BDBnet · 2018. 11. 4. · Title: BDBnet Author: mtits Created Date: 2/17/2009 1:06:44 PM

Bodemkundige Dienst van België – Studienamiddag “BDB: net iets meer dan bodem alleen” – 11 februari 2009

Wat u altijd wilde weten over mest

Overzicht van 15 jaar mestanalyse door de

Bodemkundige Dienst van België


Gino Coppens


Een beetje historiek ...

In de Middeleeuwen kende men de waarde

van dierlijke, menselijke en plantaardige

restproducten voor de plantengroei.

sinds jaren 1930:

mest als onderzoeksobject voor de plantenvoeding

sinds eind 1992:

mestanalyse BDB voor de landbouwpraktijk


Van staalname tot bemestingswaarde

staalname analysebemestings-

waarde


Staalname drijfmest


Staalname drijfmest verticale heterogeniteit

Diepte (cm t.o.v. keldervloer)

Droge stof

Org. stof

Totale N

Mine-rale N

P2O5 K2O MgO Na2O CaO

KELDER 1

90-115 cm 13.71 5.74 3.50 2.82 0.19 3.72 0.05 0.62 0.23

60-90 cm 16.17 7.50 3.65 2.79 0.38 3.62 0.17 0.62 0.45

30-60 cm 92.29 62.07 7.53 4.47 5.15 3.92 2.89 0.61 5.63

0-30 cm 94.73 63.26 7.87 4.49 5.37 3.87 3.09 0.56 5.73

Gewogen gemiddelde stalen

55.99 35.90 5.73 3.68 2.88 3.79 1.62 0.60 3.13

Staal over volledige diepte 0-115 cm 53.53 34.41 5.39 2.91 2.73 3.78 1.59 0.57 2.95

KELDER 2

90-112 cm 46.43 31.35 5.93 4.13 1.96 3.97 1.09 0.62 1.14

60-90 cm 47.41 32.54 6.12 3.97 1.93 4.25 1.05 0.66 1.19

30-60 cm 70.14 51.55 7.02 4.24 2.42 4.22 1.29 0.58 1.66

0-30 cm 109.3 79.34 8.06 4.89 4.49 4.43 1.95 0.66 4.06

Gewogen gemiddelde stalen

69.88 49.93 6.84 4.32 2.75 4.24 1.36 0.63 2.07

Staal over volledige diepte 0-112 cm 71.48 50.72 7.02 4.06 3.08 4.53 1.39 0.67 2.53

Samenstelling van vleesvarkensdrijfmest (in kg/1000 l) op verschillende dieptes in de mestkelder


Staalname vaste mest


Analysemethodiek


Analyse- en adviesverslag

naam van de partij: KOESTAL

type product: RUNDERDRIJFMEST

Ontledingsuitslagen (in kg per 1000 l product)

Analyse-uitslag Beoordeling Gemiddelde samenstelling (1)

pH 8.1

Droge stof 81.53 gemiddelde samenstelling 85.7

Organische stof 57.69 gemiddelde samenstelling 63.7

Totale stikstof 6.69 tamelijk hoog 5.2

Minerale stikstof 3.04 gemiddelde samenstelling 2.9

Fosfor (P2O5) 1.82 gemiddelde samenstelling 1.5

Kalium (K2O) 4.25 gemiddelde samenstelling 4.8

Natrium (Na2O) 0.52 tamelijk laag 0.7

Calcium (CaO) 1.63 gemiddelde samenstelling 1.5

Magnesium (MgO) 0.85 gemiddelde samenstelling 1.0

(1) De gemiddelde samenstelling op basis van recente ontledingen van de Bodemkundige Dienst van België werd als basis genomen voor de beoordeling.

C/N-verhouding (=0.58 x organische stof / totale N) = 5.0 Dichtheid (kg/l) = 1.04


Expertsysteem BEMORGEX

Overzicht van de voonaamste proefveldlocaties van de Bodemkundige Dienst van

België in de periode 1991-2007 met gebruik van dierlijke mest

De kennis over de werkingscoëfficiënten van de nutriënten in dierlijke mest

die de Bodemkundige Dienst op proefvelden heeft verzameld samen met

gegevens uit de literatuur, zijn geïntegreerd in het expertsysteem

BEMORGEX.


Samenstelling en bemestingswaarde

Stikstof (N)

Minerale fractie

(NH4+)

Nm Snelle omzetting tot nitraat

Ne Binnen één jaar omgezet

Organische fractie

(org-N)

Nr Later omgezet

N in dierlijke

mest

De stikstofbemestingswaarde is sterk afhankelijk van tijdstip en bodemtype

De werkzame stikstofaanbreng op akkerland van 34 m3 runderdrijfmest met 5 kg totale N per 1000 l verschilt sterk naargelang het bodemtype en het toedieningstijdstip. De totale aanbreng is 170 kg N/ha maar de werkzame aanbreng is daar slechts een gedeelte van. Bij voorjaarstoediening in maart bedraagt de werkzame aanbreng gemiddeld 100 kg N/ha maar bij najaarstoediening ligt deze veel lager voor het groeiseizoen dat erop volgt. In dit voorbeeld wordt uitgegaan van mestinjectie.

tijdstip toediening zand zandleem leem klei

september 34 39 45 35 februari 83 85 87 88 maart 100 100 100 100


Samenstelling en bemestingswaarde

Organische stof

Aanbreng aan effectieve organische stof

Het gedeelte van de organische stof in een meststof dat niet afbreekt binnen het jaar na toedienen, wordt de effectieve organische stof genoemd. Dit gedeelte draagt bij tot de humusfractie in de bodem.

Organische meststof Effectieve organische stof in kg/ton

Runderdrijfmest 30

Varkensdrijfmest 20

Zeugendrijfmest 10

Runderstalmest 80

Leghennenmest 125

Braadkippenmest 180

Champost 125

Groencompost 160

GFT-compost 200


Rundvee

statistieken

samenstelling variatie evolutie


Rundvee

Type mest Eenheid pH Droge stof

Org. stof

Totale N

Mine-rale N


RUNDVEE

Rundergier kg/1000 l 7.9 22.3 11.6 2.4 1.7 0.4 4.4 0.3 0.6 0.4

Runderdrijfmest kg/1000 l 7.4 85.7 63.7 5.2 2.9 1.5 4.8 1.0 0.7 1.5

Kalverdrijfmest kg/1000 l 7.6 21.4 10.6 2.8 2.0 1.5 3.3 0.5 1.2 0.6

Runderstalmest kg/1000 kg 8.5 242 184 8.5 2.7 4.0 8.1 1.8 1.0 5.0

Bron: Bodemkundige Dienst van België


Runderdrijfmest

Statistiek pH Droge stof

Org. stof

Totale N

Mine-rale N


gemiddelde 7.4 85.7 63.7 5.2 2.9 1.5 4.8 1.0 0.7 1.5

stdafw 0.3 23.9 18.0 1.4 0.9 0.4 1.1 0.3 0.3 0.6

Q1 (25%) 7.3 71.0 53.0 4.4 2.3 1.2 4.1 0.8 0.5 1.1

Q2 (50%) 7.4 87.4 65.4 5.2 2.9 1.4 4.8 1.0 0.7 1.4

Q3 (75%) 7.6 100.8 75.5 6.0 3.4 1.7 5.4 1.1 0.9 1.8

Samenstelling en variatie in kg/1000 l voor runderdrijfmest

(praktijkstalen BDB 2005-2007)


Runderdrijfmest

Histogram totale N

F r e k w e n t i e v e r d e l i n g

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

20%0 -

0.5

0.5

- 1

1 -

1.5

1.5

- 2

2 -

2.5

2.5

- 3

3 -

3.5

3.5

- 4

4 -

4.5

4.5

- 5

5 -

5.5

5.5

- 6

6 -

6.5

6.5

- 7

7 -

7.5

7.5

- 8

8 -

8.5

8.5

- 9

9 -

9.5

9.5

- 1

0

10 -

10.5

10.5

- 1

1

11 -

11.5

11.5

- 1

2

12 -

12.5

12.5

- 1

3

Totale N in kg/1000 l

Aa

nta

l s

tale

n (

%)


Runderstalmest


Org. stof

Totale N

Mine-rale N


gemiddelde 8.5 242 184 8.5 2.7 4.0 8.1 1.8 1.0 5.0

stdafw 0.8 64 53 2.8 1.3 1.9 3.3 0.9 0.6 3.3

Q1 (25%) 8.0 194 143 6.7 1.8 2.8 5.7 1.2 0.6 2.8

Q2 (50%) 8.6 231 172 8.0 2.6 3.6 7.8 1.6 0.9 4.1

Q3 (75%) 9.0 277 210 9.7 3.5 5.0 10.0 2.2 1.4 6.1

Samenstelling en variatie voor runderstalmest in kg/1000 kg



Runderstalmest

Histogram K2O

Frekwentieverdeling

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

0 -

1

1 -

2

2 -

3

3 -

4

4 -

5

5 -

6

6 -

7

7 -

8

8 -

9

9 -

10

10 -

11

11 -

12

12 -

13

13 -

14

14 -

15

15 -

16

16 -

17

17 -

18

18 -

19

19 -

20

Kalium (K2O) in kg/1000 kg

Aa

nta

l s

tale

n (

%)


Varkens

statistieken



Varkens


Org. stof

Totale N

Mine-rale N


VARKENS

Varkensgier kg/1000 l 7.8 9.7 4.5 1.5 0.8 0.3 2.0 0.1 0.5 0.3

Varkensdrijfmest geen brijbakken

kg/1000 l 8.0 82.6 55.8 8.6 5.5 4.2 4.8 1.7 1.3 3.3

Varkensdrijfmest brijbakken

kg/1000 l 8.0 94.2 64.1 9.9 6.3 4.5 6.0 2.0 1.6 4.0

Zeugendrijfmest kg/1000 l 7.9 51.8 34.3 5.0 3.2 3.2 2.8 1.2 0.9 2.6

Biggendrijfmest (biggenopfok)

kg/1000 l 7.7 63.3 42.7 6.1 3.5 3.3 4.0 1.4 1.0 2.9

Dunne fractie varkensdrijfmest

kg/1000 l 8.2 27.2 15.0 5.8 4.5 0.8 4.4 0.2 1.3 0.8

Effluent na biologie

kg/1000 l 8.2 12.5 3.6 0.5 0.4 0.4 4.0 0.1 1.1 0.3

Varkensstalmest kg/1000 kg 7.5 299 230 10.7 3.6 9.2 9.0 3.6 1.6 9.4



Varkensdrijfmest


Org. stof

Totale N

Mine-rale N


gemiddelde 8.0 89.6 60.7 9.6 5.6 4.3 5.3 1.8 1.5 3.6

stdafw 0.2 31.9 23.0 3.0 2.0 1.6 1.8 0.8 0.6 2.1

Q1 (25%) 7.8 70.5 46.9 7.5 4.3 3.4 4.0 1.3 1.0 2.2

Q2 (50%) 8.0 89.1 60.5 9.5 5.4 4.3 5.1 1.8 1.3 3.3

Q3 (75%) 8.1 108.4 74.2 11.6 6.7 5.2 6.4 2.4 1.8 4.5

Samenstelling en variatie voor varkensdrijfmest in kg/1000 l


(alle voedersystemen samen)


Varkensdrijfmest

Histogram P2O5


0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%0 -

0.5

0.5

- 1

1 -

1.5

1.5

- 2

2 -

2.5

2.5

- 3

3 -

3.5

3.5

- 4

4 -

4.5

4.5

- 5

5 -

5.5

5.5

- 6

6 -

6.5

6.5

- 7

7 -

7.5

7.5

- 8

8 -

8.5

8.5

- 9

9 -

9.5

9.5

- 1

0

10 -

10.5

10.5

- 1

1

11 -

11.5

11.5

- 1

2

12 -

12.5

12.5

- 1

3

13 -

13.5

13.5

- 1

4

14 -

14.5

Fosfor (P2O5) in kg/1000 l

Aa

nta

l s

tale

n (

%)


Varkensdrijfmest

Droge stof - fosfor (P2O5)

VARKENSDRIJFMEST

0

2

4

6

8

10

12

14

16

0 50 100 150 200

Droge stof in kg/1000 l

Fo

sfo

r (P

2O

5)

in k

g/1

00

0 l


Varkensdrijfmestevolutie 1993-2007

Evolutie van de gemiddelde samenstelling voor vleesvarkensdrijfmest in kg/1000 l


Periode Statistiek pH Droge stof

Org. stof

Totale N

Mine-rale N


1993-1995 gemiddelde 7.7 81.4 52.7 8.1 5.2 4.8 5.9 2.0 1.2 3.9

1996-1998 gemiddelde 7.8 88.0 58.4 8.6 5.0 4.8 5.4 1.8 1.2 3.9

1999-2001 gemiddelde 7.9 81.2 52.9 7.8 4.5 4.4 5.7 1.9 1.3 3.6

2002-2004 gemiddelde 8.0 85.7 57.3 8.7 4.8 3.9 5.6 1.8 1.3 3.5

2005-2007 gemiddelde 8.0 89.6 60.7 9.6 5.6 4.3 5.3 1.8 1.5 3.6


Varkensdrijfmesteffect P-arme voeders


Org. Stof

Totale N

Mine-rale N


stalen zonder gebruik van fosforarm voeder

1996-1997 gemiddelde 7.7 85.6 56.9 8.9 5.1 5.0 5.3 1.7 1.2 3.8

stalen met gebruik van fosforarm voeder

1996-1997 gemiddelde 7.9 88.6 58.9 8.5 5.1 4.6 5.4 1.8 1.3 3.9

Effect van gebruik van fosforarm voeder, in kg/1000 l



Varkensdrijfmesteffect brijbakkenvoeding


Org. stof

Totale N

Mine-rale N


2003 gemiddelde 7.9 90.1 60.9 9.6 5.7 4.0 6.4 2.0 1.3 3.6

2004 gemiddelde 8.0 92.7 62.4 10.0 6.0 4.3 6.1 1.9 1.4 3.8

2005 gemiddelde 8.0 97.2 65.8 10.4 6.9 4.4 6.2 1.9 1.6 4.0

2006 gemiddelde 8.0 94.9 64.5 10.2 6.5 4.6 6.1 2.1 1.7 4.3

2007 gemiddelde 7.9 91.6 62.7 9.3 5.4 4.3 5.6 2.0 1.6 3.7

2005-2007 gemiddelde 8.0 94.2 64.1 9.9 6.3 4.5 6.0 2.0 1.6 4.0

Gemiddelde samenstelling voor vleesvarkensdrijfmest in kg/1000 l bij gebruik van

brijbakkenvoeding (praktijkstalen BDB 2003-2007)


Org. Stof

Totale N

Mine-rale N


2003 gemiddelde 7.9 75.5 50.2 7.9 4.9 3.6 5.1 1.7 1.2 3.4

2004 gemiddelde 8.0 81.8 54.9 8.7 5.4 4.0 5.2 1.7 1.3 3.4

2005 gemiddelde 7.9 88.4 60.2 8.8 5.7 4.3 4.9 1.7 1.3 3.2

2006 gemiddelde 8.0 76.8 51.4 8.4 5.3 4.2 4.6 1.7 1.2 3.3

2005-2006 gemiddelde 8.0 82.6 55.8 8.6 5.5 4.2 4.8 1.7 1.3 3.3

Gemiddelde samenstelling voor vleesvarkensdrijfmest in kg/1000 l bij gebruik van

andere voedersystemen (praktijkstalen BDB 2003-2006)


Pluimvee

statistieken



Pluimvee


Org. stof

Totale N

Mine-rale N


PLUIMVEE

Braadkippenmest kg/1000 kg 6.6 612 507 29.5 6.2 17.2 22.0 7.4 3.5 17.6

Leghennenmest kg/1000 kg 7.3 604 434 26.2 4.7 21.7 18.5 7.9 2.8 52.2

Opfokpoeljenmest kg/1000 kg 7.4 604 478 23.9 4.5 22.7 20.3 8.5 4.0 28.3

Moederdierenmest kg/1000 kg 7.5 631 417 23.2 6.1 29.5 23.1 9.2 4.7 68.6

Kalkoenenmest kg/1000 kg 6.8 527 426 23.4 6.5 18.2 18.2 6.0 3.7 21.1

Kippendrijfmest kg/1000 l 7.2 123 80.8 11.2 7.4 6.0 5.0 1.9 0.8 12.1



Braadkippenmest


Org. stof

Totale N

Mine-rale N


gemiddelde 6.6 612 507 29.5 6.2 17.2 22.0 7.4 3.5 17.6

stdafw 0.5 111 99 7.6 2.4 4.5 4.6 2.1 1.3 6.3

Q1 (25%) 6.3 531 438 24.3 4.6 14.1 19.0 5.9 2.6 13.2

Q2 (50%) 6.6 608 501 28.5 5.9 16.4 22.0 7.1 3.3 16.6

Q3 (75%) 6.9 694 581 34.0 7.4 19.8 24.7 8.3 4.2 20.7

Samenstelling en variatie voor braadkippenmest in kg/1000 kg



Histogram totale N


0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%10 -

12

12 -

14

14 -

16

16 -

18

18 -

20

20 -

22

22 -

24

24 -

26

26 -

28

28 -

30

30 -

32

32 -

34

34 -

36

36 -

38

38 -

40

40 -

42

42 -

44

44 -

46

46 -

48

48 -

50

50 -

52

52 -

54

54 -

56

Totale N in kg/1000 kg

Aa

nta

l s

tale

n (

%)

Braadkippenmest


Leghennenmest


Org. stof

Totale N

Mine-rale N


gemiddelde 7.0 392 282 20.2 4.8 13.4 12.2 5.4 1.8 36.3

stdafw 0.5 74 64 5.0 1.8 3.8 3.4 1.7 0.9 13.0

Q1 (25%) 6.7 337 235 16.4 3.6 10.8 10.0 4.3 1.3 27.5

Q2 (50%) 7.0 403 287 20.0 4.6 12.9 11.7 5.2 1.6 35.7

Q3 (75%) 7.3 455 330 23.7 5.4 15.2 13.8 6.4 2.1 44.3


Org. stof

Totale N

Mine-rale N


gemiddelde 7.4 714 513 29.3 4.6 26.1 22.2 9.4 3.4 61.7

stdafw 0.6 117 104 7.6 2.2 7.2 5.0 2.5 1.6 21.2

Q1 (25%) 7.0 612 436 24.1 3.1 21.1 19.1 7.7 2.1 49.7

Q2 (50%) 7.4 731 518 28.6 4.2 25.7 22.4 9.2 3.2 61.7

Q3 (75%) 7.7 817 595 34.0 6.0 30.3 24.7 10.7 4.4 73.8

Samenstelling en variatie voor leghennenmest bij kooihuisvesting in kg/1000 kg:

- voor de groep stalen met DS% < 50% (periode 2005-2007)

- voor de groep stalen met DS% 50% (periode 2005-2007)


Leghennenmest

Histogram P2O5


0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%2 -

4

4 -

6

6 -

8

8 -

10

10 -

12

12 -

14

14 -

16

16 -

18

18 -

20

20 -

22

22 -

24

24 -

26

26 -

28

28 -

30

30 -

32

32 -

34

34 -

36

36 -

38

38 -

40

40 -

42

42 -

44

44 -

46

46 -

48

48 -

50

50 -

52

52 -

54

54 -

56

56 -

58

58 -

60

Fosfor (P2O5) in kg/1000 kg

Aa

nta

l s

tale

n (

%)

Histogram droge stof (DS)


0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

200 -

250

250 -

300

300 -

350

350 -

400

400 -

450

450 -

500

500 -

550

550 -

600

600 -

650

650 -

700

700 -

750

750 -

800

800 -

850

850 -

900

900 -

950

Droge stof in kg/1000 kg

Aa

nta

l s

tale

n (

%)


De mestwegwijzer

staalname analysebemestings-

waarde


geeft u achtergrondinformatie over:

met per mestsoort een samenvatting van de analyseresultaten:

via beschrijvende statistieken en grafieken

BDBnet · 2018. 11. 4. · Title: BDBnet Author: mtits Created Date: 2/17/2009 1:06:44 PM

Documents

Transcript of BDBnet · 2018. 11. 4. · Title: BDBnet Author: mtits Created Date: 2/17/2009 1:06:44 PM