1

Bestuursverslag 2015

Het bestuursverslag van 2015 ligt voor u. Met veel plezier laten we u zien wat in dat jaar op SBO De Werf is gebeurd.

Natuurlijk maken de cijfers een belangrijk onderdeel uit van dit verslag.

In het meerjarenbeleidplan hebben we vastgelegd vanuit welke kernwaarden we ons werk willen

doen. Die kernwaarden vertellen wat ons als onderwijsorganisatie bindt met onze leerlingen, ouders en collega’s. Het geeft de basis aan en bepaalt de richting van het werk: de beste zorg voor kinderen

die dat extra nodig hebben.

De kernwaarden zijn:

identiteit - creativiteit - compassie - vertrouwen - continuïteit

Bij elke kernwaarde hebben we gezocht naar een ‘verbeelding’ in een foto. In bijlage 1 worden de

kernwaarden beschreven.

Identiteit ‘draagt’ de andere kernwaarden. De waarde van ons werk wordt bepaald door die identiteit.

Gods beloften bepalen de kern van ons bestaan. Van daaruit hebben we in 2015 gewerkt en willen we ook de komende jaren verder gaan.

Leusden, april 2016 College van Bestuur

Inhoudsopgave

Hoofdstuk 1: Algemeen, SBO De Werf in het jaar 2015 Hoofdstuk 2: Verslag van de Raad van Toezicht

Hoofdstuk 3: Financiën

Hoofdstuk 4: Bijlagen 1. Kernwaarden

2. Visie en missie 3. Organogram

4. Uitstroom 5. Financiële kengetallen

5b. Continuïteitsparagraaf

5c. Administratieve organisatie

2

Hoofdstuk 1: Algemeen

SBO De Werf in het jaar 2015

Mede door de komst van Passend Onderwijs is het speciaal basisonderwijs volop in beweging en dat is

ook bij De Werf1 terug te zien. De positieve effecten zijn dat opnieuw een impuls wordt gegeven om de kwaliteit van het onderwijs te

versterken. Zo is er ook meer aandacht gekomen voor de opbrengsten op groep- en schoolniveau.

Maar er zijn ook nadelige gevolgen van Passend Onderwijs: meer bureaucratie dreigt vertragend te werken. Daarnaast blijkt dat door de hogere kosten voor leerlingvervoer de keuze voor gereformeerd

onderwijs onder druk komt te staan. Voor onze scholen, die een regionale functie hebben, is dat een negatieve ontwikkeling.

We hebben het afgelopen jaar opnieuw geïnvesteerd in leerkrachten, in leerstofaanbod en didactiek passend bij onze doelgroepen: leerlingen met problemen in het reguleren van hun gedrag (De

Drieluik) en leerlingen die moeilijk lerend zijn en daar meer begeleiding en ondersteuning bij nodig hebben (Het Baken).

Er is een tweedaagse training gevolgd voor woordenschatonderwijs: Met Woorden in de Weer. Daarnaast zijn er een tweetal collega’s als interne coaches opgeleid om de implementatie van dit

woordenschatonderwijs te begeleiden in het team. Onder leiding van een externe deskundige is gewerkt aan het vormgeven van betekenisvol opbrengstgericht werken op groep- en schoolniveau.

Verder is gewerkt aan het opbrengstgericht werken van de verbetering van het leerkracht-handelen

op gebruik van het activerende directe instructiemodel.

Deze beide processen zijn gestart in voorjaar 2015 en zullen doorlopen tot het einde van het jaar 2016.

Het schoolplan voor 2015-2019 is voor beide vestigingen geschreven. Drie zaken staan daarin

centraal:

Samen sterker in identiteit en specialiteit Samen bouwen aan onderwijskwaliteit Samen werken aan onderwijs dat past

Tijdens de zomervakantie van 2015 is voor iedereen zeer onverwacht een gewaardeerde collega overleden. Het gat dat daarmee is geslagen in onze school en ons team is bijzonder groot. Naast een

groot aantal praktische consequenties, werden we geconfronteerd met verdriet en rouw bij leerlingen

en teamleden. Door overspannenheid is de locatiedirecteur in het najaar een periode afwezig geweest en heeft een interim-directeur de leiding overgenomen. Het team van SBO De Werf heeft enorme

verbondenheid en veerkracht laten zien in deze moeilijke omstandigheden.

We kijken terug op een bewogen jaar, waarin we heel sterk hebben ervaren dat God bij ons was en

ons heeft gedragen door alle moeilijkheden heen. De woorden van Psalm 16 hebben bijzondere betekenis voor ons gekregen en gaan mee als leidraad in het nieuwe schooljaar:

Mijn God, ik kom naar u. Dan ben ik veilig; ik heb het u gezegd, en blijf het zeggen: ik heb u nodig, Heer. De rest is overbodig.

1 SBO De Werf bestaat uit twee scholen, namelijk Het Baken en De Drieluik

3

Passend Onderwijs

Sinds de invoering van Passend Onderwijs valt SBO De Werf onder Samenwerkingsverband de Eem.

De samenwerking is in 2015 steeds beter op gang gekomen. Het aanvragen van arrangementen blijft voorlopig de nodige aandacht vragen, tot nu toe is dit niet altijd soepel verlopen.

De Werf en de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen

Met de komst van samenwerkingsverbanden op postcodegebieden heeft de ontzuiling van het

onderwijslandschap een extra impuls gekregen. Voor de besturen van de gereformeerde scholen was dit niet de meest gewenste ontwikkeling. Nu SBO De Werf onder SWV de Eem valt komen twee

belangrijke kenmerken extra onder de aandacht bij het bestuur. - Het regionale karakter wordt beperkt: het leerlingenvervoer van kinderen buiten het

samenwerkingsverband staat onder druk. Enerzijds door bezuinigingen van de gemeenten, anderzijds doordat het minder vanzelfsprekend is om met grensverkeer om te gaan.

- Doordat de gereformeerde identiteit wat ruimer is geformuleerd in de afgelopen jaren, is ook

een bredere groep ouders/leerlingen in Amersfoort en directe omgeving belangstellend naar het gereformeerd SBO van De Werf.

huisvesting

SBO De Werf is gevestigd aan de James Cookstraat 10 te Amersfoort. Het gebouw is nog altijd prima

geschikt en in goede staat van onderhoud. Vanwege de plannen van de gemeente Amersfoort tot doordecentralisatie hebben de besturen in

Amersfoort de handen ineen geslagen om hierop gemeenschappelijk beleid te ontwikkelen.

personeel Voor het personeel van De Werf was 2015 een emotioneel jaar.

In de zomervakantie overleed één van de collega’s op de jonge leeftijd van 46 jaar. De start van het

nieuwe schooljaar was daardoor voor het team bijzonder verdrietig en moeilijk. Veel praktische zaken moesten worden opgelost. Om een goede voortgang van het onderwijs te waarborgen moesten alle

zeilen worden bijgezet. Helaas brak dit de locatiedirecteur in de herfst op, zij kwam met een burn-out thuis te zitten. Het bestuur stelde een interim-directeur aan, die twee dagen per week op school

aanwezig was.

Er waren ook dit jaar weer meerdere collega’s die met zwangerschapsverlof gingen.

Het ziekteverzuimpercentage kwam in 2015 uit op 2,5. Twee langdurige ziektegevallen hebben dit cijfer beïnvloed. In 2014 was het ziekteverzuimpercentage 0,9.

In het voorjaar ontstond er spanning bij het personeel, toen bleek dat er sprake was van ontslagruimte door dalende inkomsten. Hierdoor moest 1,4 fte in het risico dragend deel van de

formatie worden gezet. Uitgerekend tijdens dit proces werden de spelregels omtrent het ontslagbeleid gewijzigd, waardoor er uiteindelijk 3 andere personeelsleden daadwerkelijk in de RDDF werden

geplaatst. Gelukkig kon nog voor de jaarwisseling geconstateerd worden dat door natuurlijk verloop de RDDF-plaatsingen weer konden worden opgeheven.

Het bestuur is blij dat we ondanks deze complexe situatie het onderwijs op een verantwoorde wijze doorgang konden laten vinden.

FTE ontwikkeling

In het voorjaar van 2015 moest De Werf voor het eerst in de geschiedenis overgaan tot RDDF-

plaatsingen. Niet alleen liet de begroting een tekort zien, ook de ontslagruimte die berekend werd op grond van het verschil in personele inkomsten liet zien dat er ruimte is om 1,4 fte in de RDDF

(risicodragend deel van de formatie) te plaatsen. Het bestuur nam vervolgens het besluit om bij aanvang van het schooljaar 2015-2016 met een groep

minder te starten. In het najaar kon worden vastgesteld dat door natuurlijk verloop er 1,4 fte minder verplichtingen

zullen zijn per 1-8-2016, waardoor er geen ontslagruimte meer is en de RDDF-plaatsingen konden

worden opgeheven. Dit betekent echter wel dat bij de aanvang van het schooljaar 2016-2017 met nog een groep minder gestart zal worden.

4

ketenbepaling en transitievergoeding uit de WWZ

Per 1 juli 2016 worden de ketenbepaling en de transitievergoeding als onderdeel van de wet werk en zekerheid(WWZ) voor het bijzonder onderwijs van kracht. Met name door de regelgeving rond voor de

ketenbepaling (na maximaal 3 contracten binnen 2 jaar is een onderbreking van 6 maanden nodig om benoemingsverplichtingen te voorkomen). Het probleem is dat elke vervanging (vanaf minimaal 5 uur

per dag) geldt als een contract. Een bestuur kan in het ongunstigste geval na vier dagen binnen één

week al geconfronteerd worden met een benoemingsverplichting. Uiterste alertheid is dus bittere noodzaak. Bij een ontslagprocedure (ook bij ziekte) geldt de uitbetaling van de bij wet verplichte

transitievergoeding. De genoemde zaken kunnen zorgen voor behoorlijke extra personele kosten. De regelgeving van de WWZ geldt niet voor het openbaar onderwijs.

beleid inzake de beheersing van uitkeringen na ontslag

Het integraal personeelsbeleid is er op gericht optimale randvoorwaarden te creëren voor het personeel. Getracht wordt onvrijwillig ontslag en daaruit eventueel voortkomende uitkeringssituaties

te voorkomen. Hierbij wordt de cao PO gevolgd. Bij ontslag van medewerkers krijgt de stichting bij de aanvraag van een werkloosheiduitkering niet

alleen te maken met het UWV, maar ook met het Participatiefonds (PF). Het UWV geeft informatie

met betrekking de uitkering door aan het PF. Het PF betaalt de werkloosheidskosten van deze medewerkers en daarmee is het PF verantwoordelijk voor het beheren van de werkloosheids-uitgaven.

Dit betekent ook dat de (ex)werkgever van deze medewerkers verantwoording dient af te leggen met betrekking tot het verleende ontslag.

Het PF toetst dit ontslag op grond van de zogenaamde ‘Instroomtoets’. Indien uit deze toets blijkt dat de werkgever zich voldoende heeft ingespannen en dat het ontslag onvermijdbaar was, dan worden

de uitkeringskosten voortvloeiende uit het ontslag ten laste van het PF gebracht.

leerlingaantal

De ontwikkeling van het leerlingaantal laat na jaren van gestage groei in 2014 een duidelijke daling zien. Of deze negatieve ontwikkeling doorzet is de vraag. De effecten van Passend Onderwijs zijn nog

niet duidelijk. Voor alsnog gaan we uit van een negatieve trend.

1-10-

2008

1-10-

2009

1-10-

2010

1-10-

2011

1-10-

2012

1-10-

2013

1-10-

2014

1-10-

2015

1-10-

2016

1-10-

2017

1-10-

2018

97 97 102 100 108 107 97 98 90 90 90

afhandeling klachten

Op De Werf hanteren we een klachtenregeling, die in de schoolgids terug te vinden is. Klachten kunnen in eerste instantie aan de leerkracht, directie of bestuur worden voorgelegd. Mocht

de interne procedure geen resultaat opleveren, dan kan men zich wenden tot een extern vertrouwenspersoon of de Landelijke Klachtencommissie van de GCBO (Geschillencommissie Bijzonder

Onderwijs).

Code Goed Bestuur

Met de komst van Passend Onderwijs in 2014 is gekozen om Code Goed Bestuur verder door te voeren in de organisatie. Voorheen werd gewerkt met een Dagelijks Bestuur en een Algemeen

Bestuur, sinds 1 augustus 2014 werken we met een College van Bestuur en een Raad van Toezicht. Het College van Bestuur van De Werf en de Raad van Toezicht van De Werf zijn ook bestuurder c.q.

toezichthouder van Kompas.

In zowel het College van Bestuur als de Raad van Toezicht zijn de besturen van HAAL, Veluwe Plus en Bunschoten vertegenwoordigd. In de Raad van Toezicht hebben verder ook de GMR en de

Schoolvereniging van SBO De Werf een vertegenwoordiging2. Het College van Bestuur wordt gevormd door drie bestuurders. De voorzitter heeft een uitvoerende

taak, dit betreft een bezoldigde functie.

2 In bijlage 3 is dit uitgewerkt in een organogram

5

De Raad van Toezicht wordt gevormd door vijf leden. In een apart hoofdstuk doet de RvT verslag van

zijn toezichthoudende rol in 2015.

toekomst

In 2015 is het nieuwe Schoolplan opgesteld dat voor vier jaar de lijnen aangeeft voor de ontwikkeling van De Werf. Wat daarin duidelijk is, is dat er blijvende aandacht moet zijn voor de versterking van de

kwaliteit van het onderwijs. Voortdurend moet rekening worden gehouden met de ontwikkelingen die

te maken hebben met Passend Onderwijs. Het is mogelijk dat er accentverschuivingen plaatsvinden, waardoor de positie van het SBO nog meer bepaald wordt door de kwaliteit die zij biedt. Voor veel

scholen binnen het samenwerkingsverband ligt er een opdracht om minder leerlingen te verwijzen naar zowel het SO als het SBO. Omdat de scholen van onze eigen denominatie die slag voor een groot

deel al hebben gemaakt, zal het verwijzingspercentage bij hen niet sterk meer dalen. Wel vanuit de andere scholen, waarvan de ouders toch kiezen voor duidelijk christelijk SBO, zou het aanbod minder

kunnen worden. Voor De Werf betekent dit voorzichtig rekening houden met het dalen van de

leerlingaantallen. Echter, wanneer de kwaliteit sterk is, is het ook mogelijk vanuit een bredere doelgroep kinderen op te vangen. We denken dan aan SO leerlingen in het onder-gebied van cluster

vier (gedragsproblematiek) en leerlingen uit het gebied van cluster twee (spraak-taal). Juist als ouders de christelijke identiteit van belang vinden en er een passend aanbod gedaan kan worden zal in de

toekomst ons SBO een voorziening van betekenis kunnen zijn en blijven in meerdere opzichten.

6

Hoofdstuk 2: Verslag Raad van Toezicht

Activiteiten van de Raad van Toezicht in 2015

De leden van de Raad van Toezicht hadden in 2015 de volgende rolverdeling:

Voorzitter – Jan Bos (namens MR De Werf)

Portefeuille financiën: Regina Dijkhuizen (namens Bunschoten) Lid – Wenda van Loenen (namens Schoolvereniging De Werf)

Lid – Bart van den Brink (namens HAAL) Lid – Bart Slikkerveer (namens Veluwe Plus)

In het jaar 2015 is de raad van toezicht 4 keer bij elkaar geweest. Bij elke vergadering is een lid van het bestuur aanwezig. 1 keer is vergaderd met het voltallige bestuur. Tevens is er in 2015 een

werkbezoek geweest op de locatie.

Door de raad van toezicht werden de volgende documenten besproken en goedgekeurd

- Jaarrekening 2014 De Werf - Bestuursverslag 2014 De Werf

- Begroting 2016 De Werf - Identiteitsdocument voor personeel per 1 augustus 2015

- Statutenwijziging Stichting De Werf per 1 augustus 2015 n.a.v. invoering identiteitsdocument

Financiën

In verband met de financiële situatie op De Werf wordt iedere vergadering doorgesproken over de stand van zaken en de (risico) factoren die dit beïnvloeden.

Huisvestingsplan en doordecentralisatie

Besloten wordt in te stemmen met de voorstellen die vanuit IHP/DDC Amersfoort zijn geformuleerd

omtrent het organiseren van de doordecentralisatie Amerfoort breed.

Haalbaarheidsonderzoek De Werf Besloten is om een extern deskundige te betrekken bij een haalbaarheidsonderzoek voor De Werf.

Daarbij zullen alle opties (fusie met HAAL/Veluwe Plus, fusie met Bunschoten, federatieplus met SWV

de Eem, éénpitter blijven) worden meegenomen. Naar aanleiding van dit haalbaarheidsonderzoek en de begroting voor 2016 wordt besloten dat De

Werf voorlopig zelfstandig verder gaat.

Keuze accountant

De Raad van Toezicht besluit over te stappen naar een andere accountant. Per 1 januari 2016 zal dit Flynth worden, in plaats van Ernst&Young.

7

Hoofdstuk 3: Financiën Dankbaar mogen we concluderen dat er ook in 2015 weer voldoende financiële middelen waren om uitvoering te geven aan onze werkzaamheden.

De begroting wordt ieder jaar door de directie (met behulp van het administratiekantoor) opgesteld,

door het College van Bestuur vastgesteld en door de Raad van Toezicht goedgekeurd. Ieder kwartaal worden de financiën aan de hand van managementrapportages besproken door het College van

Bestuur.

In dit jaarverslag wordt verantwoording afgelegd over de werkelijke cijfers en tegelijkertijd aangegeven hoe deze cijfers in de komende jaren beïnvloed kunnen worden.

In bijlage 5 vindt u alle kengetallen van de jaarrekening. De volledige jaarrekening kunt u downloaden

van onze website ww.sbo-dewerf.nl

Algemeen

Het resultaat over 2015 is 84.476 euro negatief, 19.291 euro negatiever dan begroot (65.185 euro).

Dit grotere negatieve verschil wordt met name veroorzaakt door de personele lasten.

Baten Bij het vaststellen van de begroting voor 2015 was wel bekend dat de bekostiging aangepast zou

worden, maar niet precies hoe. Daarom is in de begroting een stelpost opgenomen van 40 euro per

leerling voor schooljaar 2015-2016 onder de niet-geoormerkte baten. De werkelijke aanpassingen zitten in de reguliere personele bekostiging en personeels- en arbeidsmarktbeleid onder de

normatieve rijksbijdrage OCW.

Er kwamen meer middelen binnen voor Buitenonderhoud (18.581 euro, dit was niet begroot). Dit

betreft een aanvullende bekostiging en is 1-op-1 toegevoegd aan de voorziening onderhoud als extra dotatie.

De inkomsten voor de Prestatiebox vielen dit jaar lager uit door aanpassing van de bekostiging

hiervoor (81,32 euro per leerling in plaats van 1.986 euro + 90 euro per leerling). De Prestatiebox is verlengd tot 2020: hierin ontvangen de scholen middelen voor talentontwikkeling door uitdagend

onderwijs, een brede aanpak voor duurzame onderwijsverbetering, professionele scholen en

doorgaande ontwikkellijnen. Er kwam extra geld binnen voor een Lerarenbeurs die niet begroot was.

Vanuit het Samenwerkingsverband de Eem kwam meer geld binnen dan begroot in verband met aanpassing van de bekostiging.

De hogere inkomsten bij Overige Baten worden veroorzaakt door toevoeging van sponsorgelden aan het schoolfonds.

Lasten De Personele lasten vallen hoger uit, door hogere loonkosten van 22.587 euro.

De gemiddelde personele inzet wijkt nauwelijks af van de begroting, maar dat is inclusief 0,19 fte

zwangerschapsvervanging. In de overschrijding van de loonkosten zit ook een ontslagvergoeding (32.000 euro) en een

overlijdensuitkering (12.000 euro).

De overige personele lasten zijn hoger vanwege kosten voor outplacement, juridische kosten en

hogere kosten voor inhuur extern personeel (Randstad, Verus, Concent en een interim-directeur). Verder is er een vrijval van 6.345 euro vanuit de voorziening jubilea vanwege een aangepaste

berekening en een premierestitutie van 2.428 euro van het Vervangingsfonds.

8

Er is een hogere dotatie aan de Voorziening Onderhoud gedaan. Dit betreft de aanvullende

bekostiging voor buitenonderhoud (15.000 euro).

Opvallend te noemen is dat de verbruiksmaterialen onder Leermiddelen veel lager dan begroot zijn

(ruim 9.000 euro).

De post Activiteiten valt hoger uit dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door de kosten van het Marietje

Kessel project (weerbaarheidstraining voor hoogste groepen), maar hier staat een subsidie vanuit de gemeente tegenover (via Kompas).

Prestatiebox

Enkele jaren geleden werd de prestatiebox in het leven geroepen door de overheid, om de kwaliteit van het onderwijs naar een hoger niveau te brengen. Zoals in 2015 al te merken was is de vergoeding

naar beneden bijgesteld. Dit zal de komende jaren nog verder verminderen.

Ook dit jaar is er veel gedaan op het gebied van (na)scholing door leerkrachten individueel en in schoolverband. Een leerkracht is bezig met het laatste jaar van een master SEN (Special Education

Needs), er is een tweedaagse training gevolgd door het hele team voor woordenschatonderwijs: Met Woorden in de Weer. Daarnaast zijn er een tweetal collega’s als interne coaches opgeleid om de

implementatie van dit woordenschatonderwijs te begeleiden in het team. Onder leiding van een

externe deskundige is gewerkt aan het vormgeven van betekenisvol opbrengstgericht werken op groep- en schoolniveau.

gemeentemiddelen

Vanuit de gemeente werd er in 2015 € 2.045 beschikbaar gesteld om de kwaliteit op ons SBO te versterken. Dit geld is ingezet voor leerlingbegeleiding (het doen van onderzoek bij individuele

leerlingen), borging van het Handelingsgericht Werken en het versterken van het werken met

Ontwikkelingsperspectieven (OPP).

voorzieningen De voorziening gebouwonderhoud is gebaseerd op een gedetailleerd meerjarenonderhoudsplan. De

jaarlijkse dotatie is een aantal jaren geleden verhoogd naar € 17.000 (was € 12.000), zodat we ook in

de toekomst het onderhoud van ons gebouw kunnen blijven bekostigen. Vanuit de overheid is er extra bekostiging voor buitenonderhoud (18.000 euro). Zoals al eerder

gezegd wordt dit 1-op-1 doorgestort naar de pot voorziening onderhoud. Per 1 januari 2015 is het bestuur ook verantwoordelijk voor het buitenonderhoud van het gebouw. In

dat kader heeft het meerjarenonderhoudsplan een update ondergaan. Een extern bureau heeft de

technische staat van het gebouw bekeken en het plan daarop aangepast. Deze aanpassing heeft geen gevolgen gehad voor de opbouw van de pot voorziening gebouwonderhoud.

schoolfonds

Voor alle leerlingen op onze scholen wordt door de ouders jaarlijks een bedrag van € 45 per leerling betaald om alle extra zaken, zoals Sinterklaas, kamp, excursies en diverse vieringen, te kunnen

bekostigen.

De ouders waarvan het kind dat cursusjaar op kamp gaat (eindgroepen) betalen € 10 extra, zodat er iets meer financiële ruimte tijdens de kampdagen is.

De inkomsten voor het schoolfonds bleven iets achter bij de begroting (385 euro).

treasurybeleid

Met betrekking tot liquiditeitsbeheer is door het bestuur een treasurystatuut opgesteld. Het gevoerde beleid over 2015 is in overeenstemming met dat statuut en past binnen de kaders van de Regeling

Beleggen en Belenen. We hebben geen vermogen belegd in aandelen of obligaties. Voor het reguliere betalingsverkeer wordt gebruik gemaakt van de gemeenschappelijke faciliteiten zoals deze door

Concent beschikbaar worden gesteld voor de aangesloten scholen.

9

bezoldigde bestuurders

SBO De Werf heeft geen toezichthouders die bezoldigd worden. De zorgmanager is per 1 augustus

2014 voorzitter van het College van Bestuur. Dit heeft echter geen gevolgen gehad voor zijn salaris.

kengetallen Op de rentabiliteit na blijven de kengetallen binnen de signaleringsgrenzen. Wel zijn de meeste

waarden gedaald ten opzichte van 2014. De komende jaren ziet de financiële situatie er stabiel uit.

liquiditeit

De liquiditeit geeft aan in welke mate een onderneming haar lopende betalingsverplichtingen kan voldoen. Als de current ratio hoger is dan 1 dan is dit het geval.

Bij SBO De Werf bedraagt dit 3,5% (in 2014 was het 3,7%). De liquiditeit blijft dus ruim voldoende.

solvabiliteit

Solvabiliteit is de verhouding tussen het eigen vermogen en het vreemd vermogen. De vraag is of de onderneming voldoende eigen vermogen heeft om in geval van liquidatie alle schuldeisers terug te

kunnen betalen. Doorgaans wordt gesproken van voldoende solvabiliteit wanneer het percentage boven de 30 ligt.

Bij SBO De Werf is de solvabiliteit ruim voldoende: in 2015 is dit 74%, in 2014 76%.

rentabiliteit

Onder rentabiliteit verstaat men de verhouding tussen het resultaat en het eigen vermogen. Bij SBO De Werf is de rentabiliteit in 2015 negatief, namelijk -7,9%.

In 2014 was dit percentage -0,3%. Uiteraard wordt dit veroorzaakt door het negatieve resultaat.

Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen is behoorlijk afgenomen van 20% in 2014 naar 11% in 2015 door de daling

van het eigen vermogen, maar dit zal de komende jaren weer toenemen.

risicoparagraaf en toekomst SBO De Werf Op verzoek van het bestuur is destijds een risicoparagraaf opgesteld. Met name de komst van

Passend Onderwijs per 1 augustus 2014 bracht een aantal onzekerheden met zich mee: hoe ziet de bekostiging van het SBO er uit, kunnen we met het nieuwe samenwerkingsverband ook weer

afspraken maken over extra bekostiging van de JRK-groep en het klein houden van de groepen.

Nu Passend Onderwijs een feit is, zien we de inkomsten teruglopen. Met het nieuwe

samenwerkingsverband zijn goede afspraken gemaakt over de extra bekostiging voor de JRK-groep, echter niet voor het klein houden van de groepen. Verder heeft het teruglopen van de inkomsten alles

te maken met het dalende leerlingaantal. Onzeker is hoe de leerlingenaantallen zich zullen ontwikkelen. De effecten van Passend Onderwijs

moeten nog duidelijk worden. Wanneer het aantal verwijzingen daalt door kwaliteitsverbeteringen in

het reguliere onderwijs is dat toe te juichen, maar wanneer het daalt door belemmeringen in ‘grensverkeer’ en/of leerlingvervoer is dat een trieste zaak.

Omdat de begroting voor 2015 een groot tekort liet zien, is destijds besloten een aantal forse

maatregelen te nemen: vanaf 1 augustus 2015 is Het Baken met een groep minder gaan werken (en

dus met grotere klassen in de overige groepen), de functie van logopedie is in overleg met de (G)MR opgeheven en een drietal werknemers zal in de RDDF (Risico Dragend Deel van de Formatie) werden

geplaatst. Het beleid inzake ontslagen zal uiteraard conform de cao-regelgeving worden gevoerd. In het schooljaar 2016-2017 zal er met nog een groep minder gewerkt moeten worden (De Drieluik).

Uit de begroting van 2016 blijkt dat bovengenoemde maatregelen voldoende geholpen hebben om het

tij te keren: 2016 laat een klein positief resultaat zien en de jaren erna laten een steeds positiever

beeld zien.

10

Verder beraadt het College van Bestuur zich nog steeds op de toekomst: welke (bestuurlijke)

scenario’s zijn er en wat zijn de juridische en financiële consequenties? Blijft SBO De Werf zelfstandig,

of moet er op termijn gezocht worden naar een fusiepartner?

In bijlage 5b zijn de kengetallen te vinden die betrekking hebben op de continuïteitsparagraaf. De meerjarige getallen die zijn opgenomen moeten vanuit het oogpunt van gelijkblijvende

omstandigheden worden gezien.

Voor wat betreft het interne risicobeheersings- en controlesysteem verwijzen we naar bijlage 5c waarin de administratieve organisatie is opgenomen. Hieruit blijkt waar de bevoegdheden liggen en

hoe de risico’s zijn afgedekt.

11

Hoofdstuk 4: Bijlagen

Bijlage 1 Kernwaarden Kernwaarden vertellen wat ons als onderwijsorganisatie bindt met onze leerlingen en hun ouders.

Ze geven richting aan wat we willen bereiken:

de beste zorg voor kinderen die dat extra nodig hebben.

Identiteit

Gods Woord (zoals beleden in de gereformeerde

kerken) staat bij ons centraal. De Bijbel leert ons dat elk kind uniek is in zijn gaven en talenten. We

geven dit geloof door in de zorg en het onderwijs.

Creativiteit

De zorg voor leerlingen willen we, door creatief te zijn in ons denken, steeds verder verbeteren. Dit

verbeteren gaat altijd door.

12

Compassie We zijn betrokken, niet een klein beetje, maar met

toewijding. Dat betekent altijd een meelevende

houding naar leerlingen en ouders.

Vertrouwen

Vertrouwen vinden we belangrijk. Daar gaan we dan ook van uit, richting kinderen, collega’s, ouders en de

organisatie. We werken daarom transparant en met kwaliteit.

Continuïteit

Identiteit, creativiteit, compassie en vertrouwen… deze kernwaarden hebben onze doorlopende aandacht.

Belangrijke voorwaarde hiervoor is dat de organisatie financieel gezond blijft.

13

Bijlage 2 Visie en Missie

Visie

We bieden kinderen die het niet redden in het reguliere basisonderwijs, een fijne, leerzame schoolperiode en bereiden ze goed voor op vervolg onderwijs. In de komende jaren ontwikkelen we

ons door en creëren een brede, gespecialiseerde opvang, waarbij we zo min mogelijk doorverwijzen

naar meer gespecialiseerdere vormen van onderwijs.

Missie

Bij De Werf werken we vanuit de Bijbel, het Woord van God.

We zien kinderen als het eigendom van Christus. Elk kind is uniek in zijn gaven en talenten. Ouders,

school en de Stichting Kompas hebben een taak deze gaven en talenten te helpen ontwikkelen. Essentieel onderdeel in het onderwijs is de leerling te leren leven als kind van God.

De leraren en andere medewerkers op school zijn dragers van onze identiteit. Zij leven het geloof

voor en brengen het in het onderwijs over aan de kinderen.

Ouders die hun kind(eren) naar onze school laten gaan, kunnen er op vertrouwen dat we ons met hart en ziel voor ze inzetten.

Met deze missie verbinden we ons aan scholen die les geven volgens het christelijk geloof dat beleden wordt in de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV), Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) en de

Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK) en bij scholen met een Evangelische identiteit die werken met een Bijbelgetrouwe visie in de opvoeding van de kinderen.

14

Bijlage 3

Organogram Stichting Gereformeerd SBO De Werf

-

15

Samenstelling Bestuur per 31 december 2015

College van Bestuur Piet Immerzeel – bestuurder/voorzitter

Arnoud Messelink – namens HAAL/Veluweplus Gerrit Jan Zomer – namens VVGO Bunschoten – portefeuillehouder financiën

Raad van Toezicht Jan Bos – voorzitter – namens GMR De Werf

Bart van den Brink – namens HAAL Regina Dijkhuizen – namens Bunschoten - portefeuillehouder financiën

Wenda van Loenen –namens Schoolvereniging De Werf Bart Slikkerveer – namens Veluwe Plus

Het bestuur heeft haar administratie uitbesteed aan Stichting Concent. De organisatie maakt gebruik van de financiële faciliteiten en processen van haar administratiekantoor. Op deze manier wordt invulling gegeven aan de planning en controlcyclus. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van

het bestuur, uitgevoerd door Stichting Concent.

Samenstelling Directie per 31 december 2015

Piet Immerzeel - bestuurder Stichting Kompas

Connie Baan – locatiedirecteur SBO De Werf

Samenstelling GMR SBO De Werf per 31 december 2015 Oudergeleding De Drieluik: Personeelsgeleding De Drieluik: Liesbeth Tennekes Rianne Rus Marijke Schraal Jeanique van Diermen Oudergeleding Het Baken: Personeelsgeleding Het Baken:–voorzitter Margriet van Veen Margreet Sneep Stefan Poldervaart Dorien Pruim

16

Bijlage 4 Uitstroom

Schoolverlaters De Drieluik

vervolgonderwijs 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

abs % abs % abs % abs % abs % abs % abs % abs % abs % abs %

praktijkonderwijs 0 0 0 0 1 7 1 9 1 11 2 18 2 15 0

vmbo met lwoo 8 80 8 67 7 100 6 60 11 73 8 73 5 56 5 45 8 62 2 40

vmbo bl/ kl 0 0 0 0 0 0 2 22 0 1 8 0

vmbo tl 0 3 25 0 2 20 1 7 0 0 1 9 0 0

havo/vwo 0 0 0 1 10 1 7 2 18 0 1 9 1 8 1 20

VSO 2 20 1 8 0 1 10 1 7 0 1 11 2 18 1 8 2 40

totaal 10 100 12 100 7 100 10 100 15 100 11 100 9 100 11 100 13 100 5 100

gemiddelde van de afgelopen 4 jaar

praktijkonderwijs 11,2

vmbo met lwoo 50,6

vmbo bl/ kl 7,5

vmbo tl 2,3

havo/vwo 9,2

vso 19,2

totaal 100

Schoolverlaters Het Baken

vervolgonderwijs 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

abs % abs % abs % abs % abs % abs % abs % abs % abs % abs %

praktijkonderwijs 5 36 10 63 6 43 3 30 6 40 9 60 7 64 5 56 5 33 4 29

vmbo met lwoo 7 50 3 19 7 50 6 60 4 27 5 33 4 36 4 44 7 47 10 71

vmbo bl/kl 0 0 0 0 0 1 7 0 0 0 1 7

vmbo tl 0 0 1 6 0 0 1 7 1 7 0 0 0

havo/vwo 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

VSO 2 14 2 13 1 7 1 10 3 20 0 0 0 2 13

totaal 14 100 16 100 14 100 10 100 15 100 15 100 11 100 9 100 15 100 14 100

gemiddelde van de afgelopen 4 jaar

praktijkonderwijs 45,3

vmbo met lwoo 49,7

vmbo bl/ kl 1,7

vmbo tl 0,0

havo/vwo 0,0

vso 3,3

totaal 100

17

Bijlage 4 Financiële kengetallen 41644 SBO De Werf

Balans 2014 2015

Materiële vaste activa € 43.019 € 37.540 Gebouwen en terreinen € - € - Vlottende activa € 396.424 € 345.615 Eigen vermogen € 236.069 € 151.592 Voorzieningen € 97.586 € 133.407 Vlottende passiva € 105.788 € 98.156 Totaal vermogen € 439.443 € 383.155

Staat van baten en lasten 2014 2015 Begroting 2016

Totale bijdrage OCW € 957.654 € 1.054.027 € 1.021.003 Totale baten € 1.123.789 € 1.063.493 € 1.025.503 Personele lasten € 982.427 € 988.634 € 888.357 Materiële lasten € 148.237 € 161.548 € 139.153 Totale lasten € 1.130.664 € 1.150.182 € 1.027.560 Resultaat € 6.875- € 86.689- € 2.057- Resultaat incl. rentebaten € 3.078- € 84.476- € 2.943

De financiële kengetallen kunnen als volgt worden vergeleken:

Rentabiliteit (resultaat gedeeld door baten) 2014 2015 Baten € 1.123.789 € 1.063.493 Saldo resultaat € 3.078- € 84.476- Rentabiliteit -0.3% -8%

Rentabiliteit tussen 1 en 5 % is een goede richtlijn.

Solvabiliteit (eigen vermogen + voorzieningen gedeeld door totaal vermogen) 2014 2015 Eigen vermogen + voorz. € 333.655 € 284.999 Totaal vermogen € 439.443 € 383.155 Solvabiliteit 76% 74%

Solvabiliteit boven 40% is een goede richtlijn.

18

Liquiditeit (vlottende activa gedeeld door kort vreemd vermogen) 2014 2015 Vlottende activa € 396.424 € 345.615 Kort vreemd vermogen € 105.788 € 98.156 Liquiditeit 3.7% 3.5%

Liquiditeit meer dan 1 is voldoende.

Weerstandsvermogen ((eigen vermogen – materiele vaste activa) gedeeld door bijdrage OCW) 2014 2015 Eigen vermogen - materiële vaste activa € 193.050 € 114.052 Totale bijdrage OCW € 957.654 € 1.054.027 Weerstandsvermogen 20% 11%

Landelijk gemiddelde ligt tussen 5 en 10%.

Personele lasten gedeeld door totale lasten 2014 2015

Personele lasten € 982.427 € 988.634 Totale lasten € 1.130.664 € 1.150.182 87% 86%

Materiële lasten gedeeld door totale lasten 2014 2015

Materiële lasten € 148.237 € 161.548 Totale lasten € 1.130.664 € 1.150.182 13% 14%

19

Bijlage 5b Continuïteitsparagraaf Leerlingaantallen en FTE De weergegeven inzet betreft gemiddelden per schooljaar (2015 is gemiddeld schooljaar 2015-2016

etc). In verband met Passend Onderwijs is een goede leerlingprognose voor het SBO lastig te geven, vandaar dat deze stabiel is gehouden op 90 leerlingen. We zijn daarbij uit voorzichtigheid uitgegaan

van een lichte daling die op ca. 90 leerlingen stabiliseert. De daling zou op kunnen treden doordat wij een school zijn met leerlingen uit de regio die groter is dan het samenwerkingsverband. Wanneer de

kosten van het leerlingenvervoer hoger worden zou het aantal leerlingen dat verder weg woont

mogelijk kunnen dalen. Op dit moment blijkt uit een onderzoek onder de ouders dat dit nog geen belemmering is. Jaarlijks zal dit onderzocht worden. Door verruiming van het toelatingsbeleid ten

aanzien van de identiteit verwachten wij dat meer ouders op grond van de christelijke identiteit een keuze voor De Werf zullen maken. Hoe zich dit zal verhouden tot de ontwikkelingen in het kader van

Passend Onderwijs valt niet te voorspellen. In het totaal zal mogelijk het aantal verwijzingen naar het

SBO minder worden. Echter in de huidige achterban (toeleverende scholen) zal weinig daling in verwijzing meer optreden, omdat het percentage al bijzonder laag is (ca. 1,4%).

Voor wat betreft de personele bezetting wordt een voorzichtig beleid gevoerd. Zo maken wij geen gebruik meer van een logopedist die op onze loonlijst staat, maar van een externe die (op indicatie

van de huisarts) bekostigd wordt uit de ziektekostenverzekering van de ouders. Ook hebben we door natuurlijk verloop het personeelsbestand iets teruggebracht, zodat dit past bij het aantal leerlingen.

Dit beleid wordt voortgezet.

2015 2016 2017 2018 2019

teldatum 1-10-2015 1-10-2016 1-10-2017 1-10-2018 1-10-2019

directie 0,80 0,68 0,60 0,60 0,60

OP 10,20 9,25 9,20 9,01 9,01

OOP 2,74 2,74 2,03 1,89 1,62

FTE totaal 13,74 12,68 11,83 11,51 11,22

totaal aantal leerlingen

98 90 90 90 90

20

Balans

Toelichting op alle onderdelen Materiële vaste activa Alleen in 2016 neemt de materiële vaste activa toe als gevolg van hogere investeringen dan afschrijvingen. Voor 2017 en verder zijn de investeringen nog niet volledig in de begroting opgenomen. Vorderingen De vorderingen worden constant verondersteld op € 60.000 op basis van de voorgaande jaren. Liquide middelen Deze middelen staan ter vrije beschikking aan de stichting. Eigen vermogen Het publiek eigen vermogen is opgebouwd uit de positieve exploitatie in voorgaande en komende jaren. voorzieningen De voorzieningen bestaan uit de verplichte voorziening voor jubilea en de voorziening voor gebouwonderhoud. Het gaat hierbij om onderhoud, zowel aan de binnenzijde als aan de buiten zijde van het gebouw. Omdat nu ook de buitenzijde voor eigen rekening komt worden de extra middelen hiervoor ter beschikking zijn gesteld in zijn geheel aan de voorzieningen toegevoegd. Kortlopende schulden De kortlopende schulden worden constant verondersteld op € 100.000 op basis van de voorgaande jaren.

2015 2016 2017 2018 2019

1. Activa

1.1 Immateriële vaste activa - - - - -

1.2 Materiële vaste activa 37.540 55.787 43.740 35.762 25.828

1.3 Financiële vaste activa - - - - -

Vaste activa 37.540 55.787 43.740 35.762 25.828

1.4 Voorraden - - - - -

1.5 Vorderingen 60.746 60.000 60.000 60.000 60.000

1.6 Effecten - - - - -

1.7 Liquide middelen 284.869 307.155 386.003 467.107 570.953

Vlottende activa 345.615 367.155 446.003 527.107 630.953

Totale Activa 383.155 422.942 489.743 562.869 656.781

2. Passiva

2.1 Eigen vermogen 151.592 154.535 186.336 224.462 283.374

waarvan publiek eigen vermogen 148.317 154.535 186.336 224.462 283.374

waarvan privaat eigen vermogen 3.275 - - - -

2.2 Voorzieningen 133.407 168.407 203.407 238.407 273.407

2.3 Langlopende schulden - - - - -

2.4 Kortlopende schulden 98.156 100.000 100.000 100.000 100.000

Totale Passiva 383.155 422.942 489.743 562.869 656.781

21

Toelichting balans (ontwikkeling) Financieringsstructuur In de financieringsstructuur zal de komende jaren geen wijziging optreden. Een vast deel komt direct van de overheid. Een aanvullend deel wordt volgens wettelijke regelgeving door het samenwerkingsverband verstrekt. Omdat de zwaarte van de leerling populatie toeneemt, zal wel met het samenwerkingsverband worden besproken of er in de vorm van arrangementen extra middelen kunnen worden ingezet. Huisvestingsbeleid Binnen Amersfoort worden de mogelijkheden verkend om te komen tot decentralisatie van de huisvesting. Er wordt deelgenomen aan de besprekingen. Daarbij staat voorop dat binnen de reguliere financiering adequate huisvesting moet kunnen plaatsvinden.

Exploitatie

Vanwege de onduidelijkheid over bekostiging en loonkosten is bij de meerjarenbegroting vooral

gegeven naar schooljaar 2015-2016 en 2016-2017.

Onderdelen beschrijven Analyse ontwikkeling baten en lasten Het saldo van baten en lasten is dit jaar negatief. Dit wordt veroorzaakt door hogere personeelslasten dan die werden begroot. Veroorzaakt door het vertrek van de logopedist en de daling van het aantal leerlingen ten opzichte van het voorgaande jaar. Het verminderen van het aantal groepen kon pas plaatsvinden aan het begin van cursusjaar 2015-2016. Voor de komende jaren wordt een stabilisering verwacht in de bekostiging. De formatie is daarop aangepast.

2015 2016 2017 2018 2019

3. Baten

3.1 Rijksbijdragen 1.054.027 1.021.003 1.003.136 984.345 988.116

3.2 Overige overh.bijdragen en -subs. 2.045 - - - -

3.3 Coll-,cursus-,les-en examengeld. - - - - -

3.4 Baten werk i.o.v. derden - - - - -

3.5 Overige baten 7.421 4.500 4.500 4.500 4.500

totaal baten 1.063.493 1.025.503 1.007.636 988.845 992.616

4. Lasten

4.1 Personeelslasten 988.634 888.357 837.839 812.791 799.820

4.2 Afschrijvingen 7.972 10.253 14.047 13.978 9.934

4.3 Huisvestingslasten 81.743 62.400 62.400 62.400 62.400

4.4 Overige lasten 71.833 66.550 66.550 66.550 66.550

totaal lasten 1.150.182 1.027.560 980.836 955.719 938.704

Saldo baten en lasten 86.689- 2.057- 26.801 33.126 53.912

Saldo financiële bedrijfsvoering 2.213 5.000 5.000 5.000 5.000

Saldo buitengewone baten en lasten - - - - -

Netto resultaat 84.476- 2.943 31.801 38.126 58.912

22

Toelichting Aantallen lln Het aantal leerlingen daalde van iets boven de 100 naar 96. Zoals eerste genoemd is een lichte daling te voorzien en wordt stabilisatie verwacht rond de 90 leerlingen. Er zijn voldoende middelen om de daling tijdelijk op te vangen. Vanzelfsprekend zijn we alert op situaties waarbij overgegaan moet worden tot rddf-plaatsingen. Personele bezetting De personele bezetting vertoont een stabiel beeld. Er is weinig verloop. Wel blijkt het moeilijk in perioden van ziekte te voorzien in goede vervanging. Hierop is actie ondernomen door deel te nemen aan 'vervangnet', een organisatie die de vervanging regelt en daarbij ook de verplichtingen registreert die ontstaan in het kader van de Wet Werk en Zekerheid. Vooralsnog zijn er geen aanpassingen in voorbereiding om de formatieomvang te wijzigen. Ieder jaar wordt een (meerjaren-)formatieplan vastgesteld op grond van het aantal leerlingen. Wanneer een drastische daling wordt voorzien, wordt hierop geanticipeerd. Huisvesting De Werf is met haar twee kleine scholen gehuisvest in een goed onderhouden gebouw. Voor het onderhoud is een meerjarenplan opgesteld. Daarvoor zijn ook voldoende middelen gereserveerd. Zoals eerder werd genoemd is er overleg gaande over doordecentralisatie. Hierover is nog geen akkoord. Dit zal er pas komen als er zekerheid is over een verantwoorde financiële constructie.

financiële positie De financiële positie is goed. Alle kengetallen vallen ruim binnen de normen van OCW. Wel wordt nagedacht over een versterking door op termijn te gaan fuseren met een groter bestuur. Wanneer de leerlingen daling groter wordt dan voor te voorzien is, zou dat voor eventuele mobiliteit van belang kunnen zijn. In 2017 zullen hierover gesprekken gevoerd gaan worden. voornaamste risico’s en onzekerheden Het voornaamste risico is op termijn het leerlingaantal. In voorgaande hoofdstukken is daar al het één en ander over gezegd.

1. Financiële kengetallen signalering 2015 2016 2017 2018 2019

kapitalisatiefactor 69% 36% 41% 48% 57% 66%

kapitalisatiefactor (incl. privaat vermogen) 69% 36% 41% 48% 57% 66%

solvabiliteit 1 < 30% 40% 37% 38% 40% 43%

solvabiliteit 2 < 30% 74% 76% 80% 82% 85%

liquiditeit (current ratio) < 1,0 3,5 3,7 4,5 5,3 6,3

weerstandsvermogen PO 5% - 20% 11% 10% 14% 19% 26%

rentabiliteit 0% -7,9% 0,3% 3,1% 3,8% 5,9%

23

Bijlage 5c administratieve organisatie

Financiële faciliteiten en processen bij Concent De Werf maakt gebruik van de financiële faciliteiten en processen van Concent waardoor mede

invulling wordt gegeven aan de planning en control cyclus.

Het bestuur beschikt online over actuele financiële management-informatie via

https://www.inste.mijnconcent.nl. Daarnaast vindt er vier keer per kalenderjaar een kwartaalrapportage plaats. Onze accountmanager bij het administratiekantoor Concent stelt deze

rapportages op en licht deze persoonlijk toe. Waar mogelijk vind bijsturing plaats.

In de kwartaalrapportages is duidelijk aangegeven welke bedragen zijn begroot, hoeveel er is

uitgegeven en wat de forecast is. Dit resulteert in een duidelijk inzicht in inkomsten en uitgaven in relatie tot de begroting. De rapportage wordt binnen de vergaderingen van het College van Bestuur

besproken. Ook wordt hierover gerapporteerd in de vergaderingen van de Raad van Toezicht. De ervaring leert dat dit interne risicobeheersingssysteem adequaat functioneert.

Bevoegdhedenmatrix

De bevoegdheden worden weergegeven in de hiernavolgende bevoegdhedenmatrix:

Omschrijving Besluit Uitvoering Registratie Autorisatie

Begroting CvB LD/S AK B

Inkoop LD/S S S B/S

Verwerking facturen Adm AK B/S

Controle facturen Adm/S AK B

Budgetbewaking S S B

Managementrapportages B AK AK CvB

Jaarrekening B AK AK CvB

Dagelijks betalingsverkeer

AK AK B

Uitzetten kort geld Nvt Nvt Nvt Nvt

Beleggingen Nvt Nvt Nvt Nvt

Aangaan geldlening CvB B AK RvT

Renteherziening CvB CvB AK B

Vervroegde aflossing Nvt Nvt Nvt Nvt

Openen bankrekening B S AK B

Adm Administratief medewerker RvT Raad van Toezicht

AK Administratiekantoor

CvB College van Bestuur

S Stafmedewerker B Bestuurder

LD Locatiedirecteur