouwd. Over de klacht tegen de coöperatieve groep Cristal Union oordeelde de autoriteit dat vanwege het kleine marktaandeel (11,9%), ver achter Tereos en Saint-Louis Sucre, er geen sprake is van een concurrentieprobleem. n

ACTUALITEIT

Voor de hoeveelheden op te nemen in de rantsoenen, wordt aanbevolen om 1.5 kg DS/100 kg lichaamsgewicht niet te overschrijden. Dit is 3.5 tot 7.5 kg DS per dag voor vleesvee (15 tot 35 kg bruto); 3 tot 5 kg DS per dag voor een melkkoe (13 tot 22 kg bruto). Boven de 6 kg DS per dag kan er een daling van het boterzuurgehalte zijn en een lichte verhoging van het eiwitgehalte. Bij koei-en aan het eind van de dracht moet de opgenomen hoeveelheid bietenpulp beperkt worden vanwege het hoge calciumgehalte (vermijd kalfziekte).

Bij vleesvee kan bietenpulp meer dan 50 % van het drogestofgehalte van het rantsoen uitmaken. Tabel 2 bevat de prestaties van een lot BWB stieren afgemest met een rantsoen op basis van pers-pulp. Met een rantsoen bestaande uit bietenperspulp en een eiwitsupplement (1070 VEVI/kg DS; 110 g DVE/kg DS; 25 % de rauwe eiwitten/kg DS), hadden de stieren een gemiddelde gewichts-toename van 1.4 kg/dag. De consumptie-index was zeer goed.

3. Kenmerken van een goede inkuiling van bietenperspulp Een goede inkuiling van perspulp wordt gekenmerkt door een lage pH (optimale pH = 3.6), dit wordt bekomen door een goed verzuringsproces. Het bevat melkzuur (meer dan 30 g/kg DS). Boterzuur moet afwezig zijn of in zeer lage hoeveelheden voorkomen (minder dan 5 g/kg DS). Aandachtspunten voor een geslaagde inkuiling van perspulp:

Kwaliteitspulp inkuilen: De productie van pulp door de suikerfabrieken moet aan de FCA-eisen voldoen, voorheem GMP. De pulp is een vers product, vochtig en warm, dat zeer snel afbreekt. Zij moet onmiddellijk bij aankomst op de boerderij ingekuild worden. De afmetingen van de silo respecteren : ∗ De hoogte van de silo bedraagt maximum 2 m om te zorgen voor een voldoende

snelle afkoeling van de silo (1°C/dag). Een te trage afkoeling zal het ontstaan van « vette pulp » bevorderen met een penetrante geur door de activiteit van pecti-nolytische bacteriën.

∗ De afmetingen van de silo moeten een snelheid van voortgang van minimum 1 m per week toelaten wanneer de pulp gebruikt wordt.

Organiseer operaties voor inkuiling om de pulp te kunnen inkuilen van bij hun aankomst. Dit zal een afkoeling, schadelijk voor een goede melkzuurgisting, voorkomen. Door de melkzuurproductie kan men een pH van 3,6 bereiken (nodig voor de bewaring van de silo). Kuil de pulp in op een geschikte en propere plaats en werk met proper aandruk-kingsmateriaal. Vermijd besmetting van pulp door bacteriën aanwezig in de grond of in uitwerpselen. De aanwezigheid van bacteriën kan leiden tot aandoeningen van het spijs-verteringsstelsel bij de dieren.

Druk de silo correct aan om de lucht te verdrijven en de anaërobe fermentatie te be-vorderen. De dichtheid moet homogeen zijn en hoger dan 800 kg/m3. Een goede en gelijkmatige aandrukking vergemakkelijkt de verdamping van water in de pulp. Egaliseer en druk de laatste laag aan om de ontwikkeling van schimmels aan de opper-vlakte te vermijden. Sluit de silo correct af: minimum 24 u en maximum 48 u na de inkuiling van de silo om een maximum aan waterdamp te verliezen. Indien de afsluiting een groenbedekker is, moeten de granen dezelfde dag gezaaid worden op de silo.

Leg ballast op de silo en controleer regelmatig of er geen gaten door vogels, ongedier-te, … in het dekzeil zijn. Elke instroom van lucht in de silo vergemakkelijkt de ontwikke-ling van schimmels.

Aandachtpunten voor de uitkuiling:

Houd de silo gedurende 1 maand gesloten vooraleer je hem gebruikt. Kuil ten minste 1m/week uit. Voorkom barsten tijdens een brutale uitkuiling waardoor er lucht kan binnendringen en een schimmelontwikkeling in de diepte ontstaat. Houd de randen van de silo proper door eventuele blokken van beschimmelde pulp te verwijderen. Verdeel geen pulp met schimmelontwikkeling aan de dieren.

Contacten:

Centre wallon de Recherches agronomiques, CRAW Unité Mode d’élevage, bien être et qualité (U7): V. Decruyenaere : v.decruyenaere@cra.wallonie.be Unité Technologies de la transformation des produits (U14): R. Agneessens : r.agneessens@cra.wallonie.be

KBIVB: F.Vancutsem : f.vancutsem@irbab.be

Gids « Het oordeelkundig gebruik van perspulp » Deze gids beschrijft het juiste gebruik van perspulp, maar vooral de belangrijkste regels voor de productie, de leve-ring en de bewaring door inkuiling op de boerderij. http://www.irbab-kbivb.be/wp-content/uploads/2015/10/GidsPulp.pdf

Totaal rantsoen mengsel* op basis van bietenperspulp

(N=12 stierkalveren) Afmestduur (dag) 199

Gewicht begin (kg) 398 Gewicht einde (kg) 676 GQM (kg/dag) 1.404 Opname (kg DS/dag) 8.2

waarvan bietenperspulp (kg DS/d) 4.5 Verbruiksindex (kg DS ingenomen kg groeit) 5.9

* bietenperspulp (27 % DS) = 55 % van de droge stof van het rantsoen

Tabel 2. Prestaties van stierkalveren BWB vetgemest op stro (resultaten CRA-W, 2011)

Silo van perspulp die correct is aangedrukt en die geen instortingen vertoont bij de uitkui-ling

Partij meststierkalveren gevoed met een rantsoen dat perspulp bevat

De aanwezigheid van een fijn schimmellaagje dat zich over het algemeen 20 tot 30 cm onder het oppervlak van de silo bevindt, wordt veroorzaakt door condensatie van overma-tige waterdamp die nog aanwezig is op het moment van de inkuiling.

Temperatuur in het centrum van de silo (1 m)

Courbe théorique

Afkoeling van de pulp in een silo met correcte hoogte (< 2 m). Na 2 weken wordt de tem-peratuur in het centrum van de silo (op 1 m hoogte) lager dan 30°C. De stippellijn in het rood komt overeen met de theoretische afkoeling (1°C/dag).

Op initiatief van de planters van ABW (vereni-ging van Waalse bietenplanters), bezorgd om de bietenteelt rendabel te houden in België, onderzoekt een werkgroep sinds een jaar de haalbaarheid van de bouw en exploitatie van een nieuwe suikerfabriek in Seneff e. Zij zijn er-van overtuigd dat de periode van onzekerheid die volgt op de afschaffi ng van de quota nieuwe mogelijkheden biedt.

Een nieuwe fabriek die 14.000 ton bieten per dag verwerkt zou maar de helft van de sinds begin van de jaren 2000 door de bietenteelt verlaten oppervlakte voor haar rekening nemen.

ContextDe afschaffing van de quota op 1 oktober 2017 leidt tot een aanzien-lijke omvorming van de suikerketen in Europa, en vertaalt zich in:● Een verhoging van de in Europa geproduceerde volumes, met

bijna 20 procent voor de campagne die deze maand gestart is, als gevolg van de areaalstijging en van een bijzonder gunstig jaar;

● Een volatielere prijs (met eventuele convergentie van wereld- en Europese koersen), die momenteel een neerwaartse tendens laat zien gezien een productieoverschot in Europa wordt verwacht na twee jaar van tekort;

● Een toegenomen commerciële concurrentie tussen suikerfabri-kanten, op hun inlandse en exportmarkten, een actueel gegeven vandaag;

● Een ongeziene druk van de relaties tussen planters en fabrikanten.

Een meer performante en duurzame fabriekHet ontwerp, de bouw en exploitatie van een geheel nieuwe suiker-fabriek, gebaseerd op de meest efficiënte technologieën, biedt een economisch voordeel ten opzichte van oudere fabrieken. Bovendien zal in de zogenaamde “process” industrie, het ontwerp vanuit een blanco blad (“greenfield”-aanpak) tot een meer optimale energieva-lorisatie leiden die moeilijk bij een modernisering van een bestaan-de site kan worden bereikt. In dit opzicht, beantwoordt een gecom-bineerde cyclus gasturbine (CCGT) om elektriciteit en de vereiste warmte voor de werking van de fabriek te produceren, aan het drievoudige doel van een verminderd energieverbruik, een terug-dringing van CO

2-uitstoot en een betere valorisatie van de bijpro-

ducten.Deze innovatieve technologie zal toelaten om een aanzienlijke hoe-veelheid pulp onder stoom te drogen, zonder stofvorming, en zon-der verlies van materie (in tegenstelling tot het drogen van pulp met branders) tegen een zeer lage marginale energiekost. Dat deze pel-lets lokaal beschikbaar zijn is een groot voordeel voor de veetelers die ze vandaag importeren of zich moeten beroepen op perspulp waarvan opslag, verhandeling en transport veel omslachtiger zijn.Door de energiewinst van de fabriek, is hij minder gevoelig voor twee belangrijke economische risico’s, met name een verhoging van de fossiele brandstof en/of een vermindering van de suikerprijs.Tijdens de campagne, zal de suikerfabriek 25 procent van haar pro-ductie opslaan in de vorm van stroop die vervolgens tijdens een minicampagne tot suiker wordt verwerkt. Dit procédé laat toe om de fabriek stroomafwaarts onder te dimensioneren en investeringen te beperken.

Kans voor de Belgische landbouw en econo-mieIn de context van een toenemende suikerproductie in Europa, heeft België twee belangrijke troeven: zijn landbouwpotentieel en zijn ideale ligging zowel ten aanzien van grote industriële klanten als van exportfaciliteiten vanaf Antwerpen, draaischijf voor opslag en inter-nationaal suikertransport. De kwaliteit van de Belgische bietenpro-ductie is van die aard dat bepaalde Europese suikerindustriëlen uit de buurlanden zich met Belgische bieten beginnen te bevoorraden naar hun fabrieken die aan de grens liggen. Het belang van de Belgische suikerketen is onder meer de verwerking van alle in België geproduceerde bieten in Belgische fabrieken.

Ideale localisatieHet bietentransport naar de suikerfabriek is de tweede postenkost, na de aankoop van de bieten. Door de selectie van de site Seneffe-Manage wordt de gemiddelde bevoorradingsafstand tot het mini-

mum beperkt en worden de troeven die de onmiddellijke nabijheid van het kanaal en van de Garocentre installaties bieden uitgespeeld. De bevoorrading van kalkstenen en cokes per schip is minder belas-tend voor het milieu dan per wegtransport wat ook het geval is voor suikerexport per container over water via Antwerpen. Op langere termijn, zou men kunnen overwegen om buiten de campagne stroop die vanuit een verder afgelegen bietenzone per schip zou worden aangevoerd tot suiker te verwerken.Directe en indirecte arbeidsplaatsenDit project omvat ongeveer 90 equivalent voltijdse arbeidsplaatsen, hetzij ongeveer 70 permanente arbeidsplaatsen plus de campagne-ploegen. De indirecte arbeidsplaatsen zullen vier- tot vijfmaal belangrijker zijn in equivalent voltijds (planters, transporteurs en onderaannemers)

Coöperatieve structuur, bepalend model in EuropaIn Europa, omvatten de planterscoöperaties, zuiver of gemengd met een meerderheid van planters, bijna twee derde van de suikerpro-ductie.Via een coöperatieve structuur die het industriële apparaat contro-leert, blijven de planters het doel nastreven om de winst van de verwerking van bieten tot suiker in de aankoopprijs van de bieten te integreren.

Vijf aan te gane uitdagingen Dit project heeft vijf fundamentele uitdagingen:● De uitdaging inzake toetreding van de planters; ● De uitdaging inzake commercialisatie van suiker; ● De menselijke uitdaging inzake vorming van een ploeg om de

fabriek te bouwen en te exploiteren; ● De technische uitdaging inzake concept en bouw van een ultra-

performante, duurzame en milieuvriendelijkere fabriek;

● De financiële uitdaging om de noodzakelijke fondsen te verzame-len.

Een geavanceerd project, ondersteund door professionelenDe studie inzake haalbaarheid werd aangevat tijdens de zomer 2016. De werkzaamheden bevinden zich momenteel in de fase die zou kunnen toelaten om een beslissing te nemen vóór de lente 2018. De werkgroep van de planters wordt begeleid door het kabinet voor strategische consult Innovity en het ingenieursbureau De Smet Engineers & Contractors, wereldleider in conceptie en constructie “sleutel op de deur” van suikerfabrieken. n

Bron: Innovity

Haalbaarheid nieuwe suikerfabriek op initiatief van de planters: stand van zaken

STUDIE “SERRES”10

Suiker223.300 ton

Melasse25.000 ton

Schuimaarde47.000 ton

Droge pulp46.000 ton

Perspulp75.000 ton

Bieten-wortels30.000

ton

Grond en stenen89.000 ton

16.300Groene

certificaten

Grond en stenen89.000 ton

Radicelles

1.500.000 ton bietenvoor 100 campagnedagen

Capaciteit14.000 tonbieten/dag

Bronnen CIBE, DSEC, Innovity analysis

Schema van het verwerkingsproces suikerbieten in de studie “Serres”.

Vestigingsschema nieuwe suikerfabriek (studie “Serres”)

Regering verhoogt suikertaks op frisdranken

Tijdens de recente begrotingscontrole heeft de federale regering beslist om de taks op zoete dranken te verhogen.

Deze gezondheidstaks moet 75 miljoen euro in het laatje brengen, wat zou neerkomen op een prijsstijging van

ongeveer twee cent per blikje. De frisdrankensector vreest voor zware economische gevolgen en grensaankopen.Bij de onderhandelingen over de taxshift besliste de rege-ring eind 2015 een suikertaks in te voeren. In een eerste stap werden de accijnzen op frisdranken verhoogd. Daardoor werd een blikje één cent duurder, een grote fles drie cent. Bij de jongste begrotingscontrole is die suikertaks op fris-dranken nu opnieuw de hoogte in gegaan. Dat zou 75 mil-joen euro extra inkomsten moeten opbrengen in plaats van 40 miljoen euro. De Belgische vereniging van producenten van waters en frisdranken (VIWF) vreest zware economische gevolgen voor de drankensector. Volgens de sectororganisatie was het gevolg van de vorige accijnsverhoging op frisdranken in januari 2016 was een sterke daling van de verkoop in België en een stijging met 12 procent van de grensaankopen. De sector vreest ook een impact op de tewerkstelling. n

Bron: Vilt

Actualiteit

Het KBIVB evolueert constantBIETENONDERZOEK 11

Het einde van de quota, langere campagnes, toegenomen milieudruk, genetische en

technologische vooruitgang: hoe gaat het KBIVB deze evolutie aanpakken? We hebben de vraag gesteld aan Jean-Pierre Vandergeten, Directeur KBIVB, aan Guy Paternoster, Voorzitter KBIVB en aan Jos Brouwers, Ondervoorzitter KBIVB.

De Bietplanter: Een van de belangrijkste taken van het KBIVB is het streven naar productiviteitsverbetering van de bietenteelt. Er is reeds veel gedaan in de afgelopen jaren. Is er volgens u nog een mogelijke marge voor vooruitgang?

Jean-Pierre Vandergeten: Het doel van het KBIVB is eigenlijk een maximum aan witte suiker te produceren, op de meest economische manier. Statistieken tonen dat de opbrengsten met 2 procent per jaar stijgen. Naar schatting is 50 procent van de progressie te wijten aan de genetische vooruitgang. Deze factor is daarom bijzonder belangrijk voor de toekomst. De selectiehuizen investeren aanzien-lijke bedragen in onderzoek, om ons efficiëntere rassen voor te stel-len en om deze vooruitgang nog verder te stimuleren. De sector moet hen daarom in staat stellen hun inspanningen voort te zetten.

Het KBIVB heeft een uiterst performant evaluatiesysteem voor ras-sen dat toegepast wordt op de nieuwe rassen ter inschrijving en op de commerciële rassen. Vergeet niet dat alle commerciële zaadloten door ons worden bemonsterd vooraleer ze aan de telers worden verdeeld. Deze monsters worden geanalyseerd in onze laboratoria, hetgeen een garantie is voor kwaliteit. Zij worden ook gebruikt voor de aanleg van de rassenproeven en geven een perfecte weerspiege-ling van de realiteit in de praktijk. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de toleranties - resistenties van de rassen voor bepaalde plagen zoals bodemnematoden, wortelziekten zoals rhizoctonia en bepaalde bladziekten die meer en meer aanwezig zijn. De planters hebben daarom alle instrumenten in de hand om de beste rassen te kiezen volgens hun teeltvoorwaarden.

D.B.: Welke onderzoeksprojecten zijn prioritair vandaag?

J-P. V.: Tegenwoordig is de druk op de bestrijdingsmiddelen zeer hoog en vertaalt zich in een sterke daling van de beschikbare werk-zame stoffen en de eliminatie van hele families van producten. Dit leidt tot meer verschijnselen van resistenties van insecten, schim-mels en ook onkruiden. Om de schadelijke insecten en de ziekten te bestrijden, zal men de resistenties - toleranties van de rassen nog moeten versterken en meer biologische bestrijdingstechnieken moeten ontwikkelen. In 30 jaar is het aantal gewasbeschermings-middelen gedeeld door een factor 3 en de stikstofbemesting werd verminderd met 50 procent per ton geproduceerde suiker! De belangrijkste bestrijdingsmiddelen gebruikt in de bieten zijn herbi-ciden. Indien men deze hoeveelheden wil verminderen is het essen-tieel om mechanische vernietigingssystemen en chemische behan-delingssystemen te combineren. Deze zullen ook nodig zijn voor de bestrijding van resistente onkruiden.

Competitiviteit verhogen betekent eveneens een beperking van de opbrengstverliezen bij de rooi en tijdens de bewaring van de bieten-hopen. Inderdaad, de langere campagnes resulteren in een langere bewaring van de bieten. Voor de rooimachines moet men een goed afstellingscompromis vinden voor een lage grondtarra en een aan-vaardbare wortelschade om een bewaring op lange termijn te waar-borgen en suikerverliezen te beperken.

D.B.  Zijn er specifieke “Belgische” problemen of troeven?

J.-P. V.: Wat de zwakte betreft denk ik vooral aan de virale verge-lingsziekte overgebracht door de bladluizen en de opbrengstver-

mindering die hieruit kan resulteren, in geval van afschaffing van de insecticiden (neonicotinoïden) in de zaadomhulling.Betreffende specifieke Belgische troeven op technisch gebied zou ik noemen algemeen hoogwaardige bodems en mogelijkheid om meer dan 20 ton suiker te produceren zonder de noodzaak voor beregening. Ik zou er ook de deskundigheid van het KBIVB aan toe-voegen, dat tijdens zijn 85-jarig bestaan, een zeer ruime ervaring en expertise in de teelttechniek heeft opgedaan. Al deze kennis moet door de sector goed gebruikt worden.

D.B.: Als vertegenwoordiger van de Belgische suikerfabrikanten en als voorzitter van het KBIVB, hoe ziet u vandaag de rol van het KBIVB?

Guy Paternoster:  Voor mij fungeert het KBIVB als katalysator voor informatie en innovatie en moet het alles in het werk stellen om de competitiviteit van de bietenteelt te verbeteren. Het KBIVB heeft ook de rol van “test-aankoop” om de nieuwigheden voorgesteld door de commerciële bedrijven in alle neutraliteit te testen en te controleren of ze nuttig zijn voor de planters en de sector. De vier afdelingen van het KBIVB blijven zich aanpassen aan de ont-wikkelingen in de sector. De afdeling Expertise Zaad & Rassen waar-borgt de inschrijving van rassen, goed aangepast aan onze omstan-digheden, en test de kwaliteit van het zaad. Een essentiële basis om goede opbrengsten te bekomen. De afdeling Expertise Plantenbescherming zal steeds belangrijker worden, rekening hou-dend met de politieke druk om het gebruik van gewasbescher-mingsmiddelen in de toekomst te verminderen. De afdeling Expertise Mechanisatie moet oplossingen vinden voor de huidige uitdagingen, zoals het rooien van hele bieten, het reinigen en de mechanische onkruidbestrijding. En tot slot, zal de afdeling Expertise Bemesting en Bewaring, meer aandacht moeten besteden aan het feit dat de campagnes langer duren.

D.B.: En in de komende jaren, hoe ziet u het werk van het KBIVB?

G.P.: Tijdens de winter zal het KBIVB een strategische reflectie star-ten over zijn doelstellingen op middellange en lange termijn. Volgens mij zullen de belangrijkste wijzigingen in de komende jaren te maken hebben met het verminderen van de fytoproducten en het gebruik van nieuwe technologieën en meer bepaald de digitalise-ring. Als het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen beperkt wordt, zullen technische oplossingen moeten worden gevonden en zal men zich moeten richten op de genetica om de resistentie te verho-gen. Voor de ontwikkeling van dergelijke resistente rassen zijn er verschillende mogelijkheden, zoals het project AKER, dat nieuwe mogelijkheden voor genetische verbetering biedt. Er zijn ook de nieuwe biotechnologische methodes of de toepassing van GGO-rassen die een oplossing zouden kunnen bieden, maar dit zijn uiterst gevoelige kwesties die momenteel op de tafel liggen van de Europese Commissie.

De mogelijkheden op het vlak van digitalisering zijn groot. Wat het bietenonderzoek betreft, denk ik aan robots voor het tellen van onkruiden, tot het gebruik van allerlei sensoren voor de detectie van insecten, sporen, enz. voor een meer gerichte behandeling. Er zijn ook dashboardcamera’s, intelligente weerstations of zelfs drones om gegevens te registreren en in kaart te brengen. Ik denk ook aan de toepassing van satellietgegevens of luchtfoto’s. Al deze gegevens kunnen dan vergeleken worden met meteorologische informatie en dienen voor bemestingadvies of voor het uitwerken van voorspel-lingsmodellen voor de bestrijding van ziekten of onkruiden.

De nieuwe technologieën bieden ook mogelijkheden op het vlak van communicatie. Met onder meer smartphones zijn de landbou-wers meer en meer online verbonden. Wij kunnen de interacties nog verbeteren (overdracht waarnemingen, waarschuwingen,...) tussen

de planters, het KBIVB en de landbouwkundige diensten. Planters moeten zich het KBIVB opnieuw eigen maken. In de toekomst zal ook de samenwerking van het KBIVB op regio-naal, nationaal, Europees en internationaal niveau nog meer worden uitgebouwd, want samen zijn we sterker en we leren uit elkaars ervaringen.

Zowel de samenwerking als de toepassing van nieuwe technologie-en moeten gericht zijn op één doel: de voor bietenonderzoek beschikbare fondsen zo goed mogelijk besteden en zorgen voor de optimalisatie van de productie tot een maximum witte suiker voor een betere rendabiliteit.

D.B.: Als ondervoorzitter van het KBIVB en vertegenwoordiger van de suikerbietplanters, wat verwacht u vooral van het KBIVB?

Jos Brouwers: Als suikerbietplanter, verwacht ik van het Bieteninstituut dat het blijft oplossingen zoeken voor de nieuwe technische uitdagingen die zich stellen. Er zijn vandaag verschillen-de acute problemen, zoals het mogelijke verbod op neonicotinoï-den, de onkruidbestrijding met een steeds beperkter aantal werk-zame bestanddelen en de ontwikkeling van onkruidresistentie, de aanpassing van de rooitechnieken om hele bieten te oogsten... Ik denk ook aan het bestrijden van ziektes. Zo heeft onder meer de schadelijke ziekte cercospora zich vorig jaar opnieuw sterk ontwik-keld. En vandaag, rekening houdend met steeds langer wordende campagnes, dit jaar tot eind januari, moet het onderzoek zich toe-spitsen op het zo goed mogelijk bewaren van de bietenhopen en op het beperken van suikerverliezen tijdens de langere bewaring.Naast de onderzoeksactiviteiten, zijn er ook alle acties die het KBIVB onderneemt, om de planters te informeren en de communicatie ten aanzien van de overheden te verbeteren. Ik denk aan de demonstra-ties georganiseerd door het KBIVB. Bijvoorbeeld in juni, tijdens de technische dag suikerbieten en cichorei in Ramillies over de verschil-lende technieken voor onkruidbestrijding. Daar heeft men aan de politieke vertegenwoordigers kunnen aantonen dat mechanische onkruidbestrijding alléén, onvoldoende was. Al waren de vrij droge omstandigheden dit voorjaar ideaal voor het schoffelen. Een ander voorbeeld, een paar jaar geleden in Vlaanderen, toen de tussen-komst van het KBIVB zeer nuttig was in het erosiebestrijdingsplan. De bewustmaking van de federale en regionale overheden is een zeer belangrijk aspect van de activiteiten van het KBIVB.

Graag wil ik nog vermelden dat er een goede samenwerking is met andere onderzoekcentra zoals het ILVO en CRAW. Tevens word ook over de grenzen heen samengewerkt in het COBRI project met Nederland, Duitsland, Zweden en Denemarken.

D.B.: Een bijzondere wens?

J.B.: Er werd uitgekeken naar de informatiesessies over micro-ont-kopping die werden georganiseerd in de afgelopen weken. Zelfs wanneer de planters hierdoor hun rooiwerk hebben kunnen aanpas-sen, dan nog moeten de eerste weken van de campagne beschouwd worden als een overgangsperiode, wat flexibiliteit en begrip vraagt van alle partijen: planters, loonwerkers en fabrikanten.Tot slot, wat ik bijzonder waardeer, is het werk dat het KBIVB reali-seert in verband met het testen van de suikerbietrassen en de con-trole van de kwaliteit van de op de markt gebrachte suikerbietzaden. Het is een bijkomende garantie voor onze Belgische planters. Ik ben van mening dat de planters tevreden zijn over de testen die het KBIVB opzet en opvolgt op een objectieve manier. En dat het, dank-zij zijn expertise en onafhankelijkheid, een referentie is voor het onderzoek ten aanzien van de overheden. n

“De initiatieven voor de bewustmaking van federale en regionale overheden is een zeer belangrijk aspect van de activiteiten van het KBIVB.”

“Het KBIVB heeft tijdens zijn 85-jarig bestaan, een zeer ruime ervaring en expertise in de teelttechniek opgedaan. Al deze kennis moet door de sector goed gebruikt worden.”

“De nieuwe technologieën bieden ook mogelijkheden op het vlak van communicatie. Met onder meer smartphones zijn de landbouwers meer en meer online verbonden. Wij kunnen de interacties nog verbeteren (overdracht waar-nemingen, waarschuwingen,...) tussen de planters, het KBIVB en de landbouwkundige diensten. Planters moeten zich het KBIVB opnieuw eigen maken.”

Zoals reeds gemeld in de vorige Bietplanter, werden na de aanpas-sing van de bietenreceptie in de Tiense Suikerraffinaderij, de Ontvangstrichtlijnen gedeeltelijk herschreven.

Aanpassingen in het receptielokaal:1. Het volledige staal (micro-ontkopte bieten) gaat in de rasp (tussen 60

en 70 kg).2. De grondtarra zal de som zijn van: enerzijds, de hoeveelheid grond

verwijderd gedurende het wassen die zal worden berekend door het verschil tussen het brutogewicht van het genomen staal in het voer-tuig en het gewicht na het wassen, en, anderzijds, de vreemde ele-menten (stenen,…) die afzonderlijk zullen worden gewogen.

3. De plantaardige tarra wordt afzonderlijk gewogen.4. Het nettogewicht van de bieten is het verschil tussen het brutoge-

wicht en het gewicht van de grond- en plantaardige tarra.5. De sorteerder telt en registreert het aantal niet-conforme bieten

en baseert zich hiervoor op onderstaande referentiefoto’s. 6. 3 foto’s worden genomen:

- een foto vóór het triëren;- een foto na het triëren: niet-conforme bieten worden zichtbaar

gemaakt;- een foto van de plantaardige tarra.

Ontvangstrichtlijnen: belangrijk punt om te onthoudenDe ontvangstrichtlijnen werden ondertekend op dinsdag 5 september 2017 tussen CBB en TS. Zij gelden alleen voor de campagne 2017/18 en zullen dus volgend jaar kunnen worden aangepast in functie van het verloop van de campagne.

Vermindering van het aantal bemonsterde voertuigenNiet van al de leveringen zal nog een staal worden genomen. Gemiddeld zal 75 procent van de leveringen in Longchamps en 85 procent in Tienen bemonsterd worden. De staalnamevermindering kan alleen toegepast worden voor bietenhopen met minstens 6 voorziene leveringen.

Nieuw voor wat de grond- en plantaardige tarra betreftGrondtarra: Afvaltarra in rekening genomen voor de malus1. Grond.2. Afval verwijderd door de Parmentières.3. Stenen.4. Voorwerpen die niet afkomstig zijn van de bietenteelt (stenen, hout,

ijzer, …).**Kan wijzen op een uitzonderlijke tarra van het staalPlantaardige tarra: Afvaltarra niet in rekening genomen voor de malus1. Schieters en wilde bieten.2. Zieke en rotte delen van de biet.3. Delen van de biet aangetast door dooi.4. Voederbieten.*

5. Rode bieten (rood binnenin.)**

6. Onkruid, koolzaad, aardappelen.***

** Wijst altijd op een uitzonderlijke tarra van het staal. *** Het onkruid is plantaardige tarra, maar ingeval er een overdreven hoeveelheid onkruid (ganzevoet), koolzaad en/of aardappelen in het staal zit, zal de volledige plantaardige tarra beschouwd worden als grondtarra.

Beschikbaarheid van de foto’sUw vertegenwoordigers (inspecteurs/secretarissen, voorzitter en onder-voorzitter van het Fabriekscomité en het Technisch comité) zullen de in het tarreerlokaal genomen foto’s kunnen opvragen. De foto’s zullen nuttig zijn in geval van klachten en om onder andere te controleren of

het aantal niet-comforme bieten correct is en of de code overdreven onkruid alleen maar gebruikt werd in geval van een effectieve aanwe-zigheid van “overdreven onkruid”.

Referentiefoto’s niet-conforme bietenDe niet-conforme bieten zijn de bieten met een teveel aan bladeren/bladstelen op de kop. Zij worden geteld i.f.v. de eventuele vaststelling van een boete. De referentiefoto’s hieronder laten toe te bepalen of een biet al dan niet conform is. Hergroei wordt niet meegerekend als niet-conform evenals de bieten waarvan minder dan de helft van de kop zichtbaar is.Het werk van onze controleurs zal er o.a. uit bestaan dubbel aandachtig te zijn wat betreft het aantal bieten die worden geteld als niet-conform. In Frankrijk waar dit systeem al een paar jaar is ingevoerd, wordt minder dan 1 procent van de silo’s beboet.

Welke boetes in geval van niet-conforme bie-ten?De boetes worden toegepast op het nettogewicht van de geleverde bieten van een Idtas. Het aantal finale niet-conforme bieten is het

gewogen gemiddelde van de volledige Idtas (zie voorbeeld in de tabel). De niet-bemonsterde vrachtwagens ontvangen het gewogen gemid-delde van de bemonsterde voertuigen.

Systematische correctiesIn het kader van de onderhandelingen van de Richtlijnen, hebben uw vertegenwoordigers ook systematische correcties bekomen, ingeval de Parmentière-verliezen en de verschillen tussen de analyses warm en koud voor het bepalen van de raspselfijnheid worden overschreden.Voor meer details omtrent de Ontvangstrichtlijnen, raadpleeg de web-site CBB waar zij integraal vermeld staan. n

NG Plus 4Monoshox NG Plus M NC Classic NC Technic Meca V4 Tel: 04 377 35 45

www.distritech.be

Naar nieuwe horizonten met

13,5% In september 2017

*Korting op basis van een bestelling met vooruitbetaling in september 2017

VOORWAARDEN GELDIG OP HET HELE GAMMA

RECEPTIERICHTLIJNEN TS12Receptierichtlijnen TS: onderhandelingen afgerond, de campagne kan beginnen !!!

In het kader van de receptie van hele bieten, worden volgende boetes toegepast op de bietenleveringen die de tolerantiedrempel inzake kwaliteit overschrijden: van 18 tot en met 25 bieten (gemid-deld aantal niet-conforme bieten van eenzelfde Idta): 0,55 euro/ton geleverde bieten (aan het suikergehalte) en boven 25 bieten: 2,75 euro/ton geleverde bieten (aan het suikergehalte).

Beeld externe kwaliteit

“Aanvaardbare” bietenTellen niet mee voor de boete

“Onaanvaardbare” bietenTellen mee voor de boete

Elk kader geeft dezelfde biet weer in zij- en vooraanzicht

Worden niet geteld,de bietenkoppen waarvande helft van de oppervlaktezichtbaar is.

= Gewogen gemiddelde (in functie van het nettogewicht van de bemon-sterde voertuigen) voor het niet bemonsterde voertuig

= Gewogen gemiddelde (in functie van het nettogewicht) voor de Idtas

Nettogewicht Aantal N° Staal geleverde bieten (T) niet-conforme bieten 1 30 20

2 10 5

3 28 12

4 20 10

5 15 22

Nietgestaald 24 15 Totaal Idtas 127 15