Toegankeli jk of niet?

De Nederlandse waterenCora Vermaas

Rollend achterde schapen aanDe lucht in!

met de Zonnebloemballon

Beleef!NR

2 -

ZO

MER

201

6

DE ZONNEBLOEM MAAKT MEER MOGELIJK

ALLES OVER GEZONDE VOEDING

Uitgelicht

otwin van d i j k

‘ Toegankelijkheid is een vorm van gastvrijheid’

12 Mensen04

In contactReacties, berichten, tweets en meer

06 Aan tafel met...Rolstoelbasketballer Daphne van den Broek

20 Arjo Wijnhorst‘Durf eens iets uit te proberen’

30 Otwin van Dijk ‘Ik vier elke overwinning, hoe klein ook’

Actief10 Hoe toegankelijk is…

Het Nederlandse water

12 Op maatMee met de Zonnebloemballon

15 Beleef! actiefTips om buiten de deur te genieten

18 Drijvend hotelOp reis door Nederland en België

Dichtbij24 Column Jaap Bressers

‘Voor mij is het een wereldwonder’

26 Cora Vermaas‘In mijn rolstoel ga ik achter de schapen aan’

28 PuzzelEn win een dagje Zonnebloemauto!

29 Beleef! thuisTips & tricks voor in en om het huis

Praktisch16 Update

Nieuws en achtergrond van de Zonnebloem

22 UitgelichtMeer weten over gezonde voeding

25 Beleef! praktischNieuwtjes en tips29

2 Beleef!

InhoudBeleef!

Wie: Stien van Heusden (66)

Is: vrijwilliger

Woont in: Almen

Werk: gepensioneerd

administratief medewerker

Gezin: getrouwd, 2 kinde-

ren, 3 kleinkinderen

Hobby’s: schilderen, tuinie-

ren, breien, borduren

Wie: Meneer Stevenhagen (100)

Is: Zonnebloemdeelnemer

Woont in: Almen

Gezin: Weduwnaar, 3 kinderen

Beperking: is zeer slecht

ter been

Vervoermiddel: rolstoel

Hobby’s: schilderen, lezen,

rummikuppen

6

2622

10

18

Duo

Teks

t: M

anon

van

Wijn

en

Meneer Stevenhagen: “Ik kijk ernaar uit dat Stien langs-komt. Vaak gaan we naar buiten. Even lekker wandelen. Laatst hebben we een foto-expositie bezocht, in een museum

hier in het dorp. Dat was leuk, ik houd van kunst. Stien en ik praten over van alles. Ze is heel geïnteres-seerd in wat ik doe en heb gedaan. Het doet me altijd weer plezier als ik haar door

het raam zie aankomen. Laatst, ik was net terug van de Zon-nebloemvakantie, stond ze spontaan voor de deur. Ze was be-nieuwd hoe ik het had gehad. Dat ze die moeite neemt, vind ik geweldig.”

Stien: “Soms is hij aan het schilderen. Dan bekijken we sa-men wat hij heeft gemaakt. Later, onder de koffie, hebben we het over van alles. Zijn jeugd, zijn overleden vrouw, maar ook over boeken en reizen. Hij heeft veel gereisd. Als ik vakan-tieplannen heb, vind ik in zijn kast meestal wel een plakboek van mijn bestemming. Dat bekijken we dan samen. Het leuke is: hij herbeleeft alles en ik verheug me op mijn vakan-tie. Als ik wegga, zwaait hij me altijd na. Als ik hem zie staan voor het raam, word ik elke keer weer blij. Hij laat me echt voelen hoe goed mijn bezoekjes hem doen.”

Meneer Stevenhagen:

‘ Ze is heel geïnteresseerd in wat ik doe’

Stien van Heusden:

‘Als ik wegga, zwaait hij

me altijd na’

3Beleef!

Beleef!

In contact

Colofon

Post, mail, tweet...

Beleef! is een tijdschrift voor mensen met een lichamelijke beperking en is een uitgave van Nationale Vereniging de Zonnebloem. Beleef! verschijnt in maart, juni, september en december.

Oplage 60.000 exemplaren. Verspreiding per adres. Speciaal voor mensen met een visuele- of leesbeperking is er ook een gesproken versie beschikbaar. Deze kun je met streaming beluisteren of als daisy-cd aanvragen bij Dedicon; bel voor beide opties 0486-486486.

Contact: Nationale Vereniging de Zonnebloem, t.a.v. Beleef!, Postbus 2100, 4800 CC Breda. Tel: 076-5646464 E-mail: beleef@zonnebloem.nl, internet: www.zonnebloem.nl Redactie: Natalie de Neef (hoofdredactie), Saskia de Jong (managing editor), Christel Geense (art-director) Concept&Realisatie: Bindinc. Custom Media

Sexy met rolstoelVoor een fotoshoot in het tijdschrift Interview kroop Kylie Jenner in een rolstoel. Het leverde het halfzusje van Kim Kardashian veel kritiek op. Terecht, of kun je het ook anders bekijken? Draagt een celebrity die een rolstoel gebruikt als modestate-ment bij aan positieve beeldvorming? Bijvoorbeeld aan het besef dat je je niet hoeft te schamen, omdat het iedereen kan overkomen? Gaan sexy en een rolstoel prima samen? Wij zijn benieuwd wat jij vindt. Laat het ons weten. Reageer op de stelling en licht je standpunt vooral toe.

Gondels, smalle boogbruggen en overal trappen. Ze maken Venetië beroemd, maar ook ontoeganke-lijk. Twee gonde-liers willen daar verandering in brengen en zame-

len via een website geld in voor de aanleg van rolstoeltoegankelijke kades. De eerste pier is net gereed. Bekijk het filmpje van een dolenthou-siaste gebruiker op www.gondolas4all.comVerbaas jij je ook wel eens over de (on)toegan-kelijkheid van publieke ruimtes? Maak een foto en post deze op de Zonnebloem Face- bookpagina. De leukste foto wordt geplaatst in Beleef!

Hoezo toegankelijk?

Doe mee

Onlangs ontving de redactie een bijzonder kaartje. De afzender is een mevrouw die aangeeft dat ze door veel tegenslagen het leven even somber inzag. Totdat ze in Beleef! begon te bladeren. “Ik lees over een jonge vrouw die leert met één arm te leven, over een entertainer met een dwarslaesie, over dappere mensen die zich niet laten kisten... Daar klaar ik van op. Wat een kanjers. Wat een voorbeelden! De boodschap van Beleef! is bij mij binnengekomen.” Namens de redactie: Dáár doen we het voor. Hartelijk dank voor deze kaart!

DAAR DOEN WE HET VOOR!

Laat celebri ty’s de

rolstoel vooral in de

spotlights zet ten!

Laat het ons weten en stuur een e-mail

naar beleef@zonnebloem.nl

Eens of oneens?

Fotografie: Steven Klein

4

Beleef!

Samen

Kees: “Na de middelbare school hadden we een paar keer contact over praktische dingen, zoals autorijles en Fokus-wonen. Later gingen we eens een hapje eten, naar de bioscoop of een festival. Het was telkens heel gezellig.” Leonie: “Het klikte zó goed dat we ons samen opgaven voor een citytrip van de Zonnebloem naar Londen. Dat is alweer zes jaar geleden. Ik vond het best spannend. Je vraagt je toch af of het op reis ook ‘werkt’. Gelukkig ging het super. We houden allebei van iets ondernemen, dingen beleven. Dat klikt.” Kees: “We hebben samen echt iets waardevols opgebouwd, en dat is

door de vakanties alleen maar versterkt. Op reis delen we een kamer, we gaan samen op pad, maar doen ook allebei ons eigen ding. Dat is het bijzon-dere van onze vriendschap.” Leonie: “Als ik een aankondiging zie van een leuk festival denk ik: wie zal ik vragen? Dan komt Kees als eerste bij me op. Hij staat overal voor open en is altijd vrolijk. Dat vind ik zo leuk aan hem.”

Kees (28) en Leonie (28) zaten op dezelfde middelbare school. Pas jaren later vonden ze elkaar weer terug door de Zonnebloem en ze werden goede vrienden én reisgenoten. Samen gingen ze naar Londen, Parijs en Toscane.

Post, mail, tweet...

Teks

t: M

anon

van

Wijn

en

Coverfoto: Marloes Bosch. Druk: Senefelder Misset BV. DoetinchemAuteursrechten voorbehouden: Overname van (delen van) artikelen kan uitsluitend na toestemming van de redactie. Wilt u Beleef! niet meer thuis ontvangen? Mail dan naar beleef@zonnebloem.nl

‘ We hebben echt iets waardevols opgebouwd’Tijdens tv-opnames voor

het Zonnebloempro-gramma ‘Er kan zoveel

meer’ pakte deelnemer Thea haar kans en vroeg André van Duin om een selfie met haar te maken. Het Van Gogh Museum deelde dit leuke moment op Twitter.

De Facebookpagina van de Zonne-bloem heeft 50.000 likes. Bedankt allemaal! Blijf ons volgen voor leuke filmpjes, foto’s en verhalen van deelnemers, en interessante wetenswaardigheden en tips!

De stelling in het lentenum-mer van Beleef! luidde: ‘Alle gebouwen in ons land moeten toegankelijk worden.’ Die mening ontlokte reacties zoals: • “Natuurlijk moet alles toe-gankelijk worden. Maar hoe los je dat praktisch op? Hoe overbrug je een behoorlijk hoogteverschil in een oude binnenstad, waar het vaak woekeren is met de ruimte?”

• “Ik vind het een slechte zaak dat in Nederland zo weinig gebouwen, instanties en horecagelegenheden toegankelijk zijn. In de VS zijn ondernemers verplicht om hun bedrijf toegankelijk te maken. Anders riskeren ze een gigantische boete en kunnen klanten een claim indienen. Die claimcultuur kennen wij (nog) niet.”

!Ook een bijzonder contact gelegd? Laat het ons weten! Mail naar beleef@zonnebloem.nl

Dikke duim

94% Eens 6% Oneens

Toptweet

5

Aan tafel met...

Funda Müjde ontmoet Daphne van den Broek

‘ Heerlijk om zo veel met sport bezig te zijn’

Beleef!6

‘ Heerlijk om zo veel met sport bezig te zijn’ Ze heeft een topsportmentaliteit, dat was na haar te vroege geboorte snel duidelijk.

Door complicaties moesten haar ouders vier keer afscheid van haar nemen, omdat artsen dachten dat ze het niet zou redden. Daphne van den Broek haalde het wel en hoe: ze zit in het Nederlands rolstoelbasketbalteam. Nu traint ze keihard om een plaats te bemachtigen in de selectie voor de Paralympische Spelen.

7Beleef!

Funda Müjde (1961) werd bekend als actrice door rollen in Medisch Centrum West, GTST en Vrouwenvleugel. In 2007 raakte ze in Istanbul bij een auto-ongeluk zwaargewond en liep een dwarslaesie op. De rolstoel weerhoudt haar er niet van te blijven acteren, presenteren en schrijven. Ze wordt ingehuurd als motivatiespreker en in 2014 fietste ze op een BerkelBike van Amsterdam naar Turkije. Ze werkt aan een boek over haar leven en een voorstelling die eind 2016 in het theater komt (fundam.nl). Op 16 juni doet ze mee aan de HandbikeBattle in Oostenrijk. handbikebattle.nl

Daphne van den Broek (1992) is bewegingsagoog. Ze werd te vroeg geboren en verloor haar rechtervoet door complicaties die een infectie veroorzaakten. Op haar 11de begon ze met rolstoelbasketbal, op haar 15de speelde ze haar eerste jeugd-EK in het Turkse Adana. Sinds 2014 traint ze fulltime op het Centrum voor Topsport en Onderwijs in Papendal. In hetzelfde jaar werd ze geselecteerd voor het Nederlands team. In 2015 maakte ze deel uit van de selectie die in het Engelse Worcester zilver won op het EK. Daarmee kwalificeerde het team zich voor de Paralympische Spelen Rio 2016.

8 Beleef!

Funda: “Je hebt een moeilijke start gehad. Komt daar je vechtersmentaliteit vandaan?”Daphne: “Ik denk het wel. Ik werd tweeënhalve maand te vroeg geboren. De meeste baby’s die dat destijds over-

kwam stierven, maar ik bleef leven. Mijn ouders hebben tot vier keer toe afscheid van me moeten nemen, omdat de artsen dachten dat ik zou overlijden. Dat gebeurde niet. Ik bleef gewoon leven.”Funda: “Hoe kwam het dat je je been kwijtraakte?”Daphne: “Toen een infuus in mijn rechterlies een bloedprop veroor-zaakte, hadden de artsen dat te laat in gaten. Mijn rechtervoet stierf af en mijn rechterbeen is klein gebleven.”Funda: “Jeetje. Dus je hebt een beperking vanwege een medische fout?”Daphne: “In principe wel, maar mijn ouders hebben er nooit werk van gemaakt. Zij hadden niet het gevoel dat er sprake was van verwijt-baar handelen. Eigenlijk denk ik er nooit over na. Ik heb er vrede mee. Voor mijn gevoel ben ik zo geboren. Ik weet niet anders.”Funda: “Je gebruikt nu een rolstoel. Is dat altijd zo geweest?”Daphne: “Ik heb ook een prothese gehad, maar dat vond ik een ver-schrikkelijk ding. Ik kon er wel mee lopen, maar had nooit mijn handen vrij omdat ik krukken nodig had. Bovendien moest ik bij die prothese een korset dragen, dat heel vervelend zat. Mijn ouders hoopten dat ik de prothese bleef gebruiken, omdat ze wilden voorkomen dat ik het lopen zou verleren en spijt zou krijgen. Maar halverwege de dag was ik doodmoe van dat zware ding aan mijn been. Als je eenmaal een rolstoel gebruikt, is het moeilijk om weer te wennen aan lopen met een prothese. Vanaf mijn 13de wilde ik dat niet meer. Ik had met mijn ouders afgesproken dat ik het ding tot de lunch zou dragen, maar als ik ’s morgens op school kwam, gooide ik het uit en ging lekker ver-der in de rolstoel. Toen mijn ouders dat in de gaten kregen, lieten ze de keuze aan mij.”Funda: “En nu, heb je spijt dat je het lopen met een prothese hebt opgegeven?”Daphne: “Ik vind het dubbel. Ik kan nu niet gemakkelijk een trapje op, met een prothese kan dat wel. Aan de andere kant heb ik nu altijd mijn handen vrij, omdat ik geen krukken nodig heb. En ik ben niet halverwege de dag bekaf omdat met een prothese lopen zoveel energie kost. Misschien zou ik het weer eens moeten proberen, want de tech-niek is inmiddels tien jaar verder. Er zijn vast lichtere modellen.”

Meten met anderenFunda: “Er is een leuk toeval. Jij speelde je eerste Europees Kam-pioenschap van de jeugd in 2008 in Adana, mijn geboorteplaats! Rolstoelbasketbal is daar een belangrijke sport. Hoe was het om er te spelen?”Daphne: “Dat was een belevenis! Er kwamen drommen mensen op af en het publiek op de tribune was ongelooflijk fanatiek. Zoiets had ik nog nooit meegemaakt. Ik vond het geweldig.”Funda: “Waarom koos jij op je 11de voor rolstoelbasketbal?”Daphne: “Ik wist niet dat er zoiets als gehandicaptensport bestond, daarom deed ik altijd met de rest mee. Ik heb een tijdje getennist – met die prothese – maar was altijd minder snel dan de rest. Ik ben best fanatiek, dus dat frustreerde me enorm. In groep acht deed ik mee aan

een clinic rolstoelbasketbal en dat was het helemaal voor mij. Eindelijk kon ik me meten met anderen. Eindelijk was ik gelijk.”Funda: “Ik heb een tijdje rolstoelbasketbal gespeeld in een team met alleen maar mannen. Ik vond het zo ruw! Af en toe had ik het gevoel dat ik in de botsauto’s zat. Ik werd zó bang dat ik mijn handen zou bezeren, dat ik ermee ben gestopt. Omdat ik mijn benen niet kan ge-bruiken, zijn mijn handen en armen des te belangrijker voor me. Hoe ervaar jij dat?”Daphne: “Dat ruwe heb je bij de dames ook. Soms lok ik het uit, door bijvoorbeeld te remmen waardoor er iemand op me knalt en mijn team voordeel krijgt. Dat is het spelletje. Nee, ik ben niet bang. Het is juist een onmisbare uitlaatklep voor me. Ik vind het een heerlijke sport.”

Focus op RioFunda: “Ik doe op 16 juni mee aan de HandbikeBattle in Oostenrijk. Als training doe ik aan krachtsport en fiets ik elke dag een stuk. Hoe train jij?”Daphne: “Ik train elke dag, ’s morgens en ’s middags. Ik krijg afwis-selend bal- en krachttraining. Ik vind het heerlijk om er zoveel mee bezig te zijn.”Funda: “Je woont en traint in Papendal. Heb je nog tijd voor een

sociaal leven of de liefde?”Daphne: “Ja hoor, er blijft tijd genoeg over. Verkering heb ik niet – ik ben niet zo snel verliefd – en mijn focus ligt op Rio. Namens Nederland mag een team naar de Paralympics. Eind mei is de selectie bekend gemaakt. Er is nu nog 1 plek over. Samen met twee andere ben ik

daarvoor in de running. Ik ben ontzettend hard aan het trainen, want ik wil natuurlijk heel graag mee.”Funda: “Ik duim voor je! Maar als je niet wordt geselecteerd, wat dan?”Daphne: “Daar durf ik niet aan te denken. Dat zal een gigantische teleurstelling zijn, maar daar ben ik nu niet mee bezig. Dat zie ik dan wel.”Funda: “Je bent in 2014 afgestudeerd als bewegingsagoog, maar sindsdien sport je fulltime. Heb je al eens gewerkt?”Daphne: “Ik had op mijn 17e een bijbaantje, achter de kassa in een supermarkt. Omdat iedereen werkte, wilde ik dat ook. Ik heb me nooit anders gevoeld, totdat ik ging solliciteren. In een sollicitatiebrief is niet te zien dat je een beperking hebt. Als ik in mijn rolstoel aan kwam rol-len, zag ik mensen schrikken. Vervolgens kreeg ik te horen dat er een geschiktere kandidaat was. Eigenlijk neem ik aan dat men een meisje in een rolstoel niet zag zitten. Dat kassabaantje kreeg ik uiteindelijk omdat de baas van de supermarkt in onze wijk me kende en het me gunde. Toch vraag ik me soms af hoe het straks moet. Of ik leuk werk zal kunnen vinden, of mensen het me gunnen? Tegelijkertijd heb ik er alle vertrouwen in dat het wel zal loslopen. Voorlopig lekker ballen – én duimen dat ik geselecteerd word voor de Paralympische Spelen!”

Teks

t: D

ebor

ah L

igte

nber

g Fo

togr

afie:

Jan

ita S

asse

n

‘Rolstoelbasketbal was het helemaal voor mij.

Eindelijk kon ik me meten met anderen’

!Ben jij in voor een stevig gesprek? Geef je dan op als Funda's volgende gast. Stuur een mail met je motivatie naar: beleef@zonnebloem.nl

9Beleef!

Test WeerribbenNico Bergman (40): “Ik ben zo’n beetje opgegroeid op het water. Dit dagje Weer-ribben is mijn eerste vaart op een elektri-sche boot, maar voelt als thuiskomen. Het is zo stil: je hoort alleen vogels fluiten en riet wuiven. De Groene Wensboot is vol-ledig aangepast en te huren met familie of vrienden. Vanaf de steiger rijd je zo de boot in, want een deel van de vloer kan omhoog en omlaag. Alles wat je maar wenst is aan boord: een keukentje, een aangepast toilet en een plafondlift voor wie op de stretcher wil liggen. Ik zit het liefst in het stuurhuis. Het stuurkastje kan op je rolstoelblad wor-den vastgezet, zodat je met het pookje kunt sturen.” groenewensboot.nl

Test RandmerenMevrouw Goedhart (89): “Ik woon in Almere Haven. Dat ligt aan het Gooimeer, een van de randmeren in Flevoland. Als de zon schijnt, zit ik graag met mijn kinderen op een terras aan de waterkant. Lekker bootjes kijken. Een rondvaart maken is nóg leuker. Deze boot is bijzonder goed toegankelijk. Ik kan zelf met de lift naar het zonnedek, waar je eerste rang zit. Mooi meegenomen als we een kolonie flamingo’s passeren!” rederij-randmeer.nl

Test Loosdrechtse Plassen Anita Janssen (54): “Mijn kinderen zijn zeilfanaten. Omdat ik een rolstoel gebruik, dacht ik dat zeilen voor mij geen optie is.

Totdat ik ging nachtzeilen met Stichting Sailwise. Vanaf hun vakantiewoning op een eiland in de Loosdrechtse Plassen rol je zo naar de steiger. Een tillift helpt je aan boord. Daar zit je veilig, dankzij al-lerlei kussens en riempjes. Het motto van Sailwise is: jij zegt wat je wilt en wij zorgen dat het kan. De volgende dag zeilde ik dus alleen in een bootje. Dat is enorm vermoei-end, maar geeft veel voldoening. Dat ik in staat ben om kapitein te zijn van mijn eigen schip, doet me goed. Even denk je niet aan je rolstoel en ben je gewoon een waterspor-ter die geniet van het zeilen.” sailwise.nl

Test KagerplassenPieter Posthuma (56): “Op de Kaager-vaaring ervaar je de Kagerplassen op-timaal. Vertrekpunt van de aangepaste fluisterboot is Kaag, een pittoresk dorp dat een bezoekje waard is. Onderweg zie je de mooiste waterplanten en vogels, terwijl een verhalenverteller er boeiend over vertelt. Aan boord is alles toegankelijk, je kunt zelfs sturen vanuit je rolstoel. Onderweg picknicken, zwemmen of de kroeg in? Het kan allemaal! Op de website is te zien voor hoeveel (elektrische) rolstoelen er plaats is.” kaagervaaring.nl

Test BiesboschFrancien van Glabbeek (55): “Dit schip vaart op energie van zonnepanelen. Via een brede brug met leuningen ga je aan boord. Daar is alles verrassend comfortabel

en toegankelijk. Zoals het zonnedek, dat bereikbaar is met een rolstoellift. Ik vaar zelden, dus dit is voor mij echt een beleve-nis. Ik heb al zes ijsvogels geteld. Van al die verschillende vogelsoorten kan ik enorm genieten. Uniek is de burcht die bevers in het water hebben gebouwd!” Fluisterbootje Balsemien is te besturen vanuit jerolstoel. Er passen twee rolstoelen aan boord. biesboschcentrumdordrecht.nl

Test OosterscheldeJan Kosten (50): "Mijn beste vriend heeft mij, als rolstoelgebruiker, gevraagd te hel-pen hun schip aan te passen. Met uitzonde-ring van het bovendek is het MPS Adriana prima toegankelijk. Op het open achterdek kun je de Oosterschelde voelen en bijna letterlijk proeven. Want je kunt ook lekker eten aan boord: vers gevangen mosselen, kreeft en oesters. Wie wil kan zelf een hengel uitgooien. Onderweg passeren we mosselkotters en kun je zien hoe de netten worden opgehaald. Tijdens een zeehonden-tocht, bij laag water, kun je zeehonden op de zandbanken zien liggen. De boot is af te huren, maar je kunt je ook inschrijven voor een vaartocht.” marstrand.nl

Zeilen in je eigen bootje, of zelf het stuurwiel hanteren. Flamingo’s en zeehonden spotten vanaf een comfortabel dek. Op de Nederlandse wateren valt veel te beleven, ook als je gebruikmaakt van een rolstoel. Beleef! maakt een rondje langs meerpalen om waterliefhebbers naar hun ervaringen te vragen.

Hoe toegankelijk is

waterTe

kst:

Man

on v

an W

ijnen

Illu

stra

tie:

Sas

kia

Ras

ink

!

1 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6

Help mee en vul de Ongehinderd-app. Gratis te downloaden via de appstore of Play store.

Het Nederlandse

10 Beleef!

‘Onderweg picknicken, zwemmen of de kroeg in?

Het kan allemaal!’!11Beleef!

Op maat

12 Beleef!

Je kunt op veel manieren op stap met de Zonnebloem. Daarom houdt Janet Bijland (61) de website van de Zonnebloem scherp in de gaten voor leuke uitjes. Ze deed mee aan een actie en won een

ballonvaart. Ze beleeft een middag om nooit te vergeten.

‘Wat een sensationele belevenis!’

Eropuit... in de Zonnebloemballon

Een vrijwilligster van de Zonnebloem begeleidt Janet tijdens deze onver-getelijke middag.

De Zonnebloemballon vaart af vanuit Breda.

Janet: "Ik vind het best spannend, vooral omdat ik hoogtevrees heb."

Beleef! 13

Vanuit haar woonplaats Driebergen is het even rijden naar Breda, waar de ballon zal afvaren. Dat geeft Janet Bijland (61) volop tijd om stil te staan bij de vlinders in haar buik. “Vandaag gaat het gebeuren,

dacht ik meteen toen ik vanmorgen wakker werd. Ik vind het best spannend, vooral omdat ik hoogtevrees heb. Maar ik heb er ook veel zin in. Ik hou wel van een avontuur.”Dat je met de Zonnebloem individueel op stap kunt, is voor Janet een uitkomst. “Ik vind het fijn om zelf wat te kunnen ondernemen, zonder me ergens druk om te hoeven maken. Er hoeft niemand mee om me te helpen, want de Zonnebloemvrij-willigers zorgen voor alles. Heerlijk, dat gevoel van vrijheid. Ik heb hartstikke leuke vrienden hoor, maar ik ga graag op stap wanneer het mij uitkomt. Dat maakt de Zonnebloem mogelijk.” De rimpelingen van de Waal lijken gezellig met de auto mee te kabbelen. “Ik hou van water”, zegt Janet, terwijl ze naar buiten tuurt. “Naar de zee kan ik eindeloos kijken, maar dicht erbij

komen lukt mij alleen niet meer. Daarom ga ik graag naar de stranddagen van de Zonnebloem. Het liefst zit ik dan met mijn voeten in de branding.” Ze heeft ook eens een paradijselijke vakantie beleefd op het Zonnebloemschip. “De vrijwilligers staan continu voor je klaar. Ongelooflijk. Zo’n zorgzaamheid maak je nergens anders mee.”

HoogtevreesDe tweede brug naar het zuiden biedt een mooi uitzicht over de Bergsche Maas. “Straks hang ik daar ergens in de lucht”, lacht Janet. “Dat ik ooit in een luchtballon zou zitten, had ik niet durven dromen. Mijn vader wilde het dolgraag, maar het is er nooit van gekomen. In mijn omgeving reageerde iedereen ver-baasd: ‘Jij in een luchtballon? Zo lang kun je toch niet staan?’ De monden vielen open toen ik antwoordde dat ik lekker kon zitten.

‘De doodse stilte boven maakt het extra bijzonder’

Naam: Janet BijlandLeeftijd: 61Is: ZonnebloemdeelnemerHoudt van: de zee en thrillersWoont: in een appartement in Driebergen

Teks

t: M

anon

van

Wijn

en F

otog

rafie

: Jos

hua

Roo

d

Een aangepaste luchtballon is ook wel heel bijzonder. Geweldig dat de Zonnebloem dit mogelijk maakt.”De chauffeur kondigt aan dat we er zijn. Janet stapt in de rolstoel die al klaarstaat. “Ik voel ze weer hoor, de vlinders”, roept ze als ze de ballon in een weiland ziet liggen. “Wat is-ie enorm!” Na het opblazen is zover: tijd om in te stappen en op te stijgen. Janet zegt dat ze comfortabel zit. “Omdat je achter de wand zit, voel je je veilig en heb je toch een geweldig uitzicht. Ongelooflijk, zo ver als je over de landerijen kunt uitkijken. Je ziet de mensen kleiner worden. Ze zwaaien naar me. En ik heb helemaal geen last van hoogtevrees!”Ze had nog wel langer willen varen, verzucht ze als de ballon uiteindelijk een zachte landing maakt. “Wat een sensationele belevenis! De doodse stilte boven maakt het extra bijzonder. Ik heb nog tegen mijn vader gefluisterd: zie je mij zitten hier?” Ze is moe, maar voldaan, zegt ze. “Als ik mijn ogen dichtdoe, heb ik het gevoel of ik weer daarboven zit. Hier ga ik nog dagen van dromen, dat weet ik zeker. Het is onvergetelijk.”

!Ook op pad met de Zonnebloem? Kijk op zonnebloem.nl/evenementen

Janet: "Dat ik ooit in een luchtballon zou zitten, had ik niet durven dromen."

14 Beleef!

actief

Benieuwd hoeveel je zelf moet bijdragen aan zorg vanuit de Wmo? Met de nieuwe app van het CAK (Centraal Administratiekantoor) kun je het zelf uitzoeken. Wel zo handig om te weten waar je aan toe bent. Zeker nu gemeenten zelf de hoogte van je eigen bijdrage mogen bepalen. De ‘EB app Wmo’ is beschikbaar voor Android en iOS.

Knusse theatertentjes, openluchtconcer-ten en gezellig buiten eten en drinken

aan de voet van de Sint-Jan. Van donderdag 4 t/m zondag 14 augustus

is de Parade in Den Bosch onder-gedompeld in het jaarlijkse festival

Boulevard. Het festival wil toegankelijk zijn voor ieder-

een en biedt dit jaar voor het eerst voorstellingen aan met

gebarentaal, ringleiding en audiodescriptie. Tips en

suggesties zijn van harte welkom. Dus ga je festival-len? Deel je ervaringen via

festivalboulevard.nl

Wil je dat jouw buurtsuper toegankelijker wordt? Deel dan jouw ervaringen via het onderzoek op de website van Winkeltoe-gankelijkheid en geef in één klik aan wat jouw grootste ergernis is. Ga naar ‘oproep aan supermarktklanten’ (of tik ‘oproep’ in als zoekterm) op winkeltoegankelijkheid.wordpress.com.

Ook als je minder mobiel bent, zijn er genoeg redenen om naar buiten te gaan. Zeker in de zomer. Beleef! geeft tips.

Teks

t: M

anon

van

Wijn

en

Getest op toegankelijkheid!

Voorstellingen met gebarentaal

FESTIVALLENWaar een wiel is…BELEVEN

App voor eigen bijdrage

Buurtsuper toegankelijk!

Middelkerke is een gezellige badstad op slechts 2,5 uur rijden vanaf Utrecht. Een ideale basis voor uitstapjes naar Brugge, Nieuwpoort of Oostende. Of zeehonden spotten in Sea Life in Blankenberge. Gewoon lekker lui-eren aan het strand kan natuurlijk ook. Er loopt een verhard pad vanaf het Casi-noplein en er zijn allerlei toegankelijke voorzieningen, zoals sanitair, omkleed-ruimte en strandrolstoelen. Wie liever een duik neemt in het zwembad kan dat doen bij het Duinenbad. Een fijn logeeradresje in Middelkerke is hotel Middelpunt. Het ligt op wandelafstand van het strand en is volledig toeganke-lijk. middelpunt.com

Aan zee

Wie Beleef!-columnist Jaap Bressers live wil zien, kan op 1 juli terecht in De Enck in Oirschot. Jaap Bressers geeft daar samen met singer/songwriter Tom Meulman een theatervoorstelling gebaseerd op zijn boek ‘Waar een wiel is, is een weg’. € 25,- Kaarten via: deenck.nl

MEEDOEN

REKENEN

OVERNACHTEN

15Beleef!

Beleef!

Rolstoelauto

Ruim 1000Xverhuurd

Update Nieuws en achtergrond van de Zonnebloem

25 juni, 2 en 9 juli: Zonnebloem stranddagen met

verschillende typen strandrolstoelen

27 juni: Jaarverslag online op zonnebloem.nl/jaarverslag

6 augustus: Canal Parade Gay Pride

11 augustus: Vaar mee in de aangepaste Zonnebloem-

ballon (zie pag. 16)

29 augustus: Geniet van muziek op Strandfestival Zand in

Almere

10 september: Nationale Ziekendag

22 september t/m 1 oktober: Week tegen Eenzaamheid

30 september: Laatste kans om Zonnebloemloten te kopen op zonnebloem.nl/loterij

NB. Kijk voor alle andere landelijke evenementen op: zonnebloem.nl/evenementen

Zonnebloemagenda

Niet vergeten!

In juli 2014 is de Zonne-bloemauto geïntroduceerd. En nu kun je deze rolstoel-auto al op maar liefst 25 locaties in Nederland huren. De auto is inmiddels al ruim duizend keer gehuurd voor een trip in binnen- of buiten-land. Enkele reacties:“Toen ik hoorde dat ik niet meer beter zou worden, wilde ik nog één keer terug naar mijn ‘roots’. Hiervoor heb-ben we de Zonnebloemauto

gehuurd. Ik ben heel dankbaar dat ik deze plekken nog

heb mogen zien.”“We hebben onze

familie en vrienden weer kunnen opzoeken. Zonder

de Zonnebloemauto was dit niet gelukt.”“Dit is echt een aanwinst. Zeker als je kinderen of klein-kinderen hebt, is het leuk om met z’n allen te rijden.”“Dit is pas écht je eigen plan trekken.”Kijk voor informatie en locaties waar je de auto kunt huren op zonnebloem.nl/zonnebloemauto

OP NAAR EEN TOEGANKELIJKER NEDERLANDDe Zonnebloem werkt aan een toegankelijker Nederland. We doen onderzoek, geven workshops en delen onze bevindingen met musea, pretparken en dierentuinen. Hiervoor werken we samen met onder meer Paleis Het Loo, het Van Gogh Museum, Keuken-hof en Safaripark Beekse Bergen. De Zonnebloem heeft bijna zeventig jaar ervaring met het organiseren van dag-jes uit en sinds 1962 bieden we aangepaste vakanties aan voor mensen met een lichamelijke beperking. Noud van Rooij, directeur van de Zonnebloem: “Vaak zijn kleine, betaalbare aanpassingen al grote verbeteringen voor rolstoel-, rollator- en scootmobielgebruikers. Wij zeggen niet voor niets: er kan zoveel meer dan je denkt.”

16 Beleef!

Teks

t: M

anon

van

Wijn

en

Naam: Carolien van Os Leeftijd: 28 Werk: eigenaar van een dansstudio in BodegravenIs: projectvrijwilliger sinds 2015

“Op mijn 21ste heb ik een dansschool overgeno-

men. Daar ben ik erg druk mee. Toch had ik het

gevoel dat ik iets extra’s wilde doen. Ik vind dat ik

bevoorrecht ben, omdat ik gezond ben en kan doen

wat ik wil. Ik wilde graag iets voor een ander beteke-

nen. Toen ik de Zonnebloem op televisie zag, dacht

ik: ik bel eens op. Toevallig startte kort daarna een

project waarbij je met z’n tweetjes iets leuks naar

keuze kunt doen. Ideaal voor mij, omdat je samen

een uitje kunt plannen en niet gebonden bent aan

vaste momenten. De eerste keer ben ik met een

jonge vrouw naar een tuincentrum geweest. Dat was

erg leuk. Ik heb dit gedeeld op Facebook, omdat

jongeren vaak niet weten dat je als projectvrijwilliger

mee kunt met de Zonnebloem. Binnenkort ga ik

weer met iemand op pad. Lekker wandelen in het

park, een terrasje pakken. We hopen op mooi weer.

Ik ben blij dat ik deze stap heb gezet. Ik geef een

ander een goed gevoel, en mezelf ook.”

Vrijwilliger vertelt

Kans op 15.000 euro!

54.661abonnees

ontvangen Beleef! ‘Ik geef een ander

een goed gevoel, en mezelf ook’

Nieuwe commercialOnze nieuwe commercial is in mei en juni volop te zien geweest op tv en internet. We laten hierin het belang van het Zonne-bloemwerk zien en roepen op ons werk te ondersteunen met

donaties. Spotje ge-mist? Eind augustus en begin september is het opnieuw te zien op SBS6, Net5 en Veronica. Je kunt het ook bekijken op youtube.com/zonne-bloemvideo

Ons werk steunen en kans maken op een leuke prijs? Speel mee met de Zonnebloemloterij! Je hebt al een lot voor 2 euro. Om zo veel mogelijk loten te verkopen, kom je onze vrijwilligers tot half september overal tegen: voor de supermarkt, op de bra-derie en op straat. Met de opbrengst maken we allerlei uitstap-jes, vakanties en projecten mogelijk, zoals de Zonnebloemauto. Speel mee en maak kans op de hoofdprijs van 15.000 euro of een van de andere 5.019 geldprijzen. Als je je lot registreert op de website, ontvang je als dank een exclusieve aanbieding

van Specsavers, zoals 20 procent korting op een (zonne)bril naar keuze. Kijk op

zonnebloem.nl/loterijSpeel bewust, 18+

17Beleef!

Petra en RonnyAntwerpen

Actief

Genieten in een drijvend hotelPetra Kaal (49) wordt fulltime verzorgd door haar man. Alleen tijdens een Zonnebloemreis is hij echt vrij en kunnen ze samen vakantie vieren. Vooral varen met het vakantieschip is hen geweldig goed bevallen. “De vrijwilligers doen alles voor je.”

“Mijn man en ik gaan graag op vakantie, maar het bleek lastig om iets geschikts te vinden. Tot we de Zonnebloemreizen ont-dekten. Ik kende de Zonnebloemafdeling in onze woonplaats wel, maar wist niet dat er ook zo’n gevarieerd vakantieaanbod is. Ondertussen hebben we busreizen gemaakt naar Trier, Spa en het Zwarte Woud, en twee bootreizen. Vorig jaar hebben we door Nederland en België gevaren. Daar zagen we eerst een beetje tegenop. Nederland, wat

valt daar nou aan te ontdekken? Het werd onze leukste reis ooit. Na het vertrek uit Arnhem voeren we langs Nijmegen, dicht bij onze woonplaats. Maar vanaf het water oogt alles compleet anders. Dat heeft ons enorm verrast. Je ervaart je omgeving op een totaal andere manier. Je ontdekt tuinen van slaperige dorpjes langs de waterkant en stuwen waarin sluizen het waterpeil rege-len. Vooral de aankomst in Antwerpen was indrukwekkend, met al die kolossale zee-

‘Als ik de rust over hem heen zie komen, doet mij dat goed’

schepen en havenbekkens. De stad zelf is ook de moeite waard. We hebben er gezellig gewinkeld en een terrasje gepakt. Ik zie mijn man nog zitten, met zijn Belgisch biertje. Thuis wil hij nuchter blijven voor het geval er iets gebeurt en hij met mij naar het ziekenhuis moet. Echte vrije tijd heeft hij eigenlijk nooit. Heerlijk om hem onbezorgd van zijn biertje te zien genieten."

Zorg loslaten"Tijdens een Zonnebloemreis kunnen we samen voor de volle honderd procent genieten. De vrijwilligers geven mij dan mijn medicijnen, helpen me in bed en was-sen me, terwijl hij geniet van zijn koffie. Hij

18 Beleef!

Haven van Antwerpen

Vuurtoren van Hellevoetsluis

Nijmegen

!

Genieten in een drijvend hotelTe

kst:

Man

on v

an W

ijnen

ik voel me vreselijk verwend. Dat is echt onbetaalbaar. Het schip is ook een feest. Het eten wordt mooi opgediend in een eetzaal die oogt als een sfeervol ingericht restaurant. Er is een zithoek met lekkere banken en een leestafel met tijdschriften waar je je even terug kunt trekken. Je hebt er alles wat je maar wensen kunt. Het is net een drijvend hotel!”

kan de zorg dan helemaal loslaten. Als ik de rust over hem heen zie komen, doet mij dat ook goed. Op mijn twaalfde kreeg ik pijnklachten. Ik bleek posttraumatische dystrofie te hebben en gebruik vanaf mijn 19de een rolstoel. Op een gegeven moment moest ik stoppen met mijn vrijwilligerswerk op een basisschool omdat ik te veel pijn en te weinig energie had. Nu kan ik alleen mijn rechterarm nog een beetje bewegen. Mijn man is een paar jaar geleden gestopt met werken om voor mij te zorgen. We veronderstelden dat het moeilijk zou worden als hij elke dag thuis zou zijn, maar we hebben het gezellig samen. We raken nooit uitgekletst en gaan graag op

pad: een eindje wandelen, winkelen in een leuke stad of naar het theater. Maar alleen vermaak ik me ook prima. Ik gebruik mijn tablet om te puzzelen en te mailen, ik lees veel en ben verslaafd aan lego. Soms ligt de hele tafel vol steentjes en ga ik op in een auto die ik wil bouwen.”

Vreselijk verwend“Voor mij is een onbekende aan mijn bed altijd weer even wennen, maar de verzor-genden zijn stuk voor stuk schatten. Het ijs was zo gebroken. Ze doen alles voor je en lijken er nog lol in te hebben ook. Werkelijk niets is ze te veel. Ze douchen me elke dag, wat nogal een onderneming is, want ik ben geen kleintje. Muziekje erbij, kaarsjes aan,

Wil je dit jaar nog met de Zonnebloem op vakantie? Bekijk dan snel de laatste beschikbare plekken op zonnebloem.nl/lastminutes

19Beleef!

‘Enthousiasme sleept je mee’

Sport heeft Arjo Wijnhorst veel gebracht. Vooral

veel lol, en dat gunt hij andere mensen met

een beperking ook. Hij bedacht een app waarmee met één druk op de knop

te zien is waar je in je eigen buurt kunt sporten.

“Het aanbod is er. Je hoeft alleen maar op pad om het te ontdekken.”

Beleef!20

Teks

t: M

aria

Aar

ts F

otog

rafie

: Mar

loes

Bos

ch

Mijn inspiratie

“Ik ben gaan sporten door een klasgenoot van de lagere school die aan rolstoelhockey deed. Hij sleepte me mee in zijn enthousias-me. Ik raakte er snel aan verknocht. Ik heb op een hoog niveau wedstrijden gespeeld en was manager van de Nederlandse rolstoelhockey-ploeg. Als je eenmaal hebt ontdekt dat iets leuk is, zet je zelf wel de volgende stap. Dat sporten gezond is en bijdraagt aan de participatie weten de meeste mensen met een beperking wel. Lol er in hebben, samen met anderen plezier maken, is voor mij de belangrijkste drijfveer om te sporten. Anders ervaar je de andere voordelen immers ook niet. Maar waar twee op de drie Nederlan-ders op de een of andere manier aan sport of beweging doen, is dat bij mensen met een beperking jammer genoeg slechts één op de drie. En dat lage percentage is niet te wijten aan een gebrek aan faciliteiten, ook al zou je dat misschien veronderstellen. Voor negen op de tien mensen met een beperking bestaat wel degelijk een geschikte sport, maar dat weten ze niet. Gewoon, omdat ze zich er ooit bij hebben neergelegd dat sporten met hún beperking uitgesloten is. Een afgesloten hoofdstuk.” Nieuwe ervaringen “Ik herken dat wel. Ik vraag me ook wel eens af: gaat dat wel lukken met mijn beperking? Ik had het bijvoorbeeld met autorijden. Rijles nemen kwam niet in mijn hoofd op, totdat een vriend zijn rijbewijs haalde in een aangepaste auto. Als hij met zijn beperking kan autorijden, waarom zou ik het dan niet proberen, vroeg ik me toen af. Je realiseert je vaak niet wat allemaal mogelijk is, simpelweg omdat je het nooit hebt gezien of er nooit bij hebt stilgestaan. Ik ben gaan rolstoel-hockeyen en autorijden omdat anderen me meesleepten. Ze hebben me geïnspireerd, waarschijnlijk zonder zich er bewust van te zijn. Want je moet je wel open durven stellen voor nieuwe ervaringen en vervolgens moet je zélf op pad om het allemaal te ontdekken. Zo heb ik vorige zomer voor het eerst gezeild. Ik heb me laten meeslepen door mensen die ik kende van mijn werk. Ik hou van water en van zwemmen, maar ik veronderstelde altijd dat zeilen voor mij niet was weggelegd. Je moet ervoor uit je rolstoel en uit je comfort-zone komen, en je overleveren aan de elemen-ten. Tot mijn verrassing vond ik het juist heel !Kijk voor het aangepaste

sportaanbod bij jou in de buurt op unieksporten.nl of download de app via de website.

bevrijdend om het samenspel van wind en water te ervaren. Het smaakt naar meer. Durf eens iets uit te proberen. Het kan veel opleveren, is mijn ervaring. Dat was ook mijn belangrijkste drijfveer om een jaar of zeven geleden vanuit een gespreid bedje in de accountancy een studie sportmanagement te gaan volgen. Daardoor heb ik nu deze mooie baan als coördinator aangepast sporten. Ik wil mensen met een beperking stimuleren te gaan sporten, omdat het mijzelf zo veel heeft gebracht. Ik heb een aantal basisvaardighe-den geleerd, zoals winnen en verliezen. Het heeft me geholpen om te worden wie ik ben.” Mogelijkheden “Niet opgegeven bij de eerste de beste tegen-slag sluit ook aan op de mentaliteit waarmee ik ben opgevoed. Eigenlijk besefte ik al op de lagere school dat ik naar mijn mogelijkheden moest kijken in plaats van naar onmoge-lijkheden. Net als de meeste jongetjes had ik toen vriendjes die voetbalden. Door mijn spierziekte (SMA, spinale musculaire antro-fie; red.) was dat voor mij uitgesloten. Maar zíj kunnen niet rolstoelhockeyen, bedacht ik dan. We hebben allemaal wel iets wat we niet kunnen.De website en de app laten zien dat er voor bijna iedereen wel een sport bestaat, ook voor iemand met een bijzondere beperking. Ik hoop dat het mensen aanzet tot actie. Komend najaar willen we de app uitbou-wen met een community, zodat mensen de mogelijkheid hebben met elkaar in contact te komen. Verenigingen doen veel om mensen met een beperking binnen te halen. Op de adressen die in de app zijn opgenomen, staan trainers en coaches klaar om hen te begelei-den. Maar uiteindelijk kunnen mensen met een beperking het beste elkáár inspireren en motiveren om te gaan sporten. Ik hoop dat men elkaar dankzij de app weet te vinden. Zelf ben ik tenslotte ook gaan sporten omdat ik toevallig iemand kende die aan rolstoel-hockey deed. Zo gaat dat: iemand die enthou-siast is, sleept je mee.”

21Beleef!

UitgelichtMeer weten over gezonde voeding

Vol vezelsVoedingsvezels dragen bij aan een verzadigd gevoel na het eten en zorgen voor

een goede spijsvertering en stoelgang. Ze voorkomen obstipatie, aambeien en

uitstulpingen van de dikkedarmwand. Voldoende vezels eten hangt bovendien

samen met minder kans op hartziekten, een beroerte, darmkanker, borstkan-

ker en diabetes type 2. Vezelrijke producten zijn groenten, fruit, aardappelen,

volkorenbrood, zilvervliesrijst, ontbijtgranen, peulvruchten en noten.

Websites voor onafhankelijke informatie die helpt bij het maken van gezonde keuzes:1. voedingscentrum.nl: dé autoriteit op gebied van

gezond eten. Hier vind je de nieuwe Schijf van Vijf en kun je je persoonlijke voedingsmeter bijhouden.

2. consumentenbond.nl: veel testen, feiten en fabels over gezond eten.

3. voedingnu.nl: een neutraal platform over voedings-keuzes, met aandacht voor voeding en ziekte.

Gezond kiezen

50% van de bevolking gebruikt in de winter voedings- supplementen (Bron: volksgezondheidenzorg.info)

86% van de Nederlanders eet

één of meer dagen per week geen vlees en is

dus flexitariër.(Bron: Natuur

en milieu)

Informatie en achtergrond over een actueel thema

Feit of fabel?Met vezels verrijkt witbrood is net zo gezond als volkorenbrood.Fabel: volkorenbrood bevat meer vezels en be-langrijke voedingsstoffen.

3x minder zout etenEtiket lezen: natrium en zout worden in de praktijk door elkaar gebruikt. Op het etiket staat het zoutgehalte vaak vermeld als natrium per 100 gram. 0,4 gram natrium is gelijk aan 1 gram keukenzout. Bekijk het etiket van voorver-pakte producten en vergelijk verschillende producten. Door etiketten te vergelijken kun je voor minder zoute varianten kiezen.Boodschappen doen: kies voor mineraalzout. Dit bevat 40 procent minder natrium dan keukenzout en daarnaast mineralen, zoals kalium en magnesium.Zuinig zijn met: brood, vleesproducten en kaas zijn de belangrijkste bronnen van zout in onze voeding.

Feit of fabel?Je wordt minder snel dik van honing dan van gewone suiker.Fabel: alle soorten suikers leveren 4 kilocalorieën per gram. Veelvoorkomende soorten suiker zijn: kristalsuiker, glucosestroop, glucosefructosestroop, honing, siropen en fruit.

22 Beleef!

Feit of fabel?Diepvriesgroenten bevatten minder vitaminen dan verse groenten.Fabel: diepvriesgroente bevat net zo veel vitaminen als verse groenten. Binnen een paar uur na de oogst wordt de groente verwerkt.

Etiket lezen: er zijn maar liefst 50 verschillende benamingen voor suiker. Je kunt de lijst vinden op de website van de consumentenbond. Boodschappen doen: de gratis Suiker-teller App laat van honderden voedings-middelen zien hoeveel suiker ze bevatten en of ze geschikt zijn voor een suikerarm dieet. Suikervrij: wie volledig suikervrij wil eten, moet ook afzien van fruit, mais, tomaten, melk, ontbijtgranen en brood.

3x minder suiker eten

Diëtist Coby Wijnen is gespecialiseerd in het adviseren van mensen met een beperking. Doordat zij zelf een spierziekte heeft, kan zij ook uit eigen ervaring putten.

‘Streven naar een stabiel gewicht’

“Een groot deel van de Nederlandse

bevolking vindt het moeilijk om

volgens de schijf van vijf te eten.

Dat geldt ook voor mensen met een

beperking. Die bewegen daarbij

minder dan leeftijdgenoten zonder

beperking, waardoor ze ook minder

calorieën nodig hebben. Omdat hun

eetlust niet verschilt, neemt hun

gewicht in de loop der tijd langzaam

toe. Afvallen is vrijwel onmogelijk

als je niet kunt bewegen. Daarom

adviseer ik cliënten om vooral te

zorgen dat ze niet blijven aankomen.

Ik moet er zelf ook op letten, sinds

ik niet meer kan lopen. Iedere keer

als ik weer minder stappen kon zet-

ten, ben ik een half sneetje brood

minder gaan eten. Op een gegeven

moment bleef ik op 1200 calorieën

stabiel in gewicht. Maar het is vrijwel

ondoenlijk om op een verantwoorde

manier alle vitaminen en mineralen

binnen te krijgen als je zo weinig eet.

Daarom beveelt de Gezondheidsraad

mensen die langdurig minder dan

1500 calorieën eten een multivitami-

nesupplement aan.

Weinig bewegen is slecht voor je

darmen en kan leiden tot obstipatie.

Daarom is het belangrijk om vol-

doende vezels te eten, zoals volko-

renbrood, twee ons groente en twee

stuks fruit per dag. Zorg ook dat je

voldoende drinkt, minimaal 1,5 liter,

ouderen zelfs 1,7 liter. Helaas zie

ik in de praktijk vaak dat mensen

met een beperking de neiging heb-

ben de toiletgang uit te stellen door

juist minder te drinken. Als je nooit

staat of loopt heeft dat een nadelige

invloed op je botten. Met calciumrijk

voedsel in combinatie met voldoende

vitamine D is dat deels op te vangen.

Vitamine D zit in voedingsmiddelen

zoals margarine, halvarine en vette

vis. Zonlicht stimuleert de aanmaak.

Als je je afvraagt of je wel vol-

doende van alles binnenkrijgt, kun

je een persoonlijk voedingsadvies

vragen aan een diëtist. De eerste

drie behandeluren worden vergoed

vanuit de basisverzekering.

30% van de vrouwen en

22% van de mannen eet

voldoende fruit. (Bron: CBS)

Teks

t: Z

amar

ra K

ok

Kleine lettertjesDe kleine lettertjes op het etiket bevatten

vaak de meest waardevolle informatie.

Schreeuwt het etiket van light-pindakaas

‘30% minder vet!’ dan is er vaak meer

suiker toegevoegd dan aan de gewone

variant. Ook zetten fabrikanten soms de

uitgeschreven naam van een stof (ci-

troenzuur) op het etiket in plaats van een

E-nummer (E330). Dit klinkt natuurlijker,

terwijl het hetzelfde stofje is, namelijk

een conserveermiddel.

23Beleef!

ColumnJaap Bressers heeft van jongs af aan een doel: alles uit het leven halen. Als Nederlands eerste Sitdown Comedian treedt hij op in bijna alle grote theaters in Nederland. Met zijn columns in Beleef! wil hij iedereen inspireren om op eigen wijze het verschil te maken.

De challenge is bedoeld om het dagelijks leven van mensen met een lichamelijke beperking makkelijker te maken. Toen ik destijds na mijn duikongeluk vanuit de veilige wereld van het revalidatiecentrum weer in de ‘gewone’ wereld ging meedraaien, merkte ik dat daar niet alles meer vanzelfsprekend was. Die wereld was niet altijd afgestemd op mijn beperking. Ik ontdekte al snel dat het een enorm verschil

maakt hoe je er zelf in staat. Zo geven aanpas-singen aan mijn auto mij veel vrijheid. Ik kan zelf op pad, zonder afhankelijk te zijn van an-deren. Ook al blijf je natuurlijk soms obstakels tegenkomen. Dan kun je om hulp vragen of er zelf iets aan doen. Dat is precies wat de zes hel-den uit de Dwarslaesie Challenge doen. Zoals Koen, die tijdens het rooien onder een boom terechtkwam en een dwarslaesie opliep. Voor de Challenge gaat hij voor het eerst sinds het on-geluk weer een boom in. Of Martijn die bij een fietsongeluk een dwarslaesie opliep. Hij rijdt met een aangepaste fiets langs revalidatiecentra om te laten zien dat er meer mogelijk is dan je misschien denkt als je net een dwarslaesie hebt. Deze helden hebben het lef om hun angst onder ogen te zien. Ik weet waar ze doorheen gaan.

Teks

t: J

aap

Bre

sser

s Fo

togr

afie:

Jan

ita S

asse

n

Jaap

‘Helden die hun angst onder ogen zien’

Ik vier vakantie op Bonaire. Een paar jaar na mijn duikongeluk ga ik daar voor het eerst weer de zee in. Onder begeleiding van twee Nederlandse duikinstructeurs lig ik met mijn gezicht naar beneden in het klotsende zeewa-ter. Alle angst en paniek van toen komen weer keihard naar boven. Tot ik merk dat ik adem kan halen. Ik heb tenslotte een snorkelpijpje. Langzaam groeit het vertrouwen. Het lukt me

om een beetje onder water rond te kijken. En ineens ontdek ik hem: een vis van amper twee

centimeter. Heel onopvallend, misschien wel het meest oninteressante visje in

deze wateren. Maar voor mij is het een wereldwonder. Er zit leven in de zee!

De zee die me zoveel heeft afgeno-men en die ik associeer met gevaar

en dood, die zee heeft me ineens veel te bieden.Door mijn angst onder ogen te zien, kon ik een stukje leven te-

rug pakken. Sterker nog: ik heb ontdekt hoe je

met een kleine inzet een groot verschil

kunt maken, voor jezelf en voor anderen. In april heb ik meegewerkt

aan radio- en tv-spotjes voor

de Dwarslaesie Challenge van het Revalidatiefonds. !Hoe iedereen op zíjn manier

een held kan zijn, lees je in mijn e-book De kracht van het kleine. Lezers van Beleef! kunnen het tijdelijk gratis downloaden op jaapbressers.nl/gratis

24 Beleef!

praktischBeleef!

Teks

t: A

riët

te E

ttem

a

Als het filter vervangen moet worden, kleurt het led-lampje rood. Verder doet

de Medisana Air luchtreiniger geruisloos en energiezuinig zijn werk. Stof, pollen,

geur en bacteriën hebben geen kans. Dat betekent: vrijer ademen en minder

last bij allergie of longaandoeningen. € 68,50, onder meer bij FonQ.nl

Een zonnetje is heerlijk, maar het té warm hebben is minder. De Cobber cool shawl draag je om je nek en geeft de hele dag verkoeling. Leg hem enkele minuten in het water en hij kan dagenlang mee. Mensen met MS blijken proefondervindelijk baat te hebben bij verkoeling (zie msweb.nl). Voor hen is de Cobber dus ook een uitkomst. € 16,95, bijzonderhandig.nl,

kijk onder persoonlijke verzorging.

Cool!

Gesloten boekDit naslagwerk staat gewoon tussen de andere boeken in de boekenkast,

maar heeft een geheim kluisje voor je kostbare spullen. Makkelijk te openen

met de meegeleverde sleutel. € 14,-,

cadeau.nl, klik op cadeaus en dan op gadgets.

Tips en tricks die altijd van pas kunnen komen. Beleef! zet de leukste voor je op een rij.

Het toetsenbord van je pc moet je gemakkelijk kunnen bedienen. Voor mensen met een motorische of visu-

ele belemmering is dat niet altijd vanzelfsprekend. Toch is er veel

mogelijk. Zo kan bijvoorbeeld de indeling van de toetsen aan persoonlijke mogelijkheden worden aangepast. Kijk voor

hulpmiddelen om communicatief tekunnen blijven op commap.nl

Persoonlijk getoetst

MAKKELIJK

SLIM

VEILIG

Knippen, snoeien, wieden. Je tuin ontkomt niet aan een onderhoudsbeurt. Dan is een tuinman wel zo handig. Om de verhouding tussen prijs en kwaliteit in te kunnen schatten, moet je offertes vergelijken. Vraag er in één keer zes aan bij verschillende hoveniers in de buurt via hovenier-weetjes.nl

Vrij ademen

SCHOON

Tuinman te huurHANDIG

25Beleef!

“Mijn outdoor rolstoel is een Permobil 850, die bekend is onder de bijnaam Trax. De ban-den met extra profiel zorgen voor meer grip: handig bij het schapenhoeden.”

“Als de schapen mijn sleutels weer eens van mijn rolstoel proberen te eten en ze vallen in het gras, dan kan mijn hulphond Ziva ze dankzij dit beertje makkelijk oppakken.”

“Als ik een schaap een beetje moet bijsturen, pak ik soms mijn stok. Deze heeft Thomas voor mij uit hout gesneden en gegraveerd. Ik ben er superblij mee.”

26 Beleef!

“De polder is mijn achtertuin. Als het effe kan, rijd ik er elke dag naartoe. Ik ben echt een buitenmens. Zalig die frisse lucht, dat gevoel van vrijheid. Als ik eens minder lek-ker in mijn vel zit, is dat hier zo over. Ik gebruik een rolstoel omdat mijn voet door artrose scheef is gegroeid, waardoor ik moeilijk loop. Omdat ik graag in de polder ben, waar het vaak blubberig is, heb ik een speciale outdoorrolstoel. Banden met extra profiel zorgen voor meer grip en grote accu’s voor meer vermogen en trekkracht dan een gewone rolstoel. Dat komt van pas als ik over een heuvel of door een kuil moet crossen om een schaap te vangen. Ik ga achter de kudde aan om te voorkomen dat er schapen achterblijven. Thomas en zijn schaapshond Maggie kunnen dat niet altijd zien, omdat ze voorop lopen. Soms is er een lammetje dat niet mee kan komen, of een schaap met een manke poot. Mijn honden helpen me met alles. Ziva, mijn hulphond, helpt me in en uit mijn jas en

raapt mijn sleutels op als de schapen die in het gras hebben getrokken. Schaapshond Joy, een bordercollie, is mijn extra paar ogen. De schapen kennen ons ondertussen en reageren op mijn stem. Ik heb één kleinzoon die elke dag wel mee wil naar de schapen. We gaan regelmatig samen en dan rijdt hij mee op mijn stoel. Ze noemen me ook wel ‘oma schaap’. Als de lammetjes geboren worden kom ik helemaal viezig en onder de melk weer thuis. Laatst werd ik gebeld dat er vijf waren uit-gebroken. Thomas woont ver weg, daarom ben ik in mijn eentje naar de schaapskooi gegaan. Dan vergeet ik dat ik in een rolstoel zit. Ik ga overal gewoon op af.”

Rollend achter de schapen aanCora Vermaas is het liefste buiten. In de polder, dicht bij haar huis, ontmoette ze schapenhoeder Thomas. Het klikte en nu helpt ze hem met schapenhoeden. In haar outdoor-rolstoel gaat ze achter de kudde aan.

Dichtbij

Teks

t: M

anon

van

Wijn

en F

otog

rafie

: Mar

loes

Bos

ch

“Thomas kan spon-taan fluiten naar de schapen. Ik niet. Als ik wil dat mijn honden komen, pak ik mijn fluitje uit mijn zak.”

!Wil je Cora in actie zien? Bekijk het filmpje op zonnebloem.nl/beleef

27Beleef!

Kans op een dagje huur van de Zonnebloem- auto!

Puzzel Genieten van een leuke puzzel en er nog een prijs mee winnen ook. Onder de goede oplossingen van de Zweedse puzzel verloten we een dagje huur van de Zonnebloemauto!

Oplossing Zweedse puzzel voorjaar 2016: midzomer. Oplossing Doorloper voorjaar 2016: uitstapje. Het dagje huur van de Zonnebloemauto is gewonnen door: Mw. Nieske Vooijs uit Doorn. Proficiat!

Hoe doe je meeStuur je oplossing van de Zweedse puzzel voor 1 september 2016 naar Nationale Vereniging de Zonnebloem, t.a.v. redactie Beleef!, Postbus 2100, 4800 CC Breda. Mailen kan ook: beleef@zonnebloem.nl. Graag je volledige naam en adres vermelden. De juiste oplossing en de winnaar worden in het volgende nummer bekend gemaakt. De prijswinnaar krijgt persoonlijk bericht.

BADGASTBADJASBRUINDUIKENFILEHOOIENHORRENIJSTHEE

JULIJUNIKANOKERMISLEEUWLUIFELMEERMELOEN

MUGGENONWEERRUGZAKSHORTSSIESTASTRANDTENTTERRAS

TOERISTWARMTEZEILENZWEETZWOEL

Onderstaande woorden zijn in alle richtingen in het diagram verborgen. De letters mogen meer dan een- maal gebruikt worden. De overgebleven letters vor-men van boven naar beneden gelezen de oplossing.

Zweedse puzzel: prijspuzzel

Win mooie prijzen!

Woordzoeker

1 2 3 4 5 6 7 8

lastdier

onge-dwongen

gevuldekoek

afmeting

doping

eis

vent

familielid

deur-beslag

sportterm

richel

zangstuk

wandel-weg

binnen-kort

tijdvak

getal

vlakte-maat

bedektespot

radium(symbool)

daarna

4

1

5

6 7

8

3

2

1 2 3 4 5 6 7 8

lastdier

onge-dwongen

gevuldekoek

afmeting

doping

eis

vent

familielid

deur-beslag

sportterm

richel

zangstuk

wandel-weg

binnen-kort

tijdvak

getal

vlakte-maat

bedektespot

radium(symbool)

daarna

4

1

5

6 7

8

3

2

N E R R O H N U E E H T S IJ T

R E E W N O E S J U L I I M N

S T T T S N L A T E E W Z E E

S A N S E T I J I S F A G L T

T Z R I A W E D T N I G F O O

R W O R U G Z A K D U I K E N

O O M E E R D B P M L J J N A

H E E O E T B A K E R M I S K

S L E T M R A W B S T R A N D

Breng de letters uit de overeenkomstig genummerde hokjes over naar de hokjes hieronder. Indien de puzzel correct is opgelost, ontstaat er een trefwoord.

© Sanders puzzelboeken, Vaassen

© Sanders puzzelboeken, Vaassen

28 Beleef!

Beleef!

Leuke gadgets, boeken en dvd's. Beleef! zet ze voor je op een rij.thuisBeleef!

Positief ouder worden

Voor Zin in je Leven had André M. Leijenhorst boeien- de gesprekken en ontmoeting- en met senioren. Daarnaast putte hij uit eigen ervaringen. Zijn boek bevat reflecties over be-zieling en omgaan met tegenslag, en mijmeringen over optimisme, plannen maken en communice-ren. € 17,50, bol.com

INSPIREREND

Dvd én kinderboekVoormalig Beleef!-interviewer Marc de Hond

komt met twee bijzondere producties:Zijn eerste kinderboek De fantastische scheve toren van Pisa gaat over de 8-jarige Stan, die niet kan accepteren dat hij een rolstoel nodig

heeft. Op vakantie in Pisa hoort hij dat de toren per ongeluk scheef is gebouwd. Mislukt…

Maar wat blijkt? Iedereen wil juist deze toren zien. Voor het eerst begrijpt Stan dat het ook

heel bijzonder kan zijn om anders te zijn. De fantastische scheve toren van Pisa, € 12,50, onder

meer verkrijgbaar via marcdehond.nl

Zijn theatertour Scherven brengen geluk is op dvd uitgebracht. Te bestellen via

marcdehond.nl/product/zonnebloem.Gebruik kortingscode'Beleef' en krijg 40% korting op de normale prijs van €14,95.

.

Het meeslepende verhaal van de aristocratische familie Crawley en

hun bedienden is pure nostalgie. Nu de serie op tv is afgelopen, verschijnt

de complete collection op blu-ray. € 145,- bol.com

Ideaal glas om van te drinken in de zomer. De

gesloten deksel zorgt ervoor dat er geen insec-ten in je drinken komen en dat er wordt gemorst.

Drinkglas Summertime metrietje €1,99, lobbes.nl

LIEF

Hoe weinig ruimte je in je huis ook hebt de fleurige, platte muur-vazen van Cedon kunnen er altijd nog bij. Bevestig ze aan de muur met de bijgeleverde plakstrip of schroeven. Verse bloemen zet je in een reageerbuisje met water aan de achterkant van de muurvaas. € 18,-, cadeau.nl

Muurbloempjes

Downton Abbey compleet

GENIETEN

HANDIG

DUBBEL GENIETEN

Geen beestjes

40% korting op dvd Scherven brengen geluk

29

Teks

t: A

riët

te E

ttem

a

Wie: Otwin van Dijk (41)

Beroep: Tweede Kamerlid

namens de Partij van de Arbeid

en wordt binnenkort burgemees-

ter van de Oude IJsselstreek

Wat: initiatiefnemer van het

wettelijk vastleggen van toegan-

kelijkheid. De verplichting om

gebouwen toegankelijk te maken

gaat in op 1 januari 2017

Woont: in Doetinchem, met zijn

echtgenote

Beperking: dwarslaesie en een

beperkte hand- en armfunctie

door een gebroken nekwervel

Passie: politieke obstakels

overwinnen

Beleef!30

Obstakels bedwingen, dat drijft Tweede Kamerlid Otwin van Dijk. Zowel in zijn dagelijks leven als in de politiek. Onlangs heeft hij het klaargespeeld om van toegankelijkheid de norm te maken. “Een overwinning – ook al is Nederland hiermee rijkelijk laat.”

De overwinning

“Een gebouw toegankelijk maken is vaak veel gemakkelijker dan het lijkt. Ik heb dat zelf ervaren toen ik mijn entree maakte in de Tweede Kamer, in 2012. Met een paar mensen van de technische dienst heb ik eerst een rondje gemaakt door het gebouw, vanuit de parkeergarage naar de plenaire vergader-zaal. Omdat de interruptiemicrofoon voor mij onbereikbaar bleek te zijn, kreeg ik voorlopig een plekje toegewezen naast de voorzitter. Het spreekgestoelte was ook niet berekend op een rolstoel. Als ik moest spreken, zag je vanuit de zaal alleen mijn kruin er bovenuit steken. De technische dienst voorzag nogal wat problemen bij het aanpassen. Het zou flink in de papieren lopen, maar de kosten bleken een fractie van wat was geraamd. De console was eenvoudig verstelbaar te maken, en met een flexibele standaard kon ik gewoon de microfoon gebruiken. In maart 2013, bij de begrotingsbehandeling Volksgezondheid, kon ik niet alleen spreken vanaf dezelfde plek als de andere Kamerleden, ook alle publieks-ruimten van het Tweede Kamergebouw wa-ren toen toegankelijk gemaakt. Eind januari 2016 is bovendien een grote Kamermeerder-heid akkoord gegaan met mijn initiatief om gebouwen toegankelijk te maken voor mensen met een beperking. Een overwinning – ook al is Nederland hiermee rijkelijk laat. In de VS, maar ook in een minder welvarend land als Spanje, is toegankelijkheid al jarenlang de norm.Ik maak gebruik van een rolstoel sinds een onschuldig lijkende val op mijn 18de. Aan-vankelijk veronderstelde ik dat het allemaal wel goed zou komen. Toen de ontkennings-

fase voorbij was en tot me doordrong dat het minder tijdelijk was dan ik had gehoopt, heb ik tranen met tuiten gehuild. Het was vooral confronterend te moeten constateren dat ik plotseling hulp nodig had bij handelingen die voorheen heel gewoon waren. Na 24 uur bij de pakken te hebben neergezeten, heb ik de schouders eronder gezet. Elke overwinning, hoe klein ook, heb ik sindsdien gevierd. De eerste keer dat ik er in slaagde om tandpasta op mijn tandenborstel te doen zonder de hele badkamer onder te smeren. De eerste keer dat het me lukte om zonder hulp mijn bed uit te komen. Ik stapelde overwinninkje op over-winninkje. Dat daagde me uit om te blijven proberen, ook als ik op mijn bek was gegaan. Daardoor slaagde ik er uiteindelijk ook in om met een serie brieven aan politici een taxiver-goeding voor elkaar te krijgen om te kunnen gaan studeren aan de universiteit.”

Extra zetje“Mouwen opstropen is mijn motto. In het verleden werd vaak te weinig gevraagd van mensen met een beperking. Vanzelfsprekend kan niet iedereen uit een sociale werkvoor-ziening (SW) aan de slag in een gewone baan, maar de wetgeving is nu veel meer gericht op eruit halen wat mogelijk is. Destijd als wethouder heb ik daar in de gemeente Doetinchem een aanzet toe gegeven. Dankzij een project dat enige ondersteuning bood, zijn tien SW’ers erin geslaagd een gewone baan te vinden. Dat zag ik niet alleen als een overwin-ning voor deze mensen, maar ook als een voor mijzelf. Het gaat er niet om of je benen of wie-len onder je kont hebt, met een extra zetje kan ! Te

kst:

Mar

ia A

arts

Fot

ogra

fie: M

arlo

es B

osch

Deel het verhaal van jouw overwinning. Stuur een mail aan beleef@zonnebloem.nl

‘ Kwestie van een uurtje metselen’

bijna iedereen hetzelfde bereiken. Dat is een confronterende stellingname – die blijkbaar eerder van mij wordt geaccepteerd dan van een ambtenaar zonder beperking.”

Assertiviteit“Mensen met een beperking moeten zich inzetten om hun eigen broek op te kunnen houden. Maar dan moeten we de maatschap-pij daar ook op inrichten. Toegankelijk zijn is geen kwestie van ‘ze’ ook mee laten doen. Het is een vorm van gastvrijheid waarmee organisaties tegemoetkomen aan cliënten die diensten afnemen. Een vereiste voor bedrijven om in contact te kunnen komen en blijven met klanten. Als een ondernemer zijn vastgoed niet toegankelijk maakt, laat hij een groeiend marktaandeel liggen. Door de vergrijzing komen er immers ook steeds meer ouderen die minder goed ter been zijn. En toegankelijkheid hoeft niet ingewikkeld te zijn. Vaak is het een kwestie van een uurtje metselen of een loopplank neerleggen, ont-dekte ik bij horecagelegenheden aan het Plein in Den Haag. Als ondernemers hun toekom-stige klanten even laten meedenken, kunnen ze met kleine inspanningen veel bereiken. En van mensen met een beperking mogen ze wel wat assertiviteit verwachten. Zíj kunnen aangeven hoe het beter kan.”

31Beleef!

Een tijdschrift met inspirerende interviews, tips&tricks over toegankelijke uitjes en vakanties én veel nieuws en gadgets voor mensen met een lichamelijke beperking. Ontvang dit kleurrijke magazine gratis!Meld je aan via zonnebloem.nl/beleef en ontvang Beleef! 4x per jaar thuis. Je kunt je daar ook aanmelden voor een digitaal abonnement.

Word abonnee en ontvang Beleef! gratis thuis

l inda

de h

aas

Marc de Hond

ontmoet

staatsse

cretaris

Jetta Klijnsma

TOEGANK

ELI JK O

F NIET?

Stadshart

Groningen

Beleef!

NR

3 - H

ERFS

T 20

15

DE ZONNEBLOEM MAAKT MEER MOGELIJK

ALL

ES

OVER

PIJN

Uitgelicht

l inda

de h

aas

l inda

de h

aas

TOEGANK

ELI JK O

F NIET?

TOEGANK

ELI JK O

F NIET?

‘Als ik alle

en al denk aan

wat ik alle

maal wil gaan

schilderen, word ik al b

lij’Neil D

iamond in

de Ziggo Dome3x ander

s

coverc.indd 1

08-09-15 23:25

Icehandb i ker Ad Aarts

HOE EN WAT?

De veranderingen

in de zorg

Naar de bios3x anders

Beleef!NR

4 -

WIN

TER

201

4 HOE

TOEGANKELIJK

ZIJN DE

NEDERLANDSE

POPPODIA?

MONIQUE WI JNEN

‘ Ik denk graag buiten

kaders en hokjes’

DE ZONNEBLOEM MAAKT MEER MOGELIJK

‘ Lekker afzien en de

elementen trotseren’

coverc.indd 1

04-12-14 12:41

Toegankeli jk of niet? De Nederlandse wateren

Cora Vermaas Rollend achterde schapen aanDe lucht in!met de Zonnebloemballon

Beleef!NR

2 -

ZO

MER

201

6

DE ZONNEBLOEM MAAKT MEER MOGELIJK

ALLES OVER GEZONDE VOEDING

Uitgelicht

otwin van d i j k‘ Toegankelijkheid is een vorm van gastvrijheid’

coverb.indd 1

07-06-16 10:20

Omdat het uitzicht niet naar

Omar komt...

Er kan zoveel meer dan je denkt

...gaan wij met Omar naar het uitzicht. In onze aan-gepaste heteluchtballon. Want bij de Zonnebloem

vinden we dat een lichamelijke beperking geen belemmering mag zijn. Wij denken in oplossingen.

Daarom is er de Zonnebloemballon. Hiermee kan Omar van het uitzicht genieten.

We zeggen niet voor niets: