studieopdracht...Met zowel gemeente Maasmechelen als stad Genk werd een overeenkomst gesloten voor...

____________________________________________________________________________________ Hoge Kempen rural‐industrial transition landscape | Belgium Preparation of World Heritage nomination file | 2011

Eindrapport studieopdracht

Eerste fase in het vervolgtraject, i.f.v. een uiteindelijke erkenning

als UNESCO Werelderfgoed van het Nationaal Park Hoge Kempen

en zijn aangrenzende mijnsites

(Bestek nr. 2010‐UNESCO1)

Opdrachtgever:

Vlaamse Overheid – Onroerend Erfgoed

Opdrachthouder:

Regionaal Landschap Kempen en Maasland vzw

Winterslagstraat 87

3600 Genk


Perceel 1: coördinatie uitwerken projectstructuur

Een akkoord tussen de verschillende partners over een projectstructuur met aanduiding van timing en inbreng van de verschillende partners waarbij alle relevante actoren betrokken zijn.

De vooruitgang in deze deelopdracht wordt opgevolgd a.d.h.v. briefwisseling en verslagen van bijeenkomsten met betrokken partners.

Het akkoord over een gedragen projectstructuur wordt geformaliseerd in een samenwerkingsovereenkomst die wordt ondertekend door de betrokken partijen.

In de eerste plaats werden alle betrokkenen persoonlijk ingelicht over de toekomst van het UNESCO‐traject. Van elk overleg werd een kort verslag bijgehouden (bijlage 1). De betrokken burgemeesters werden ingelicht op de stuurgroep van NPHK (behalve Opglabbeek en Maaseik). Met zowel gemeente Maasmechelen als stad Genk werd een overeenkomst gesloten voor de financiering van € 10.000 per jaar voor een periode van 4 jaar te beginnen met 2011. Met de provincie Limburg werd voor dezelfde periode een toelage van € 30.000 per jaar overeengekomen. Een ontwerp van een theoretische projectstructuur waarin alle betrokkenen een plaats hebben, werd voorgesteld (bijlage 2). Nadien werd een intentieverklaring opgesteld die door de betrokken overheden ondertekend dient te worden (bijlage 3). Ondertekening van de intentieverklaring wordt vooropgesteld in maart 2012.

Bijlage 1: overzichtstabel vergaderverslagen

Bijlage 2: projectstructuur

Bijlage 3: tekst intentieverklaring

Perceel 2: Opmaak fiche Indicatieve Lijst

Fiche in te vullen conform de vereisten van de richtlijnen bij de Werelderfgoedconventie.

Dit document wordt ten laatste op 1 maart 2011 in afgedrukte vorm aan de leden van de stuurgroep voorgelegd.

De contactpersoon binnen Ruimte en Erfgoed die zal worden aangewezen, krijgt een digitale kopie van de samengestelde fiche in de geëigende lay‐out en conform het door UNESCO verwachte bestandsformaat.

Deze fiche wordt opgemaakt in het Engels.

De door het Werelderfgoedcomité opgelegde fiche werd ingevuld in overleg met Piet Geleyns (bijlage 4) en werd tijdig overgemaakt aan het Werelderfgoedsecretariaat door de Belgische ambassadeur in Parijs (bijlage 5). De fiche werd geratificeerd op 25 mei 2011 2011 en staat nu opgenomen op de Belgische Indicatieve Lijst (bijlage 6).

Bijlage 4: vervolledigde fiche Indicatieve Lijst

Bijlage 5: brief Belgische ambassadeur

Bijlage 6: printscreens website World Heritage Centre


Perceel 3: consultatie van internationale experten

Een onafhankelijke inschatting van de haalbaarheid door minstens één onafhankelijke en gerespecteerde expert of instantie.

De vooruitgang in deze deelopdracht wordt opgevolgd a.d.h.v. briefwisseling met en verslagen van contacten met gecontacteerde experts.

In geval van uitdrukkelijke adviezen en/of evaluaties wordt het advies van de betrokken expert(s) en/of instantie(s) aan de stuurgroep overgemaakt.

Op 31 mei 2011 werd een mail verstuurd naar ICOMOS en IUCN, met het oog op een ontmoeting tijdens het naderende Werelderfgoedcomité in Parijs (bijlage 7). Tijdens het Werelderfgoedcomité vond een ontmoeting plaats met Tim Badman (directeur Werelderfgoedprogramma IUCN). Hij nam een portfolio van ons dossier mee (bijlage 8) en er werd afgesproken nadien nogmaals contact op te nemen. Dit gebeurde en doorheen de zomer was er regelmatig contact met Tim Badman. Uiteindelijk maakte Roland Dreesen een Engelstalige paper van de geologische voorgeschiedenis van de Hoge Kempen (bijlage 9) met het oog op Werelderfgoedwaarde. Deze werd door Tim Badman vanuit persoonlijke naam geëvalueerd. Hij bood verdere assistentie aan indien nodig (bijlage 10).

Bijlage 7: mail aan ICOMOS en IUCN

Bijlage 8: portfolio voor 35e Werelderfgoedcomité

Bijlage 9: verslag 35e Werelderfgoedcomité

Bijlage 10: paper geologie Hoge Kempen

Bijlage 11: mail Tim Badman en becommentarieerde paper geologie

Perceel 4: Voorbereiding UNESCO‐dossier

Verzamelen en verwerken van basismateriaal i.f.v. de uiteindelijke opmaak van een nominatiedossier, m.i.v. het vereiste beschermingstraject en het uitwerken van een beheersvisie.

Bij het verzamelen van dit basismateriaal en bij de verwerking ervan, wordt rekening gehouden met het verder gebruik van deze gegevens (bvb. de opmaak van dergelijke ankerplaats‐ of beschermingsdossiers). Richtlijnen hieromtrent zullen worden meegedeeld tijdens opeenvolgende stuurgroepvergaderingen.

De vooruitgang in deze deelopdracht wordt opgevolgd a.d.h.v. tussentijdse presentaties en rapporten, waarin de verzamelde onderzoeksresultaten worden voorgesteld.

Hierbij zal eveneens worden nagegaan of de overeengekomen richtlijnen, sjablonen, formats e.d. effectief gehanteerd werden, i.f.v. het gebruik voor andere doeleinden.

Het zoekgebied ‘Hoge Kempen’ uit het ‘Haalbaarheidsonderzoek’ werd verfijnd tot een inventaris ‐zo als op kaart‐ van de items die opgeteld de Werelderfgoedzone zullen vormen. Eerst en vooral werd dit traject doorlopen met deskundigen ter zake. In mei 2011 vonden vergaderingen plaats om te komen tot principes waaraan de ‘Werelderfgoed‐waardige’ elementen moeten voldoen, rekening houdend met de ‘Operational Guidelines’ (bijlage 11 en 12). Deze werden vervolgens cartografisch vertaald (topografische kaart NGI 1/10.000 als onderlegger), na een controlesessie van de deskundigen in oktober 2011. Een 60‐tal kleinere afbakeningen vormen samen de Werelderfgoedzone vanuit theoretisch standpunt (bijlagen 13 en 14). NB: Nog niet inbegrepen: exemplarische mijnproductiebossen; wordt overgedragen naar volgende fase. Deze inventaris vormt de basis om het eigenlijke Werelderfgoeddossier rond op te bouw en dient eveneens als basis voor een samenwerking met de betrokken gemeenten, daar zij zicht hebben op welke elementen op hun grondgebied te vinden zijn. In een volgende fase kan deze afbakening afgetoetst worden aan andere beleidsdomeinen zoals


ruimtelijke ordening, kan de inventaris (inhoudelijk) uitgediept worden en kan het kaartmateriaal uiteindelijk afgewerkt worden op perceelsniveau.

Bijlage 12: verslagen van de verschillende deskundigenvergaderingen

Bijlage 13: oplijsting overeengekomen principes voor afbakening van Werelderfgoedzone

Bijlage 14: prints overzichtskaarten Hoge Kempen (algemeen en per thema)

Bijlage 15: DVD met ArcGIS‐bestanden van het kaartmateriaal voor deze fase

Extra Bijlagen:

Bijlage 16: stuurgroepverslagen

Bijlage 17: externe activiteiten RLKM m.b.t. de studieopdracht

Bijlage 18: Landschapskrant RLKM herfst 2011 met binnenkatern Werelderfgoed Hoge Kempen


Perceel 1

Bijlage 1 | Overzichtstabel vergaderverslagen


Betrokkene: Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed (VIOE) Contactpersoon: Els Hofkens Contact: Telefoon en mail (23/02/2011) Datum overleg: 15/03/2011 Aanwezig: Inge Verdurmen, Katrien Verwinnen, Johan Van den Bosch, Klara Hermans Bijzonderheden: ‐ Mail Els: Inge volgt landschap op, Katrien bouwkundig, Marijn archeologisch ‐ Ad hoc opvolging waar nodig zolang er geen structurele hulpvraag is Betrokkene: Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) Contactpersoon: Bert Van Holen Contact: Mail (08/02/2011), telefoon (11/04/2011), mail (22/04/2011) Datum overleg: 11/03/2011 – 15u (afgezegd door ANB), 19/05/2011 – 10u Aanwezig: Bert Van Holen, Filiep Cardoen, Johan Van Den Bosch, Klara Hermans Bijzonderheden: ‐ Eerste concrete terugkoppeling zal gebeuren wanneer afbakeningsoefening op kaart gemaakt wordt ‐ Landschapsbeheerplan (RWO) en natuurbeheerplan (ANB): beschermingsstatussen aftoetsen; overleg nodig over integraal beheerplan? ‐ Consequenties van ankerplaatsaanduiding (voor natuurbeheer)? ‐ Jos Gorissen als contactpersoon ‐ Johan stelt voor om Dirk Bogaert te betrekken i.v.m. communicatie; er worden geen concrete afspraken rond gemaakt Betrokkene: ANB buitendienst Limburg – regio Hoge kempen Contactpersoon: Lise Hendrick, Jos Gorissen Contact: Mail (08/02/2011) – telefoon (11/04/2011) Datum overleg: 11/03/2011 – 15u (afgezegd door ANB), 13/04/2011 – 10u30 Aanwezig: Lise Hendrick, Jos Gorissen, Steve Cox, Jan Cox, Marc Stouten, Jan Vandersteegen, Leo Lodewijckx, Stijn Keunen, Wilfried Martens, Corina Cools, Eliane Verboven, Johan Van Den Bosch, Klara Hermans Bijzonderheden: ‐ Willen graag op de hoogte gehouden worden: Lise met Jos in kopie ‐ Concrete input (tijdens fase 1) zal alvast gevraagd worden bij de criteria voor gebieds‐ afbakening Betrokkene: Agentschap voor Wegen en Verkeer (AWV) buitendienst Limburg Contactpersoon: Sven Lieten Contact: Telefoon en mail (08/02/2011), mail (28/04/2011) Datum overleg: 23/05/2011 – 14u Aanwezig: Sven Lieten, Gijs Moors, Klara Hermans Bijzonderheden: ‐ Willen graag op de hoogte gehouden worden en zullen ons op de hoogte houden ‐ Enige grote project op stapel: Spartacus‐tram, maar zou bestaande wegstructuren gebruiken (E314 of N75) en ook niet meer Kolenspoor ‐ Sven Lieten als contactpersoon Betrokkene: Natuurlijke Rijkdommen buitendienst Limburg Contactpersoon: Eddy Leenders Contact: Telefoon (09/02/2011) Datum overleg: 28/02/2011 – 10u Aanwezig: Eddy Leenders, Jan Verhaegen, Klara Hermans Bijzonderheden: ‐ Informeren; betrokkenheid kan verhoogd worden waar en wanneer nodig ‐ Afdelingsauitstap mei 2012 naar NPHK (ontginningen, geologie, werking RLKM) ‐ Dringend overleg met hoofddienst in Brussel (Marnix De Vrieze) nodig i.v.m. decreet diepe ondergrond (Wouter Stroobants); mogelijke invloed op oude concessies (vergassing steenkoollagen en CO²‐opslag)


Betrokkene: Natuurlijke Rijkdommen Contactpersoon: Eddy Leenders Contact: Overleg 28/02/2011 Datum overleg: 01/04/2011 – 9u30 Aanwezig: Eddy Leenders, Marnix De Vrieze, Wouter Stroobants, Chris De Groot, Johan Van Den Bosch, Klara Hermans Bijzonderheden: ‐ Er wordt uitgeklaard dat ondergrond die niet dagzoomt, niet tot de nominatiesite zal behoren (zoals wel het geval is bij grotcomplexen) ‐ Er wordt niet verwacht dat de Europese richtlijn i.v.m. CO²‐opslag voor Vlaanderen van toepassing zal zijn ‐ Wat wel gerealiseerd zal worden, is de winning van koolwaterstof uit oude steenkoollagen, er is nog weinig zicht op de locatie van de ingreep en welke infrastructuur ervoor nodig is, men verwacht wel invloed van bodembeweging ‐ We informeren best een bij VITO voor een ruimere context en eventueel bij LRM voor welke projecten er op stapel staan Betrokkene: SCR Sibelco Contactpersoon: An Buttiens Contact: Telefoon (08/02/2011) Datum overleg: 18/02/2011 – 9u30 Aanwezig: An Buttiens, Cathy Blervacq, Jos Gorissen (ANB), Johan Van Den Bosch, Klara Hermans Bijzonderheden: ‐ Informeren; betrokkenheid kan verhoogd worden waar en wanneer nodig Betrokkene: Provincie Limburg directie Cultuur Contactpersoon: Gilbert Van Baelen Contact: Ignace Datum overleg: 14/02/2011 – 10u30 Aanwezig: Gilbert Van Baelen, Ignace Schops, Johan Van Den Bosch Bijzonderheden: ‐ Mondelinge toezegging € 30 000 x 4 jaar Betrokkene: Provincie Limburg directie Natuur Contactpersoon: Johan Van den Broek Contact: mail Mietje Peeters Datum overleg: 19/05/2011 – 14u Aanwezig: Johan Van den Broek, Mietje Peeters, Johan Van Den Bosch, Klara Hermans Bijzonderheden: ‐ Overhandiging schriftelijke vraag voor financiële ondersteuning (wordt idealiter voor juli op deputatie gebracht en geregeld in september) ‐ Eenduidig politiek engagement wordt meegedeeld ‐ € 15 000 natuur en € 15 000 cultuur uit werkingskosten; 4 jaar lang met voorbehoud dat gedeputeerden slecht bevoegd zijn t.e.m. 2012 ‐ Begeleidende administratie = Natuur ‐ Zelf expliciet vorderen (jaarlijks) ‐ Voor praktische zaken: Mietje Peeters – 011 23 33 37 Betrokkene: Stad Genk Contactpersoon: Kathleen Monard Contact: Mail (08/02/2011) Datum overleg: 22/02/2011 – 11u30 Aanwezig: Kathleen Monard, Francine Quanten, Johan Van Den Bosch, Klara Hermans Bijzonderheden: ‐ Toezegging € 10 000 ‐ Positief tegenover lange termijnsamenwerking ‐ Communicatieve streekbranding van kandidaatverhaal ‐ UNESCO‐status Bokrijk nagaan


Betrokkene: Gemeente Maasmechelen Contactpersoon: Ronny Gijsen Contact: telefoon en mail (08/02/2011) Datum overleg: 28/02/2011 – 14u Aanwezig: Ronny Gijsen, Jos Hermans, Luc Dorissen, Johan Van Den Bosch, Klara Hermans Bijzonderheden: ‐ Toezegging € 10 000 ‐ Zal opgevolgd worden door Jos Hermans (o.a. Tuinwijk 100) ‐ Toeristische cijfers Bassin Minier sinds kandiatuur? Betrokkene: ICOMOS internationaal / UHasselt / Konin. Commissie voor Monumenten en Landschappen Contactpersoon: Anne Mie Draye Contact: Telefoon en mail (15/03/2011) Datum overleg: 05/04/2011 – 15u Aanwezig: Anne Mie darye, Johan Van Den Bosch, Klara Hermans Bijzonderheden: ‐ Positief over landschapsinsteek en interdisciplinaire aanpak op basis van bestaand NPHK‐ samenwerkingsverband (Yamato Declaration) ‐ Zeker benadrukken dat we in ons geval een echte mixed site hebben, beide aandelen zijn harmonisch verdeeld ‐ Bufferzone: ook al verleende vergunningen en gabarietschaal van constructies bekijken, waarom van de keuze verantwoorden ‐ Zeker inzetten op criterium 6, met ook eerste wetgevingen op “de schoonheid der landschappen” rond de eeuwwisseling ‐ Welke zijn de initiatieven i.v.m. 40 jaar Werelderfgoedconventie? Betrokkene: Stebo vzw Contactpersoon: Lies Kohlbacher Contact: Telefoon en mail (21/04/2011) Datum overleg: 28/04/2011 – 14u Aanwezig: Lies Kohlbacher, Paul Keunen, An Dreesen, Klara Hermans Bijzonderheden: ‐ Nauwe samenwerking opzetten door elkaar uit te nodigen in elkaars werkgroepen e.d. (bvb. beoordelingstool in juni) ‐ Wat mag en mag niet in en rond privéwoningen in Werelderfgoedgebied? ‐> opzoeken (wel: van mogen en niet mogen naar sensibiliseren en stimuleren) *voorbeeld Eisenheim bekijken* ‐ Een stedenbouwkundige en/of architect betrekken: prof. André Loeckx, Roger Liberlot (stuurgroep Stebo), Frank Jaspers, … ‐ Aanspreekpunt bij Het Vervolg vzw: Karen Wijckmans (stuurgroep Stebo) ‐ nalezen: “Een verleden op zoek naar een waardig vervolg” 1991 Betrokkene: Vlaamse Landmaatschappij (VLM) buitendienst Limburg Contactpersoon: Stijn Hermans Contact: Mail (16/08/2011) Datum overleg: 06/09/2011 – 14u Aanwezig: Stijn Hermans, David Depraetere, Klara Hermans Bijzonderheden: ‐ Willen graag op de hoogte gehouden worden ‐ Haalbaarheidsonderzoek nog niet in bezit ‐> opsturen naar beiden ‐ Beiden als contactpersoon Betrokkene: Centrum voor Agrarische Geschiedenis (CAG) Contactpersoon: Yves Segers Contact: Mail (21/08/2011) Datum overleg: 14/09/2011 – 9u Aanwezig: Yves Segers, Klara Hermans


Bijzonderheden: ‐ Toelichting UNESCO Hoge Kempen ‐ Ruraal verleden van Hoge Kempen mogelijk als thesisonderwerp? (Leemte aan onderzoek hieromtrent opvullen.) ‐ Onderwerp zal opgenomen worden op thesislijst; indien gekozen door student: Verdere uitdieping van bronnen en literatuur bespreken ‐ In oktober verwacht CAG toelage van Kunsten en Erfgoed, dan eventueel mogelijk om projectmatig een medewerker in te zetten (CAG kan zorgen voor cofinanciering)


Perceel 1

Bijlage 2 | Projectstructuur


TEAM

‐ is uitvoerend ‐ implementeert, incasseert, lost op, brengt verslag, creeërt, organiseert de projectstructuur… ‐ bezit vrijwillige of professionele expertise over de actielijnen van het proces ‐ kan indien nodig ook (inhoudelijke) bijdragen leveren ‐ indien niet constant betrokken: mogelijk om ad hoc ingeschakeld te worden in het team ‐ wie:

overheidsadministraties en ‐instellingen (Onroerend Erfgoed, departement RWO, ANB, AWV, ALBON, INBO, …)

provinciale instellingen (PCCE, PNC, PGRM, LIKONA geologie, …)

gemeentelijke betrokkenen (ambtenaren cultuur, erfgoed, ruimtelijke ordening, toerisme, communicatie, …)

vrijwilligersinitiatieven rond betrokken erfgoed (Stichting Erfgoed Eisden, Heemkring Heidebloemke, Mijndepot Waterschei, Tuinwijk 100 vzw, GOSSU (heemkring Lanaken), …)

professionele initiatieven rond betrokken erfgoed (RLKM, erfgoedcel Mijnerfgoed, Stebo vzw, …) ‐ KERNTEAM:

is uitvoerend

zorgt voor de interne coördinatie van het team

coördinator inhoudelijke opbouw dossier, coördinator communicatie en pers, coördinator ruimtelijke processen, coördinator managementplan, coördinator netwerk

COMITE

‐ is sturend ‐ bestaat uit de belanghebbenden binnen het proces: beleidsmakers en eigenaars/beheerders ‐ neemt beleidsbeslissingen ‐ wie (eventueel per vertegenwoordiging):

Vlaamse overheid (minister en kabinetten beleidsdomeinen Onroerend Erfgoed, Ruimtelijke Ordening, Natuur en Cultureel Erfgoed)

Provincie Limburg (gedeputeerden en directies Cultuur, Natuur en Ruimtelijke Ordening)

Betrokken gemeenten (burgemeesters Lanaken, Genk, Maasmechelen, Zutendaal, Opglabbeek, Dilsen‐Stokkem, Maaseik, As, Bilzen?)

Eigenaars en beheerders (SCR Sibelco, ANB, tuinwijkbewoners, verdere eigenaars van percelen en/of gebouwen ‐> eventueel vertegenwoordigd door gemeenten?))

‐ KERNCOMITE:

aanspreekpunt van het comité naar het team toe

praktische communicatie tussen comité en team

minimum 5, maximum 7 leden: minstens 1 vertegenwoordiger vanuit elk bestuursniveau, 1 vertegenwoordiger van de particuliere eigenaars/beheerders, 1 vertegenwoordiger van de grote eigenaars/beheerders


Perceel 1

Bijlage 3 | Tekst intentieverklaring


Gelet op het het te nomineren gebied zoals aangemeld als “Hoge Kempen rural‐industrial transition landscape” bij het UNESCO World Heritage Centre waarvan de onderdelen bijgevoegd op kaart en in inventaris te vinden, hierna “Hoge Kempen” genoemd

Gelet op de natuurwaarden van de Hoge Kempen, met aansluitend op het Nationaal Park natuurgebieden, zoals de Klaver‐ en de Oudsberg, de Bosbeekvallei en Pietersembos

Gelet op de landschapswaarden van de Hoge Kempen als resultaat van een traditioneel landgebruik, zoals heide, hakhout en bevloeiingssystemen, zoals te vinden in de door de Vlaamse Overheid aangeduide ankerplaatsen ‘Mijnsite Waterschei, Klaverberg en heiderbos’, ‘Mijnsite Eisden’, ‘Van Mechelse Heide tot vallei van de Zijpbeek’, ‘Vallei van de Bosbeek en De Houw’ en ‘Duinengordel van Opglabbeek – Gruitrode’

Gelet op de aardkundige waarden (,…) van het Kempens Plateau als onderliggend bindend element in de Hoge Kempen, zoals de steilrand, droogdalen, vennen en landduinen

Gelet op de bouwkundige waarden in de Hoge Kempen, in het bijzonder van de mijnsites van Eisden, Waterschei, Winterslag en Zwartberg en hun aanhorigheden, zoals de tuinwijken

Gelet op de culturele waarden in de Hoge Kempen, zoals de Genkse schildersschool en de historisch gegroeide multiculturaliteit van de tuinwijken

Gelet op de industrieel‐archeologische waarden in de Hoge Kempen, zoals de schachtbokken, technische installaties en interieurs van de mijnzetels van Eisden, Waterschei, Winterslag en Zwartberg

Gelet op de uitzonderlijke en ondeelbare samenhang van en interactie tussen de natuur‐, landschaps‐, aardkundige, bouwkundige‐, industrieel‐archeologische en culturele waarden

Gelet op de aanwijzing van het kerngebied (5 700 ha) van de Hoge Kempen als Nationaal Park op 23 maart 2006

Gelet op de opname van de Hoge Kempen en haar aangrenzend mijnsites op de Belgische indicatieve lijst van UNESCO Werelderfgoed op 25 mei 2011, op voordracht van de Belgische Staat via de Vlaamse Overheid en na kennisname van het ‘Haalbaarheidsonderzoek’,

Overwegende de economische en andere meerwaarden die gekoppeld kunnen worden aan (de bekendheid van) een actief onderhouden Werelderfgoed en het traject er naartoe,

Overwegende dat een effectief kandidaatsdossier een collectieve inzet vergt van de gemeenten waartoe (onderdelen van) de potentiële Werelderfgoedzone behoren,

….ENGAGEREN ONDERTEKENAARS ER ZICH TOE OM:

(1) competenties en expertise in te zetten

(2) actief deel te nemen aan de overlegstructuren, eigen aan het proces om te komen tot een kandidaatsdossier.

(3) in voorkomend geval van definitieve erkenning, actief deel te nemen aan overleg‐ en managementstructuren eigen aan UNESCO Werelderfgoed

(4) zich te schikken naar de richtlijnen inzake externe communicatie en promotie van het kandidatuurproces.


ZO DOENDE STREVEN DE ONDERTEKENAARS ERNAAR OM HET NOMINATIEPROCES VOOR UNESCO‐WERELDERFGOED OPTIMAAL TE BENUTTEN OM:

(1) de erfgoedwaarden van de Hoge Kempen te ontwikkelen als een hefboom voor een duurzame ontwikkeling van de regio van de Hoge Kempen

(2) de (inter)nationale (h)erkenning van de regio van de Hoge Kempen als kwaliteitsregio te vergroten

(3) het lokale draagvlak voor de erfgoedwaarden te verhogen

(4) de status van bescherming en de instrumenten voor behoud of herstel te optimaliseren

(5) de interactie tussen de gemeenten onderling, de diverse organisaties, instellingen en instanties in uiteenlopende sectoren (natuur, cultuur, buurtopbouwwerk,…) te vergroten om tot een geïntegreerd gebiedsgericht beleid te komen.


Perceel 2

Bijlage 4 | Vervolledigde fiche Indicatieve Lijst


STATE PARTY: Belgium DATE OF SUBMISSION: May 24th 2011 Submission prepared by: Name: Flemish government – Ruimte en Erfgoed Address: Phoenixgebouw – Koning Albert II‐laan 19 bus 3 – 1210 Brussel – Belgium Institution: Flemish agency for Town and Country Planning and Immovable Heritage E‐mail: [email protected] Telephone: +32 (0)2 553 16 04 Fax: +32 (0)2 553 18 45 NAME OF PROPERTY:

HOGE KEMPEN RURAL‐INDUSTRIAL TRANSITION LANDSCAPE State, Province or Region: Belgium – Flemish region – province of Limburg Latitude and Longitude coordinates: Latitude: 50.980479350114486 / longitude: 5.630192756652832 Latitude: 50° 58’ 49.7244’’ / longitude : 5° 37’ 48.6948’’ (degrees, minutes, seconds) This point indicates the centre of the Hoge Kempen area. The area is a kite‐shaped polygon of which the north‐south diagonal is approximately 20 kilometers long, and the east‐west diagonal measures approximately 15 kilometers. DESCRIPTION: Geographically, the Hoge Kempen area covers the following municipalities partly or as a whole: As, Dilsen‐Stokkem, Genk, Lanaken, Maaseik, Maasmechelen, Opglabbeek and Zutendaal. At the heart of the area lies Hoge Kempen National Park, which is surrounded by more forests, heath land and scenic areas, village centres, streams and the former colliers of Winterslag, Waterschei, Zwartberg and Eisden. Geologically, the area consists of the Kempen Plateau: a gravel sediment cone formed during the Ice Ages with very pronounced plateau edges due to the river Meuse cutting through its own sediment and resulting in the eastern drop. The Hoge Kempen landscape has a typical, lean, gravel‐rich sandy soil, mainly resulting in heath land, coniferous and ancient forests. Other striking landscape characteristics are the landmarks of the early 20th‐century collieries, i.c.: headgear and slag heaps (spoil tips). The landscape is intersected by a few large stream valleys and includes some very rich natural spring areas near the eastern drop of the Kempen Plateau. Several villages, town centres, hamlets and garden cities (belonging to the mining districts) are dotted throughout the area, which also includes former gravel and sand quarries currently being transformed into scenic nature areas. Justification of Outstanding Universal Value: The Hoge Kempen site is a mixed, evolutionary cultural landscape. Its combined strengths ensure that criteria (iv), (vi) and (viii) – set by the Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention – are met, criteria which reinforce each other greatly. The three criteria of Hoge Kempen make an entangled union. The geological formation of the subsoil – an underground coal layer and the barren, gravel‐rich sand at the surface – influenced the economic activity and everyday life of the inhabitants of the region from early prehistorical times until this day. Due to human intervention (Neolithic throughout Modern times), inland heather vegetation developed on this sand, which was the basis for agriculture for centuries and also became the subject of an artistic and scientific movement at a later stage (19th century). The discovery of coal ensured


that an entire industry developed employing people from all over Europe (1902 – 1980’s). These two land‐based economic phenomena had an enormous architectural and social impact, the effects of the latter still persisting, and contributed to the current Hoge Kempen landscape. The unique feature that the Hoge Kempen area reflects within its landscape, is the transition from a rural to an industrial society, which obviously happened in a lot of places in the world but is still very visible in and even typical for the Hoge Kempen landscape. Criteria met:

(i) (ii) (iii) (iv) (v) (vi) (vii) (viii) (ix) (x) (iv) The Hoge Kempen landscape materialises a unique and representative example of an important phase in western history: the radical turning point from a rural to an industrial economic system. Both systems are visibly represented next to each other and confront each other in the delicate mosaic that is the current Hoge Kempen landscape (garden cities on heath land plains, etc). (vi) The Hoge Kempen cultural landscape is materially and immaterially connected to 19th‐century, Western European landscape painting as a subject and as a work environment; it includes unique community expression of local, Southern and Eastern European cultures as a result of 20th‐century migration flows organised and/or initiated by the mining industry. (viii) Hoge Kempen is the best‐kept example in Europe of an intact, sizeable river sediment cone formed during the most recent Ice Ages. All representative elements (pebbles, gravel deposits, glacial ground profiles, dry valleys, wind‐borne sand deposits, drop) convincingly explain the (late) glacial formation of Western Europe. Statements of authenticity and/or integrity: National Park Hoge Kempen (5700 hectares) forms the core zone of the nomination site. It is recognized by the Flemish government, by IUCN and Europarc Federation. It’s protected by international (Natura 2000) and national planning and conservation policies. The majority of buildings of the former mining sites, other monuments, building groups, landscape or natural areas on the nomination site, are listed as monuments, sites and nature reserves, and are formally protected. In the case of built structures, the need for restoration is thoroughly examined, and current scientific standards are applied where needed. Where (listed) buildings or features are given new functions, this is done respectfully, taking into account the historical and original components and the surrounding landscape or natural environment. Often the new function is situated in the cultural sector. The four garden cities – belonging to the mining sites of Winterslag, Waterschei, Zwartberg and Eisden – still retain their typical street patterns, plantation instructions and architectural features. A selection of the buildings is presently listed as monument. The Hoge Kempen’s tangible and intangible heritage of heath land, agriculture and mining industry, are commonly known and typical for the area. Inhabitants are proud of their own heritage and many local heritage organizations (voluntary and professional) are active throughout the area. Exhibits and festivities belong to their activities, but research and caretaking of collections, libraries and archives is the core business – as is the case with many provincial and national heritages initiatives. This means that extended documentation (documents, photography, studies, sound recordings, areal maps, living traditions etc.) on the Hoge Kempen heritage values is available. A database of all heritage features in the Hoge Kempen landscape (http://www.erfgoedkempen.be) has been set up and is being adapted and completed in progress.


Comparison with other similar properties: The World Heritage List includes a total of 911 subjects (1/1/2011). A comparative analysis was conducted, looking specifically at cultural landscapes in Europe. Within this group, all relevant and comparable sites were selected by means of thematic benchmarks, such as glacial landscape formation, heather vegetation, artists, land use, mixed heritage and mining history (with a focus on the last 3 benchmarks). Based on these elements, 10 out of 911 files remained, which were studied more in detail with regard to their similarities and differences:

‐ Cornwall & West‐Devon mining landscape (United Kingdom) ‐ Blaenavon industrial landscape (United Kingdom) ‐ Mont Perdu (France & Spain) ‐ Saint Kilda (United Kingdom) ‐ South Öland (Sweden) ‐ Rhine Valley (Germany) ‐ Hortobágy (Hungary) ‐ Val d’Orcia (Italy) ‐ Portovenere – Cinque Terre (Italy) ‐ Madriu Valley (Andorra)

There are few landscapes with industrial characteristics (only Cornwall and Blaenavon). The other landscapes are characterized by (pastoral) rural land use, and they tend to be located in mountain areas or focus on the wealthy local trading or cultural history (the Rhine Valley and Val d’Orcia). There are only two “mixed” cultural landscapes: Mont Perdu and Saint Kilda, which are not industrial landscapes. Submissions for criteria 4 and 5 are frequent. Criterion 8 only applies to Mont Perdu, which is located in the Pyrenees. Criterion 6 is only applied to Val d’Orcia, where the Sienese School of Painting was active. Filtering relevant files from the Tentative Lists of 1502 items (spring 2010) was more difficult, as some files are included in the lists for several years already. This means that their status may have changed, their supposed OUV may have become challenged or they may have been submitted to or currently awaiting approval for the World Heritage List. Unfortunately, Tentative List registrations don’t always mention the category or criteria that would be considered. Some proposals are described in great detail, others in just a few sentences. Generally, the same benchmarks were used as in the World Heritage List comparison. Eventually, 9 relevant files remained for a more detailed study:

‐ High Fens plateau (Belgium) ‐ colliery sites of Wallonia (Belgium) ‐ industrial centres of Ostrava (Czech Republic) ‐ mining region of Nord‐Pas de Calais (France) ‐ mining and cultural landscape (Germany) ‐ Orheiul Vechi cultural landscape (Moldavia) ‐ Danube region natural and cultural landscape (Slovakia) ‐ historic mining heritage (Spain) ‐ Tramuntana Sierra natural and cultural landscape (Spain)

It is clear that the list mainly consists of industrial sites (or landscapes). It also includes 2 Belgian nominations. One, the High Fens Plateau, involves land use. The other involves four individual Walloon mining sites. This proposal was submitted in 2009, and deferred back by the Committee in 2010. The proposal that is most similar to the present subject is that of the mining region in northern France, which also represents an evolutionary cultural landscape. The Walloon and French proposal both focus on the mining industry, while the Hoge Kempen dossier stresses the transitional phase from a rural to an industrial society. This is not unlikely for whole of the Western world, but the remarkable feature is that this phase is very visible in and even typical for the Hoge Kempen landscape.


This type of transitional phase – frozen in a landscape – so far is not illustrated by any other relevant World Heritage nomination or proposal (not even those on the Tentative Lists). Similar dossiers mainly concern mining phases or rural phases. Fortunately, the non‐consolidating speed at which mining was introduced and terminated in Hoge Kempen, means that earlier landscape elements remain present in the area.


Perceel 2

Bijlage 5 | Brief Belgische ambassadeur


Perceel 2


Bijlage 6 | Printscreens website World Heritage Centre


Perceel 3

Bijlage 7 | Mail aan ICOMOS en IUCN


Perceel 3

Bijlage 8 | Portfolio voor 35e Werelderfgoedcomité

________________________________________________________________________________ Hoge Kempen rural‐industrial transition landscape | submission to Belgian Tentative List 2011

Hoge Kempen rural‐industrial transition landscape

| submission to Belgian Tentative List 2011

studieopdracht...Met zowel gemeente Maasmechelen als stad Genk werd een overeenkomst gesloten voor...

Documents

Transcript of studieopdracht...Met zowel gemeente Maasmechelen als stad Genk werd een overeenkomst gesloten voor...