Bevolkingstrends

Statistisch kwartaalblad over de demografie van Nederland

Jaargang 59 4e kwartaal 2011

Den Haag/Heerlen, 2011

Verklaring van tekens

. = gegevens ontbreken* = voorlopig cijfer** = nader voorlopig cijferx = geheim = nihil = (indien voorkomend tussen twee getallen) tot en met0 (0,0) = het getal is kleiner dan de helft van de gekozen eenheidniets (blank) = een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen2010-2011 = 2010 tot en met 20112010/2011 = het gemiddelde over de jaren 2010 tot en met 20112010/11 = oogstjaar, boekjaar, schooljaar enz., beginnend in 2010 en eindigend in 20112008/092010/11 = oogstjaar, boekjaar enz., 2008/09 tot en met 2010/11

In geval van afronding kan het voorkomen dat het weer gegeven totaal niet overeenskomst met de som van de getallen.

Colofon

UitgeverCentraal Bureau voor de StatistiekHenri Faasdreef 3122492 JP Den Haag

PrepressCentraal Bureau voor de Statistiek Grafimedia

OmslagTeldesign, Rotterdam

InlichtingenTel. (088) 570 70 70Fax (070) 337 59 94Via contactformulier: www.cbs.nl/infoservice

Redactie:Joop GarssenJorien ApperlooRonald van der BieRob BroekmanArie de GraafSuzanne LoozenJolanda van der LubbeMarleen Wingen

BestellingenE-mail: verkoop@cbs.nlFax (045) 570 62 68

Internetwww.cbs.nl

Prijzen incl. administratie- en verzendkostenAbonnementsprijs: 54,45Prijs per los nummer: 14,95ISSN: 1571-0998

Oplage: 850

Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen, 2011.Verveelvoudiging is toegestaan, mits het CBS als bron wordt vermeld.

03606201104 B-15

Inhoud

Rubrieken

Actuele bevolkingstrends 4Korte berichten 5Demografiek 7Rangen en standen 8Bevolking in kaart 9Nederland en Europa 10Wijken en buurten 11Demografie in het nieuws 13Mededelingen 14

Artikelen

Demografische levensloop van babyboomers: terugblik en perspectief 15Jonge moeders stellen tweede kind langer uit 27Chinezen in Nederland in het eerste decennium van de 21ste eeuw 28De maatschappelijke situatie van Surinaamse bevolkingsgroepen in Nederland 46Sociaal-culturele verschillen tussen Turken, Marokkanen en autochtonen: eerste resultaten van de Nederlandse LevensLoop Studie (NELLS) 61Dynamiek in stadswijken: sociale stijging en verhuizingen 71Voorkeur huren boven kopen varieert sterk onder huizenbezitters 76Subjectief welzijn: welke factoren spelen een rol? 85Zorg zonder verblijf naar welvaart bij ouderen 93

Technische toelichting en verklaring van termen 99

Demografie op het web 103

Inhoudsopgave 104

Andere CBS-publicaties 110

Richtlijnen voor auteurs 111

3Bevolkingstrends, 4e kwartaal 2011

4 Centraal Bureau voor de Statistiek

Rubrieken

Actuele bevolkingstrends

Bevolkingsgroei daalt licht

In het derde kwartaal van 2011 nam de bevolking van Nederland toe met 30,9 duizend personen. De bevolkings-groei in het derde kwartaal komt hierbij lager uit dan in het derde kwartaal van 2010. De daling wordt voor een derde veroorzaakt door een lager migratiesaldo (600) en voor twee derde door een lagere natuurlijke aanwas (1,2 dui-zend). De lagere natuurlijke aanwas is volledig het gevolg van minder geboorten. Het aantal overledenen is nagenoeg gelijk aan het aantal in het derde kwartaal van 2010.

Het aantal immigranten in het derde kwartaal van 2011 was 57,5 duizend, een recordaantal voor dit kwartaal. De toe-name ten opzichte van het derde kwartaal van 2010 bedroeg 3,8 duizend. Er kwamen vooral meer immigranten uit de Europese Unie, met name uit de landen die na 1 mei 2004 lid geworden zijn. Het aantal emigranten steeg echter met 4,3 duizend, waardoor het migratiesaldo lager uitkomt.

In het derde kwartaal van 2011 bedroeg het aantal binnen Nederland verhuisde personen 409 duizend. Een jaar eer-der was dit nog 394 duizend. De toename is vooral zicht-baar bij de verhuizingen binnen de gemeente, maar ook de verhuizingen naar andere gemeenten nemen in aantal toe. De dalende trend sinds 2008 is hierbij doorbroken.

StaatBevolkingsontwikkeling

Geboorten Over-ledenen

Immigratie Emigratie1) Bevolkings -groei 2)

x 1 000

2006 185,1 135,4 101,2 132,5 23,82007 181,3 133,0 116,8 122,6 47,42008 184,6 135,1 143,5 117,8 80,42009 184,9 134,2 146,4 111,9 89,22010 184,4 136,1 154,4 121,4 80,8 1e kwartaal 43,8 36,0 34,6 28,4 14,0 2e kwartaal 45,2 32,9 30,2 25,3 17,2 3e kwartaal 48,5 32,2 53,8 37,4 32,7 4e kwartaal 46,9 34,9 35,9 30,3 17,02011* 1e kwartaal 43,9 34,8 36,1 28,0 17,2 2e kwartaal 44,6 33,2 30,4 30,3 11,6 3e kwartaal 47,3 32,2 57,5 41,7 30,9

1) Inclusief saldo administratieve correcties (zie Toelichting 1, Technische toelich- ting en verklaring van termen).2) Inclusief overige correcties.

1. Bevolkingsgroei, natuurlijke aanwas en migratiesaldo, eerste kwartaal

1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011*10

5

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45x 1 000

Bevolkingsgroei

Migratiesaldo

Natuurlijke aanwas

2. Aantal verhuisde personen per kwartaal

x 1 000

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III2007 2008 2009 2010 2011

0

320

340

360

380

400

420

440

460

5Bevolkingstrends, 4e kwartaal 2011

Korte berichten

Twee eeuwen beroepsbevolking: van 830 duizend naar 7,4 miljoen werkenden

In 1800 telde de werkzame beroepsbevolking in Nederland 830 duizend personen. Ruim twee eeuwen later waren dit er 7,4 miljoen. De werkzame beroepsbevolking is in ruim 200 jaar tijd negen maal zo groot geworden. Een vergelijking met de bevolkingscijfers leert dat het aantal werkenden relatief sneller groeide dan de bevolking in zijn geheel. Lange tijd bestond zon twee derde van de beroepsbevol-king uit mannen. Na 1850 begon het aandeel mannen onder de werkenden te stijgen tot rond de 73 procent eind jaren veertig van de vorige eeuw. In de jaren vijftig en zestig was het vrij stabiel, maar sinds begin jaren zeventig winnen de vrouwen terrein op de arbeidsmarkt. In 2010 is nog 56 pro-cent van de werkzame beroepsbevolking man. Bron: Lodder, B. en I. Beckers, Twee eeuwen beroepsbevol-king: van 830 duizend naar 7,4 miljoen werkenden. CBS-Webmagazine 6 oktober 2011

Partner steeds vaker via internet of werk

In de afgelopen tien jaar zijn werk en internet steeds belang-rijker geworden als ontmoetingsplaats. Speelde vr 2000 het internet nog geen rol, in de jaren erna heeft 8 procent elkaar via een datingsite of sociaal online-netwerk leren kennen. De meeste samenwonende paren hebben elkaar ontmoet bij het uitgaan of tijdens vakantie. Van de samen-woners in 2008 die elkaar al van vr 2000 kennen, kwam 46 procent elkaar daar tegen. Onder degenen die elkaar later, na 2000, hebben ontmoet, is dit aandeel met 35 pro-cent echter lager. Partners die elkaar via internet, relatiebemiddeling of een contactadvertentie hebben leren kennen, waren op dat moment gemiddeld 35 jaar oud. Dat is duidelijk ouder dan bij ontmoeting op school, tijdens het uitgaan of op vakantie, op een vereniging of via familie of vrienden. Met het zoeken van een partner via internet of relatiebemiddeling beginnen mensen pas op latere leeftijd, als ze hem of haar niet via een van de andere manieren zijn tegengekomen. Ook gaat het vaker om tweede relaties.Bron: E. Wobma, Partner steeds vaker via internet of werk. CBS-Webmagazine 5 oktober 2011

Een op de zes vaders is 40-plusser bij de geboorte van zijn kind

Steeds meer vaders zijn de 40 gepasseerd bij de geboorte van hun kind. In 2010 was een op de zes vaders 40-plus, tegen een op de elf in 1996. Mannen die in 2010 voor het eerst vader werden, waren gemiddeld 32,4 jaar oud. Daarmee zijn ze drie jaar ouder dan vrouwen die voor het eerst moeder werden. De gemiddelde leeftijd van alle man-nen die (opnieuw) vader werden was 34,0 jaar. Ook dat is drie jaar ouder dan de leeftijd waarop vrouwen (opnieuw)

moeder worden. In 2010 waren ouders gemiddeld een jaar ouder bij de geboorte van hun kind dan in 1996. De laatste zeven jaar is de gemiddelde leeftijd bij de geboorte van een kind nauwelijks meer gestegen. Bron: Wobma, E. en M. van Huis, Een op de zes vaders is 40-plusser bij de geboorte van zijn kind. CBS-Webmagazine 26 september 2011

Preventief onderzoek naar kanker heel gebruikelijk

Van de vrouwen van 20 jaar of ouder geeft 58 procent aan dat zij in de afgelopen vijf jaar minstens n keer door mid-del van een uitstrijkje zijn onderzocht op baarmoederhals-kanker. Daarnaast geeft 48 procent van de vrouwen van 30 jaar of ouder aan dat zij in de afgelopen twee jaar door mid-del van rntgenfotos zijn onderzocht op borstkanker. Meestal laten vrouwen zich onderzoeken naar aanleiding van een uitnodiging voor bevolkingsonderzoek. Van de vrouwen die aangeven in de afgelopen vijf jaar te zijn uitge-nodigd voor het bevolkingsonderzoek naar baarmoeder-halskanker, gaf 85 procent aan gehoor te hebben gegeven aan die oproep. Van de vrouwen die aangeven in de afgelo-pen twee jaar te zijn uitgenodigd voor het bevolkingsonder-zoek naar borstkanker, gaf 88 procent aan zich op grond van die uitnodiging te hebben laten onderzoeken. Voor man-nen is er geen bevolkingsonderzoek. Toch laat een groot deel van de mannen wel een bloedtest doen om vast te stel-len of ze een verhoogde kans hebben op prostaatkanker. In 2010 gaf bijna een kwart van de mannen van 40 jaar of ouder aan dat er bij hen in de afgelopen vijf jaar een Prostaat Specifiek Antigeen test is afgenomen. Bron: Bruggink, J.W., Preventief onderzoek naar kanker heel gebruik. CBS-Webmagazine 5 september 2011

Aantal adoptiekinderen sinds 2004 gehalveerd

In 2010 zijn 672 kinderen geadopteerd. Dit zijn er ongeveer evenveel als in het voorafgaande jaar, maar veel mind