Bestek Template - Kortrijk · Web view01.01 Beschrijving van de opdracht Voorwerp van deze...

STAD KORTRIJK PROVINCIE WEST-VLAANDEREN Ref.: 2010/099

DIRECTIE FACILITYGrote Markt 54

8500 Kortrijk

BEPERKTE OFFERTEAANVRAAG

Renovatie en herinrichting voormalige Euroshop tot VlasmuseumStudieopdracht van architectuur en scenografie met leiding controle en toezicht op de werken

Opgemaakt te Kortrijk op 28 mei 2010

Ontwerper:stad Kortrijk, Mathieu Desmet

Grote Markt 54 te 8500 Kortrijk

1


INHOUDSTAFEL

DEEL I - ADMINISTRATIEVE BEPALINGEN.................................................................................................501.01 Beschrijving van de opdracht............................................................................................................................501.02 Identiteit van de opdrachtgever........................................................................................................................501.03 Wijze van gunnen..............................................................................................................................................501.04 Prijsopgave........................................................................................................................................................501.05 Vorm en inhoud van de offerte..........................................................................................................................501.06 Indienen van de offerte.....................................................................................................................................601.07 Opening van de offertes....................................................................................................................................601.08 Gestanddoeningstermijn...................................................................................................................................601.09 Gunningscriteria................................................................................................................................................701.10 Vrije varianten...................................................................................................................................................701.11 Keuze van offerte..............................................................................................................................................7

DEEL II - CONTRACTUELE BEPALINGEN....................................................................................................802.01 Leidend ambtenaar...........................................................................................................................................802.02 Borgtocht en borgstelling..................................................................................................................................802.03 Prijsherzieningen...............................................................................................................................................802.04 Uitvoeringstermijn.............................................................................................................................................802.05 Betalingstermijn................................................................................................................................................802.06 Waarborgtermijn...............................................................................................................................................902.07 Voorlopige oplevering.......................................................................................................................................902.08 Definitieve oplevering.......................................................................................................................................9

DEEL III – TECHNISCHE BEPALINGEN.....................................................................................................103.1 Algemene bepalingen................................................................................................................................................103.1.1 VOORWERP VAN HET CONTRACT............................................................................................................................103.1.2 PROGRAMMA EN BUDGETTAIRE DOELSTELLING.....................................................................................................103.1.3 AANVANG VAN DE OPDRACHT................................................................................................................................113.1.4 OMSCHRIJVING VAN DE ONDERDELEN EN FASES VAN DE STUDIEOPDRACHT.........................................................113.1.5 TIMING....................................................................................................................................................................153.2 Bepalingen betreffende de integratie- en coördinatie van de deelstudies.................................................................163.2.1 Algemeen................................................................................................................................................................163.2.2 De coördinatie van de studies.................................................................................................................................163.2.3 Technische coördinatie van de opgemaakte documenten......................................................................................163.3 Planning.....................................................................................................................................................................173.4 Begrotingscontrole.....................................................................................................................................................173.4.1 de taak van het ontwerpteam.................................................................................................................................173.4.2 begrotingscontrole tijdens de studie.......................................................................................................................173.4.3 begrotingscontrole bij nazicht van de offertes........................................................................................................173.4.4 begrotingscontrole tijdens de uitvoering van de werken........................................................................................173.5 Ereloon.......................................................................................................................................................................183.5.1 Algemeen................................................................................................................................................................183.5.2 Uitbetalingsfasen....................................................................................................................................................183.5.3 Uitbetalingswijzen...................................................................................................................................................19

DEEL IV – PROJECTDEFINITIE..................................................................................................................1Inleiding 2Geschiedenis museum.......................................................................................................................................................2Herprofilering.....................................................................................................................................................................2Uitgangspunten verbouwing..............................................................................................................................................3Begeleiding........................................................................................................................................................................4Het gebouw........................................................................................................................................................................4Historische context............................................................................................................................................................4Toeristische ligging............................................................................................................................................................5Programma........................................................................................................................................................................5Concept 5Collectieruimtes.................................................................................................................................................................5Permanente tentoonstelling...............................................................................................................................................6

2


Tijdelijke tentoonstellingen................................................................................................................................................7Depot 7Schenkingskamer...............................................................................................................................................................7Documentatiecentrum.......................................................................................................................................................8Werkruimte........................................................................................................................................................................8Publieksruimtes.................................................................................................................................................................8Shop 9Bistro 10Picknickruimte.................................................................................................................................................................10Ateliers 10Ruimte voor groepen.......................................................................................................................................................11Voorzieningen voor publiek..............................................................................................................................................12De “parking”....................................................................................................................................................................12Personeelruimtes.............................................................................................................................................................12Werkruimtes....................................................................................................................................................................12Opslagruimte...................................................................................................................................................................13Voorzieningen..................................................................................................................................................................13Vierkantenmeters............................................................................................................................................................13Verhaal permanente presentatie.....................................................................................................................................14Concept 14Introductie.......................................................................................................................................................................15Introductie tot het vlas.....................................................................................................................................................15Vlasnijverheid: 1300-1800...............................................................................................................................................15Productieproces...............................................................................................................................................................15Economisch aspect..........................................................................................................................................................16Culturele aspecten...........................................................................................................................................................16De vlasnijverheid: 1800-1960..........................................................................................................................................16Productieproces...............................................................................................................................................................16Economisch aspect..........................................................................................................................................................17Vlas en de regio...............................................................................................................................................................17(Vlas)nijverheid: 1960-…..................................................................................................................................................17Economisch aspect..........................................................................................................................................................17Afgewerkte producten......................................................................................................................................................18Kleden met vlas...............................................................................................................................................................18Leven in vlas....................................................................................................................................................................18Gebruiksvoorwerpen in vlas.............................................................................................................................................19Bibliografie.......................................................................................................................................................................19

DEEL V - OFFERTEFORMULIER..............................................................................................................20

DEEL VI - BIJLAGEN...........................................................................................................................................................22

3


OntwerperNaam: stad KortrijkAdres: Grote Markt 54 te 8500 KortrijkContactpersoon: De heer Mathieu DesmetTelefoon: 056 27 85 66Fax: 056 27 85 09E-mail: [email protected]

Toepasselijke reglementering1. Wet van 24 december 1993 (BS van 22-01-1994) betreffende de overheidsopdrachten en sommige opdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten, en latere wijzigingen.2. Koninklijk besluit van 8 januari 1996 (BS van 26-01-1996) betreffende de overheidsopdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten en de concessies voor openbare werken, en latere wijzigingen.3. Koninklijk besluit van 26 september 1996 (BS van 18-10-1996) tot bepaling van de algemene uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten en van de concessies voor openbare werken, alsmede de bijlage bij dit koninklijk besluit betreffende de algemene aannemingsvoorwaarden, en latere wijzigingen.

Afwijkingen, aanvullingen en opmerkingenArtikel 116, 1ste lid van het koninklijk besluit van 8 januari 1996De gestanddoeningstermijn wordt van 60 op 120 kalenderdagen gebracht.Artikel 5 van de bijlage bij het koninklijk besluit van 26 september 1996De borgtocht bedraagt 5% op de helft van het ereloon te berekenen uit het vooropgesteld beschikbaar budget en op basis van het voorgestelde ereloon, afgerond naar het hoger tiental. Het bewijs van die borgstelling dient binnen de 30 kalenderdagen die volgen op de dag van betekening van de goedkeuring van het voorontwerp bezorgd aan de aanbestedende overheid.


DEEL I - ADMINISTRATIEVE BEPALINGEN Dit eerste deel heeft betrekking op de regeling tot gunning van een overheidsopdracht tot de opdrachtnemer is aangesteld.De bepalingen die vervat zijn in dit deel, hebben betrekking op de wet van 24 december 1993 en het koninklijk besluit van 8 januari 1996 en latere wijzigingen.

01.01 Beschrijving van de opdracht Voorwerp van deze diensten: Renovatie en herinrichting voormalige Euroshop tot Vlasmuseum: studieopdracht van architectuur en scenografie met leiding controle en toezicht op de werken.Toelichting: De stad Kortrijk wenst het Vlasmuseum - sedert 1982 gehuisvest in de stallingen en de schuur van een hoeve aan de rand van de stad - te herhuisvesten in een recente aan-gekocht pand in het centrum van de stad. Het betreft een voormalig vlaspakhuis gelegen langs de Leie in Kortrijk. Via deze oproep tot kandidaatstelling gaat de stad Kortrijk op zoek naar een geschikt ontwerpteam voor deze opdracht van architectuur en scenografie.Extra beschikbare info via www.kortrijk.be/vlasmuseumPlaats van dienstverlening: Vlasmuseum - nieuw , Noordstraat 28 te 8500 Kortrijk

01.02 Identiteit van de opdrachtgever stad KortrijkGrote Markt 548500 Kortrijk

01.03 Wijze van gunnen De opdracht wordt gegund bij wijze van de beperkte offerteaanvraag.

01.04 Prijsopgave De opdracht wordt beschouwd als een opdracht voor globale prijs.De opdracht voor een globale prijs is een opdracht waarvoor een forfaitaire prijs het geheel van de prestaties dekt of die uitsluitend forfaitaire posten omvat.

01.05 Vorm en inhoud van de offerte De inschrijver maakt zijn offerte op in het Nederlands en vult de samenvattende opmetings-staat of de inventaris in op het eventueel bij het bestek behorende formulier. Indien hij deze op andere documenten maakt dan op het voorziene formulier moet de inschrijver op ieder van deze documenten verklaren dat het document conform het bij het bestek behorende model is.De documenten worden door de inschrijver of zijn gemachtigde ondertekend.Doorhalingen, overschrijvingen, aanvullingen of wijzigingen, zowel in de offerte als in de bijlagen, die de essentiële voorwaarden van de opdracht zoals prijzen, termijnen, technische specificaties kunnen beïnvloeden, moeten eveneens door de inschrijver of zijn gemachtigde ondertekend worden.

5


De minimale vormvereisten voor het indienen van de offerte zijn als volgt:- 3 x bundel met de volledige visie als zo duidelijk mogelijk antwoord op deze

ontwerpopdracht en bijhorende projectdefintie op formaat max. A3.- 1 x digitaal exemplaar in formaat *.pdf op USB-stick of CD-RomHet staat de inschrijvers vrij eventuele andere elementen ter ondersteuning van de voorgestelde visie aan te reiken. Het opdrachtgevend bestuur brengt deze zaken niet in rekening bij het beoordelen van de visie.Het opdrachtgevend bestuur kiest een ontwerper met een visie op de opdracht, er wordt aldus geen kant en klaar uitgewerkt gedetailleerd ontwerpvoorstel verwacht. De visie in deze offerte moet de jury toelaten om deze te beoordelen aan de hand van de gunningscriteria zoals verder in dit lastenboek opgesomd. De inschrijver houdt er wel rekening mee dat ook niet specialisten-architecten zetelen in de jury

01.06 Indienen van de offerte De offerte opgesteld op papier wordt per brief of per bode aan de aanbestedende overheid bezorgd. Ze wordt in een definitief gesloten omslag geschoven, met vermelding van de datum van de zitting waarop de offertes worden geopend en de referentie van het bestek (2010/099).Bij verzending per post, wordt die gesloten omslag in een tweede gesloten omslag geschoven met opgave van het adres dat in het bestek is aangegeven en met de vermelding " OFFERTE ".Deze tweede omslag moet geadresseerd zijn aan:directie facilityMevrouw Martine RollezGrote Markt 54 (Grote Markt 54 – ingang kant Papenstraat, 2e verdieping)8500 KortrijkNa de eerste fase worden de geselecteerde kandidaten uitgenodigd tot een zitting waarbij de offertes worden geopend. In de tweede fase wordt het lastenboek met bijlagen ter beschikking gesteld aan de geselecteerde kandidaten.Iedere offerte moet bij de voorzitter van de zitting voor de opening van de offertes toekomen alvorens hij de zitting opent.Nochtans wordt een offerte die te laat toekomt, in aanmerking genomen voor zover:1° de aanbestedende overheid aan de dienstverlener nog geen kennis heeft gegeven van haar beslissing,2° en de offerte ten laatste vier kalenderdagen vóór de dag vastgesteld voor de ontvangst van de offertes bij de post als aangetekende zending is afgegeven.

01.07 Opening van de offertes De opening van de offertes gebeurt in zitting van 10 januari 2011 om 11.30 uurPlaats: stadhuis, vergaderzaal directie facility, Grote Markt 54 (ingang kant Papenstraat, 2de verdieping) te 8500 Kortrijk

01.08 Gestanddoeningstermijn De termijn gedurende dewelke de inschrijver door zijn offerte gebonden blijft, bedraagt 120 kalenderdagen.

6


01.09 Gunningscriteria Volgende criteria zijn van toepassing bij de gunning van de opdracht:1. Kwaliteit van concept en visievorming op vlak van architectuur, scenografie, interieurinrichting: 60 puntenDe visie wordt afgetoetst op basis van een waaier van deelaspecten die alle samen dit criterium uitmaken. Dit criterum wordt aldus uiteengerafeld waarbij elke onderdeel gekwoteerd wordt als onvoldoende - voldoende of uitstekend. (0, 1 of 2). De optelling geef de totaalscore voor dit criterium weer.2. Raming: 25 puntenNaast de raming van het voorstel wordt de nodige aandacht voor duurzaamheid gevraagd. Dit zowel op vlak van materiaalgebruik als functionele duurzaamheid (flexibel inzetten van ruimtes op korte maar ook op lange termijn). De verwachten facilitaire kosten in exploitatie worden duidelijk gemaakt via een aparte conceptuele nota rond energie en duurzaamheid met tevens aandacht voor het dagelijks onderhoud (schoonmaak).3. ereloon: 10 puntenHet gehanteerde ereloon zit begrepen tussen de voorgestelde honorariumvork ( tussen 9 en 11 %). Naast het ereloon maakt de inschrijver zijn visie en werkmethode voor de kosten-beheersing van het project duidelijk via een conceptnota.4. Planning, fasering en timing van de opdracht: 5 puntenDe inschrijver maakt duidelijk op welke termijn het volledig proces gerealiseerd kan worden (van ontwerp - cfr. termijn van het bestek tot en met opening op de nieuwe locatie).De inschrijver laat met zijn voorstel zien of en hoe de totale visie faseerbaar is naar uitvoering toe. (in functie van eventueel bijkomende beschikbare kredieten)Aan elk criterium werd een gewicht toegekend. Op basis van de afweging van al deze criteria rekening houdende met het gewicht dat er aan werd toegekend, zal de opdracht gegund worden aan de offerte welke volgens deze afweging de voordeligste is.

01.10 Vrije varianten Vrije varianten worden niet toegestaan.

01.11 Keuze van offerte Het bestuur kiest de in alle opzichten meest voordelige regelmatige (rekening houdend met de gunningscriteria) offerte.Door de indiening van zijn offerte aanvaardt de inschrijver al de clausules van het bestek en verzaakt hij aan alle andere voorwaarden, zoals zijn eigen verkoopsvoorwaarden, zelfs wanneer deze op een of andere bijlage van zijn offerte voorkomen. Elk voorbehoud of het niet nakomen van verbintenissen inzake één van deze clausules of beschikkingen leidt tot de substantiële onregelmatigheid van zijn offerte.

7


DEEL II - CONTRACTUELE BEPALINGEN Dit tweede deel regelt de procedure die betrekking heeft op de uitvoering van de opdracht. Voorzover er niet van afgeweken wordt, is het Koninklijk besluit van 26 september 1996 en latere wijzigingen tot bepaling van de algemene uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten en van de concessies voor openbare werken van toepassing, alsmede de bepalingen van de bijlage bij dit Koninklijk besluit betreffende de algemene aannemingsvoorwaarden, en latere wijzigingen.

02.01 Leidend ambtenaar De leiding over en het toezicht op de uitvoering van de diensten zal gebeuren door de leidend ambtenaar:Naam: de heer Mathieu DesmetAdres: stad Kortrijk, Grote Markt 54 te 8500 KortrijkTelefoon: 056 27 85 66Fax: 056 27 85 09E-mail: [email protected]

02.02 Borgtocht en borgstelling De borgtocht bedraagt 5% op de helft van het ereloon te berekenen uit het vooropgesteld beschikbaar budget en op basis van het voorgestelde ereloon, afgerond naar het hoger tiental.De borgtocht moet gesteld worden binnen 30 kalenderdagen volgend op de dag van de sluiting van de opdracht bij aangetekend schrijven. Het bewijs van borgstelling moet verstuurd worden aan het adres van de aanbestedende overheid.De borgtocht wordt vrijgegeven in schijven als volgt:30 % na goedkeuring van het totale ontwerp (alle loten) 60 % na de opmaak van het laatste proces verbaal van voorlopige oplevering 10 % na de definitieve oplevering van de totaliteit van de werkenDe borgtocht wordt volledig vrijgegeven na de voorlopige oplevering (tenzij er redenen zijn om de vrijgave van de borgtocht per gedeelte te regelen).Indien de aanbestedende overheid, nadat de opdracht aan de dienstverlener werd gegeven, beslist om het project niet (verder) uit te voeren omwille van redenen die niet bij de dienst-verlener liggen, wordt de dienstverlener vergoed voor de gedane prestaties zonder dat hij aan-spraak kan maken op enige vorm van winstderving.De vorderingen tot vereffening van voornoemde vergoeding dienen ingediend op straf van niet-ontvankelijkheid en verval van recht binnen de termijn van 90 kalenderdagen na ontvangst van de mededeling vanwege de aanbestedende overheid tot het niet (verder) uit-voeren van de opdracht.Ingeval van verzuim van borgstelling kan gehandeld worden overeenkomstig de mogelijkheden vermeld in artikel 6 § 1-2 van de algemene aannemingsvoorwaarden.De dienstverlener stuurt het verzoek tot vrijgave van de borgtocht naar de aanbestedende overheid.

02.03 Prijsherzieningen Op deze overheidsopdracht is geen prijsherziening van toepassing.

02.04 Uitvoeringstermijn TC "02.04 Uitvoeringstermijn" \f C \l "2"

Voorziene begindatum van de diensten: 1 februari 2011Voorziene einddatum van de diensten: 31 maart 2013

02.05 Betalingstermijn De betalingen moeten plaatsvinden binnen een termijn van 50 kalenderdagen vanaf de keuring van de schuldvordering.

8


02.06 Waarborgtermijn De waarborgtermijn voor deze diensten bedraagt 12 kalendermaandenDe waarborgtermijn begint vanaf de dag van de voorlopige oplevering.

02.07 Voorlopige oplevering Binnen de 15 kalenderdagen na het nazicht van de diensten, wordt naargelang het geval een proces-verbaal opgesteld van voorlopige oplevering of van weigering van oplevering.

02.08 Definitieve oplevering De definitieve oplevering heeft plaats bij het verstrijken van de waarborgtermijn; ze gebeurt stilzwijgend wanneer de diensten gedurende die termijn geen aanleiding tot klachten hebben gegeven.Wanneer de diensten tijdens de waarborgtermijn aanleiding hebben gegeven tot klachten, wordt er binnen de 15 kalenderdagen voorafgaand aan het verstrijken van de waarborgtermijn een proces-verbaal van definitieve oplevering of van weigering van oplevering opgesteld.

9


DEEL III – TECHNISCHE BEPALINGEN 3.1 Algemene bepalingen 3.1.1 VOORWERP VAN HET CONTRACT 3.1.1.1 Omschrijving van de opdrachtHet stadsbestuur vertrouwt – na finale selectie uit de 5 kandidaat-dienstverleners de volgende opdracht toe aan de ontwerper, die deze opdracht aanvaardt:de renovatie en museale inrichting van het voormalig winkelpand Euroshop – gelegen in de Noordstraat te Kortrijk – tot vernieuwde vlasmuseum van de stad Kortrijk met inbegrip van alle nodige tussenkomsten zowel bij de procedures tot gunning van de opdrachten van werken als tijdens de uitvoering van de werken.In de geïntegreerde studie voor het Vlasmuseum zijn de volgende "deelstudies" begrepen:1. studie programma en analyse2. studie architectuur (inclusief directie omgevingsaanleg), bouwkunde en stabiliteit 3. studie scenografie voor het Vlasmuseum (museale inrichting)4. studie elektriciteit, zwakstroom en sterkstroom inclusief datanetwerk5. studie verwarming, ventilatie en klimaatregeling 6. eventuele studie akoestiek 7. studie van de te verwachten facilitaire kosten (verbruik EGW, onderhoud,…)Voor de opmaak van een conforme en volwaardige offerte wordt aan de ontwerpteams een vergoeding toegekend van 3.000,00 euro + btw (21 %).De vergoedingen zijn inclusief alle lasten en baten.De jury behoudt zich het recht voor om de ontwerpvergoeding aan één of meer ontwerpteams niet toe te kennen indien het ontwerp niet conform, noch volwaardig geacht wordt en deze beslissing in het juryrapport gemotiveerd wordt.De uitbetaling van de ontwerpvergoeding zal uiterlijk 2 maanden na de bekendmaking van de laureaten gebeuren. De ontwerpvergoedingen zijn geen voorafname van eventueel latere erelonen.De vergoeding zal overgemaakt worden op de naam en rekeningnummer zoals vermeld staat op de identiteitsgegevens.Alle documenten die bij de beperkte offerteaanvraag door de geselecteerde kandidaten ingediend worden, blijven eigendom van de stad Kortrijk.De opdrachtgever krijgt het volledige publicatierecht op de ingediende ontwerpvoorstellen van de beperkte offerteaanvraag mits indien mogelijk de naam van de auteur bij publicatie vermeld wordt.

3.1.1.2 Aanduiding van het terrein en waarop de opdracht betrekking heeftzie bijlage inplantingsplan

3.1.2 PROGRAMMA EN BUDGETTAIRE DOELSTELLING Het gedetailleerd programma is terug te vinden in het deel projectdefinitie.Het vooropgesteld budget voor de realisatie van het vernieuwde Vlasmuseum bedraagt momenteel en op basis van de huidige gekende gegevens 1.720.000,00 euro (inclusief btw en ereloon)Dit budget omvat de kostprijs van:- de gesloten ruwbouw- de afwerking- nutsaansluitingen- de directe omgevingsaanleg op het bouwperceel- de technische installaties inclusief de nodige multimedia-installaties- de vaste (museale) binneninrichting- de nodige losse (museale) binneninrichting

10


Het vermelde bedrag is op vandaag beschikbaar binnen de Kortrijkse stadsbegroting. Momenteel zijn er nog een aantal pistes in onderzoek om bijkomend middelen te kunnen voor-zien. Hierbij is echter een concreet ontwerp een noodzakelijke voorwaarde voor het aanvragen van bijkomende middelen.De ontwerper krijgt de opdracht in eerste instantie met zijn visie en daaropvolgende voorstel van schetsontwerp een volledig antwoord te geven op het volledig programma beschreven in de projectdefinitie dit met de volledige site voor ogen.Een mogelijk fasering wordt een belangrijk item bij de opmaak van het ontwerp. Dit moet de stad toelaten in functie van de beschikbare budgetten het museum te laten evolueren.Het gunningscriterium 4 Planning en fasering van de opdracht wijst op het belang van dit aspect.Nadien wordt het budget enkel herzien in geval van een evolutie van de bouwprijzen, van door de aanbestedende overheid aangebrachte wijzigingen in het programma of in de kwaliteits-eisen, of van onvoorziene verplichtingen.Niet inbegrepen in het budget zijn :- de veiligheidscoördinator en EPB-verslaggeving- de aanleg van wegen en groen buiten de terreinbegrenzingen- de eventuele bodemsanering en het verleggen en aanpassen van de nutsleidingen

(eventuele coördinatie hiervan met eigen ontwerp wel te voorzien)- de onderhoudskostenDe ontwerper vervult zijn opdracht op zodanige wijze dat het project leidt tot een bouwprijs die het begrotingsdoel naleeft.

3.1.3 AANVANG VAN DE OPDRACHT 3.1.3.1 AlgemeenDe studieopdracht start na de betekening van de opdracht.Dit gebeurt door middel van aangetekend schrijven met daarin het bevel tot aanvang.Tevens wordt daarin verzocht de borgstelling in orde te brengen.

3.1.4 OMSCHRIJVING VAN DE ONDERDELEN EN FASES VAN DE STUDIEOPDRACHT3.1.4.0 Opsomming van de uit te voeren takenHet staat de ontwerper vrij voor bepaalde taken beroep te doen op een onderaannemer.Voorafgaand overleg met het projectteamVoor het overleg tussen ontwerper en de opdrachtgever wordt een projectteam samengesteld die zal instaan voor de input en het contact tussen ontwerper en bouwheer.De ontwerper staat in voor de opmaak van schriftelijke verslagen van de verschillende over-legmomenten.Uitvoeren van alle nodige bijkomende opmetingen van bestaande toestand van het gebouw.Als bijlage worden de nodige documenten (plannen) ter beschikking gesteld als informatieve ondersteuning van deze beschrijvende opdracht.Voor de verdere opmaak van het ontwerp staat de ontwerper in voor alle opmetingen van bestaande gebouwen die nodig zijn voor het nemen van de juiste ontwerpbeslissingen.Uitvoeren van de nodige analyse en berekening met betrekking tot de bestaande toestand van de gebouwen.Dit onderzoek resulteert in een diagnose nota.Nodige studies met betrekking tot speciale techniekenDe ontwerper staat in voor alle studies en berekeningen nodig voor de realisatie van diverse technieken stabiliteit, HVAC, elektriciteit en akoestiek (in functie van de noodzaak en toepassing in het project)Opmaak van het voorontwerpOpmaak van het ontwerpOpmaak van een beschrijvende nota, als onderdeel van het beslissingsproces naar het college van burgemeester en schepenen en gemeenteraad

11


Opmaak bouwaanvraagdossierVerkoop van de aanbestedingsdocumentenDe verkoop van de nodige documenten van aanbesteding gebeurt op kantoor van de ontwerper. De ontwerper staat in voor de vermenigvuldiging van de documenten en bepaalt de daarbij horende kostprijs die doorgerekend wordt in de verkoop van documenten.Kwalitatieve selectie van de aannemersVergelijkend onderzoek van de ingediende offertes met het gunningsadviesLeiding en het toezicht op de uitvoering van de werken tot en met de definitieve oplevering van het project.Inschakeling in het communicatief aspect van de opdracht. Op strategische momenten binnen het ontwerp en het realisatieproces kan een tussentijdse presentatie naar het publiek en betrokken actoren nodig zijn.Alle prestaties zijn verplicht te leveren in de Nederlandse taal.De totale opdracht kan omschreven worden in 4 fases. Elke volgende fase kan slechts aan-vatten op uitdrukkelijk bevel van de aanbestedende overheid.Alle essentiële beslissingen vereisen het akkoord van de aanbestedende overheid.SPECIFIEKDe opdracht wordt in vier verschillende fases gezien. Deze fases omvatten :

3.1.4.1 Fase 1 – voorontwerp 3.1.4.1.1 AlgemeenBij het begin van deze 1e fase moet het studieteam alle nodige werkzaamheden verrichten die zijn opgenomen in de specifieke bepalingen voor elke deelstudie van dit contract.Indien het voorbereidend werk zou aantonen dat het onmogelijk is om het opgelegde programma op de gekozen locatie uit te voeren, deelt het studieteam dit onmiddellijk mede aan de aanbestedende overheid.De aanbestedende overheid en het ontwerpteam nemen vervolgens contact op met de toekomstige bezetter ten einde de mogelijkheden te onderzoeken om het programma aan te passen zodat het uitvoerbaar zou worden.

3.1.4.1.2 TermijnVoor de uitwerking van het voorontwerp wordt een termijn van 90 kalenderdagen voorzien

3.1.4.1.3 InhoudDeze fase behelst het volledige bouwprogramma in functie van de haalbaarheid en de beschik-bare budgetten. Daaronder wordt verstaan:- overleg met aanbestedende overheid (bouwprogramma, stedenbouwkundige voorwaar-

den,brandweer & andere veiligheidsaspecten, overige betrokken actoren)- overleg, bezoeken en inventarisatie van en met de diensten die zullen gehuisvest worden in

het nieuw complex;- alle nodige onderzoek en analyse van het programma;- alle bijkomende nodige opmetingen, grondonderzoeken, grondsonderingen die nodige

zouden blijken en die niet als bijlage bij dit bestek werden opgenomen;- opmaken van voorontwerpschetsen;- globale benaderende raming met verantwoording ervan;- alle extra toelichting in relatie tot de bouwheer: tussentijdse presentatiemomenten, plaats-

bezoeken van eventuele verhelderende voorbeelden, realisaties, cases die interessant blijken voor voorliggende project;

12


- verantwoordingsnota in verband met: de keuze van de materialen in functie van kostprijs, milieuaspect, duurzaamheid bouw-

afvalplan; maatregelen in verband met rationeel energie- en waterverbruik; opmaken van een summiere raming van de te verwachten jaarlijkse facilitaire uitgaven

voor de exploitatie van het gebouw;- contact leggen met de veiligheidscoördinator met betrekking tot het inwinnen van nodig

advies op het voorontwerp;Deze documenten worden bij de aanbestedende overheid ingediend in voldoende exemplaren binnen de termijn die tussen de partijen wordt overeengekomen.De ontwerper past de bovengenoemde documenten tot tweemaal toe kosteloos aan over-eenkomstig de opmerkingen door de aanbestedende overheid geformuleerd.Indien de besprekingen en de eventuele tweede aanpassing niet tot door de aanbestedende overheid aanvaardbare uitvoeringsdocumenten hebben geleid, kan de aanbestedende overheid desgewenst na de voorontwerpfase de opdracht beëindigen zonder dat de dienstverlener aanspraak kan maken op schadevergoeding wegens winstderving.

3.1.4.1.4 Voorleggen van de nodige documenten- Indienen van plannen en overige grafische documenten in tweevoud. Op eenvoudig verzoek

van het opdrachtgevend bestuur kunnen bijkomend twee exemplaren opgevraagd worden.- Indienen van overige documenten op A4 of A3 (aangepast formaat indien nodig)- Alle documenten tevens digitaal aan te leveren op cd-rom in leesbare formaten (DXF voor

CAD tekeningen- Microsoft Office voor overige documenten)Alle teksten en opschriften zijn opgemaakt in de Nederlandse taal.

3.1.4.2 Fase 2 – ontwerp3.1.4.2.1 AlgemeenOp het moment dat het opdrachtgevend bestuur beslist om de studies voort te zetten na goedkeuring van het voorontwerp, deelt zij dit per aangetekende brief mee aan het studie-team. Deze mededeling geldt als bestelling van het ontwerp.Indien het opdrachtgevend bestuur binnen een termijn van drie maanden geen beslissing heeft genomen betreffende de voortzetting van de studies, deelt zij dit aan het studieteam mee, samen met de redenen voor het uitstel van de beslissing.

3.1.4.2.2 TermijnVoor de uitwerking van het ontwerp wordt een termijn van 120 kalenderdagen voorzien.

3.1.4.2.3 Inhoudopmaak van alle plannen, gevels en doorsneden (op een werkbare schaal)opmaak van het/de volledig(e) bestek(ken)de nodige detaillering en gespecialiseerde studies (stabiliteit, elektrische en sanitaire installaties, integratie van het aanwezige vast meubilair,...)opmaak gedetailleerde definitieve raming (A4 formaat)opmaak toelichtingsnota (A4 formaat)opmaak van een gedetailleerde raming van de te verwachten jaarlijkse facilitaire uitgaven voor de exploitatie van het gebouw (energie, onderhoud, schoonmaak, …)opmaak van de vereiste documenten voor vergunningsaanvragen (bouwaanvraagdossier, evt. milieuvergunningen…)inwinnen van de nodige informatie bij de nutsmaatschappijen, de stadsdiensten, veiligheids-coördinator,…inclusief de schriftelijke verslaggeving hiervan.opmaak bouwaanvraagdossierDeze documenten worden bij de aanbestedende overheid ingediend in voldoende exemplaren binnen de termijn die tussen de partijen wordt overeengekomen.Het ontwerp moet opgemaakt zijn rekening houdend met de eisen gesteld door de aanbestedende overheid.Het definitief ontwerp kan nog onderhevig zijn aan aanpassingen opgelegd door de aanbestedende overheid. Deze aanpassingen geven geen aanleiding tot bijkomende honoraria, tenzij een volledige herwerking van het ontwerp noodzakelijk is.

13


Indien de opdracht wordt beëindigd na de fase “definitief ontwerp” kan de dienstverlener geen aanspraak maken op schadevergoeding wegens winstderving.

3.1.4.2.4 Voorleggen van de nodige documenten- Indienen van plannen en overige grafische documenten in vijfvoud.- Indienen van overige documenten op A4 of A3. - Alle documenten tevens digitaal aan te leveren op cd-rom in leesbare formaten (DWG/DXF voor CAD tekeningen- Microsoft Office)De documenten die bezorgd moeten worden aan overige overheden voor het bekomen van vergunningen, adviezen moeten in het aantal exemplaren vereist volgens betreffende over-heden ingediend worden met telkens + exemplaren in meer voor de aanbestedende overheid.Alle teksten en opschriften zijn opgemaakt in de Nederlandse taal.

3.1.4.3 Fase 3 – gunningsfase3.1.4.3.1 Algemeen3.1.4.3.2 TermijnVoor de gunningsfase wordt een termijn van 60 kalenderdagen voorzien

3.1.4.3.3 InhoudOnderstaande prestaties zijn te leveren voor elk voorzien lot.- bijwonen van de opening van de inschrijvingen, waarvan het voorzitterschap wordt waar-

genomen door een ambtenaar van de aanbestedende overheid- voorleggen van een rapport met beoordeling en voorstellen van kwalitatieve selectie van de

aannemers en dit voor elke voorziene lot;- verstrekken van de nodige informatie aan de potentiële inschrijvers en de veiligheids-

coördinator;- opmaken van een vergelijkend onderzoek van de offertes met gunningsadvies;- het studieteam staat in voor het meenemen en terugbezorgen van de ingediende offertes

bij de aanbestedende overheid;Eventuele aanpassingen van de verslagen op vraag van de aanbestedende overheid gebeuren in het belang van de correctheid van de gevolgde procedure en worden door het studieteam kosteloos uitgevoerd.

3.1.4.3.4 Voorleggen van de nodige documenten- Indienen van plannen en overige grafische documenten in vijfvoud.- Indienen van overige documenten op A4 of A3. - Het bestek, met inbegrip van het veiligheids- en gezondheidsplan opgesteld door de

veiligheidscoördinator, de gedetailleerde opmetingsstaat, de samenvattende opmetings-staat, de opmeting-begroting en het model van inschrijvingsbiljet worden opgemaakt.

- Alle documenten tevens digitaal aan te leveren op cd-rom in leesbare formaten (DXF voor CAD tekeningen- Microsoft Office)

Alle teksten en opschriften zijn opgemaakt in de Nederlandse taal.

3.1.4.4 Fase 4 – uitvoeringsfase3.1.4.4.1 Algemeen3.1.4.4.2 TermijnVoor de uitwerking van het voorontwerp wordt een termijn van 90 kalenderdagen voorzien

14


3.1.4.4.3 Inhoudhet opmaken van een verantwoording over eventuele min- en meerwerken en wijzigingen aan de uitvoeringstermijn (in te dienen binnen de 30 kalenderdagen na opening)leiden van de werken (alle loten/alle deelstudies) en leveringentoezicht op de uitvoering van de werken met periodieke controle van materialen en werkzaam-hedenbijwonen en actief leiden van de werfvergaderingen (data onderling af te spreken) en het organiseren en bijwonen van de coördinatievergaderingenopstellen van werfverslagen en tijdige verzending ervan aan alle betrokkenenopstellen van verslagen en processen-verbaal aangaande fouten en nalatigheden van de aan-nemer der werkenwerkzaamheden verbonden met de door de aanbestedende overheid bevolen wijzigingen tijdens de uitvoering van de werkennazicht van de vorderingsstaten van de aannemers (inclusief eindafrekening) en de verantwoorde visering ervanhet opmaken van de nodige processen-verbaal inzonderheid ook van de voorlopige en definitieve overname of weigering ervan (in viervoud)de levering van een volledig stel clichés, diskettes of dragers van de plannen as built (op auto-cad) bij de voorlopige oplevering.Werfopvolging is gegarandeerd gedurende de volledige periode van het jaar mét inbegrip van bouwverlof (om reden van verschillende periodes bouwverlof kan er theoretisch bijna het volledige jaar door gewerkt worden). De ontwerper voorziet bijgevolg in de nodige permanentie tijdens de werkzaamheden.

3.1.4.4.4 Voorleggen van de nodige documenten- Indienen van plannen en overige grafische documenten in vijfvoud.- Indienen van overige documenten op A4 of A3. - Alle documenten tevens digitaal aan te leveren op cd-rom in leesbare formaten (DXF voor

CAD tekeningen- Microsoft Office)Alle teksten en opschriften zijn opgemaakt in de Nederlandse taal.

3.1.4.5 Behoren niet tot de taken uit te voeren- de formele vraag om prijsverantwoording aan de inschrijvers tijdens de gunningsfase- het betekenen van de opdracht aan de aannemers- veiligheidscoördinatie - verslaggeving energieprestatieregelgeving

3.1.5 TIMING Het opdrachtgevend bestuur organiseert op regelmatige basis overlegmomenten voor het opvolgen van de evolutie van de studie en uitwerking van de dossiers. Het verloop van de opdracht doet zich voor als volgt:Selectie van de ontwerperEerste briefing aan geselecteerde kandidaten: oktober 2010Indienen visievoorstel: 10 januari 2011Beoordeling door jury: januari 2011Gunning van de opdracht en aanstelling van de ontwerper met bevel tot aanvang:

eind januari 2011Opmaak ontwerp (inclusief indienen aanvragen vergunningen, prijsvragen werkzaamheden) jaar 2011Uitvoering werkzaamheden: jaar 2012

3.2 Bepalingen betreffende de integratie- en coördinatie van de deel - studies

3.2.1 Algemeen Een geïntegreerde studie is een studie die

15


1. vanaf het begin, dit wil zeggen de oorsprong van het schetsontwerp, de conceptuele logica van elk van de studiedisciplines die deel uitmaken van het project confronteert- met de eisen (van de bouwheer) en de verplichtingen (technisch, normerend, in verband met

het milieu, budgettair of reglementair) enerzijds, - onderling anderzijds- teneinde één samenhangend concept te bekomen

2. daarna, zowel in de voorontwerpfase als in de ontwerpfase de studies van de verschillende disciplines ("deelstudies" genoemd) onderling permanent confronteert om ze te coördineren

3.2.2 De coördinatie van de studies Het studieteam staat in voor de coördinatie van alle studies die in het project zijn vervat, zowel op technisch vlak als op het vlak van budget en planning.De diverse ontwerpers binnen het studieteam houden contact met elkaar en wisselen de nodige gegevens uit, noodzakelijk voor de gecoördineerde opmaak van de diverse studies, zodat deze in overeenstemming met elkaar kunnen gebracht worden binnen de in de planning voorziene termijn. Tijdens de volledige uitvoering van de studie (drie studiefases) is deze uitwisseling van informatie van toepassing. Hij sluit met hen overeenkomsten af met het oog op de structurering van de grafische computerdocumenten.Het studieteam pleegt overleg met de aanbestedende overheid over de opdeling in en tijds-planning van de deelstudies met in acht name van de globale tussen de aanbestedende over-heid en het studieteam overeengekomen planning.

3.2.3 Technische coördinatie van de opgemaakte documenten Binnen de in punt I.B.1. "Algemeen" en punt I.B.2. "De coördinatie van de studies" van huidig contract, uiteengezette context zijn de door het studieteam opgemaakte architectuurplans en documenten in perfecte overeenstemming met de gegevens die voortvloeien uit de gespecialiseerde studies, zo onder meer:- wat de stabiliteit betreft, de afmetingen van de funderingen, de door de boven- en

benedenbouw ingenomen ruimte (doorsneden van de gewapend betonprofielen en de metalen of houten profielen), de geraamtes

- wat de speciale technieken betreft: het tracé en de plaats van de verwarmingsbuizen en van de ventilatie- of airconditioningskanalen; de afmetingen van de stookplaats en van de technische lokalen en ruimtes, van de schouwen, van allerhande kokers en leidingen, van de machinekamers voor de heftoestellen; de plaats van de elektrische leidingen van de kabelgoten, de goten en vloergoten van de verlichtingstoestellen in de verlaagde plafonds (indelingsplan), borden en toestellen en van eventuele bliksemafleiders, enz.

Deze coherentie moet ruimtelijk zijn (zowel in plan- als in vooraanzicht) alsook transversaal (coherentie niet enkel tussen de studie van de architect en elke technische studie, maar ook tussen de verschillende technische studies onderling).De verificatie door het studieteam omvat met name :a) opsporing van de onverenigbaarheden van tracésb) verificatie van de overeenstemming van de doorboringenc) oplossingen voor de gevonden onverenigbaarhedend) opmaak van plans en doorsneden die alle voorzieningen weergeven op de kritieke plaatsenHet studieteam is ten opzichte van de aanbestedende overheid en van eventuele derden aan-sprakelijk voor alle kosten die voortvloeien uit een eventueel gebrek aan overeenstemming tussen de verschillende studies dat tot uiting komt bij de uitvoering van de werken.

3.3 Planning Het ontwerpteam staan in voor de opmaak van een planning voor het uitvoeren van alle studies conform de termijnen die opgelegd werden in dit lastenboekVan het ontwerpteam wordt verwacht dat nodige gegevens tijdig beschikbaar worden gesteld aan de aannemers zodat de werken kunnen worden uitgevoerd binnen de gestelde termijnen, zoal voorzien in de uitvoeringsplanning.

16


3.4 Begrotingscontrole 3.4.1 de taak van het ontwerpteam Deze controle omvat, van de kant van het studieteam:- de opmaak van een raming van de bouwkosten van het geheel der werken voor het project

(zoals bepaald in art. 2.4.1 omschrijving van de onderdelen en fases van de studieopdracht" van huidig contract) na afloop van elke fase van de studie

- de onmiddellijke mededeling aan de aanbestedende overheid van elk element dat de kost-prijs van het bouwwerk ingrijpend zou kunnen veranderen

3.4.2 begrotingscontrole tijdens de studie Het studieteam presenteert, in elk stadium van de studie, de optimale voorstellen inzake kost-prijs, zonder afbreuk te doen aan de architecturale en technische kwaliteit van het project. Indien, in ongeacht welk stadium van de studie, de raming van de bouwprijs afwijkt van het begrotingsdoel, dan brengt het studieteam in zijn studie de aanpassingen aan die noodzakelijk zijn om de raming opnieuw binnen de perken van dat doel te brengen.

3.4.3 begrotingscontrole bij nazicht van de offertes Na de opening van de offertes voor elk lot van de werken, worden door het studieteam – zonder honorariumtoeslag – aan de aanbestedende overheid voorstellen gedaan die, zonder programmawijziging noch afbreuk aan de architecturale en technische kwaliteit van het project, de compensatie toelaten van het eventuele positieve verschil tussen de laagste offerte (in geval van aanbesteding) of de meest voordelige offerte (in geval van offerteaanvraag) en de goedgekeurde raming die bij het project is gevoegd, verhoogd met 15 %.

3.4.4 begrotingscontrole tijdens de uitvoering van de werken Tijdens de uitvoering van de werken worden door het studieteam – zonder honorariumtoeslag – aan de aanbestedende overheid voorstellen gedaan die de compensatie toelaten van de eventuele verrekeningen van meerwerk die het gevolg zijn van onnauwkeurigheden, hiaten, nalatigheden of fouten in zijn studie of in de technische coördinatie van de studies, en dit zonder wijziging van het programma noch afbreuk aan de architecturale en technische kwaliteit van het ontwerp.

17


3.5 Ereloon 3.5.1 Algemeen 3.5.1.1 masterplanNiet van toepassing

3.5.1.2 RenovatiewerkzaamhdenHet ereloon voor het uitvoeren van de studies zoals beschreven in onderhavig lastenboek werd vastgelegd volgens offerte van de inschrijver.De ereloon situeert zich volgens de vastgelegde vork tussen 9 en 11 %.De erelonen regeling in het hoofdstuk 2.5 Ereloon gaat uit van de veronderstelling dat het ontwerpproces een normaal verloop kent. Feiten of oorzaken die een normaal verloop substantieel verstoren, zonder dat de ontwerper daar schuld aan heeft, kunnen leiden tot vergoeding voor de bewezen meeruitgaven of meerwerken. Dergelijke feiten of oorzaken zijn bijvoorbeeld wijzigingen die op vraag van de bouwheer worden aangebracht en die leiden tot een grondige herziening van de studie, of een overschrijding van de uitvoeringstermijn door de aannemer of het verstrijken van de geldigheid van de bouwvergunning. In geval van dergelijke wijzigingen wordt een nota opgemaakt waarin de opdrachten, erelonen en bijhorende termijnen betrekking hebben vastgelegd worden. De erelonen die hierop betrekking hebben worden bepaald op basis van de werkelijke kosten en maken het voorwerp uit van een verrekening.Contractuele herzieningen (bij de uitvoering van de werkzaamheden) en onvoorziene meerwerken als gevolg van niet-substantiële wijziging in uitvoering komen niet in aanmerking voor berekening van ereloon.Stijging van de vermoedelijke hoeveelheden wordt niet aanzien als meerwerken.Verrekeningen in min tijdens uitvoering van de werkzaamheden worden voor berekening van het ereloon fase uitvoering niet in rekening gebracht. Het initiële gunningsbedrag als basis voor berekening van het ereloon blijft gehandhaafd.Voor de gedeelten van de opdracht die het studieteam aan een onderaannemer toevertrouwt, wordt geen verhoging van het ereloon voorzien. De coördinatie van de studieopdracht behoort tot het takenpakket van de ontwerper.

3.5.2 Uitbetalingsfasen De uitbetaling van het ereloon gebeurt volgens het onderstaande schema:voorontwerp 25 %ontwerp 25 %gunning 10 %uitvoering 30 %eindafrekening en overname 10 %

3.5.2.1 voorontwerpHet ereloon voor het voorontwerp is verschuldigd na goedkeuring van het voorontwerp.Dit honorarium wordt berekend op basis van de bij het voorontwerp bijgevoegde raming van de werken.Indien de termijn voorzien voor de uitwerking (en goedkeuring) van het voorontwerp de voor-ziene termijn overschrijdt dan kan – indien de overschrijding niet te wijten is aan het ontwerpteam – een voorschot uitbetaald worden als volgt :25 % van het in dit artikel bedoelde ereloon na verstrijken van de vastgelegde termijn voor de fase voorontwerp.Het saldo het in dit artikel bedoelde ereloon na goedkeuring van het voorontwerp.

18


3.5.2.2 ontwerpHet ereloon voor het ontwerp is verschuldigd na goedkeuring van het ontwerp.Dit honorarium wordt berekend op basis van de bij het voorontwerp bijgevoegde raming van de werken.Indien de termijn voorzien voor de uitwerking (en goedkeuring) van het voorontwerp de voor-ziene termijn overschrijdt dan kan – indien de overschrijding niet te wijten is aan het ontwerpteam – een voorschot uitbetaald worden als volgt :25 % van het in dit artikel bedoelde ereloon na verstrijken van de vastgelegde termijn voor de fase ontwerp.Het saldo het in dit artikel bedoelde ereloon na goedkeuring van het ontwerp.

3.5.2.3 gunningHet ereloon voor fase gunning is verschuldigd na de goedkeuring van het voorstel voor gunning door het opdrachtgevend bestuur. Na gunning wordt de basis voor de berekening van het ereloon volgens de voorziene uitbetalingsfasen vastgelegd op het gunningsbedrag.

3.5.2.4 uitvoeringHet ereloon voor de fase uitvoering van de werkzaamheden kan betaald worden in de loop van de uitvoering van de werken. Hierbij geldt de uitvoeringstermijn als leidraad voor een inzicht in de vordering der werken.

3.5.2.5 eindafrekening en overnameNa de voorlopige oplevering kan de laatste schijf van het ereloon uitbetaald worden.

3.5.3 Uitbetalingswijzen De uitbetaling van het honorarium kan slechts geschieden op voorlegging door de dienst-verlener van een regelmatig opgestelde en behoorlijk ondertekende factuur of schuldvordering vergezeld van een gedetailleerde berekeningsstaat (alles in drievoud). Op de factuur of schuldvordering vermeldt de dienstverlener de ondertekende clausule “voor waar en echt verklaard voor de som van ………………………………………………………………………..………………euro”De aanbestedende overheid verbindt zich er toe de betaling uit te voeren binnen de 50 (vijftig) kalenderdagen.

19


DEEL IV – PROJECTDEFINITIE

VAN EUROSHOP TOT VLASMUSEUMPROJECTDEFINITIE


I nleiding Geschiedenis museum In de 19de eeuw ontwikkelde de vlasbewerking (plant tot spinklare vezel) zich tot de belangrijkste nijverheid van de Leiestreek. Iets wat duidelijk invloed naliet op de streek: de vlasnijverheid hertekende de demografische kaart, kende een permanente invloed op het landschap én legde de basis voor het huidige economische klimaat. De vlasnijverheid van de Leiestreek was ook belangrijk op wereldniveau. In de Leiestreek ontwikkelde zich een internationaal systeem waarbij Frankrijk en Nederland fungeerden als belangrijke leveranciers van ruw vlas, de Leie-streek als de internationale topregio voor de bewerking van vlas én de Engels sprekende landen als grootste afnemers van het bewerkt vlas.In de jaren zestig kwam de vlasnijverheid in crisis. Bedrijven gingen failliet, waardoor dit “erf-goed” dreigde te verdwijnen. Bert Dewilde was de juiste man op de juiste plaats en op het juiste moment. Hij legde een verzameling vlaswerktuigen aan en kreeg in 1964 de toestemming van de stad Kortrijk om een kleine permanente presentatie te maken in de Broeltorens voor de onderwijsinstellingen in de streek. Door de grootte omvang van de crisis en de gedreven zoektocht groeide de collectie snel. De presentatie verhuisde naar het Begijnhof (1966) en kreeg vervolgens een definitief onderkomen in de Beeuwsaerthoeve (1982). Hiervoor werd de collectie aangevuld met machines. Vanaf dit moment spreken we van het Nationaal Vlasmuseum met zijn typische taferelen met hyper realistische beelden. In het topjaar 1984 behaalde het museum maar liefst 72.000 bezoekers en in 1990 kreeg het museum de Grote Europese Prijs voor het autocartoerisme op Mitcar in Parijs.De collectie van het Nationaal Vlasmuseum is gericht op de productie. Afgewerkte producten ontbreken. Vanuit deze vaststelling groeide bij Bert Dewilde het idee om het Kant- en Linnen-museum op te richten (1998). In dit museum maakt de bezoeker kennis met de diverse kant-soorten, een aantal schitterende Kortrijkse damasten en het gebruik van kant en linnen in het dagelijks leven. De collectie bestaat hoofdzakelijk uit textiel en volkskundige objecten. Deze groeit tot op vandaag sterk aan. In 1999 werden het Nationaal Vlasmuseum en het Kant- en Linnenmuseum samen erkend door de Vlaamse regering als museum met een regionale uitstraling. In 2000 werden beide musea overgedragen aan de stad Kortrijk. Sinds 2008 maken ze samen met het Broelmuseum, het museum Kortrijk 1302 en de Cel Tentoonstellingen deel uit van de extern verzelfstandigde vzw Stedelijke Musea van Kortrijk.

Herprofilering Vandaag bevinden het Nationaal Vlasmuseum en het Kant- en Linnenmuseum zich in een nieuwe levensfase. Die wordt ingegeven vanuit deze vijf vaststellingen.1. De thematiek van het Kant- en Linnenmuseum is niet uniek in België én daarenboven is de

materie niet typisch voor de regio. Toch vormt het Kant- en Linnenmuseum een mooie en bijna noodzakelijk aanvulling op de thematiek van het Nationaal Vlasmuseum.

2. De presentaties van het Nationaal Vlas-, Kant- en Linnenmuseum evolueerden nauwelijks in hun 28- en 12-jarig bestaan. Hierdoor zijn ze toe aan een inhoudelijke actualisering en een aanpassing aan de hedendaagse presentatietechnieken.

3. Het Nationaal Vlasmuseum werd opgericht v dat de vlak nadat de sector in crisis kwam. Dit wil zeggen dat het de afgelopen 28 jaar kon terugvallen op bezoekers die actief waren geweest in de sector of die typische vlaslandschappen (kapelletjes, rootbakken in de Leie, rootputten, …) gekend hebben. Het museum kon een terugvallen op herkenning en zelfs een stuk nostalgie. Door de crisis en modernisering van de sector zijn er vandaag nog weinig actief in de sector en verdwijnen ook de typische landschapselementen.

4. De museumsector is de afgelopen 25 jaar sterk geëvolueerd. Publiekswerking en –werving hebben een vooraanstaande plaats verworven in de sector, maar ondertussen wordt ook van de kleinere musea verwacht dat ze een gedegen collectiebeleid en wetenschappelijk beleid gaan voeren. Bijkomend is het zo dat het Vlasmuseum een vrij volledige collectie vlaserfgoed heeft weten op te bouwen én nu op een andere manier moet verzamelen.

5. De Leiestreek kiest voor industrieel erfgoed als hét gemeenschappelijk erfgoedthema. De vlas- en textielsector was in dit kader ongetwijfeld de belangrijkste sector en speelt dus een vooraanstaande rol in deze evolutie.

2


Gezien deze nieuwe levensfase is het Vlasmuseum toe aan een herprofilering:1. Het Nationaal Vlasmuseum en Kant- en Linnenmuseum worden één geheel waarbij kant,

linnen en damast beschouwd worden als de afgewerkte producten én dus het doel van het productieproces dat tot nu toe beschreven werd in het Nationaal Vlasmuseum. De nieuwe naam is het Vlasmuseum.

2. Het Vlasmuseum actualiseert zijn presentatie. Dit wil zeggen dat het museum het recent wetenschappelijk onderzoek rond de materie verwerkt én dat het meer oog heeft voor de sociale en economische context van de nijverheid en de link tussen het verleden en het heden.

3. Het Vlasmuseum implementeert nieuwe presentatievormen. Het museum heeft aandacht voor meertaligheid, gelaagdheid, beleving en multimedia. Het museum wil niet trappen in de val van vernieuwing om te vernieuwing. Mensen komen naar een museum om authentieke stukken te bekijken en een boeiend verhaal te ontdekken. Multimedia dienen om hen daar beter bij te begeleiden, maar mogen geen doel op zich worden of afleidend werken.

4. Het Vlasmuseum gaat er vanuit dat de museumbezoeker geen voorkennis heeft over vlas en in het museum alles kan ontdekken. Het museum speelt hiervoor met interesseprikkels en verwondering én bouwt een vernieuwd publieksbeleid uit.

5. In de presentatie worden landschapselementen verwerkt die kunnen aantonen dat het vlas de streek domineerde, maar de bezoekers ook uitnodigen om de streek te verkennen. Op het einde van het bezoek moet het belang van vlas voor de regio én het belang van de regio voor het vlas duidelijk zijn.

Uitgangspunten verbouwing Het Vlasmuseum is een museum voor Vlascultuur in de Leiestreek dat het historisch belang en de actuele betekenis van vlas en textiel onderzoekt voor Kortrijk en de regio. Het museum beoogt een eigentijdse, kwalitatieve, laagdrempelige en publieksvriendelijke manier van beheren en ontsluiten van de collectie vlaserfgoed en textiel. Om de huidige werking uit te breiden en te versterken voert het museum een herprofilering door, die het toelaat een dynamisch regionaal platform voor vlas en textiel te worden waarin de relatie tussen de actuele industriële samenleving en het rijke vlasverleden wordt benadrukt. Het museum wordt het centrale knooppunt in een netwerk van actoren in de regio waarmee het structurele samenwerkingsverbanden aangaat voor de ontwikkeling van kwaliteitsvolle producten rond vlaserfgoed in het kader van een integraal vlaserfgoedbeleid.

1. Het vlasMUSEUMDe absolute prioriteit van het Vlasmuseum is zijn collectie, de permanente presentatie en de authentieke erfgoedervaring. Het feit dat in deze nota op een evenwichtige manier aan-dacht besteed wordt aan de verschillende ruimtes, doet hier geen afbreuk aan.

2. Het VLASmuseumDe vlasplant heeft een uiteenlopend gamma aan afgewerkte producten, waaronder producten voor de constructie en decoratie van gebouwen. Het museum besteedt hier aan-dacht aan in het verhaal van de permanente presentatie, maar ziet het als een meerwaarde dat deze afgewerkte producten verwerkt worden in de inrichting van de permanente presentatie en in uitbreiding het museum. Het Vlasmuseum zal hiervoor samenwerken met sponsors.

3. Het Vlasmuseum, een streekmuseumOnder het motto “de Leiestreek was belangrijk voor het vlas en het vlas voor de Leiestreek” ontpopt het Vlasmuseum zich als een streekmuseum. Dit willen we duidelijk maken in het verhaal van de permanente presentatie en door landschapsverwijzingen in diezelfde presentatie. Daarenboven legt de Leiestreek de nadruk op industrieel erfgoed. Het Vlas-museum zal zich daarom ook ontwikkelen als toeristische uitvalsbasis voor de verkenning van dit industrieel erfgoed.4. Kortrijk, stad van innovatie, creatie en designKortrijk is stad van innovatie, creatie en design. Het Vlasmuseum heeft aandacht voor deze doelstelling.

5. Verschillende doelgroepenHet Vlasmuseum is toegankelijk voor iedereen. Dit principe geldt zowel voor het gebouw als de permanente presentatie. Het museum heeft extra aandacht voor “groepen” (op heden een belangrijke doelgroep) en “kinderen” (nieuwe doelgroep). Dit laatste idee wordt ingegeven vanuit de stadsvisie “Jong Kortrijk” of Kortrijk dat zich profileren naar jonge gezinnen.

3


Begeleiding Het architectenteam ontvangt ondersteuning van twee comités. Beide comités waren betrokken bij de voorbereiding van het bestek.Wetenschappelijk teamDit bestaat uit Albert Daenekindt (ABV), Marcel Depoortere (machinebouwer); Johan De Smet (oud-vlasser), professor Isabelle De Vos (Ugent); Adriaan Linters (VVIA); Carl Mommerency (oud-vlasser); Annie Noppe (kantmonitrice); professor Yves Seghers (CAG); professor Erik Thoen (Ugent), professor Leen Van Molle (Ugent), Dominique Velghe (streekswerker cultuur) en het team van het Vlasmuseum.Publieksgericht comitéVoor de verdere uitwerking van de ruimtelijke indeling kan gediscussieerd worden met het publieksgericht comité. Dit comité bestaat uit Christine De Clerck (toerisme Kortrijk), Hendrik Defoort (STAM), Mathieu Desmet (facility Kortrijk); Dieter Depraetere (Toerisme Leie-streek), Yola Van Lede (gidsenkring); Josephine Fassaert (Westtoer), Tine-Miet Van Maele (Toerisme Vlaanderen), Kathy Versaevel (ict Kortrijk); Ton Waegemaeckers (Textielmuseum Tilburg) en het team van het Vlasmuseum.

Het gebouw Het gebouw (Noordstraat 28, Kortrijk) werd in 1913 opgetrokken als stapelplaats voor vlasgarens: een verzendhuis. Het was het grootste in zijn genre in Kortrijk. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de bergplaats opgeëist voor reisduiven en tijdens de Tweede Wereldoorlog als opslagplaats voor non-ferromaterialen. Na beschadiging tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het verbouwd en de voorgevel aangepast. In 1949 verloor het gebouw zijn oorspronkelijke functie en werd het eerst een ijzerwinkel van Gerard Debels en in 1979 de Euroshop. In 2006 verhuisde de Euroshop en verloor het gebouw zijn handelsfunctie.

Historische context De Leiestreek ontpopte zich in de 19de eeuw tot een van de belangrijkste streken voor het bewerken van vlas in de wereld. Dit staaltje vakmanschap trok de aandacht van handelaars, waardoor er een uniek handelsnetwerk ontstond. Eén van de aspecten hierin was de verkoop van gezwingeld vlas aan de spinnerijen. Kortrijk vormde het centrum in dit netwerk. Kortrijk was dan ook de plaats van de “vlasbeurs” en in Overleie werden verscheidene “verzendhuizen” opgetrokken. Deze pakhuizen verzamelden het vlas voor het naar de spinnerijen vertrok. In de buurt vind je dan ook verschillende namen die naar dit verleden verwijzen: Vlaskaai, Vlasbloemstraat en Belfaststraat, maar ook Handelskaai, Nijverheidskaai, Fabriekskaai, Weverstraat en Blekerijstraat.Het grootste verzendhuis was dit van de The Linen Thread Company, gespecialiseerd in de handel van garen. Het bedrijf werd in 1889 opgericht in Glasgow en kwam in 1913 naar Kortrijk. Het bedrijf was in Kortrijk ook gekend als het “Engels syndicaat”, omdat het bedrijf de belangen van diverse Ierse, Schotse en zelfs Amerikaanse en Australische spinnerijen behartigde. De aanwezigheid van de Engelse handelaren is een belangrijk gegeven in het vlasverhaal. Het waren deze koopmannen die de Leie omdoopten tot de “Golden River”. Het oude verzendhuis van The Linen Thread Company is het nieuwe onderkomen van het Vlas-museum.Gezien de inhoudelijke band tussen het verleden van dit pand én de inhoudelijke verhaallijn van het museum, vragen wij aandacht te hebben voor specifieke elementen in de architectuur die naar dit verleden verwijzen. Hierbij denken we in het bijzonder aan laadmogelijkheden én de ruimtelijke structuur in het gebouw. Ook de nabijheid van de Leie, de reden waarom de vlasnijverheid zo groot is kunnen worden, is een gegeven dat benadrukt moet worden door de architecten.

4


Toeristische ligging Het gebouw is gelegen in het centrum van Kortrijk. Hierdoor wordt het toeristisch potentieel van het museum sterk verhoogd. Zo vindt het museum nu aansluiting op het openbaar vervoer (station Kortrijk op wandelafstand en bushalte voor de deur) en op het stedelijke toeristisch circuit (musea, historisch centrum, winkelcentrum en toeristische dienst).Daarenboven ontstaat dankzij de nieuwe ligging een “museumas”. Het Vlasmuseum (ingebed in Overleie, vlashandelscentrum), Broelmuseum (ingebed in Budaeiland, kunstencentrum) en Museum Kortrijk 1302 (ingebed in historisch Kortrijk) komen op één toeristische lijn te liggen, waarbij De Leie en een stadstuin voor de verbinding zorgen.

A. Vlasmuseum/B. Broelmuseum/C. Kortrijk 1302Het Vlasmuseum vindt ook aansluiting op het fietsen wandelnetwerk langs de Leie. Hierdoor heeft het beter contact met het resterende vlaserfgoed en industrieel erfgoed in de regio. Daarenboven ligt het museum in de groene fietsassen van Kortrijk. Het Vlasmuseum ontwikkelt zich daarom als fietsinrijpunt met als doel de verkenning van de vlaserfgoedregio.

Programma Concept In een museum zijn drie soorten ruimtes: collectie-, publiek- en personeelsruimtes. De collectieruimtes zijn alle ruimtes waar zich collectiestukken van het museum bevinden ongeacht of hier ook medewerkers of publiek aanwezig is. De publieksruimtes zijn deze ruimtes waar publiek komt, maar geen collectie aanwezig is. De personeelsruimtes zijn deze ruimtes zijn deze ruimtes waar noch de collectie noch het publiek mogen komen. Voor iedere soort van ruimtes gelden een aantal specifieke eisen. Deze worden per onderdeel bepaald. Vervolgens worden de ruimtes die binnen deze categorie vallen gedefinieerd, de functie toegelicht en de specifieke noden omschreven.

Collectieruimtes Algemene nodenEen museum is in de eerste plaats een collectiebeherende instelling. Het museum engageert zich om deze collectie op een zo goed mogelijk manier te benaderen en probeert dan ook het effect van de bezoeker en het personeel op deze collectie te minimaliseren. De collectieruimtes kunnen opgedeeld worden in drie groepen: tentoonstellingsruimtes (collectie wordt geconfronteerd met een publiek), werkruimtes (collectie wordt geconfronteerd met personeel of een kleine groep bezoekers) en depotruimte (collectie kan hier rusten).

5


De collectieruimtes hebben gemeenschappelijke noden naar bewaring en veiligheid. Voor alle ruimtes in dit hoofdstuk vragen we dan ook dat er rekening gehouden wordt met onderstaande zaken: Licht:

o Alle collecties: geen rechtstreeks zonlichto Textiel: beperking lichtintensiteit tussen 50 en 150 lux, (geen UV of infrarood, geen spots)

Klimaat:o Temperatuur: zo’n constant mogelijk tussen de 15 en 18 graden. Verschil tussen

seizoenen is mogelijk, maar bruuske of dagelijkse schommelingen niet.o Relatieve luchtvochtigheidsgraad: tussen 50 en 55%.o Ventilatie

Bestrijding insecten en micro-organismen:o Passief in permanente presentatie: klimaatbeheersing, filters voor ramen en ventilatie

en stofbestrijdingo Actief in depots: klimaatbeheersing, afschermen tegen stof, opsporen van insecten, …

Bescherming tegen diefstalDe collectie moet beschermd worden tegen diefstal. Aangezien het museum niet werkt met suppoosten is camerabewaking hier de aangewezen oplossingen. Daarnaast vragen om kleine en makkelijk meeneembare objecten af te schermen van het publiek.

Bescherming tegen bezoekerHet is niet de bedoeling dat de bezoeker objecten kan aanraken. Indien dit toch nodig is voor het verhaal van het museum of het verhogen van de belevingswaarde, dan vragen we om met reproductie te werken.

DraagkrachtEen collectie, zeker in depot, weegt veel. Hier moet rekening mee gehouden worden.

Gebruik van zuurvrij materiaal

Permanente tentoonstelling Het verhaal van de permanente presentatie wordt beschreven in een afzonderlijke deel. Hier besteden we uitsluitend aandacht aan elementen die invloed hebben op de vormgeving of architectuur.Uitgangspunten1. Een eerste uitgangspunt is dat een van de redenen tot museumbezoek is dat een coherent

verhaal gebracht wordt aan de hand van “authentieke” stukken. Het museum vraagt dat de vormgevers gebruik maken van de hedendaagse presentatietechnieken om de bezoeker te begeleiden bij hun ontdekkingstocht van deze objecten en het ondersteunen van de verhaallijn.

2. Een tweede uitgangspunt is dat beleven centraal staat. Dit impliceert dat de vormgever aandacht heeft voor de verschillende vormen van leren, voor een identificatie van een bezoeker in het verhaal, voor het geven van gelaagde informatie, voor het emotioneren van de bezoeker, …

3. Een derde uitgangspunt is dat de tentoonstelling flexibel moet zijn. Met andere woorden dat er ruimte gelaten wordt aan de museummedewerkers om dingen te veranderen op basis van nieuw onderzoek of voor een tijdelijke tentoonstelling. De collectie “afgewerkte producten” zal zelf met een regelmaat van drie jaar vernieuwd moeten worden.

Aandachtspunten1. Museummoeheid (een museumbezoek is mentaal en fysiek uitputtend)2. Bezoekerscircuit3. Interne bewegwijzering4. Toegankelijkheid (zowel fysiek als mentaal)5. Duiding (het museumverhaal is begrijpbaar zonder het gebruik van audiotour of gids in het

Nederlands, Frans, Engels en Duits)

6


Tijdelijke tentoonstellingen Het museum ontwikkelt een beleid van tijdelijke tentoonstellingen om wederkeerbezoek te stimuleren. De tentoonstellingen zullen steeds een verband hebben met de permanente presentatie, maar kunnen een erg divers karakter hebben (vb. huisnijverheid, landschap, mode, industrie, innovatie, …). Hierdoor is het noodzakelijk dat de ruimte een “leeg karkas” is dat flexibel ingevuld kan worden.Flexibiliteit1. Gebruik maken van verschillende verlichtingscircuit.2. Mogelijkheid tot afsluiten van delen van de ruimte.3. Voldoende toelevering van elektriciteit.ToeleveringsruimteDe tentoonstelling moet opgebouwd kunnen worden met eigen collectie en bruiklenen. Hier-door is het noodzakelijk dat de tentoonstellingsruimte enerzijds in verbinding staat met de museumreserves en opslagruimte voor tentoonstellingsmateriaal en anderzijds met een laad- en losruimte. Deze laad- en losruimte bevindt zich bij voorkeur in de Gasstraat (gescheiden circuit dan de bezoeker) en is zodanig opgebouwd dat een camionette kan binnenrijden.ToegangHet moet mogelijk zijn voor het museum om een aparte toegangsprijs te hanteren voor de tijdelijke tentoonstellingen. OpmerkingDe tijdelijke tentoonstellingsruimte kan gecombineerd worden met een (open) depot, zodat deze ruimte meer optimaal benut wordt.

Depot Het museum beschikt over een extern depot voor textiel (stadsarchief) en extern depot voor grote objecten (loods in Heule), maar bewaard werktuigen en volkskundige objecten op de eigen site.InplantingDe ruimte is afgesloten van de andere ruimtes, bij voorkeur door een sas waarvan de deuren automatisch open en toegaan voor personeel. In de nabijheid bevindt zich de werkruimte voor objecten en de schenkingskamer. Er moet een verbinding mogelijk zijn met de permanente en tijdelijke presentaties.Opbouw rekkenBij voorkeur kiest het museum voor automatisch verschuifbare kasten die zowel horizontaal als verticaal flexibel zijn. Deze kasten zorgen voor een afscherming van stof (zonder creatie micro-klimaat), een minimaal bewegen van de collectie en invloed op de collectie. De zware objecten moeten onderaan geplaatst worden.OpmerkingKan gecombineerd worden met de ruimte voor tijdelijke tentoonstellingen.

Schenkingskamer Nieuwe binnengekomen objecten kunnen besmet zijn met “ziektes” of “insecten”. Dit zijn dingen die snel doorgegeven worden naar de rest van de collectie. Daarom heeft het museum nood aan een “schenkingskamer” waarin de stukken apart kunnen gehouden van de rest tot ze geïnspecteerd en eventueel behandeld zijn. Afgesloten van de rest van het museum, zeker van andere collectieruimtes. Ingericht met schappensysteem Mogelijkheid tot aansluiting van een “diepvriezer voor collecties”.

7


Documentatiecentrum Het museum heeft tot doel extern onderzoek rond zijn beleidsdomein te stimuleren. Daarom wil het Vlasmuseum een documentatiecentrum oprichten waarin bezoekers alle informatie over vlas, linnen en damast vinden en eventueel ook informatie over de sociaal-economische geschiedenis van de streek, textielgeschiedenis en kant.Documentaire collectieIn het centrum worden de documentaire collecties ondergebracht (audiovisueel materiaal, boeken en documentenarchief) die helpen om het verhaal van vlas en textiel beter te kaderen. Gezien de gelijkaardige bewaaromstandigheden en gebruik worden deze samen ondergebracht in de buurt van de bureaus van het museum. Aandacht voor de goede bewaring blijft echter belang-rijk.OnderzoeksruimteEr moet een afzonderlijke ruimte komen om te onderzoeken. Hier moet plaats zijn voor vier bureaus voor onderzoekers en een voor een medewerker, aansluiten van eigen laptops, hot spot, kopieermachine, onderzoekscomputer, … Deze ruimte kan ook gebruikt worden als kleine vergaderruimte én werkplaats voor vier medewerkers.

Werkruimte Een museum heeft nood aan een ruimte waar het aan zijn collectie kan werken. Dit is nodig omdat sommige objecten hersteld of gerestaureerd moeten worden. Deze ruimte is afgesloten van de depots en de permanente collectie, maar bevindt zich bij voorkeur niet te ver. De werkruimte voor collecties wordt gecombineerd met de ruimte waar aan het tentoonstellings-materiaal gewerkt wordt. Dit wil zeggen dat ook de stockruimte voor dit materiaal zich bij voorkeur dicht bevindt. Verlichting: kunstlicht is hier zeker en vast belangrijk. Deze ruimte kan daglicht verdragen. Voldoende stockruimte:

o Plaats voor kledij te hangen en schoeisel te zetteno Een afgesloten kast voor ontvlambare producteno Ruimte voor gereedschap op te hangeno Plaats voor grotere machines (zaagmachines, boren, …)

Werkblad:Er is nood aan een werkblad waarop kleinere objecten behandeld kunnen worden.

Werkplaats:Er is nood aan “lege ruimte” waar objecten en tentoonstellingsmateriaal behandeld kunnen worden.

Publieksruimtes Algemene nodenDe publieksruimtes zijn deze ruimtes waar het publiek mag komen, maar die geen collectie bevatten. Het zijn veelal ruimtes voor publieksbegeleiding en onthaal. Alle publieksruimtes moeten voldoen aan deze criteria Daglicht en ruimte Toegankelijkheid (cfr. brochure toegankelijkheid voor musea)

OnthaalHet onthaal is een van de belangrijkste plaatsen binnen het museum. Het is de start en het eindpunt van het betalende gedeelte: de permanente presentatie en/of de tijdelijke tentoon-stellingen. Hiertoe heeft het ook toegang tot sanitair, vestiaire, de bistro en de shop. Deze laatste moeten ook vrij toegankelijk zijn voor personen die het museum niet bezoeken. Daar-naast is het nog eens de uitvalsbasis voor het verkennen van de regio, in het bijzonder rond het thema vlas en textiel. Het onthaal is ook de toegang tot de andere “publieksruimtes” zonder dat deze persoon door het museum moeten wandelen. Het onthaal moet dit alles op een functionele manier combineren. Qua personeel is het cruciaal dat één iemand alles (shop en museum) kan coördineren en dat er in uitbreiding drie medewerkers geplaatst kunnen worden.

8


Museumonthaal “direct” Ticketverkoop (kassa, Bancontact, ticketprinter, …) Bedeling luistergidsen (plaats voor luistergidsen, …) Opstarten en afsluiten van de zoektochten (plaats voor opslag zoektochten, …) Informatieverstrekking (plaats voor museumfolders, museumcatalogus, …) Een “ledwall” met communicatie van het Vlasmuseum Info over museum (prijzen, museumplan, welke info aan de balie, huisreglement, …) Een functionele bezoekersbalieMuseumonthaal “indirect” Ontvangen en doorverwijzen van telefoons (telefoontoestel dat verstaanbaar blijft als er

bezoekers in de buurt zijn en plaats voor map met invuldocumenten) Ontvangen en doorverwijzen van mails (pc, …) Kleine administratieve taken (pc, bergruimte, bureau, …) Een werkplek voor twee personenToeristisch onthaal “industrieel erfgoed” ( actief doorverwijzen ) Een ruimte voor folders over de regio en industrieel erfgoed in bijzonder. Een “uithangbord” dat toeristen warm maakt om de regio verder te verkennen. Een plaats voor huurfietsen te plaatsen.

Toeristisch onthaal “Leiestreek” ( passief doorverwijzen )

Plaats voor Ledwall met stadscommunicatie. Bij voorkeur nabij het rustpunt (vervangt affiches)

Plaats voor een Aeolusrek (museumfolders) en plaats voor een rek van flyers uit Kortrijk. Optioneel gecombineerd met lockers en sanitair.

Plaats voor i-point (bij voorkeur langs buiten te gebruiken) en daarbij de toeristische folders van de stad Kortrijk en de Leiestreek

Plaats voor reserve van al die folders.

Vestiaire Lockers waar persoonlijke spullen in opgeborgen kunnen worden Kapstokken Paraplubak

RustpuntNiet iedereen bezoekt het museum op eenzelfde ritme of moet aanschuiven aan de kassa. Daarom is het belangrijk een rustpunt aan het onthaal te hebben. Dit kan gecombineerd zijn met de Bistro.

FietsenverhuurHet Vlasmuseum wil zich ontwikkelingen als fietsinrijpunt. Hierdoor is het absoluut noodzakelijk om fietsen te verhuren in het museum.

Shop De shop is een middel om een totaalervaring te creëren bij de bezoekers. Inhoudelijk is het een samenvatting van de museumwerking: producten hebben een inhoudelijke band met het museum, zijn gericht op het doelpubliek en leggen een deel van de verborgen werking van het museum bloot. De shop geeft het museum daarenboven een professionele uitstraling én is het middel om de eigen inkomsten van het museum te verhogen. De shop moet zowel voor de toeristisch, de liefhebbers als de Kortrijkzaan interessant zijn.InplantingDe shop is verbonden aan de balie van het museum. Samen vormen ze het begin én het einde van het bezoekerscircuit. Bij voorkeur moet iedere bezoeker door de shop wandelen, maar is deze toch vrij toegankelijk voor externe bezoekers. Cruciaal is dat de shop en het onthaal van het museum door één persoon uitgevoerd kan worden. Producten

9


De producten zijn zeer kwaliteitsvol, dat is wat een museumbezoeker kan verwachten en waarom hij meer wenst te betalen. Alle producten worden op een goede manier gepresenteerd (inclusief één kijkexemplaar). Textiel (voornamelijk linnen en kant): huishoudlinnen en producten gemaakt door designers

volgens de kunsten van de textielambachten. Bij voorkeur afkomstig uit de regio. Boeken over vlas, textieldesign, industriële archeologie én Kortrijk Toeristische producten: postkaarten, toeristische kaarten en passen, gadgets, vlasstrengen,

… Textielbenodigdheden: een beperkt gamma dat bezoekers aan zet om zelf aan de slag te

gaan Streekproducten (geen voeding!)Andere voorwaarden Er moet in de shop voldoende ruimte zijn voor de opslag van reservemateriaal. Bij voorkeur

bevindt zich dit onder de presentatierekken, zodat aanvullen eenvoudig kan verlopen. De shop kan, indien nodig, centraal leeggemaakt worden. Zodat er recepties gegeven

kunnen worden. Dit wil zeggen dat er gewerkt wordt met mobiel meubilair.

Bistro De bistro is gericht op bezoekers van het museum én toeristen of bewoners van de stad Kortrijk. Dit impliceert dat de bistro buiten de openingsuren van het museum moet kunnen werken. In de bistro worden drank en snacks geserveerd. De uitbating wordt uitbesteed.InplantingDe bistro bevindt zich bij voorkeur aan het begin en einde van het parcours. Het is gelinkt aan het onthaal (in- en uitgaande ruimte), maar is vrij toegankelijk. De bistro gebruikt hetzelfde sanitair als het museum, waardoor de toegang naar het museum via de toiletten buiten de openingsuren moet afgesloten worden.PubliekTijdens de openingsuren van het museum is de bistro afgestemd op het publiek (inclusief gezinnen en groepen) van het museum. Het moet mogelijk zijn voor de uitbater om ook buiten de uren van het museum klanten te ontvangen. De bistro is gericht op minimaal 50 en maximaal 75 individuele bezoekers (groepen worden doorverwezen naar de regio), maar zo bij piekmomenten moeten kunnen uitbreiden.

Picknickruimte Het museum heeft nood aan een picknickruimte voor scholen die een dagprogramma volgen en voor gezinnen die een dagje Kortrijk plannen. De ruimte wordt voorzien van eenvoudig te onderhouden tafels en stoelen, afvalbakken, gratis drinkfontein en indien mogelijk een micro-golfoven (opwarmen van pap), drankautomaten en een aantal kinderstoelen. De ruimte heeft een kindvriendelijk karakter.Merk op dat deze ruimte ook buiten kan uitgebouwd worden en eventueel gecombineerd worden met het kinderatelier.

Ateliers Het Vlasmuseum wil het vlasverleden bewaren door objecten te verzamelen en te tonen, maar ook door de textieltechnieken aan te leren. Het Vlasmuseum richt zich op de textielambachten (spinnen, weven, klossen, borduren, breien, …) en het klossen in het bijzonder. De atelierwerking staat in voor een kennismaking met textiel of het vrijblijvend beoefenen ervan. Hierdoor is het publiek in de eerste plaats scholen (waar textiel verdwenen is uit het klaslokaal) en in de tweede plaats jongeren en volwassenen die nieuwe technieken willen leren of ideeën opdoen. Door de hoge bezettingsgraad van de ruimtes zijn er zeker twee ateliers nodig: een voornamelijk gericht op kinderen én een voornamelijk gericht op kant.

10


Algemene voorwaarden Daglicht en mogelijkheid tot extra belichting Veel opbergruimte die makkelijk bruikbaar is. Liefst in de buurt van de vergaderruimte waar een drankje genuttigd kan worden.KantatelierDit atelier is voor de werking (workshops en cursussen) van het “Kortrijks Kantatelier”. In deze ruimte moeten tussen de 6 en 30 personen op een aangename manier kunnen klossen. De ruimte is voorzien van een kopieermachine, opbergkasten voor oude kantpatronen, een opbergruimte voor alle kantbenodigdheden en een semi-permanente opstelling van de kant-steuntjes, stopcontacten in de vloer en stoelen. Voldoende licht is erg belangrijk. Het kant-atelier biedt ook cursussen aan buiten de uren van het Vlasmuseum, daarom is het belangrijk dat zij een aparte toegang hebben. Wanneer het Vlasmuseum workshops handwerktechnieken aanbiedt zal het ook gebruik maken van deze ruimte, dus is er ook voor dit materiaal opberg-ruimte. “Kant” is een belangrijk thema in de presentatie daardoor zou het aangewezen zijn moest deze werking zichtbaar zijn voor de bezoekers zonder dat de klossers er zelf last van hebben.Tijdens de werkweek heeft het kantatelier een relatief grote bezettingsgraad. Het zou een meerwaarde zijn, moesten de bezoekers onze klossers aan het werk kunnen zien. Zeker omdat we zo de nadruk kunnen leggen op een stuk van onze werking achter de schermen. Op de grootste publieksmomenten (weekend en vakantie) is er geen atelier, dit zou kunnen opgevangen worden door een presentatieplek voor de werken van het atelier.TextielatelierHet Vlasmuseum heeft nood aan een textielatelier voor workshops handwerktechnieken: naaien, breien, borduren, haken, spinnen, knutselen met textiel en weven. Dit vergt een grote flexibiliteit van de inrichting en veel opbergmogelijkheden. Deze ruimte krijgt een uitgesproken kindvriendelijk karakter: lage werkplekken, lage lavabo, kasten op kinderhoogte en een speelse inrichting. Bij voorkeur is dit verstelbaar meubilair.Dat ook dit atelier “inkijk” heeft vanuit de permanente presentatie is mogelijk, maar niet nood-zakelijk. Het is mogelijk om deze ruimte te combineren met de picknickruimte.

Ruimte voor groepen Het museum moet regelmatig (grote) groepen en scholen ontvangen en heeft hiervoor een aparte ruimte nodig die zowel kan dienen als ontvangstruimte, aula en receptieruimte.Onthaalruimte voor groepenHet onthaal van de groep of de klas gebeurt best afzonderlijk van de balie. De groep kan begeleid worden naar het auditorium, hun materiaal daar opbergen, eventueel een audiogids ontvangen en een introductie krijgen tot het museum door een gids of museumwerker. Ondertussen handelt de verantwoordelijke de praktische zaken af aan de kassa. Bergruimte voor materiaal groepen Plaats voor audiogidsen Ruimte is afsluitbaarAuditoriumIn deze ruimte moet de mogelijkheid zijn om een lezing te geven of een video af te spelen. Het is niet noodzakelijk dat deze ruimte helt zoals bij de traditionele aula, omdat het aantal plaatsen beperkt wordt tot 75. Spreekgestoelte en mogelijkheid tot geluidsversterking Projectiemateriaal Plaatsing van 75 stoelen.

11


NocturnesTe gepasten tijde zal het museum “exclusieve” nocturnes geven. Op dit moment zal deze ruimte benut kunnen worden als receptieruimte. Het is niet nodig een bar te installeren: er kan samengewerkt worden met de bistro of externe leveranciers.OpslagplaatsAangezien dit de start van de educatieve werking naar scholen is, moet alle informatie en benodigdheden hier opgeborgen zijn. Opbergruimte voor de schooltassen, jassen en eventueel schoenen en kledij is ook noodzakelijk aangezien we met verkleden willen werken.

Voorzieningen voor publiek ToilettenAfzonderlijke toiletten voor kinderen, vrouwen, mannen en mensen met beperkingen. Bij voor-keur voorzien van een luiertafel. Een eerste reeks toiletten bevindt zich bij de ingang en vervolgens op elke verdieping. De toiletten aan de ingang worden gedeeld met de bistro (afsluitbaarheid) en dienen hierdoor ook als openbare toiletten binnen de stad Kortrijk.LiftenHeeft te maken met een integrale toegankelijkheid voor alle bezoekers. Bij voorkeur is dit een goederenlift (nu reeds aanwezig) of ziekenhuislift zodat grote groepen of collectiestukken hiermee verplaatst kunnen worden.

De “parking” Het museumheeft voor het gebouw een “parking” die moet heraangelegd worden. Het is de bedoeling om hierop de parkingfunctie tot een minimum te beperken en vooral te focussen op een recreatieplein.Het gebouw beschikt op vandaag over ca. 1.600 m² voorliggend waarvan de helft stads-eigendom is (erfpacht). Het betreft de helft dichtst bij het gebouw. In het project moet het parkeren als minimaal gezien worden en bedoeld voor fietsers, personen met een handicap en afstap en opstap voor bussen (voor zover niet te organiseren op het openbaar domein). De rest van de parkeernood is op te lossen via de visie op het openbaar parkeren ingebed in het masterplan Overleie.Het is de bedoeling van de open ruimte voor het gebouw in te zetten als 'recreatieruimte' met aandacht voor groen, open ruimte, speel, beleving, picknickruimte. Dit moet de attractiviteit en visibiliteit van het museum in het stadsbeeld helpen versterken.

Personeelruimtes Algemene nodenPersoneelsruimtes zijn al deze ruimtes waar geen collectie aanwezig is en het publiek niet mag komen. De personeelsruimtes dienen in de eerste plaats om het werk achter de schermen van een museum te kunnen voltooien en in de tweede plaats als stockruimte voor de publieks-werking.Alle personeelsruimtes moeten voldoen aan deze criteria: Niet toegankelijk voor bezoekers Daglicht Voldoende ruimte

Werkruimtes Bureau stafteamHet museum kiest voor een principe van een landschapsbureau: alle medewerkers werken in één ruimte. Dit wil zeggen dat deze ruimte voorzien moet zijn van minstens vier permanente bureaus. Rondom de personeelsleden moet er voldoende ruimte zijn voor het opbergen van werkmappen, boeken over museumwerking en het museumarchief voor dit overgedragen wordt naar het stadsarchief. De ruimtes worden voorzien van bureaumateriaal, telefoons en een kopieerapparaat. Het bureau moet ook voorzien zijn op eventuele groei.

12


Bureau conservatorDe conservator heeft nood aan een afzonderlijke werkplek bureau. Deze bureau is voorzien van een bureau, bergruimte, een telefoontoestel en een kleine vergadertafel. Dit bureau is bij voorkeur rechtstreeks verbonden met het bureau van het stafteam (cfr. bureau directeur cultuur).VergaderruimteAangezien het museum kiest voor een landschapsbureau is er nood aan een afzonderlijke ruimte voor vergaderingen én pauze, dit kan in één ruimte gecombineerd worden. De ruimte wordt voorzien voor vergaderingen tot 25 man (cfr. raad van bestuur vrienden) en met de nodige faciliteiten om een goede vergadering te houden (projectiemateriaal, aantekenbord…). De ruimte wordt ook voorzien van een kleine keuken: bar, frigo, afwasmachine, ruimte voor servies, … De ruimte is een ontmoetingsplek tussen vast personeel en de vele tijdelijke en vrijwillige krachten in het museum. Het is een meerwaarde als deze ruimte afzonderlijk toegankelijk is, maar dit is geen absolute vereiste.

Opslagruimte In het museum is er bijzonder veel nood aan opslagruimte voor materiaal. Het museum probeert dit zo veel mogelijk te koppelen aan de ruimtes die voor die functies gebruikt worden, maar daarnaast is er nood aan een opslagruimte voor verpakkingsmateriaal, kuismateriaal, stock (voor de educatieve werking en de museumshop is de stock groter dan je dit in de ruimte kan voorzien), nieuw aangeleverde producten en tentoonstellingsmateriaal.

Voorzieningen ToilettenEr worden afzonderlijke toiletten voorzien voor het personeel.

Vierkantenmeters Functie ruimte m²

Onthaal Balie, shop en onthaalruimte 200Bistro 200Sanitair, vestiaire en folderstanden 50Pick-nick 50

Tentoonstellingen Permanent 1.600Tijdelijk 400

Publiek Ateliers 140Auditorium 150

Collectie Depot 600Documentatiecentrum 100Schenkingskamer 15Atelier 60

Personeel Bureau- en vergaderruimte 100Opslagplaats 50

3.715

13


Loopschema

Werkruimte collecties

Schenkingskamer

Depot

Opslagruimte

Vestiaire

Sanitair bezoekers 1

ONTHAAL

Toeristishe infostanden

Bistro

Shop

Permanente presentatie

Tijdelijke tentoonstelling

Sanitair bezoekers 2

Auditorium

Ateliers

Documentatiecentrum

Bureau tijdelijken

Bureau staf

Bureau conservator

Vergader- en eetruimte

Sanitair personeel

Blauw = collectieruimteGroen = publieksruimteOranje = personeelsruimteVT= Vrije ToegangBO = buiten openingsuren museum

Verhaal permanente presentatie Concept In deze nota worden de krachtlijnen van het verhaal van de permanente presentatie mee-gegeven of de boodschap die bezoekers zeker en vast mee moeten krijgen. Dit wil zeggen dat de volgorde van de onderdelen niet gevolgd moet worden én dat er nog meerdere onder-liggende lagen aan de presentatie kunnen worden toegevoegd. Dit gebeurt in afstemming tussen de vormgever en het museum. De onderverdeling:1. Introductie

a. tot de ruimteb. tot het vlas

2. De sociaal-economische geschiedenis van en de technologische evolutie in de vlasnijver-heida. 1300-1800: agrarische familienijverheid/Vlaanderenb. 1800-1960: bewerking van vlas wordt wereldtop/Leiestreekc. 1960-…: reconversie/Leiestreek

3. De afgewerkte producten van vlasa. Kleden in vlasb. Wonen in vlasc. Gebruiksvoorwerpen in vlas

14


Introductie Doel: kaderen/smaakmakerPlaats: de wereldCollectie: reproductie- en demonstratiemateriaal

Introductie tot het museumHet Vlamuseum wil de bezoeker de kans geven om meer te weten te komen over de historiek van het museum, de museumwerking, het gebouw en de inplanting van het museum een handels- en nijverheidsbuurt.BezoekerscircuitDit onderdeel is optioneel en hoeft niet door iedere bezoeker gezien zijn, maar de bezoeker moet vlot aan de informatie kunnen komen.

Introductie tot het vlas Het museum is zich bewust dat “vlas” niet langer een algemeen gekend begrip is bij de bevolking. Het museum wil dan ook ruimte maken voor een introductie over de plant en deze plaatsen in een ruimere context. Boodschap Vlas is een nijverheidsgewas gebruikt voor zijn zaad (olievlas) en vezel (vezelvlas) De cyclus van de vlasplant. Vlas is het oudste textiel en werd door historische beschavingen gebruikt. Er bestaan nog andere vezels waar textiel van gemaakt wordt (wol, zijde, katoen, ...) en dit

kan je geografisch uittekenen op een kaart. Later komt de kunststofvezel. Er bestaan verwante vezels (netel, hennep en brem).BezoekerscircuitIn het begin van het parcours. De ruimte moet voor iedereen die niets van vlas weten (inclusief groepen) toegankelijk zijn, maar het moet mogelijk zijn voor de “kenners” om hier sneller door te gaan.

Vlasnijverheid: 1300-1800 Doel: introductie tot het productieproces en het agrarisch gegeven benadrukkenPlaats: graafschap Hengouwen en graafschap VlaanderenCollectie: houten werktuigen, replica’s van schilderijen en foto’s/films van de laatste restanten.Aanvankelijk nam vlas geen vooraanstaande plaats in als nijverheidsgewas. De productie van lijnolie was relatief klein én het vlas liet de wol in onze contreien voorgaan als belangrijkste grondstof voor textiel. Pas wanneer de lakennijverheid in crisis raakt, treed het vlas op de voorgrond. Linnen wint aan belang en sommige boeren specialiseren zich in de vlasteelt. De linnennijverheid ontwikkelt zich als een belangrijke huisnijverheid op het platteland (na de landbouw de belangrijkste economische tak in West- en Oost-Vlaanderen) en deze regio zet zich op de kaart met hoogwaardig linnen (fijn linnen, damast en in mindere mate kant). Rond 1800 komt de textielnijverheid in crisis en treed een nieuwe fase aan in het vlasverhaal. Deze periode kan je zien als de periode van de proto-industrie, huisnijverheid in een internationale context.

Productieproces Het is een lang proces om van een lijnzaadje tot een lijnwaad te komen. Vlas moet gezaaid en geoogst worden (teelt), ontzaad, geroot, gebrakeld, gezwingeld en gehekeld (bewerking) en tenslotte gesponnen, geweven en gebleekt (verwerking). Later kwam hier ook de damasten kantverwerking bij. Hiervoor zijn andere werktuigen nodig.Boodschap Er is nauwelijks technologische ontwikkeling in de werktuigen. Er zijn veel stappen nodig, waardoor dit een arbeidsintensief gegeven was en de prijs van

linnen hoog ligt. Kantklossen is eenvoudig (tot vier kunnen tellen) en is een gevorderde versie van weven. Je hebt twee kleuren van afgewerkt linnen: ecru (ongebleekt) en wit (gebleekt) Hoe maakt men linnen? Hoe damast? Hoe kant?

15


Economisch aspect De teelt en bewerking van vlas gebeurde steevast op het platteland. Ook de linnennijverheid zal zich op het platteland ontwikkelen omdat de boeren hierin een aanvullend inkomen vonden. Dit is het systeem van de huisnijverheid. Er zijn slechts twee uitzondering: damastweven was een duidelijk stedelijke nijverheid en kantklossen gebeurde op beide plaatsen. De handel in gezwingeld vlas werd gestuurd van op het platteland, deze in afgewerkte producten vanuit de steden. Boodschap Het is een hoofdzaak een agrarische nijverheid (>< lakennijverheid), met uitzondering van

damastweverij, kantnijverheid en handel. Het principes van de familiale economie, huisnijverheid en proto-industrie >< de stedelijke

nijverheden. Wat is een vlasmarkt, lijnwaadhal, … De handel op het platteland >< handel in de steden.

Culturele aspecten Aan deze nijverheid zijn typische gebruiken verbonden. Hierbij denken we onder meer aan klederdracht, liedjes, rituelen, eetgewoontes, … Boodschap De natuur heeft veel invloed op dit proces, hierdoor ontstaat veel bijgeloof en zijn de

feesten men voor een geslaagde oogst. Boeren droegen linnen om te werken. Er kwam veel stof vrij tijdens het werk, dit werd aangepakt met drank.

De vlasnijverheid: 1800-1960 Periode: 19de – 21ste eeuw Plaats: Noord-Frankrijk, Henegouwen, Zeeuws-Vlaanderen (teelt), Leiestreek (bewerking) en de Angelsaksische landen (verwerking)Collectie: machines, getuigenissen, foto’s/films, kunst, …Rond 1800 ontstaat een maatschappelijke crisis. Door het gevolg van de huisnijverheid versnipperde de percelen, werden boeren steeds afhankelijker van de verwerking én verarmden ze ten slotte. Dit leidde tot “arm Vlaanderen”. Ondertussen werd de mechanisering van eerst het spinnen en nadien het weven ingezet. De arme boeren konden deze investering niet aan én legde zich toe op de delen van de vlasnijverheid die het minste investering vroeg: de kantnijverheid en de bewerking. We zien een duidelijke opsplitsing ontstaan tussen de teelt (Normandië, Pas-de-Calais, Henegouwen en Zeeuws-Vlaanderen), de bewerking (de Leiestreek) en de verwerking (Frankrijk en de Angelsaksische landen). Dat de Leiestreek op de proppen komt is geen toeval: linnen was al lang aanwezig én de Leie was een ideale rootrivier. Door de focus op de bewerking komt de technologie tot ontwikkeling, ontstaat er een boeiende economisch circuit en een nieuwe maatschappelijke omgeving. De sector is erg conjunctuurgevoelig en ondergaat vele crisissen en reconversie. Geen is echter zo groot als deze van de jaren zestig wanneer de sector opnieuw een fundamentele verandering ondergaat.

Productieproces Door de specialisatie worden er duidelijk stappen ondernomen om het productieproces te verbeteren door arbeidsproductiviteit of productiecapaciteit te verhogen. In een eerste fase worden efficiëntere werktuigen ontwikkeld. Pas nadien probeert men de machines te mechaniseren (focus op aandrijving) en vervolgens te verbeteren (focus op wetenschappelijke kennis). Het museum belicht hier alleen de evolutie van de teelt en bewerking.Boodschap Er komt een technologische evolutie die start met verbetering van werktuigen De mechanisering verloopt moeizaam. Waarom? De rol van uitvinders, beurzen, wedstrijden en machinebouwers Wat zijn de verschillende belangrijke evoluties in dit proces. We krijgen een evolutie van een agrarisch karakter naar een industrieel karakter. Een sterke focus op Leieroten en nadien warmwaterroten. Ontstaan van vakonderwijs.

16


Economisch aspect Door steeds verder doorgedreven specialisatie ontstaat een uniek systeem waarbij teelt, bewerking en verwerking duidelijk gescheiden worden. Deze regio legt zich toe op de bewerking en wil zo veel mogelijk controle krijgen op de handel in strovlas én in gezwingeld vlas. Het is systeem van aankopen in Wallonië, Frankrijk en Nederland én verkopen aan de Angelsaksische landen. Deze laatste trekken echter aan het kortste eind én zullen de handel in gezwingeld vlas controleren.Boodschap Inzicht in het internationaal netwerk (vluchtoorden in oorlogstijd) Het systeem van seizoensarbeid en in het bijzonder de slijtcampagnes. Evolutie van familie-economie naar familiebedrijven. Het vaak informele handelsnetwerk: opkopen van vlasschaarden, verkopen (botekopers,

verzenders, vlasmarkt en vlasbeurs), transportnetwerk én cafés. De komst van de Engelse verzenders en het ontstaan van de mythe “de golden river”. Ontstaan van organisaties.

Vlas en de regio De vlasnijverheid groeide uit tot één van de grootste sectoren in het zuiden van West-Vlaanderen en had hierdoor een sterke impact op de regio. De vlasnijverheid zorgde voor een hoge tewerkstellingsgraad, immigratie naar de regio en verstedelijking. Daarenboven heeft de sector een blijvende impact op het landschap. Daarnaast was de regio ook belangrijk voor het vlas. België was na Rusland het grootste land voor de bewerking van vlas.Boodschap Landschappen tonen (Leie en transport) Hoe herken ik een gebouw dat gerelateerd in aan vlas? Hoe groot was de impact van de immigratie? Hoe groot was de tewerkstellingsgraad?

(Vlas)nijverheid: 1960-… Plaats: LeiestreekCollectie: /Presentatie: uitzoomen naar verschillende sectoren/klein onderdeel permanente presentatieVanaf 1955 krijgt de vlassector te maken met een zware crisis. Een deel van de sector zag de bui tijdig hangen en kon op eigen financiële kracht een nieuw bedrijf stichten in een andere sector. Hierdoor is het huidig economisch landschap sterk beïnvloed door de “vlasveteranen” en kreeg de regio de naam “Texas van Vlaanderen”.

Economisch aspect Na een zeer succesvolle periode van de Koude Oorlog en de Koreaanse oorlog komt de nijver-heid in crisis. Speculatie, kunststofvezel, Franse subsidiepolitiek en de dumping van goedkoop Russisch vlas liggen hier aan de basis. De vlassector zal na die crisis nooit meer hetzelfde zijn: het aantal bedrijven daalt spectaculair, arbeiders gaan over de grens of in andere sectoren werken en het handelssysteem verdwijnt quasi volledig. Een deel van de vlassers weet zijn kapitaal te redden en investeert in nieuwe sectoren. Bedrijven worden vaak op een paar meter van het oude bedrijf opgericht. Deze zelfstandige reconversie bleek erg succesvol en bepaald tot op vandaag het economisch landschap van Zuid-West-Vlaanderen.Boodschap Impact van de Koude Oorlog en de Koreaanse oorlog. Wat waren de oorzaken van de crisis Wat blijft erover van de vlassector Wat is de reconversie? Naar welke bedrijfstakken? Waarom was die succesvol?

17


Afgewerkte producten Periode: 14de – 21ste eeuwPlaats: BelgiëCollectie: textiel, gebruiksvoorwerpen en beeldmateriaalDit hele verhaal van het productieproces heeft een doel, namelijk de afgewerkte producten van het vlas. Voor vele bezoekers zijn de afgewerkte producten het enige herkenningspunt in dit verhaal. We willen deze producten dan ook gebruiken om hen warm te maken voor de rest van het verhaal. Daarnaast willen we de bezoeker verbazen met de grote diversiteit aan afgewerkte producten, de kwaliteit en duurzaamheid van de oude producten en de technologische spitsvondigheid van de nieuwe producten. We willen de bezoekers wijzen op het feit dat ze op diverse plaatsen in aanraking komen met vlas en dat ze aandacht “moeten” hebben voor de grondstoffen van de objecten die ze gebruiken.Algemene aandachtspunten Gezien de grote diversiteit van de afgewerkte producten is het belangrijk om de

verschillende objecten te duiden. Van welk deel van de plant komt het en in welke periode situeren we dit.

Een louter functionele benadering van de afgewerkte producten doet oneer aan een aantal belangrijke afgewerkte producten, zoals bijvoorbeeld damast of kant. We willen dit probleem op te lossen door deze producten meer ruimte te geven in de permanente presentatie.

Het is de bedoeling dat deze presentatie kan wisselen. Tentoonstellen van textiel is namelijk schadelijk voor de collectie, er zal gewerkt moeten worden met bruiklenen en er is een “etalagecultuur” waardoor het moeilijk is textiel tijdloos te presenteren. Deze opstelling moet dan ook flexibel zijn.

Het meegeven van de liefde voor de materie is hier een belangrijke doelstelling. Dit kan niet als er alleen gekeken kan worden.

Kleden met vlas ConceptDe oudste toepassing van vlas is het gebruik in kledij. We zien toepassingen van het linnen in dagelijks kledij (vlasserkledij, schorten, linnen broeken, onderkledij,…), feestkledij (zeker de afwerking met kant) en kledij voor beroepen (schooluniformen, legeruniformen, kerkelijke kledij, …). Vlas is niet de goedkoopste grondstof voor textiel en wordt dan ook vooral gebruikt als duurzaam materiaal of luxeproduct.Krachtlijnen Waarom kiezen mensen voor linnen kledij. Vroeger en nu. Het gebruik van linnen in de kledij doorheen de geschiedenis. Aan de hand van hoogte-

punten. Welke kledingstukken worden er zoal gemaakt van linnen?

Leven in vlas ConceptVlas is een grondstof die een sterke band heeft met het thema ‘wonen’. Zo kan je vandaag een volledig huis bouwen uit vlas en hennep. De meest gekende voorbeelden zijn vlas als isolatie, vezelplaten en linoleum. Je kan datzelfde huis ook decoreren met vlas. Zo werd verf eeuwen-lang gemaakt op basis van lijnolie, maar vind je ook vlas als wandbekleding, als gordijn, als zetelbekleding of als decoratieve kanten onderlegger. Ten slotte zal je ook je huishouden doen met vlas, je tafel bekleden met vlas of zelfs bad- en bedlinnen gaan gebruiken.Krachtlijnen Grote diversiteit. Esthetische waarde van decoratiemiddelen. Waarom wordt er met vlas gewerkt voor bepaalde producten? Zeker voor huishoudelijke

producten belangrijk.

18


Niet beperken tot de permanente presentatieGezien de rol die het vlas speelt in de constructie en decoratie, willen we dit idee doortrekken in het gehele museum. We vragen aan de vormgevers om te spelen met deze elementen door bijvoorbeeld de rustpunten uit vlas te maken, te spelen met de kantmotieven of zelf de vloeren van linoleum te laten maken.

Gebruiksvoorwerpen in vlas ConceptAl eeuwen is het vlas ook de grondstof voor diverse gebruiksvoorwerpen. Zo werd vlas vroeger vaak gebruikt in brandweerslangen, postzaken, verbanden, dollarbiljet, sigarettenpapier, tenten en koord en ruime reeks van olieproducten. En zien we vandaag spectaculaire toepassingen in het technisch textiel zoals de fiets van Johan Museeuw, tennisraketten, wind-molens, … Steeds werd het vlas geprezen om een aantal kwaliteiten en die willen we mee-geven aan de bezoeker.Krachtlijnen Grote diversiteit. Waarom wordt er met vlas gewerkt voor bepaalde producten? Technisch textiel

Bibliografie Extra literatuurOnderstaande literatuur moet je toestaan je verder te verdiepen in de materie. Meer literatuur vind je in de bibliotheek van het Vlasmuseum (http.//bibliotheek.kortrijk.be)DEWILDE (Bert), 20 eeuwen vlas in Vlaanderen, Tielt, Lannoo, 1984, pp. 436SABBE (Etienne), De Belgische Vlasnijverheid, Kortrijk, Nationaal Vlasmuseum, 1975, s.p.STREUVELS (Stijn), De Vlasschaard, Tielt, Lannoo, 1941, pp. 223

Als bijlageOnderstaand basispakket biedt je de kans om een blik te werken op de materie van het museum. Catalogi van het huidige museum dvd en brochure “Vlasparlee” dvd “Vlasman”

19


DEEL V - OFFERTEFORMULIER PRIJSOFFERTE VOOR DE OPDRACHT MET ALS VOORWERP

“RENOVATIE EN HERINRICHTING VOORMALIGE EUROSHOP TOT VLASMUSEUM: STUDIEOPDRACHT VAN ARCHITECTUUR EN SCENOGRAFIE MET LEIDING CONTROLE EN

TOEZICHT OP DE WERKEN”

Beperkte offerteaanvraag

Belangrijk: dit offerteformulier dient volledig te worden ingevuld en ondertekend door de inschrijver. Alle bedragen moeten zowel in cijfers als voluit geschreven worden opgegeven.

Natuurlijke persoonOndergetekende (naam en voornaam):Hoedanigheid of beroep:Nationaliteit:Woonplaats (volledig adres):

Telefoon:Fax:E-mail:

Ofwel (1)VennootschapDe vennootschap (benaming, rechtsvorm):Nationaliteit:met zetel te (volledig adres):

Telefoon:Fax:E-mail:

vertegenwoordigd door de ondergetekende(n):(De gemachtigden voegen bij hun offerte de authentieke of onderhandse akte waaruit hun bevoegdheid blijkt of een gewaarmerkt afschrift van hun volmacht; zij kunnen zich ook beperken tot een verwijzing naar het nr. van de bijlage van het Belgisch Staatsblad waarin hun bevoegdheden zijn bekendgemaakt.)

Ofwel (1)Tijdelijke verenigingDe ondergetekenden die zich tijdelijk hebben verenigd voor deze aanneming (naam, voornaam hoedanigheid nationaliteit, voorlopige zetel):

VERBINDT OF VERBINDEN ZICH OP ZIJN OF OP HUN ONROERENDE GOEDEREN TOT UITVOERING VAN DE AANNEMING OVEREENKOMSTIG DE BEPALINGEN EN VOORWAARDEN VAN HET BESTEK VOOR BOVENGENOEMDE OVERHEIDSOPDRACHT:tegen een ereloonpercentage van ......................... %BetalingenDe betalingen zullen geldig worden uitgevoerd door overschrijving op rekeningnummer ............................................... van de financiële instelling ................................. geopend op naam van ................................. .


Bij de offerte te voegen documentenDe documenten, gedateerd en ondertekend, die volgens het bestek van deze overheids-opdracht moeten worden bijgevoegd.

Gedaan te ............................................................................................

De ............................................................................................

De inschrijver,

Handtekening: ............................................................................................

Naam en voornaam: ............................................................................................

Functie: ............................................................................................

Belangrijke nota

Er is geen beroep mogelijk op mogelijke vormgebreken, fouten of leemten (artikel 99 van het koninklijk besluit van 8 januari 1996).

(1) Doorhalen wat niet van toepassing is

21


DEEL VI - BIJLAGEN AFGIFTE OP DE GEPLANDE INFOVERGADERING VAN 28 OKTOBER 2010

- postkaart - www.beeldbankvlas.be- dvd 'Vlasman'- dvd 'Een verleden in het vlas'- bezoekersgids Kant- en Linnenmuseum Kortrijk –afdeling Kant en Damast- bezoekersgids Kant- en Linnenmuseum Kortrijk- taferelen- bezoekersgids 'Nationaal Vlasmuseum Kortrijk'- gids 'Exposee Vlasparlee'

BIJLAGE OP PAPIER BIJ UITNODIGING- inplanting vlasmuseum op Euroshop- locatieplan3.jpg- luchtfoto_zoom.jpg- nieuwe verkeerssituatie rond de Noordbrug- opsplitsing parking.pdf- oude foto Euroshop 1.pdf- oude foto Euroshop 2.pdf- oude postkaart Euroshop.pdf- oude schets gevel.pdf

VIA E-MAIL VERKRIJGBAAR ALS REPLY AAN [email protected] 41423_gevelplannen.dwg- 41423opm_totaal.dwg- 41423plannen.dwg

22

http://www.beeldbankvlas.be/

Bestek Template - Kortrijk · Web view01.01 Beschrijving van de opdracht Voorwerp van deze...

Documents

Transcript of Bestek Template - Kortrijk · Web view01.01 Beschrijving van de opdracht Voorwerp van deze...