Bien que le bruit constitue l’une des nuisances majeures ... · Vrschr. 11 Beheer en planning...

DE STRIJD TEGEN GELUIDSHINDER IN EEN STEDELIJKE OMGEVING VOOR HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

PLAN

2000-2005

Tussentijds verslag van de implementatie van het PLAN

Mei 2003

Bestuur Uitrusting en Vervoer Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest CCN Vooruitgangstraat 80 1030 BRUSSEL

Brussels Instituut voor Milieubeheer Gulledelle 100 1200 BRUSSEL

____________________________________________________________________________________________

Tussenbalans Plan ter bestrijding van geluidshinder Mei 2003

INHOUD

LIJST VAN DE AFKORTINGEN .................................................................................................................... 1

INLEIDING......................................................................................................................................................... 2

ALGEMENE BALANS PER VOORSCHRIFT .............................................................................................. 3

HOOFDSTUK I: RUIMTELIJKE ORDENING EN STEDENBOUW......................................................... 5 I-RUIMTELIJKE ORDENING .................................................................................................................5

Wat het plan zegt… .............................................................................................................................. 5 De lopende realisaties en projecten..................................................................................................... 5 1. Beheer van de geluidshinder in de Groene Ruimten................................................................................. 5 2. Identificatie van bepaalde bijzonder luidruchtige activiteiten .................................................................. 7 3. Beoogde heraanpassing van de milieuvergunningen ................................................................................ 7 4. Permanente follow-up van de geluidsomgeving ....................................................................................... 7

II-STEDENBOUW.................................................................................................................................8 Wat het Plan zegt….............................................................................................................................. 8 Lopende realisaties en projecten ......................................................................................................... 9 1. De realisatie van een geluidsisolatiepremie.............................................................................................. 9 2. De bepaling van normen en grenswaarden voor hinder vanwege spoorwegverkeer................................. 9 3. Ontwikkeling van expertise op het gebied van geluidsisolatie ................................................................. 9

HOOFDSTUK II: STRUCTURELE GELUIDSHINDER............................................................................ 11 I HET WEGVERKEER .........................................................................................................................11

I-1 De preventieve benadering ........................................................................................................................... 11 Wat het Plan zegt…............................................................................................................................ 11 Lopende realisaties en projecten ....................................................................................................... 11 1. Advisering in Overlegcommissies .......................................................................................................... 11 2. Opzetten van een samenwerking BUV-BIM .......................................................................................... 12 3. Ontwikkeling van beslissingsondersteunende instrumenten: een Vademecum voor wegverkeerslawaai in de stad 12 4. Uitwerking van beslissingsondersteunende instrumenten: een kaart van de blootstelling aan lawaai van het wegverkeer ................................................................................................................................................... 13 I-2 De curatieve benadering en het beheer van de zwarte punten ...................................................................... 14

Wat het Plan zegt…............................................................................................................................ 14 Lopende realisaties en projecten ....................................................................................................... 14 1. Objectieve vaststelling van de geluidshinder.......................................................................................... 15 2. Diepgaande studies ................................................................................................................................. 15 I-3 De toegankelijkheid van de stad voor vrachtwagens .................................................................................... 18

Wat het Plan zegt…............................................................................................................................ 18 Lopende realisaties en projecten ....................................................................................................... 18 I-4 De MIVB, TEC, De Lijn .............................................................................................................................. 19

Wat het Plan zegt…............................................................................................................................ 19 Lopende realisaties en projecten ....................................................................................................... 20 Een actieplan voor een beleid dat gericht is op minder geluidshinder................................................................ 20

II VLIEGTUIGLAWAAI.......................................................................................................................20 Wat het Plan zegt…............................................................................................................................ 20 Lopende realisaties en projecten ....................................................................................................... 20 1. Totstandbrenging van een federaal samenwerkingsakkoord .................................................................. 20 2. Toepassing van het Brussels besluit betreffende de bestrijding van geluidshinder voortgebracht door het luchtverkeer........................................................................................................................................................ 21

III SPOORWEGVERKEER ...................................................................................................................23 Wat het Plan zegt…............................................................................................................................ 23

____________________________________________________________________________________________


Lopende realisaties en projecten ....................................................................................................... 23 1. Een inventaris van technische oplossingen............................................................................................. 23 2. Een milieuovereenkomst tussen de NMBS en het Gewest ..................................................................... 24 3. Follow-up van het GEN-project ............................................................................................................. 24 4. Akoestische onderzoeken van de Zwarte Punten.................................................................................... 26

HOOFDSTUK III CONJUNCTURELE GELUIDSHINDER...................................................................... 27 I. INGEDEELDE INRICHTINGEN .........................................................................................................27

Wat het Plan zegt…............................................................................................................................ 27 Lopende realisaties en projecten ....................................................................................................... 27 Technologisch onderzoek en casestudy’s........................................................................................................... 27

II. BOUWWERVEN ............................................................................................................................27 Wat het Plan zegt…............................................................................................................................ 27 Lopende realisaties en projecten ....................................................................................................... 28 Een besluit betreffende de strijd tegen de geluids- en trillingshinder van werkplaatsen .................................... 28

III ALARMEN EN SIRENES.................................................................................................................28 Wat het Plan zegt…............................................................................................................................ 28

IV. ELEKTRONISCH VERSTERKTE MUZIEK .......................................................................................28 Wat het Plan zegt…............................................................................................................................ 28 Lopende realisaties en projecten ....................................................................................................... 29 Een besluit betreffende de beperking van versterkte muziek ............................................................................. 29

V. HARMONISATIE VAN DE GEMEENTELIJKE VOORSCHRIFTEN .......................................................29 Wat het Plan zegt…............................................................................................................................ 29 Lopende realisaties en projecten ....................................................................................................... 29 Analyse van de gemeentelijke verordeningen en voorstellen tot harmonisatie .................................................. 29

VI. BEHANDELING VAN DE KLACHTEN ............................................................................................30 Wat het Plan zegt…............................................................................................................................ 30 Lopende realisaties en projecten ....................................................................................................... 31 1. Geharmoniseerd klachtenbeheer............................................................................................................. 31 2. Bemiddeling als hulpmiddel om buurtconflicten te beheren .................................................................. 31 3. Artikel 10 van de ordonnantie betreffende de strijd tegen geluidshinder ............................................... 31 4. Constatering van hinder en onderzoek van klachten .............................................................................. 32

HOOFDSTUK IV DE OPVOEDING EN DE BEWUSTMAKING VAN DE BURGER........................... 33 Wat het Plan zegt…............................................................................................................................ 33 Lopende realisaties en projecten ....................................................................................................... 33 1. Verspreiding van de expertise ................................................................................................................ 33 2. Totstandbrenging van een informatiestructuur ....................................................................................... 33 3. Sensibiliseringscampagne “Geluidshinder” voor 2004........................................................................... 34 4. Organisatie van Europese seminaries ..................................................................................................... 34

CONCLUSIE..................................................................................................................................................... 35

LIJST VAN PUBLICATIES............................................................................................................................ 36

BIJLAGE 1: RUIMTELIJKE ORDENING EN STEDENBOUW: VOORSCHRIFTEN......................... 38 I RUIMTELIJKE ORDENING................................................................................................................38 VOORSCHRIFT 1................................................................................................................................38 VOORSCHRIFT 2................................................................................................................................38 VOORSCHRIFT 3................................................................................................................................39 VOORSCHRIFT 4................................................................................................................................39 II BESCHERMING VAN DE GEBOUWEN TEGEN GELUIDSHINDER EN TRILLINGEN..............................39 VOORSCHRIFT 5................................................................................................................................39 VOORSCHRIFT 6................................................................................................................................39 VOORSCHRIFT 7................................................................................................................................39 VOORSCHRIFT 8................................................................................................................................39 VOORSCHRIFT 9................................................................................................................................40

____________________________________________________________________________________________


BIJLAGE 2: HET WEGVERKEER: VOORSCHRIFTEN ......................................................................... 41 I DE PREVENTIEVE BENADERING .....................................................................................................41 VOORSCHRIFT 10..............................................................................................................................41 VOORSCHRIFT 10 BIS .......................................................................................................................41 VOORSCHRIFT 11..............................................................................................................................41 VOORSCHRIFT 12..............................................................................................................................42 VOORSCHRIFT 13..............................................................................................................................42 II DE CURATIEVE BENADERING EN HET BEHEER VAN DE ZWARTE PUNTEN.....................................42 VOORSCHRIFT 14..............................................................................................................................42 III DE MIVB, TEC, DE LIJN ............................................................................................................43 VOORSCHRIFT 15..............................................................................................................................43 VOORSCHRIFT 16..............................................................................................................................43 IV DE AFVALOPHALINGEN...............................................................................................................44 VOORSCHRIFT 17..............................................................................................................................44 V DE TOEGANKELIJKHEID VAN DE STAD VOOR VRACHTWAGENS ...................................................44 VOORSCHRIFT 18..............................................................................................................................44 VI DE AKOESTISCHE PRESTATIES VAN VOERTUIGEN, MOTORFIETSEN EN VRACHTWAGENS...........44 VOORSCHRIFT 19..............................................................................................................................45

BIJLAGE 3: VLIEGTUIGLAWAAI: VOORSCHRIFTEN ........................................................................ 46 VOORSCHRIFT 20..............................................................................................................................46 VOORSCHRIFT 21..............................................................................................................................46

BIJLAGE 4: SPOORWEGVERKEER: VOORSCHRIFTEN ..................................................................... 48 VOORSCHRIFT 22..............................................................................................................................48 VOORSCHRIFT 23..............................................................................................................................48 VOORSCHRIFT 24..............................................................................................................................48 VOORSCHRIFT 25..............................................................................................................................49

BIJLAGE 5: STRUCTURELE GELUIDSHINDER..................................................................................... 50 I INGEDEELDE INRICHTINGEN ..........................................................................................................50 VOORSCHRIFT 26..............................................................................................................................50 II. BOUWWERVEN ............................................................................................................................50 VOORSCHRIFT 27..............................................................................................................................50 VOORSCHRIFT 28..............................................................................................................................50 III ALARMEN EN SIRENES.................................................................................................................50 VOORSCHRIFT 29..............................................................................................................................50 VOORSCHRIFT 30..............................................................................................................................50 V HARMONISERING VAN DE GEMEENTELIJKE VERORDENINGEN.....................................................51 VOORSCHRIFT 31..............................................................................................................................51 VOORSCHRIFT 32..............................................................................................................................51 VOORSCHRIFT 33..............................................................................................................................51 VOORSCHRIFT 34..............................................................................................................................51 VI BEHANDELING VAN DE KLACHTEN .............................................................................................51 VOORSCHRIFT 35..............................................................................................................................51 VOORSCHRIFT 36..............................................................................................................................51 VOORSCHRIFT 37..............................................................................................................................52 VOORSCHRIFT 38..............................................................................................................................52

BIJLAGE 6 DE OPVOEDING EN DE BEWUSTMAKING VAN DE BURGER: VOORSCHRIFTEN 53 VOORSCHRIFT 39..............................................................................................................................53 VOORSCHRIFT 40..............................................................................................................................53 VOORSCHRIFT 41..............................................................................................................................53

____________________________________________________________________________________________


VOORSCHRIFT 42..............................................................................................................................53

____________________________________________________________________________________________


LIJST VAN DE AFKORTINGEN

BGHM Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij BIM Brussels Instituut voor Milieubeheer BPA Bijzonder Plan van Aanleg BROH Bestuur Ruimtelijke Ordening en Huisvesting BUV Bestuur Uitrusting en Vervoer ECOBRU Informatieloket ten behoeve van de Brusselse ondernemingen, op het vlak van stedenbouw,

leefmilieu en economische hulp GAN Gewestelijk Agentschap voor Netheid – “Net Brussel” GBP Gewestelijk Bestemmingsplan GewOP Gewestelijk Ontwikkelingsplan GOMB Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij van Brussel LAeq,t Equivalent geluidsdrukniveau over periode t MBHG Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest MIVB Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel NMBS Nationale Maatschappij van de Belgische Spoorwegen RLW Regie der Luchtwegen

____________________________________________________________________________________________

Tussenbalans Plan ter bestrijding van geluidshinder Mei 2003/p.1

INLEIDING

Het Plan voor de strijd tegen geluidshinder in een stedelijke omgeving voor het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest werd door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering op 21 juni 2000 goedgekeurd voor een periode van 5 jaar. Het onderhavige verslag maakt een eerste balans op van de implementatie van dat plan. Het volgt de structuur van het Plan, namelijk 4 hoofdstukken die zijn onderverdeeld in paragrafen. Per paragraaf resumeert het verslag de voorschriften van het Plan en maakt het een balans op van de tot dusver uitgevoerde acties. Op het einde van elke paragraaf staat een lijst van de beschikbare documenten. Indien passend, worden bepaalde actieperspectieven voorgesteld. De voortgangsstaat van elk voorschrift wordt weergegeven in tabel 1 op pagina 3. Met het oog op een heldere lectuur van de intenties van het Plan staat de volledige tekst van de 41 voorschriften afgedrukt in de bijlagen. Dit plan ter bestrijding van geluidshinder is voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een eerste plan. Het pakt alle geluidsbronnen aan en steunt op een geïntegreerde aanpak, met als een van de hoekstenen ongetwijfeld de technische expertise die nodig is om de geluidsfenomenen te beheersen. Dat is de reden waarom de strategie die ontwikkeld is sinds de implementatie van het plan, in een eerste fase gericht is op de uitwerking van de beheersinstrumenten. De tweede fase van het plan zal de toepassing van die beheersinstrumenten beogen.

____________________________________________________________________________________________


Algemene balans per voorschrift

2000 2001 2002 2003

Ruimtelijke ordening

Vrschr. 1 Groene ruimten

6 lopende studies

Vrschr. 2 Zonering en activiteit

Vrschr. 3 Analysemethodologie Vrschr. 4 Meetstations

Stedenbouw: geluids- en trillingswering van woongebouwen Vrschr. 5 Gebouwen Vrschr. 6 Isolatiesubsidie Vrschr. 7 Trillingsnormen Vrschr. 8 Isolatietechnieken

Vrschr. 9 Sociale woningen

Wegverkeer Preventieve benadering

Vrschr. 10 Voorstudies _ Methodologie _ Samenwerkingsverbanden

Vrschr. 11 Beheer en planning Vrschr. 12 Verslag en kadaster Vrschr. 13 Financiële instrumenten

Curatieve benadering

Vrschr. 14 Zwarte punten 1 studie 5 studies 6 lopende studies

Openbaar vervoer Vrschr. 15

- 16 MIVB_ TEC _ De Lijn Afvalophalingen – vrachtwagens – voertuigen

Vrschr. 17 GAN

Vrschr. 18 Vrachtwagens

Vrschr. 19 Voertuigcontrole

Vliegtuiglawaai Vrschr. 20 Implementatie Brussels arrest

Vrschr. 21 Onderhandelingen federaal akkoord

Spoorwegverkeer

Vrschr. 22 Geluidskadaster van de spoorwegen

Vrschr. 23 Akkoord NMBS - BHG Vrschr. 24 Zwarte punten NMBS

Vrschr. 25 Normen of richtwaarden

Ingedeelde inrichtingen - bouwwerven - alarmen en sirenes – elektronisch versterkte muziek

Vrschr. 26 Ingedeelde inrichtingen

____________________________________________________________________________________________


Vrschr. 27 – 28 Bouwwerven

Vrschr. 29 Alarmen en sirenes

Vrschr. 30 Elektronisch versterkte muziek

Harmonisatie van de gemeentelijke voorschriften Vrschr. 31 Info conflictpreventie Vrschr. 32 Rust op de openbare weg

Vrschr. 33 Nachtelijke activiteiten in de open lucht

Vrschr. 34 Activiteiten die toegankelijk zijn voor het publiek

Behandeling van de klachten Vrschr. 35 Behandeling van de klachten Vrschr. 36 Art. 10 2 studies 2 studies Vrschr. 37 Bemiddelingsstructuur

Vrschr. 38 Vaststelling in het kader van klachten

Opvoeding en bewustmaking van de burger Vrschr. 39 Rechten van de burger Vrschr. 40 Bewustmaking

Vrschr. 41 Stedennetwerk en internationale aanpak

Vrschr. 42 Evaluatie van de uitvoering van het Plan

Lopende acties Voltooide acties Te plannen acties Terugkerende acties

Tabel 1 : Voortgangsstaat van elk voorschrift

____________________________________________________________________________________________


Hoofdstuk I: Ruimtelijke ordening en stedenbouw

I-Ruimtelijke ordening Wat het plan zegt… In het raam van het beheer en de aanleg van gewestelijke parken en groene ruimten zal het BIM, in samenwerking met de betrokken partners, een onderzoek uitvoeren naar de akoestiek, de resultaten analyseren, oplossingen uitwerken, evalueren en toepassen voor een aantal parken (Bijlage 1; Voorschrift 1).

Het BIM heeft, in samenwerking met het BROH, tot taak een aantal categorieën van luidruchtige activiteiten te identificeren waarvoor niet noodzakelijk een milieu- en/of stedenbouwkundige vergunning moet worden afgeleverd en waarvoor in zones die bestemd zijn als woonzones, bepaalde voorwaarden zouden moeten worden omschreven. De gemeenten zullen bij deze fase worden betrokken (Bijlage 1; Voorschrift 2). In het raam van de procedures met betrekking tot de uitwerking van het BPA, tot het verkrijgen van een stedenbouwkundige en/of een milieuvergunning of –attest, waarvoor in toepassing van de geldende gewestelijke verordeningen een voorafgaande effectenstudie vereist is, zal de Regering, op voorstel van het BIM en het BROH, aan de hand van een ministeriële rondzendbrief de belangrijkste elementen preciseren die in aanmerking moeten worden genomen bij de analyse van de akoestische problemen, en aanbevelingen doen met betrekking tot de onderzoeksmethoden. Op termijn zullen er voorstellen worden uitgewerkt om dit ook op te nemen in de aanleg- en ontwikkelingsplannen (Bijlage 1; Voorschrift 3). Met het doel de evoluties van het stedelijke geluidsklimaat beter te begrijpen en beter te volgen, zal het BIM nieuwe meetstations installeren in typische Brusselse stadswijken en zal het deelnemen aan de Europese samenwerking om zodoende het beheer van de meetstations en de uitbating van de meetresultaten te kunnen optimaliseren (Bijlage 1; Voorschrift 4).

De lopende realisaties en projecten

1. Beheer van de geluidshinder in de Groene Ruimten 6 van de 10 parken die door het Geluidsplan als prioritair waren aangestipt, worden of zullen binnenkort worden bestudeerd op het punt van geluidshinder. Sommige parken worden beheerd door het BIM en zullen dus snel kunnen worden aangelegd naar aanleiding van de resultaten van de akoestische studies. Andere groene ruimten worden beheerd door de Staat of door de gemeenten; het BIM brengt dan zijn expertise aan bij de heraanleg. Het gaat om de volgende parken: Kruidtuinpark: Overeenkomstig de aanbevelingen van de Koning Boudewijnstichting in het kader van de studie van het “Koninklijk Tracé” komt het erop aan het park te herprofileren door te werken aan de omtrek ervan om het beter in te passen in het stadsweefsel en de eenheid ervan te herstellen. In het kader van een algemenere heraanleg zou er binnenkort een geïntegreerde studie moeten kunnen komen die concrete oplossingen bekijkt om de geluidshinder te verminderen. Jubelpark: Er lopen verschillende studies over het initiatief van de Koning Boudewijnstichting om het hele park te renoveren. Een van deze studies beoogt een vermindering van de geluidshinder die enerzijds verband houdt met evenementen en anderzijds met de vervoersactiviteiten vlak bij het park. Het geluidslaboratorium van het BIM heeft meegewerkt aan een meetcampagne die de impact van evenementen op de algemene geluidsomgeving van het park moest beoordelen. De impact van het

____________________________________________________________________________________________


wegverkeer wordt momenteel bestudeerd. Na de meetcampagnes en een modellering zullen eind 2003 voorstellen tot verbetering en sanering van de site worden voorgelegd aan het Gewest. Terkamerenbos: Over deze ruimte werd recentelijk een structuurschema opgemaakt op initiatief van de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer. Dit schema geeft richting aan de toekomstige heraanleg van de plaats, niet alleen wat de landschappelijke en botanische aspecten betreft, maar ook op het punt van de werking, het gebruik of het verkeer voor de verschillende gebruikers. Bovendien zou de Stad Brussel eerstdaags een nieuw Verkeersplan voor het terrein moeten uittesten. Om de keuzes op het vlak van de aanleg en het verkeersbeheer te oriënteren, werd reeds een geluidmeetcampagne uitgevoerd met het oog op een objectieve constatering van de geluidshinder die het gevolg is van het wegverkeer (in de week en in het weekend). Een tweede constatering zal worden gedaan tijdens de testperiode van het nieuwe Verkeersplan. Natuurreservaat de Zavelenberg: Het reservaat, dat door het BIM wordt beheerd, zal in de loop van 2003 worden opengesteld voor het publiek. Er wordt momenteel dus een geluidsstudie uitgevoerd met als doel de geluidshinder afkomstig van het wegverkeer op de Keizer Karellaan te verminderen. Er wordt gedacht aan het aanleggen van geluidsbermen of -wallen om het reservaat af te schermen van de geluidsbron en tegelijk de eenheid ervan te vrijwaren. Dit project wordt geïntegreerd in een omvattende reflectie voor de totstandbrenging van de Groene Wandeling. Wolvendaalpark: Het park ligt voor een groot stuk langs de gelijknamige laan. De eerste vaststellingen ter plaatse hebben geleid tot de conclusie dat deze met klinkers bedekte gemeenteweg de belangrijkste oorzaak is van de geluidshinder in het park. De precieze impact ervan zou moeten kunnen worden beoordeeld aan de hand van constateringen. Een voorproject voor de renovatie van het park bevatte het voorstel om geluidsbermen aan te leggen, maar deze maatregel werd afgewezen omdat ze afbreuk deed aan de integriteit en de omheining van het park. Park van het sportcomplex van Evere: Het park zal bijzondere aandacht krijgen in het kader van het gezamenlijk akoestisch onderzoek betreffende de Leopold III-laan (Hoofdstuk II Paragraaf I-2-2) en voor het terrein van het Josaphat-station (Hoofdstuk II Paragraaf III-3). Het dient onderstreept dat de Afdeling Groene Ruimten van het BIM in andere heraanlegprojecten rekening houdt met het verminderen van de geluidshinder. We noemen bijvoorbeeld: Senypark: in een voorontwerp wordt voorgesteld om langs de Vorstlaan geluidwerende muren te plaatsen van 1 tot 1,20 m hoog die in een haag zouden worden opgenomen. In de studie gaat ook aandacht naar de veiligheid ten opzichte van de steenweg. Heraanleg van de Woluwe: sinds van de Woluwe weer een open rivier is gemaakt, merken de buurtbewoners een vermindering van de geluidshinder, dankzij de realisatie van geluidsbermen of -wallen. De Groene Wandeling: de Engelandstraat, op grondgebied van de Gemeente Ukkel, is heraangelegd. De steenweg is minder breed gemaakt om de rijsnelheid van de wagens te temperen. In Watermaal-Bosvoorde zal de Vuurkeienweg heraangelegd worden als woonstraat om de verkeersstroom te beperken. Verlenging van de Wandelweg over de vroegere spoorlijn 160: deze wandelweg zal langs de E411 lopen, achter de tuinen van de Mulderslaan. Er is rekening mee gehouden in het kader van het akoestisch onderzoek van de E411 (Hoofdstuk II Paragraaf I-2-2). In verband met de verlenging van de wandelweg wordt momenteel werk gemaakt van een voorontwerp en een gedetailleerder akoestisch onderzoek om de bestaande geluidwerende muren te herdimensioneren en te herpositioneren.

____________________________________________________________________________________________


2. Identificatie van bepaalde bijzonder luidruchtige activiteiten Het besluit betreffende de strijd tegen de geluids- en trillingenhinder voortgebracht door de ingedeelde inrichtingen bestrijkt niet alle lawaaierige activiteiten van het Brusselse Gewest. Het BIM heeft een aantal bijzonder hinderlijke activiteiten vastgesteld: bouwplaatsen, luchthavens, schietstanden en statische transformatoren, waarvoor een aangepaste regelgeving in de maak is. De regelgeving in verband met de geluidshinder van bouwplaatsen komt aan bod in (Hoofdstuk III-Paragraaf II). De regelgeving voor statische transformatoren is gepland voor 2004. Wat de openluchtactiviteiten betreft (zuidfoor, voetbalstadions en sportevenementen, terrasjes en straatlawaai, concerten en culturele activiteiten enzovoort...) ligt momenteel een benadering ter studie die werkt met geharmoniseerde procedures op gemeentelijk niveau en met vrijwillige stappen (Hoofdstuk III Paragraaf V).

3. Beoogde heraanpassing van de milieuvergunningen Een van de taken van het BIM is de afgifte van milieuvergunningen voor inrichtingen van klasse 1A en 1B. Bij gebrek aan voldoende informatie tijdens de toekenningsprocedure stelt het BIM momenteel in de meeste gevallen als enige akoestische voorwaarde dat de geldende normen worden nageleefd. De momenteel in de maak zijnde algemene heraanpassing van deze procedure voor de milieuvergunningsafgifte zal het mogelijk maken om tijdens de hele procedure gebruik te maken van de informatie van de aanvrager en de keuze te sturen in de richting van de beste technologieën die voorhanden zijn (Best Available Technologies). Er is ook een reflectie gaande om de vergunningsafgifte stroomafwaarts op te volgen. Er zou namelijk een methodologie moeten worden uitgedacht om de inbedrijfstelling van de beoogde inrichting te blijven opvolgen.

4. Permanente follow-up van de geluidsomgeving Sinds de implementatie van het Brussels plan ter bestrijding van de geluidshinder zijn 2 bijkomende meetstations opgenomen in het bewakingsnetwerk. Het netwerk telt nu dus 6 stations, respectievelijk in Sint-Lambrechts-Woluwe, Evere, Haren en Laken (gemeente Brussel-Stad), Sint-Gillis en Oudergem. Elk meetstation vertegenwoordigt een specifieke geluidsbron: het luchtverkeer, het wegverkeer (gekoppeld aan grote verkeerswegen of wijkwegen) of nog het omgevingslawaai van een woonwijk. De meetstations verzamelen voortdurend gegevens over de lawaainiveaus en bewaken aldus permanent de geluidsniveaus waaraan de bevolking wordt blootgesteld. Dankzij de ingezamelde geluidswaarden kunnen verschillende indices worden geanalyseerd en zo kan de evolutie van de situatie in de tijd worden waargenomen, kunnen tendensen worden afgebakend en kunnen de gevolgen van acties tegen de geluidshinder worden geëvalueerd [1]. Zo stellen we vast dat het algemene achtergrondlawaai in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest sinds 1995 met 1 à 2 dB(A) is gestegen. De geluidshinder vanwege vliegtuigen is sterk verminderd, namelijk met 1 tot 3 dB(A). De geluidshinder afkomstig van het wegverkeer daarentegen blijft maar stijgen. Langs de grote verkeerswegen beantwoordt het lawaainiveau zowel overdag als ‘s nachts aan stabiele, aanhoudende en veelal hoge niveaus (hoger dan 69 respectievelijk 60 dB(A))(Figuur 1).

____________________________________________________________________________________________


LDEN

41

44

47

50

53

56

59

62

65

68

71

74

1994 1996 1998 2000 2002Station van Haren Station van Evere

Station van Sint-Gillis Station van Sint-Lambrechts-Woluwe

LN

41

44

47

50

53

56

59

62

65

68

71

74



Achtergrondlawaai (LA90)

41

44

47

50

53

56

59

62

65

68

71

74



Figuur 1: Evolutie van de indices Lden, LN en van het omgevingslawaai, 1995 – 2001 Het bewakingsnetwerk zal binnenkort ook de geluidshinder van het treinverkeer volgen vanuit 3 bijkomende meetstations. Het netwerk zal worden geoptimaliseerd door verbetering van de data-acquisitiemethode en door de meetresultaten beschikbaar te stellen op het internet. Beschikbare documenten

1. Relevés acoustiques du réseau de mesure géré par l’IBGE – IBGE - Laboratoire de Recherche en Environnement -Cellule bruit - Novembre 2002

II-Stedenbouw

Wat het Plan zegt…

In 2002 zal een structureel subsidiemechanisme voor akoestische bescherming van de woningen worden ingevoerd. Het subsidiemechanisme zal in 2000 samen door het BIM en de diensten van de Huisvesting worden uitgewerkt en voltooid. Dat mechanisme zal, in de mate van het mogelijke, gefinancierd worden door de toepassing van het principe ‘de vervuiler betaalt’ en de toewijzingscriteria zouden moeten afhangen van het niveau van blootstelling aan het geluid. In het raam van door het wegverkeer veroorzaakte geluidshinder, zal het BIM, in samenwerking met het BUV, een akoestisch klassement van de wegen opstellen om hun bewoonbaarheid te verhogen, met name die van de grote verkeersassen (Bijlage 1; Voorschrift 6). De Regering zal, op voorstel van het BIM en het BUV, in samenwerking met de MIVB, de NMBS en de bouwsector, trillingsnormen vastleggen die grenswaarden bepalen voor het ongemak van de bewoners en de gevolgen ervan op de gebouwen (Bijlage 1; Voorschrift 7). Het BIM en het BROH zullen, in samenwerking met het BUV en de deskundigen van de betrokken sector, een systematisch onderzoek uitvoeren naar de technieken, apparaten en systemen die geschikt zijn voor de akoestische bescherming van de gebouwen (ten aanzien van het geluidsklimaat, zowel binnen als buiten). Doel is de resultaten te verspreiden onder vaklieden van de bouwsector, opleidingsinstellingen (architectuur- en technische scholen) en de bevolking. Het BROH krijgt ten aanzien van de gemeenten bovendien een raadgevende functie op het vlak van akoestische bescherming in het raam van renovatieprogramma’s (Bijlage 1; Voorschrift 8).

____________________________________________________________________________________________


Het BROH en het BIM zullen, samen met het BUV, normen bepalen voor de akoestische isolatie van gebouwen en strengere isolatienormen overwegen voor met name de bouw en de renovatie van gebouwen (waarvoor een stedenbouwkundige vergunning nodig is) (Bijlage 1; Voorschrift 5). In geval van renovatie of bouw van woningen zullen de BGHM, in het raam van haar beleid op het vlak van sociale huisvesting, en de GOMB, door haar activiteiten op het vlak van de stadsrenovatie, bijzonder veel aandacht besteden aan het geluidscomfort van de woningen, zowel wat de binnen- als de buitenkant betreft (Bijlage 1; Voorschrift 9). Lopende realisaties en projecten

1. De realisatie van een geluidsisolatiepremie Sinds 1 september 2002 geldt een subsidie voor de geluidsisolatie van gevels, een initiatief in partnership met het BROH in het kader van de renovatiepremie. Geluidsisolatiewerken, vervanging van ramen en deuren kunnen worden gesubsidieerd voor woningen die gebouwd zijn vóór 1945 en die op een lint voor akoestische interventie liggen. In de praktijk gaat het om woningen die blootstaan aan een Lden hoger dan 70 en 75 dB(A) (Hoofdstuk II Paragraaf I-1-4). Een praktijkcode [2] ten behoeve van bedrijven die geluiddempende werken uitvoeren, bepaalt de regels en beklemtoont de tere punten die bijzondere aandacht vergen. Deze code is beschikbaar bij de diensten stadsrenovatie van het BROH. De inspecteurs van het BROH die belast zijn met de dossiers voor premieaanvragen, en bepaalde ambtenaren van het BIM hebben een opleiding “Geluidsisolatie van gebouwen” gekregen.

2. De bepaling van normen en grenswaarden voor hinder vanwege spoorwegverkeer De Milieuovereenkomst tussen de NMBS en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Hoofdstuk II Paragraaf III-2) legt onder meer de doelstellingen vast inzake geluids- en trillingshinder afkomstig van spoorwegverkeer. De geluidsdoelstellingen die na uitvoering van alle infrastructuurwerken moeten worden gehaald, bedragen 65 dB(A) overdag (7h00 – 22h00) en 60 dB(A) ‘s nachts (22h00 – 7h00) buiten en ter hoogte van gevels. Op het punt van trillingen richt de overeenkomst zich naar de universeel erkende trillingsnormen, namelijk de DIN- en ISO-normen. Elk van deze normen bepaalt nauwkeurige kwaliteitscriteria inzake trillingen. Deze normen zijn sinds 21 januari 2001 van toepassing voor het spoorwegverkeer in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

3. Ontwikkeling van expertise op het gebied van geluidsisolatie Nieuwe gebouwen Uit een inventarisering van de Belgische en buitenlandse geluidsisolatienormen die worden voorgeschreven voor nieuwe of bestaande gebouwen in België of Europa, is gebleken dat Noorwegen, Zweden, Zwitserland, Oostenrijk en Frankrijk de landen met de strengste vereisten waren en België daarentegen veelal tot de landen met de laatste normen behoorde [3], Met het oog op het voorstellen van regelgevende teksten die akoestische prestaties opleggen voor nieuwe woningen, is een evaluatie gemaakt van de prestaties die vandaag de dag realistisch gezien haalbaar zijn. Er is een beschrijving opgemaakt van de bouwtechnieken die momenteel voor geluidsisolatie worden gebruikt in de bouwsector [4] [5]. Op basis van al deze studies is een ontwerp van regelgeving voorgesteld [6].

____________________________________________________________________________________________


Bestaande gebouwen De kenmerken van de bestaande situatie werden beschreven op basis van een steekproef van 58 woningen die representatief waren voor de bebouwing in het Gewest. Voor deze woningen werd een complete akoestische en architecturale beschrijving opgemaakt die een perfecte karakterisering van de geluidsisolatie van de bebouwing mogelijk heeft gemaakt [7]. De akoestische prestaties van de ramen en de beglazingen, de muren en de daken werden geanalyseerd, zonder de problemen in verband met de ventilatie van lokalen uit het oog te verliezen. Dankzij deze studie kon worden aangetoond dat de bouwelementen die op het vlak van geluidsisolatie de belangrijkste rol spelen, in het Brusselse Gewest vaak van matig niveau zijn. 60% van de onderzochte ramen van kamers zowel als livings zijn in slechte staat of vertonen dichtheidsproblemen, een kwart van de slaapkamers bevindt zich onder een dak waarvan de geluidsisolatie als weinig bevredigend wordt beoordeeld. Ten slotte dient ook beklemtoond dat weliswaar een derde van de bestaande beglazingen reeds dubbele beglazingen zijn (thermisch isolerende beglazing 4-12-4), maar dat deze beglazingen echter akoestisch nog slechter isoleren dan enkele beglazing. Tot besluit van deze studie werden uiteenlopende verbeteringswerken voorgesteld, afhankelijk van de verschillende bestudeerde geluidsbronnen. Wat betreft geluidshinder door auto’s of treinen is in 99% van de gevallen een versteviging van de beglazing nodig; in 54% van de gevallen wordt een thermisch isolerende beglazing met luchtlaag 8-12-5 of 10-12-8 aanbevolen. In 60% van de gevallen moeten de ramen worden vervangen. Voor woningen die hinder ondervinden van vliegtuigverkeer, moet in de meeste gevallen de beglazing of het dak worden vervangen. Een groot aantal eengezinswoningen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn verbouwd tot appartementen en voor deze appartementen (ook voor andere appartementen) blijft de geluidsisolatie vanbinnen sterk voor verbetering vatbaar. Deze studie stelt een aantal praktische oplossingen voor om een bestaande geluidsisolatie van de binnenruimten te verbeteren. Deze studie heeft als basis gediend voor het opstellen van de regelgevende bepaling betreffende de renovatiesubsidie (Hoofdstuk I Paragraaf II-1). De resultaten van de studie worden momenteel benut in het kader van de opstelling van een gids voor geluidsisolatie ten behoeve van de Brusselaars (Hoofdstuk IV Paragraaf 2) en zullen ook dienen als technische ondersteuning in de momenteel lopende onderhandelingen met de BGHM voor de opstelling van een milieuvriendelijker bestek voor de renovatie of de bouw van sociale woningen. Beschikbare documenten

2. Praktijkcode – Normen en technieken voor geluidsisolatie van woongebouwen – BIM-BROH 2002

3. Normes et techniques d’isolation acoustique des bâtiments d’habitation – Lot 1 – Les constructions neuves – Aperçu des normes et des propositions réglementaires belges et étrangères relatives à l’isolation des bâtiments - Cedia – IBGE – 25 Août 2000

4. Normes et techniques d’isolation acoustique des bâtiments d’habitation – Lot 1 – Les constructions neuves – Prise en compte actuelles des problématiques d’isolation acoustique par le milieu professionnel de la construction - Cedia – BIM – 9 januari 2001

5. Normes et techniques d’isolation acoustique des bâtiments d’habitation – Lot 1 – Les constructions neuves – Aération des locaux d’habitation - Cedia – BIM – 23 juli 2001

6. Normes et techniques d’isolation acoustique des bâtiments d’habitation – Lot 1 – Les constructions neuves – Préparation d’un chapitre du volet réglementaire en matière d’isolation acoustique Cedia – BIM – 30 november 2001

7. Normes et techniques d’isolation acoustique des bâtiments d’habitation – Lot 2 – Le bâti existant – A Tech – BIM – 21 september 2001

____________________________________________________________________________________________


Hoofdstuk II: Structurele geluidshinder

I Het wegverkeer I-1 De preventieve benadering Wat het Plan zegt… Voor elke omvattende interventie (bouw, renovatie en/of (her)aanleg) van gewestwegen in Brussel zal de Regering een mechanisme van voorafgaande beoordeling van de effecten van werkzaamheden bestuderen alsook de mogelijkheid om dat mechanisme in de gewestelijke juridische instrumenten te integreren. Er zal een methodologie worden gedefinieerd om die op te nemen in de bestekken voor de studie van projecten van het BUV. In het huidige uitwerkingsproces van projecten van het BUV zal een samenwerking tussen het BIM en het BUV worden opgezet (Bijlage 2_Voorschrift 10)

.

Het accent zal worden gelegd op het element ‘snelheidsbeheersing’ via de strikte inachtneming van de reglementaire snelheidsbeperkingen (Bijlage 2_Voorschrift 10 bis)

In samenwerking met het BUV en het BROH zal het BIM hulpinstrumenten uitwerken voor de besluitvorming inzake een geïntegreerde planning en beheer van het verkeerslawaai en dit ten behoeve van de beheerders van ruimtelijke ordening, stedenbouw, mobiliteit en wegennet in een stedelijke omgeving (Bijlage 2_Voorschrift 11)

Overeenkomstig de bepalingen van de ordonnantie van 17 juli 1997 betreffende de milieuhinder in een stedelijke omgeving zullen het BIM en het BUV om de 30 maanden een evaluatierapport opstellen m.b t. de evolutie van de geluidshinder (Bijlage 2_Voorschrift 12) Het BIM en het BUV zullen een evaluatierapport publiceren over de mogelijkheden om een beroep te doen op financiële instrumenten in verband met de auto, met als doel de strijd tegen geluidshinder veroorzaakt door het wegverkeer te financieren (Bijlage 2_Voorschrift 13) Lopende realisaties en projecten

1. Advisering in Overlegcommissies

In het kader van de Ordonnantie houdende organisatie van de planning en de stedenbouw brengt het BIM adviezen uit in de overlegcommissies die de milieuvergunningsaanvragen moeten bestuderen die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden ingediend. Sinds 2002 werden de vergunningsaanvragen betreffende de inrichting van openbare ruimten specifieker bestudeerd vanuit akoestisch gezichtspunt. Op dit moment zijn een zestigtal adviezen ingediend. Ze houden rekening met de specifieke context van het project (omgeving, al of niet woonwijk, huidige geluidshinder, lint voor akoestische interventie, structurerende ruimte met versterkte integratie van het leefmilieu, enzovoort). Het gaat hoofdzakelijk om aanbevelingen in verband met materiaalkeuze of -verwerking, snelheidsbeperking, of beperking van de verkeersstromen. Er gaat ook bijzondere aandacht naar de plaatsen waar openbaar vervoer (tram of bus) voorbijrijdt, dat vaak meer geluidshinder of trillingen veroorzaakt dan klassiek verkeer.

____________________________________________________________________________________________


2. Opzetten van een samenwerking BUV-BIM

In het kader van de samenwerkingsverbanden tussen besturen organiseert het Gewest coördinatievergaderingen tussen het BUV, het BROH en het BIM, met als doel elk project voor werkzaamheden op de openbare weg vóór de indiening van de milieuvergunningsaanvraag te onderwerpen aan advies. Op deze maandelijkse bijeenkomsten kan ieder zijn standpunt over de aan de vergadering voorgelegde projecten uiteenzetten. In dit kader heeft het BIM recentelijk de resultaten uiteengezet van haar werkzaamheden ter vermindering van de geluidshinder afkomstig van de autosnelweg E411 (Hoofdstuk II Paragraaf I-2-2).

3. Ontwikkeling van beslissingsondersteunende instrumenten: een Vademecum voor wegverkeerslawaai in de stad

Het LIFE-project is in januari 1999 van start gegaan voor een duur van 4 jaar. Het kreeg financiële steun van de Europese Unie in het kader van de implementatie van de richtlijn 2002/49 inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai. Het project bracht 4 steden bijeen: Brussel, Hannover, Birmingham en Lyon. Voor het Brusselse Gewest was het BIM opdrachtgever van het project [11], [12]. De instrumenten die tijdens het project zijn ontworpen, richten zich in eerste instantie tot stedelijke beleidsmensen, zowel op het vlak van stedenbouw en ruimtelijke ordening als op het vlak van verkeer en beheersing van de geluidshinder. Met het oog op het streven naar geïntegreerd beheer blijven de instrumenten echter ook toegankelijk voor politieke besluitvormers, investeerders, drukgroepen en ontwerpers van stadsplanningprojecten. Ze bestaan uit aangepaste gidsen en aanbevelingen en uit een mathematisch model voor het beschrijven, voorspellen en simuleren van geluidshinder (volgende paragraaf). Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan het “Vademecum voor wegverkeerslawaai in de stad” [8]. Het vademecum telt 12 hoofdstukken, die over twee delen zijn uitgesplitst. Deel I behandelt 4 thema’s: akoestische begrippen, het verband tussen geluidshinder en gezondheid, het wettelijk kader en de parameters die van invloed zijn op het wegverkeerslawaai. Deel II behandelt 8 thema’s:

- Rekening houden met het wegverkeerslawaai in de planninginstrumenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

- Inspraak van de burger in het welslagen van inrichtingsprojecten - Wegverhardingen - Lokale aanleg van wegen en hun invloed op het wegverkeerslawaai - Gebieden met een specifiek statuut en hun invloed op het wegverkeerslawaai - Het akoestisch onderzoek in stedenbouw en architectuur - Geluidwerende muren en dempende materialen - Voorbeelden uit de Brusselse en de Europese context

In een eerste volume worden twee leesniveaus voorgesteld, één met gevulgariseerde informatie voor een breed publiek en één met aanvullende informatie bij het eerste informatieniveau. Het tweede volume geeft gedetailleerde technische informatie over elk van de 12 behandelde thema’s. De redactie van alle hoofdstukken zal worden afgerond in juli 2003 en de publicatie is gepland voor eind 2003. De studie zal worden verspreid in de loop van 2004 (Hoofdstuk IV Paragraaf 1). ____________________________________________________________________________________________


4. Uitwerking van beslissingsondersteunende instrumenten: een kaart van de

blootstelling aan lawaai van het wegverkeer Bij het opstellen van het mathematisch model en de daaruit voortvloeiende kaarten van de blootstelling aan wegverkeerslawaai, werd zoveel mogelijk rekening gehouden met de aanbevelingen van de richtlijn 2002/49 inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai. De niveaus van de geluidshinder werden berekend aan de hand van de indicatoren LDEN en Lnight, volgens een Europese methode voor de berekening van lawaainiveaus van 45 dB(A) tot meer dan 75 dB(A). De berekeningen houden rekening met de gegevens over de verkeersstromen, de samenstelling van het verkeer, de verkeerssnelheid (op basis van gegevens van 1997), het type van de bovenste wegverhardingslaag, maar ook met de obstakels die de voortplanting van het geluid belemmeren, zoals gebouwen, geluidwerende muren of geluidsbermen. Op basis van deze lawaainiveaukaarten zijn linten vastgesteld die in aanmerking komen voor een subsidie voor de geluidsisolatie van woningen (Hoofdstuk I Paragraaf II-1). Op basis van het Gewestelijk Bestemmingsplan (GBP) en de definitie van de grenswaarden voor elke bodembestemming konden conflictkaarten worden opgesteld die de plaatsen aanduiden waar de blootstelling aan het wegverkeerslawaai indruist tegen een aangenaam leefklimaat. Ten slotte is de blootstelling van de bevolking beoordeeld voor het hele Brussels Hoofdstedelijk Gewest [9], [10].

Figuur 2: Blootstelling van de Brusselse bevolking aan het wegverkeerslawaai

____________________________________________________________________________________________


Deze kaarten zullen later bruikbaar zijn om de prioriteiten van een plan voor het beheer van de zwarte punten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te herbepalen. Gezien de methodologie, de expertise en de hulpmiddelen waarover het BIM nu beschikt, moet het kadaster van het wegverkeerslawaai nu dus regelmatig kunnen worden bijgewerkt (Bijlage 2 Voorschrift 12). De gegevens over de wegbedekkingen werden in 2002 bijgewerkt door het BUV voor alle gewesten gemeentewegen. Deze database zal via het internet ter beschikking van de gemeenten worden gesteld. Voor een bepaalde weg kunnen zij dan snel het type wegverharding, de staat ervan, de datum van de laatste vernieuwing, de aanwezigheid van een typische locatie enzovoort opzoeken. Deze gegevens zullen ook kunnen worden gewijzigd en bijgewerkt. Deze gegevens zullen echter moeten worden aangevuld met recente informatie over de evolutie van de verkeerssnelheden en de intensiteit en de spreiding van het wegverkeer in Brussel. Dit kadaster zal dan een herziening mogelijk maken van bijlage 2 van het Plan ter bestrijding van de geluidshinder, met de lijst van de prioritair te renoveren wegen. Beschikbare documenten

8. Vademecum voor wegverkeerslawaai in de stad-BIM-Maart 2003 9. Manuel vulgarisé pour la cartographie du bruit du trafic routier-LIFE/ENV/000/248-Avril 2003 10. Road traffic noise mapping – Technical Report - LIFE/ENV/000/248 - April 2003 11. Toolbox for integrated planning and management of road traffic noise to the use of urban

local authorities – Final Report-LIFE/ENV/000/248-Avril 2003 12. Toolbox for integrated planning and management of road traffic noise to the use of urban

local authorities – Layman’s Report-LIFE/ENV/000/248-Avril 2003

I-2 De curatieve benadering en het beheer van de zwarte punten Wat het Plan zegt… Er is een eerste lijst van wegen geïdentificeerd die prioritair moeten worden vernieuwd. De Regering neemt akte van deze eerste informatie, en zal er wanneer er beslissingen in verband met de renovatie van het wegennet worden genomen, rekening mee houden alsook met andere criteria aan de hand van de voogdij over de gemeenten en de mechanismen van gesubsidieerde werken.

De Regering erkent dat 15 plaatsen prioritair een akoestische studie vergen om hun akoestische rehabilitatie te overwegen (Bijlage 2_Voorschrift 14).

Lopende realisaties en projecten We herinneren eraan dat in het Plan het volgende te lezen staat: “Het Gewest oordeelt dat het de politieke verantwoordelijkheid heeft een interventiedrempel vast te stellen op basis waarvan kan worden beslist of de akoestische situatie van de bewoners dermate onaanvaardbaar is dat moet worden ingegrepen: het gaat om drempelwaarden die de aanleiding voor de actie van de overheid moeten vormen.”

____________________________________________________________________________________________


Dag (LAeq,8h) Nacht (LAeq,8h)

Binnen Rust- en

studieruimte

Buiten Binnen Rustruimte

Buiten

Interventie-drempel

45 dB(A)

65 dB(A) 40 dB(A) 60 dB(A)

De onderstaande akoestische onderzoeken zijn systematisch gebaseerd op deze richtniveaus.

1. Objectieve vaststelling van de geluidshinder Het eerste wat in verband met het onderzoek van de zwarte punten in het wegverkeer moet gebeuren, is uitmaken of de locaties wel degelijk de plaatsen zijn waar de geluidshinder de voorgeschreven drempels overschrijdt. De 15 locaties die in het Plan als prioritair vermeld staan, werden als dusdanig gevalideerd, op basis van de kruising van diverse informatie, onder meer het kadaster van het wegverkeerslawaai, de wegbeschadigingsgraad, het ontwerp van gewestelijk bestemmingsplan of de opmerkingen naar aanleiding van het openbaar onderzoek over dit ontwerpplan. Het BIM heeft dus een aantal meetcampagnes verricht om de geluidshinder op de in aanmerking genomen plaatsen te kwantificeren. In 2002 werden op initiatief van het BIM vaststellingen gedaan op de Haachtsesteenweg [20] [21] tussen Rogier en Pogge (Schaarbeek) en tussen Linde en Houtweg (Evere). Deze constateringen wezen uit dat de lawaainiveaus vaak in de buurt komen van 70 dB(A) (niveau LAeq) en dat dit hoofdzakelijk toe te schrijven is aan het type verkeer op deze weg. Onlangs is een stedenbouwkundige vergunning afgegeven voor een ontwerp tot heraanleg van de Haachtsesteenweg op initiatief van het BUV. Het project beoogt snelheidsvermindering, een betere harmonie voor de verschillende betrokken partijen en de plaatsing van nieuwe materialen. Al deze maatregelen gaan dus in de richting van een beperking van de geluidshinder. Identieke studies zijn momenteel aan de gang voor de Leuvensesteenweg, tussen Madou en Dailly (Schaarbeek) en tussen Genève en Tol (Evere), voor de Gentsesteenweg (Berchem) en voor de Keizer Karellaan (die tegelijk met het zwarte punt Zavelenbergpark werd bestudeerd).

2. Diepgaande studies Naast de boven beschreven constateringen en meetcampagnes heeft het BIM ook een aantal locaties grondiger bestudeerd om één of meer te implementeren oplossingen af te kunnen bakenen. In samenwerking met de andere betrokken besturen werden voor bepaalde locaties uit de prioriteitslijst modelleringen of onderzoeksstudies gemaakt. De wegen die in het GewOP zijn opgenomen in het hoofdwegennet, autosnelwegen of grootstedelijke wegen, veroorzaken bijzonder veel geluidshinder. Zo vormt de ring een aanzienlijke bron van geluidshinder, net als sommige invalswegen, zoals de E411 of de E40. Steunend op deze vaststelling, heeft het Gewest zich ingespannen om verschillende van deze locaties te saneren. Vogelenzang [13] [14] De wijk Vogelenzang ligt in de onmiddellijke nabijheid van de Ring in Anderlecht. Het is een woongebied met residentieel karakter. Deze wijk telt ongeveer 250 tot 300 inwoners. ____________________________________________________________________________________________


De ring, die verhoogd is aangelegd ten opzichte van de wijk (hij bevindt zich ter hoogte van de eerste verdieping van de woningen), is de belangrijkste geluidsbron waaraan de wijk blootstaat. Het akoestisch onderzoek werd volledig uitgevoerd door het BIM. De meetcampagnes wezen voor de periodes Dag, Avond en Nacht op ruisniveaus LAeq van respectievelijk 59-60 dB(A), 58-60 dB(A) en 53-56 dB(A). Deze niveaus liggen iets hoger dan de hinderlijkheidsdrempel van het wegverkeer, dit is 60 dB(A) overdag. De locatie werd in model gebracht aan de hand van een software voor geluidsprognose waarmee de bestaande situatie kon worden geanalyseerd en verschillende scenario’s ter verbetering van de plaatselijke akoestische situatie met elkaar konden worden vergeleken. Er werden twee scenario’s beschouwd. Zij leverden allebei een akoestische winst op van 2 tot 6 dB(A) voor de hele locatie. In beide gevallen waren er ook aanzienlijke stedenbouwkundige en visuele beperkingen, die aanvullende aanpassingsmaatregelen vergden. Nu is de heraanleg klaar en er is ook een meetcampagne uitgevoerd na voltooiing van de werken (na plaatsing van de geluidswerende muren en vóór plaatsing van de wegverharding, en vervolgens na plaatsing van de wegverharding). Deze metingen worden nu verwerkt in het Laboratorium van het BIM, om de doeltreffendheid van de voorgeschreven aanpassingen te beoordelen. Westelijke Ring (Bracops en Luizenmolen) [15] [16] Het betreft een stuk van de westelijke ring in de gemeente Anderlecht, ter hoogte van de Joseph Bracopslaan en de Luizenmolenlaan. De bestudeerde zone is 1 km lang en 300 m breed. Ongeveer 1500 woningen ondergaan van dichtbij of van ver de invloed van dit stuk ring, die een grote bron van hinder vormt. Een campagne waarbij de lawaainiveaus op het terrein werden gemeten, bevestigde (voor het bestudeerde stuk) dat de interventiedrempel wordt overschreden ter hoogte van de viaduct, en dat de hinderlijkheidsdrempel wordt overschreven over het grootste deel van de locatie. De vormgeving van de plaats blijkt in casu doorslaggevend voor de voortplanting van het lawaai. Het bijzonder open en disparate karakter van de bebouwing is niet bevorderlijk voor de bescherming van de binnenkant van de huizenblokken en zorgt er integendeel voor dat het lawaai zich vrij ver van zijn uitgangspunt kan verspreiden. Ook de vormgeving van de weg is niet vreemd aan de hinder. De aanleg als een viaduct die hoog boven de woongebieden langs de Sylvain Dupuislaan uitsteekt, verhoogt de lawaainiveaus. De plaats telt een groot aantal hoge woongebouwen (tot 30 verdiepingen). De onderste verdiepingen zijn dan wel enigszins beschermd, maar de bovenste verdiepingen voelen ten volle de impact van de lawaaihinder. Via akoestische modellering konden verschillende scenario’s ter verbetering van de plaats worden bekeken. De plaatsing van geluidswerende muren vormt de oplossing die het best is aangepast aan de specifieke context van de ring. De gekozen oplossing behelst muren van 2, 3 of 4 meter hoog, afhankelijk van de technische mogelijkheden en de gewenste akoestische prestaties. De verbetering van het geluidscomfort van de buurtbewoners zal niettemin relatief blijven, gezien de zeer hoge niveaus waaraan de plaats momenteel blootstaat. In de sterkst getroffen bewoonde zones wordt niettemin een winst van 2 tot 4 dB(A) verwacht. De investeringen werden berekend op ongeveer 6.200.000 €. Als ultieme stap zouden de gevels van de sterkst getroffen gebouwen op initiatief van de particulieren geluidswerend kunnen worden gemaakt, al is dit duur. Deze gebouwen vallen in het lint voor akoestische interventie en krachtens het Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 13 juni 2002 betreffende de toekenning van subsidies voor de renovatie van het woonmilieu kunnen zij dus in aanmerking komen voor een geluidsisolatiepremie, mits zij vóór 1945 zijn gebouwd. De werken worden momenteel bestudeerd op het BUV en zouden tegen eind 2003 gerealiseerd moeten zijn.

____________________________________________________________________________________________


E411 (Hermann-Debroux – Adeps – Beaulieu - Delta) [17] [18] [19] Het gaat om twee zwarte punten uit de prioriteitslijst van het Plan ter bestrijding van de geluidshinder (Beaulieu en Waverse). Het gaat om de plaats waar de E411 aankomt ter hoogte van het Rood Klooster tot aan het metrostation Delta, dit is ongeveer 3,5 km weg. Dit stuk treft bijna 30.000 mensen die in de buurt van deze grote verkeersweg wonen. De E411 is momenteel een stedelijke autosnelweg. Ondanks de pogingen om de snelheid te beperken tot 90, 70 en 50 km/uur, dient vastgesteld dat, een enkele uitzondering niet te na gesproken, niemand deze beperkingen naleeft. De gemiddelde snelheid varieert van 80 tot 110 km/uur. Deze grote verkeersweg loopt door een dichtbewoond stadsweefsel en veroorzaakt niet alleen hinder door het intense autoverkeer, maar vormt ook een uitgesproken breuk in de stedelijke continuïteit van de gemeente Oudergem. De gerealiseerde geluidsmetingen wijzen op hinderlijkheidsniveaus die ruim boven de door het Plan beoogde kwaliteitsdoelstellingen liggen. Op sommige plaatsen worden de interventiedrempels systematisch overschreden. De akoestische situatie van de plaats houdt verband met het autoverkeer. De snelheid van de voertuigen, de verkeersintensiteit en het type wegbedekking zijn de parameters die de hinder in deze situatie het sterkst beïnvloeden. Er is vastgesteld dat de huidige geluidsweringen verouderd of ontoereikend zijn (behalve de systemen die onlangs werden geplaatst op de viaduct Hermann-Debroux). In overeenstemming met de door het Gewest en de gemeente gewilde strategie, die de E411 niet als een stedelijke autosnelweg maar als een hoofdstedelijke weg beschouwt, zijn oplossingen tot heraanleg voorgesteld. Deze oplossingen betreffen hoofdzakelijk wijzigingen in de behandeling en het profiel van de weg. De verkeersweg werd opgedeeld in 4 stukken en er werden voor elk stuk concrete, geïntegreerde oplossingen voorgesteld die aangepast zijn aan de huidige context. Belangrijkste aanbevelingen zijn: vervanging van de wegbedekking, herprofilering van de weg (versmalling van de rijstroken, wegnemen van de vangrails en pechstrook of wijziging van de verlichting), aanleg van een stadspoort, wijziging van de opritten naar de snelle weg, gecombineerd met de aanleg van zones 30, plaatsing, op sommige plaatsen, van geluidswerende muren van het type “groene muur” of nog, de versterking van de intermodale pool en de bereikbaarheid van het Demeystation. De studie stelt voor elk stuk een bundel oplossingen voor, gaande van basisoplossingen tot zeer geavanceerde oplossingen. De geraamde akoestische winst gaat van 1 tot 10 dB. Elke maatregel wordt gekoppeld aan een kostenraming. Tegen eind 2003 zou er een informatiebrochure moeten komen die het resultaat is van de gezamenlijke studie van het BIM en het BUV. Voor 2004 en 2005 zijn aanzienlijke investeringen gepland voor het stuk van de E411. Binnenkort (in de loop van het tweede kwartaal 2003) zou een soortgelijke grondige studie van twee andere locaties van start moeten gaan. In dit geval gaat het om het binnenkomen van de autosnelweg E40 (Brussel-Luik) in Brussel ter hoogte van de Kolonel Bourgstraat en de Plejadenwijk (Sint-Lambrechts-Woluwe, Evere en Schaarbeek) en om de Leopold III-laan tussen de Wahislaan en de J. Bordetlaan (Schaarbeek et Evere). Een grondig akoestisch onderzoek, met een objectieve constatering van de hinder en voorstellen voor een heraanleg, zou tegen eind 2003 rond moeten zijn.

____________________________________________________________________________________________


Beschikbare documenten

13. Plan Bruxellois de Lutte contre le Bruit 2000-2005_Assainissement des Points Noirs routiers_Site du Vogelenzang_ Rapport d’analyse relative à l’implantation de murs anti-bruit sur le ring-Division Planification et Autorisation-Département Plan bruit- février 2001

14. Quartier du Vogelenzang à Anderlecht_Moins de bruit routier ! – IBGE_Septembre 2002 15. Plan Bruxellois de Lutte contre le Bruit 2000-2005_ Assainissement des Points Noirs routiers

_Ring Ouest à Anderlecht à hauteur de l’avenue du Luizenmolen et du boulevard Joseph Bracops_ Rapport d’analyse relatif à l’implantation de murs anti-bruit- Division Autorisations et Actions Réglementées et intégrées-Département Aménagement du Territoire et Environnement-Septembre 2002

16. Evaluation des nuisances sonores dues au trafic routier du Ring Ouest à Anderlecht entre la rue du Neerpede et l’avenue d’Itterbeek, IBGE Laboratoire de recherche en Environnement – Service bruit – Mai 2002

17. Etude et expertise acoustique de la E411 en région de Bruxelles-Capitale, IBGE Laboratoire de recherche en Environnement – Avril 2002

18. Etude et expertise acoustique de la E411 en région de Bruxelles-Capitale, ARIES, IBGE – Mai 2002

19. Etude et expertise acoustique de la E411 en région de Bruxelles-Capitale, ARIES, IBGE Laboratoire de recherche en Environnement -Synthèse– Département Aménagement du Territoire et Environnement – Novembre 2002

20. Evaluation des nuisances sonores dues au trafic routier Chaussée de Haecht, 1140 Evere- IBGE- Laboratoire de recherche en Environnement – 2002

21. Evaluation des nuisances sonores dues au trafic routier Chaussée de Haecht, 1130 Scharbeek- IBGE- Laboratoire de recherche en Environnement – 2002

I-3 De toegankelijkheid van de stad voor vrachtwagens


In het raam van de tenuitvoerlegging van het IRIS-plan, met name om de woonfunctie van de stad te vrijwaren, zal het BUV in samenwerking met de gemeenten, het BROH, het BIM en de betrokken economische sectoren de negatieve effecten van het goederentransport op het gewestelijk grondgebied trachten te verminderen door een verkeersplan (Bijlage 2_Voorschrift 18).

Lopende realisaties en projecten Het feit dat voertuigen bestemd voor goederentransport passeren langs en manoeuvreren op wegen waarvan de afmetingen daarop niet zijn berekend, verhoogt de verzadiging binnen de stad en leidt tot een aanzienlijke geluidspollutie.

De maatregelen van de Brusselse regering terzake zullen afhangen van de conclusies en oplossingen die worden voorgestaan door de studie “"De invoering van vrachtroutes in het Brussel Hoofdstedelijk Gewest". Deze studie werd door het Centrum voor Wegenonderzoek uitgevoerd voor het BUV in het kader van de implementatie van het Irisplan. De maatregelen zullen moeten worden onderhandeld met het Vlaamse Gewest.

De studie bestond eerst in het uitwerken van een implementatiestrategie. De erin vervatte voorstellen betreffen een nieuwe bewegwijzering voor die meer werkt met richtingsborden, aanwending van de wetgeving betreffende de milieuvergunningen om voertuigen voor goederentransport bepaalde routes op te leggen, controle van de bestemming van de trajecten, een aangepaste dimensionering van de

____________________________________________________________________________________________


wegen en vooral communicatie en overleg tussen de gemeenten, het gewest en het BIM voor de definitie van de routes en het systeem van de feitelijke uitzonderingen. Hoofddoel van deze routes wordt immers de toegang tot en het doorgaand verkeer over lokale en interwijkenwegen te beperken voor voertuigen die bestemd zijn voor goederentransport. Deze strategie werd toegepast in 3 testzones, de Vijfhoek, de haven van Brussel en de Leopoldwijk. Uit inventarisering van de activiteiten, vaststelling van het gebruikte wagenpark en onderzoek van de aanpassingen is gebleken dat deze verkeersbeperkingen voor vrachtwagens geval per geval moeten worden bekeken; de milieuvergunning zou dus een oplossing kunnen vormen. De voorgestelde toegankelijkheid van kruispunten is correct, op voorwaarde dat een einde wordt gemaakt aan wildparkeren. Het zou wenselijk zijn te voorzien in leveringszones in nieuwe bouwprojecten, mits dan ook wordt toegezien op de naleving ervan door automobilisten. I-4 De MIVB, TEC, De Lijn Wat het Plan zegt… De Regering zal in het beheerscontract van de MIVB het beginsel van overleg tussen het BIM en het BUV opnemen met het oog op een gezamenlijk beleid voor minder geluidshinder. In dit verband zullen de MIVB en het BIM via de uitwisseling van informatie over de parameters voor het verkeersbeheer een kadaster opmaken van de geluidshinder die wordt veroorzaakt door het openbaar vervoer (Bijlage 2_Voorschrift 15)

j

Het Gewest zal TEC en De Li n betrekken bij het zoeken naar gemeenschappelijke oplossingen voor de ontwikkeling van een beleid van minder geluidshinder met betrekking tot het openbaar vervoer in Brussel (Bijlage 2_Voorschrift 16) De Regering zal het GAN belasten met de voorbereiding, en dit in samenwerking met het BIM, van een plan voor minder geluidshinder voor de ophaalactiviteiten van afval. (Bijlage 2_Voorschrift 17)

De gemeentepolities en/of de rijkswacht zullen met de steun van het BIM controlecampagnes voor de voertuigen organiseren om de geluidsnormen voor motorvoertuigen, met name bromfietsen, te doen naleven, en dit overeenkomstig de technische conformiteit. (Bijlage 2_Voorschrift 19).

____________________________________________________________________________________________


Lopende realisaties en projecten Een actieplan voor een beleid dat gericht is op minder geluidshinder Er wordt met de MIVB onderhandeld over een actieplan voor een beleid ter vermindering van de geluidshinder. Dit plan voorziet in een aantal actieprincipes: de aankoop van rollend materieel en infrastructuur met goede prestaties, de vaststelling van geluids- en trillingscriteria of –drempels, het sensibiliseren van de bestuurders voor een minder lawaaierige rijstijl, en klachtenbeheer. Er wordt momenteel een beheer tot stand gebracht dat elk geval ad hoc bekijkt. Maatregelen zoals het gebruik van trillingsdempende railstoelen voor de spoorlijnen, wissels die minder trilling veroorzaken of snelheidsbeperkingen voor trams bij het passeren van wissels, worden stilaan veralgemeend. II Vliegtuiglawaai Wat het Plan zegt… De Regering stelt de federale overheid voor te onderhandelen over een samenwerkingsovereenkomst die betrekking heeft op de ontwikkeling van een beleid voor de minste geluidshinder. Dat dient erop gericht te zijn minstens de normen te respecteren die door het Gewest werden gedefinieerd voor de bewoners van overvlogen gebieden, in de context van de huidige situatie en in het raam van de toekomstige ontwikkeling van de luchthaven van Brussel-Nationaal (Bijlage 3_Voorschrift 20).

Teneinde duidelijkheid te scheppen over haar intenties, heeft de Brusselse Regering bij besluit normen gedefinieerd inzake het maximaal toelaatbare geluidsniveau dat de bewoners van overvlogen gebieden mogen ondergaan, alsook de planning van de periode binnen welke die doelstellingen moeten worden gehaald (Bijlage 3_Voorschrift 21). De normen ervan zijn van toepassing vanaf 1 januari 2000.

Lopende realisaties en projecten

1. Totstandbrenging van een federaal samenwerkingsakkoord Op 22 februari 2002, op 16 juli 2002 en op 24 januari 2003 hebben de federale Regering, de Vlaamse Regering en de Brusselse Hoofdstedelijke Regering principeakkoorden gesloten met betrekking tot een politiek coherent beleid inzake de nachtelijke geluidsoverlast van de luchthaven Brussel-Nationaal.

Dit akkoord erkent het belang van de handhaving van een belangrijke luchthavenactiviteit in Zaventem, binnen de perken van een stabiel of op zijn minst voorspelbaar milieukader. Het definieert de nachtelijke perioden van 23h tot 6h voor de reglementaire bepalingen en van 23h tot 7h voor de vaststelling van de isolatiecontouren. Voorts bevat het een strikte definitie van de routes, een optimalisering van de opstijgingsprocedures om de hinder te beperken, en bepaalt het dat alleen niet-luidruchtige vliegtuigen Brussel mogen overvliegen (QC<4) en dat het vliegtuigverkeer moet worden gecontroleerd door een quota-count-systeem. Er zal binnenkort een geluidsisolatieprogramma worden ingevoerd. Het steunt op normen die worden aanbevolen door de WGO en legt criteria op die binnen slaapkamers in acht moeten worden genomen.

____________________________________________________________________________________________


Dankzij dit akkoord kon ook een ombudsdienst voor de luchthaven worden opgericht die elke welomschreven klacht op gepersonaliseerde wijze beantwoord met technische en bedrijfsgegevens. BIAC van haar kant bezorgt elke maand de statistieken over de toepassing van de procedures. Ten slotte kent het akkoord de Gewesten hun bevoegdheden toe inzake regelgeving en sanctionering van de geluidshinder bij de immissie. Een Adviescommissie moet nu de geluidssituatie beoordelen na de implementatie van deze nieuwe bepalingen. Het werk van deze Commissie moet leiden tot de bepaling van grenswaarden voor de lawaaihinder en tot de afbakening van zones die blootstaan aan de lawaaihinder. Om de bewoners van de overvlogen gebieden een bevredigende geluidsomgeving te garanderen, wil het Gewest zijn onderhandelingen in het kader van dit akkoord voortzetten. Het zal onder meer voorstellen de landings- en opstijgingsprocedures van bepaalde lawaaierige toestellen (MD 11 en airbus A300) te herzien, de contouren van de isolatiezones te wijzigen om ze dichter te doen aansluiten bij de realiteit, luidruchtige vliegtuigen te verbieden in de periodes van 21h tot 23h en van 6 tot 7h, waarvoor de dagprocedures gelden, de plaats waar de vliegtuigen opstijgen met 300 m te verschuiven, zodat ze de bewoonde gebieden op grotere hoogte overvliegen, en de dagprocedures te herzien.

Figuur 3:

2. Toepassing van het Brussels besluit betreffende de bestrijding van geluidshinder voortgebracht door het luchtverkeer

In het kader van haar bevoegdheden beschikt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest over een milieupolitie die gemachtigd is overtredingen van de gewestelijke milieuvoorschriften te constateren en te vervolgen. Zo staat het BIM in voor de volledige follow-up van de toepassing van het Brussels besluit betreffende de bestrijding van geluidshinder voortgebracht door het luchtverkeer. Het Geluidslaboratorium controleert de geluidsniveaus en de Afdeling Inspectie ziet toe op de naleving van de vastgestelde normen. De geluidsniveaus die worden veroorzaakt door het luchtverkeer, worden gecontroleerd vanuit 2 stations van het permanente bewakingsnetwerk die onder de vliegcorridors liggen, en aan de hand van verschillende meetcampagnes, verricht door het Geluidslaboratorium van het BIM (installaties geplaatst van januari 2000 tot mei 2003). Deze follow-up maakt het mogelijk de inbreuken te controleren en de blootstelling van de bevolking aan de geluidshinder van het luchtverkeer vast te stellen.

1-Inventaris van de overtredingen [24], [25], [26]

Sinds de inwerkingtreding van het besluit maakt het BIM tegen de overtreders (luchtvaartmaatschappijen) proces-verbaal op van overschrijdingen van de besluitnormen met meer dan 6 dB(A) ‘s nachts en met meer dan 9 dB(A) overdag. Deze overschrijdingen worden overtredingen genoemd. Voor andere vastgestelde overschrijdingen wordt een waarschuwing gestuurd, met een verzoek om de situatie te verhelpen. In absolute cijfers werden in totaal 3693 overschrijdingen vastgesteld in 2000, 3824 in 2001 en 2387 in 2002, met pieken tijdens de zomerperiode. Van deze overschrijdingen werden er 931 geverbaliseerd in 2000, 1046 in 2001 en 439 in 2002. Ingevolge het bovenvermelde principeakkoord van 16 juli 2002 heeft de Brusselse Gewestminister van Leefmilieu het BIM gevraagd de vaststellingen van overtreding voor de periode 23h-6h op te schorten vanaf 1 augustus 2002 en alleen nog een proces-verbaal te schrijven voor vliegtuigen die tussen 6h en 7h de dagnormen niet respecteren. Bijgevolg werd sinds 1 augustus 2002 alleen nog een waarschuwing gegeven voor overschrijdingen die werden vastgesteld tussen 6h en 7h,. Vandaar dat het aantal processen-verbaal in 2002 sterk is gedaald.

____________________________________________________________________________________________


Deze vaststellingen hebben aanleiding gegeven tot waarschuwingen en processen-verbaal ten aanzien van de luchtvaartmaatschappijen die de overtredingen begingen. Aangezien de Procureur des Konings van Brussel deze overtreders niet heeft vervolgd, heeft ons Instituut de betrokken luchtvaartmaatschappijen administratieve boetes opgelegd tussen 625 € en 62500 €, overeenkomstig de bepalingen van de ordonnantie van 25 maart 1999 betreffende de opsporing, de vaststelling, de vervolging en de bestraffing van misdrijven inzake leefmilieu.

2- Evolutie van de geluidsniveaus en blootstelling van de bevolking Om de impact van de toepassing van het besluit te evalueren, heeft het Geluidslaboratorium van het BIM een systeem voor de bewaking van vliegtuiglawaai opgezet dat hoofdzakelijk tot doel heeft de evolutie van de geluidsniveaus te volgen en het aantal personen dat blootstaat aan de geluidshinder van het luchtverkeer in het Brusselse Gewest te evalueren. Naast de continue metingen door de permanente meetstations werden in 2000 en 2002 meetcampagnes georganiseerd [22] en [23]. Uit al deze studies blijkt dat het totale aantal aan vliegtuiglawaai blootgestelde personen is verminderd, maar dat toch nog altijd 8% van de Brusselse bevolking blootstaat aan Ldn-geluidsniveaus van meer dan 55 dB(A) (Tabel 1).

Geluidszone Index Ldn

Zomer 2000 Zomer 2002

Van 55 tot 60 dB(A)

90.650 65.588

Van 60 tot 65 dB(A)

15.300 7.680

Van 65 tot 70 dB(A)

2.250 3.080

Hoger dan 70 dB(A)

1.340 0

Totaal 109.540 76.348

Tabel 2 : Blootstelling van de bevolking aan vliegtuiglawaai tussen 2000 en 2002 In het licht van de doelstellingen van het Brussels plan voor de strijd tegen geluidshinder stellen we vast dat we voor de Dagperiode kunnen stellen dat de verhoopte geluidsniveaus in het algemeen worden bereikt, maar dat er nog een grote inspanning nodig is wat de nachtelijke periode betreft.

L Aeq dB(A) overdag ‘s nachts A Haren 3 dB(A) / 4,3 dB(A)* 8,9 dB(A) / 3,9 dB(A)* A Evere 4 dB(A) / 3,5 dB(A)* 3,5 dB(A) / 1,7 dB(A)*

* Akoestische winst waargenomen tussen 1997 en 2001

Opmerkenswaard is ook dat de hinder over een etmaal genomen weliswaar is verminderd, maar het luchtverkeer gedurende specifieke periodes van de dag, in het bijzonder ‘s morgens tussen 6 en 7h, uitermate geconcentreerd is [27] [28]. Het luchtverkeersvolume tijdens die uurschijf kan tot 100% hoger liggen dan het luchtverkeersvolume tussen 23h en 6h. In dit geval ligt het LAeq-niveau dat specifiek is voor het vliegtuiglawaai, 10 dB(A) tot 15 dB(A) boven de niveaus die worden waargenomen van 23 tot 6h. ____________________________________________________________________________________________



22. Evaluation des nuisances acoustiques engendrées par le trafic aérien en région de Bruxelles - Capitale.-Année 2000-Période étudiée : 15 novembre 1999 au 31 décembre 2000 / (IBGE)-Division Planification et Autorisation-Département Plan Bruit

23. Evaluation des nuisances acoustiques engendrées par le trafic aérien en région de Bruxelles - Capitale.-Année 2002-Période étudiée : 1er janvier 2002 au 31 décembre 2002 / (IBGE)-Division Recherche, Ressources Humaines et Coordination -Laboratoire Bruit

24. Rapport annuel d’activité 2000 – Division Inspectorat - IBGE 25. Rapport annuel d’activité 2001 – Division Inspectorat – IBGE 26. Rapport annuel d’activité 2002 – Division Inspectorat - IBGE 27. Commission d’Avis (présidence assurée par l’IBGE, en alternance avec AMINAL), rédaction

d’un rapport intermédiaire relative à la période allant du 01 novembre 2002 au 31 mars 2003 28. « Bruit des avions : analyse relative aux fréquences de passages ainsi qu’aux niveaux de bruit

et infractions relevées en soirée (22-23h) et en matinée (6-7h) », à la demande du cabinet III Spoorwegverkeer Wat het Plan zegt… Het geluidskadaster van de spoorwegen zal regelmatig geactualiseerd worden (Bijlage 4_Voorschrift 22).

De Regering stelt de federale overheid voor een overeenkomst (of rechtstreeks met de NMBS) af te sluiten die betrekking heeft op de ontwikkeling van een beleid voor de minste geluidshinder en de minste trillingen ten behoeve van de bewoners van de gebieden die grenzen aan de spoorwegen van de NMBS.

De Regering zal die bekommernissen integreren in de onderhandelingen die ze voert met het oog op de ontwikkeling van een GEN rond Brussel.

De buurtbewoners zullen bij de uitwerking van antigeluidsmaatregelen worden betrokken (Bijlage 4_Voorschrift 23)

Er werd een bepaald aantal zwarte punten geselecteerd. Ze moeten prioritair het voorwerp zijn van een grondige studie. De erkenning als zwart punt houdt evenwel niet in dat een sanering absoluut noodzakelijk is, maar wel dat er een objectief en grondig onderzoek moet worden uitgevoerd. Het Gewest zal, in samenwerking met de NMBS, jaarlijks een tijdschema voor het bestuderen van de zwarte punten inzake het spoorverkeer vastleggen. (Bijlage 4_Voorschrift 24).

Na meetcampagnes, omschrijving van de hinder en een precieze evaluatie van de getroffen bevolkingsgroepen, zal de Regering aan de hand van een besluit ofwel de richtwaarden of kwaliteitsdoeleinden vastleggen, ofwel normen vastleggen die het maximaal toelaatbare geluidsniveau aangeven waaraan de buurtbewoners van de spoorwegen kunnen worden onderworpen, alsook de planning van de termijn waarbinnen die doelstellingen moeten worden bereikt (Bijlage 4_Voorschrift 25). Lopende realisaties en projecten

1. Een inventaris van technische oplossingen Om duidelijk de mogelijke oplossingen voor het beheer van het spoorweglawaai af te bakenen, heeft het BIM een technische studie laten uitvoeren over het rollend materieel en de infrastructuur. Dankzij

____________________________________________________________________________________________


deze studie konden de parameters die een oorzakelijke rol spelen bij het spoorweglawaai, worden geanalyseerd, konden de infrastructuur en het rollend materieel van het Brusselse netwerk worden gekenmerkt en kon een overzicht worden gemaakt van de bestaande geluidsweringen (geluidswerende muren) en hun inpassing in het landschap (groene muren) [30]. De studie bracht een aantal gegevens naar voren, zoals het belang van een regelmatig onderhoud van de infrastructuur en het rollend materieel, het remsysteem (remsystemen met gietijzeren blok zijn uit den boze), of de moeilijkheid om lage geluidswerende systemen te installeren om te voldoen aan de veiligheidscriteria die gelden voor sporen. De studie leidde ook tot het vaststellen van een aantal technische voorschriften die nu in de bestekken kunnen worden opgenomen wanneer nieuw rollend materieel wordt aangekocht. Dergelijke voorschriften zijn overgemaakt aan de bevoegde federale overheden in het kader van de aankoop van het rollend materiaal van het “GEN”-type.

2. Een milieuovereenkomst tussen de NMBS en het Gewest De Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest hebben een akkoord gesloten, in de vorm van een milieuovereenkomst die de twee partijen op 24 januari 2001 [29] hebben ondertekend. De overeenkomst bepaalt het volgende:

- de realisatie van een geluidskadaster voor de spoorwegen - de installatie van twee permanente meetstations - een bilaterale follow-up van de klachten - de realisatie van een studie over de geluidshinder die wordt veroorzaakt door NMBS-

bouwplaatsen - denkwerk over het woongebied aan de rand van spoorwegen - ondertekening van specifieke overeenkomsten voor alle infrastructuurwerken van de NMBS. - …

Bovendien bepaalt de overeenkomst kwaliteitsdoelstellingen inzake geluidshinder en verwijst het naar de internationale DIN- en ISO-normen inzake trillingen. De overeenkomst bevat een lijst van mogelijk problematische locaties (zwarte punten) die nagenoeg identiek is met de lijst in voorschrift 24 van het Plan (zie paragraaf 4). In het kader van de toepassing van deze Milieuovereenkomst wordt nu werk gemaakt van de opstelling van een kadaster van het spoorweglawaai. Er wordt gebruikgemaakt van dezelfde methode als voor de kaarten van het wegverkeerslawaai (Hoofdstuk II Paragraaf I-1-4). De klachten worden nu bilateraal beheerd en binnenkort zouden twee permanente meetstations moeten worden geïnstalleerd. Er is een specifieke studie over de geluidshinder van NMBS-bouwplaatsen gepland voor het begin van 2004. Er is een specifieke overeenkomst ondertekend om lijn 161 (Brussel-Luxemburg tussen het Watermaal- en het Schumanstation) op 4 sporen te brengen (volgende paragraaf).

3. Follow-up van het GEN-project Op 4 sporen brengen van lijn 161 (Brussel – Luxemburg tussen de stations Watermaal en Schuman en aanleg van een lijn met twee sporen (in een tunnel) tussen het Schuman- en het Josaphatstation Het stedenbouwkundig attest dat op 28 mei 1999 is afgegeven, bepaalt de exploitatievoorwaarden van het project. Het bepaalt dat de NMBS zich er schriftelijk toe verbindt de maatregelen te nemen om na inbedrijfstelling van nieuwe infrastructuur de naleving van de opgelegde geluids- en trillingsnormen te waarborgen en dat de NMBS en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vóór de 1ste

____________________________________________________________________________________________


indiening van de aanvraag om stedenbouwkundige vergunning een specifieke milieuovereenkomst moeten sluiten over het geluid en de trillingen afkomstig van de spoorwegen. In geval van niet-naleving van deze normen verbindt de NMBS zich ertoe om in overleg met het BIM, het BROH en de betrokken gemeenten op zoek te gaan naar realistische oplossingen, overeenkomstig de hiërarchisering van de actieprincipes van het Plan. De geluidsnormen die worden opgelegd aan de NMBS en die in het stedenbouwkundige attest gespecificeerd worden, zijn beperkt tot LAeq(7_22h) = 65dB(A) overdag en LAeq(22-7h) = 60 dB(A) ‘s nachts. Bij een meetcampagne van het BIM in 1999 was een niveau LAeq(22-7h) van 72 dB(A) opgemeten, wat overeenkomt met het voorbijrijden van 160 matig lawaaierige voertuigen. Er is dus een forse inspanning nodig om van 72 dB(A) naar 65 dB(A) te gaan. De Specifieke Overeenkomst die zich als bijlage bevindt bij de Hoofdmilieuovereenkomst tussen de NMBS en het Gewest heeft tot doel de opgelegde normen te controleren aan de hand van 3 systemen: uitwerking van een beschrijving vóór en na de werken, doorlopende follow-up van de kwaliteit van de geluids- en trillingsomgeving en een jaarlijkse meetcampagne. De buurtbewoners hebben in het kader van artikel 10 van de Ordonnantie betreffende de strijd tegen geluidshinder in een stedelijke omgeving een aanvraag om onderzoek van de geluidshinder ingediend (Hoofdstuk III Paragraaf V-3). Op 4 sporen brengen van lijn 161: Tournay-Solvaypark en Zoniënwoud De NMBS is van plan het stuk tussen Ottignies en het station Watermaal op 4 sporen te brengen en de nominale snelheid op dat stuk te verhogen van 130 km/h naar 160 km/h. Door de aanleg van 2 extra sporen zullen het Zoniënwoud en het Tournay-Solvaypark wat terrein moeten prijsgeven aan de spoorlijn. Het BIM zal erover waken dat deze inname van natuurpatrimonium tot een minimum beperkt blijft en zoekt oplossingen om het barrière-effect van de grotere grondinname door het spoorbaanlichaam te beperken. De aanvraag om stedenbouwkundig attest is ingediend in september 2002. De effectenstudie is bijna klaar. De buurtbewoners hebben in het kader van artikel 10 van de Ordonnantie betreffende de strijd tegen geluidshinder in een stedelijke omgeving een aanvraag om onderzoek van de geluidshinder ingediend [31] (Hoofdstuk III Paragraaf V-3). Op 4 sporen brengen van lijn 124 De NMBS heeft in december 2002 een milieuvergunningsaanvraag ingediend om lijn 124 op 4 sporen te brengen en de nominale snelheid op die lijn te verhogen. De momenteel lopende effectenstudie wordt gevolgd door het BIM. Net als voor Lijn 161 hebben de buurtbewoners een verzoek om onderzoek ingediend in het kader van artikel 10 van de Ordonnantie betreffende de strijd tegen geluidshinder in een stedelijke omgeving (Hoofdstuk III Paragraaf V-3). Lijn 50A Er zal in 2003 een aanvraag om een stedenbouwkundig attest worden ingediend om lijn 50A op 4 sporen te brengen. Het betrokken stuk in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ligt op het grondgebied van de gemeente Anderlecht en loopt langs 2 zwarte punten uit de Hoofdmilieuovereenkomst, namelijk de Radwijk en Vogelenzang. De eerste constateringen wijzen op de noodzaak van een verbetering van de huidige situatie om bepaalde doelstellingen te bereiken na de werken. De effectenstudie zal moeten bepalen welke maatregelen moeten worden geïmplementeerd om deze doelstellingen te halen. In november 2002 is een akoestisch onderzoek gebeurd voor de stukken van de Tuinwijk “Het Rad” en onmiddellijke omgeving (gemeente Anderlecht) en het stuk van lijn 50 dat

____________________________________________________________________________________________


door de gemeente Sint-Agatha-Berchem loopt. De resultaten van deze studie zullen beschikbaar zijn in september 2003.

4. Akoestische onderzoeken van de Zwarte Punten De zwarte punten van het Plan die niet aan bod komen in het GEN-project, werden onderworpen aan een specifieke akoestische constatering. De resultaten van dit onderzoek zullen beschikbaar zijn in september 2003. Beschikbare documenten

29. Convention Environnementale entre la région de Bruxelles Capitale et la Société Nationale des Chemins de Fer Belges relative au bruit et vibrations du chemin de fer/ Milieuovereenkomst tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Nationale Maatschappij van de Belgische Spoorwegen betreffende het geluid en de trillingen afkomstig van de spoorwegen – 24.01.2001

30. Leefmilieugerichte integratie van maatregelen ter beperking van het geluid van het spoorverkeer in het Brussels Hoofdste – Technum – BIM –2002

31. Rapports de mesures points noirs ferroviaires - Watermael boisfort 32. Lutte contre le bruit en milieu urbain- Article 10 de l’Ordonnance du 17/07/1997-Nuisances

sonores et vibratoires dues au trafic ferroviaire de la LIGNE 124 A UCCLE à hauteur de l’avenue des Mûres et de l’avenue des Sophoras-Diagnostic et analyse de la situation existante

____________________________________________________________________________________________


Hoofdstuk III Conjuncturele geluidshinder

I. Ingedeelde inrichtingen Wat het Plan zegt… Zodra het plan is aangenomen, zal het BIM, in samenwerking met ECOBRU, nagaan wat de oorsprong en de oorzaken zijn van het frequent voorkomen van klachten over geluidshinder die verband houden met de ingedeelde technische inrichtingen, in het bijzonder wat betreft de koelinstallaties, klimaatregeling enz. Voor elke probleemcategorie zal het BIM, na een technologisch onderzoek en casestudies, in samenwerking met de betrokken bedrijfstak sectorale maatregelen (waaronder met name normen) formuleren met betrekking tot de beste beschikbare technologieën. Informatie hieromtrent zal worden verspreid onder de betrokken vaklieden (Bijlage 5: Conjuncturele geluidshinder: Voorschrift 26) Ook in het raam van het geïntegreerd charter voor ecodynamisme in ondernemingen zal dit knelpunt aan bod komen. Lopende realisaties en projecten Technologisch onderzoek en casestudy’s Deze studie ging begin 2001 van start en zal in juli 2003 rond zijn. Zij behelsde een inventarisering van luidruchtige inrichtingen bij HVAC-systemen (Heating Ventilating and Air Conditioning), met inbegrip van schone technologieën, alsook een vergelijkende studie van de verschillende bestaande wetgevingen. Dankzij deze studie zou een nieuwe classificatie van deze inrichtingen moeten worden voorgesteld. De studie dient momenteel als reflectiebasis voor een heraanpassing van de milieuvergunningen (Hoofdstuk I paragraaf I-3). Ten behoeve van de gewestelijke ambtenaren wordt gewerkt aan een gids met goede praktijken inzake de vergunningsafgifte. II. Bouwwerven Wat het Plan zegt… In toepassing van de ordonnantie betreffende de geluidshinder in een stedelijke omgeving neemt de Brusselse Hoofdstedelijke Regering specifieke normen aan ter bestrijding van de geluidshinder die wordt veroorzaakt door bouwterreinen. (Bijlage 5: Conjuncturele geluidshinder: Voorschrift 27) Teneinde het werk van de beheerders van bouwwerven te vergemakkelijken, zullen het BUV en het BIM na een onderzoek op het terrein en in samenwerking met de Bouwconfederatie een gids met goede praktijken opstellen, waarin de toepasselijke reglementering is opgenomen, alsook aanbevelingen gericht op het respecteren van de buurt, technieken en organisaties voor het minste geluid enz. (Bijlage 5: Conjuncturele geluidshinder: Voorschrift 28)

____________________________________________________________________________________________


Lopende realisaties en projecten Een besluit betreffende de strijd tegen de geluids- en trillingshinder van werkplaatsen Het voorontwerp van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende de strijd tegen de geluids- en trillingshinder voortgebracht door werkplaatsen betreft dringende werken, onvermijdelijk lawaaierige werken, werken met betrekking tot het openbaar vervoer, werken van particulieren en normale werken. Dit ontwerp van besluit bepaalt voor elke categorie uurschijven, afhankelijk van de dagen van de week of de periode van de dag, alsook grenswaarden voor specifieke geluidsniveaus. ‘s Nachts moeten alle door de wet bedoelde werkplaatsen specifieke geluidsniveaus van 39 dB(A) respecteren, gemeten in de onmiddellijke buurt van de bewoonde gebouwen. Het ontwerpbesluit bepaalt eveneens dat de nodige maatregelen moeten worden genomen opdat de trillingen eigen aan de exploitatie van de bouwplaatsinrichtingen geen schade berokkenen aan de stabiliteit van de gebouwen en geen ernstige hinder veroorzaken voor de buurt [34]. Na het advies van de juridische coördinatie (in de loop van 2003) zal de minister van Leefmilieu van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de goedkeuringsprocedure instellen. Het BIM zal dan een gids met goede praktijken betreffende het beheer van geluidshinder van werkplaatsen uitbrengen en zal zorgen voor de opleiding van de betrokken actoren.

III Alarmen en sirenes Wat het Plan zegt… Het BIM zal met het ministerie van Binnenlandse Zaken, de betrokken sector en de verzekeringssector onderhandelen over een plan voor het minste geluid dat ertoe strekt: • •

de ontwikkeling van de stilste alarmsystemen (gebouwen en voertuigen) te bevorderen gemeenschappelijke regels te bepalen met betrekking tot het gebruik van sirenes van prioritaire voertuigen en hun geluidskenmerken.

Vooraf zal een technologisch onderzoek naar alarmsystemen en sirenes worden uitgevoerd. (Bijlage 5: Conjuncturele geluidshinder: Voorschrift 29) De geluidsniveaus van alarmen en sirenes zijn onderworpen aan een regelgeving die uiteenloopt naar gelang van productnormen die uiterst weinig speelruimte laten. Om de betrokken actoren te sensibiliseren voor een beperking of wijziging van het gebruik van alarmen en sirenes, en a fortiori om hen aan te zetten tot een vrijwillige verbintenis in die zin, moeten onderhandelingen worden aangeknoopt met de federale regering, het BUV, de Burgemeesters en de rechtstreekse betrokkenen, ambulanciers, brandweerlui en politie. Deze onderhandelingen zullen een aanzienlijke investering in werktijd vergen, om acties te voeren waarvan de impact nooit erg bevredigend zal zijn. Daarom is dit voorschrift momenteel minder prioritair. IV. Elektronisch versterkte muziek Wat het Plan zegt… Er zal overgegaan worden tot herziening van het koninklijk besluit uit 1977 waarin akoestische normen werden vastgesteld voor het verspreiden van elektronisch versterkte muziek.

Daarnaast zal de Regering bij de overheden die bevoegd zijn voor de volksgezondheid en voor de vaststelling van de productnormen, ijveren voor het treffen van sensibiliserende, preventieve en curatieve maatregelen.

____________________________________________________________________________________________


Met name informatie- en bewustmakingscampagnes die toegespitst zijn op de jeugd en de problemen van doofheid ingevolge muziek zouden moeten worden georganiseerd. Sensibiliseringsmaatregelen rond de impact van geluid op de gezondheid zullen worden gericht aan de professionals uit de geluidssector, concertorganisatoren, bioscoopuitbaters,… (Bijlage 5: Conjuncturele geluidshinder: Voorschrift 29) Lopende realisaties en projecten Een besluit betreffende de beperking van versterkte muziek Dit besluit is momenteel in voorbereiding. Er zal tegen eind 2003 een voorontwerp worden voorgesteld. Dit nieuwe besluit zal hoofdzakelijk gebaseerd zijn op het verplichte gebruik van een geluidsbegrenzer. Het zal een regeling van de geluidsgrenswaarden voorstellen die aanpasbaar is aan de kwaliteit van de geluidsisolatie van het gebouw. De prestaties van de geluidsisolaties zullen uiteraard moeten worden aangetoond. Ter gelegenheid van een grote communicatiecampagne die gepland is voor 2004, zullen campagnes worden gevoerd om het jonge publiek te sensibiliseren voor de impact van het geluid op de gezondheid (Hoofdstuk IV Paragraaf 4). V. Harmonisatie van de gemeentelijke voorschriften


Het plan bepaalt dat na een analyse van de gemeentelijke verordeningen en na overleg met de gemeenten algemene en eenduidige regels voor de 19 gemeenten moeten worden voorgesteld voor het regelen van specifieke situaties, voor elk openluchtevenement dat ‘s avonds wordt georganiseerd, voor etablissementen die toegankelijk zijn voor het publiek zoals cafés, bars, restaurants, concertzalen, met uitzondering van de etablissementen die al onder het stelsel van de milieuvergunningen vallen. (Bijlage 5: Conjuncturele geluidshinder: Voorschriften 32, 33 en 34)

Er moet worden voorzien in specifieke bevoegdverklaringen voor de Gemeente, opdat rekening kan worden gehouden met de plaatselijke omstandigheden. De Gemeenten zullen worden gevraagd om die te preciseren in een toekomstige gemeentelijke verordening inzake geluidshinder, zoals wordt voorzien in artikel 8 van de ordonnantie ter bestrijding van de geluidshinder in een stedelijke omgeving.

Het is duidelijk dat het beroep doen op reglementen slechts in laatste instantie moet worden overwogen, en dat er voorrang moet worden gegeven aan contact en dialoog tussen de partijen die in conflict zijn teneinde gezamenlijke oplossingen te zoeken. Het Brussels plan voor de strijd tegen de geluidshinder schrijft dan ook voor communicatie-instrumenten betreffende de relaties in de buurt en de preventie van conflicten ter beschikking van de gemeenten te stellen ten behoeve van de inwoners (Bijlage 5; Voorschrift 31).

Lopende realisaties en projecten Analyse van de gemeentelijke verordeningen en voorstellen tot harmonisatie Om de problematiek van de gemeentelijke verordeningen inzake geluidshinder beter te kunnen beheersen, werd in 2000 een studie aangevangen, “Sonorité” die in 2002 werd voltooid. De studie behelsde een inventarisering van de handelwijzen waarmee wordt opgetreden tegen geluidshinder en een analyse van de geldende regelgeving, haar bereik en haar leemten [35].

____________________________________________________________________________________________


Ter gelegenheid van deze studie werden herhaaldelijk meetings en gesprekstafels gehouden met de belangrijkste veldwerkers, de Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (V.S.G.B.), de Patrouille, de gemeentelijke milieudiensten, de Vrederechters, de bemiddelaars, de afdeling Inspectie van het BIM. De studie wees op een grote verscheidenheid, zowel van de verschillende gemeentelijke verordeningen als van de praktijken om tussenbeide te komen. Zij stelde vooral in het licht hoe weinig doeltreffend de toepassing van de regelgeving inzake buurtlawaai is, in tegenstelling tot de oplossingen die worden aangebracht door bemiddeling. Bemiddeling werd erkend als een efficiënt hulpmiddel, dat vooral aan te bevelen is bij geschillen tussen particulieren (geluidshinder door huiselijke activiteiten) of geschillen met etablissementen. De studie leidde tot de uitwerking van een logogram dat de diverse modelinterventies beschrijft en aan bod komt in de volgende paragraaf [36].

Beschikbare documenten:

33. Voorontwerp van besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van JJ/MM/2003 betreffende de strijd tegen de geluids- en trillingshinder voortgebracht door werkplaatsen - BIM- December 2002

34. Adaptation des réglementations, des pratiques d’interventions et des outils d’information relatifs aux bruits de voisinage-Phase III Etude de la réglementation relative aux bruits de voisinage- Association momentanée Sonorités, Philippe Bockiau SPRL, Maître Mostin,iBGE – Avril 2002

35. Adaptation des réglementations, des pratiques d’interventions et des outils d’information relatifs aux bruits de voisinage-Phase IV Aspects pratiques d’intervention - Association momentanée Sonorités, Philippe Bockiau SPRL, Maître Mostin,iBGE – Avril 2002

VI. Behandeling van de klachten Wat het Plan zegt… De Regering zal aan elke gemeente een protocol van akkoord voorstellen waarin de algemeen gedefinieerde principes inzake klachtenbeheer worden gepreciseerd, met het doel de desbetreffende organisatie in te voeren (Bijlage 5: Conjuncturele geluidshinder: Voorschrift 35)

Overeenkomstig artikel 10 van de ordonnantie ter bestrijding van de geluidshinder in een stedelijke omgeving, kunnen de bewoners vragen om een onderzoek uit te voeren naar de geluidshinder in hun buurt. Na een beslissing van de overheid waarbij de zaak aanhangig is gemaakt, zal het BIM een plaatsbeschrijving van het geluidsniveau in de betrokken zone uitvoeren (Bijlage 5: Conjuncturele geluidshinder: Voorschrift 36) De Regering zal de mogelijkheid bestuderen om een bemiddelingsstructuur voor conflictgeschillen op te richten waarop de gemeenten die erom vragen zich kunnen beroepen. Bewuste structuur wordt na een werking van twee jaar geëvalueerd (Bijlage 5: Conjuncturele geluidshinder: Voorschrift 37)

Het BIM zal voor rekening van de gemeenten geluidsmetingen uitvoeren met het oog op de vaststelling van de hinder die het voorwerp is van een gerechtelijk onderzoek. Het BIM neemt tevens de behandeling op zich van de klachten die door de gemeenten worden doorgegeven. (Bijlage 5: Conjuncturele geluidshinder: Voorschrift 38)

____________________________________________________________________________________________



1. Geharmoniseerd klachtenbeheer

De gehorigheidsstudie waarvan hierboven (Paragraaf IV) melding, heeft geleid tot de uitwerking van een logogram dat wordt geopperd als hulpmiddel tot harmonisatie van de handelwijzen om tussenbeide te komen. Dit logogram omschrijft een gemeenschappelijk protocol voor het beheer van klachten die door de gemeenten worden beheerd. Dit protocol schuift de kwalitatieve constatering naar voren om de procedures te vergemakkelijken. Het wordt aangevuld met een aantal gebruiksvriendelijke hulpmiddelen (klachtenregistratieformulieren enzovoort) en met instrumenten om het systeem te sturen (database, termijnen, budget, evaluatie, controle…). Er zijn voorstellen geformuleerd voor opleidingen ten behoeve van de verschillende actoren.

2. Bemiddeling als hulpmiddel om buurtconflicten te beheren Sinds de tenuitvoerlegging van het Plan is de situatie op het vlak van bemiddeling sterk veranderd. Er zijn nu tal van spelers actief. De maatschappelijke bemiddelaars zijn gemeentelijke ambtenaren die in dienst zijn genomen krachtens de preventiecontracten die het Brussels Hoofdstedelijk Gewest “sluit” met de gemeenten. Zij treden op bij conflicten zonder klachtneerlegging. Zij worden “getipt” door sociale diensten van de gemeenten, wijkcomités, het vredegerecht, de politie (zonder klachtindiening) enzovoort. De plaatselijke bemiddelaars zijn voor 100% gemeentelijke ambtenaren en doen hun werk bij conflicten met “minieme klachten” die geregistreerd staan bij de politie (onder meer problemen in verband met burengerucht). Hun interventies blijven beperkt tot het gemeentelijke grondgebied, maar zij zijn bevoegd om dossiers te behandelen van conflicten tussen personen die in een verschillende gemeente wonen. De sociale bemiddeling zou kunnen worden gezien als een adequaat kader voor een samenwerking met het BIM op het vlak van burengerucht. De sociale bemiddelaars van de gemeente zouden op verzoek van het BIM conflicten kunnen behandelen in verband met de problematiek van de geluidshinder, ofwel zouden ze, met hun goede buurtkennis, het BIM door kunnen verwijzen naar een dienst die het probleem op zich kan nemen. In elk geval blijken ze een bevoorrechte gesprekspartner. Er zullen dan gemeenschappelijke werkwijzen en wederzijdse informatie moeten worden uitgewerkt om de aanpak eenvormig te maken. De sociale bemiddelaars zouden dan raadgevingen kunnen krijgen van het BIM en zelfs bepaalde opleidingen kunnen volgen in verband met de lawaaiproblematiek.

3. Artikel 10 van de ordonnantie betreffende de strijd tegen geluidshinder Sinds de tenuitvoerlegging van het Brusselse Plan voor de strijd tegen de geluidshinder zijn 4 verzoeken krachtens artikel 10 van de ordonnantie van 17 juli 1997 betreffende de strijd tegen geluidshinder ingediend bij het BIM. Zij werden stuk voor stuk onderzocht. Er werden 2 verzoeken in het kader van artikel 10 in verband met spoorweglawaai ingediend bij het BIM, één in verband met lijn 161 op het grondgebied van de gemeente Watermaal-Bosvoorde, en één in verband met lijn 124 ter hoogte van de Braambeziënlaan, de Horzelstraat en de Sophoraslaan. Voor beide locaties heeft het BIM geluids- en trillingsmetingen uitgevoerd. Voor de locatie betreffende lijn 161 heeft de studie een aantal voorstellen naar voren geschoven die zijn overgenomen in het infrastructuurproject dat werd ingediend in het kader van de uitbreiding van lijn 161 tot vier sporen. Voor de locatie bij lijn 124 is uit de constatering gebleken dat de interventiedrempels die door de Milieuovereenkomst zijn vastgesteld, niet werden overschreden. Toch slaagt men er momenteel niet in binnen de doelstellingen te blijven die na de infrastructuurwerken moesten worden gehaald. Er moeten dan ook systemen komen om meer treinen op 4 sporen te laten rijden met minder hinder.

____________________________________________________________________________________________


4. Constatering van hinder en onderzoek van klachten Het aantal klachten over geluidshinder die de Inspectie moet behandelen, neemt jaarlijks toe. Deze stijging is te verklaren door het feit dat de gemeenten doorgaans niet beschikken over de nodige apparatuur en kennis om de dossiers over geluidshinder ten gronde te behandelen. Meestal maken de gemeenten de klachten die zij krijgen in verband met geluidshinder, onmiddellijk over aan de dienst Inspectie. Zo werden in 2000 165 klachten over geluidshinder behandeld, in 2001 197 en in 2002 182. Het komt er dan op aan deze klachten te objectiveren door geluidsmetingen te doen. De resultaten van deze metingen worden dan getoetst aan de normen van de besluiten “buurtlawaai” en “geluids- en trillingenhinder voortgebracht door de ingedeelde inrichtingen”. Overtredingen worden administratief opgevolgd. Het hieruit voortvloeiende werkvolume neemt ruim 80% van de arbeidstijd van 5 inspecteurs in beslag.

Figuur 4: Onder de activiteiten die geluidshinder veroorzaken, nemen 5 sectoren meer dan 75% van de klachten voor hun rekening: horeca, (privé-)woningen, detailhandelaars, kantoren en vrijetijdsactiviteiten.

In deze sectoren zijn de belangrijkste bronnen van geluidshinder slecht afgestelde airco’s en versterkte muziek (te hoog volume). De andere klachten betreffen lawaaihinder door het lossen en laden van goederen, luidruchtig nachtwerk en bouwplaatsen. Daarom zal het BIM zeer binnenkort een wijziging voorstellen van de procedure voor het afgeven van milieuvergunningen (Hoofdstuk I Paragraaf I-3 en Hoofdstuk III Paragraaf I), versterkte muziek (Hoofdstuk III Paragraaf IV) en bouwplaatsen (Hoofdstuk III Paragraaf II). Over de mogelijkheden om het conflictbeheer te ondersteunen, wordt nog nagedacht (vorige paragraaf 2). Beschikbare documenten:

36. Adaptation des réglementations, des pratiques d’interventions et des outils d’information relatifs aux bruits de voisinage – Phase VI – Rapport de synthèse – Association momentanée Sonorités, Philippe Bockiau SPRL, Maître Mostin,iBGE – Mai 2003

____________________________________________________________________________________________


Hoofdstuk IV De opvoeding en de bewustmaking van de burger Wat het Plan zegt… Het BIM zal ten behoeve van de burger een informatiedocument opstellen, zodat hij op de hoogte is van zijn rechten, zijn actiemiddelen en de meest nabije overheid tot wie hij zich kan richten (Bijlage 5: Conjuncturele geluidshinder: Voorschrift 39)

Het BIM zal, met name op het niveau van de scholen, informatie- en bewustmakingscampagnes organiseren over een respectvol gedrag. In de mate van het mogelijke zal het Gewest tevens specifieke, maar ingrijpende acties steunen en ontwikkelen, in de stijl van een “autovrije wijk” ter gelegenheid van culturele, sport- of feestelijke evenementen, zodat een ander geluidsklimaat kan worden gecreëerd.

Om het goede voorbeeld te geven, zal het Gewest erop toezien een gedrag aan te kweken dat zorg draagt voor de geluidsomgeving (aankoop van geluidsarme voertuigen…). (Bijlage 5: Conjuncturele geluidshinder: Voorschrift 40)

De uitvoering van de meeste voorschriften zal overigens gepaard gaan met communicatiemaatregelen.

Het Gewest schrijft zich in in een demarche voor de samenwerking met andere Europese steden om op het vlak van de strijd tegen de geluidshinder in een stedelijke omgeving de uitwisseling van informatie, ervaringen en gedragscodes te bevorderen.(Bijlage 5: Conjuncturele geluidshinder: Voorschrift 41)


1. Verspreiding van de expertise Tijdens de implementatie van bepaalde voorschriften van het Brusselse Plan voor de strijd tegen de geluidshinder, heeft het BIM verschillende informatievergaderingen belegd om het BUV, het BROH en de gemeenten aan te zetten tot gezamenlijke acties en de overheidsinstanties en beroepsmatig betrokkenen oog te doen krijgen voor de aspecten van geluidshinder. Zo werd bijvoorbeeld op 28 maart 2002 voor de technische diensten en de verkozenen van de gemeenten en voor de gewestelijke besturen een informatievergadering georganiseerd waarop de kaarten van het wegverkeerslawaai werden voorgesteld. De kaarten werden onder het brede publiek verspreid via de publicatie van een folder [35]. Het Vademecum van het verkeerslawaai waarvan sprake hierboven (Hoofdstuk II Paragraaf I-1-3) zal specifiek bij de betrokken actoren worden verspreid tijdens 2004. Op de website van het BIM worden de resultaten en studies die zijn gerealiseerd bij de implementatie van bepaalde voorschriften, voorgesteld. Er wordt op dit moment werk gemaakt van een update.

2. Totstandbrenging van een informatiestructuur Het BIM plant de installatie van een informatiestructuur om de informatie beter binnen het bereik te brengen van het publiek, wijkverenigingen, gemeenten of beroepsmatig betrokkenen. Aanvankelijk zal het de kwestie zijn instrumenten uit te werken die onontbeerlijk zijn voor de oprichting van bedoeld loket, met andere woorden hulpmiddelen die beantwoorden aan de eerste verwachtingen van de bevolking en hun onmiddellijke aanspreekpunten (gemeenten, politie…). Deze structuur zou

____________________________________________________________________________________________


uiteindelijk een technische zowel als praktische informatierol moeten spelen inzake regelgeving, isolatie of bemiddeling. Er zouden binnenkort twee informatiebrochures betreffende de rechten en plichten inzake geluidshinder en betreffende de geluidsisolatie van woningen moeten worden uitgegeven. Er is ook een charter van goed nabuurschap in de maak dat zich richt tot elke Brusselaar die aan geluidspreventie wil doen in zijn wijk of woongebouw.

3. Sensibiliseringscampagne “Geluidshinder” voor 2004 De Week van de Vervoering 2003 zal deze intense communicatiefase inluiden met concrete of mediatieke sensibliseringsacties op het vlak van geluidshinder.

Aan de gemeenten en verenigingen is een oproep tot het indienen van projecten gericht om voor de week van de vervoering 2003 sensibiliserende animatie uit te werken in verband met de geluidshinder van het wegverkeer: educatie op het vlak van de geluidshinder veroorzaakt door bromfietsers, wat is er op de autoloze dagen hoorbaar in Brussel (kwaliteitsvolle geluidsomgeving) etc.

In de loop van 2004 zullen mediatieke acties worden gevoerd om de nieuwe brochures betreffende de rechten en plichten inzake geluidshinder en betreffende de geluidsisolatie van woningen en de belangrijkste adviezen die daarin vervat zitten, te promoten bij de bevolking.

4. Organisatie van Europese seminaries Sinds de implementatie van het plan heeft het BIM twee Europese seminaries georganiseerd, een over vliegtuiglawaai en een over richtlijn 2002/49 inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai. [39] [40].


37. Wegverkeer en blootstelling aan lawaai: een kaart om te handelen! – BIM- 2002 38. Workshop “Steden en gemeenten versus vliegtuiglawaai”_ Brussel _ 15 mei 2000 39. Workshop – Toepassing van de richtlijn inzake omgevingsgeluid - Wat is de inzet voor steden

en gemeenten _ 25-26 oktober 2001_ Discussies_BIM

____________________________________________________________________________________________


Conclusie

Een van de grote prioriteiten van het plan, de sanering van de Zwarte Punten, heeft bijzondere aandacht gekregen. Zes parken die in het Geluidsplan als prioritair werden beschouwd, en 6 Zwarte Punten in het wegverkeer worden of zijn bestudeerd op het vlak van de geluidshinder. Zes andere Zwarte Punten in het wegverkeer zullen in 2003 worden onderzocht. Voor alle zwarte punten in het spoorwegverkeer die in het Plan als prioritair golden, zijn constateringen uitgevoerd via metingen waarvan de analyse binnenkort wordt gepubliceerd. Zoals in het Plan was voorzien, heeft deze eerste implementatiefase het vooral mogelijk gemaakt een technische expertise te ontwikkelen voor de totaliteit van de behandelde geluidshinder, luidruchtige HVAC-installaties, normen en technieken inzake geluidsisolatie, incalculatie van de preventie van wegverkeerslawaai bij de aanleg van wegen, technieken voor vermindering van de geluidshinder van spoorwegmaterieel. Sommige instrumenten zijn al operationeel, zoals het systeem voor geluidsbewaking (zowel dat voor vliegtuiglawaai als dat voor het omgevingsgeluid in Brussel), de subsidie voor geluidsisolatie, of de modellen voor mathematische prognose. Dit Plan laat een groot aantal partners meespelen waarmee onderhandelingen en samenwerking tot stand werden gebracht: denken we maar aan het beheer van de Zwarte Punten, de Milieuovereenkomst tussen het Gewest en de NMBS en het Federaal akkoord inzake de geluidshinder van het luchtverkeer. Er zal voort moeten worden gewerkt aan de acties tot wijziging van een aantal voorschriften, met name die betreffende geluidshinder door bouwplaatsen, door versterkte muziek en door HVAC-installaties. Op het vlak van ruimtelijke ordening en stedenbouw moet nog concreet werk worden gemaakt van de inachtneming van het factor geluidshinder in het beheersen preventiebeleid. Op gemeentelijk niveau zal een inspanning moeten worden gedaan om te komen tot gemeenschappelijke interventiepraktijken op het vlak van klachtenbeheer, in het bijzonder voor burengerucht. Sinds het openbaar onderzoek over het Geluidsplan in 1999 werd slechts één specifiek communicatiemiddel over dit thema uitgewerkt voor het “brede publiek”: een folder die de kaart van de blootstelling aan het wegverkeerslawaai voorstelt. Bijgevolg zal nu meer het accent moeten komen te liggen op de ontwikkeling en nuttige toepassing van aangepaste middelen tot informatie en bewustmaking van de bevolking en zal er met andere woorden een actievere communicatie moeten worden gevoerd.

____________________________________________________________________________________________


Lijst van publicaties

1. Relevés acoustiques du réseau de mesure géré par l’IBGE – IBGE - Laboratoire de Recherche en Environnement -Cellule bruit - Novembre 2002................................................................................................ 8

2. Praktijkcode – Normen en technieken voor geluidsisolatie van woongebouwen – BIM-BROH 2002 ... 10

3. Normes et techniques d’isolation acoustique des bâtiments d’habitation – Lot 1 – Les constructions neuves – Aperçu des normes et des propositions réglementaires belges et étrangères relatives à l’isolation des bâtiments - Cedia – IBGE – 25 Août 2000 .................................................................................................... 10

4. Normes et techniques d’isolation acoustique des bâtiments d’habitation – Lot 1 – Les constructions neuves – Prise en compte actuelles des problématiques d’isolation acoustique par le milieu professionnel de la construction - Cedia – BIM – 9 januari 2001 ................................................................................................. 10

5. Normes et techniques d’isolation acoustique des bâtiments d’habitation – Lot 1 – Les constructions neuves – Aération des locaux d’habitation - Cedia – BIM – 23 juli 2001.......................................................... 10

6. Normes et techniques d’isolation acoustique des bâtiments d’habitation – Lot 1 – Les constructions neuves – Préparation d’un chapitre du volet réglementaire en matière d’isolation acoustique Cedia – BIM – 30 november 2001 .......................................................................................................................................... 10

7. Normes et techniques d’isolation acoustique des bâtiments d’habitation – Lot 2 – Le bâti existant – A Tech – BIM – 21 september 2001 ................................................................................................................ 10

8. Vademecum voor wegverkeerslawaai in de stad-BIM-Maart 2003................................................... 14

9. Manuel vulgarisé pour la cartographie du bruit du trafic routier-LIFE/ENV/000/248-Avril 2003 ......... 14

10. Road traffic noise mapping – Technical Report - LIFE/ENV/000/248 - April 2003............................. 14

11. Toolbox for integrated planning and management of road traffic noise to the use of urban local authorities – Final Report-LIFE/ENV/000/248-Avril 2003................................................................................ 14

12. Toolbox for integrated planning and management of road traffic noise to the use of urban local authorities – Layman’s Report-LIFE/ENV/000/248-Avril 2003......................................................................... 14

13. Plan Bruxellois de Lutte contre le Bruit 2000-2005_Assainissement des Points Noirs routiers_Site du Vogelenzang_ Rapport d’analyse relative à l’implantation de murs anti-bruit sur le ring-Division Planification et Autorisation-Département Plan bruit- février 2001 ........................................................................................ 18

14. Quartier du Vogelenzang à Anderlecht_Moins de bruit routier ! – IBGE_Septembre 2002 ................ 18

15. Plan Bruxellois de Lutte contre le Bruit 2000-2005_ Assainissement des Points Noirs routiers _Ring Ouest à Anderlecht à hauteur de l’avenue du Luizenmolen et du boulevard Joseph Bracops_ Rapport d’analyse relatif à l’implantation de murs anti-bruit- Division Autorisations et Actions Réglementées et intégrées-Département Aménagement du Territoire et Environnement-Septembre 2002................................................ 18

16. Evaluation des nuisances sonores dues au trafic routier du Ring Ouest à Anderlecht entre la rue du Neerpede et l’avenue d’Itterbeek, IBGE Laboratoire de recherche en Environnement – Service bruit – Mai 200218

17. Etude et expertise acoustique de la E411 en région de Bruxelles-Capitale, IBGE Laboratoire de recherche en Environnement – Avril 2002 .................................................................................................... 18

18. Etude et expertise acoustique de la E411 en région de Bruxelles-Capitale, ARIES, IBGE – Mai 2002. 18

19. Etude et expertise acoustique de la E411 en région de Bruxelles-Capitale, ARIES, IBGE Laboratoire de recherche en Environnement -Synthèse– Département Aménagement du Territoire et Environnement – Novembre 2002 18

____________________________________________________________________________________________


20. Evaluation des nuisances sonores dues au trafic routier Chaussée de Haecht, 1140 Evere- IBGE- Laboratoire de recherche en Environnement – 2002 ..................................................................................... 18

21. Evaluation des nuisances sonores dues au trafic routier Chaussée de Haecht, 1130 Scharbeek- IBGE- Laboratoire de recherche en Environnement – 2002 ..................................................................................... 18

22. Evaluation des nuisances acoustiques engendrées par le trafic aérien en région de Bruxelles - Capitale.-Année 2000-Période étudiée : 15 novembre 1999 au 31 décembre 2000 / (IBGE)-Division Planification et Autorisation-Département Plan Bruit ........................................................................................................ 23

23. Evaluation des nuisances acoustiques engendrées par le trafic aérien en région de Bruxelles - Capitale.-Année 2002-Période étudiée : 1er janvier 2002 au 31 décembre 2002 / (IBGE)-Division Recherche, Ressources Humaines et Coordination -Laboratoire Bruit ............................................................................... 23

24. Rapport annuel d’activité 2000 – Division Inspectorat - IBGE ......................................................... 23

25. Rapport annuel d’activité 2001 – Division Inspectorat – IBGE ........................................................ 23

26. Rapport annuel d’activité 2002 – Division Inspectorat - IBGE ......................................................... 23

27. Commission d’Avis (présidence assurée par l’IBGE, en alternance avec AMINAL), rédaction d’un rapport intermédiaire relative à la période allant du 01 novembre 2002 au 31 mars 2003 ........................................... 23

28. « Bruit des avions : analyse relative aux fréquences de passages ainsi qu’aux niveaux de bruit et infractions relevées en soirée (22-23h) et en matinée (6-7h) », à la demande du cabinet ............................... 23

29. Convention Environnementale entre la région de Bruxelles Capitale et la Société Nationale des Chemins de Fer Belges relative au bruit et vibrations du chemin de fer/ Milieuovereenkomst tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Nationale Maatschappij van de Belgische Spoorwegen betreffende het geluid en de trillingen afkomstig van de spoorwegen – 24.01.2001................................................................................... 26

30. Leefmilieugerichte integratie van maatregelen ter beperking van het geluid van het spoorverkeer in het Brussels Hoofdste – Technum – BIM –2002.................................................................................................. 26

31. Rapports de mesures points noirs ferroviaires - Watermael boisfort................................................ 26

32. Lutte contre le bruit en milieu urbain- Article 10 de l’Ordonnance du 17/07/1997-Nuisances sonores et vibratoires dues au trafic ferroviaire de la LIGNE 124 A UCCLE à hauteur de l’avenue des Mûres et de l’avenue des Sophoras-Diagnostic et analyse de la situation existante ......................................................................... 26

33. Voorontwerp van besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van JJ/MM/2003 betreffende de strijd tegen de geluids- en trillingshinder voortgebracht door werkplaatsen - BIM- December 2002.................. 30

34. Adaptation des réglementations, des pratiques d’interventions et des outils d’information relatifs aux bruits de voisinage-Phase III Etude de la réglementation relative aux bruits de voisinage- Association momentanée Sonorités, Philippe Bockiau SPRL, Maître Mostin,iBGE – Avril 2002............................................. 30

35. Adaptation des réglementations, des pratiques d’interventions et des outils d’information relatifs aux bruits de voisinage-Phase IV Aspects pratiques d’intervention - Association momentanée Sonorités, Philippe Bockiau SPRL, Maître Mostin,iBGE – Avril 2002 ............................................................................................. 30

36. Adaptation des réglementations, des pratiques d’interventions et des outils d’information relatifs aux bruits de voisinage – Phase VI – Rapport de synthèse – Association momentanée Sonorités, Philippe Bockiau SPRL, Maître Mostin,iBGE – Mai 2003........................................................................................................... 32

37. Wegverkeer en blootstelling aan lawaai: een kaart om te handelen! – BIM- 2002 ........................... 34

38. Workshop “Steden en gemeenten versus vliegtuiglawaai”_ Brussel _ 15 mei 2000.......................... 34

39. Workshop – Toepassing van de richtlijn inzake omgevingsgeluid - Wat is de inzet voor steden en gemeenten _ 25-26 oktober 2001_ Discussies_BIM ...................................................................................... 34

____________________________________________________________________________________________


Bijlage 1: Ruimtelijke ordening en stedenbouw: voorschriften

I Ruimtelijke ordening Voorschrift 1 In het raam van het beheer en de aanleg van gewestelijke parken en groene ruimten zal het BIM, in samenwerking met de betrokken partners, een onderzoek uitvoeren naar de akoestiek, de resultaten analyseren, oplossingen uitwerken, evalueren en toepassen voor de volgende parken: Het Elisabethpark (Gemeenten Koekelberg en Ganshoren); Groene ruimte met een oppervlakte van ongeveer 15 ha, begrensd door verschillende wegen met een hoge verkeersdichtheid (Landsroemlaan, Pantheonlaan) Het park van de Kruidtuin (Gemeente Sint-Joost-ten-Node) (schriftje 6-21); Groene ruimte met een oppervlakte van ongeveer 7,5 ha, begrensd door verschillende wegen die worden gekenmerkt door verkeer met een hoge dichtheid en een hoge snelheid (Vitoria Reginalaan, Kruidtuinlaan en Koningsstraat) Het Jagersveldpark (Gemeente Watermaal-Bosvoorde) (schriftje 6-22); Groene ruimte met een oppervlakte van ongeveer 3,5 ha, begrensd door verschillende wegen die worden gekenmerkt door pulserend verkeer met een hoge dichtheid en een relatief hoge snelheid Delleurlaan, Alfred Solvaylaan) Het Jubelpark (Stad Brussel, gemeente Etterbeek). Groene ruimte met een oppervlakte van ongeveer 32 ha, doorkruist door een stuk van de Kennedylaan dat wordt gekenmerkt door verkeer met een hoge dichtheid en een hoge snelheid, en begrensd door verschillende wegen met een hoge verkeersdichtheid (Nerviërslaan, Renaissancelaan...) De plaatsaanduiding van de zwarte punten wordt besproken in bijlage 1. Voor mogelijke grondige aanpassingen die kunnen worden overwogen, zoals de plaatsing van geluidswerende schermen (schriftje 6-41), worden de bewoners en de bezoekers van de parken vooraf geraadpleegd. De gemeenten worden bovendien verzocht de gemeentelijke parken aan te duiden die een bovenvermelde behandeling moeten ondergaan. Na het akkoord van de voogdijminister zal het BIM overgaan tot de bestudering, de analyse en het onderzoek naar oplossingen voor de gemeentelijke parken die onder aanzienlijke geluidshinder lijden. Als gevolg van de reacties naar aanleiding van het openbaar onderzoek werden de volgende parken geïdentificeerd: Evere: Park van de Goede Herder en Park van het sportcomplex. Brussel: Park van de Terkamerenabdij en Park van het Terkamerenbos. Berchem: natuurreservaat Zavelenberg en natuurreservaat Kattebroek Ukkel: Wolvendaalpark Voorschrift 2 Het BIM heeft, in samenwerking met het BROH, tot taak een aantal categorieën van luidruchtige activiteiten te identificeren waarvoor niet noodzakelijk een milieu- en/of stedenbouwkundige vergunning moet worden afgeleverd en waarvoor in zones die bestemd zijn als woonzones, bepaalde voorwaarden zouden moeten worden omschreven. De gemeenten zullen bij deze fase worden betrokken.

____________________________________________________________________________________________


Voorschrift 3 In het raam van de procedures met betrekking tot de uitwerking van het BPA, tot het verkrijgen van een stedenbouwkundige en/of een milieuvergunning of –attest, waarvoor in toepassing van de geldende gewestelijke verordeningen een voorafgaande effectenstudie (schriftje 6-17) vereist is, zal de Regering, op voorstel van het BIM en het BROH, aan de hand van een ministeriële rondzendbrief de belangrijkste elementen preciseren die in aanmerking moeten worden genomen bij de analyse van de akoestische problemen, en aanbevelingen doen met betrekking tot de onderzoeksmethoden. Op termijn zullen er voorstellen worden uitgewerkt om dit ook op te nemen in de aanleg- en ontwikkelingsplannen. Voorschrift 4 Met het doel de evoluties van het stedelijke geluidsklimaat beter te begrijpen en beter te volgen, zal het BIM nieuwe meetstations installeren in typische Brusselse stadswijken (schriftje 6-5) zodat beter rekening kan worden gehouden met verschillende verder aangehaalde bronnen van geluidshinder. Het BIM zal deelnemen aan de Europese samenwerking om zodoende het beheer van de meetstations en de uitbating van de meetresultaten te kunnen optimaliseren. II Bescherming van de gebouwen tegen geluidshinder en trillingen Voorschrift 5 Het BROH en het BIM zullen, samen met het BUV, normen bepalen voor de akoestische isolatie van gebouwen en strengere isolatienormen overwegen voor met name de bouw en de renovatie van gebouwen (waarvoor een stedenbouwkundige vergunning nodig is) bestemd voor de verblijfsfunctie in een zone die grenst aan een weg met zwaar verkeer, een spoorweg, enz. Voorschrift 6 In 2002 zal een structureel subsidiemechanisme voor akoestische bescherming van de woningen worden ingevoerd. Het subsidiemechanisme zal in 2000 samen door het BIM en de diensten van de Huisvesting worden uitgewerkt en voltooid. Dat mechanisme zal, in de mate van het mogelijke, gefinancierd worden door de toepassing van het principe ‘de vervuiler betaalt’ en de toewijzingscriteria zouden (schriftje 6-8) moeten afhangen van het niveau van blootstelling aan het geluid. In het raam van door het wegverkeer veroorzaakte geluidshinder, zal het BIM, in samenwerking met het BUV, een akoestisch klassement van de wegen opstellen om hun bewoonbaarheid te verhogen, met name die van de grote verkeersassen. Voorschrift 7 De Regering zal, op voorstel van het BIM en het BUV, in samenwerking met de MIVB, de NMBS en de bouwsector, trillingsnormen vastleggen die grenswaarden bepalen voor het ongemak van de bewoners en de gevolgen ervan op de gebouwen. Voorschrift 8 Het BIM en het BROH zullen, in samenwerking met het BUV en de deskundigen van de betrokken sector, een systematisch onderzoek uitvoeren naar de technieken, apparaten en systemen die geschikt zijn voor de akoestische bescherming van de gebouwen (ten aanzien van het geluidsklimaat, zowel binnen als buiten). Doel is de resultaten te verspreiden onder vaklieden van de bouwsector, opleidingsinstellingen (architectuur- en technische scholen) en de bevolking. Het BROH krijgt ten aanzien van de gemeenten bovendien een raadgevende functie op het vlak van akoestische bescherming in het raam van renovatieprogramma’s.

____________________________________________________________________________________________


Voorschrift 9 In geval van renovatie of bouw van woningen zullen de BGHM, in het raam van haar beleid op het vlak van sociale huisvesting, en de GOMB, door haar activiteiten op het vlak van de stadsrenovatie, bijzonder veel aandacht besteden aan het geluidscomfort van de woningen, zowel wat de binnen- als de buitenkant betreft.

____________________________________________________________________________________________


Bijlage 2: het wegverkeer: voorschriften

•

•

•

• •

• • • •

I De preventieve benadering Voorschrift 10 De Regering zal de volgende actieprincipes uitwerken voor elke omvattende interventie (bouw, renovatie en/of (her)aanleg) van gewestwegen in Brussel:

de Regering zal een mechanisme van voorafgaande beoordeling van de effecten van renovatie- en/of heraanlegwerkzaamheden van gewestelijke wegen bestuderen met name voor de grote verkeersassen, de autosnelwegen, de grote invalswegen, de hoofdwegen, zoals omschreven in het GBP. De Regering zal de mogelijkheid onderzoeken om dat mechanisme in de gewestelijke juridische instrumenten te integreren; de definitie van een methodologie om die op te nemen in de bestekken voor de studie van projecten van het BUV;

het opzetten van een samenwerking met het BIM in het huidige uitwerkingsproces van projecten van het BUV, om:

- de geluidsstudies te volgen; - aanbevelingen te formuleren voor de toekomstige wegenaanlegwerken; - de doeltreffendheid van de realisatie te evalueren na de werken. Rekening houdend met het investeringsprogramma van het BUV zullen de volgende wegen bij voorrang worden bestudeerd:

Westelijke Ring – ter hoogte van de Luizenmolenlaan – Joseph Bracops; Einde van de autosnelweg E40 – ter hoogte van de Kolonel Bourglaan – brug Gemeenschappenlaan – Grosjeantunnel; Kroonlaan; Lambermontlaan – Wahis – Generaal Jacqueslaan; Triomflaan; Waversesteenweg bij de aansluiting met de E411 – ter hoogte van het Rood Klooster.

Voorschrift 10 bis In het raam van het vervoersbeleid en om de geluidsimpact van het wegverkeer te beperken, zal bij het beheer van de verkeersstromen ook het element ‘snelheidsbeheersing’ geïntegreerd worden, enerzijds via de strikte inachtneming van de reglementaire snelheidsbeperkingen en anderzijds door de gepaste inrichting van wegen op de grote assen en de creatie van 30-zones, met name in woongebieden. Er zullen sensibiliseringsmaatregelen worden uitgewerkt om de concretisering van die snelheidsbeperkende acties te begeleiden. Voorschrift 11 In samenwerking met het BUV en het BROH zal het BIM hulpinstrumenten uitwerken voor de besluitvorming inzake een geïntegreerde planning en beheer van het verkeerslawaai en dit ten behoeve van de beheerders van ruimtelijke ordening, stedenbouw, mobiliteit en wegennet in een stedelijke omgeving. Deze actie past in een project dat de financiële steun geniet van het LIFE-programma van de Europese Unie, en dit in het raam van de voorbereiding van de toekomstige Europese strategie inzake de strijd tegen geluidshinder. In de praktijk moet dit leiden tot een rapport dat technische en

____________________________________________________________________________________________


praktische aanbevelingen bevat en tot het bepalen van een betrouwbaar wiskundig prognose-instrument voor Brussel. De gemeenten zullen tijdens het hele onderzoek bij de werkzaamheden worden betrokken. Voorschrift 12 Overeenkomstig de bepalingen van de ordonnantie van 17 juli 1997 betreffende de milieuhinder in een stedelijke omgeving en uitgaande van de follow-up van de basisgegevens met betrekking tot de evolutie van de intensiteit van het wegverkeer en de spreiding ervan in Brussel, en van de tenuitvoerlegging van het IRIS-Plan, zullen het BIM en het BUV, om de 30 maanden een evaluatierapport opstellen m.b.t. de evolutie van de geluidshinder die wordt veroorzaakt door het autoverkeer. Dit zal gebeuren op basis van een betrouwbaar kadaster van het verkeersgeluid dat met dit doel zal worden opgesteld en van een inventaris van de klachten over geluidshinder veroorzaakt door het wegverkeer (schriftje 6-8 en 6-9). Voorschrift 13 Het BIM en het BUV zullen een evaluatierapport publiceren over de mogelijkheden om een beroep te doen op financiële instrumenten in verband met de auto, met als doel de strijd tegen geluidshinder veroorzaakt door het wegverkeer te financieren en aldus op termijn toegang te geven tot een structureel systeem van overheidssteun. II De curatieve benadering en het beheer van de zwarte punten Voorschrift 14 Op basis van het kadaster van het verkeerslawaai en andere informatie over de graad van verslechtering van de wegen en over het ontwerp van Gewestelijk Bestemmingsplan, is een eerste lijst van wegen (bijlage 2) geïdentificeerd die prioritair moet worden vernieuwd (kaart nr.1). De Regering neemt akte van deze eerste informatie, en zal er wanneer er beslissingen in verband met de renovatie van het wegennet worden genomen, rekening mee houden alsook met andere criteria aan de hand van de voogdij over de gemeenten en de mechanismen van gesubsidieerde werken. De Regering erkent dat de volgende plaatsen prioritair een akoestische studie vergen om hun akoestische rehabilitatie te overwegen. Het gaat om: De wijk Vogelenzang in Anderlecht Woongebied in de buurt van het kruispunt tussen J. Bracopslaan en M- Carêmelaan, waarlangs de spoorweglijn Brussel-Gent en de westelijke ring lopen. Het stuk spoorweg ligt dieper dan het woongebied en er passeren heel veel goederen- en reizigerstreinen. De belangrijke wegen worden gekenmerkt door zeer druk verkeer. De betrokken zone telt ongeveer 200 woningen. De wijk van de Plejaden – Kolonel Bourg Woongebied en gemengd gebied, aan weerskanten van de autosnelweg Brussel-Luik (E40). Deze belangrijke verkeersweg wordt gekenmerkt door druk en snel rijdend verkeer. De Plejadenwijk ligt in de gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe en de Kolonel Bourgwijk in de gemeente Evere. De betrokken zone telt ongeveer 200 woningen. Nieuwelaan - Kroonlaan Woongebied en gemengd gebied waardoor de spoorweglijn Brussel-Namen (lijn 161) en de Kroonlaan en de Nieuwelaan, twee belangrijke verkeerswegen, lopen. De spoorlijn ligt dieper dan het woongebied en er passeren heel veel goederen- en reizigerstreinen. De belangrijke wegen worden gekenmerkt door zeer druk verkeer van het pulserende type. De betrokken zone telt ongeveer 300 woningen.

____________________________________________________________________________________________


Invalidenlaan Woongebieden waardoor een belangrijke weg loopt die wordt gekenmerkt door druk en vrij snel verkeer. De betrokken zone telt ongeveer 100 woningen. Hermann-Debroux Zone met sterk gemengde functies, administratieve zone, woongebied en parkgebied, aan weerskanten van de autosnelweg Brussel-Namen (E411), die in viaductvorm loopt en gekenmerkt wordt door druk verkeer met vrij hoge snelheid. De betrokken zone telt ongeveer 100 woningen. Generaal Wahislaan, Reyerslaan en Lambermontlaan Zone met sterk gemengde functies en woongebied, aan weerskanten van de belangrijke verkeersweg die wordt gevormd door de Generaal Wahislaan, de Reyerslaan en de Lambermontlaan, die gekenmerkt worden door druk, vlot verkeer met vrij hoge snelheid. De betrokken zone telt ongeveer 2000 woningen. Wereldtentoonstellinglaan Administratieve zone, parkgebied en woongebied, aan weerskanten van de belangrijke verkeersweg die wordt gevormd door een deel van de Wereldtentoonstellingslaan in Jette, die wordt gekenmerkt door druk, vlot verkeer met vrij hoge snelheid. De betrokken zone telt ongeveer 600 woningen. Haachtsesteenweg Woongebieden aan weerskanten van de belangrijke verkeersweg die wordt gevormd door een deel van de Haachtsesteenweg in Schaarbeek waar een druk, pulserend verkeer passeert, met een vrij hoog percentage vrachtwagens. De betrokken zone telt ongeveer 500 woningen. Op basis van de reacties van het openbaar onderzoek, werden bovendien de volgende sites geïdentificeerd: Op het grondgebied Evere: Haachtsesteenweg, Leuvensesteenweg en Leopold III-laan De Beaulieu-site in Oudergem Berchem: Keizer Karellaan en Gentsesteenweg Leuvensesteenweg (komt door Schaarbeek en Sint-Joost) Jaarlijks zal een tijdschema voor het bestuderen van de zwarte punten worden vastgelegd. Dat moet leiden tot het aanstippen van herinrichtingen en/of procedures voor de beperking van de hinder voor de buurtbewoners. Dat tijdschema zal in toepassing van artikel 10 van de ordonnantie worden aangevuld met de aanvragen vanuit de bevolking. III De MIVB, TEC, De Lijn Voorschrift 15 De Regering zal in het beheerscontract van de MIVB het beginsel van overleg tussen het BIM en het BUV opnemen met het oog op een gezamenlijk beleid voor minder geluidshinder met name op basis van de identificatie van de zwarte punten waar de MIVB bij betrokken is, en het zoeken van oplossingen, de integratie van de geluidsnormen in de bestekken voor aankoop van rollend materieel en infrastructuur, de rijstijl van de bestuurders alsook de definitie van geluidsdoelstellingen die door het openbaar vervoer moeten worden gerespecteerd, enzovoort. In dit verband zullen de MIVB en het BIM via de uitwisseling van informatie over de parameters voor het verkeersbeheer een kadaster opmaken van de geluidshinder die wordt veroorzaakt door het openbaar vervoer. Voorschrift 16 Het Gewest zal TEC en De Lijn betrekken bij het zoeken naar gemeenschappelijke oplossingen voor de ontwikkeling van een beleid van minder geluidshinder met betrekking tot het openbaar vervoer in Brussel.

____________________________________________________________________________________________


IV De afvalophalingen Voorschrift 17 De Regering zal het GAN belasten met de voorbereiding, en dit in samenwerking met het BIM, van een plan voor minder geluidshinder voor de ophaalactiviteiten van afval. De verwijdering van containerafval en de straatreiniging zullen bijvoorbeeld kunnen worden georganiseerd met inachtneming van het residentiële karakter van de bewoonde wijken bij de inzamelingen vóór 7h00 ‘s morgens of na 22h00 ‘s avonds in de week, evenals in het weekend en op feestdagen, waarbij tevens de imperatieven van de algemene mobiliteit van het Gewest zullen worden geïntegreerd. Dit plan zal ten minste de volgende punten moeten bevatten: het zoeken naar minder luidruchtig materieel (opnemen van clausules in de bestekken voor aankoop van materieel of geluidsisolatie verzorgen van het bestaande materieel), vaststelling van de werkuren overeenkomstig de zones, opleiding van de ambtenaren tot minder luidruchtig gedrag, plaatsbepaling van de containers, enzovoort. V De toegankelijkheid van de stad voor vrachtwagens Voorschrift 18 In het raam van de tenuitvoerlegging van het IRIS-plan, met name om de woonfunctie van de stad te vrijwaren, zal het BUV in samenwerking met de gemeenten, het BROH, het BIM en de betrokken economische sectoren de negatieve effecten van het goederentransport op het gewestelijk grondgebied trachten te verminderen door een verkeersplan met 4 punten: 1. verbod op alle transitverkeer door het Gewest. Het transitverkeer moet zich beperken tot de

ring; Voor het verkeer met bestemming het Gewest: 2. vrij verkeer voor alle vrachtauto’s over het hele hoofdwegennet (belangrijke grootstedelijke

wegen, hoofdwegen en autosnelwegen); 3. verkeersverbod voor vrachtwagens met meer dan twee wielassen op wegen tussen wijken

(behalve lokaal verkeer waarvan de noodzaak behoorlijk kan bewezen worden door de bestuurder van het voertuig);

4. binnen de mazen die worden gevormd door de bovengenoemde wegen, zullen de beperkingen – in uurbereik of tongewicht – en de keuze van de route die het minst nadelig is voor het leefmilieu (en van de daaraan gekoppelde begeleidende maatregelen) worden verfijnd door ze te integreren in de stedenbouwkundige vergunningen en milieuvergunningen.

Het BUV zal een gedragscode opstellen om de gemeenten te helpen een coherente aanpak te volgen bij het onderzoeken van de vergunning. De gemeenten zullen onderling overleg plegen om terzake coherente maatregelen te bepalen. Dankzij een uitzonderingsstelsel zal rekening kunnen worden gehouden met bijzondere gevallen en gevallen van overmacht. VI De akoestische prestaties van voertuigen, motorfietsen en vrachtwagens

____________________________________________________________________________________________


Voorschrift 19 De gemeentepolities en/of de rijkswacht zullen met de steun van het BIM controlecampagnes voor de voertuigen organiseren om de geluidsnormen voor motorvoertuigen, met name bromfietsen, te doen naleven, en dit overeenkomstig de technische conformiteit.

____________________________________________________________________________________________


Bijlage 3: Vliegtuiglawaai: voorschriften Voorschrift 20 Om de federale voornemens te bevestigen stelt de Regering de federale overheid voor te onderhandelen over een samenwerkingsovereenkomst die betrekking heeft op de ontwikkeling van een beleid voor de minste geluidshinder. Dat dient erop gericht te zijn minstens de normen te respecteren die door het Gewest werden gedefinieerd voor de bewoners van overvlogen gebieden, in de context van de huidige situatie en in het raam van de toekomstige ontwikkeling van de luchthaven van Brussel-Nationaal. Die overeenkomst moet voorzien in een verbetering (en ten minste een handhaving) (schriftje 6-32) van de huidige geluidssituatie op de grond en in het aanwenden van de heffingen op “geluidshinder” veroorzaakt bij het landen of opstijgen voor de financiering van een fonds, dat aangewend zal worden voor de akoestische bescherming van de woningen in de meest getroffen zones en/of voor de ontwikkeling van geluidsarme alternatieven. De Regering houdt vol dat een beleid voor de minste geluidshinder voor de luchthaven van Brussel-Nationaal slechts kans maakt op succes indien het gebaseerd is op (schriftje 6-33 en 6-34):

het gebruik van economische instrumenten die verband houden met de nagestreefde beperking van de geluidshinder en die bestemd zijn voor een beleid voor de minste geluidshinder;

•

•

•

•

•

•

de ontwikkeling van een klimaat van wederzijds vertrouwen dat gebaseerd is op transparantie op het vlak van de informatie over het leefmilieu en de veiligheid; de definitie van minimumregels voor geluidshinder waaraan alle Belgische luchthavens zich moeten houden; in het ideale geval zou de Europese Commissie de bevoegdheid hebben om de gemeenschappelijke minimale basis vast te leggen met betrekking tot de milieuregels die gelden voor alle Europese luchthavens; het in gemeenschappelijk overleg ontwikkelen van een luchthavenbeleid door de federale overheid en de Gewesten dat, in voorkomend geval, gericht is op de specialisatie van bepaalde luchthavens; de uitwerking, door een organisatie die onafhankelijk is van Belgocontrol, van voorstellen met betrekking tot de nieuwe vluchtprocedures voor de luchthaven van Brussel-Nationaal waarin rekening wordt gehouden met de bewoners van overvlogen gebieden; die voorstellen kunnen het voorwerp zijn van discussies en tests. een analyse van een eventuele plafonnering van het aantal vluchten tijdens de dag en een minimalisering (zelfs afschaffing) van de nachtvluchten in relatie tot de verwezenlijking van de geluidsdoelstellingen.

Bij gebrek aan een afdoend akkoord met het federale niveau zal het Gewest het volledige juridische en reglementaire arsenaal ontplooien dat nodig is om de burgers een minimum aan rust te garanderen. Voorschrift 21 Teneinde duidelijkheid te scheppen over haar intenties, heeft de Brusselse Regering bij besluit normen gedefinieerd inzake het maximaal toelaatbare geluidsniveau dat de bewoners van overvlogen gebieden mogen ondergaan, alsook de planning van de periode binnen welke die doelstellingen moeten worden gehaald. Dit besluit werd door de Raad van State goedgekeurd en de normen ervan zijn van toepassing vanaf 1 januari 2000. Er wordt voorzien in: • de definitie van de zones waarin grenswaarden zijn bepaald voor de geluidsimmissies; • de definitie van de grenswaarden per overvliegend vliegtuig en per periode.

____________________________________________________________________________________________


Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werd verdeeld in drie zones (0, 1, 2 opgesteld in functie van de luchtcorridors); die werden gepreciseerd door de SID’s (standard instrument departure chart) van de OIBL (organisatie voor de internationale burgerlijke luchtvaart). De zones zijn afgebakend door de grenzen van het gewestelijk grondgebied en cirkelbogen van stralen die uitkomen en gecentreerd zijn op een baken (dat zich bevindt in de buurt van de baan 25L/07R), waardoor elk vliegtuig op elk moment kan zien op welke afstand het zich van dat punt bevindt. Het weet dus op elk moment exact in welke zone het zich bevindt. Indien die normen worden nageleefd, moet dat leiden tot een aanzienlijke verbetering van de akoestische situatie van de bewoners van de overvlogen gebieden. Volgens een raming van het BIM kan de akoestische winst namelijk het volgende bedragen:

overdag ‘s nachts A Haren 3 dB(A) 8,9 dB(A) A Evere 4 dB(A) 3,5 dB(A)

____________________________________________________________________________________________


Bijlage 4: Spoorwegverkeer: voorschriften

Voorschrift 22 Het geluidskadaster van de spoorwegen zal regelmatig geactualiseerd worden. Vanuit een streven naar transparantie en objectiviteit zal het BIM de NMBS de toegang garanderen tot de metingen die worden verzameld door de meetstations. In ruil vraagt het Gewest aan de NMBS toegang tot informatie die verband houdt met het beheer van het verkeer en dit per lijn (verdeling, intensiteit, type enz.). Voorschrift 23 De Regering stelt de federale overheid voor een overeenkomst (of rechtstreeks met de NMBS) af te sluiten die betrekking heeft op de ontwikkeling van een beleid voor de minste geluidshinder en de minste trillingen ten behoeve van de bewoners van de gebieden die grenzen aan de spoorwegen van de NMBS. Die overeenkomst moet met name voorzien in een bepaling van de doelstellingen inzake geluidskwaliteit en de planning ervan, de identificatie van de zwarte punten, de verbetering (en ten minste de handhaving) van de huidige akoestische situatie, de integratie van de factor geluidshinder in het beleid voor de ontwikkeling van het spoorwegverkeer in Brussel, alsook in het beheer van de bouwplaatsen, maatregelen voor de sanering en/of geluidsisolatie van de aangrenzende woningen die deels dienen te gebeuren voor rekening van de NMBS. De Regering zal die bekommernissen integreren in de onderhandelingen die ze voert met het oog op de ontwikkeling van een GEN rond Brussel. Bij gebrek aan een overeenkomst zal de Regering het volledige juridische en reglementaire arsenaal ontplooien dat nodig is om de burgers een minimum aan rust te garanderen. De buurtbewoners zullen bij de uitwerking van antigeluidsmaatregelen worden betrokken. Voorschrift 24 Er werd een bepaald aantal potentiële conflictzones geïdentificeerd tussen de spoorweg en de woonfunctie in het aangrenzende gebied (kaart nr. 3 en bijlage nr. 3). Hieruit (bijlage 3) werd een bepaald aantal zwarte punten geselecteerd. Ze moeten prioritair het voorwerp zijn van een grondige studie. We vermelden: De metalen brug die de Tentoonstellingslaan overspant Gemengde zone, parkzone en woonzone gelegen in de buurt van de metalen brug (oud ontwerp) van de lijn Brussel-Antwerpen en die de Wereldtentoonstellingslaan in Jette kruist. De betrokken zone telt ongeveer 150 woningen. Het station van Bosvoorde en Eikhove Woonzone langs de spoorweglijn Brussel-Namen (lijn 161). Het stuk spoorweg ligt lager dan het terrein en wordt gekenmerkt door goederen- en reizigersverkeer met een hoge dichtheid en een relatief hoge snelheid. De betrokken zone telt ongeveer 70 woningen. De tuinwijk “Het Rad” en haar onmiddellijke omgeving te Anderlecht Langs beide zijden van de spoorweg is er een grote woondensiteit, bovendien staan de huizen vlakbij de spoorweglijn. De spoorweglijn Brussel-Gent is gekenmerkt door een hoge dichtheid van het goederen- en reizigersverkeer, met specifieke effecten voor de geluidswaarneming en –verplaatsing. De tuinwijk en haar onmiddellijke omgeving telt enkele honderden woningen. De plaatsaanduiding van de zwarte punten is opgenomen in bijlage 1. Op basis van de reacties uit het openbaar onderzoek werden de volgende spoorsites geïdentificeerd: Bosvoorde:

____________________________________________________________________________________________


- op lijn L161, het stuk “Archiefstraat – Emile Van Becelaerelaan” - op de lijnen L26 en L161, de buurt “Hakhoutlaan – Weigeliasdreef – Marie-Clothildelaan”

Etterbeek: de bewoonde zones langs lijn 26. Evere: de conflictzones op lijn 26 tussen de Wahislaan en de Bordetlaan; Haren: langs de assen naar Zaventem en Keulen met betrekking tot de uitbouw van de HST-

terminal TGV. Oudergem: de secties Papedelle, Driebruggen en volgende, volgens de metrolijn Debroux en lijn

26. Schaarbeek: het stuk van lijn 26 na de Plaskysquare, alsook het Verboeckhovenplein en het

station-Schaarbeek (nabijheid HST). In Berchem: het stuk van lijn 50 dat de gemeente doorkruist; Neder-Over-Heembeek: in het raam van de doortocht van het GEN en de HST, letten op het

feit dat NOH een klankkast is ten aanzien van het rangeerstation in Schaarbeek. De zwarte punten komen overeen met de bewoonde of bebouwde zones waar er ofwel een concentratie is van geluidsbronnen, ofwel een hoog aantal klachten die verband houden met geluidshinder. De geluidssituatie wordt er als hinderlijk ervaren. De erkenning als zwart punt houdt evenwel niet in dat een sanering absoluut noodzakelijk is, maar wel dat er een objectief en grondig onderzoek moet worden uitgevoerd. De Regering wil zich toeleggen op de erkenning, de bestudering, de objectivering en de organisatie van de onmiddellijke en gezamenlijke aanpak van een aantal zwarte punten door de overheid (mechanisme van het saneringsplan). Het Gewest zal, in samenwerking met de NMBS, jaarlijks een tijdschema voor het bestuderen van de zwarte punten inzake het spoorverkeer vastleggen. Dat moet leiden tot het aanstippen van herinrichtingen en/of procedures voor de beperking van de hinder voor de buurtbewoners. Een bepaalde graad van prioriteit zal worden toegekend aan ‘artikel 10’. Indien, na beschouwing van alle oplossingen die vanuit technisch-economisch oogpunt mogelijk zijn voor een welbepaald zwart punt, de geluidsbron van de spoorweg niet kan worden teruggedrongen tot een aanvaardbaar niveau, dan zal een mechanisme worden ingevoerd voor de financiering van de akoestische isolatie van de woningen. Hiervoor moet naar een financiële verantwoordelijkheid van de NMBS worden gezocht. Voorschrift 25 Na meetcampagnes, omschrijving van de hinder en een precieze evaluatie van de getroffen bevolkingsgroepen, zal de Regering aan de hand van een besluit ofwel de richtwaarden of kwaliteitsdoeleinden vastleggen, ofwel normen vastleggen die het maximaal toelaatbare geluidsniveau aangeven waaraan de buurtbewoners van de spoorwegen kunnen worden onderworpen, alsook de planning van de termijn waarbinnen die doelstellingen moeten worden bereikt.

____________________________________________________________________________________________


Bijlage 5: Structurele geluidshinder

I Ingedeelde inrichtingen Voorschrift 26 Zodra het plan is aangenomen, zal het BIM, in samenwerking met ECOBRU, nagaan wat de oorsprong en de oorzaken zijn van het frequent voorkomen van klachten over geluidshinder die verband houden met de ingedeelde technische inrichtingen, in het bijzonder wat betreft de koelinstallaties, klimaatregeling enz. Voor elke probleemcategorie zal het BIM, na een technologisch onderzoek en casestudies, in samenwerking met de betrokken bedrijfstak sectorale maatregelen (waaronder met name normen) formuleren met betrekking tot de beste beschikbare technologieën. Informatie hieromtrent zal worden verspreid onder de betrokken vaklieden. Ook in het raam van het geïntegreerd charter voor ecodynamisme in ondernemingen zal dit knelpunt aan bod komen. II. Bouwwerven Voorschrift 27 In toepassing van de ordonnantie betreffende de geluidshinder in een stedelijke omgeving neemt de Brusselse Hoofdstedelijke Regering specifieke normen aan ter bestrijding van de geluidshinder die wordt veroorzaakt door bouwterreinen. Het voorstel houdt rekening met de periode van de week, het uur van de dag, enz. (schriftje 6-16). Bij de uitwerking van die normen zal rekening worden gehouden met de specifieke aspecten van nachtelijke bouwwerven. Voorschrift 28 Teneinde het werk van de beheerders van bouwwerven te vergemakkelijken, zullen het BUV en het BIM na een onderzoek op het terrein en in samenwerking met de Bouwconfederatie een gids met goede praktijken opstellen, waarin de toepasselijke reglementering is opgenomen, alsook aanbevelingen gericht op het respecteren van de buurt, technieken en organisaties voor het minste geluid enz. Op basis van die etappe kunnen door de sector opleidingen worden verzorgd of in de beroepslessen worden geïntegreerd. III Alarmen en sirenes Voorschrift 29 Het BIM zal met het ministerie van Binnenlandse Zaken, de betrokken sector en de verzekeringssector onderhandelen over een plan voor het minste geluid dat ertoe strekt:

de ontwikkeling van de stilste alarmsystemen (gebouwen en voertuigen) te bevorderen • • gemeenschappelijke regels te bepalen met betrekking tot het gebruik van sirenes van prioritaire

voertuigen en hun geluidskenmerken. Vooraf zal een technologisch onderzoek naar alarmsystemen en sirenes worden uitgevoerd. IV Elektronisch versterkte muziek Voorschrift 30 Na het uitvoeren van een onderzoek op het terrein naar de werkelijk bestaande toestanden in dergelijke inrichtingen en na het identificeren van de mogelijke aanpassingsmaatregelen (beperking

____________________________________________________________________________________________


van het geluidsniveau, vormveranderingen van de akoestische afscherming,…), zal overgegaan worden tot herziening van het koninklijk besluit uit 1977 waarin akoestische normen werden vastgesteld voor het verspreiden van elektronisch versterkte muziek. Daarnaast zal de Regering bij de overheden die bevoegd zijn voor de volksgezondheid en voor de vaststelling van de productnormen, ijveren voor het treffen van sensibiliserende, preventieve en curatieve maatregelen. Met name informatie- en bewustmakingscampagnes die toegespitst zijn op de jeugd en de problemen van doofheid ingevolge muziek zouden moeten worden georganiseerd. Sensibiliseringsmaatregelen rond de impact van geluid op de gezondheid zullen worden gericht aan de professionals uit de geluidssector, concertorganisatoren, bioscoopuitbaters,… V Harmonisering van de gemeentelijke verordeningen Voorschrift 31 Het BIM zal, ten behoeve van de gemeenten, communicatie-instrumenten uitwerken die bestemd zijn voor de bewoners en die betrekking hebben op de relaties in de buurt en de preventie van conflicten. Voorschrift 32 Na een analyse van de gemeentelijke verordeningen en na overleg met de gemeenten, zal het BIM voor de 19 gemeenten algemene en eenduidige regels voorstellen die een identieke minimale basis vormen. Om specifieke situaties te regelen, wordt in precieze bevoegdverklaringen voorzien op gemeentelijk niveau, met name wat betreft specifieke activiteiten zoals marskramers, markten enz. Voorschrift 33 De Regering zal, na overleg met de gemeenten, algemene principes voorstellen die gelden voor elk openluchtevenement dat ‘s avonds wordt georganiseerd op een plaats in de buurt van woonzones waarvan het de bewoners kan hinderen. Voorschrift 34 Na overleg met de gemeenten zal de Brusselse Hoofdstedelijke Regering algemene regels voorstellen met betrekking tot de etablissementen die toegankelijk zijn voor het publiek, zoals cafés, bars, restaurants en concertzalen, met uitzondering van de etablissementen die al onder het stelsel van de milieuvergunningen vallen. Er wordt ook in bijzondere machtigingen van de Burgemeester voorzien. Voor zones waar een hoge dichtheid van dergelijke etablissementen is, kan een mogelijk alternatief voor de reglementering bestaan in een vaststelling van de werkingsregels op basis van een onderhandelingsprocedure, waaraan de buurtbewoners en de Gemeente deelnemen. VI Behandeling van de klachten Voorschrift 35 De Regering zal aan elke gemeente een protocol van akkoord voorstellen waarin de hierboven algemeen gedefinieerde principes inzake klachtenbeheer worden gepreciseerd, met het doel de desbetreffende organisatie in te voeren. Voorschrift 36 Overeenkomstig artikel 10 van de ordonnantie ter bestrijding van de geluidshinder in een stedelijke omgeving, kunnen de bewoners vragen om een onderzoek uit te voeren naar de geluidshinder in hun buurt. Na een beslissing van de overheid waarbij de zaak aanhangig is gemaakt, zal het BIM een plaatsbeschrijving van het geluidsniveau in de betrokken zone uitvoeren.

____________________________________________________________________________________________


Het zal uiteraard om geluidshinder gaan waarvan de veelheid, de complexiteit en/of de omvang geen eenvoudige toepassing van de reglementering toelaat en/of omdat de reglementering het niet mogelijk maakt een of andere aanstichter eenvoudigweg verantwoordelijk te stellen. Het zal voornamelijk gaan om geluidshinder die toe te schrijven is aan het verkeer. Voorschrift 37 De Regering zal de mogelijkheid bestuderen om een bemiddelingsstructuur voor conflictgeschillen op te richten waarop de gemeenten die erom vragen zich kunnen beroepen. Bewuste structuur wordt na een werking van twee jaar geëvalueerd. Voorschrift 38 Het BIM zal voor rekening van de gemeenten geluidsmetingen uitvoeren met het oog op de vaststelling van de hinder die het voorwerp is van een gerechtelijk onderzoek. Het BIM neemt tevens de behandeling op zich van de klachten die door de gemeenten worden doorgegeven en die, omwille van hun complexiteit, de technische en operationele capaciteiten van de Gemeente overschrijden, voor zover de hinder repetitief en reproduceerbaar is. In voorkomend geval zal het BIM voor de gemeenten die dat zouden wensen opleidingen inzake conflictbeheersing kunnen organiseren.

____________________________________________________________________________________________


Bijlage 6 De opvoeding en de bewustmaking van de burger: voorschriften

Voorschrift 39 Het BIM zal ten behoeve van de burger een informatiedocument opstellen, zodat hij op de hoogte is van zijn rechten, zijn actiemiddelen en van de meest nabije overheid tot wie hij zich kan richten. Voorschrift 40 Het BIM zal, met name op het niveau van de scholen, informatie- en bewustmakingscampagnes organiseren over een respectvol gedrag. We vermelden als doelwitten: • het gedrag thuis (tv, blaffende honden, huishoudtoestellen…); • het rijgedrag met de auto; • het gedrag op straat; • elektronisch versterkte muziek; • enz. In de mate van het mogelijke zal het Gewest tevens specifieke, maar ingrijpende acties steunen en ontwikkelen, in de stijl van een “autovrije wijk” ter gelegenheid van culturele, sport- of feestelijke evenementen, zodat een ander geluidsklimaat kan worden gecreëerd. Om het goede voorbeeld te geven, zal het Gewest erop toezien een gedrag aan te kweken dat zorg draagt voor de geluidsomgeving (aankoop van geluidsarme voertuigen…). De uitvoering van de meeste voorschriften zal overigens gepaard gaan met communicatiemaatregelen. Voorschrift 41 Het Gewest schrijft zich in in een demarche voor de samenwerking met andere Europese steden om op het vlak van de strijd tegen de geluidshinder in een stedelijke omgeving de uitwisseling van informatie, ervaringen en gedragscodes te bevorderen. Voorschrift 42 Het BIM zal de evaluatie van de uitvoering van het plan om de 30 maanden evalueren. De evaluatie wordt aan de Regering overgezonden (artikel 7 van de ordonnantie van 17 juli 1997 met betrekking tot de strijd tegen de geluidshinder in een stedelijke omgeving).

____________________________________________________________________________________________


Bien que le bruit constitue l’une des nuisances majeures ... · Vrschr. 11 Beheer en planning...

Documents

Transcript of Bien que le bruit constitue l’une des nuisances majeures ... · Vrschr. 11 Beheer en planning...