D e R u y t e r k a d e 1 1 2 C 1 0 1 1 A B A m s t e r d a m w w w. r i g o . n l

Klik op het pictogram als u een afbeelding wilt toevoegen

Bevolkingsdaling en wonen: feiten, ontwikkelingen en aanpakJohan van Iersel

1. Diversiteit in ‘krimpregio’s’2. De zogenoemde ‘braindrain’3. De effecten van de crisis4. Onzekerheden voor de toekomst5. Houvast voor beleid6. Samengevat

Opzet

1. Diversiteit in krimpgebieden

92

94

96

98

100

102

104

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

ontw

ikke

ling

aant

al in

won

ers e

n aa

ntal

hu

ishou

dens

(in

dexc

ijfer

s 200

0=10

0)

Parkstad-Limburg huishoudens Parkstad-Limburg inwoners

Noordoost-Groningen huishoudens Noordoost-Groningen inwoners

-500

-400

-300

-200

-100

0

100

200

onder 15jaar

15 tot 20jaar

20 tot 25jaar

25 tot 40jaar

40 tot 65jaar

65 jaar enouder

binn

enla

ndsm

igra

tiesa

ldo

in a

anta

l per

sone

n (g

emid

deld

per

jaar

200

7-20

12)

Parkstad-Limburg Noordoost-Groningen

2. De zogenoemde ‘braindrain’Jongeren verlaten de

regio voor studiedoeleinden of gebrek aan banen.

Na de studie keert men beperkt terug en het vertrekt blijft (deels) aanhouden.

Bron: CBS

-1.500

-1.000

-500

0

500

1.000

1.500

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011binn

enla

ndsm

igra

tiesa

ldo

in a

anta

l per

sone

n (g

emid

deld

per

jaar

200

7-20

12)

Parkstad-Limburg binnenland-saldo Parkstad-Limburg buitenlands-saldo

Noordoost-Groningen binnenland-saldo Noordoost-Groningen buitenlands-saldo

3. De effecten van de crisis

Bron: CBS

0

50

100

150

200

250

300

350

-200

-150

-100

-50

0

50

100

15020

00

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

aant

al w

erkl

oosh

eids

uitk

erin

gen

binn

enla

nds m

igra

tiesa

ldo

in a

anta

l per

sone

n in

de

leeft

ijd v

an 2

5 to

t 40

jaar

Werkloosheidsuitkeringen Parkstad-Limburg Noordoost-Groningen

3. De effecten van de crisisIn tijden van oplopende werkloosheid

Wordt ‘de krimp’ geremd

Bron: CBS

3. De effecten van de crisis

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

2006 2009 2012 2006 2009 2012

Parkstad Limburg Noordoost Groningen

vrag

ers i

n de

mar

kt

vraag doorstomers vraag starters

Door gebrek aan dynamiek neemt het aantal vragers in de markt toe

P.L. Toename betreft met name starters NO.G. Toename

betreft met name doorstromers

Bron: WoON 2006, 2009 en 2012

3. De effecten van de crisis

0,4

0,6

0,8

1,0

1,2

1,4

1,6

2006 2009 2012 2006 2009 2012

Parkstad Limburg Noordoost Groningen

vraa

gdru

k (w

onin

gvra

ag /

pote

ntiee

l aan

bod)

huur koop

De huursector wint aan populariteit

Deels ten koste van de koopsector

Bron: WoON 2006, 2009 en 2012

Wanneer en waar trekt de economie aan? Is de vraagverschuiving naar de huur

(deels) permanent?

Antwoord: We weten het niet exact, dus geen blind geloof in prognoses en omgaan met onzekerheden (adaptieve planning).

4. Onzekerheden

5. Houvast voor beleid

0

30.000

60.000

90.000

120.000

150.000

180.000

210.000

240.000

270.000

300.000

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

4.000

4.500

5.000

0 ja

ar5

jaar

10 ja

ar15

jaar

20 ja

ar25

jaar

30 ja

ar35

jaar

40 ja

ar45

jaar

50 ja

ar55

jaar

60 ja

ar65

jaar

70 ja

ar75

jaar

80 ja

ar85

jaar

90 ja

ar95

jaar

e.o

.

aant

al in

won

ers N

eder

land

aant

al in

won

ers r

egio

's

Nederland Parkstad-Limburg Noordoost-Groningen

De vergrijzing zet doorMet relatief minder jongeren (werkenden) dan landelijk

Accepteer de onzekerheden en vaar niet blind op prognoses.

Een scherpe blik op de huidige situatie biedt vaak meer houvast.

De complexste opgaven zitten in het particuliere bezit.

6. Samengevat