1

Bezoekverslag Wereld Water Forum 5 16 - 20 maart 2009, Istanbul

Van 16 tot 20 maart 2009 vond in Istanbul het vijfde Wereld Water Forum plaats. Het Wereld Water

Forum wordt iedere drie jaar gehouden en is dé grootste waterconferentie ter wereld. Nederlandse

waterexpertise wordt wereldwijd hoog aangeslagen. Daarom heeft Nederland een prominente rol

gekregen op het forum.

‘Adapt Now!’ was het thema dat centraal stond bij de Nederlandse inzet tijdens het Wereld Water

Forum 5. Met deze slogan vestigde Nederland de aandacht op de urgentie van klimaatadaptatie in de

breedste zin van het woord. Niet alleen met betrekking tot technologieën en bouwwerken, maar ook

met betrekking tot hoe we leven, wonen en denken. Nederlandse politici, wetenschappers,

specialisten en bestuurders lieten op het forum locale ‘best practices’ zien: nieuwe technologieën,

solidariteit binnen delta's, nieuwe manieren van management en samenwerking, rampenbestrijding,

het beschermen van natuurlijke bronnen en systemen en de waterfootprint theorie (deze laat zien

hoeveel en hoe vaak we water gebruiken en dus hoe belangrijk schoon en voldoende water is).

De Nederlandse organisaties coördineerden een aantal thema's: Het CPWC (Cooperative Programme

on Water and Climate) coördineerde het topic 'adapting to climate change'. Wageningen Universiteit

speelde een centrale rol in het thema 'Managing and protecting Water Resources' en het in Delft

gebaseerde 'Unesco -IHE' leverde belangrijke expertise voor het thema 'Knowledge and Capacity

Building.' Het NWP (Netherlands Water Partnership) coordineerde en ondersteunde de Nederlandse

deelname in Istanbul. Onderstaand een selectie van de Nederlandse bijdragen en de rol van de

provincie Zuid-Holland daarin.

Nederlands Paviljoen

Op het Wereld Water Forum terrein waren veel landen vertegenwoordigd met een zogenaamd

paviljoen. Ook Nederland had een eigen paviljoen. De provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en

Overijssel, het NWP, Deltares, DHV, Rotterdam en negen NGO’s presenteerden daar Nederlandse

waterprojecten.

2

Local actions in areas with increasing precipitation, runoff and sea-level rise

De programmadirecteur Kust, Hans Kleij, nam deel aan een rondetafeldiscussie over dit thema en is

daarbij ingegaan op de managementaspecten m.b.t. kustontwikkeling. Andere deelnemers waren o.a.:

gedeputeerde dhr. Jansen van de provincie Overijssel, de International Union for Conservation of

Nature (IUCN), het World Wide Fund for Nature (WWF) en Wetlands International. Naar aaanleiding

van deze sessie zijn afspraken gemaakt over samenwerking tussen de provincie Zuid-Holland en het

IUCN en WWF.

Side event 'Science and Governance in the Delta'

De gelegenheidsalliantie 'Dutch Partners for Water' (Provincies Noord-Brabant, Noord-Holland en

Zuid-Holland, de Unie van Waterschappen, het programma Leven met Water, het CPWC en het

Netherlands Water Partnership) presenteerde Nederland in het side event 'Science and Governance

in the Delta'. Het accent van het side event lag op het exposeren van de Nederlandse drive voor

internationale samenwerking op het gebied van klimaat en waterbeheer. In korte sessies (catwalk and

cartoon talks) presenteerden acht Nederlandse en buitenlandse bestuurders en directeuren

innovatieve waterprojecten op het vlak van klimaatadaptatie. Bij het event waren bijna 200

geinteresseerden uit diverse landen, zoals Turkijke, USA, China, Japan, Finland, Egypte en

Schotland.

Lenie Dwarshuis gaf tijdens het side event een toelichting op het project Zandmotor als voorbeeld van

‘Bouwen met de Natuur’, en de innovatieve aspecten daarvan; een natuurlijke wijze van

kustversterking waarmee gelijktijdig nieuwe ruimte wordt gecreëerd ten behoeve van natuur en

recreatie en de wijze waarop de marktpartijen al in de planvormingsfase worden betrokken.

3

Building with Nature in the Netherlands: the Sand Engine

In combinatie met de presentatie van Lenie Dwarshuis en op uitnodiging van haar vertelde de

directeur van het programma Fresh Water van het World Wide Fund for Nature International, dhr. Dr.

Lifeng, over de wijze waarop zijn organisatie het concept van ‘building with nature’ wereldwijd toepast,

o.a. in de Yangtze Delta in China, als reactie op de effecten van klimaatverandering. Met dhr. Dr. Li

Lifeng heeft Lenie Dwarshuis afgesproken om op korte termijn te verkennen welke rol hij kan spelen

binnen de samenwerkingsrelaties tussen de provincie Zuid-Holland en China. Binnenkort zal hij in het

kader van zijn bezoek aan het Nederlandse Wereld Natuur Fonds ook de Zuid-Hollandse kust

bezoeken.

4

Andere sprekers tijdens het side event waren:

- Renske Peters, directeur Directoraat Generaal Water, over veiligheid in de Delta;

- Raimond Kemur, “program director Spatial Planning PU Indonesia”, over duurzame ruimtelijke

ordening in Indonesië;

- John Jacobs, gemeente Rotterdam, over duurzame ruimtelijke ordening in Nederland /

Rotterdam;

- Richard Ashley, program director COSS network, UK, over “opportunities and benefits from

adaptation”;

- Sybe Schaap, voorzitter Unie van Waterschappen, over een samenwerkingsproject in Zuid-

Afrika;

- Rinske Kruisinga, gedeputeerde provincie Noord-Holland, over “Coastal Cities Management”;

- Peter Glas, Waterschap de Dommel, over waterbeheer in landelijke gebieden;

- Annemarie Moons, gedeputeerde provincie Noord-Brabant, over “Delta management”.

Rotterdam: Connecting Delta Cities

Rotterdam presenteerde op het Wereld Water Forum het netwerk 'Connecting Delta Cities', een

netwerk van deltasteden in de wereld die samen zullen optrekken om kennis te delen op het gebied

van klimaatadaptatie. De documentaire 'connecting Delta Cities' ging in premiere op het forum.

Dutch Delta Design

Tijdens het Waterforum werd ook het initiatief Dutch Delta Design (DDD) gepresenteerd. Trekker

hiervan is het ministerie van Verkeer en Waterstaat DDD wil Nederland als waterkennisland weer

stevig op de kaart zetten. We zijn nu te versnipperd. Soms is dat een kracht, maar het is ook de reden

dat kansen worden gemist. Daarom is een groep instanties uit de watersector bijeengekomen om een

plan uit te werken wat is gericht op het opheffen van die versnippering, dat plan heet Dutch Delta

Design 2012, kortweg DDD2012.

DDD2012 wil krachtig bijdragen om de nadelen van de versnippering op te heffen. Het is nodig dat de

overheden in binnen en buitenland, het internationale bedrijfsleven én elke Nederlander weet dat

Nederland Waterland nummer 1 is. Dat imago moet bestaan uit:

- No 1 in opleiding en onderzoek - No 1 in water (gerelateerd) bedrijfsleven - No 1 in water infrastructuur (met spectaculaire voorbeelden als de Maeslantkering) - No 1 in innovatie

DDD2012 wil dit realiseren door

- Branding: een krachtige branding van Nederland Waterland; - Manifestatie DDD2012: in 2012 vindt gedurende drie maanden een manifestatie plaats met

top-wateractiviteiten, die “de ogen van de wereld op Nederland Waterland zullen richten”, Nederland profileert zich dan als Waterland met daarbinnen locaties en topactiviteiten met eigen profiel (bijv. Rotterdam: Climate Proof/Campus/Stadshavens proeftuin);

- Kwaliteitslabel. Permanente top-activiteiten die bijdragen aan de doelstelling krijgen een kwaliteitslabel (een ‘Michelin-ster’). De top-activiteiten krijgen faciliteiten van de overheid en de sector en krijgen de aandacht van de internationale gemeenschap;

- Hub. Een plek/gebouw (fysiek en virtueel) waar de ‘waterkwaliteiten’ van Nederland samenwerken, waar buitenstaanders gemakkelijk toegang krijgen tot de top van de watersector, waar nieuwe innovaties ontstaan. Zowel een gebouw (icoon), als een website. Voor het icoongebouw, de zogenaamde waterhub, zijn zowel Schiphol als Rotterdam in de race. Beide geven 31 maart een presentatie door middel van een bidbook. Na afloop vindt een stemming plaats en is duidelijk welk van de twee plaatsen het wordt.

5

Rotterdam heeft Zuid-Holland gevraagd mee te werken aan het bidbook door middel van een videoboodschap. Lenie Dwarshuis heeft in een videoboodschap haar voorkeur voor Rotterdam uitgesproken omdat Rotterdam als belangrijke economische stad in de Zuidvleugel relatie heeft tot de kust, de zuidwestelijke delta, buitendijkse gebieden, en een stad die zich als Water en Klimaat stad op de kaart kan zetten.

Het Waterfootprint Netwerk

Hoeveel water kost een kopje koffie, of een bordje rijst? De universiteit van Twente heeft het in kaart

gebracht. Professor Arjen Hoekstra gaf in de sessie 'Taming Bigfoot', gecoördineerd door het

European Water Partnership, tekst en uitleg over zijn theorie.

Zie ook www.waterfootprint.org.

Nederland en klimaatadaptatie: Change Magazine

De gelegenheidsalliantie 'Dutch Partners for Water' (Provincies Noord-Brabant, Noord-Holland en

Zuid-Holland, de Unie van Waterschappen, het programma Leven met Water, het CPWC en het NWP)

heeft ter gelegenheid van het Wereld Water Forum 5 een speciale editie van het Change Magazine

uitgebracht, met als thema ‘Adaptation in the Dutch Delta’, waarin ook artikelen zijn opgenomen over

de Zandmotor en de Zuid-Westelijke Delta; een exemplaar hiervan vindt u bijgevoegd.

Naar aanleiding van deelname door de provincie Zuid-Holland aan het Wereld Water Forum 5 zijn

artikelen verschenen in regionale dagbladen, RTV West en vakbladen. Opvallend was de openlijke

steun in de media vanuit natuurorganisaties en wetenschappers voor de Zandmotor.

Op woensdag 18 maart heeft de Zuid-Hollandse

delegatie op uitnodiging van de Consul

Generaal van Nederland in Istanbul, dhr. Onno

Kervers, deelgenomen aan een cocktail

prolongé ter gelegenheid van het bezoek van

Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Oranje

en de Staatssecretaris van Verkeer en

Waterstaat, mw. Huizinga-Heringa.