Begrijpen de snelweg tot Leervermogen

1

Begrijpen als doorgang tot LeervermogenWat is begrijpen? Waarom dit essay over begrijpen en Leervermogen?

1. Er is geen hanteerbare definitie over “begrijpen” beschikbaar.

Vraag het maar eens aan leerkrachten: Wat is begrijpen (*) ? Je krijgt zelden of nooit een antwoord, laat staan een vrij algemeen geldend antwoord.

Dat er behoefte is aan een algemene en omvattende definitie van begrijpen blijkt onder meer uit het driejaarlijkse congres (2014-2016) dat de Fordham universiteit van New-York aan dit onderwerp wijdt: “The Varieties of Understanding project is a three-year initiative based at Fordham University in New York. “ http://www.varietiesofunderstanding.com/

2. Een beter begrip van begrijpen is nodig voor de ontwikkeling van doeltreffende leersystemen.

Hopelijk zal je na lezing inzien hoe nuttig een goed hanteerbare definitie kan zijn voor het ontwikkelen van nieuwe leermethodieken en -processen. Begrijpen is nu eenmaal onontbeerlijk voor leren. Het zijn de twee zijden van dezelfde munt.

Hoe kunnen we een doeltreffend leerproces vroeger en breder opstarten in brede lagen van de bevolking? Bij inburgering van de talrijke migranten en het taalvaardig maken van hun kinderen? De afvalberg van de bestaande onderwijs-leersystemen inperken? (1) Waarom vluchten steeds meer begaafde leerlingen uit het ASO weg en halen ze een diploma via de centrale jury? (2)

Kan een beter inzicht in begrijpen gelukkiger en evenwichtiger jongvolwassenen klaarstomen voor hun taken in de samenleving? Een eerste stap kan daartoe zijn het departement onderwijs te vervangen door een departement leren. De opdracht begint niet op 2,5 of 6 jaar in scholen. Leren is van nature in de kinderen ingebakken, en begint al in de wieg. We dienen vooral te zorgen voor een goede organisatie van de stimuli in hun normale levensomgevingen. De begripsmomenten dienen zich dan veelvoudig en opportuun aan. Leren begint en stopt ook niet aan de schoolpoort. Niet?

3. Voorstel van een definitie.

Blijft dus de vraag: wat is BEGRIJPEN?

Ziehier een definitie, eenvoudig, omvattend en vooral hanteerbaar in haar samenstelling; dramatisch indien afwezig in de visie- en opdracht (Eng. mission) formulering van de beleidsverantwoordelijken bij de opbouw en opvolging van doeltreffende leersystemen:

begrijpen is het zelf vinden van betekenis via eerder gevonden betekenis.

4. Een gelaagd en uitbreidend proces met taalafhankelijkheid.

Zie het dus als een reactie binnen het brein door het versmelten van aanwezige betekenis met nieuwe betekenis; het gebeurt in meerdere beurten binnen hetzelfde betekenisveld, het iteratieve prefix “be-” verwijst hiernaar. Nieuw begrijpen is pas mogelijk als er al voldoende begrijpen aanwezig

Begrijpen de snelweg tot Leervermogen J.P. Nuyttens – 1 nov. 2015

http://www.varietiesofunderstanding.com/

2

is. Dit kunnen we het begripsmoment of “momentaliteit” noemen. Begrijpen is essentieel om te komen tot "blijvend weten", dat leidt tot gedragsverandering of leermoment - toepassen - en zo zal omgezet worden in "leren". Begrijpen en leren zijn permanent. Men vergeet het nooit meer. De lerende kan er nu mee spelen en experimenteren. Het aan iemand anders in zijn eigen woorden uitleggen. We noemen dit laatste dan ook het fixeren. Studeren en blokken leiden zelden tot begrijpen of tot dit blijvend weten, laat staan fixeren. Vandaar de noodzaak bij velen om de leerstof zo kort mogelijk voor het examen te studeren.

Men zou kunnen stellen dat begrijpen analoog is aan en begint met waarneming, waar de gewaarwording, dat is de binnenkomende zintuiglijke informatie, betekenis krijgt toegewezen, soms verkeerd of onvolledig, soms nog zonder taalbinding. Even een voorbeeld: Een persoon leeft onder een visueel ondoordringbaar bladerdak en hoort voor de allereerste maal een straaljager over de boomtoppen scheren… dit zal waarschijnlijk op het niveau van de gewaarwording/waarneming “lawaai” blijven steken. Wel zal er mogelijk een emotionele waarneming zijn, nl een gevoel van onzekerheid, eventueel angst… Mocht hij hem zien, zou hij die wellicht met een bijzondere vogel associëren.Ander voorbeeld: Een baby zet een eerste hongerprikkel (gewaarwording) om in huilen, waarop hem al spoedig, liefst een leuke, warme en zachte verpakking wordt aangeboden met een nippel (nieuwe gewaarwording). Bij zuigen (heeft ie al in de baarmoeder geoefend) komt er iets lekker warms in zijn mond, pas veel later krijgt het de naam melk, die de hongerprikkel doet verdwijnen en dus kan hij weer knorrend inslapen. Hij kan deze prikkels nog niet benoemen maar hij krijgt wel vertrouwen in de zich herhalende situaties en de voor hem succesvolle afloop: huilen, (nippel, melk, smak), hongerprikkel weg, happy. Je kan er donder op zeggen dat ie de huilstrategie zal herhalen!

Je voelt meteen dat een goede taalbeheersing bij het begrijpen niet te onderschatten valt. Zeer veel aandacht dient te gaan naar taalontwikkeling vanaf de prilste leeftijd. Speciale benaderingen voor migrantenkinderen kunnen alleen maar heil brengen.

5. Succes leidt tot intrinsieke motivatie.

Hongerprikkel weg: succesvolle afloop is hier trouwens geen loze opmerking. Uit onze verdere uiteenzetting van het PML (Perpetuum Mobile van het Leervermogen ) zal blijken dat succesvol zijn een van de hoekstenen is in het hele proces van begrijpen en leren. Bij begrijpen kan het betekenis vinden een mengeling zijn van binnenkomende en in het brein opgeslagen betekenis, of, in tegenstelling tot waarnemen, zelfs nieuwe betekenis vinden enkel door het verbinden van reeds opgeslagen betekenissen. Een soort innerlijke verdere verwerking. Mogelijks kan deze nieuw gevonden betekenis naar buiten worden geprojecteerd om te worden toegepast in totaal nieuwe situaties. Een oplossing brengen voor een probleem of tot een nieuwe creatie of innovatie leiden.

In de psychologie is het verschijnsel Gestaltvorming bij de waarneming welbekend. Analoog treedt er ook "Begripsgestaltvorming" op. Men (be)grijpt eerst een deel van het totale betekenisveld. Iteratie en verdere verwerking zal zorgen voor staps- en trapsgewijs, breder en dieper doordringen in het betekenisveld (AHA). Geleidelijk groeit ook het besef van de consequenties (OHO) en creatieve mogelijkheden (EHE) binnen het betekenisveld of in combinatie met verwante of niet verwante betekenisvelden: de AHA - , OHO - en EHE - ervaringen , die trouwens gepaard gaan met een soort orgastisch gevoel! Jawel! Zo sexy is het dus om te begrijpen en te leren! Samen vormen ze de eigenlijke succeservaring en het bijhorend “goed voelen”.


3

6. Begripsmoment en AHA-, OHO- en EHE-ervaring zijn moeilijk vast te stellen voor de buitenstaander.

Lijkt eenvoudig, toch? Ja, maar het is ook een doos van Pandora. Het onvoldoende beheersen van deze definitie van begrijpen kan heel wat van de problemen verklaren die voorkomen bij de bestaande onderwijs - leersystemen . De implicaties voor het leertraject zijn dus belangrijk.

De sleutel, de eerste twee woorden van de definitie: zelf vinden, zit namelijk op de binnendeur! Je moet het ZELF doen. Iemand kan proberen je iets uit te leggen, maar je moet zelf de nieuwe betekenis zien, of inzien aan de hand van vroeger opgeslagen betekenis: het begripsmoment. Buiten het begripsmoment is dit onmogelijk. Begrijpen en leren vormen een oneindig lange en krachtige ketting. Als een schakel ontbreekt is de kracht van de ketting ook verbroken.

Nu is het voor de "leerbegeleider" jammer genoeg zeer moeilijk om vast te stellen 1) of de lerende het begripsmoment reeds heeft bereik; en zo ja 2) de nieuwe betekenis correct heeft gezien. Correct en volledig begrijpen is dus essentieel. Een 6 of een 7 is misschien onvoldoende grond om tot het volgende begripsmoment te komen. Hoe breder en dieper het begrip, hoe meer nieuwe begripsmomenten er zullen zijn, vermits vanuit de definitie elk volgend begrijpen afhangt van het vorige. Bovendien levert dit ten slotte de zo belangrijke succeservaring: als ik het begrijp, weet ik het voor altijd, kan ik het gebruiken, kan en wil ik dit telkens opnieuw beleven… Je reinste intrinsieke motivatie dus. Deze motivatie levert de energie om het Perpetuum draaiende te houden. Vreugde alom!

Vergelijk dit even met het korte termijn resultaat van studeren en blokken, dat vaak uitsluitend steunt op geheugen zonder voldoende begrijpen. Het is zo weer vergeten. Dat is de reden waarom studeren zo kort mogelijk voor de toets of het examen dient te gebeuren. Let wel, de jongeren zijn zich daarvan bewust; ze zullen op een bepaald moment afhaken en geen zin meer hebben om te studeren omdat het tot niets dient! Ze zijn uiteindelijk niet gek. Toch?

Stel je de emotionele armoede eens voor van de jongeren die zelden of nooit van de succeservaring konden genieten en die in het onderwijsleersysteem verweesd op het perron worden achtergelaten. Uiteraard moeten zij alternatieve strategieën ontwikkelen om te kunnen overleven en zal de gemeenschap levenslang de financiële en maatschappelijke consequenties hiervan dienen te dragen: psychische gezondheidsproblemen, gebrek aan zelfvertrouwen, kosten van levenslange werkloosheid… Is het te gek om te bedenken dat hun kinderen in een analoge valkuil terechtkomen?

7. Nood aan wezenlijk performante leerstrategieën, leersystemen en evaluatietechnieken.

Hoe kunnen we vat krijgen op de belangrijke ingrediënten begripsmoment en begrijpen? Er is een reële behoefte om leersystemen, leerstrategieën en evaluatiemethoden te ontwikkelen die beter inspelen op het zo noodzakelijke begripsmoment, om het daaruit resulterende begrijpen te verifiëren en te fixeren. Zou een groeiend vertrouwen in de natuurlijke leergierigheid van het individu kunnen leiden tot het scheppen van stimulerende contexten? (3) Waar de vraag vanuit het kind ontstaat en


Het is hier niet de bedoeling om de schaduwzijden van de bestaande onderwijs-leersystemen aan te klagen. Wel om visie aan te reiken die de hele leergemeenschap aanzet tot het ontwikkelen van nieuwe leermethodes en -strategieën.

4

bijgevolg beter aansluit bij het begripsmoment. Vb.: een paar maand geleden wilde Francine haar kleinkind Loïze (8j) de klok aanleren. Loïze had er geen oren naar en koos resoluut voor een andere bezigheid. Twee weken later kwam ze zelf met de klok aanzetten en op 20 minuten had ze de klok lezen onder de knie! Zij gaf duidelijk aan dat het begripsmoment er nu was en was totaal op de klok geconcentreerd. Met een gelukzalige glimlach ging ze daarna met haar pop spelen.

De leerbegeleiders dienen iedereen de kans te bieden om AL deze leerstappen te zetten. .Slaagt men erin om begripsmoment en begrijpen onder toezicht te krijgen, dan ontluikt het krachtige Perpetuum Mobile van het Leervermogen (PML).

Je moet je de bollen rechts van de lenzen voorstellen als ballonnen die bij elke AHA-, OHO- of EHE-ervaring die samenvalt met begrijpen een sterke scheut energie (20 l lucht) ontvangen om de exponentiële groei van het leervermogen te

symboliseren. Deze succeservaring levert intrinsieke motivatie en gedrevenheid om door te gaan. Ontbreken leidt tot leervermogen-atrofie.

Het telkens begrijpen verschaft een exponentieel toenemend aantal begripsmomenten in een toenemend aantal betekenisvelden. Onschatbaar daarbij is dat de weerkerende succeservaring voor de reeds vermelde intrinsieke motivering zorgt en zodoende een overvloed aan energie en begripsmomenten.

Begrijpen is dus enigszins analoog aan en een even groot wonder als een bevruchting: de ovulatie is het bevruchtingsmoment (=begripsmoment), alle zaad ervoor of erna is verloren moeite..., op het juiste moment is er de bevruchting die de celdeling op gang brengt! Een explosie aan mogelijkheden!

We nemen hier even de tijd om de fasen van het Perpetuum Mobile van het Leervermogen nader te bekijken.

1. Organiseren: vanuit HAHA perspectief: In zijn eigen context blijft de lerende baas over zijn aandacht en focus. Denk er aan dat de sleutel op de binnenzijde van de deur zit. Iedereen is fundamenteel leergierig. In zijn leefwereld observeert, kopieert, en herhaalt het kind. Stelt eindeloos veel vragen. Zodra het kind een begripsveld onder de knie heeft, bv. een glas met water vullen en dragen, schakelt


5

het op een nieuwe activiteit over en kiest daarbij de middelen: voorwerpen, personen enz. Intuïtief blijft het steeds aansluiten bij het eigen begripsmoment en –vermogen. Bij elk begrijpen merk je de vreugdevolle reactie en het daaruit voortvloeiende enthousiasme. Toch blijft het daar niet bij. Het kind zal blijven herhalen tot ervaren en doorvoelen is verworven. Zodat de cirkel weten-ervaren-doorvoelen wordt gesloten. De HOHO bril: de omgeving zorgt al dan niet voor materiele en emotionele stimuli die vanaf zeer prille leeftijd veelvuldige begrips- en leermomenten oplevert. Toch blijft het kind overwegend zelf de keuzes maken van wat het wil leren. Spontaan zal het kind binnen de grenzen van zijn begripsmomenten blijven.De HEHE bevrijding: hoe kunnen we nu voor het kind in alle vrijheid een veelheid aan stimuli bieden die toch nauw aansluiten bij zijn nog onbewust leervermogen. (Bijvoorbeeld taalstimuli voorzien voor kinderen van immigranten, zoals video of radio in de wieg?)

2. Extrinsieke motivatie: het verlangen van het kind om te kunnen wat anderen kunnen en voor hetgenoegen om te behagen of om aangemoedigd te worden.

3. HAHA, HOHO, HEHE: de bingo-momenten op het niveau begrijpen, consequenties, creatieve mogelijkheden die vaak niet samenvallen. Om over te schakelen naar de stappen HAHA, HOHO en HEHE dient men de diepere lagen van ervaren en doorvoelen te verwerven. In de figuur staan respectievelijk een dubbelbolle (vergroting), dubbelholle (vernauwing) en nog een dubbelbolle (nieuwe creatieve mogelijkheden) lens. De herhaalde doorgangen door de lenzen verschaffen een sterk gevoel van goed-voelen: het succesgevoel.

4. Blijvend weten: dat nu beschikbaar is voor het toepassen en integreren. Men heeft, werkelijk het gevoel “ik ken en kan dat, en dat voelt lekker; zo komen we bij…

5. Intrinsieke motivatie: die zorgt voor een zelf stuwende zin in leren en meer leervermogen, zo komen we tenslotte bij…

6. Gedrevenheid: een exponentiele bron van energie en continuïteit voor het leerproces.

8. Bestaande structuren en strategieën in vraag durven te stellen

Mogelijk ligt er bij leerplanonderwijs een belangrijke discrepantie tussen de “verondersteld aanwezige begripsmomenten” en de reëel aanwezige begripsmomenten. Is de evaluatie wel accuraat? Is een 5 of 6 wel een voldoende score om verder te gaan? Bestaat er wel zoiets als differentiatie die de lacunes in het weten opvangt?

Zou dit een mogelijke reden kunnen zijn om voor het Summerhill (4)model van A.S. Neill te pleiten? Hij gaat er van uit dat de jongere door aandacht, interesse en spontane concentratie zelf zijn begripsmoment kenbaar maakt en bijgevolg ook makkelijker zijn leermoment zal bereiken. Het is toch wonderlijk dat in dit systeem en zonder enige leerplanverplichting jongeren toegang vinden tot hoogwaardige beroeps- en diploma kwalificaties.

Roept leerplanonderwijs niet een beetje het beeld op van wat de Fransen “Gavage” (5)noemen? Namelijk het voedsel onder mechanische druk door de strot van de ganzen duwen. Kenners beweren dat de smaak van de ganzenlever van normaal gevoede ganzen onvergelijkbaar beter is!

Zou de rol en het belang van de “leraar” en het leslokaal niet kunnen herbekeken worden en een beroep worden gedaan op de aangeboren leergierigheid van kinderen. Gebruik maken van alle


6

talenten in de leergroep door het ontwikkelen en uitdiepen van de Peer Instruction (6) -strategie en coöperatief leren?

9. Pleidooi voor Begrijpen!

(*) De begrippen en verwijzingen in blauw zijn knoppen, druk de Ctrl-toets in en klik er op, dan ga je naar het bijgevoegde Lexicon begripsbedding van BEGRIJPEN of de voetnoten. Door de knop na de uitleg te gebruiken ga je … Terug naar asterisk2

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- (1)In 2006 waren die percentages (die geen diploma of getuigschrift haalden in Vlaanderen) voor de 22-jarigen uit 1984 opgelopen tot respectievelijk 10,5 (meisjes) en 17,6 (jongens), wat overeenkomt met ruim 9 300 jongeren. http://www.skolo.org/spip.php?article1068&lang=fr terug10

(2) http://www.ond.vlaanderen.be/secundair/examencommissie/publicaties/jaarverslag2013/examencommissie-in-cijfers.html Voor de derde graad stellen we de cijfers per onderwijsvorm voor. Er waren in de derde graad (2013) 3105 kandidaten ingeschreven (Aso 689(22%), BSO 1623(52%),Kso 57(2%),TSO 736 (24%)) terug8 (3) Kindgeactiveerde leersystemen. Play Is the Work of the Child *- Child Development Institute.A child's play is a child's work! Learn how regular play helps children learn and see how child development and play go hand in hand in this expert article. Terug30.http://childdevelopmentinfo.com/child-development/play-work-of-children/

*Fröbel Friedrich: http://en.wikipedia.org/wiki/Friedrich_Fr%C3%B6bel(4)A.S. Neill – Summerhill: http://www.summerhillschool.co.uk/; terug34.

Een aanrader, degelijke BBC film van ongeveer 2 u: http://www.youtube.com/watch?v=TxngqMavda0;

(5)Gavage (Fr): het voedsel onder mechanische druk door de strot (van ganzen) duwen. Terug35.

(*)

(6) (cfr Eric Masur: In 1991, Mazur began designing an instructional strategy for teaching called peer instruction. In 1997, he published a book called Peer Instruction: A User's Manual which provides details on this strategy. Peer Instruction (PI) has been found to be more beneficial than class-wide discussion or lecture. In fact, according to an article in the March/April


Hopelijk ziet men in hoe belangrijk het hanteren van een werkbare definitie van BEGRIJPEN is. Zodoende kunnen we ten volle het daaruit voortvloeiende Leervermogen verder ontwikkelen.

Laten we met alle krachten samenwerken om gebruik te maken van de vernieuwende inzichten die hierdoor kunnen ontstaan en van alle mogelijkheden van de opkomende ICT ontwikkelingen.

https://en.wikipedia.org/wiki/Peer_Instruction

https://en.wikipedia.org/wiki/Peer_instruction

http://en.wikipedia.org/wiki/Friedrich_Fr%C3%B6bel

http://childdevelopmentinfo.com/child-development/play-work-of-children/

http://www.ond.vlaanderen.be/secundair/examencommissie/publicaties/jaarverslag2013/examencommissie-in-cijfers.html

http://www.ond.vlaanderen.be/secundair/examencommissie/publicaties/jaarverslag2013/examencommissie-in-cijfers.html

http://www.skolo.org/spip.php?article1068&lang=fr

7

2009 edition of Complexity, over 90% of instructors who have tried PI plan to continue to use it and incorporate it more into teaching.[1] The seating arrangement plays an important role in the outcome of this method. Memorization or understanding: are we teaching the right thing? https://www.youtube.com/watch?v=tn1DLFnbGOo terug

Aandacht:De zintuigen (plots) actief en selectief richten op binnenkomende zintuiglijke prikkels: gewaarwordingen. Aandacht is een keuze systeem oorspronkelijk ten dienste van de overleven: spotten van gevaar, prooi of voortplantingskans. Die worden vertaald naar waarnemingen, een primaire vorm van betekenis geven en dus ook begrijpen.

Aanleg, fysiek van nature (aangeboren) goede coördinatie van de spieren die mits trainen kan ontwikkeld worden tot een zeer hoog niveau van presteren in vakmanschap en sport,

Aanleg, mentaal-psy van nature goede coördinatie van de hersenwerking die mits trainen kan ontwikkeld worden tot een zeer hoog niveau van kennen, willen, overtuigen…

Aanleiding element of gebeurtenis die een reactie op gang brengt vanuit bestaande "oorza(a)k(en)"; een soort excuus

AHA: Aha: vinden, grijpen van nieuwe betekenis(sen), dit kan onvolledig en/of zelfs foutief zijn… soort intellectueel orgasme, ook hier is bevruchting slechts mogelijk op het "begripsmoment" ; zie ook intrinsicalliteit). Terug23.

Analogiegedeeltelijke gelijkenis (of weglating - zoals in democratie i.p.v. een parlementaire democratie.

Analyseren samenstellende delen en/of de causaliteit ervan op proces, begripsveld, betekenisveld onderkennen of onderscheiden.

Associëren in verband brengen met vroeger begrijpen, wat vaak oordelen mede tot gevolg heeft.

Autodidact zelfleerder zonder een beroep te doen op een leerbegeleider.Begrijpen: het zelf vinden van betekenis via vroegere gevonden betekenis > de

sleutel zit op de binnendeur; het gebeurt in meerdere beurten binnen hetzelfde betekenisveld, het iteratieve prefix Be- verwijst hiernaar. Begrijpen is essentieel om te komen tot "blijvend weten", dat leidt tot gedragsverandering (toepassen) en zo zal omgezet worden in "leren". Men zou kunnen stellen dat begrijpen analoog is aan de waarneming. Door "Begrips-Gestaltvorming" (be)grijpt men een beperkt deel van de totale betekenis. Iteratie (be-) zal zorgen voor staps- en trapsgewijs, breder en dieper doordringen in het Betekenisveld. Voor de "leerbegeleider" is het moeilijk om vast te stellen 1) of de lerende in het begripsmoment zit; en 2) correct heeft begrepen. Dit laatste is nochtans essentieel omdat vanuit de definitie elk volgend


Lexicon bij:

De begripsbedding van Begrijpen.

https://www.youtube.com/watch?v=tn1DLFnbGOo

8

begrijpen afhangt van het vorige. Strategieën ontwikkelen om beter in te spelen op het begripsmoment en het begrijpen te verifiëren en te fixeren is dus aan de orde. Zie ook Perpetuum Mobile van het Leervermogen (PML). Begrijpen is dus enigszins analoog aan een bevruchting: de ovulatie is het bevruchtingsmoment (begripsmoment), alle zaad ervoor of erna is niet doeltreffend..., zonder bevruchting geen celdeling! Terug1

Begrijpen synoniemen: snappen, vatten, zien, verstaan, vinden; het (zijn) muntje is gevallen, de lamp brandt, het licht schijnt, het daagt...

Begrip betekenisveldBegripsbedding: fenomeen waarbij betekenissen uit een begripsveld lijken omringd te zijn

door een onneembare oever (wal). In creativiteit wordt er wel eens naar verwezen als "the box" in de uitdrukking "out of the box thinking".

Begrips-Gestaltvorming Uitbreiding van de wetten van de Gestaltvorming tot het proces van de begripsvorming. Zie Gestalt. Door "Begrips-Gestaltvorming" (be)grijpt men een beperkt deel van de totale betekenis. Iteratie (be-) zal zorgen voor staps- en trapsgewijs, breder en dieper doordringen tot Betekenis. Analoog naar de Gestaltvorming in de waarneming. Terug22.

Begripsmoment Momentaliteit, moment waar het eigen denkveld voldoende begrippen bevat om nieuwe betekenissen binnen dat veld te kunnen toevoegen. Cf. de stappen die achtereenvolgens dienen genomen om rekenvaardigheden te ontwikkelen. Zie ook rekenkunde (Lauren B. Resnick) terug2

Begripsveld: cluster van samenhangende betekenissen vb. vaktaal (ingenieur, arts, biologie, chemie, fysica), persoonsgebonden, interacties, metafysisch, psychologisch, socio, filo, …); context; zie ook semantisch veld,

Begripsvorming ontstaan van samenhang tussen de betekenissen en consequenties, creatieve mogelijkheden van een betekenisveld

Betekenis meestal toenemend, wat men gelooft te "vinden aan kenmerken, eigenschappen, oorsprong in het kader van de verdere verwerking van gewaarwordingen tot waarnemingen, begrijpen, … de beperkende inslag is te wijten aan het fenomeen "Gestaltvorming" en "Begrips-Gestaltvorming" terug3

Betekenis (2): wordt gevonden door een persoon bij het verwerken van gewaarwording(en) en opgeslagen in het brein. Meestal, niet noodzakelijk, verbonden aan een woord of term. Waardoor een begrip ontstaat al dan niet verbonden met associaties en emoties. Dit is dan al een waarneming, maar die kan onvolledig of zelfs fout zijn. Het is tevens de doorgang naar begrijpen. Zie ook Gestaltvorming.

Betekenisveld het geheel van begrippen en betekenissen die deel uitmaken van of samenhangen met een bepaald begrip. Dit lexicon probeert een overzicht te geven van de betekenisvelden "begrijpen"; "weten" en "leren" zijn verwante doch nieuwe betekenisvelden. Terug4

Binnendeur Begrijpen en leren gebeuren in het hoofd, de binnenwereld van de


9

lerende, de leerbegeleider kan er niet op ingrijpen. http://weaeducation.typepad.co.uk/files/blackbox-1.pdf Terug28.

Binnenwereld wat zich afspeelt in de gedachten, het brein van iemand, welke betekenis slaat men op, is niet of moeilijk vast te stellen. De belangrijke opdracht voor de -ogieën om strategieën te ontdekken om begrijpen > weten > leren > integreren vast te stellen en te fixeren voor de lange termijn. ... "If however, teachers accept the wealth of evidence that this transmission model does not work, even by its own criteria, then the commitment must be to teaching through interaction to develop each pupil’s power to incorporate new facts and ideas into his or her understanding." Paul Black and Dylan Wiliam, Inside the Black Box. King’s College London School of Education.... p9http://weaeducation.typepad.co.uk/files/blackbox-1.pdf

Bi-sociatie probleemnuttige verbinding tussen twee tot dan toe nooit verbonden denkbeddingen of denkvelden. (Köstler)

Blokken: memoriseren van examen of toets leerstof om vanuit het kortetermijngeheugen te reproduceren vaak met vergeten als onafwendbaar gevolg. Terug16

Blokkeren hindernis, bemoeilijking van het leervermogen voor bepaalde leeronderdelen op bewust niveau, aarzeling, vlucht. Syndroom. Albert Bendura, Stanford, Fobias: guided mastery, self efficacy. http://www.psychotherapy.net/video/bandura-behavior-therapy-video

Catalyseren, catalyse (chem) element dat een reactie veroorzaakt of versnelt, zonder zelf aan de reactie deel te nemen.

Concentratie: Langer aangehouden (o.i.v. de wil, keuze) aandacht voor overleving of ook voor nuttig geachte activiteiten zoals bvb. leren; in de onderwijs-leersituatie moeilijk vast te stellen. Concentratie wordt gemakkelijk onderbroken of afgeleid; geen gevaar dan gaat de aandacht in rusttoestand. Studeren en blokken is misbruik maken van het aandachtssysteem.

Consequenties Financieel - maatschappelijk ten gevolge van het niet of onvoldoende ontwikkelen van het leervermogen. Stel je de emotionele armoede eens voor van de jongeren die zelden of nooit van de succeservaring konden genieten en die in het onderwijsleersysteem verweesd op het perron worden achtergelaten. Uiteraard moeten zij alternatieve strategieën ontwikkelen om te kunnen overleven en zal de gemeenschap levenslang de financiële en maatschappelijke consequenties van deze misdaad dienen te dragen: psychische gezondheidsproblemen, gebrek aan zelfvertrouwen, kosten van levenslange werkloosheid… Is het te gek om te bedenken dat hun kinderen in een analoge valkuil terechtkomen?


http://www.psychotherapy.net/video/bandura-behavior-therapy-video

http://weaeducation.typepad.co.uk/files/blackbox-1.pdf

http://weaeducation.typepad.co.uk/files/blackbox-1.pdf

10

Correleren: verbanden leggen tussen betekenisvelden of onderdelen van begrijpen.

Coöperatief leren is een leermethode die gebaseerd is op samenwerking. Kenmerkend voor coöperatief of samenwerkend leren is de noodzaak voor leerlingen om bij het uitvoeren van een leertaak met elkaar samen te werken. De klas wordt ingedeeld in kleine, heterogene groepen leerlingen, in deze coöperatieve leergroepen moeten zij met elkaar discussiëren over de leerstof, elkaar uitleg en informatie geven, elkaar overhoren en elkaars zwakke kanten aanvullen. (bron Wikipedia) terug7

Creëren (Köstler) het ontstaan van iets totaal nieuws, meestal door het (probleem)nuttig samenvoegen van tot dan toe nooit samengevoegde elementen ( hieruit ontstond de zogenaamde force to fit techniek in de creativiteit ). Arthur Koestler: The Act of Creation. Koestler coined the term bisociation to distinguish the type of metaphoric thinking that leads to the acts of great creativity from familiar associative thinking. http://www.bisonet.eu/node/15

Denkbedding denkveld waarbinnen we gevangen zitten en geen probleem nuttige verbinding kunnen leggen met andere denkvelden.

Denkbedding overschreiding

spontaan of via de "force to fit"-techniek er in slagen om een (nuttige) verbinding te leggen tussen denkbeddingen.

Denkbedding: fenomeen waarbij men tijdens het denken er niet in slaagt om een (nuttige) verbinding te leggen met andere nochtans aanwezige begripsvelden.

Denken bewuste inspanning (hersenactiviteit) waarbij een persoon een beroep doet op aanwezige betekenissen om deze te ordenen of te combineren tot beter hanteerbare of uitbreidende betekenissen; mogelijk ook om door denkbeddingoverschreiding te komen tot creatie van nieuwe betekenis.

Denksysteemhet geheel van gewaarwordingen, waarnemingen die tot begrijpen, weten en kennen leiden zodat het individu deze informatie kan rangschikken en oproepen om dit proces met nieuwe kennis en toepassingen te verrijken. Het vermogen van dit systeem is exponentieel en wordt versterkt door het PML (perpetuum mobile van het leervermogen).

Denkveld het deel of geheel van een betekenisveld dat door een persoon of groep kan worden opgeroepen en gebruikt als werkinstrument om nuttige nieuwe betekenis, verbindingen of oplossingen te vinden. Dit lexicon is tegelijk beperkt tot het eigen denkveld: begrijpen.

EHE: zien van mogelijkheden om de consequenties van de OHO op te heffen, te omzeilen of te benutten, dit kan onvolledig en/of zelfs foutief zijn…; ook mogelijk het resultaat van een Bi-sociatie ( creatie - Köstler) in het kader van creatieve zoektochten of invallen. Terug25.

Emotie: de reactie van het eigen "gevoel" op een gebeurtenis of situatie; de twee basisemoties zijn liefde en angst, hieruit vloeien de andere voort (vb.


http://www.bisonet.eu/node/15

11

liefde-vertrouwen-eerlijkheid-verdraagzaamheid-zachtmoedigheid-vreugde-geen verdediging-vrijgevigheid- trouw-geduld- open denken; probeer je de tegenpool vanuit angst maar in te beelden). AHA-, EHE- en OHO-ervaringen zijn intense momenten van vreugde en succesgevoel. Als dit achterwege blijft dreigt het individu in de angst emotie terecht te komen.

EnergieBegrijpen en leren vergen enorme hoeveelheden calorieën om het systeem van aandacht, concentratie en focus over een langere tijdspanne gaande te houden. Intrinsieke motivatie (IM) is de belangrijkste bron. De IM groeit met de vreugde emotie van de succeservaring. Terug32.

Evalueren gebeurt vaak door het toekennen van een score gebaseerd op geheugen, niet op toepassen en leren. Zo wordt een 5 doorgaans als voldoende beschouwd. Is het mogelijk ook de oorzaak van een gestage uitholling van het leervermogen.

Fixeren begrijpen geeft betekenissen en leidt tot permanent weten, kennis vermoedelijk door opslag "fixeren" in het lange termijn geheugen en vormt de bouwstof om nieuwe of diepere betekenis en inzicht te verwerven binnen een betekenisveld, denkbedding of denkveld. terug14

Focus: Over een langere periode terugkerende concentratie op behoeften of gericht op het verwerven van bevrediging of het bereiken van doelstellingen.

Force to fit

creatieve techniek waarbij men bewust analogie tracht te vinden of te forceren tussen niet verwante betekenisvelden of denkbeddingen.

Gavage (FR) het voedsel onder mechanische druk door de strot van de ganzen duwen. Kenners beweren dat de smaak van ganzenlever van normaal gevoede ganzen onvergelijkbaar beter is!

Geheugen, korte termijn soort voorlopige opslag van niet grondig verwerkt begrijpen of uit het hoofd geleerde kennis die nogal snel verdwijnt. Minder nuttig om begrijpen verder uit te bouwen.

Geheugen, lange termijn dieper verwerkt begrijpen of kennis die permanent aanwezig blijft of is om catalyse van nieuw begrijpen mogelijk te maken.

Geloof wat men over alle aspecten van zichzelf, het leven of de natuur voor waar aanneemt, kan vanuit het onbewuste belangrijke hindernissen opwerpen voor de persoonlijke ontwikkeling of de menselijke relaties. (vb ik ken geen Frans, wiskunde; hij is niet te vertrouwen...)

Geloofsovertuiging verwijst meestal naar de aanhang/verwerping van een religieus of filosofisch systeem.

Gestaltvorming: o.i.v. aandacht onvolledige verwerking van een gewaarwording, zich opdringend tot een gedeeltelijke of zelfs foutieve waarneming, dit mechanisme kan samen met reactiviteit de oorzaak zijn van problemen en moeilijkheden. Terug21.

Gevolg (resultaat): voor- of nadelige effecten volgend op een oorzaak, in de taal meestal verwijzend naar nadelige, bij voordelige spreekt men dan eerder van


12

resultaatGewaarwording: primaire zintuiglijke prikkeling die de hersenen bereikt. Terug18Gezichtspunt

concrete positie (plaats of geloof) van waaruit men realiteit aanschouwt.Inbeelden: product van de verbeelding dat men als waar aanneemt (typisch kenmerk

van het teken Vissen waarvan verkeerdelijk vaak wordt beweerd dat ze liegen)

Indenken: zich in gedachten in een context of situatie proberen te verplaatsen die men niet zelf heeft beleefd (meegemaakt)

Integreren waar leren tot gedragsverandering leidt, opnemen in het PMLInterpreteren

betekeniselementen toevoegen of onderscheiden na vergelijking met vroeger opgeslagen betekenis (begrijpen), kan tot oordeel leiden.

Intrinsicalliteit: interne stuwende kracht vanuit de intrinsieke motivatie van de lerende om te weten/kennen, dit is een zeer belangrijke bron van energie en aandacht (zie momentaliteit) en een effectief moment voor bevruchting.

Inzien: meestal een plots bewust worden van de eigen relatie, houding tot wat men begrijpt.

Kennen resultaat van weten, en/of studeren en oefenen op denkniveauKernwoorden woorden die in een tekst belangrijke betekenis weergeven, zie ook

sleutelwoorden. Deze goed begrijpen is vaak voldoende om de stap naar" kennen"(= permanent weten) te zetten. Het visueel voorstellen van deze sleutelwoorden in een zelf gemaakte Mind Map is een goede hulp.

Khan, Salman Khan Academy, gratis video’s op Youtube voor zelfstandig leren. https://nl.khanacademy.org/

Knobbel<> aanleg en aantrekking voor bepaalde aspecten van kennen en kunnen: wiskunde, talen, muziek. Vaak met de (niet bewezen)onderliggende gedachte dat de ene knobbel de andere zou uitsluiten. Wellicht zorgt de aanleg en het ervaren succes tot grotere aandacht en tijdbesteding voor de knobbel. zie ook talent.

Kunnen resultaat van weten en oefenen of trainen op handelingsniveauLeerbegeleider

persoon of hulpmiddelen die bijdragen aan het dieper begrijpen zonder zelf betrokken te zijn bij het proces van het begrijpen. De sleutel zit op de binnendeur, de taak bestaat vooral uit het vaststellen en verifiëren van het niveau van begrijpen. Toetsen en scores blijken eerder onbetrouwbaar en dragen weinig bij aan het "leren". Terug29.

Leermoment waar het begrijpen na het begripsmoment actief wordt gebruikt, toegepast of getransformeerd of vervolledigd. Bij jonge kinderen vaak via spiegelig, rollenspel en dialogen. Terug12

Leerstijl voorkeurstrategie van een individu om tot leren te komen. Kolb. Mensen verschillen nogal in de wijze waarop ze leren. Leren is op te


13

vatten als een proces dat uiteindelijk leidt tot gedragsverandering. In dit proces zijn ... http://www.thesis.nl/testen/kolb/

Leervermogen: exponentieel toenemen van gemak, snelheid en kwaliteit van het leren dat gestoeld is op begrijpen. Terug20.

Leren, bewust: keuze voor het verwerven van kennis en weten, vaak in onderwijs en opleidingscontext, die steunt op begrijpen. Terug13

Leren, onbewust: buiten bewustzijn verwerven van kennis en weten.Luisteren zich open stellen (meestal in gesprekken, kan ook bij lezen) voor de

betekenisinhouden van een zender met het doel hem te begrijpen zonder interferentie van eigen meningen of vooroordelen.

Meaningbetekenis, (betekenis als middel naar nieuwe betekenis? Zie ook means)

Means middelen, to mean: betekenen.

Meerwaarde: vastgestelde toename in globale waarde: financieel, moreel, sociaal, persoonlijk …die het gevolg zou kunnen zijn van menselijk handelen of natuurlijke factoren.

Mindmap samenvatting van een betekenisveld in een visuele weergave in de vorm van een web aan de hand van sleutelwoorden.

Momentaliteit: Begripsmoment: inpikken op de vraag, d.i. het verhoogde aandachtsmoment van de waarnemer als uiterst geschikt moment voor begrijpen (AHA ...); (vergelijkbaar met de ovulatie het enige juiste moment voor een bevruchting). Terug11.

Motivatie, exrinsieke drijfveer komt uit een externe bron, ouders, peers (Eng.), leerbegeleiders; dwang, beloning, score… Deze vorm nijgt aan belang in te boeten met het ouder worden als er onvoldoende begrijpen en leren optreedt.

Motivatie, intrinsieke drijfveer komt uit het individu zelf en is veel krachtiger dan de extrinsieke motivatie. Succes draagt hier in belangrijke mate toe bij. Terug31.

Muziekknobbel (geen) talent voor muziekNadenken:

na het begrijpen verder verwerken tot AHA, OHO, EHE en relateren tot ander begrijpen, leidt mogelijk tot toepassen, leren, verbinden en inzien

Nuttig, nut dat nieuwe betekenis, inzicht, visie verschaft in een context of bij probleemformulering

OHO zien van de consequenties van het initiële AHA, dit kan onvolledig en zelfs foutief zijn… terug24.

Onderwijsleermethode zie onderwijzen

Onderwijzen één van de strategieën om tot leren te komen; meestal in groepen, naar leeftijd ingedeeld. Volgens leerplannen opgedrongen aan de lerende; de aandacht gaat hoofdzakelijk naar de rol van de leraar als zender: leraar, onderwijzer, lesgever, docent met weinig of geen aandacht voor het juiste begripsmoment voor de lerende. weinig of geen controle van het begrijpen dat nodig is om tot leren te komen. Concreet voorbeeld van de verwarring tussen doel en strategie. Het doel is leren, dat


14

noodgedwongen via begrijpen dient te lopen. Typerend is dat men tot nog toe geen hanteerbare en omvattende definitie voor "begrijpen" vindt, noch veel onderzoek naar het vaststellen van dat begrijpen. (In 2015/16 loopt er in de VS een congres gewijd aan begrijpen: http://www.studyofunderstanding.com/psychology Wereldwijd in scholen de meest voorkomende strategie om tot leren te komen. De focus ligt meestal op de transfert van kennis door een leraar naar een lerende toe in een artificieel en weinig stimulerend kader. De aandacht gaat dan vooral naar strategieën en tactieken om het leuker, vlotter… te laten verlopen. Het spontane en natuurlijke leervermogen van de lerende wordt meestal niet aangeboord. De leraren hebben doorgaans geen weet van "begrijpen", noch van de elementen die bijdragen aan het "leervermogen" van de lerende. Onderwijzen vertrekt meestal vanuit een nogal paternalistische attitude, waarbij de ware aanleg en potentie van de lerende wordt genegeerd. Een strak leerprogramma en setting zijn het gevolg. Zou het niet beter zijn om een ministerie van "leren" in het leven te roepen? Onderwijs wordt vooral gekenmerkt door een grote uitval van lerenden, met leer blokkages en leersyndromen tot gevolg. Het cascade systeem van zogezegd hoger gewaardeerde studierichtingen (Latijn-Grieks, Gymnasium) naar meer technische of beroepsafdelingen getuigt van de jaarlijkse uitval, wellicht te wijten aan een opeenstapeling van niet aangepaste leermomenten en niet onderkende talenten. Terug27.

Oordeel categoriseren en al dan niet omarmen of verwerpen van betekenisinhoud volgens een (morele) waardenschaal.

Oorzaak: achtergrond van opgestapelde betekenissen (interpretaties), feiten, die tot gewenste of ongewenste resultaten of situaties leiden.

Oproepen kennis, weten, informatie uit het geheugen boven halen.Peer Instruction

Strategie waarbij de deelnemers aan een leergroep beurtelings mekaar helpen om betekenis te vinden en om die betekenis te evalueren en te bespreken. Het resultaat ligt naar verluidt 21% hoger dan met de conventionele methode. Terug36. Eric Mazur, Peer Instruction, a user's manual,New Jersey 1997

Perpetuum Mobile van her Leervermogen

PML (perpetuum mobile van het leervermogen) schema dat de grote lijnen vastlegt van de elementen die bijdragen aan het vergaren van de energie om leren te bevorderen.Terug19.

Perspectief Ordening van waarnemingen vanuit een bepaalde plaats of positie, of vanuit voorgedachten die mogelijk de betekenis(sen) beïnvloedt. Mogelijk ook het amalgaam van persoonlijke overtuigingen, ervaringen. Het perspectief beïnvloedt onze ervaringen, zodat "objectieve waarneming" onmogelijk is.

PML Perpetuum Mobile van het Leervermogen.Potentie het vermogen om meerwaarde te bereiken mits het ontwikkelen van de

aanleg.Proactie (attitude): gedraging vanuit een bewuste keuze voor actie met focus op de eigen

verantwoordelijkheid. S. R. Covey, The seven habits of highly effective people. New-York.

Probleem situatie, vraagstelling waarvoor men niet direct een oplossing ziet.


15

Reactie onmiddellijke gedraging (vanuit de angst emotie) volgend op de waarneming, zonder kritische noch analytische controle van de wenselijkheid van dit gedrag.

Rekenkunde (mathematica) begrijpen

Volgens Lauren Resnick zijn 4 opeenvolgende stappen (begripsvelden) belangrijk: kinderen moeten eerst goede vaardigheden ontwikkelen met 1)protohoeveelheden (veel, weinig, minder, meer…); 2) hoeveelheden (1, 2, … appels); 3) getallen (abstract); 4) de bewerkingen (som, verschil, product, quotiënt). Zolang een veld onvoldoende is "begrepen" kan de volgende stap niet met succes worden genomen.

Resultaat (gevolg): voor- of nadelige effecten volgend op een oorzaak, in de taal staat gevolg meestal voor nadelige, bij voordelige spreekt men dan eerder van resultaat.

Semantisch veld cluster van samenhangende betekenissen vb. vak (ingenieur, arts, biologie, chemie, fysica, astronomie; persoonsgebonden, interacties, metafysisch, psychologisch, sociologisch, filosofisch, …); context; zie ook begripsveld,

Sleutelwoorden woorden die in een tekst belangrijke betekenis weergeven, zie ook kernwoorden.

Standpunt Keuze van een betekenis context van waaruit men verkiest om waar te nemen, betekenis toe te kennen. Religie, politiek…

Steekwoorden zie sleutelwoorden, kenrwoorden.Studeren: memoriseren van betekenisonderdelen om frequent gebruik te

vergemakkelijken vb woordenschat, onderdelen, …kan overgaan in leren. Vaak ook kortstondige opslag in het geheugen met het oog op reproductie voor test of toets met vrijwel onmiddellijk vergeten omdat er geen diepgaand begrijpen bij te pas komen. Het blijven dus vaak betekenisloze clusters. Studeren wordt door de jongere dan – terecht - als nutteloos ervaren en hij zal het al spoedig opgeven om hier nog energie aan te verspillen. Terug15.

Succes: bereiken van meerwaarde via proactie, win-win (Covey) en bi-sociatie (Köstler creativiteit) gesteund op de toepassingen van begrijpen en leren.

Succeservaring (bij leren): AHA, OHO, EHE leveren een direct gevoel van "ik begrijp dat", wat later wordt versterkt door zich bewust te worden van het permanent weten, dus kennen, dit levert energie en intrinsieke motivatie (= intrinsicalliteit) om verder te leren en zich goed te voelen. Elke Aha… leidt tot een onmiddellijke meerwaarde. Terug26.

Summerhill A co-educational boarding school in Suffolk, England - The original alternative 'free' school. Particular to the school is that children are not obliged to attend classes, the only prohibited thing is "doing nothing". Subjects are learnt on demand. This meets the isue of "momentallity" and "intrinsicallity" Founded in 1921, it continues to be an influential model for progressive, democratic education around the world. Summerhill is the oldest children's democracy in the world. It is probably the most famous


16

alternative or 'free' school. The system that Summerhill employs is not only about education - it is also a different way of parenting which eliminates most of the friction and many of the problems experienced by modern families.The important freedom at Summerhill is the right to play. All lessons are optional. There is no pressure to conform to adult ideas of growing up, though the community itself has expectations of reasonable conduct from all individuals. Bullying, vandalism or other anti-social behaviour is dealt with on-the-spot by specially elected ombudsmen, or can be brought to the whole community in its regular meetings. Terug33. http://www.summerhillschool.co.uk/

Syndroom diepere inwerking van blokkeren op onbewust niveau, zodat het individu oncontroleerbaar niet meer in staat is om voor dit leeronderdeel of vak te presteren.

Synthese de essentie van betekenissen van een groter verhaal in een korter verhaal en eigen woorden weergeven.

Systemisch denken de leer om betekenisvelden te beschouwen voor het vervullen van een functie; ontwerp en organisatie van het systeem zorgen ervoor dat de functie verloopt zoals ze verloopt. Laat toe om betekenisvelden op verschillende niveaus te beschouwen en in een wijdere context, zodat makkelijker nieuwe insteken of verbindingen kunnen ontstaan.

Talenknobbel (geen) talent voor talen.Talent geoefende aanleg, kunnen en kennen, zie ook knobbel.Toepassen: omzetten van het begrijpen in de dagelijkse handelingen of situaties, je

kan perfect alle fasen van het hoogspringen tot in de details kennen, de nauwkeurige uitvoering (toepassing) zal je slechts verwerven na veelvuldig oefenen, inbeelden, concentratie en focus, waardoor het proces instinctiever, vlotter en succesvoller wordt afgewerkt.

Trainen volgens een bewust gekozen schema inoefenen en analyseren van meestal handelingsonderdelen, al dan niet met ontwikkeling van spieren mentale functies, om de prestaties op de spits te drijven.

Vaardigheid geoefende aanleg of kunnen verrichten van handelingen, gedrag.Verbeelden: los van de realiteit een context bedenken op basis van analogie naar

andere ervaringen of emoties.Verbinden verschillende betekenisvelden die in elkaar overvloeien, vermogen om

over de grenzen te kunnen zien en nuttige bi-sociaties en associaties, met steeds groter gemak en snelheid te kunnen uitvoeren.

Verifiëren controleren en peilen in hoeverre de leerder tot de lagen van begrijpen is doorgedrongen om het denksysteem te voeden voor begrijpen en leren. Het moet duidelijk zijn dat het verifiëren in ieder geval beperkt wordt tot het begrijpen van de leerbegeleider. De gewoonlijk toegepaste toetsen en tests hebben vaak de neiging om enkel de geheugenfunctie te toetsen, er wordt onvoldoende gepeild naar het begrijpen en kunnen toepassen.


http://www.summerhillschool.co.uk/

17

Veronderstelling betekenis inhoud die men voor waar, aanwezig aanneemt in een betekenisveld.

Verwerken nieuwe betekenissen in verband brengen met eerder begrijpen, op een dieper en omvattender niveau verwantschappen en causale verbanden vinden.

Voelen, Emotie Lichamelijk, psychische reactie bij begrijpen, handelen.Voorbegrijpen het geheel van begrippen en betekenissen die deel uitmaken van en

noodzakelijk zijn om (verder) en nieuw begrijpen mogelijk te maken.Voordenken: zoeken naar begrijpen, vaak aan de hand van onbeantwoorde vragen

(problemen).Vooronderstelling onbewust aanwezige betekenis inhouden omtrent een begrip die tot

beperkt of verkeerd begrijpen of waarnemen kunnen leiden.Vooroordeel (meestal) negatieve vooronderstelling ten aanzien van betekenissen of

situaties, gedragingen…Waarneming: poging om de gewaarwording te ordenen (gevaar/geen gevaar;

aantrekkelijk/niet-; bronstig/niet-…), betekenis te geven: de poort naar begrijpen, eventueel gepaard met emotie. Terug17

Waarnemingsveld Het geheel aan informatie dat men vanuit waarneming en begrijpen tot betekenis kan samenvoegen. Begrijpen leidt tot het exponentieel toenemen van het waarnemingsveld.

Weten resultaat van begrijpen, in principe onuitwisbaar en belangrijk bouwelement voor leren.

Wijsheid Vermogen om een balans te vinden tussen het denken gevoelssysteem, steunend op weten en ervaren.

Win-win laïcisering voor liefde.Wiskundeknobbel (geen) talent voor Wiskunde.Zelfleerder Persoon die door regelmatige concentratie, waarneming en verwerking

op eigen tempo steeds verder doordringt tot lagen van betekenis en zo zijn denksysteem uitbreidt. Zie ook autodidact.


Begrijpen de snelweg tot Leervermogen

Documents

Transcript of Begrijpen de snelweg tot Leervermogen