Welkom bij het webinar

Beleggen in tijden van corona, de effecten wereldwijd

Bert ColijnBob HomanPeter Beets

7 mei 2020

Een wereldwijde lockdown…

-14.9%>2%-29.9%>-15%-44.9%>-30%-59.9%>-45%

-5%

-4%

-3%

-2%

-1%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

1970

1971

1972

1974

1975

1976

1977

1979

1980

1981

1982

1984

1985

1986

1987

1989

1990

1991

1992

1994

1995

1996

1997

1999

2000

2001

2002

2004

2005

2006

2007

2009

2010

2011

2012

2014

2015

2016

2017

2019

Qua

rter

lyGD

P gr

owth

, SA,

non

-ann

ualiz

ed

US Eurozone

… leidt tot krimp bbp als nooit tevoren

Hefstigste daling ooit!Gevolgd door snelste herstel (grotendeels) ooit

Bron: Bloomberg Finance L.P., 22 april 2020

Zeker € 250 ontvangen of de gok nemen op meer of minder?

… of je draait aan het rad van fortuinJe krijgt 250 euro…

Wat doe je?

Zeker € 250 verliezen of de gok nemen op meer of minder?

… of je draait aan het rad van fortuinJe geeft mij 250 euro…

Wat doe je?

De ‘grote 5’ zijn ongekend belangrijkMicrosoft, Amazon, Apple, Alphabet & Facebook

1. Zijn de winstmarges de moeite waard?2. Zijn er nieuwe producten als de huidige productverkopen aan de grenzen van hun

groei komen?3. Hoe effectief zijn investeringen in strategische vernieuwing van producten?4. Is het bedrijf succesvol in marketing, verkoop en distributie?5. Wat doet het bedrijf om de marges op peil te houden of te verhogen?6. Heeft het bedrijf een lange- of kortetermijnvisie en -planning?7. Heeft het bedrijf de best mogelijke kostenstructuur? Wat is het kostenrisico?

Bron: ING Investment Office, mei 2020

Aandelenselectie: waar letten we (onder andere) op?

Wat is je verwachting?

• Stelling 1

Het coronavirus dooft uit. Een V-vormig of ten minste een U-vormig

herstelscenario van de economie is waarschijnlijk. De beurzen zullen na wat

zijwaartse bewegingen snel weer verder stijgen.

• Stelling 2

Het coronavirus zal weer oplaaien. Een W-vormig scenario is daarmee het

meest voor de hand liggende scenario. Een forse daling van de beurzen

voordat het echt beter wordt, is daardoor het meest waarschijnlijk.

We verwachten een sterke daling van de bedrijfswinsten Bedrijfswinsten pas in 2023 terug op niveau vóór COVID-19

Bron: Refinitiv Datastream, ING Investment Office

MCSI World AC indexwinst per aandeel (USD)

06 08 10 12 14 16 18 20 22 2415

20

25

30

35

100

200

300

400

500

600

winst per aandeel (in USD, < 12 maanden)verwachting INGMSCI AC WORLD U$

469,13

30,8

18,24

Basisscenario

Winst per aandeel:-32% in 2020+30% in 2021+15% in 2022

Een EU-akkoord is belangrijkwant gevaar van een asymmetrisch herstel ligt op de loer

-2,5

-2

-1,5

-1

-0,5

0

0,5

1

1,5

2

Nor

mal

ised

cum

ulat

ive

daily

cha

nge

from

bas

elin

e

Afname van mobiliteit voor boodschappen en werkBron: Google COVID-19 Community Mobility Reports 11 april 2020

Europese begrotingssteun minder in landen die het harder nodig lijken te hebben

Spain

Greece

Italy

Portugal

Netherlands

Belgium

Germany

France Austria

Ireland

Finland

Luxembourg

Slovakia Lithuania Slovenia

-1

-0,5

0

0,5

1

1,5

2

0 1 2 3 4 5

Emergency fiscal spending

Spain

Greece

Italy

Portugal

Netherlands

Belgium

Germany

France

Austria Ireland

Finland

Luxembourg

Latvia

Slovakia

EstoniaLithuania

Slovenia

Malta

-70

-60

-50

-40

-30

-20

-10

0

0 1 2 3 4 5

Emergency fiscal spending

Bronnen: Bloomberg, Google, mei 2020

Verschil in lockdown (Google Mobility-data) 10-jaarsrente staatsobligaties%

Aandelenregio’sEuropa is niet duur?

Bron: Refinitiv Datastream, ING Investment Office

Winst- en koersontwikkelingwinst =trailing 12 mnd

2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020150

200

250

300

350

400

450

14

16

18

20

22

24

26

28

Stoxx Europe 600 winst per aandeel (linkeras) Stoxx Europe 600 koers

winst Stoxx 6

Wat heeft EU besloten als gezamenlijke overheidssteun?En helpt het?

‘SURE’

Leningen aan EU landen om arbeidsduurverkorting te

bekostigen

EIB-garanties

Garanties voor nationale over-heden om garantieregelingen

voor bedrijven te steunen

ESM-leningen

Leningen uit het ESM zonder of met minder voorwaarden om crisisuitgaven te bekostigen

Government Benchmarks, Macrobond, 10 Year, Yield

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

December January February March April

19 20

Portugal - Germany

France - Germany

Netherlands - Germany

Spain - Germany

Italy - Germany

Bron: Bloomberg, mei 2020

Acties centrale banken en de beursOpkopen heeft grote invloed op koersontwikkeling

Bron: Refinitiv Datastream, ING Investment Office

Major central bank balance sheets - total purchasesUSD, billions (12 month change)

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

-2000

-1000

0

1000

2000

3000

4000

5000

Fed + ECB + BoJ +PBOC 1Y % change of MSCI AC WORLD U$ (RH Scale)

Opkomende markten: gigantische outflow van kapitaal

-100,0

-80,0

-60,0

-40,0

-20,0

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0ja

n 05

mei

05

sep

05ja

n 06

mei

06

sep

06ja

n 07

mei

07

sep

07ja

n 08

mei

08

sep

08ja

n 09

mei

09

sep

09ja

n 10

mei

10

sep

10ja

n 11

mei

11

sep

11ja

n 12

mei

12

sep

12ja

n 13

mei

13

sep

13ja

n 14

mei

14

sep

14ja

n 15

mei

15

sep

15ja

n 16

mei

16

sep

16ja

n 17

mei

17

sep

17ja

n 18

mei

18

sep

18ja

n 19

mei

19

sep

19ja

n 20

Billi

onUS

D

Total portfolio flows into emerging markets

IIF Portfolio Debt Flows Tracker IIF Portfolio Equity Flows Tracker

Bron: IIF

Waardering van aandelen

Bron: Refinitiv Datastream , ING Investment Office 30-4-2020

Aandelenwaardering per land/regio

0 5 10 15 20

U.S. 19,6

World17,4

Netherlands 17,3

World AC16,5

Europe 14,6

Japan 13,3

China 12,2

EM 11,9

K/W (IBES winstverwachting -> 12 maanden, MSCI)10-jaars gemiddelde10-jaars laag10-jaars hoog

Aandelen zeker niet goedkoop

Stijging nieuwe werkloosheidsuitkeringen in VS overal grootMaar verschilt flink per staat

5-10%10-15%15-20%20-25%

Bron: U.S. Department of Labor

Uitkeringsaanvragen in afgelopen 4 weken als percentage van werkgelegenheid in februari

‘Rally around the flag’-effect begint wat af te nemen in de VSnu werkloosheid sterk oploopt

Political Polls

Perc

ent

Percent

22.5

25.0

27.5

30.0

32.5

35.0

37.5

40.0

42.5

45.0

40

41

42

43

44

45

46

May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Jan Feb Mar Apr

19 20

France, Ipsos MMI, Favorable Ratings, Favorable, Emmanuel Macron(lhs)

Germany, Kantar (Emnid), Federal Elections, CDU/CSU(lhs)

United States, FiveThirtyEight, Trump Approval Rating, Approve, All Polls(rhs)

Beleggerssentiment is contra-indicator…… en nog steeds zwak

─ +

Bron: ING Investment Office, 7 april 2020

MaartApril

- +

AssetallocatieAandelen

Vastgoed

Grondstoffen

Alternatieve beleggingen

Obligaties

Regioallocatie

Noord-Amerika

Europa

Japan

Opkomende markten

Pacific (exclusief Japan)

Sectorallocatie aandelen

Energie

Basismaterialen

Industriegoederen

Duurzame consumentengoederen

Dagelijkse consumentengoederen

Gezondheidszorg

Financiële waarden

Informatietechnologie

Communicatiediensten

Nutsbedrijven

Allocatie obligaties

Staatsobligaties

Bedrijfsobligaties

Hoogrentende bedrijfsobligaties

Opkomende markten

Tactische assetallocatie per 7 april

Blad1

2012

augustusseptemberoktobernovemberdecemberjanuari

maartaprilaprilmeimeijunijunijulijuliaugustusseptemberoktobernovemberdecemberjanuarifebruari

─ + ─ + ─ + ─ + ─ + ─ + ─ + ─ + ─ + ─ + ─ +

AssetallocatieAssetallocatieAssetallocatieAssetallocatieAssetallocatieAssetallocatieAssetallocatieAssetallocatieAssetallocatieAssetallocatieAssetallocatie

AandelenAandelenAandelenAandelenAandelenAandelenAandelenAandelenAandelenAandelenAandelen

VastgoedVastgoedVastgoedVastgoedVastgoedVastgoedVastgoedVastgoedVastgoedVastgoedVastgoed

GrondstoffenGrondstoffenGrondstoffenGrondstoffenGrondstoffenGrondstoffenGrondstoffenGrondstoffenGrondstoffenGrondstoffenGrondstoffen

Alternatieve beleggingenAlternatieve beleggingenAlternatieve beleggingenAlternatieve beleggingenAlternatieve beleggingenAlternatieve beleggingenAlternatieve beleggingenAlternatieve beleggingenAlternatieve beleggingenAlternatieve beleggingenAlternatieve beleggingen

ObligatiesObligatiesObligatiesObligatiesObligatiesObligatiesObligatiesObligatiesObligatiesObligatiesObligaties

RegioallocatieRegioallocatieRegioallocatieRegioallocatieRegioallocatieRegioallocatieRegioallocatieRegioallocatieRegioallocatieRegioallocatieRegioallocatie

Verenigde StatenVerenigde StatenVerenigde StatenVerenigde StatenVerenigde StatenVerenigde StatenVerenigde StatenVerenigde StatenVerenigde StatenVerenigde StatenVerenigde Staten

EuropaEuropaEuropaEuropaEuropaEuropaEuropaEuropaEuropaEuropaEuropa

JapanJapanJapanJapanJapanJapanJapanJapanJapanJapanJapan

Opkomende marktenOpkomende marktenOpkomende marktenOpkomende marktenOpkomende marktenOpkomende marktenOpkomende marktenOpkomende marktenOpkomende marktenOpkomende marktenOpkomende markten

Asia Pacific (excl-Japan)Asia Pacific (excl-Japan)Asia Pacific (excl-Japan)Asia Pacific (excl-Japan)

Sectorallocatie aandelenSectorallocatie aandelenSectorallocatie aandelenSectorallocatie aandelenSectorallocatie aandelenSectorallocatie aandelenSectorallocatie aandelenSectorallocatie aandelenSectorallocatie aandelenSectorallocatie aandelenSectorallocatie aandelen

EnergieEnergieEnergieEnergieEnergieEnergieEnergieEnergieEnergieEnergieEnergie

BasismaterialenBasismaterialenBasismaterialenBasismaterialenBasismaterialenBasismaterialenBasismaterialenBasismaterialenBasismaterialenBasismaterialenBasismaterialen

IndustriegoederenIndustriegoederenIndustriegoederenIndustriegoederenIndustriegoederenIndustriegoederenIndustriegoederenIndustriegoederenIndustriegoederenIndustriegoederenIndustriegoederen

Duurzame consumentengoederenDuurzame consumentengoederenDuurzame consumentengoederenDuurzame consumentengoederenDuurzame consumentengoederenDuurzame consumentengoederenDuurzame consumentengoederenDuurzame consumentengoederenDuurzame consumentengoederenDuurzame consumentengoederenDuurzame consumentengoederen

Dagelijkse consumentengoederenDagelijkse consumentengoederenDagelijkse consumentengoederenDagelijkse consumentengoederenDagelijkse consumentengoederenDagelijkse consumentengoederenDagelijkse consumentengoederenDagelijkse consumentengoederenDagelijkse consumentengoederenDagelijkse consumentengoederenDagelijkse consumentengoederen

GezondheidszorgGezondheidszorgGezondheidszorgGezondheidszorgGezondheidszorgGezondheidszorgGezondheidszorgGezondheidszorgGezondheidszorgGezondheidszorgGezondheidszorg

Financiële waardenFinanciële waardenFinanciële waardenFinanciële waardenFinanciële waardenFinanciële waardenFinanciële waardenFinanciële waardenFinanciële waardenFinanciële waardenFinanciële waarden

InformatietechnologieInformatietechnologieInformatietechnologieInformatietechnologieInformatietechnologieInformatietechnologieInformatietechnologieInformatietechnologieInformatietechnologieInformatietechnologieInformatietechnologie

TelecommunicatieTelecommunicatieTelecommunicatieTelecommunicatieTelecommunicatieTelecommunicatieTelecommunicatieTelecommunicatieTelecommunicatieTelecommunicatieTelecommunicatie

NutsbedrijvenNutsbedrijvenNutsbedrijvenNutsbedrijvenNutsbedrijvenNutsbedrijvenNutsbedrijvenNutsbedrijvenNutsbedrijvenNutsbedrijvenNutsbedrijven

Sectorallocatie obligatiesSectorallocatie obligatiesSectorallocatie obligatiesSectorallocatie obligatiesSectorallocatie obligatiesSectorallocatie obligatiesSectorallocatie obligatiesSectorallocatie obligatiesSectorallocatie obligatiesSectorallocatie obligatiesSectorallocatie obligaties

StaatsobligatiesStaatsobligatiesStaatsobligatiesStaatsobligatiesStaatsobligatiesStaatsobligatiesStaatsobligatiesStaatsobligatiesStaatsobligatiesStaatsobligatiesStaatsobligaties

BedrijfsobligatiesBedrijfsobligatiesBedrijfsobligatiesBedrijfsobligatiesBedrijfsobligatiesBedrijfsobligatiesBedrijfsobligatiesBedrijfsobligatiesBedrijfsobligatiesBedrijfsobligatiesBedrijfsobligaties

Hoogrentende bedrijfsobligatiesHoogrentende bedrijfsobligatiesHoogrentende bedrijfsobligatiesHoogrentende bedrijfsobligatiesHoogrentende bedrijfsobligatiesHoogrentende bedrijfsobligatiesHoogrentende bedrijfsobligatiesHoogrentende bedrijfsobligatiesHoogrentende bedrijfsobligatiesHoogrentende bedrijfsobligatiesHoogrentende bedrijfsobligaties

Opkomende marktenOpkomende marktenOpkomende marktenOpkomende marktenOpkomende marktenOpkomende marktenOpkomende marktenOpkomende marktenOpkomende marktenOpkomende marktenOpkomende markten

2013

januarifebruarimaart

februarimaartapril

─ + ─ + ─ +

AssetallocatieAssetallocatieAssetallocatie

AandelenAandelenAandelen

VastgoedVastgoedVastgoed

GrondstoffenGrondstoffenGrondstoffen

Alternatieve beleggingenAlternatieve beleggingenAlternatieve beleggingen

ObligatiesObligatiesObligaties

RegioallocatieRegioallocatieRegioallocatie

Verenigde StatenVerenigde StatenVerenigde Staten

EuropaEuropaEuropa

JapanJapanJapan

Opkomende marktenOpkomende marktenOpkomende markten

Asia Pacific (excl-Japan)Asia Pacific (excl-Japan)Asia Pacific (excl-Japan)

Sectorallocatie aandelenSectorallocatie aandelenSectorallocatie aandelen

EnergieEnergieEnergie

BasismaterialenBasismaterialenBasismaterialen

IndustriegoederenIndustriegoederenIndustriegoederen

Duurzame consumentengoederenDuurzame consumentengoederenDuurzame consumentengoederen

Dagelijkse consumentengoederenDagelijkse consumentengoederenDagelijkse consumentengoederen

GezondheidszorgGezondheidszorgGezondheidszorg

Financiële waardenFinanciële waardenFinanciële waarden

InformatietechnologieInformatietechnologieInformatietechnologie

TelecommunicatieTelecommunicatieTelecommunicatie

NutsbedrijvenNutsbedrijvenNutsbedrijven

Sectorallocatie obligatiesSectorallocatie obligatiesSectorallocatie obligaties

StaatsobligatiesStaatsobligatiesStaatsobligaties

BedrijfsobligatiesBedrijfsobligatiesBedrijfsobligaties

Hoogrentende bedrijfsobligatiesHoogrentende bedrijfsobligatiesHoogrentende bedrijfsobligaties

Opkomende marktenOpkomende marktenOpkomende markten

Blad2

Blad3

Onze verwachting voor verloop aandelenmarkt Typisch patroon beursontwikkeling na een crash

Bron: Morgan Stanley

Hope

Fear

Grote verschillen tussen aandelen‘groot’ en ‘groei’ doet het goed

Bronnen: Bloomberg, ING Investment Office, mei 2020

Spreiden, spreiden, spreiden!

Gespreide portefeuille

Bronnen: J.P.Morgan, Refinitiv Datastream, FTSE, MSCI, Bloomberg,

Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld en op 7 mei 2020, 20 uur uitgebracht door ING Bank N.V. Voor het opstellen van deze beleggingsaanbeveling is gebruik gemaakt van de volgende wezenlijke informatiebronnen: BofA Securities, Goldman Sachs, Bloomberg, CreditSights, UBS, Standard & Poor’s, Moody’s, Fitch, ING FM, Citi, J.P.Morgan, Thomson Reuters Datastream, Sustainalytics of Reuters Metastock. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op de volgende waarderingsgrondslagen, methoden en aannames: koerswinstverhouding, koersboekwaardeverhouding of net asset value (NAV). Voor deze beleggingsaanbeveling zijn geen beschermde modellen gebruikt. Een beschrijving van het ING-beleid ten aanzien van informatiebarrières en belangenverstrengeling kunt u vinden op https://www.ing.com/About-us/Compliance/Information-Barriers-Conflicts-of-Interest.htm. Tenzij anders vermeld, zal ING Bank N.V. de beleggingsaanbeveling niet actualiseren. Ontwikkelingen die zich na het opstellen van deze beleggingsaanbeveling hebben voorgedaan, kunnen van invloed zijn op de juistheid van de aannames waarop deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd. Beleggingsaanbevelingen worden over het algemeen 2 tot 4 keer per jaar herzien. Deze beleggingsaanbeveling behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren en vormt geen uitnodiging tot het aangaan van welke overeenkomst of verbintenis dan ook. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op aannames en vormt geen garantie voor een bepaalde ontwikkeling of resultaat. Aan deze beleggingsaanbeveling kunnen geen rechten worden ontleend. Beslissingen op basis van deze beleggingsaanbeveling zijn voor uw eigen rekening en risico.

Noch ING Bank N.V. noch ING Groep N.V. noch enige andere rechtspersoon die tot de ING Groep behoort, aanvaardt aansprakelijkheid voor enige schade in welke mate dan ook die voortvloeit uit het gebruik van bovenstaande beleggingsaanbeveling of de daarin opgenomen informatie. Beleggen brengt risico’s en kosten met zich mee. U kunt uw inleg of een deel ervan verliezen. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. ING Bank N.V. is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934, respectievelijk de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, en evenmin in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika (hierna tezamen: ‘Amerikaanse beleggingswetgeving’). Deze beleggingsaanbeveling is niet gericht tot en niet bestemd voor ‘U.S. Persons’ in de zin van de Amerikaanse beleggingswetgeving. Kopieën hiervan mogen niet worden verzonden of worden meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan U.S. Persons. ING Bank N.V. is statutair gevestigd te Amsterdam, handelsregister nr. 33031431 Amsterdam en staat onder toezicht van Autoriteit Financiële Markten AFM. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Alle rechten voorbehouden. Deze beleggingsaanbeveling mag niet worden verveelvoudigd, gekopieerd, gepubliceerd, opgeslagen, aangepast of gebruikt in welke vorm dan ook, online of offline, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ING Bank N.V.

©2020 ING Bank N.V., Amsterdam.

Disclaimer

26

Bedankt voor je aandacht

Welkom bij het webinar ��Beleggen in tijden van corona, de effecten wereldwijd Een wereldwijde lockdown… Slide Number 3Hefstigste daling ooit!Zeker € 250 ontvangen of de gok nemen op meer of minder?Zeker € 250 verliezen of de gok nemen op meer of minder?De ‘grote 5’ zijn ongekend belangrijkSlide Number 8Wat is je verwachting?We verwachten een sterke daling van de bedrijfswinsten Een EU-akkoord is belangrijkEuropese begrotingssteun minder in landen die het harder nodig Aandelenregio’sWat heeft EU besloten als gezamenlijke overheidssteun?Acties centrale banken en de beursOpkomende markten: gigantische outflow van kapitaalSlide Number 17Stijging nieuwe werkloosheidsuitkeringen in VS overal groot‘Rally around the flag’-effect begint wat af te nemen in de VSBeleggerssentiment is contra-indicator…Slide Number 21Onze verwachting voor verloop aandelenmarkt Grote verschillen tussen aandelenSpreiden, spreiden, spreiden!DisclaimerBedankt voor je aandacht