Beperking van subjectiviteit

• De belangen van alle betrokkenen in kaart brengen

• Overleggen• Het principe van wederkerigheid

toepassen• Het principe van universaliteit toepassen

Drie typen ethiek

1. Teleologisch2. Deontologisch3. Gezindheidsethiek

STAKEHOLDERSANALYSE

werknemers afnemers(consumenten)

leveranciers aandeelhouders

vakbonden omwonenden

werkgevers-organisaties

ONDERNEMING overheid

actiegroepen media concurrenten burgers

Onderneming

werknemers afnemers leveranciers aandeelhouders(consumenten)

vakbonden

werkgeversorganisaties

actiegroepen media concurrenten burgers

omwonenden

overheid

Cf. Brent Spar

Stappenmodel ethische analyse

2 Welke partijen (stakeholders) zijn betrokken bij het vraagstuk, wat zijn hun belangen en op welk niveau bevinden zich hun belangen:

a geïsoleerd eigenbelangb welbegrepen (= moreel gefundeerd) eigenbelangc belang van derdend algemeen belang

1 Wat houdt het morele vraagstuk precies in?

Stap 1: de analyse

b Welbegrepen eigenbelangWelbegrepen = in overeenstemming metalgemeen aanvaarde normen of waarden•Voorbeeld: ongelijke salarisinschaling•(normen gelijkheid, rechtvaardigheid)

a Geïsoleerd eigenbelang“Eigenbelang uit egoïsme”• Niet kijken naar consequenties voor

anderen• Alleen houdbaar bij overlevingsissues

d Algemeen belangBelang van alle betrokkenenBelang van de hele samenleving

c Belang van derdenEigenbelang niet meer in beeldVoorbeelden:• collecteren• filantropische activiteiten van bedrijven

5 Welke normen en waarden zijn in het geding?

4 Welke belangen van betrokkenen worden positief geraakt en welke negatief?

3 Zijn er handelingsalternatieven?

Stap 1: de analyse (vervolg)

2 Gebruik ik bij deze afweging ongeldige drogredenen?

1 Welke belangen dienen het zwaarst te wegen en waarom?(algemene belangen, grondrechten en rechten gebaseerd op Universele Verklaring van de Rechten van de Mens wegen altijd zwaarder dan individuele belangen)

Stap 2: de beoordeling

5 Verdediging vanuit principe van wederkerigheid

4 Verdediging vanuit principe van universaliteit

3 Verdediging vanuit de drie ethische perspectieven

Stap 2: de beoordeling (vervolg)