BEELDEN in OOTMARSUM

Een overzicht van kunstwerken in en om het centrum

Rob Meijer 2014

2

2014

BEELDEN in OOTMARSUM Ootmarsum, waarschijnlijk het oudste stadje in Twente, kent een rijke historie. Het werd waarschijnlijk in 126 na Christus door de Frankische koning / veldheer OTHMAR gesticht. Rond 700 werd er een houten kerkje gebouwd en in het jaar 1000 was Ootmarsum een van de grootste parochies in Twente. Het belang van Ootmarsum waar handel en nijverheid tot bloei waren gekomen, werd door de Bisschop van Utrecht onderkend en hij verleende de plaats omstreeks 1300 stadsrechten. Ook bestuurlijk speelde Ootmarsum een belangrijke rol. Zo was er een bisschoppelijke Meierhof gevestigd en een Commanderie van de Ridders der Duitse Orde en woonde tegen het eind van de 18e eeuw de Drost van Twente in een nu verdwenen kasteel, even ten zuidoosten van de stad. Omdat moderne ontwikkelingen, vaak gekoppeld aan de industrie zoals spoorlijn en waterweg, aan Ootmarsum voorbij gingen, kon vooral het oude stadscentrum met het eeuwenoude stratenpatroon in de oude stijl behouden blijven. Tal van eeuwenoude gebouwen, kronkelige smalle straatjes en pittoreske pleintjes zijn daarvan het tastbare bewijs. De rijke historie van het stadje komt ook tot uitdrukking in de vele tradities en gebruiken die tot op de dag van vandaag behouden zijn gebleven. Niet uit het oogpunt van toerisme maar omdat de Ootmarsummer het als zijn plicht beschouwt het erfgoed van zijn voorvaderen in ere te houden en aan het nageslacht door te geven. Vanaf nieuwjaar(rondgang van de Nachtwacht),via Pasen (het Vlöggeln), Pinksteren (de brooduitdeling) en de oogstfeesten (Siepelmarkten) tot aan Kerstmis (het midwinterhoornblazen) vormen die oude gebruiken als het ware een keten die zowel de tijd als de inwoners bindt. De sculpturen die u in Ootmarsum vindt, symboliseren vaak de historie en de tradities van Twente in het algemeen en Ootmarsum in het bijzonder. Nu recent het centrum van Ootmarsum een sfeervolle verlichting heeft gekregen waarbij ook de beelden mooi in twee kleuren worden aangelicht, is het ook een wandeling s’ avonds langs de beelden een bijzondere ervaring. We hopen dat de sculpturen door deze achtergrondinformatie ook voor u een tastbaar bewijs van een rijk verleden gaan worden.

3

Welke beelden zijn er in Ootmarsum te vinden ? Hieronder een lijst van de beelden. Op de navolgende pagina’s is uitgebreide info per beeld te vinden : een afbeelding, een korte beschrijving, de kunstenaar of kunstenares, de aanleiding tot plaatsing, het tijdstip van plaatsing en in vele gevallen de schenkers en sponsoren. 1. “Siepelstad Ootmarsum in Sagenland Twente”. Middeleeuwse jonkvrouw. Kerkplein. 2. “44 jaar Carnaval in Ootmarsum”. Carnavals-bok,Kerkplein 3. “Fontein met spelende otters”. Kerkplein 4. “De Poaskeerls”. Acht Poaskearls op een rij. Kerkplein 5. “Zitten in raam” Figuren in kader. Kerkplein 6. “Alleen”. Figuur in jura marmer. Keerweer 7. “Kunstschilder”.Kerkplein 8. “ ‘t. kwam wa good”. Zuster met kinderen. Kloostertuin 9. “De Midwinterhoornblazer”. Keerweer 10. “Johannes de Evangelist” Ganzenmarkt 11. “De nachtwacht van Ootmarsum”. Grotestraat 12. “Vrouw in mantel” Ton Schultenplein 13. “Tijl Uilenspiegel” Een vrolijke nar. Marktstraat 14. “ Het sjaaltje” Zittende vrouw. Markt. 15. “” Het Twentse Ros” Gasthuisstraat 16. “Sjalotje” Het siepelvrouwtje. Wehmestraat 17. “Bisschop Radboud”. Putstraat 18. “De witte wieve” Engels’Tuin 19. “Wasvrouwtje” Molenbeek, Bleekstraat 20. “Van oud naar Nieuw” toekomst en verleden. Berend Vinckestraat 21. “Beeldentuin” Gasthuisstraat 22. “De textielarbeider” Denekamperstraat 23. “Willem Wilmink” Het glazen boek. Oriënteertafel Kuiperberg ANWB uitkijkpunt.

4

BESCHRIJVINGEN

Sculptuur No.1 “Siepelstad Ootmarsum in Sagenland Twente”

Bronzen beeld van een middeleeuwse jonkvrouw

Met op de achtergrond de uit de 12e en 13e eeuw daterende R.K.Kerk -een pseudo-basiliek-, ziet u een middeleeuwse jonkvrouw die u als gast van Ootmarsum een ui presenteert. Het Twentse woord voor ui is siepel en

Ootmarsum stond vroeger bekend om zijn uitgebreide en uitstekende uienteelt, die een belangrijke bron van inkomsten vormde. De uien of siepels symboliseren in feite de vele facetten van de stadshistorie. De voorraad in de siepelmand geeft

de oogst aan waaraan de jaarlijkse siepelmarkten hun naam ontlenen. De jonkvrouw geeft echter ook symbolisch de vele sagen en legenden aan die in de middeleeuwen de ronde deden. Ze speelden zich voor een groot deel af rond het kasteel net even buiten de stad. Ooit (1270)gebouwd als Commanderie voor de ridderbroeders van de Duitse orde, maar sinds 1635 het domein van de Heren

van Ootmarsum. De laatste hiervan, Sigismund van Heiden Hompesch, die tevens Drost van Twente was, ontpopte zich als een tiranniek, onaangenaam heerschap.

Rond hem ontstonden verhalen die nu nog als sagen voortleven. Een pater die aan een boom werd gebonden, voorspelde de ondergang van het kasteel, een

strenge rentmeester doolt nog steeds rond als een rood aardmannetje, er schijnt een kist met kostbaarheden in de gedempte gracht te zijn begraven en toen de

Drost ten grave werd gedragen, verdorden de bomen waarlangs de lijkstoet trok. Gegevens sculptuur :

het beeld werd vervaardigd door de Belgische kunstenaar Dirk de Keizer uit Gent. De onthulling vond plaats op 16 mei 1995 waarbij het beeld door de VVV

Ootmarsum aan de Ootmarsumse gemeenschap werd geschonken. Materiaal : brons. Sokkel : gemetselde plateau’s van basaltstenen

Opschrift : Geschonken door de VVV Ootmarsum en vele sponsoren aan de gemeenschap ter gelegenheid van het afscheid van de bestuursleden, Huub

Borrenbergs, voorzitter en Toon Heupink, penningmeester. Locatieomschrijving : Kerkplein noordzijde, hoek van het plein

5

7

6

Sculptuur 2 “Carnaval”

Bronzen beeld van carnavalsbok met carnavalssteek

Je zou het boven de grote rivieren in Nederland niet verwachten, maar

ook hier wordt carnaval gevierd. De in 1964 opgerichte carnavalsvereniging ‘De Othmarridders’ werkt jaarlijks een bont

programma af : van prinsenbal, een gala-avond, een grote optocht, tot aan het bok-verbranden op de avond voor aswoensdag.

De bok is een mascotte en staat voor eigenwijs en koppig, eigenschappen die de doorzetters met carnaval nodig hebben.

Gegevens sculptuur : Titel : 44 jaar Carnaval in Ootmarsum. Geplaatst in 2007 ter

gelegenheid van het 44 jarige jubileum van de vereniging Othmarridders en onthuld door Stadsprins Hannes, Hans van Benthem. Vervaardigd door Berend Seiger. Materiaal : brons. Sokkel : zandsteen.

Locatieomschrijving : naast het oude stadhuis, Kerkplein

8

Sculptuur 3

Fontein met spelende otters

Stromend water inspireert iedereen. De fontein met zwevende steen op het kerkplein werd in 1988 aan de gemeenschap geschonken door

het Ootmarsumse bedrijf BAM, voorheen Hulsink Kabelbedrijven. In 2008 werd een reeks spelende otters toegevoegd aan de fontein. Het

zijn fraaie beelden van grote otters die water spuwen tot aan een kleine muis spelend op de rand van het bekken. Verwerkt zijn

Ootmarsum symbolen zoals de siepel.

Gegevens sculptuur : Titel : Spelende Otters. Geplaatst op 19 oktober 2008 ter gelegenheid

van 25 - jarig jubileum van het evenement Kunst in Ootmarsum. Onthuld door waarnemend burgemeester van Dinkelland, Dhr. Jan Kristen. Geschonken door Galerie/museum Ton Schulten en BAM

Infratechniek Noordoost b.v. Vervaardigd door het kunstenaars echtpaar Gerud en Barbara Rumpf uit Neustadt an der Weinstrasse. Aantal sculpturen : 7 stuks waarvan

2 met waterfontein. Materiaal : Basaltstenen fontein met gietkoper verbronsde figuren. Locatieomschrijving : Kerkplein noordzijde.

9

10

Sculptuur 4

“De Poaskearls” De acht Poaskeerls in brons op een rij

Ootmarsum kent een indrukwekkende paastraditie waarvan de oorsprong

onbekend is, maar zeker tot een zeer ver verleden terug te voeren is. Centraal bij deze paasgebruiken staan de ´Poaskearls´ : acht jongemannen, katholiek,

inwoner van Ootmarsum en vrijgezel. Ze beginnen zes weken voor Pasen met de organisatie van de gebruiken, waarbij alles volgens een vast, eeuwenoud

ritueel verloopt. Het hoogtepunt is het feitelijke Paasfeest, waarbij de Paoskearls in een rondgang rond de Wehme en het Vlöggeln voorgaan. Een groot deel van de inwoners van Ootmarsum neemt hieraan deel en loopt in

een lange menselijke keten door de kronkelige straatjes en soms door de huizen van het stadscentrum. Onderwijl worden twee oude paasliederen gezongen : Chistus is opgestanden en Alleluja. Een paasvuur bekroont de

festiviteiten en kondigt tevens de naderende lente aan. Al met al een bijzondere traditie die door de Unesco op de lijst van waardevol immaterieel

erfgoed is geplaatst. Gegevens skulptuur :

het beeld werd vervaardigd door de beeldhouwster Kiny Copinga en werd op 18 maart 1988 onthuld door de Poaskearls. Het werd aan de gemeenschap van Ootmarsum aangeboden door de directie van de Twentse Damastfabriek in verband met het 175 - jarige jubileum. Materiaal : brons. Sokkel : leisteen

met granieten voet, paalafzetting met ketting. Locatieomschrijving : noordzijde van de grote kerk naast de hoofdingang

11

12

Sculptuur 5

“Zitten in raam”

Ontspannend zitten een figuur in een raamwerk. Het bronzen figuur straalt rust uit en zoekt beschutting van een vierkant. Het kunstwerk is beschikbaar gesteld door Galerie

International Ton Schulten ter gelegenheid van de herinrichting van het Kerkplein in 1995. De marmeren trap eindigt in een sokkel waarop dit kunstwerk een plek kreeg.

Gegevens sculptuur : Kunstenaar : Renée van Leusden. Materiaal : brons. Sokkel :

hardsteen Locatieomschrijving : zuidzijde Kerkplein

13

14

Sculptuur 6 “Alleen”

Geborgenheid in Jura marmer

In een Nederlands - Duits grensoverschrijdend project zijn 12 sculpturen in het Euregiogebied geplaatst en geschonken door de eigenaar van de Bösenberg cementfabriek in Ahlen. Twaalf Nederlandse en Duitse

kunstenaars kregen de opdracht van een massieve blokken van Jura marmer, uit eigen groeve, een kunstwerk te vervaardigen. Het kunstwerk in

Ootmarsum heeft als titel : Single. De kunstenaar geeft daarmee wellicht de aard van de Twentenaar aan, in zichzelf gekeerd, nadenkend en niet direct op

de voorgrond tredend. Gegevens sculptuur :

deze sculptuur is vervaardigd door Herbert Daubenspeck uit Emsdetten en werd op 29 augustus 1997 onthuld in het bijzijn van de Ootmarsumse

schooljeugd, door wethouder H. van Zuilekom. Op de voet van de sculptuur een overzicht van de locaties van de overige 11 beelden. Materiaal : Jura

marmer. Sokkel : Jura marmer. Opschrift : Euregio Beeldenroute. Locatieomschrijving : hoek Walstraat, Keerweer, voor de bibliotheek

15

16

Sculptuur 7 “De Kunstschilder”

Ootmarsum heeft het predicaat ‘Kunststadje van het oosten’ langzamerhand met verve verworven. Veel kunstenaars vonden hun weg naar het stadje, maar nog meer kunstliefhebbers. De vele galeries zijn hiervan het tastbare

bewijs maar ook de evenementen. Als symbool voor 25 jaar Kunst in Ootmarsum, het jaarlijkse openlucht kunstevenement dat vele duizenden

bezoekers trekt, werden deze twee beelden in opdracht gegeven. De kleine sculptuur geeft het beeldhouwen weer en de kunstschilder de schilderkunst.

Gegevens sculptuur : Ter gelegenheid van het 25 - jarige bestaan van het openlucht

kunstevenement ‘Kunst in Ootmarsum’ is dit kunstwerk door het stichtingsbestuur aan de gemeenschap aangeboden en werd in augustus

2008 onthuld door de CDK in Overijssel, Dhr. mr. Geert Jansen Vervaardigd door Hub Gatignon, Maastricht. Materiaal : Brons op metalen

voet. 2 delig : granieten raadhuis en bronzen kunstschilder Sokkels : metaal. Opschrift : metalen gegoten plaat op sokkel met tekst :

Locatie : kerkplein westzijde

17

18

Sculptuur 8

“ ‘t kwam wa good “ Bronzen beeld van zuster met kinderen

Het beeld is geplaatst op het plein van de voormalige meisjesschool aan de

Putstraat, ter herinnering aan en als waardering voor het werk dat de zusters en lekenleidsters hebben verricht ten behoeve van de kansarme jeugd. Van 1855 tot 1983 hebben de zusters van Onze Lieve Vrouw van Amersfoort

zich voor de opvang en opvoeding van de jeugd ingezet. Dit alles in het gebouw direct rechts naast het beeld , waarin het Radboud-Internaat was

gevestigd. De zuster draagt een klein kind op haar arm : symbolisch voor de opvang. Tegelijkertijd leidt zij een groter kind de maatschappij in : begeleiding

na opvoeding. Gegevens sculptuur.

Het beeld werd op initiatief van de Ben Morshuis Stichting gemaakt door de kunstenaar Berend Seiger en geschonken door de ‘Stichting tot Steun

Antonio Radboud’ , aan de gemeenschap Ootmarsum. De onthulling vond plaats op 19 mei 2000 door de stichtingsvoorzitter Th.Hampsink. Het beeld

werd in 2013 naar de nieuw aangelegde kloostertuin verplaatst. Materiaal : brons op zandstenen voet. Locatieomschrijving : Kloostertuin

Oostwal.

19

20

Sculptuur 9

“De midwinterhoornblazer”

Vanaf de eerste zondag in de advent, ruim drie weken voor Kerstmis tot en met Driekoningen (6 januari) klinken over het soms hard bevroren Twentse

landschap de melancholieke tonen van de midwinterhoorn.Op deze wijze wordt de geboorte van het Christuskind aangekondigd. Het christelijke gebruik is van heidense oorsprong en diende toen om de weerwolven,

demonen en boze geesten af te weren.Na 700 werd het gebruik gekerstend. Het oude gebruik is door de Unesco op de lijst van immaterieel erfgoed

geplaatst. Voor het maken van een midwinterhoorn neemt men altijd een kromme boomstam die in twee helften wordt gezaagd en uitgehold. Met

wilgentakken worden de helften op elkaar gebonden. Jong en oud blaast in Twente op de midwinterhoorn en het is indrukwekkend de klanken van

boerderij tot boerderij te horen gaan. Het was tevens een communicatiemiddel ten tijde van de Drost van Twente die de R.K.diensten

verbood.Het waarschuwende geluid van de hoorn was sneller dan de paarden van de Drost !

Gegevens sculptuur : Ter gelegenheid van de vernieuwing van Hotel De Wiemsel werd het beeld

aan Ootmarsum geschonken op 29 november 1993 door mevr. A.v.d.Maas - Geerdink. De sculptuur is vervaardigd door kunstenares Erika Bleckman uit

Beckum. Materiaal : brons. Locatieomschrijving : Keerweer naast het schoolmuseum.

21

22

Sculptuur 10

“ Johannes de Evangelist “

In het Grieks betekent het woord evangelist een overbrenger van de goede boodschap. Als schrijvers van het evangelie zijn vooral bekend Mattheus,

Marcus, Lucas en Johannes. Elk van de vier evangelisten wordt in de kunst door een eigen symbool begeleid. Bij Johannes is dit de adelaar die hij op zijn hoofd draagt. Deze sculptuur heeft geen directe band met de Ootmarsumse traditie. Dat de keuze van de gemeentelijke commissie viel op deze sculptuur heeft te maken gehad met het diepgewortelde geloof van de Twentenaar. Dit komt nog steeds tot uiting in tal van oude gebruiken zoals de brooduitdeling

op de Ageler es. Aan de armen van Ootmarsum werden broden uitgedeeld door de 13 oorspronkelijke boeren uit Agelo. Om gespaard te blijven voor een natuurramp die hun voorvaderen in 1737 had getroffen beloofde men elke

maandag na beloken Pasen broden uit te delen aan de armen. Gegevens sculptuur :

het beeld werd door de gemeente Ootmarsum gekocht ter gelegenheid van de herinrichting van de Ganzenmarkt en omgeving. Het werd vervaardigd door

de Amsterdamse kunstenares Fioen Blaisse en is op 15 november 1993 door burgemeester van Ootmarsum, Jos Verbeeten onthuld. Materiaal : gepatineerd

brons. Sokkel : graniet. Locatieomschrijving : Ganzenmarkt begin van ‘het Pläske’

23

24

Sculptuur 11

“De Nachtwacht van Ootmarsum”

Vanaf het moment dat Ootmarsum een vestingstadje werd, rond 1400, was er een nachtwaker of nachtwacht in gemeentelijke dienst.Deze moest er onder andere op toezien dat de stadspoorten ' s nachts goed gesloten

werden, dat onbevoegden niet de stad binnenkwamen en dat het inbrekersgilde zijn ambacht niet kon uitoefenen. Bij brand moest de

nachtwacht alarm slaan en de burgerij mobiliseren om gezamenlijk de brand te blussen. Later behoorde ook het opsteken van de (13) stadslantaarns tot de taken van de nachtwacht. In 1917 besloot de gemeente het beroep van

nachtwacht af te schaffen er was immers politie en brandweer. Er werd echter tevens besloten de rondgang van de nachtwacht op oudejaarsavond

als oud gebruik te handhaven. En zo doet tot op de dag van vandaag de nachtwacht van Ootmarsum elk jaar nog steeds zijn ronde in de nacht van 31 december op 1 januari .Op 13 plaatsen wordt het lied ´Komt burgers komt´ gezongen en vele burgers begeleiden de nachtwacht op zijn tocht.

Gegevens sculptuur : het beeld werd door de directie van het nieuwe reclamebureau Schulten & Okkinga geschonken aan Ootmarsum. Op 13 juni 1987 werd het door de

huidige nachtwacht, Ben Morshuis, onthuld. Het beeld werd vervaardigd door de beeldhouwer Peter Erftemeijer uit Amsterdam. Materiaal : brons. Sokkel :

hardsteen. Locatieomschrijving : hoek Grotestraat – Ton Schultenplein

25

26

Sculptuur 12

“Vrouw in mantel”

Ons klimaat maakt het noodzakelijk dat we ons vaak warm moeten kleden. De vrouw in mantel geeft het signaal af

goed voor jezelf te zorgen. De Belgische kunstenaar Hans Bayens is een exponent van

het onafhankelijk realisme en heeft veel exclusieve kunstwerken op zijn naam staan zoals het nationaal

bekende beeld van Thorbecke in Zwolle. Gegevens sculptuur :

Oorspronkelijk had deze sculptuur een plek aan de Ganzenmarkt bij het voormalige museum van Ton

Schulten. In 2014 is deze verplaatst naar het nieuwe museum aan

het Ton Schultenplein. Kunstenaar : Hans Bayens.

27

28

Sculptuur 13 “Tijl Uilenspiegel”

Tijl Uilenspiegel speelt in vele volksverhalen een prominente rol. Hij haalde doldrieste streken uit en de komische heldendaden werden vastgelegd in een Nederduits

volksboek uit de 15e eeuw. Sindsdien zijn de verhalen bij vele gelegenheden verteld. Tot op de dag van vandaag is Tijl Uilenspiegel een bekende volksfiguur. Hij dreef de spot met de geleerdheid en het gezag. De uil op zijn schouder geeft

dit aan. De spiegel wordt eenieder voorgehouden waardoor men door zelfspot de weg terugvindt naar de

betrekkelijkheid van ons bestaan. Gegevens sculptuur :

vervaardigd door de Belgische kunstenaar Dirk de Keizer en geplaatst naar aanleiding van de opening van de Galerie

Chez Moi in 1995. Sokkel : piramide hardsteen. Materiaal tweekleurig gepatineerd brons. Locatieomschrijving :

Marktstraat, Galerie Chez Moi.

29

30

Sculptuur 14

“Het sjaaltje”

Even pauze, even uitrusten, dat straalt deze sculptuur uit. Een moment van bezinning in een jachtig leven. Een

vrouwenfiguur genesteld op een sokkel en uitkijkend over het marktplein.

Gegevens sculptuur : De kunstenaar is Jos van Acker. Het beeld is geplaatst ter

gelegenheid van de opening van de Brasserie Rien Schulten in 2003. Locatie : Markt.

31

32

Sculptuur 15

“Het Twentse Ros”

Het Twentse Ros als regiosymbool is overgewaaid vanuit het Duitse grensgebied en is sindsdien een beeld van de identiteit van Twente. In de

jaren tachtig officieel werd het als heraldiek regiowapen officieel toegekend door de Hoge Raad van Adel aan het Gewest Twente. Het symbool sierde in

de oudheid als gevelteken de nokken van vele boerenhoeven en er werd verondersteld dat er een soort bescherming van uit ging. Het Ros staat ook

volgens velen voor de wilskracht van de Twentenaar. Gegevens sculptuur :

het beeld werd op 12 mei 1996 onthuld door de Commissaris van de Koningin in Overijssel, Dhr. Mr. J. Hendrikx, ter gelegenheid van de opening

van de uitbreiding van de galerie Chez Moi van kunstenaar Ton Schulten. Het beeld is vervaardigd door Jan Desmarets uit het Belgische Gent. Materiaal :

brons. Sokkel : zandsteen. Locatiebeschrijving : Gasthuisstraat

33

34

Sculptuur 16

“Sjalotje”

Een vrouwtje op het land bij de oogst van uien. De uienteelt was vroeger een belangrijke bron van inkomsten in en om Ootmarsum.De ui heet in het dialekt ´Siepel´. De jaarlijkse oogstmarkten worden dan ook ´Siepelmarkten´ genoemd.

De carnavalsvereniging ´De Othmarridders´ voert ook in haar wapen een siepel als stadssymbool. Bij het 33-jarig bestaan van de carnavalsvereniging

werd deze sculptuur geschonken aan de gemeenschap. Gegevens sculptuur :

vervaardigd door de Oldenzaalse kunstenaar Berend Seiger en geschonken door de Carnavalsvereniging De Othmarridders en onthuld door de

Stadsprins Jurgen I, samen met Burgemeester J. Verbeeten in februari 1996. Materiaal : brons. Sokkel : zandsteen

Locatieomschrijving : Ganzenmarkt ingang Wehmestraat.

35

36

Sculptuur 17

“Bisschop Radboud van Utrecht”

Een belangrijk feit uit de historie van Ootmarsum is het bezoek en overlijden van de heilige bisschop Radboud op 29 november van het jaar 917. De bisschop van Utrecht bezocht Twente vanuit Deventer, werd onwel en

overleed in Ootmarsum. Hij is de patroonheilige van de wetenschapsbeoefening. In de tuin van het voormalige gebouw van het

Radboud internaat van de Zusters O.L. Vrouw van Amersfoort, kijkt ons hier de heilige Radboud aan. Het beeld is geplaatst bij de ingebruikname van het

internaatsgebouw door de zusters. Nu hebben internaat en klooster een andere bestemming gekregen en blijft dit beeld een zichtbare herinnering.

Gegevens sculptuur : Materiaal : betonsteen. Oorspronkelijk geplaatst in een nis op de hoek van het

gebouw zuidzijde.

37

38

Sculptuur 18 “De Witte Wieve”

In het Twenteland Sagenland doen vele verhalen over de Witte Wieve de ronde. De spookachtige gedaanten die bij nacht en nevel mensen aan het

schrikken maakten en steeds op onverwachte plekken opdoken. Vele honderden verhalen zijn opgetekend over de weerwolven, de witte

wieve en heksen. Vele vreemde gebeurtenissen in de directe omgeving of familiekring werden toegeschreven aan deze duivelse krachten.

Tijdens lange winteravonden werden ze bij het schijnsel van het open haardvuur van generatie op generatie, doorverteld.

Gegevens sculptuur : drie figuren van witte wieve,vervaardigd door Angeliene de Jong, Almelo. Aangekocht door de gemeente Ootmarsum in het kader van Twenteland

Sagenland en naar aanleiding van een expositie tijdens de kunstmarkt Ootmarsum.

Onthuld in 1995 door wethouder Hans van Zuilekom. In 2014 ter gelegenheid van de renovatie van Engels’ Tuin in een vernieuwde versie

aangebracht. Materiaal : beton met kunststof. Formaat : 120 cm hoog.

Locatieomschrijving : Engels’ Tuin

39

40

Sculptuur 19

“Wasvrouwtje”

In de goeie oude tijd werd de was met de hand gedaan door boenen op het wasbord en wanneer er helder water was, met water uit de beek.

Wanneer de was schoon was werd deze in de zon gelegd om te bleken waardoor het wasgoed helder wit werd. Bij het weer zichtbaar maken

van de Molenbeek die aansluit op de Bleekstraat is er een fraai wandelpad langs de beek aangelegd en kreeg bij het bruggetje een

wasvrouwtje een plek. Gegevens sculptuur :

Het bronzen beeld werd vervaardigd door kunstenaar Berend Seiger. Locatie : Bleekstraat wandelpad naar Oldenzaalsestraat

41

42

Sculptuur 20

“Van oud naar nieuw”

Twee sculpturen die het oude en het nieuwe symboliseren, het verleden en de toekomst van Ootmarsum. Het verleden is te vinden in de bronzen

kop van Koning Othmar, de Frankenkoning waaraan Ootmarsum waarschijnlijk zijn naam dankt. Daarop enkele karakteristieke kenmerken van Ootmarsum zoals kerk en huizen. Tegenover Othmar ligt een ei met

een oog als symbool van de blik op de toekomst. Gegevens sculptuur :

de twee beelden zijn vervaardigd door de kunstenaars Bolink & Koopman uit Enschede. De gemeente heeft deze kunstwerken

aangekocht in het kader van de aanleg woonwijk Wildehof en het streven de kunst ook in de buitenwijken te brengen. De kunstwerken

werden op 20 november 1998 onthuld door de Overijsselse Gedeputeerde Jan Kristen en wethouder van Ootmarsum, Hans van

Zuilekom, in het bijzijn van de Ootmarsumse schooljeugd. Materiaal : brons. Locatiebeschrijving : hoek Berend Vinckestraat en De

Alleeweg en De Brake.

43

44

Sculpturen 21

Beeldentuin Elle & Lui

De Gasthuisstraat is een echt kunststraatje, mede door de beeldentuin die aangelegd is achter de winkel Elle & Lui. De beeldentuin is in 2004

geopend. Centraal in deze tuin van Galerie International staat een fontein die werkt als een waterval door een bronzen perpetuum mobile. De tuin is in het seizoen vrij toegankelijk en er zijn wisselend sculpturen te zien

van nationale en internationale kunstenaars.

45

46

Sculptuur 22

“De textielarbeider”

De textielarbeider staat symbool voor het verdwijnen van de laatste textielindustrie in Ootmarsum door de sluiting van de Twentse

Damastfabriek aan de Laagsestraat. De nieuwe gebruikers van het gebouw, schonken deze sculptuur van de kunstenaar Berend Seiger. Het beeld is op 23 augustus 2002 onthuld door oud-textielarbeider Gerrit

Hofsté. Gegevens sculptuur :

Materiaal : brons. Sokkel : gemetselde stenen. Opschrift : ‘De textielarbeider’. Aangeboden door de Gibo-Groep, Heupink & Reinders

b.v., Velthuis Bouw, Nijverdal Ten Cate b.v. en Welkoop. Beschrijving locatie : Groenstrook Denekamperstraat rotonde

Laagsestraat

47

48

Sculptuur 23

“Willem Wilmink” De in 2003 overleden Willem Wilmink was universitair docent moderne

letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam maar bovenal Twentenaar. De meeste mensen kennen hem als schrijver en dichter. Hij schreef kinderboeken, proza en veel liedjes die door Harrie Bannink op

muziek zijn gezet. Hij schreef ook voor veel cabaretiers zoals Herman van Veen,Wieteke van Dort,Joost Prinsen,Boudewijn de Groot. Zijn as is na zijn overlijden door Herman Finkers op de plek verstrooid waar nu zijn

kunstwerk staat. Ter gelegenheid van de herinrichting van het panoramagebied De Kuiperberg werd dit kunstwerk geplaatst op het op een na hoogste punt van Twente (82 mtr.boven NAP), op de Kuiperberg.

Op initiatief van de vereniging Heemkunde Ootmarsum e.o. werd het kunstwerk door de gemeente Dinkelland aangekocht. Desiree Groot

Koerkamp eigenaresse van Galerie Deschamps in Ootmarsum ontwierp een glazen boek met daarin een afbeelding van de schrijver en een gedicht over deze bijzondere plek. Op 27 augustus 2011 werd het

kunstwerk door de weduwe van Willem Wilmink onthuld in het bijzijn van Overijssels gedeputeerde Mevr. Maij. Herman Finkers en Herman

Haverkate en vele genodigden waren hierbij aanwezig. Gegevens sculptuur :

Materiaal : glas gevat in roestvrij staal. Sokkel : Bentheimer zandsteen. Opschrift : “Jödnkearkhof Oatmöske. Zee laangn doar allang oonder ’t

grös, doo ’t Tichelwark nog völ in wearking was, gef God de Heer dat zee niks hebt vernommn, van wat hear noageslacht is oawerkomn.” Willem

Wilmink. Beschrijving locatie : groenstrook naast de ANWB oriënteertafel op de Kuiperberg.

49

50

Kunst in Sterrenbeelden

Tussen twee Menhirs, een aan de Oldenzaalsestraat en een aan de Almelosestraat, bevinden zich 12 ankerpunten met elke een eigen sterrenbeeld dat elke twee jaar van een nieuw kunstwerk wordt voorzien.

Voorbeelden van sterrenbeeld-sculpturen

51

Wisselende exposities bij de galeries

52

Waardevolle gedenktekens :

1. Zandstenen stadspomp : Markt

2. Zandstenen stadswapen Ootmarsum / stenen poort : Kerkplein

3. Herdenkingsmonument synagoge : Kloosterstraat

4. Loden kogel Maurits : kerkmuur Kerkplein en Galerie Smidse : Grotestraat

5. Luidwerk en bel stadspoort : Markststraat Elle & Lui 6. Meridiaan : marmer aanduidingen en tijdmeetbol : Kerkplein 7. Zonnewijzer : zuidmuur R.K.Kerk 8. Zonnewijzer : raadhuis Kerkplein 9. Menselijke zonnewijzer : Oostwal / Keerweer 10. Stadswapen voormalige gemeente Ootmarsum : balkon voormalig raadhuis 11. Herdenkingstegel bezoek Koning Lodewijk Napoleon 1809 : ‘t Pläske 12. Menhirs : start en eindpunt sterrenbeeldroute : Stadsweide en Meierij 13. Oriënteertafel ANWB : Kuiperberg 14. Glas in lood herdenkingsraam : voormalig raadhuis 15. Torenuurwerk: voormalig raadhuis 16. Herdenkingssteen oorlogsslachtoffers Fam Menco. : Almelosestraat 17. Herdenkingsplaquette Indië - gangers : Bergplein 18. Oorlogsmonument 1945 door Jan Jans : Bergplein 19. Stadsbank Fam. Aberson : Engels’Tuin 20. Landkruis Kuiperberg 21. Landkruis Ageleres 22. Landkruis Openluchtmuseum Ootmarsum 23. Beelden Simon & Judas : R.K.Kerk

53

54

55

56

RM 2014