1

Istanbul strekt zich uit over twee continenten, Europa inhet westen en Azië in het oosten. De Bosporus stroomtdoor het hart van de stad en verbindt de Zwarte Zee, deZee van Marmara en de Gouden Hoorn met elkaar.

Als voormalige hoofdstad van drie opeenvolgende wereldrijken -het Romeinse, hetByzantijnse en Osmaanse- eert en beschermt Istanbul haar verleden en kijkt tegelijkertijd uitnaar een moderne toekomst. Istanbul is niet alleen een historische stad, maar zij is ook heteconomisch hart van de Republiek Turkije. Elke dag vaart een ononderbroken rij vanolietankers en handelsschepen door de Bosporus.‹stanbul fascineert haar bezoekers vooral om haar variatie. Het aantal musea, kerken,paleizen, moskeeën, bazaars en idyllische plekjes lijkt oneindig. Wanneer u bij zons-ondergang, achteroverleunend aan de oever van de Bosporus het rode avondlicht zietweerspiegelen in de ramen aan de overzijde, dan zult u begrijpen waarom vele eeuwengeleden kolonisten op deze bijzondere plek neergestreken zijn. Dit zijn van die momentenwaarop u voelt waarom Istanbul een van de prachtigste steden van de wereld is.

Dolmabahçe PaleisDolmabahçe PaleisBo¤aziçi brugBo¤aziçi brug

Ayasofya museumAyasofya museum

2

Topkap› PaleisTopkap› Paleis

3

Op een schiereilandje waar de Bosporus, de Gouden Hoorn en de Zee van Marmarasamenvloeien, staat het Topkap› Paleis. Deze doolhof van gebouwen was tussen de 15e en de19e eeuw het centrum van het Osmaanse rijk. In deze rij ke omgeving leefden en heersten desultans en hun hofhouding. De buitenste of de eerste binnenplaats bestaat uit een prachtige tuin metbomen. Als u door de poort van de tweede paleismuur gaat ziet u aan de rechterkant, in deschaduw van cipressen en platanen, de paleiskeukens. In deze keukens worden het keizerlijkkristal, zilver en Chinees porselein tentoongesteld. Aan de linkerzijde van de tweede binnenplaatsbevinden zich de harem, de aparte vertrekken voor vrouwen, concubines en kinderen van desultan. Hier wordt de bezoeker betoverd door een atmosfeer van eeuwenlange intriges. De derdebinnenplaats omvat de ontvangstzaal, de bibliotheek van Ahmet III, een tentoonstelling vankeizerlijke gewaden gedragen door de sultans en hun familie, de bekende juwelen uit deschatkamers en een onschatbare collectie miniaturen uit middeleeuwse manuscripten.

In het midden van dit binnenste tuin bevindt zich het Paviljoen van de Heilige Mantel. Hierin wordende relikwieën van de Profeet Mohammed bewaard die naar Istanbul gebracht waren toen deOsmaanse sultan zich tot de kalief van de moslims uitriep. (het paleis is iedere dag open behalveop dinsdag) Gebouwd halverwege de 19de eeuw door sultan Abdülmecit I, strekt hetDolmabahçe Paleis zich over een lengte van 600 meter uit langs de Europese oevers van deBosporus. De reusachtige, 56 pilaren tellende ontvangstruimte en de enorme kristallen kroonluchtermet een gewicht van vierenhalve ton, verlicht met 750 lampen, verbazen de bezoekers telkensweer. Ooit waren er vogels vanuit de gehele wereld te zien in het Vogelpaviljoen ter vermaak vande bewoners van het paleis. Atatürk, de grondlegger van de Republiek Turkije, stierf in dit paleis op10 november 1938. (het paleis is gesloten op maandag en donderdag). In de 19e eeuw liet sultanAbdülaziz het Beylerbeyi Paleis bouwen, een fraai paleis in wit marmer omgeven door tuinen volmagnolia’s, gelegen aan de Aziatische oever van de Bosporus. Het paleis was het zomerverblijf vande sultans en als logeergebouw van de belangrijkste buitenlandse gasten. Keizerin Eugenie vanFrankrijk was een van hen. (het paleis is gesloten op maandag en donderdag)

Dolmabahçe PaleisDolmabahçe Paleis

Beylerbeyi PaleisBeylerbeyi Paleis

4

5

Behalve de staatspaviljoenen omvat het Y›ld›z Paleis een reeks vanpaviljoenen en een moskee. Het werd voltooid door Abdülhamit II aan heteinde van de 19e eeuw.

De fiale, het grootste en meest verfijnde gebouw van het paleis, toont deluxe waarin de sultans leefden. Omgeven door een groot park met bloemen,heesters en bomen uit de hele wereld, biedt de tuin een van de mooisteuitzichten op de Bosporus.

Het Göksu Paleis, beter bekend als Küçüksu, ontleent haar naam aan deriviertjes die langs dit kleine paleis de Bosporus instromen. Gebouwd doorAbdülmecit I in het midden van de 19e eeuw, deed het paleis dienst alszomerverblijf. (maandag en donderdag gesloten)

Het Zomerpaviljoen Aynal› Kavak werd gebouwd in de 18e eeuw enlater gerestaureerd door diverse sultans. Het paviljoen dankt zijn naamSpiegelpaleis aan de beroemde spiegels die de Venetianen in 1718 aan desultan schonken. Dit paleis, gelegen aan de Gouden Hoorn, is een van demooiste voorbeelden van traditionele Turkse architectuur. (gesloten opmaandag en donderdag)

Dolmabahçe PaleisDolmabahçe Paleis Göksu (Küçüksu) PaleisGöksu (Küçüksu) Paleis fiale paviljoenfiale paviljoen

6

Ihlamur paviljoenIhlamur paviljoen

7

Het 19e eeuwse Ihlamur paviljoen is genoemd naar de lindebomen die in deomliggende tuinen groeien. Het paviljoen, dat in het hart van Istanbul ligt, werddestijds gebouwd tussen de heuvels die buiten de stad lagen. Het Merasimpaviljoen werd gebruikt voor officiële ceremonies, terwijl het Maiyet paviljoenbij gelegenheid onderdak bood aan de familie van de sultan wanneer deze zichbuiten de muren van het paleis begaf. Het Malta paviljoen doet dienst als eenbetaalbaar restaurant, terwijl het Maslak paviljoen en Limonlu Gate als caféworden gebruikt. (elke dag open)

De Maslak paviljoenen, gelegen op een schaduwrijke groene heuvel, was hetjachtpaviljoen van sultan Abdülaziz en is een perfect voorbeeld van de laat 19eeeuwse Osmaanse decoratieve stijl. (maandag en donderdag gesloten)

Het Florya Atatürk Zeepaviljoen deed dienst als zomerverblijf vanTurkse presidenten. Atatürk was de eerste president die er verbleef. Het T-vormiggebouwd dat naar de Zee van Marmara uitsteekt werd voltooid in 1935 en is eentoonbeeld van de vroeg 20e eeuwse interieurs.(maandag en donderdag gesloten)

Istanbul PaleisIstanbul Paleis Topkap› PaleisTopkap› Paleis

8

Ortaköy MoskeeOrtaköy Moskee

9

Tegenover de Ayasofia staat de uiterst elegante, zes minaretten tellende SultanahmetMoskee. Gebouwd tussen 1609 en 1616 door de architect Mehmet, is het gebouw beterbekend als de Blauwe Moskee vanwege de prachtige blauwwitte Iznik tegels. Gedurende dezomermaanden zorgt de licht- en geluidshow van de moskee ’s nachts voor lering en vermaak.

De golvende koepels en de vier slanke minaretten van de Süleymaniye Moskee dominerende skyline van de westoever van de Gouden Hoorn. De moskee wordt algemeen beschouwdals de mooiste van alle keizerlijke moskeeën in Istanbul. De Süleymaniye werd gebouwd tussen1550 en 1557 door Sinan, de roemrijke architect uit de Osmaanse gouden eeuw.

Gelegen op de top van een heuvel valt het gebouw op door haar enorme afmeting, geac-centueerd door de vier oprijzende minaretten uit de vier hoeken van de binnenplaats. Demihrab (gebedsnis) en de minber (kansel) van de moskee zijn uitgevoerd in fijn bewerkt witmarmer. Fijne glas-in-loodvensters kleuren de binnenvallende zonnestralen. Sultan Süleymanen zijn vrouw Hürrem Sultan (Roxelana) hebben hun mausoleum in de tuin van ditmoskeecomplex laten bouwen. Even verderop heeft de architect Sinan zijn eigen graftombe.Het moskeecomplex omvat een viertal medreses of theologie scholen, een school voorgeneeskunde, een karavanserai, een Turks badhuis, een keuken en slaapplaatsen voor dearmen.

Een andere meesterlijke prestatie van architect Sinan, de Rüstem Pafla Moskee, is gebouwdin 1561 in opdracht van Rüstem Pafla, grootvizier en schoonzoon van Sultan Süleyman deGrote. Verfijnde Iznik tegels bedekken het kleine, subliem geproportioneerde interieur.

Sultanahmet MoskeeSultanahmet Moskee

Sultanahmet MoskeeSultanahmet Moskee

10

Sultanahmet Moskee &Ayasofya museumSultanahmet Moskee &Ayasofya museum

11

De keizerlijke Fatih Moskee, gebouwd tussen 1463 en 1470, draagt de naam van deOsmaanse veroveraar van Istanbul, Mehmet de Veroveraar en herbergt tevens zijn mausoleum.Ze is gelegen op een van de vele heuvels van Istanbul en is door haar grootse omvang enconcentratie van religieuze bouwwerken, waaronder theologische scholen, gastenverblijven,badhuizen, een ziekenhuis, een karavanserai en een bibliotheek, een bezoek meer dan waard.

De Eyüp Moskee ligt buiten de stadsmuren, aan de Gouden Hoorn, op de plek waar devaandeldrager van profeet Mohammed, Eyüp begraven ligt. Eyüp stierf tijdens het beleg vanConstantinopel door de Arabieren in 670 na Chr. Het was de eerste moskee die gebouwd werdna de verovering van de stad en is het belangrijkste bedevaartsoord van Turkije.

Gebouwd tussen 1597 en 1663, kijkt de Yeni Cami (Nieuwe Moskee) uit over de kade vanEminönü en verwelkomt de binnenkomende veerboten en bezoekers van de oude stad.De koepels van de moskee bieden onderdak aan duizenden duiven die deze plek als hun thuisbeschouwen. De sultansloge is versierd met zeer fraaie Iznik tegels.

De Sokullu Mehmet Pafla Moskee staat op een steile helling in de buurt van de BlauweMoskee. Dit meesterwerk van Sina n, is een van de mooiste voorbeelden van de Turkseklassieke architectuur van de XVI eeuw. Het interieur is versierd met elegante blauwe, groene,paarse en rode Iznik tegels.

Glazen scheidingswanden vullen de vier immense gewelven die de centrale koepel van deMihrimah Sultan Moskee ondersteunen. Deze moskee bevindt zich dicht bij de Edirne poort,een van westelijke toegangspoorten van de oude stad. 161 ramen verlichten deze moskee dieontworpen werd door Sinan in 1555 voor Mihrimah, de dochter van Süleyman de Grote.

Yeni (Nieuwe) MoskeeYeni (Nieuwe) Moskee

Ayasofya MuseumAyasofya Museum

Sokullu Mehmet Pafla MoskeeSokullu Mehmet Pafla Moskee

12

Çinili Köflk (Turkse Ceramiek Museum)Çinili Köflk (Turkse Ceramiek Museum)

13

De Basiliek van Sint Sophia, beter bekend als Ayasofya museum, is ongetwijfeld eenvan de meest bijzondere bouwwerken ter wereld. Gebouwd door Constantijn de Grote enherbouwd door Justianus in de 6e eeuw, rijst haar koepel tot een hoogte van 55 meter.Dezelfde koepel heeft een diameter van 31 meter. Neemt u even de tijd om de grootsheid ende rust die ervan uitgaat in u op te nemen. (maandag gesloten)

Het Archeologische Museum vindt u net binnen de eerste binnenplaats van het Topkap›paleis. Tot de topstukken behoren de beroemde Alexander-sarcofaag als een van de antiekeschatten van de stad. Het Museum van de Antieke Oriënt toont voorwerpen vanSumerische, Babylonische, Assyrische en Hettitische herkomst. (maandag gesloten)

Oorspronkelijk gebouwd als een köflk of paviljoen door Mehmet de Veroveraar in de 15e eeuw,huisvest het Çinili Köflk het Turkse Ceramiek Museum, waar prachtige Iznik aardewerk uitde 16e eeuw te bewonderen zijn en prachtige voorbeelden van Seltsjoekse en Osmaanseaardewerk en tegels. (maandag gesloten)

Net als het Ayasofya Museum was het Sint Irene Museum oorspronkelijk een kerk. Deze kerkkan in feite beschouwd worden als de eerste kerk van Istanbul. Constantijn gaf opdracht tot debouw in de 4e eeuw, terwijl Justinianus het later liet restaureren. Het gebouw staat naar men zegtop de plaats van een vroegchristelijke tempel. (maandag gesloten)

St. Irene MuseumSt. Irene Museum

Kariye MuseumKariye Museum

Archeologische Museum van Istanbul Archeologische Museum van Istanbul

14Museum voor Turkse en Islamitische Kunst Museum voor Turkse en Islamitische Kunst

15

Het uit donkere stenen opgetrokken gebouw waarin hetMuseum voor Turkse en Islamitische Kunst gehuisvestis, werd in 1524 gebouwd door grootvizier Ibrahim Pafla endeed dienst als de residentie van sultan Süleyman de Grote. Hetwordt beschouwd als het grootste privéverblijf van hetOsmaanse Rijk. Vandaag de dag is het museum in het bezit vaneen prachtige collectie ceramiek, metalen objecten, miniaturen,kalligrafieën, textiel en houten voorwerpen, evenals enkele vande oudste tapijten ter wereld. (maandag gesloten)

Niet ver van de Ayasofya bevindt zich het waterreservoir ofcisterne uit de 6e eeuw, beter bekend als Yerebatan Sarn›c›.336 massieve Korinthische zuilen dragen het immense bak-stenen gewelf.

Het Mozaïek Museum bewaart bijzonder fijne vloermoza-ïeken uit de 5e en 6e eeuw die afkomstig zijn uit het Grote Paleisvan de Byzantijnse keizers. (dinsdag gesloten)

Het Kariye Museum, de 11e eeuwse kerk van de heiligeRedder in Chora, is na de Sint Sophia, het meest belangrijkeByzantijnse monument in Istanbul. Onopvallend in architectuur,zijn de binnenmuren rijkelijk versierd met 14e eeuwse fresco’sen mozaïeken. Afbeeldingen uit het leven van Christus en vande Maagd Maria, uitgevoerd in briljante kleuren, getuigen van deenorme beeldingskracht van de Byzantijnse kunst.In gerestaureerde houten huizen die de kerk omgeven wordtthee en koffie gereserveerd in een ontspannen atmosfeer, vervan het hectische centrum. (woensdag gesloten)

Het Luchtvaart Museum in Yeflilköy volgt de Turkse ontwik-kelingen op luchtvaartgebied. (maandag gesloten)Grote veldtenten die door het Osmaanse leger gebruikt werdentijdens veldtochten, staan opgesteld in het Leger Museum.Eveneens zijn er Osmaanse wapens en oorlogsuitrustingen tezien. Het Mehter Tak›m› (Osmaanse Militaire Kapel) laat tussen15.00 en 16.00 uur Osmaanse marsmuziek horen. (maandagen dinsdag gesloten)

Aan de overzijde van het Ibrahim Pafla Paleis vindt u het TurkseTapijten Museum, waar de fijnste antieke kelims en tapijtenvanuit heel Turkije zijn samengebracht. (zondag en maandaggesloten).

Yerebatan Sarn›c› (Byzantijnse Cisterne)Yerebatan Sarn›c› (Byzantijnse Cisterne)Topkap› dolkTopkap› dolkHeilige Islamitische Relikwieën

Topkap› PaleisHeilige Islamitische Relikwieën

Topkap› Paleis

16

Het huis in fiiflli waar Atatürk woonde, doet nu dienst alsAtatürk Museum en toont zijn persoonlijke bezittingen.(zaterdag en zondag gesloten)

Het Zeevaart Museum in Befliktafl toont de grote keizerlijkekaïks waarin de sultan zich over de Bosporus liet roeien, evenalsandere interessante voorwerpen uit de Osmaanse zeevaart-geschiedenis. (maandag en donderdag gesloten)

Kaart gemaakt door Turkse zeeheld Piri Reis, 1513Kaart gemaakt door Turkse zeeheld Piri Reis, 1513

17

Eveneens in Befliktafl toont het Museum voor Beeldende Kunsten schilderijen enbeeldhouwwerken uit eind 19e eeuw tot en met heden. (maandag en donderdag gesloten)

Het Stedelijk Museum, gevestigd in de tuinen van het Y›ld›z park, geeft een indruk van degeschiedenis van Istanbul vanaf de Osmaanse verovering. (donderdag gesloten). Eveneens indezelfde tuinen vindt u het Y›ld›z Paleistheater en het Historisch Toneelkostuum Museummet een rijkelijk versierd decor en podium en verfijnd ontworpen kostuums. (dinsdag gesloten)

Het Rahmi Koç Industrieel Museum, gelegen in Hasköy aan de oever van de Gouden Hoorn,is een voormalige Osmaanse ijzer- en staalfabriek (Lengerhane) en toont de geschiedenis vande industriële ontwikkeling in Turkije. (maandag gesloten)

Stroomopwaarts aan de Bosporus zijn in het Sadberk Han›m Museum, in het schilderachtigeBüyükdere, de gelijknamige collecties in twee houten, 19e eeuwse villa’s ondergebracht.Als particulier museum dat oorspronkelijk slechts Turkse decoratieve kunst tentoonstelde, is hetmomenteel uitgebreid met een nieuwe collectie archeologische vondsten. (woensdag gesloten)

Om uw zinnen te verzetten raden we u aan het Karikatuur Museum te bezoeken in degebouwen van Gazanfer A¤a medrese uit de 15e de eeuw in de wijk Fatih. (iedere dag geopend)

Sadberk Han›m MuseumSadberk Han›m Museum

‹stanbul Archeologisch Museum‹stanbul Archeologisch Museum

18

K›z Kulesi (Leander Toren)K›z Kulesi (Leander Toren)

19

Het lange plein tegenover de Blauwe Moskee was de oude Hippodroom. Hier speelden zichde wagenraces en het dagelijkse leven in het Byzantijnse Rijk zich af. Van de monumenten diede plek ooit versierden zijn er slechts drie overgebleven: de Obelisk van Theodosius, debronzen Slangenzuil en de Zuil van Constantijn. Overblijfselen van de muren van deHippodroom bevinden zich aan de zuidwest hoek van deze drie monumenten. Het plein is hethart van historische, culturele en toeristische leven in Istanbul.

De houten Osmaanse huizen uit de 18e eeuw in de So¤ukçeflme straat is een verplichte site.Deze prachtig gerestaureerde oude huizen doen dienst als kleine hotels. Een ervan huisvest eenfascinerende collectie boeken over Istanbul.

ObeliskObelisk

Ahmet III FontijnAhmet III Fontijn

20

Europese fortEuropese fort

21

De westelijke stadsmuur van de oude stad, ooit een ondoordringbare vesting, strekt zich uitover zeven kilometer, van de Zee van Marmara tot aan de Gouden Hoorn. De stadswallen vanIstanbul, die onlangs gerestaureerd werden, dateren uit de 5e eeuw ten tijde van keizerTheodisius II. De UNESCO heeft de muren en het gebied erom heen uitgeroepen tot universeelcultureel erfgoed.

De Galata toren, een Genoese constructie uit 1348, torent 62 meter boven de Gouden Hoornuit. Vanuit de top heeft u een prachtig uitzicht over de Gouden Hoorn en de Bosporus. ’s Avondsgenieten toeristen van het populaire restaurant, de nachtclub en de bar in de toren.

Rumeli Hisar›, of het Europese fort, werd gebouwd door Mehmet de Veroveraar in 1452, voorzijn inname van Istanbul. Het werd voltooid in slechts vier maanden en wordt nu beschouwd alseen van de mooiste militaire bouwwerken ter wereld. In het fort bevindt zich de openluchtmuseum Amfitheater dat het decor vormt voor een aantal evenementen tijdens het IstanbulMuziek Festival. (woensdag gesloten)

K›z Kulesi, beter bekend als de Leander toren, wordt beschouwd als een van de meestromantische symbolen van Istanbul. Het werd oorspronkelijk gebouwd in de 12e eeuw op eenklein eilandje bij de haven van Istanbul, maar de huidige gebouwen op het eilandje zijn uit de 18eeeuw.

Galata toren, SarayburnuGalata toren, SarayburnuDolmabahçe kloktorenDolmabahçe kloktoren

22

‹stanbul Bogaz›, Bosporus‹stanbul Bogaz›, Bosporus

23

Een bezoek aan Istanbul is niet compleet zonder een traditionele en onvergetelijke boottocht overde Bosporus, de slingerende zeestraat die Europa scheidt van Azië. Haar oevers vormen eenverrassende mix van heden en verleden, grote pracht en simpele eenvoud. Moderne hotels staannaast yal›’s (aan de oever grenzende houten villa’a), marmeren paleizen grenzen aan rustiekeforten en elegante wijken aan kleine vissersdorpen. De beste manier om de Bosporus te zien, isdoor met een van de vele passagiersboten mee te reizen, die met grote regelmaat zigzaggendlangs de oevers varen. U gaat aan boord in Eminönü en legt om beurten aan de Aziatische enEuropese kant van de zeestraat aan. Voor een onvergetelijke boottocht van zes uur betaalt u bijnaniets. Als u liever een privé tour wil, kunt u contact opnemen met een van de agenten diegespecialiseerd zijn in het organiseren van minicruises, ook ’s avonds.

Tijdens uw reis passeert u het indrukwekkende Dolmabahçe paleis, terwijl even verderop degroene parken en de keizerlijke paviljoens van het Y›ld›z paleis verrijzen. Aan de rand van ditpark, aan de oever van de Bosporus, staat het Ç›ra¤an paleis, dat nu als grand hotel gebruiktwordt. Het werd gerestaureerd in 1874 door sultan Abdülaziz en is 300 meter lang, terwijl desierlijke, marmeren façade weerspiegeld wordt in het golvende water. In Ortaköy, de volgendehalte, verzamelen vele kunstenaars zich iedere zondag om hun werk aan de man te brengen.De verscheidenheid aan mensen schept een levendige sfeer. U kunt ook genieten van deverschillende hapjes en lekkernijen van de straatventers. In Ortaköy vindt u een kerk, een moskeeen een synagoge naast elkaar. Deze hebben gedurende honderden jaren naast elkaar bestaanen zijn een goed voorbeeld voor het secularisme en de tolerantie van Turkije. De Bosporusbrug contrasteert met de traditionele architectuur van Istanbul. Deze een van de langste hang-bruggen van de wereld verbindt twee werelddelen met elkaar.

OrtaköyOrtaköyGöksu (Küçüksu) PaleisGöksu (Küçüksu) Paleis

Kanl›caKanl›ca

24

Het indrukwekkende Beylerbeyi paleis ligt naast het beginvan de brug aan de Aziatische zijde. Achter het paleis begint deÇaml›ca heuvel, het hoogste punt van Istanbul. U kunt met deauto de heuvel oprijden en genieten van het prachtige uitzicht.Van hieruit kunt u mooi het contrast zien tussen de houtenOsmaanse villas van Arnavutköy en de moderne luxueuzeappartementen van Bebek aan de overkant van de Bosporus.Een aantal kilometers verderop staan aan weerszijde van dezeestraat de forten Rumeli Hisar› en Anadolu Hisar›. HetGöksu of het Küçüksu paleis, gelegen naast het AnadoluHisar›, versiert de Aziatische oever. De tweede verbindingtussen beide continenten, de Fatih Sultan Mehmet brug,volgt direct na deze twee forten.

Vanaf de Duatepe heuvel, gelegen aan de Europese zijde,kunt u genieten van het prachtige uitzicht op de brug en deBosporus. Aan de voet van Duatepe vormt het Emirgan park

een palet van kleuren wanneer in de lente de tulpen bloeien.Aan de overzijde hiervan, aan de Aziatische oever, ligt Kanl›ca,een vissersdorp dat de favoriete buitenwijk is van de rijke in-woners van de stad. Velen verzamelen zich in de restaurants encafés langs de oevers om de befaamde Kanl›ca yoghurt te eten.Even na Kanl›ca en Çubuklu vindt u de Beykoz Korusu, ookwel genoemd het Ibrahim Pafla bos, een populaire recre-atieplaats. In de cafés en restaurants kunt u genieten van eenprachtig uitzicht en frisse lucht. Aan de Europese zijde, in deTarabya Baai, lijken de jachten te dansen op hun ligplaatsen.De kustweg is een aaneenschakeling van cafés en vis-restaurants, van Tarabya tot aan de bekoorlijke buitenwijken vanSar›yer en Büyükdere. Sar›yer staat onder meer bekend omde grootste vismarkt van Istanbul en heeft een uitstekendereputatie vanwege de grote variatie aan smaakvolle puddingenen böreks (deegrol met geitenkaas). Even voorbij Sar›yer, wordtde zeestraat breder om vervolgens langzaam in de Zwarte Zeete verdwijnen.

Fatih Sultan Mehmet brugFatih Sultan Mehmet brug

25

De hoornvormige delta aan de Europese zijde van de Bosporus scheidt de oude stad van demoderne wijk Beyoglu. Deze een van de beste natuurlijke havens ter wereld was het middelpuntvan zowel de Byzantijnse als de Osmaanse marine en van de commerciële scheepvaart. Vanafde parken en promenades aan de oevers van de delta kunt u genieten van de ondergaande zondie het water goudgeel kleurt. Fener en Balat, twee wijken halverwege de Gouden Hoorn, ken-merken zich door de vele houten huizen. De kerken en synagogen dateren uit de Byzantijnseen Osmaanse periode.

De Orthodoxe Patriarch heeft zijn residentie in Fener. Eyüp, even verderop gelegen, weerspiegeltde Osmaanse bouwstijl. Begraafplaatsen vol cipressen bedekken de heuvels achter de EyüpMoskee. Vele pelgrims bezoeken de graftombe van Eyüp in de hoop dat hun gebedenworden gehoord. Het café ‘Pierre Loti’, bovenop de heuvel, dat uitkijkt over de hele GoudenHoorn, is een prachtige plek om op adem te komen.

FeshaneFeshane Gouden HoornGouden Hoorn

26

Kariye Museum

27

Istanbul is een internationaal centrum van kunst en cultuur. Het Internationale Kunst enCultuurfestival, jaarlijks in juni en juli, verwelkomt tal van beroemde artiesten uit binnen- enbuitenland. De optredens worden voor het merendeel uitgevoerd in het Atatürk CultureelCentrum. Het wetenschappelijk centrum van Istanbul, opgericht door de wetenschappelijkCentrum Stichting, op de campus van Technische Universiteit Istanbul, biedt experimentele entheoretische kansen voor volwassenen en kinderen van verschillende opleidingsniveau’s.Liefhebbers van klassieke muziek, kunnen terecht in de Cemal Reflit Rey Hal. Opera’s,operettes, ballet, films, concerten, tentoonstellingen en conferenties dragen allemaal bij tot deculturele verscheidenheid van de stad. Istanbul kent ook een rijke waaier aan lichte ontspanning.Nachtclubs bieden entertainment variërend van Turkse liederen tot de legendarische buikdansen.

Daarnaast vindt u in het Taksim-Harbiye district vele moderne discotheken, revues enjazzclubs.

In Sultanahmet, in de oude stad, vindt u verscheidene restaurants in de gerestaureerdeByzantijnse en Osmaanse gebouwen die een uniek decor vormen voor een bijzonder avondje uit.Kumkap›, met zijn vele tavernes, bars en visrestaurants, is een ander aantrekkelijke uitgaanswijk.

Çiçek Pasaj›, in de wijk Beyo¤lu, is sinds jaar en dag de uitgaansgelegenheid van Istanbul.De smalle Nevizade straat, achter de Çiçek Pasaj›, is de beste plek om Turkse specialiteitente eten en rak› te drinken. U kunt ook het Tatilya Cumhuriyeti bezoeken, een grootamusementspark in Beylikdüzü. Ortaköy, aan de Bosporus, is met haar vele nachtclubs,jazzclubs, visrestaurants en bars de beste uitgaansplaats van Istanbul.

Çiçek pasaj›Çiçek pasaj› St. ‹rene museumSt. ‹rene museum

28

Alleen al voor het winkelen is een bezoek aan Istanbul de moeite waard. De Kapal› Çarfl›, of deoverdekte Bazaar, gelegen in de oude stad, is het logische startpunt. Dit labyrint van straten enstegen biedt onderdak aan meer dan 4000 winkeltjes. De straatnamen verwijzen naar de dagendat iedere koopwaar zijn eigen plek kende: goudsmidstraat, tapijtverkopersstraat, hoedenmaker-straat. Nog steeds is deze originele bazaar het commerciële centrum van de oude stad, geschiktvoor iedere smaak en iedere budget.

Dit is de plek om leuke souvenirs en cadeautjes te kopen: Turkse handwerk waaronder de wereld-beroemde tapijten, briljant handgeschilderd ceramiek, koper- en bronswerk, pijpen van meer-schuim. De gouden juwelen in prachtig verlichte vitrines verblinden de ogen van passanten.Lederwaren en suède van uitstekende kwaliteit zijn relatief goedkoop.

De oude Bedesten, brandvrije opslagplaats voor waardevolle spullen, in het hart van de Bazaar,biedt een merkwaardig assortiment antiek en curiosa. Het is de moeite waard tussen de ouderommel te snuffelen in de hoop een ware schat te ontdekken.

De M›s›r Çarfl›s› of de Specerijenbazaar naast de Yeni Cami (Nieuwe Moskee) in Eminönüneemt u mee naar hogere sferen. De heerlijke geuren van kaneel, karwij, saffraan, mint en tijmvullen de lucht. De Istanbul Sanatlar› Çarfl›s› (Kunstbazaar van Istanbul) in het 18de- eeuwseMehmet Efendi Medresesi en de nabijgelegen 16de eeuwse Cafera¤a Medrese, gebouwddoor Sinan, bieden de mogelijkheid handwerkerlieden aan het werk te zien en hun waren tekopen. In de Arasta (Oude bazaar) van de Sultanahmet Moskee, maakt een goed gedijendewinkelgalerij winkelen en rondneuzen tot een aangename bezigheid.

Grand BazaarGrand Bazaar

SpecerijenbazaarSpecerijenbazaar

Grand BazaarGrand Bazaar

29

De luxueuzere winkels van de wijken Taksim, Niflantafl› enfiiflli staan in schril contrast met de chaos van de bazaars. In deIstiklal Avenue, de Cumhuriyet Avenue en de RumeliAvenue kunt u rustig de meest modieuze winkels binnenlopenwaar ze elegante mode van hoogstaande Turkse textielverkopen. U vindt er verfijnde juwelen, mooie handtassen en ditoschoenen. Het Galleria winkelcentrum in Ataköy en hetAkmerkez winkelcentrum in Etiler hebben filialen van de meesttoonaangevende winkels van Istanbul. In Bak›rköy is hetCarrousel winkelcentrum meer dan een bezoekje waard. Netals de Atlas Passage in Beyoglu. Hetzelfde geldt voor deBahariye Avenue, Ba¤dat Avenue en het Capitoolwinkelcentrum aan de Aziatische kant.

Op de Oosterse markten van Istanbul vindt u een verbazing-wekkend assortiment oude en nieuwe goederen. Iedere dagbiedt nieuwe kansen in de Sahaflar Çarfl›s› en Ç›naralt› marktin de wijk Beyaz›t. Tussen de Sahaflar en de Overdekte Bazaarbieden verkopers hun goederen op dekens en karren.De Horhor Çarfl›s› is een verzameling winkels die meubelsverkopen van verschillende ouderdom en kwaliteit. De Oostersemarkten in het district Topkap›, Çukurcuma in Cihangir,Büyük Hamara Sokak in Üsküdar, het Kad›köy Çarfl›Dura¤› en Eminönü-Tahtakale zijn dagelijks geopend.Stop na een zondagse autorit langs de Bosporus ergens tussenBüyükdere en Sar›yer voor een andere levendige markt.

winkelcentrum Akmerkezwinkelcentrum Akmerkez

30

BurgazadaBurgazada

Prinsen EilandenPrinsen Eilanden

Het Belgrad bos, landinwaarts gelegen aan de Europese zijde, vormt het grootste bos in om-geving van de stad. In de weekenden rijden de stedelingen naar deze schaduwrijke plekken vooreen familiepicknick of een barbecue. Zeven oude reservoirs en een aantal natuurlijke bronnen biedenverkoeling. De Osmaanse aquaducten, waarvan het 16e eeuwse door Sinan gebouwde Mo¤olovaAquaduct de bekendste is, geven een grandeur aan dit natuurgebied. Het 800 meter lange sultanSüleyman Aquaduct, eveneens gebouwd door Sinan, is een van de langste aquaducten van Turkije.De entree van de Kemer Golf en Country Club ligt in de schaduw van dit aquaduct. De 500 stallentellende manege biedt mogelijkheid voor liefhebbers van paardrijdtochten.

Het aan de Aziatische kant gelegen Polonezköy, 25 km verwijderd van Istanbul, werd in de 19eeeuw gesticht door Poolse immigranten. Inwoners van Istanbul komen naar dit landelijke gebied omte wandelen, paard te rijden of te genieten van de traditionele Poolse gerechten geserveerd door deafstammelingen van deze kolonisten.

31

De Prinseneilanden, een eilandengroep bestaande uit een negental eilandjes in de Zee vanMarmara, waren ooit verbanningsoorden voor Byzantijnse prinsen. Tegenwoordig vluchten rijkeinwoners van Istanbul gedurende de zomermaanden naar hun koele en elegante 19e eeuwsehuizen. Büyükada is het grootste eiland. Hier kunt u in een rijtuig een tochtje maken door denaaldbossen of ontspannen op het strand of in een van de vele inhammen die het eiland rijk is.Andere populaire eilanden zijn K›nal›, Sedef, Burgaz en Heybeliada. Regelmatige veerdienstenverbinden de eilanden met zowel de Europese als de Aziatische oevers.Een snellere zeebusverbinding vervoert dagtoeristen vanuit Kabatafl. Aan de Europese oever vande Zwarte Zee, 25 km ten noorden van de buitenwijken van Istanbul, trekt Kilyos gedurende dezomermaanden horden mensen uit de stad naar haar lange en brede zandstranden.

KilyosKilyos

BüyükadaBüyükada YalovaYalova

32

fiile, gelegen aan de Zwarte Zee op 70 km afstand van Üsküdar,behoort met zijn zandstranden, visrestaurants en hotels tot deaantrekkelijkste vakantiecentra nabij Istanbul. ‘fiile bezi’, een lichtekatoenen stof dat ook bij de toeristen populair is, komt hier van-daan. Het Bayramo¤lu Dar›ca Vogelparadijs enBotanische Tuin, op 38 km van Istanbul, is een uniekontspanningsgebied. Vele vogelsoorten en planten afkomstig uitde hele wereld kunnen worden bewonderd in dit enorme park.Ook vindt u er restaurants en een wandelpromenade.Het charmante vissersdorp Eskihisar, ten zuidoosten vanIstanbul, is beroemd om zijn jachthaven. Na een dagje varen opde Zee van Marmara leggen jachteigenaren met hun boot aanbij deze jachthaven.

Het huis van Osman Hamdi Bey, Turkije’s grootste schilder uit de19e eeuw is ingericht als museum. Andere interessante plekkenvan deze plaats zijn de tombe van Hannibal tussen Eskihisar enGebze en een Byzantijns kasteel.

Veel inwoners van Istanbul bezitten een tweede huis in Silivri,een belangrijk vakantiegebied 65 km westelijk van Istanbul.Dit grote vakantiecomplex biedt alles, variërend van sportfaciliteit-en, gezondheid- en fitnessfaciliteiten, tot de Klassis Golf enCountry Club en een uitstekende keuken. Het conferentiecen-trum trekt zakenmensen aan die het hoge tempo van de stadwillen ontvluchten voor een werkvakantie. Een regelmatigezeebusverbinding verbindt Istanbul met Silivri.

Kalam›fl jachthavenKalam›fl jachthaven

33

ZEILENZeilen is een populaire bezigheid in Istanbul. Dit is de enige plek op aarde waar u kunt genietenvan de schoonheid van een mystiek landschap, terwijl u per zeilschip terugreist in de tijd.De langsglijdende kastelen, paleizen en moskeeën zijn hiervan de stille getuigen van deRomeinse, Byzantijnse en Osmaanse tijden. Vanaf de Noordzee kunnen pleziervaartuigenIstanbul op een veilige en snelle manier bereiken. Via de Europese binnenwateren als de Rijn ende Donau, de Zwarte Zee en de Bosporus, kunt u afmeren in de jachthavens van de stad. Vaarover de Bosporus onder de twee enorme bruggen door die de twee continenten met elkaarverbinden of om de Prinseneilanden heen naar een van de prachtige baaien. U kunt voor ankergaan en genieten van de rust van dit gebied. Na al deze indrukken vaart u terug naar een van detwee grote jachthavens in het gebied. De Ataköy jachthaven aan de Europese zijde en de

Kalam›fl jachthaven aan de Aziatische zijde zijn beide Blauwe Vlagjachthavens.Beide jachthavens zijn 24 uur per dag open. Iedere zomer vinden er de Internationale buiten-gaatse zeilraces plaats. Varend over de Zee van Marmara in de zuidoostelijke richting komt uin Canakkale en de beroemde Dardanellen. De historische plek waar tijdens de eerste Wereld-oorlog een van de beroemdste zeeslagen van de wereld plaatsvond. Hier versloeg de Osmaansevloot de Engelse vloot en Atatürk vestigde zijn naam als de redder van de natie. De Straat vanDardanellen voert u verder de Egeïsche Zee in vervolgens de Middellandse Zee op.

GOLFIstanbul biedt uitstekende mogelijkheden voor golffanaten: de Klassis Golf en Country Club inSilivri, op 65 km van Istanbul, is met een 18 holes- en een 9 holes-baan, een van de grootste golf-clubs van de streek. Op de Kemer Golf en Country Club, in het Belgrad bos, 18 km vanIstanbul, nabij Kemerburgaz, kunt u uw vaardigheden testen op een 9-holes baan. De IstanbulGolf Club in het Ayaza¤a district heeft eveneens een 9 holes- baan.

fiilefiile

34

A¤vaA¤va

Het Atatürk en het Etnografisch museum in Adapazar› stelt persoonlijke eigendommen van destichter van de Turkse republiek tentoon naast lokale gebruiksvoorwerpen.De Beflköprü brug, gebouwd door de Byzantijnse keizer Justinianus in 553, verbindt de oevers vande rivier. Acht bogen dragen de 429 meter lange brug.

De oevers van het even verderop gelegen Sapanca meer vormen een aaneenschakeling vanrustige restaurants, hotels en buitenhuizen. Inwoners van Istanbul zoeken het hele jaar door rust in ditbekken aan de Saman berg. Het Arifiye bos, dat de hogergelegen delen rond het meer bedekt,heeft mooie kampeer- en picknickplaatsen en biedt een prachtig uitzicht over het meer.

Zowel het vakantiecentrum Karasu aan de Zwarte Zee als het meer landinwaarts gelegen Akgölmeer zijn schilderachtige plaatsen. In Tarakl› kunt u door het oude centrum dwalen en oudeOsmaanse huizen bekijken.

35

Een snelweg verbindt Istanbul met Izmit, hoofdstad van de provincie Kocaeli. Deze voormaligeRomeinse stad Nicomedeia is het bloeiende industriële centrum van Turkije. De Saatçi EfendiKonak, een gerestaureerd 18e eeuws Osmaans herenhuis, doet nu dienst als Etnografisch Museum.De provincie Kocaeli is bekend om haar piflmaniye, een soort suikerspin. Hereke, ten westen vanIzmit, is een vooraanstaand tapijtencentrum. Befaamd over de gehele wereld vanwege deuitzonderlijke schoonheid en de kwaliteit, brengen deze tapijten de hoogste prijzen op in de bazaarsvan Istanbul. Aan de Zwarte Zeekust van Izmit trekken de plaatsjes Kerpe, Kefken en Kovana¤z›met hun zandstranden en comfortabele pensions veel vakantiegangers naar de provincie.

Adapazar›, ten oosten van Izmit, is de hoofdstad van de belangrijke agrarische en industriëleprovincie Sakarya. De Sakarya rivier bevloeit de vruchtbare akkers, waar een overvloed is aanfruitbomen en groenten.

‹zmit Kloktoren‹zmit Kloktoren

36

De provincie Bilecik ten zuidoosten van Iznik ligt in de groene vruchtbare Sakarya vallei. In deoude wijken van de gelijknamige stad vindt u het mausoleum van Seyh Edebali, die als de sprituelegrondlegger van het Osmaanse rijk beschouwd wordt. Elk jaar september wordt er ter ere vanhem een herdenkingsceremonie en een cultureel festival georganiseerd. Naast zijn graftombestaat de Orhan Gazi moskee, genoemd naar de tweede sultan van de Osmaanse Rijk.

Sö¤üt dankt haar naam aan haar ligging te midden van de wilgenbossen en een bezoek aan ditstadje is uw tijd meer dan waard. De rondtrekkende Kay› Turken, streken hier neer. In het stadjevindt u de graftombe van Ertu¤rul Gazi, hun stamhoofd en de vader van Osman Gazi,de stichter van het Osmaanse Rijk.Samen met zijn leermeester Seyh Edebali wordt ook hij herdacht tijdens het festival.

Andere interessante bezienswaardigheden van deze provincie zijn de levensgrote bustes vanbekende Turkse historische persoonlijkheden en het Etnografisch Museum dat een overzichtgeeft van de Osmaans-Turkse geschiedenis.

Helenapolis, de klassieke naam voor Yalova, houdt de herinnering levend aan de moeder vankeizer Constantijn, Helena, die de stad ontworpen heeft. Vandaag de dag is Yalova een belang-rijke havenstad, bekend om haar badhuizen. Termal, gelegen in het zuidwestelijke deel van destad, vormt het thermale district en is de plaats bij uitstek waar u kunt genieten van het heilzamewater. Vanaf een heuvel in de wijk Termal heeft u een prachtig uitzicht over het thermale districten de rest van de stad. Het Atatürk huis, nu een museum, is open voor bezoekers. (maandag endonderdag gesloten) In de voormalige zomerresidentie van Atatürk, gebouwd in 1929, kunt u hetmeubilair uit het begin van deze eeuw bewonderen. Zeventien kilometer ten westen van Yalovaligt het vakantieoord Ç›narc›k, met mooie stranden en moderne vakantiecomplexen.

Ertu¤rul Gazi Complex BilecikErtu¤rul Gazi Complex BilecikAyasofya Kerk, ‹znikAyasofya Kerk, ‹znikSö¤üt, BilecikSö¤üt, Bilecik

37

Ten zuiden van Izmit ligt de oude Romeinse stad Nicea,tegenwoordig Iznik, aan de oever van het Iznik meer. Deze stadviel in 1078 in handen van de Turkse Seltsjoeken om vervolgensin 1331 ingelijfd te worden door het Osmaanse Rijk. De kleinestad ligt nog altijd binnen de oorspronkelijke Romeinse om-muring. De vier poorten die toegang geven tot de stad zijn nogsteeds intact. De ruïnes van de St. Sophia kathedraal, de zetelvan het eerste oecumenisch Concilie van Nicea 325, brengen devergadering van bisschoppen en geestelijken weer tot leven.Een andere belangrijke concilie vond plaats in 787 over de rol vaniconen in godsverering. Een andere Byzantijnse kerk is deKomesis Kerk, gebouwd voor de hemelvaart van de maagd

Maria. Iznik is een klein stadje dat nog steeds binnen de 4227meter lange stadsmuur ligt. Tijdens de 16e en 17e eeuw wasIznik het centrum van de productie van verfijnde ceramischeproducten en heeft het in grote mate bijgedragen aan de rijkedecoraties van vele moskeeën en paleizen verspreid over hethele land. Een museum toont de vondsten uit de opgravingen inde provincie. Van de belangrijke Islamitische bouwwerken in destad, zijn de turkoois betegelde Yeflil Cami en de Nilüfer HatunMinaret een bezoek zeker waard. Na deze plekken te hebbenbezocht, zorgen de visrestaurants aan het meer voor eenheerlijk avondeten.

Thermale Spa, YalovaThermale Spa, Yalova

YalovYalov

38

Koza HanKoza HanBursaBursa

39

Yeniflehir, op de weg naar Bursa, staat vol met interessante enprachtige Turkse huizen. Het 18e eeuwse fiemaki huis,omgebouwd tot museum, is open voor bezoekers.

Bursa, ten zuidoosten van de Zee van Marmara, is gelegen opde lager gelegen hellingen van het Uluda¤ gebergte (Olymposvan Mysië, 2443 m). De stad ontleent haar naam aan zijn stichterPrusias, koning van Bithynië.

De verkenning van de stad begint in de oostelijke wijk, bij de YeflilTürbe (Groene Mausoleum). In het mausoleum, datomgeven is door een tuin en verfraaid met blauwe tegels, staathet gedenkteken van Sultan Mehmet I. Aan de overzijde van destraat, weerspiegelt de uit 1424 stammende Yeflil Cami (GroeneMoskee) de nieuwe Osmaanse architectuurstijl, dat tegengesteldwas aan dat van de Seltsjoeken. De nabijgelegen Koranschoolmaakt eveneens deel uit van het complex en huisvest het

Het kwam achtereenvolgens onder Romeinse en Byzantijnseheerschappij en werd in 1326 de eerste hoofdstad van hetOsmaanse. Vele belangrijke Osmaanse bouwwerken vormenhiervan nog steeds de stille getuigen. De stad, ook bekend als hetgroene Bursa, is rijk aan parken en tuinen en kijkt uit over eengroene vlakte. Ze vormt het hart van een belangrijk fruitteelt-gebied. Bursa stond en staat nog steeds bekend om haarzijdehandel, haar productie van handdoeken en haar thermalebronnen. U moet zeker de lokale Iskender Kebab proberen, eengerecht met brood, tomatensaus, reepjes gegrild vlees,gesmolten boter en yoghurt. Gesuikerde kastanjes zijn eenandere locale specialiteit.

Etnografisch Museum. Alvorens het gebied te gaanverkennen, kunt u eerst genieten van een glaasje thee in een vande traditionele theehuizen. Heuvelop in oostelijke richting passeertu de idyllisch gelegen Emir Sultan moskee en na eenwandeling door een buurt met oude huizen bereikt u de Y›ld›r›mBeyaz›t Moskee (1391). Ga nu richting Cumhuriyet plein(plaatselijk bekend als Heykel) en volg op uw gemak de AtatürkAvenue richting Koza park, waar terrassen liggen tussenbloemen en fonteinen. Aan de achterzijde van het park, in eenlanggerekt gebouw, de Koza Han (1490), vindt de handel inzijdecocons plaats. Van hieruit vervolgt u uw weg door de buurtvan de overdekte bazaar met zijn nauwe straatjes, karavanseraisen bedestens.

Groene Mausoleum, BursaGroene Mausoleum, Bursa‹znik Tegels‹znik Tegels

40

Aan de andere kant van het Koza Park bevindt zich de OrhanGazi Moskee, gebouwd in 1413, een van Bursa’s oudstereligieuze monumenten. De even verderop gelegen Ulu Cami(Grote Moskee) is gebouwd in Seltsjoekse stijl. Een fijne uitwalnotenhout gesneden minber (kansel) en indrukwekkendegekalligrafeerde panelen versieren de moskee. De fiad›rvan(fontein) ligt, zeer ongebruikelijk, binnen de moskee onder eendak bestaande uit twintig koepels.

In westelijke richting ligt Hisar, een oude en schilderachtige wijkvan Bursa. In het park dat uitkijkt over het dal, staan de

mausolea van Osman, de stichter van het Osmaanse rijk, enzijn zoon Orhan Gazi, de veroveraar van Bursa. De cafés vanTophane vormen een goede plek voor een verfrissing.

Vanuit de theetuin van het Y›ld›z park in de wijk Muradiye,heeft u mooi zicht op het Muradiye moskeecomplex. Hetcomplex, in een rustig parkachtig decor, omvat de moskee vanSultan Murat II (1426), gebouwd in dezelfde stijl als de YeflilMoskee en de graftombes van Murat II, prins Cem en prinsMustafa. Deze tombes bevatten een van de mooiste tegel-decoraties.

Uluda¤Uluda¤

41

Het Karagöz-monument herdenkt de gelijknamige figuur, wiens fratsen vereeuwigd werden in hetTurkse schimmenspel.

Uluda¤ is het grootse wintersportcentrum van Turkije en biedt een waaier van activiteiten,verblijfsmogelijkheden en ontspanning. De hellingen, zesendertig kilometer verwijderd van Bursa,zijn gemakkelijk te bereiken per auto of kabelbaan (teleferik). In december tot mei zijn de ski-mogelijkheden optimaal, ofschoon het gebied, dat een nationaal park is, het gehele jaar dooreen bezoek waard is.

Mudanya, een badplaats op 25 km afstand, is bij inwoners van Bursa populair vanwege de fijnevisrestaurants en nachtclubs. Het Armistice Museum is zeker een bezoekje waard. Zeytinba¤›(Tirilye), op nog geen 12 km van Mudanya, is qua architectuur en structuur een schoolvoorbeeldvoor de typisch Turkse stad.

Uluda¤ Ski Centrum, BursaUluda¤ Ski Centrum, Bursa

Turkse schimmenspelTurkse schimmenspel Mudanya, BursaMudanya, Bursa

Het nabijgelegen Ottoman House Museum in een 17eeeuwse gerestaureerde woning geeft een indruk van het levenvan de welgestelde Osmanen.

Andere interessante plekken in Bursa zijn het Cultuurpark metdaarin het Archeologisch museum, het TOFAfi Museumof Anatolian Cars, het Atatürk museum en hetStadsmuseum.

De buitenwijk Çekirge in het westen van de stad is al sinds deRomeinse tijd bekend om haar warmwaterbronnen.

Vele hotels beschikken over thermale baden, maar u kunt ookde oude badhuizen bezoeken. De Yeni Kapl›ca (nieuwewarmwaterbron) is in 1552 gebouwd door de grootvizier vanSüleyman de Grote, Rüstem Pafla. De Eski Kapl›ca (oudebron) is gebouwd op de plaats waar ooit een Byzantijns badhuisstond. Het Karamustafa Pafla badhuis heeft zijn reputatieals het gaat om warme minerale baden. Interessantegebouwen in Çekirge zijn verder de moskee, het mausoleumvan Murat I en de graftombe van Süleyman Çelebi, eenreligieuze dichter.

42

Armutlu en Kumlu zijn de meest populaire stranden van deGolf van Gemlik op 29 km afstand van Bursa. De provincieBal›kesir ligt op de grens tussen de Marmara en de Egeïscheregio. In de hoofdstad Bal›kesir vormen de natuur en de his-torische plaatsen een harmonieus geheel. De Y›ld›r›m Moskeeuit de 14de eeuw werd gebouwd door Beyaz›t I en is de oudstemoskee van de stad. De Za¤anos Pafla Moskee, gebouwd in1461 door grootvizier Za¤anos Pafla ten tijde van Mehmet deVeroveraar, was ooit onderdeel van een groot moskeecompex,waarvan alleen de moskee en het badhuis zijn overgebleven.De door Mehmet Pafla in 1827 gebouwde Saat Kulesi

(klokkentoren) is een kleine imitatie van de Genuese Galatatoren. Het Karesi Bey mausoleum uit 1336 is een monumentter nagedachtenis aan Karesi Bey en zijn 5 zonen.

Het mooie De¤irmen Bo¤az›, een gebied 10 km ten noordenvan Bal›kesir in de richting van Bursa, ligt tussen twee heuvels.Families komen tijdens weekenden en vakanties samen,aangetrokken door de mooie natuur en de restaurants. In hetdorp Karakol kunnen fotografen de drie schilderachtige wind-molens in een plaatje vangen. Band›rma, het oudePenderamus, is na Istanbul de tweede commerciële en indus-triële haven van Turkije.

Bal›kesirBal›kesir

43

periode belangrijk vanwege haar marmergroeve. Deze mijn voorzag de extravagante keizerlijkebouwprogramma’s van marmer. Het Marmeren Strand bij de plaats Saraylar, ontleent zijn naamaan de aanwezigheid van dit gesteente niet ver van de oever. Een openlucht museum in de stadtoont voorwerpen die teruggaan tot in de Romeinse en Byzantijnse tijd. De marmergroeve laat detoeristen het gehele proces van marmerwinning zien. Türkceli (Avfla) is een ander vakantie-eiland dat bekend is om zijn aantrekkelijke stranden, helder water, fameuze wijngaarden enwijnkelders. In het district Manast›r vindt u het Byzantijnse Meryem Ana klooster.

De badhuizen van Gönen, 25 kilometer ten zuidwesten van Band›rma, zijn een van de belangrijk-ste badhuizen van Turkije. De bronnen werden zelfs in de Romeinse tijd gebruikt en een 5eeeuwse mozaïek herinnert nog aan het Romeinse badhuis. Dit water komt uit een diepte van 500meter, met een temperatuur van circa 82 graden.

Bal›kesirBal›kesir

U kunt uw namiddag aangenaam doorbrengen in de restaurantsen cafés van de stad. Belk›s (Kyzikos), ligt 10 km ten westenvan Band›rma. In deze oude stad, gelegen op een smalle strookland op Kap›da¤ schiereiland, wordt u verrast door deHadrianus- tempel, het theater en aquaducten.

Het Kuflcenneti Nationaal Park bij het Manyas meer, is eenvogelparadijs waar meer dan 329 soorten vogels te zien zijn. Elkjaar passeren meer dan 3 miljoen vogels dit reservaat. April enmei zijn de beste maanden om van de rijkdom van het natuur-

gebied te genieten. Dertien kilometer ten zuidoosten vanBand›rma, in Karacabey, worden in de verschillende fokkerijenprachtige paarden gefokt.

Erdek, het oude Erteka, ligt 14 km ten noordwesten vanBand›rma. Als een van de oudste en beroemdste badplaatsenvan de Zee van Marmara, biedt het stadje onbedorven strandenen allerlei typen accommodaties. Het eiland Marmara,het oorspronkelijke Prokonessos, verwierf aanzien in deRomeinse tijd en bleef ook in de Byzantijnse en Osmaanse

44

Historisch Nationaal park van het schiereiland Gelibolu, CanakkaleHistorisch Nationaal park van het schiereiland Gelibolu, Canakkale

45

Nog eens 30 km naar het westen ligt Denizkent, een aange-name vakantieplek met mooie stranden.

S›nd›rg›, gelegen aan de voet van het Alaçam gebergte metvan bossen en weiden, is in de regio bekend vanwege degeweven tapijten van een superieure kwaliteit. De kleden uitYa¤c›bedir behoren tot de meest kostbare van Turkije enworden met de jaren steeds mooier .

Rond de Golf van Edremit, eveneens in de provincie Balikesir,vindt u een van ’s lands mooiste kustlijnen.

Hier omgeven het zilvergroene waas van de olijfgaarden hetheldere water en de stranden. Plaatsen als Ayval›k, Ören,Edremit, Akçay en Alt›noluk trekken vakantiegangers opzoek naar ontspanning, natuur, en historische en archeologischeplaatsen. De stad Çanakkale ligt aan de nauwe 1200 meterbrede zeestraat, die de Zee van Marmara met de Egeïsche zeeverbindt en waar de kusten van Europa en Azië elkaar bijna aan-raken. Er zijn regelmatige veerdiensten voor auto’s tussenÇanakkale aan de Aziatische zijde en Eceabat en Kilitbahiraan de Europese zijde.

Jachten die de zeestraat passeren stoppen in de compleet

toegeruste jachthaven van Çanakkale. Hotels, cafés enrestaurants langs de promenade zijn de plaatsen bij uitstek om tegenieten van het jachtverkeer in de haven.

Het Kilitbahir fort en het Archeologisch Museum vanÇanakkale zijn open voor bezoekers. Om het zeeverkeer tekunnen controleren liet sultan Mehmet II, de latere veroveraar vanIstanbul, in 1451 twee forten aan de zeestraat bouwen, een aanEuropese zijde in Kilitbahir en één aan de overzijde in Çimenlik.In het Çimenlik fort is het Militair Museum ondergebracht ter

nagedachtenis aan de slag bij Çanakkale. Het GeliboluHistorisch Nationaal Park, ook bekend als het schiereilandGallipoli, is opgericht ter nagedachtenis aan de 500.000soldaten die hun leven gaven bij Gelibolu. In 1915 leidde MustafaKemal, commandant van het Turkse leger, een succesvolleveldtocht tegen de vijandige legers en bevrijdde het gebied. Hetpark omvat gedenktekens, monumenten, begraafplaatsen, deAr›burnu rotsen en het Tuz Gölü (zoutmeer). De prachtiggroene heuvels, zandstranden en het helderblauwe watervormen een waardige laatste rustplaats voor de dapperesoldaten die hier omkwamen. Hier voelt u het hart van de Turksenatie kloppen.

Reliëf met de verdediging van het vaderlandReliëf met de verdediging van het vaderland BegraafplaatsBegraafplaats

46

Het grootste eiland van Turkije, Gökçeada, is omgeven doorongerepte baaien. De groenen heuvels met pijnbomen en olijfbomenzijn bezaaid met heilige bronnen en kloosters. Bootdienstenonderhouden een regelmatige verbinding tussen Çanakkale enKabatepe. In augustus ontmoeten de eilandbewoners en toeristenelkaar op de kleurrijke markten.

Wanneer u het eiland Bozcaada nadert, valt het Venetiaansekasteel u meteen op. Vervolgens trekken de glinsterende witte huizen,de restaurants en cafés aan de boulevard uw aandacht.Wijn is in overvloed aanwezig en een tour onthult vele wijngaarden

en –kelders. Het eiland heeft mooie zandstranden in Ayazma,Poyraz en I¤delik.

Homerus heeft Truva (Troje) onsterfelijk gemaakt in zijn verhalenover koning Priamus, Hector, Paris en de mooie Helena.Archeologische opgravingen hebben 9 opeenvolgendenederzettingen gevonden met ruïnes van stadsmuren, funderingenvan huizen, een tempel en een theater. Een symbolisch houten paardverwijst naar de legendarische Trojaanse oorlog. De klassieke havenvan Alexandria-Troas werd al gebouwd in de 3e eeuw voor Christus.Paulus bezocht deze havenplaats twee maal en op zijn derde missiereisde hij door naar Assos.

Bozcaada, ÇanakkaleBozcaada, Çanakkale

Legendarische paard van TrojeLegendarische paard van Troje

47

De acropolis van Assos (Behramkale) ligt 238 meter boven dezeespiegel. De tempel van Athena werd in de 6e eeuw voor Christus opdeze plaats gebouwd. Deze Dorische tempel is in zijn oude glorie hersteldals beschermer van het Biga schiereiland en de Golf van Edremit.Blijf hier zitten om het maanlicht door de ruïnes te zien schijnen en stavroeg op om vanaf een heuveltop naar de golf van Edremit te kijken ende dag te zien ontwaken op de acropolis. Op dat moment zult ubegrijpen waarom men ooit voor deze hemelse plaats heeft gekozen.

Op de terrassen die afzakken naar de zee bevinden zich agora’s, een gymnasium en een the-ater. Vanaf de noordelijke hoek van de acropolis heeft u uitzicht op een moskee, een brug en eenfort die in de 14e eeuw werden gebouwd door sultan Murat I. Aan de voet van de acropolis ligteen oud idyllisch haventje. Assos heeft de reputatie het centrum te zijn van de Turkse kunst scenevanwege haar levendige, vriendelijke en Boheemse sfeer. Een vakantie in Assos zal u altijdbijblijven.

In Gülp›nar, het oude Chryse, 25 km ten westen van Behramkale, bevindt zich de tempel vanApollon Smintheus uit de 2e eeuw na Christus. Op 15 km ten westen hiervan, aan een niet-gemarkeerde weg langs een grillige kustlijn, ligt Babakale, waar de huizen terrasgewijs op rotsenzijn gebouwd.

Tempel van Athene Assos (Behramkale)Tempel van Athene Assos (Behramkale)

Fort KilitbahirFort Kilitbahir

Hoofd van Medusa,Museum van ÇanakkaleHoofd van Medusa,Museum van Çanakkale

48

Het stadje Biga heeft haar naam aan het gehele schiereiland gegeven. Het stadje telt vele parkenen is een ideale plek om een indruk te krijgen van de traditionele bouwstijl. De meest nabijgelegenstranden liggen in Karabiga, fiahmeleken en Kemer, waar u zeer betaalbare accommodatiekunt vinden. Karabiga, het oude Priapos, ontleent haar naam aan de gelijknamige godin en kandus geassocieerd worden met cultus en vruchtbaarheid. Çan is alom bekend vanwege deceramiek en de zwavelbaden, waarvan wordt gezegd dat ze een heilzame werking hebben op delever, het maag-darmkanaal en de urinewegen. Er bevinden zich nog twee warmwaterbronnen bijKülcüler en Kirazl›. De berg Kaz Da¤› (Ida, 1174 m), het zuidelijkste puntje van de provincieÇanakkale, maakt deel uit van Kaz Da¤› Nationaal Park met prachtige natuur, veel groen en ver-schillende warmwaterbronnen. Bij Bayramiç en Evciler, de noordelijke ingang van het park, vindtu de voornaamste kampeervoorzieningen. In Bayramiç, op 60 km afstand van Çanakkale, bevindtzich het prachtige 18e eeuwse Had›mo¤ullar› huis (Osmaanse woning) waarin het EtnografischMuseum gevestigd is.

Selimiye Moskee, EdirneSelimiye Moskee, Edirne

49

Aan de overzijde, aan de noordelijke oevers van de Zee van Marmara, inTekirda¤, bevindt zich een belangrijke zeehaven. Vanuit deze moderne stadmet zijn moderne promenades zijn de zandstranden nooit ver weg. Eenvrolijke mix van zonnebloemvelden en wijngaarden bedekken hetomringende gebied. Het belangrijkste monument is de door Sinanontworpen Rüstem Pafla moskee, in 1554 gebouwd in opdracht van dezegrootvizier van Süleyman de Grote. Het Archeologisch en Etnografischmuseum toont een uitgebreide collectie voorwerpen uit de provincie.Het Rakoczy museum is gevestigd in het huis waar de toenmaligeHongaarse prins Rakoczy Ferench II (1676 - 1735) de laatste jaren van zijnleven doorbracht na de bevrijding van zijn volk. Het Nam›k Kemal gedenk-teken (1840 - 1888) eert de geboorteplaats van Turkijes nationale dichter.Zestig kilometer ten westen van Tekirda¤ ligt de vakantiestreek fiarköy enMürefte, een beroemd wijngebied waar prachtige wijngaarden te vindenzijn en jaarlijks een wijnfestival plaatsvindt.

Edirne, ten noorden van Tekirda¤, op de grens met Griekenland, was eentijd de hoofdstad van het Osmaanse rijk en in de 18e eeuw zelfs een vanEuropa’s grootste steden. In een groene vlakte, bezaaid met populierennabij de plaats waar de rivieren Tunca en Meriç samenvloeien, verwelkomtdeze elegante stad haar gasten uit of op weg naar Istanbul. De wortels vande oorspronkelijke bewoners van Edirne en omgeving liggen in Macedonië,waarvan Edirne ooit deel uitmaakte. De Romeinse keizer Hadrianusherbouwde de stad en noemde het Hadrianopolis. Bij de verdeling van hetRomeinse rijk eisten de Byzantijnen Edirne op, terwijl sultan Murat I het in1361 bij zijn rijk voegde. De functie als hoofdstad van het Osmaanse rijkgedurende 100 jaar heeft bijgedragen tot de aanwezigheid van velehistorische en architectonische bouwwerken. De moskeeën, religieuzecomplexen, bruggen, oude bazaars, karavanserais en paleizen makenEdirne tot een waar openluchtmuseum.

De Selimiye Moskee is bepalend voor de hele stad. Gelegen op de topvan een heuvel, weerspiegelt Sinan’s ontwerp de klassieke Osmaansebouwstijl. Het werd gebouwd in opdracht van sultan Selim I (1569-1575) engetuigt van de hoge graad van beschaving en van de genialiteit van deOsmaanse meester-architect Sinan.Selimiye MoskeeSelimiye Moskee

50

De Eski moskee, gebouwd tussen 1403 en 1414 doorMehmet I, is het oudste Osmaanse bouwwerk van Edirne.Het witte marmer in het portaal staat in schril contrast methet overige metselwerk. Gekalligrafeerde inscripties vanKoranverzen versieren het interieur.

De Üç fierefeli moskee, gebouwd tussen 1438 en 1447door Murat I, was de voorbode van een rijke periodeOsmaanse moskeearchitectuur onder Sinan en is zowel debelichaming van de nieuwe vrijheid van bouwen als van detechnische vooruitgang. De noordwestelijke minaret heeftdrie balkons (fierefe) en was lange tijd de hoogste minaret,tot ze werd overschaduwd door de minaretten van deSelimiye Moskee.

Üç fierefeli moskeeÜç fierefeli moskee

Beyaz›t II ComplexBeyaz›t II Complex

51

Tegen het eind van de 15e eeuw gaf Beyaz›t II de architectHayrettin de opdracht een moskeecomplex in Edirne te bouwen,compleet met een moskee, een Darüflflifa (ziekenhuis), eenmederese (islamitische hoge school), een keuken en opslag-ruimten. De moskee is vierkant van vorm en overdekt door eenhoge koepel, terwijl de rest van het complex wordt overdekt dooreen dak met 100 koepels. Naast de moskee is de Darüflflifa hetbelangwekkendste gebouw, in die tijd een modern ziekenhuismet een uniek, zeer humaan ontwerp. Slechts weinig is sinds demiddeleeuwen veranderd in de wijk Kaleiçi.

Elke zomer worden op de plek waar de Tunca rivier zich splitst eneen smaragdgroen veld creëert (Sarayiçi) olieworstel wed-strijden, de K› rkp›nar, gehouden. Glinsterende, gladdelichamen worstelen om te bepalen wie kampioen wordt.Wanneer u door de stad loopt en een blik werpt in één van dekruidenierswinkels, zult u ongetwijfeld witte kaas vinden, eenlokale specialiteit, of Hardaliye, een mix van druivensap, mosterden marsepein. Geurige zeep, aardewerken potten en rietenmanden zijn de souvenirs uit Edirne. Het is moeilijk om het doorde lokale bevolking vervaardigde handwerk te laten liggen.

Een wirwar van smalle straatjes met aangrenzende huizen voertu terug in de tijd. Het grote aantal restaurants en cafés weer-spiegelt de wedergeboorte van deze wijk. Sinan bouwde velebekende badhuizen in Edirne, zoals de hamams van Sokullu,Tahtakale, Mezit Bey, Beylerbeyi en Gazi Mihal. Zijn werkis ook te bewonderen in de Ahmet Pafla karavanserai en deRüstem Pafla ka-ravanserai uit 1561. Laatste is geres-taureerd en doet nu dienst als hotel. Het oude bedesten uit hetbegin van de 15e eeuw functioneert nog steeds als Edirne’sbelangrijkste markt. Wanneer u in het gebied rondrijdt vallen devele Osmaanse bruggen op die de rivieren Tunca en Meriç hunschoonheid geven. Edirne heeft veel van haar kleurrijke traditiesen gewoonten weten te behouden.

Het Archeologisch en Etnografisch Museum volgt hetspoor terug in de geschiedenis van de Byzantijnse tijd tot deprehistorie. Bovendien zijn er kledingstukken te zien uit delaat-Osmaanse tijd. In het Turkse Museum voorIslamitische Kunst zijn voorbeelden samengebracht vanOsmaanse bouwkundige details, kalligrafieën, manuscripten,Korans, wapens, glaswerk en een keizerlijke tent gebruikt tijdensveldtochten.

Op weg naar de Golf van Saroz in de Egeïsche zee kunt ustoppen bij Uzunköprü, waar in 1444 door Murat II een brugover de Ergene rivier werd gebouwd. De 174 bogen, waarvande hoogste een hoogte bereikt van 12,28 meter, overbruggeneen afstand van 1354 meter.

Olieworstelwedstrijden, de K›rkp›narOlieworstelwedstrijden, de K›rkp›narMeriç BrugMeriç Brug

52

Sokullu moskee, LüleburgazSokullu moskee, Lüleburgaz

53

Het milde klimaat en de prachtige omgeving van de Saroz Golfweet vele vakantiegangers te bekoren. Aan de noordelijke zijdevan de golf vindt u prachtige stranden zoals die van Ibrice enErikli. De alom aanwezige hotels en pensions hebben zeerredelijke prijzen.

Enez (Ainos), ooit een belangrijke haven, ligt nu 3,5 km landin-waarts. Haar oorsprong voert terug tot de 12e eeuw voor Christusen het was een belangrijke nederzetting in de Hellenistische,Romeinse, Byzantijnse en Osmaanse periode. Momenteel vindtu er een openluchtmuseum, gebouwd door het Kymke volk, eenkolonie van de West-Anatolische beschaving. Het kasteel vanEnez werd door de eeuwen heen meerdere malengerestaureerd en is een bezoek meer dan waard.

Ook vindt u er een kerk uit de 6e eeuw, enige uitgehouwentombes en een strand met helder water. De gastvrije bevolkingmaakt Enez tot een prettige onderbreking van uw reis.

Het Y›ld›z (Istranca) gebergte verdeelt de provincie K›rklareliin tweeën. Een weelderig berggebied, bezaaid met typischehuizen, voert u mee naar een andere wereld.

De oudste moskee van K›rklareli, de H›z›rbey moskee, werd in1383 gebouwd. Tot het moskeecomplex behoort ook eenbazaar. Het nabijgelegen badhuis is eveneens onder H›z›r Bey totstand gekomen.

Het 14e eeuwse K›rklar-monument met 18 imposante zuilenligt op de K›rklar-heuvel, de plaats waar 40 soldaten om het levenkwamen toen het Osmaanse leger onder aanvoering van MuratI het gebied veroverde. Het Archeologisch Museum toont vond-sten van opgravingen uit de regio.

K›rklareli’s Zwarte Zee kust is nog een plek waar u volop kuntgenieten van stranden en goede visrestaurants. ‹¤neada, 98 kmoostelijk van K›rklareli, ligt tussen zandstranden en het Y›ld›zgebergte. K›y›köy (Midye) is een vakantiedorp met goedeaccommodatie en schilderachtige middeleeuwse huizenomgeven door een stadsmuur uit de Byzantijnse tijd. De Sokullumoskee in Lüleburgaz, gelegen aan de weg Edirne-Istanbul, iseen verfijnd bouwwerk dat in 1570 door Sinan werd gebouwd.

De naburige stad Babaeski beroemt zich eveneens op de aan-wezigheid van een gebouw van Sinan, de Cedi Ali Pafla moskee.In Vize (Byzia), een voormalig Byzantijns centrum vanbetekenis, vindt u de Küçük Ayasofia kerk en een kasteel, beideuit de Byzantijnse tijd.

Wanneer u in noordelijke richting reist, stop dan nog voor eenaantal uren in het rustieke en groene Dereköy, de laatste haltevoor de grens met Bulgarije.

Reliëf, EnezReliëf, Enez EnezEnez

55

CULTUREEL ERFGOED IS KwETSBAAR

Het cultureel erfgoed wereldwijd is te vergelijken met een grote puzzel.Elk monument, elk object, is een onvervangbaar stukje in het gehele plaatje. Elk stukjegeeft ons informatie over onze afkomst, onze ontwikkeling en onze huidige samen-leving. Iedere vondst en elke nieuwe interpretatie voegen weer een stukje aan de puzzeltoe en maakt het gehele plaatje overzichtelijker en duidelijker. Elk stukje van deze puzzelmoet door ons beschermd worden, zodat ook toekomstige generaties de kans krijgende puzzel in elkaar te zetten en het totale plaatje te zien.

De meeste mensen zijn zich niet bewust van het feit dat ons cultureel erfgoed onderdruk staat: bijvoorbeeld door plotselinge natuurrampen als aardbevingen en vloedgol-ven, door milieuvervuiling en door ingrepen van de mensheid. Zelfs de meestonschuldige ingrepen kunnen een vernietigende invloed op het cultuurgoed hebben.Denk hierbij aan het meenemen als souvenir van eeuwenoud aardewerk ofmozaïeken, of het aanraken van een stenen of een metalen voorwerp, of een textiel-stuk: iedere aanraking laat een laagje vet en zweet achter. Het beklimmen van eenmonument doet het oppervlaktemateriaal slijten en zelfs beschadigen. Het schrijven ofinkrassen van namen zorgt voor permanente schade. Het meezeulen van grote tassenof rugzakken kan een muurschildering beschadigen of een object doen omvallen. Erzijn ontelbaar vele manieren waarbij we onbewust bijdragen aan de vernieling van onzecultuurschatten.

In 2020 zullen er wereldwijd 1,6 miljard toeristen per jaar zijn. Laten we onze krachtenbundelen om de diversiteit en de rijkdom van ons cultureel erfgoed te beschermen enervan te genieten.

Internationale Organisatie voor de Conservatie van het Culturele Erfgoed(ICCROM)

56

TOERISTISCHE INFORMATIEBUREAUS

Grafisch ontwerp:Grafik Sanatlar Design Office

www.grafiksanatlar.com

Gedrukt door:Serhan Drukkerijwww.serhan.nl

Nederland 2007Bestemd voor gratis distributie