BEOORDELINGSELEMENTEN

1. Functies van het sociaal-cultureel werk

Visie en acties:

Gemeenschapsvorming is dé basis van onze reguliere werking en zit vervat in het DNA van

onze vereniging. FedOS vzw verbindt mensen. Via onze lidafdelingen bevorderen wij de

sociale cohesie en creëren wij een netwerk waarop 50-plussers kunnen terugvallen om

elkaar te ontmoeten. Onze doelgroep omvat 3 generaties (50-64, 65-80, 80+). Daar we

vooral de 2 oudste generaties bereikten, zijn we in 2017 gestart met ‘cultuurpauze.be’, een

format specifiek gericht op de actieve 50-plusser. FedOS is sterk in het toeleiden van haar

lidafdelingen en hun leden naar cultuur. FedOS promoot op verschillende manieren de

cultuurparticipatie van ouderen: door zelf culturele programma’s uit te werken in een

nationaal aanbod, door voor lidafdelingen programma’s op maat te maken, door lidafdelingen

te informeren over cultuur via website, sociale media, digitale nieuwsbrieven & ons

tijdschrift. Ook ons nieuwste paradepaardje ‘cultuurpauze.be’ past perfect in dit plaatje.

Daarnaast produceert FedOS ook cultuur. Voorbeelden hiervan zijn de vele collecties

KUNST 50+ die we ieder jaar organiseren. In 2017 werd er een samenwerking opgestart

met woonzorgcentra en ziekenhuizen: seniorenkunst kleurde de gangen van 8

gezondheidsinstellingen. Kers op de taart in 2017 was het eerste intergenerationele

verhalen- en kunstenfestival ‘OP nieuwe BENEN’.

Een derde belangrijke pijler van FedOS is het aanbod op vlak van ‘levenslang leren’ én

‘bijblijven’. Wij bieden educatieve programma’s aan met een zo laag mogelijke instapdrempel

op seniorenmaat. Onze tabletlessen en tabletcafé zijn hiervan een mooi voorbeeld hoe we

enerzijds de digitale kloof willen dichten en anderzijds de senioren blijvend laten bijleren.

Tenslotte heeft één van onze personeelsleden zich in 2016 en 2017 bijgeschoold tot

seniorenconsulent teneinde de maatschappelijke activeringsfunctie van FedOS meer kracht

bij te zetten.

Kritische reflectie:

FedOS vzw als ‘merk’ is nog steeds onvoldoende (ge)(be)kend. Er zijn nog veel

seniorenverenigingen in Vlaanderen die de weg naar ons netwerk niet vinden. We moeten

blijvend werk maken van onze naambekendheid om ons netwerk te bestendigen, te

vergroten & te versterken.

FedOS wil in de toekomst sterk blijven inzetten op de culturele functie: kwaliteitsvol,

betaalbaar en met net dat ietsje meer. Cultuurpauze.be blijkt een goed product te zijn en het

doelpubliek is enthousiast. Vraag en aanbod zijn aanwezig. Helaas is dit format nog té weinig

gekend met als gevolg dat de beoogde doelgroep ons (nog) niet vindt. Na een grondige

doorlichting is gebleken dat we dit format té veel vanuit een sociaal-cultureel oogpunt

hebben ontwikkeld en het commerciële en digitale gedeelte uit het oog hebben verloren.

‘Onszelf verkopen’ is een vak dat we onvoldoende beheersen. Om cultuurpauze.be

levensvatbaar en selfsupporting te maken, drong een herbronning zich op. Via een extern

marketing bureau en het aanwerven van een digital marketeer geven wij cultuurpauze.be

meer bestaanszekerheid.

FedOS is sterk in seniorenkunst: uniek in Vlaanderen! Dit kunstzinnige imago ontwikkelen

wij verder door in te zetten op nieuwe kunstprojecten en samen te werken met andere

organisaties. In schril contrast met het succes van dit kunstplatform, staat onze povere

belangenbehartiging. Daar wij onze lidafdelingen totale autonomie garanderen, botsen wij

vaak op een zeer grote verscheidenheid van meningen en belangen. Hierin een aanvaardbare

compromis vinden waar iedereen achter kan staan is moeilijk, soms zelfs onmogelijk. De

maatschappelijke activeringsfunctie zal wellicht nooit hét speerpunt worden van onze

vereniging. Doch geen mening hebben, is niet bestaan. Daarom krijgt de nieuwbakken

seniorenconsulent de opdracht om onze belangenbehartiging in 2018 te heroriënteren en

nieuwe pistes aan te boren.

2. De wijze van begeleiding van de lidafdelingen

Visie en acties:

In vergelijking tot andere - meer traditionele - seniorenkoepels binnen het sociaal-culturele

werk, ontwikkelde FedOS een heel eigen structuur en werking. FedOS is immers een

‘federatie’ en geen ‘lidorganisatie’. Dit maakt dat enkel de aangesloten seniorenverenigingen

lid zijn maar niet ‘hun’ leden. Bovendien zijn onze lidafdelingen allen zelfstandig

functionerende seniorenverenigingen. Ze zien in hun lidmaatschap een meerwaarde voor hun

eigen werking. FedOS mengt zich niet met de interne keuken van haar lidafdelingen. FedOS

garandeert autonomie. Deze autonomie vormt samen met onze onafhankelijkheid al meer

dan 67 jaar de twee strengen van ons DNA-profiel.

We richten ons in onze begeleiding in de eerste plaats tot de vertegenwoordigers (=

bestuursleden) van de lidafdelingen. Zij zijn de drijvende kracht achter elk goed draaiende

club. Wij ondersteunen hen door hen te informeren omtrent wetgeving (Europees &

Vlaams), verzekeringen (bvb. burgelijke aansprakelijkheid), lokaal en regionaal beleid (bvb.

ouderenadviesraden), maatschappelijke tendenzen (bvb. ouderen in het verkeer) en actuele

thema’s (bvb. tabletlessen). De begeleiding van lidafdelingen situeert zich hoofdzakelijk op

nationaal & bovenlokaal vlak. Zo organiseren wij jaarlijks studiedagen & infomomenten,

publiceren wij artikels in ons digizine & tijdschrift, nemen wij deel aan themaweken & -dagen,

nemen onze educatieve medewerkers deel aan de provinciale vergaderingen, verspreiden wij

folders en andere interessante informatie per post of per mail, beantwoorden we gerichte

vragen via social media én staan we ter beschikking van elke lidafdeling. Begeleiding op lokaal

vlak gebeurt uitstluitend op vraag van de afdeling zelf (basis = vraaggestuurd aanbod). Zo zat

één van onze Westvlaamse lidafelingen in 2017 zwaar in de problemen, klopten ze bij ons

aan en hebben wij hen bijgestaan met raad en daad. De club is er sterker uit gekomen en is

actiever dan ooit. Resultaat een sterke club die actiever is dan ooit.

Kritische reflectie:

Onafhankelijkheid en autonomie is een mes dat aan twee kanten snijdt. Enerzijds zijn het

twee belangrijke troeven in onze huidige competitieve samenleving, anderzijds zijn wij

daardoor als koepel afhankelijk van de goodwill van onze lidafdelingen. Wij geven

aanbevelingen, doen een aanbod, doen voorstellen allerhande waarop ze kunnen intekenen;

maar wij leggen niets op. Onze tussenkomsten zijn niet afdwingbaar. Dit werkt soms

frustrerend wanneer we merken dat vormingen niet aanslaan of men bepaalde aanbevelingen

in de wind slaat. In een dergelijke situatie is de kracht van herhaling vaak de beste insteek.

Door te blijven hameren op het belang van bepaalde aanbevelingen rekenen we erop dat de

lidafdelingen dit alsnog zullen doorvoeren. Doch de realiteit gebiedt ons te erkennen dat dit

niet 100% sluitend is.

Het merk FedOS is onvoldoende gekend. Slechts 1 op 4 lidafdelingen draagt FedOS in haar

naam. Via een nieuwe en aantrekkelijke brochure over wie we zijn en wat we doen, het

restylen van onze website en logo en een verbeterde digitale communicatie willen wij de

komende jaren de naam FedOS harder laten weerklinken in de wereld van de 50-plussers.

Door de problemen van die ene lidafdeling werden we met onze neus op feiten gedrukt

waartegen we niet gewapend waren. We hebben hieruit belangrijke lessen getrokken als

koepelorganisatie. Hieruit is het lidmaatschapsprotocol ontstaan dat we in 2018 verder

verfijnen, dit wordt gekoppeld aan uitgebreide info over de GDPR die we aan onze

lidafdelingen hebben uitgelegd. Op deze manier willen we enerzijds onszelf als

koepelorganisatie beschermen en anderzijds alle lidafdelingen wijzen op hun rechten en

plichten als feitelijke vereniging.

3. Beleid ten aanzien van de vrijwilligers

Visie en acties:

FedOS vzw is een sociaal-culturele koepelorganisatie die bestaat uit lidafdelingen voor

senioren bestuurd door senioren. Seniorenvrijwilligers vormen dé basis van ons netwerk.

Om hen te ondersteunen, verbreden en actualiseren wij elk jaar ons vrijwilligersbeleid. Zo

kan elke lidafdeling hun vrijwilligers verzekeren (burgerlijke aansprakelijkheid, lichamelijke

ongevallen en omnium dienstverplaatsingen) en bijscholing & vorming laten volgen (bvb. hoe

beheer ik mijn clubpagina?). Wat de bijscholing & vorming betreft, wordt deze door ons op

vraag van de lidafdeling op maat gemaakt, concreet geënt op hun noden en wensen.

De ervaring leert ons dat waardering van de vrijwilliger van fundamenteel belang is. Zeker

bestuursleden willen erkend worden voor hun inzet in hun vereniging. Daarom deelden wij

in 2017 opnieuw pluimen uit aan onze vrijwilligers tijdens de week van de vrijwilliger.

Sinds 2016 hebben we een nieuw traject ontwikkeld ter ondersteuning van vrijwilligers die

de FedOS lidafdelingen vertegenwoordigen in ouderenadviesraden. In 2017 organiseerden

we een tweede studiedag waar senioren zelf het woord namen inzake de belangrijkheid van

deelname als seniorenclub aan dergelijke adviesraden (zie VGR 4.2.1.).

Kritische reflectie:

Door de autonomie en de grote verscheidenheid van onze afdelingen is het voor ons niet

altijd eenvoudig om een vrijwilligersbeleid uit te schrijven voor en te implementeren bij al

onze lidafdelingen. FedOS onderscheidt een 4-tal soorten lidafdelingen t.w.: sociale clubs,

vriendenclubs, themaclubs en bedrijvenclubs. Elk heeft zijn specifieke eigenheid en werkt op

een andere manier met vrijwilligers. We zijn afhankelijk van de goodwill van het kernbestuur

van elke lidafdeling om relevante informatie door te geven aan het volledige bestuur. Dit

euvel willen wij vanaf 2018 verhelpen door een vrijwilligerskrant op te starten, op deze

manier komt de info bij elke bestuurslid en vrijwilliger terecht. De lidafdeling kan nog steeds

zelf beslissen of ze al dan niet onze visie onderschrijven. De eerste krant zal verschijnen naar

aanleiding van het in voege treden van de GDPR-reglementering. Een item waar heel wat

bestuursleden en vrijwilligers van wakker liggen.

Daarnaast willen wij de inzet van onze bestuursvrijwilligers blijven waarderen én erkennen.

Op onze FedOS-KOEPEL-dag in maart 2018 (voorheen voorzittersdag) geven we hiervan

alvast het goede voorbeeld en ruilen we onze gekende, doorsnee locatie inzake zaal, in voor

een modern businesshotel in hartje Brussel waar ze met de nodige zorg en egards zullen

worden ontvangen. Daarnaast wordt onze ‘pluim-actie’ tijdens de week van de vrijwilliger in

2018 een echte ‘serenade’. Via een nieuw en ludiek concept brengen we hulde aan de

belangeloze inzet onze vele vrijwilligers.

4. Acties met het oog op verdieping en verbreding van

participatie

Visie en acties:

Iedere aangesloten lidafdeling van FedOS zet zich op zijn eigen manier in om de integratie en

participatie van senioren in de maatschappij te verhogen. Door de organisatie van

bovenlokale en nationale activiteiten wil FedOS haar lidafdelingen extra mogelijkheden

bieden om hun participatie te verdiepen en verbreden. FedOS heeft door de jaren heen een

sterke reputatie opgebouwd inzake het promoten van kunst voor en door 50-plussers.

Veelal wordt kunst- & cultuurparticipatie door ouderen als éénrichtingsverkeer beschouwd

nl. ze worden aangemoedigd om kunst & cultuur te consumeren als bezoeker van een

tentoonstelling, toeschouwer bij een voorstelling of deelnemer aan een workshop. FedOS

breekt een lans voor het feit dat 50-plussers ook producent van cultuur zijn: ze schilderen,

beeldhouwen, acteren, zingen, dansen, fotograferen, schrijven, dichten, … FedOS biedt hen

een platform om hun creaties te delen met het publiek en bij te dragen tot Vlaamse cultuur.

FedOS was één van de geselecteerde partners van de Vlaamse Overheid inzake ‘Long Live

Arts’. Het traject leidde tot een Europees manifesto dat cultuurparticipatie door ouderen

moet bevorderen. Hierop baseerden ministers Gatz en Vandeurzen zich om een

gezamenlijke beleidsaanpak voor Vlaanderen te bepalen. FedOS vzw diende in 2017 in dit

kader het innovatieve project ‘Cultuur als Medicijn’ in. Begin 2018 kende minister Gatz ons

een subsidie toe om het project op te starten.

FedOS ontwikkelde en gaf tabletlessen aan een 1000-tal senioren in 2016 en 2017. Hiermee

scherpten wij de digitale vaardigheden van onze senioren aan om ervoor te zorgen dat zij

digitaal mee(r) kunnen participeren aan de virtuele samenleving. Na een bevraging in 2016 bij

onze lidafdelingen in verband met hun actieve deelname aan seniorenraden, organiseerden

wij in 2016 en 2017 een studiedag. Hiermee willen wij hen tips en skills geven om meer door

te wegen op de politieke besluitvorming in hun gemeente of stad.

Kritische reflectie:

Het verhogen van de cultuurparticipatie door ouderen is een competentie die onze

vereniging met verve vervult. Cultuur staat hoog in ons vaandel. Ons activiteitenaanbod zal

de komende jaren even sterk blijven. Zowel bovenlokaal als nationaal blijven we betaalbare

activiteiten programmeren met een kwalitatief sterke cultuurbeleving.

De opstart van ons project ‘Cultuur als Medicijn’ zal de cultuurparticipatie van

mindermobiele ouderen extra kansen geven. In 2018 start de onderzoeksfase van dit project

met de verwachting dat het tegen 2020 een zelfstandig draaiend concept is; een extra pijler

van onze werking.

Voor 2018 zijn er al 6 expo’s georganiseerd voor Kunstenaars +50. In mei 2018 palmen zij

ook de ganse maand het kasteel van Boechout in en stellen hun werken tentoon in het kader

van de wedstrijd ‘Natura Artis Magistra’. Dit combineren we met daguitstappen naar deze

expo. Reeds 14 daguitstappen werden ingepland op vraag van onze lidafdelingen.

Onze tabletlessen zijn goed ingeburgerd en leveren kwaliteit. Vanuit deze werkwijze gaan we

ook steeds vaker de kaart van de smartphone trekken. In 2018 experimenteren we met het

aanbieden van thema’s waarbij de senioren zowel tablet als smartphone mogen gebruiken

tijdens de les. In het najaar, na een testfase in het voorjaar, lanceren we ook ‘Café Digital’.

Een formule waarmee we rondtrekken in Vlaanderen en Brussel die zowel het groepsaspect

als de individuele nood aan hulp aan bod laat komen (zie VGR 4.5.1.).

5. Communicatie met de leden

Visie en acties:

Omdat FedOS een federatie is, verloopt onze top-down communicatie in de eerste plaats

langs de bestuursleden van onze lidafdelingen. Deze worden persoonlijk geïnformeerd via

studiedagen & infomomenten, onze website, onze publicaties nl. ons tijdschrift Infor Senior,

onze nationale & bovenlokale digitale nieuwsbrieven en via persoonlijke contacten (face-to-

face, telefonisch, schriftelijk, per e-mail).

Communicatie naar de leden van onze lidafdelingen is er weinig of niet. Doordat elke

lidafdeling volledig autonoom werkt, zijn wij afhankelijk van wat het bestuur aan informatie

laat doorstromen naar hun leden. Zo is slechts 10% van de leden uit onze lidafdelingen

geabonneerd op onze digitale nieuwsbrief.

Kritische reflectie:

Wij stellen vast dat niet alle informatie de basis bereikt. Het is dus het kernbestuur van elke

lidafdeling dat beslist welke info ze al dan niet doorspelen aan hun leden. Bepaalde informatie

zoals bvb. info over onze FedOS-ZON-dag of FedOS Wandelt bereikt vlot de leden; doch

info over bvb. interculturele activiteiten stromen vaak niet door. Hier zijn we opnieuw

afhankelijk van de goodwill van onze lidafdelingen.

Onze digitale communicatie is nog niet wat het kan of zou moeten zijn. Hier is nog heel wat

werk aan de winkel. De digitale competenties van het FedOS-team bleken onvoldoende om

dit op een professionele wijze het hoofd te bieden. Daarom werd er beslist om een digital

marketeer aan te werven die naast cultuurpauze.be ook verantwoordelijk is voor het up to

date houden en up to standard brengen van onze digitale communicatie. We doen deze

investering omdat we ervan overtuigd zijn dat steeds meer 50-plussers digitaal hun weg

vinden naar het verenigingsleven. Hoe beter onze digitale communicatie, hoe groter de kans

dat ons netwerk zal blijven groeien. Tevens is dit een belangrijke sleutel om de leden van

onze lidafdelingen te bereiken.

Naar aanleiding van de GDPR wordt er in 2018 een campagne gelanceerd die onze digitale

kanalen beter promoot en duidelijkheid schept naar de leden wat er met hun

persoonsgegevens gebeurt.

6. Ontwikkelen van acties met een landelijk karakter

Visie en acties:

FedOS is ervan overtuigd dat landelijke acties belangrijk zijn om enerzijds het groepsgevoel

van ons netwerk te versterken, anderzijds om onze zichtbaarheid binnen het werkveld te

verhogen. Naast onze traditionele landelijke acties zoals onze FedOS-ZON-dag en FedOS

Wandeldag, lanceren we elk jaar nieuwe landelijke acties. Op vlak van ‘creatieve en

innovatieve’ landelijke acties was 2017 een topjaar! Eerst en vooral was ons eerste

intergenerationeel kunst en verhalenfestival OP nieuwe BENEN een succes. Vele groepen,

jong en oud, van Brugge tot Genk namen deel aan dit festival. De minister van Cultuur Sven

Gatz was eveneens aanwezig en vroeg ons na het zien van het resultaat om in 2019 opnieuw

een dergelijk festival te willen organiseren. 2017 was ook het pilootjaar van onze

samenwerkingen met ziekenhuizen en woonzorgcentra op vlak van de promotie kunst 50+.

In 2016 lanceerden wij een samenwerking met Welzijnszorg vzw met als slogan ‘FedOS zet

de BENEN in voor de armen’. Het eerste jaar stond in het teken van het sensibiliseren van

onze lidafdelingen rond het thema armoede, dat gebeurde via provinciale vormingen. In 2017

organiseerden 3 lidafdelingen activiteiten om geld in zamelen. Ze werden hiervoor op onze

interprovinciale studiedag in de bloemetjes gezet.

Last but not least promoten wij elk jaar (inter)nationale themadagen of –weken. Zo was de

‘Week van de Smaak’ opnieuw een schot in de roos. In 2017 stond de smaak van morgen

centraal en proefden onze senioren op de slotmanifestatie insecten en bloemen. Een

combinatie die niet altijd even gesmaakt werd!

Kritische reflectie:

Het is als kleine vereniging niet altijd gemakkelijk om een idee uit te werken tot een

geslaagde landelijke actie. Vaak werken wij samen met andere organisaties en dan hang je

ook af van hen om van een idee een succesvolle landelijke actie te ontwikkelen. Zo is de

actie ‘FedOS zet de benen in voor de armen’ weinig succesvol gebleken. De lidafdelingen

hebben zich wel ingezet voor het goede doel maar niet volgens het format dat we voor ogen

hadden. De marathon van het FedOS-team kon weliswaar wel op de steun rekenen van gulle

sponsors. Doch ze sponsorden omdat ze ‘ons’ een goed hart wegdragen en niet specifiek om

een goed doel te steunen. Naderhand is gebleken dat het thema armoede niet echt in de

smaak viel bij onze senioren. Replieken zoals ‘als je wilt, kun je werken’ of ‘wij hadden

vroeger ook niet breed en het is ons gelukt door hard te werken’ waren schering en inslag.

Naast de geringe belangstelling van onze eigen lidafdelingen ervaarden we weinig

ondersteuning vanuit Welzijnszorg vzw. Na de directeurswissel eind 2016 hoorden wij niets

meer van hen, ondanks enkele stortingen voor hun projecten en het traject dat we samen

uitstippelden. Desondanks heeft onze provinciale geleding Limburg er alsnog voor gekozen

om in 2018 drie sportieve acties te organiseren voor het goede doel. In plaats van

‘Welzijnszorg’ is een plaatselijk goed doel gekozen nl. Lucia vzw Limburg. Dit vanuit de

gedachte dat een plaatselijk doel mensen meer mobiliseert dan een algemeen goed doel.

Het ontwikkelen en promoten van landelijke acties is voor FedOS een proces van herhaling.

Zoals aangegeven in punt 5 zijn wij afhankelijk van de goodwill van de bestuursleden van

onze lidafelingen. Door hen herhaaldelijk te informeren over onze landelijke acties worden

deze uiteindelijk toch een succes.

7. Ontwikkelen van vernieuwende en bijzondere

activiteiten

Visie en acties:

FedOS is creatief en innovatief. We hebben door de jaren heen een sterke innovatieve

reputatie opgebouwd. Het feit dat we onafhankelijk zijn, betekent ook dat we met iedereen

kunnen samen werken zolang onze onafhankelijkheid maar niet in het gedrang komt. Zo

hebben we in het verleden vele innovatieve projecten gerealiseerd met verschillende

partners zoals ‘De Verhalentafel’ (samen met S-Plus), ‘Wat diepe wortels vertellen aan jonge

knoppen’ (samen met BOS+), ‘OP nieuwe BENEN’ (samen met the Courage to Grow Old

en de Vlaamse Gemeenschap), & ‘FedOS zet de benen in voor de armen’ (samen met

Welzijnszorg vzw).

Digitaliteit is continu in evolutie en vernieuwend voor senioren. Velen onder hen werden

pas met deze virtuele wereld geconfronteerd toen ze al in pensioen waren en moesten het

dus zichzelf aanleren in tegenstelling tot de kinderen van nu die het met de

spreekwoordelijke paplepel mee krijgen. Na de razend succesvolle tabletlessen in 2015,

experimenteren we sinds 2016 met succes de formule van een tabletcafé. Senioren komen in

groep samen om op een informele manier hun digitale kennis en vaardigheden bij te schaven.

Dit experiment kent zijn opvolger in het ‘Café Digital’ dat in het najaar van 2018 het licht zal

zien.

In 2017 organiseerden wij, in het kader van ‘Lokale Helden’, een eigen muziekfestival onder

de noemer ‘Lokale Helden@FedOS’. Een dame uit één van onze lidafdelingen bracht

solomuziek op haar mondharmonica, het koor BOcantus (seniorenkoor van het Brussels

Ouderenplatform) zong en de groep Mesbahi trio bracht wereldmuziek. Als apotheose

brachten alle artiesten gezamenlijk ‘ik hou van u’ van Noordkaap in zowel het Nederlands als

het Frans.

Kritische reflectie:

Vernieuwend en creatief zijn competenties die FedOS vzw ruimschoots bezit. Helaas

worden innovatieve activiteiten & projecten soms afgezwakt of slechts gedeeltelijk

gerealiseerd omwille van hun financiële implicaties. Op zoek gaan naar extra inkomsten zoals

projectsubsidies vraagt veel tijd en inzet. Het komt er vaak om neer om vele projectdossiers

te schrijven en in te dienen maar met weinig resultaat. Dit is alvast niet bemoedigend en

fnuikt het ontwikkelen van vernieuwende en bijzondere activiteiten. Doch als we 100% in

een idee geloven, maken wij hiervoor zelf gelden vrij uit onze reserves. Een mooi voorbeeld

hiervan was ons project ‘OP nieuwe BENEN’.

Voor onze lidafdelingen zijn wij ondertussen een evidentie geworden op vlak van het

aanscherpen van hun digitale vaardigheden (computer & tablet). Café Digital biedt een

antwoord op de groeiende vraag naar hulp en (individuele) ondersteuning op vlak het

ontwikkelen van digitale skills. Een extra troef hierbij is dat wij naar de lidafdeling zelf toe

gaan. Door sessie in te lassen in hun eigen bijeenkomsten is de drempel om bij te leren voor

hun leden nog lager.

8. Diversiteit en interculturaliteit

Visie en acties:

Diversiteit viert hoog tij binnen het FedOS netwerk. Onze lidafdelingen staan open voor alle

ouderen: met of zonder beperking, valide of andersvalide. Zo telt ons netwerk ook

lidafdelingen in woonzorgcentra en eentje met als voertaal de Vlaamse Gebarentaal. Tevens

wordt er geregeld intergenerationeel samengewerkt met scholen dit zowel op lokaal,

bovenlokaal als nationaal vlak.

Wij streven naar cultuurparticipatie voor alle senioren. Via een uitgekiend aanbod in elke

provincie leiden we veel senioren toe naar andere culturen (cultuurconsumptie). Door dit te

koppelen aan een ontmoeting in groepsverband, is de drempel om andere culturen te

verkennen lager. Sterkers zelfs, zonder dit aanbod zouden velen uit zichzelf de stap niet

zetten. In 2017 werden de volgende activiteiten georganiseerd: een Ethiopische lunch en

koffieceremonie, een bezoek aan de Alevieten in Heusden-Zolder en een rondleiding op de

expo ‘Vive Labeur’ over Chinese gastarbeiders te Poperinge.

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ligt de focus sterker op interculturaliteit. Dit vinden

wij als vanzelfsprekend aangezien 27% van de ouderen in Brussel van niet-Belgische herkomst

is. In 2017 werkten we samen met Foyer vzw. We organiseerden een wandeling doorheen

bepaalde wijken van Molenbeek en namen deel aan de interculturele dialoogtafels ‘Brussel in

Dialoog’.

Elk jaar organiseren we een interculturele studiedag op nationaal vlak met een bepaald land

of streek als insteek, dit onder de slogan ‘Wereld-DELEN’. In 2017 was dit de streek van de

Grote Meren (Burundi, Rwanda en DR Congo). Pieter-Jan Hamels van 11.11.11 schetste een

geschiedenis van Centraal Afrika en ging in op actuele vraagstukken met kernwoorden

mensenrechten, democratisering en ontwikkelingssamenwerking. In diezelfde week waarin

de studiedag door ging haalde deze regio opnieuw het nieuws door rellen. Door de

studiedag verwierven de aanwezigen nieuwe inzichten over deze problematiek en kijken ze

met andere ogen naar nieuws hierover.

Kritische reflectie:

Diversiteit is voor FedOS nooit een probleem geweest. In 2018 werken wij o.a. mee aan de

opstart van een Minder Mobielencentrale in Brussel en staat een samenwerking met de

Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen vzw staat op stapel. Hierin zal KUNST 50+ een

belangrijke rol spelen samen met het sensibiliseren van onze doelgroep inzake vroegtijdige

zorgplanning.

Interculturaliteit daarentegen blijft wel een grote uitdaging. Onze doelgroep staat niet echt

open voor andere culturen. We hebben reeds verschillende acties op touw gezet om een

brug tussen onze senioren en andere culturen te slaan. Doch die bruggen worden maar

mondjesmaat gebruikt.

Ook in 2018 blijven we kleinschalige interculturele activiteiten organiseren. We beseffen

evenwel dat dit geen grote mentaliteitsveranderingen zal teweeg brengen. We willen

hiermee onze lidafdelingen aanmoedigen aan om andere culturen te ‘verkennen’ dit onder

het motto onbekend is onbemind. Zo nodigen wij in maart 2018 het Koerdisch Instituut uit

in onze kantoren te Brussel. We openen een kunsttentoonstelling met werk van Koerdische

kunstenaars en er vindt een Koerdische gastentafel plaats waarbij de deelnemers een

historische schets krijgen van het Koerdische volk.

Talent in Beweging, een kunstenaarscollectief van De Buurtwinkel (vereniging waar armen

het woord nemen), is een intercultureel gezelschap. Zij gaan van april tot juni hun werken

tentoon stellen in het WZC Armonea Pagode in Neder-Over-Heembeek. Zo blijkt onze

kunstplatform ook een prima insteek te zijn om de diversiteit en interculturaliteit binnen

FedOS vzw te bevorderen.

9. Aandacht voor samenwerking en netwerkvorming met

andere organisaties

Visie en acties:

Als kleine vereniging hecht FedOS veel belang aan samenwerking en netwerkvorming zowel

tussen provinciale geledingen en de lidafdelingen onderling als met andere organisaties zowel

binnen als buiten de sociaal-culturele sector en dit zowel op het nationaal, bovenlokaal als

lokaal niveau. FedOS motiveert haar lidafdelingen om samenwerkingsverbanden te sluiten. In

het huidig beleidsplan is het ontwikkelen van samenwerkingen een speerpunt (zie

strategische doelstelling 3). Onder de slogan ‘Alles zelf doen is optellen, samenwerken is

vermenigvuldigen’ hadden we in 2017 samenwerkingen met het Brussels Ouderenplatform

vzw, Korei vzw (gidsenorganisatie), Welzijnszorg vzw (project rond armoede), Foyer vzw

(interculturaliteit), de Brusseleir, VGC sport (oa. stadskriebels, sportaanbod 50+). Voor

kortere projecten hadden we een samenwerking met VAB (vorming rond verkeersregels),

Globe Aroma vzw (organisatie Lokale Helden@FedOS) en Zonienzorg vzw (tabletlessen in

dienstencentra).

Voor onze KUNST +50 hebben we samenwerkingen met zes woonzorgcentra. Dit levert

een enorme win-win situatie op: gedurende een aantal maanden sieren kunstwerken 50+ de

zorginstelling: hun bewoners, personeel en families kunnen deze werken bewonderen; de

kunstenaars 50+ worden gewaardeerd en het woonzorgcentrum profileert zich op een

unieke wijze binnen de ouderenzorg. Ook twee ziekenhuizen organiseerden een expo

FedOS Collectie KUNST 50+ in hun zorginstelling.

Kritische reflectie:

Samenwerken is meer dan gelijk oversteken. Een samenwerking omvat een concreet

omschreven doelstelling. Deze specificeert duidelijk en concreet wat we gezamenlijk beogen.

Elke doelstelling kan zowel cognitieve, affectieve, sociale als motorische doelen omvatten.

Door dit in detail uit te schrijven, wordt het heel duidelijk wat we via de samenwerking

willen realiseren.

De ervaring leert ons dat een samenwerking geregeld doodbloedt, zeker als er een

meerjarenplan ontwikkeld wordt. Zo is onze samenwerking met ‘Welzijnszorg’ sterk

begonnen maar is nu helemaal stilgevallen. We beseffen dat we slechts een kleine speler zijn

binnen de groep van ouderenorganisaties en dat we al snel over het hoofd worden gezien.

Vaak moeten wij het contact warm houden om tot een positief resultaat te komen, inzet die

we graag leveren maar soms wel eens té veel vergt van het team waardoor samenwerkingen

een stille dood sterven.

In 2018 lopen de structurele samenwerkingen uit 2017 verder. Verder staan er al nieuwe

samenwerkingen vast met de Plantentuin Meise (KUNST 50+) en de Federatie Palliatieve

Zorg Vlaanderen (KUNST 50+ en sensibiliseren senioren) alsook de samenwerkingen met

de woonzorgcentra en ziekenhuizen.

Om onze voortrekkersrol op vlak van digitaliteit verder te zetten, kunnen we een beroep

doen op digibridge vzw. Zij leiden jongeren op om tabletlessen te geven aan senioren. Deze

intergenerationele manier van werken wierp in het verleden al zijn vruchten af in het project

met BOS+ en dat van ‘OP nieuwe BENEN’. Deze intergenerationele werkwijze wordt nu

ook op vlak van onze digitale vormingen geïmplementeerd.

10. Aandacht voor integrale kwaliteitszorg

Visie en acties:

FedOS draagt kwaliteit hoog in het vaandel. Elk onderdeel van haar werking dient zo

optimaal en kwaliteitsvol mogelijk te gebeuren. De emancipatie van de senioren leidde er

bovendien toe dat onze doelgroep zeer kritisch en mondig is geworden. FedOS staat open

voor alle feedback als belangrijk onderdeel van onze integrale kwaliteitszorg. Regelmatige

interne evaluaties worden vertaald in verbeteracties, zo is de werking van FedOS steeds in

beweging.

Op basis van feedback van onze lidafdelingen hebben wij in 2017 in onze communicatie naar

hen toe enkele kleine, doch zeer efficiënte aanpassingen doorgevoerd. Zo vragen steeds

meer bestuursleden om alle briefwisseling zowel op papier als digitaal te ontvangen omdat

steeds meer van hun leden digitaal actief zijn. Vandaar de noodzaak om in de toekomst onze

digitale communicatie op te drijven en te optimaliseren.

Kritische reflectie:

Natuurlijk vinden we van ons zelf dat we kwaliteitsvol bezig zijn. We vangen ook voldoende

naklanken op die dat beamen. Maar is dit ‘altijd’ zo, de volle 100%? Is dit mogelijk? De

ingesteldheid om het ‘best mogelijke’ te doen is zeker aanwezig maar ruimte voor

verbetering is er altijd.

Omdat we het principe van integrale kwaliteitszorg ook willen doorvoeren in ons digitaal

platform, werd er in januari 2018 een digital marketeer aangeworven. Deze heeft naast het

optimaliseren en bekendmaken van Cultuurpauze.be ook de opdracht om de FedOS website

en alle digitale communicatie kritisch door te lichten. Onze website heeft ondertussen reeds

een aantal jaren op de teller staan en is aan een grondige makeover toe. Ook ons huidig logo

en huisstijl dateert van 2007 en is anno 2018 niet meer actueel en trendy. Als we 50-plussers

willen verleiden om tot ons netwerk toe te treden, moeten we ons zelf een actieve,

dynamische en hedendaagse look aanmeten waar hij/zij zich in herkent. We geven onszelf

twee jaar de tijd om dit grondig te analyseren, evalueren en optimaliseren. De nieuwe

beleidsperiode willen we starten met een nieuwe en frisse website en dito logo. FedOS kijkt

naar de toekomst en wil zijn continuïteit bevestigen.

11. Aandacht voor professionalisering

Visie en acties:

FedOS werkt al jaren met een competentiemanagement en biedt zo kansen aan zijn

medewerkers inzake talentontwikkeling. Hierdoor creëer je een ideale werkcontext die

zowel bevorderlijk is voor de ontwikkeling van de individuele medewerker als voor de

organisatie. We streven er naar om onze vereniging op alle niveaus telkens weer te

vernieuwen en te professionaliseren.

In 2017 studeerden 2 medewerkers af in een studierichting die zij zelf kozen ondersteund en

gefinancierd door FedOS vzw. Zo mag Wouter De Beuf zich ‘master zorg, management en

beleid in de gerontologie’ noemen en Tom Verhavert ‘seniorenconsulent’. Door hun

behaalde diploma’s kregen beiden ook een nieuwe verantwoordelijkheden binnen FedOS

vzw. Het is als vanzelfsprekend de bedoeling dat ze hun nieuw verworven competenties ten

dienste stellen van onze vereniging. Nieuwbakken collega Kristien Vermoesen volgde een

tweedaagse opleiding via Socius om zich meer te verdiepen in het sociaal-cultureel werkveld.

Kritische reflectie:

FedOS vzw beschikt over een klein team. Bijscholing van dit team vinden wij heel belangrijk

maar is tevens een belasting. Afwezigheden door bijscholingen of educatief verlof worden

door collega’s opgevangen. Het is van groot belang om een evenwicht te vinden binnen het

team en doelgericht opleidingen te ondersteunen. De meerwaarde moet de belasting

overstijgen.

Het voorjaar van 2018 staat in het teken van de GDPR. Deze nieuwe regelgeving is van

fundamenteel belang voor de goede werking van onze lidafdelingen. De directeur en de

stafmedewerker beleid en projecten volgen dit inhoudelijk op en scholen zich hiervoor bij;

de kersverse digital marketeer volgt opleidingen om deze nieuwe regelgeving ook digitaal en

veilig bij te houden. In het voorjaar 2018 verschijnt een eigen handleiding voor onze

lidafdelingen over hoe zij zich in regel kunnen brengen met deze nieuwe Europese wet op de

privacy.