Basketball Scheidsrechter 3 - NBB - Nederlandse … spelregelkennis en schriftelijke spelregeltoets...
Transcript of Basketball Scheidsrechter 3 - NBB - Nederlandse … spelregelkennis en schriftelijke spelregeltoets...
Basketball Scheidsrechter 3 (BS3)
Deelnemershandleiding
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 2
Inhoudsopgave
INHOUDSOPGAVE .............................................................................................................. 2
1. INLEIDING ..................................................................................................................... 3
2. TOELATING .................................................................................................................. 4
3. STUDIEDUUR ................................................................................................................ 4
4. OPLEIDINGSTRAJECT ................................................................................................. 4 4.1. Workshop 1: Basketballinzicht ............................................................................. 4 4.2. Workshop 2: Spelregelkennis .............................................................................. 5 4.3. Workshop 3: Arbitragetechniek en Begeleiding .................................................... 5 4.4. Workshop 4: Leiderschap & Sportiviteit ............................................................... 6 4.5. Portfolio ............................................................................................................... 6 4.6. Praktijktoets ......................................................................................................... 6
5. VERVOLG ...................................................................................................................... 7
BIJLAGE 1. PRAKTIJKOPDRACHTEN ............................................................................... 8 Praktijkopdracht A .......................................................................................................... 8 Praktijkopdracht B .........................................................................................................11 Praktijkopdracht C .........................................................................................................13 Praktijkopdracht D .........................................................................................................15 Praktijkopdracht E .........................................................................................................17 Praktijkopdracht F .........................................................................................................19
BIJLAGE 2. PRAKTIJKTOETSFORMULIER BS3 ..............................................................21
BIJLAGE 3. COMPETENTIEMATRIX BS3 ..........................................................................23
BIJLAGE 4. OVERZICHT ARBITRAGETECHNIEK BS3 ....................................................27
BIJLAGE 5. CHECK PORTFOLIO .......................................................................................28
BIJLAGE 6. TIPS VOOR BEGELEIDERS ...........................................................................29
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 3
1. Inleiding
In deze deelnemershandleiding voor de opleiding tot Basketball Scheidsrechter niveau 3 (BS3) staat beschreven hoe het BS3-diploma behaald kan worden. De opleiding tot BS3 is een vervolg op de BS2- (of F-) opleiding. Een BS3 mag officiële wedstrijden binnen de afdeling fluiten, waarvoor de afdelingswerkgroep arbitrage de planning doet. In de opleiding komen de volgende zaken aan bod: ▪ De beginselen van arbitragetechniek ▪ Het gebruik van de juiste signalen ▪ Een verdieping op de spelregels ▪ Meer over techniek en tactiek van het basketball ▪ Hoe je beginnende scheidsrechters kunt begeleiden ▪ Hoe je omgaat met spelers, coaches en publiek ▪ Hoe je wedstrijden sportief laat verlopen Bij vragen of onduidelijkheden kan contact worden opgenomen met de medewerker scheidsrechtersopleidingen. Versie 1.0 - Januari 2018
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 4
2. Toelating
Er zijn drie toelatingseisen voor de BS3-opleiding: ▪ De deelnemer is lid van de NBB ▪ De deelnemer is minimaal 16 jaar oud ▪ De deelnemer heeft een BS2- of een F-diploma De BS3-opleiding is bedoeld voor mensen die als onafhankelijke scheidsrechter wedstrijden op afdelingsniveau willen fluiten. Deelname aan de opleiding is niet vrijblijvend. Er wordt van deelnemers verwacht dat ze aanwezig zijn bij en betrokken zijn tijdens de workshops, dat ze de workshops voorbereiden en dat de praktijkopdrachten worden gedaan.
3. Studieduur
De BS3-opleiding bestaat uit: ▪ Vier workshops (4 x 2,5 uur)
▪ Twee wedstrijden fluiten + wedstrijdverslag maken (2 x 3 uur)
▪ Praktijkexamen fluiten + nabespreking (3 uur)
▪ Drie praktijkopdrachten (3 x 2 uur)
▪ Begeleiden wedstrijd bij vereniging (2,5 uur)
▪ Zelfstudie spelregelkennis en schriftelijke spelregeltoets (2,5 uur)
In totaal kost de BS3-opleiding je ongeveer 30 uur, verdeeld over vier maanden.
4. Opleidingstraject
Het opleidingstraject duurt ongeveer vier maanden. Hieronder worden de verschillende onderdelen uit het opleidingstraject toegelicht.
4.1. Workshop 1: Basketballinzicht Wat wordt er besproken? ▪ Individuele basketballvaardigheden die spelers moeten beheersen om een wedstrijd
goed te laten verlopen; ▪ De uitvoering van verschillende tactieken, zowel aanvallend als verdedigend; ▪ De rol van de coach voor, tijdens en na de wedstrijd; ▪ Onderdelen van basketball die voor jou als scheidsrechter van belang zijn.
Wat bereid je voor? ▪ Bekijk de readers over coaching, offense en defense van de opleiding tot Basketball
Trainer 2; ▪ Schrijf op wat je niet begrijpt of waar je meer van zou willen weten; hier wordt in de
workshop op in gegaan. Wat neem je mee? ▪ Sportkleding, pen & papier. Wat doe je achteraf? ▪ Bij deze workshop hoort Praktijkopdracht A (zie bijlage 1 van deze handleiding). Maak
deze opdracht door naar een wedstrijd te gaan kijken; ▪ Stuur de opdracht ter beoordeling naar de expert van de workshop; ▪ Praktijkopdracht A wordt onderdeel van je portfolio.
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 5
4.2. Workshop 2: Spelregelkennis Wat wordt er besproken? ▪ Nieuwe spelregels ten opzichte van BS2-niveau, zoals de schotklokregel; ▪ Verdieping van de spelregels, zoals act of shooting en goaltending & interference; ▪ Beheersingscriteria die horen bij het toepassen van spelregels. Wat bereid je voor? ▪ Bekijk de spelregels; neem spelregels die je nog niet voldoende kent, door. Gebruik
hiervoor het spelregelboekje of het Basisboek voor Basketballscheidsrechters; ▪ Noteer welke spelregels je niet begrijpt en wat je hiervan niet begrijpt, om dit te
bespreken in de workshop. Wat neem je mee? ▪ Pen & papier, plus je voorbereiding. Sportkleding is niet nodig. Wat doe je achteraf? ▪ Tijdens workshop 4 wordt de spelregeltoets gemaakt. ▪ De uitslag van deze spelregeltoets komt in je portfolio te zitten. Om je portfolio af te
ronden, moet deze uitslag voldoende (= minimaal 60 van de 100 punten) zijn.
4.3. Workshop 3: Arbitragetechniek en Begeleiding Wat wordt er besproken? ▪ Welke posities neem je in op het veld? ▪ Hoe verdeel je de taken en verantwoordelijkheden met je collega? ▪ Welke signalen gebruik je? ▪ Hoe begeleid je scheidsrechters in de BS2-opleiding? Wat bereid je voor? ▪ Neem de informatie door over ‘two-men mechanics’; verdiep je in de posities en
verantwoordelijkheden van de leidende en volgende scheidsrechter; ▪ Lees de ‘Tips voor praktijkbegeleiders’ (zie bijlage 6); ▪ Bekijk de signalen van een scheidsrechter. Je vindt deze in het spelregelboekje; ▪ Bereid vragen voor wanneer zaken onduidelijk zijn. Deze komen in de workshop aan de
orde. Wat neem je mee? ▪ Pen & papier ▪ Sportkleding ▪ Fluitje
Wat doe je achteraf? ▪ Bij deze workshop horen Praktijkopdrachten B, C en D (zie bijlage 1);
Praktijkopdracht B voer je uit door zelf een wedstrijd te fluiten en deze te evalueren; Praktijkopdracht C voer je uit door een of enkele scheidsrechters-in-opleiding voor
BS2, of met nog maar weinig ervaring, bij jouw vereniging te begeleiden; Praktijkopdracht D voer je uit door naar een wedstrijd te gaan kijken, en specifiek op
de arbitragetechniek te gaan letten. ▪ Stuur Praktijkopdracht C, met het begeleidingsformulier van de andere scheidsrechter,
en Praktijkopdracht D naar de expert van de workshop ter beoordeling. Praktijkopdracht B wordt niet beoordeeld en is voor jezelf;
▪ De praktijkopdrachten worden onderdeel van je portfolio.
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 6
4.4. Workshop 4: Leiderschap & Sportiviteit Wat wordt er besproken? ▪ Hoe communiceer je effectief met spelers en coaches? ▪ Hoe corrigeer je spelers en coaches? ▪ Wat doe je als het publiek zich misdraagt? ▪ Wat kan jij doen om sportief gedrag te stimuleren?
Wat bereid je voor? ▪ Neem één lastige wedstrijdsituatie mee, die je zelf hebt meegemaakt op het gebied van
Leiderschap en (bevorderen van) Sportiviteit. Deze wordt besproken in de workshop. Wat neem je mee? ▪ Pen & papier, plus je voorbereiding. Sportkleding is niet nodig. Wat doe je achteraf? ▪ Je fluit nog een wedstrijd met een ervaren collega; dit is praktijkopdracht E (zie bijlage 1).
Deze is identiek aan praktijkopdracht B; ▪ Bij deze workshop hoort praktijkopdracht F (zie bijlage 1), waarbij je naar een wedstrijd
gaat kijken en kijkt naar de sportiviteit op het veld en de (preventieve) acties van de scheidsrechter;
▪ Praktijkopdracht E doe je voor jezelf. Praktijkopdracht F stuur je toe aan de expert van de workshop. Beide praktijkopdrachten komen daarna in je portfolio.
4.5. Portfolio Je portfolio bestaat uit praktijkopdrachten A tot en met F, nagekeken door de experts van de betreffende workshops, het begeleidingsformulier van de verenigingsscheidsrechter die je hebt begeleid en het positieve resultaat van je spelregelexamen. Je portfolio stuur je op naar de medewerker scheidsrechtersopleidingen van de NBB. Deze beoordeelt het portfolio op compleetheid – de controle op inhoud is door de experts al gedaan en naar jou teruggekoppeld. Wanneer je portfolio compleet is, kan je praktijktoets worden ingepland door de afdelingswerkgroep arbitrage (AWA). De medewerker scheidsrechtersopleidingen zorgt voor de afstemming met de AWA.
4.6. Praktijktoets Wanneer je portfolio compleet is, ben je klaar om je praktijkexamen te fluiten. Dit is je Proeve van Bekwaamheid (PvB). Je fluit dit examen met een ervaren collega, of met een mededeelnemer aan de BS3-opleiding. De PvB-beoordelaar is voorafgaand aan de wedstrijd bij de voorbespreking met je collega aanwezig. Zorg dat je hier goede afspraken maakt met je collega over hoe jullie deze wedstrijd gaan fluiten. Evalueer deze afspraken en het verloop van de wedstrijd regelmatig met je collega in time outs en tussen de kwarten. De PvB-beoordelaar kijkt naar vijftien onderdelen. Deze onderdelen (competenties) is een beperkt aantal van de totale lijst met competenties, maar zijn representatief voor het fluiten van een wedstrijd. Het toetsformulier, op basis waarvan je wordt beoordeeld, is opgenomen in de bijlage (zie bijlage 2). Na de wedstrijd bespreekt de PvB-beoordelaar jouw optreden en de samenwerking met je collega. Hier wordt bekend of je de praktijktoets hebt gehaald. Ook geeft hij nog tips waar je aan kan werken – want je bent nooit uitgeleerd!
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 7
Wanneer de praktijktoets voldoende is beoordeeld heb je de BS3-opleiding succesvol afgerond. Mocht je de praktijktoets niet hebben gehaald, dan is het mogelijk een herkansing te doen. Hiervoor wordt een aparte bijdrage in rekening gebracht. Voor een herkansing kan contact worden opgenomen met de medewerker scheidsrechtersopleidingen van de NBB.
5. Vervolg
Na het behalen van je BS3-diploma is het devies: ga veel fluiten! Door ervaring op te doen word je een betere scheidsrechter en wordt fluiten nóg leuker. Voor ambitieuze scheidsrechters is het behalen van het BS3-diploma slechts een onderdeel van een traject. Dit traject bestaat verder uit veel fluiten, begeleid worden door een scheidsrechtercoach, beoordeeld worden en bijscholingen volgen. Wanneer iemand er aan toe is, is het mogelijk de opleiding tot Basketball Scheidsrechter niveau 4 (BS4) te gaan volgen, waarmee op landelijk niveau gefloten mag worden. Voor meer informatie over de verschillende onderdelen kan contact worden opgenomen met de medewerker scheidsrechtersopleidingen van de NBB en/of de afdelingswerkgroep arbitrage.
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 8
Bijlage 1. Praktijkopdrachten
Praktijkopdracht A
BS3 Basketballinzicht In het opleidingstraject tot Basketballscheidsrechter 3 is het van belang om te weten hoe basketball werkt. Je hebt de workshop over basketballinzicht gevolgd. Je observeert in deze praktijkopdracht een wedstrijd, en kijkt naar de techniek en tactiek van teams. Deze wedstrijd is minimaal op Tweede Divisieniveau. Vraag vooraf aan de betreffende scheidsrechters of je hen achteraf nog wat vragen mag stellen. Kies twee van de vier onderstaande opdrachten. Lever deze vervolgens in bij de expert van de workshop ‘Basketballinzicht’. Wedstrijd ... Competitie ... Datum ... Scheidsrechters ... Opdracht 1 | Dribbelstart, dribbelstop & pivoteren ▪ Maak in een wedstrijd, van één team, een inventarisatie van de verschillende soorten
stops, pivoteerbewegingen en dribbelstarts na balontvangst. Let vooral op balontvangst
aan de zijkant van het veld (forward posities) en in het midden van het veld (guard
posities), zowel in fastbreak als in set-aanvallen.
▪ Zijn er naar jouw idee loopovertredingen gemaakt? Was er wel of geen sprake van
voordeel voor de aanvaller?
▪ Wat waren naar jouw idee de beoordelingscriteria van de scheidsrechters?
▪ Vraag de scheidsrechters na afloop naar hun beoordelingscriteria voor
loopovertredingen. Neem deze reacties mee in jouw antwoord. Komen hun criteria
overeen met jouw criteria?
Gebruik voor dit antwoord 200 – 250 woorden
Opdracht 2 | Screening-situaties ▪ Analyseer in een wedstrijd een aantal screening-situaties. Hoe reageren de betrokken
spelers (zowel aanvallers als verdedigers) op de screens?
▪ Waren er screening-situaties waarin er voor een aanvallende fout gefloten is?
▪ Waren er screening-situaties waarin er voor een verdedigende fout gefloten is?
▪ Vraag de scheidsrechters na afloop naar hun beoordelingscriteria voor screening. Neem
deze reacties mee in jouw antwoord. Komen hun criteria overeen met jouw criteria?
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 9
Gebruik voor dit antwoord 200 – 250 woorden
Opdracht 3 | Bewegingen van spelers ▪ Analyseer in een wedstrijd de bewegingen van aanvallers en hun verdedigers.
▪ Kijk hoe de aanvaller open komt voor een pass; gebeurt dit vanuit stilstand of uit
beweging? In geval van een beweging, waar begint en waar eindigt de beweging?
▪ Is er tijdens het vrij komen van spelers contact? Zo ja, wie is verantwoordelijk voor dit
contact?
▪ Kijk wanneer spelers een actie maken naar de basket. Hoe zetten de spelers hun
beweging in?
▪ Is er tijdens de beweging naar de basket contact? Zo ja, wie is er verantwoordelijk voor
het contact? Is het terecht dat er wel (of niet) gefloten is?
▪ Vraag de scheidsrechters na afloop naar hun beoordelingscriteria voor het fluiten van
fouten in bewegingen van spelers. Neem deze reacties mee in jouw antwoord. Komen
hun criteria overeen met jouw criteria?
Gebruik voor dit antwoord 200 – 250 woorden
Opdracht 4 | Reboundsituaties ▪ Bekijk wanneer (spelsituatie), waar (plaats op het veld) en hoe (techniek van spelers) het
rebounden plaatsvindt.
▪ Op welke momenten in de rebound is er contact? Wie start er met het contact? Hoe
wordt er door spelers op het contact gereageerd?
▪ Deed het contact er toe? Was er voordeel / nadeel? Hoe werd hier door de
scheidsrechters op gereageerd of voor gefloten?
▪ Vraag de scheidsrechters na afloop naar hun beoordelingscriteria voor het fluiten van
fouten in de rebound. Neem deze reacties mee in jouw antwoord. Komen hun criteria
overeen met jouw criteria?
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 10
Gebruik voor dit antwoord 200 – 250 woorden
Naam deelnemer Voor akkoord Datum Naam expert Handtekening Opmerkingen
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 11
Praktijkopdracht B
BS3 Wedstrijdevaluatie In het opleidingstraject tot Basketballscheidsrechter 3 fluit iedere deelnemer twee wedstrijden op het toekomstig niveau, in dit geval twee wedstrijden in de Afdeling Eerste Klasse (heren) of Tweede Divisies (jeugd of dames). De evaluaties van deze twee wedstrijden zijn onderdeel van je portfolio voor het BS3-traject. Wedstrijd ... Competitie ... Datum ... Collega ... Teamwork Voor de wedstrijd heb je de wedstrijd voorbesproken met je collega. Daar heb je een aantal afspraken gemaakt voor tijdens de wedstrijd, ook over hoe je samenwerkt. ▪ Hoe verliep de samenwerking met je collega tijdens de wedstrijd? Wat voor afspraken
hebben jullie vooraf gemaakt, en hoe ging de uitvoering hiervan? Wat neem je mee naar
een volgende keer?
Gebruik voor dit antwoord 100 – 150 woorden
Consistentie & criteria Tijdens de wedstrijd beoordeel je situaties (fouten en spelregels) volgens de FIBA-criteria. Daarbij is het belangrijk om door de wedstrijd heen zo’n consistent mogelijke lijn van fluiten neer te zetten. ▪ Hoe verliep de beoordeling van situaties gedurende de wedstrijd? Wat zijn
aandachtspunten voor jezelf?
Gebruik voor dit antwoord 100 – 150 woorden
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 12
Leiderschap & sportiviteit Tijdens de wedstrijd is, naast het fluiten van criteria, het gedrag van spelers en coaches van groot belang. Als scheidsrechter heb je een belangrijke rol in het sturen van dit gedrag. ▪ Hoe verliep de wedstrijd als je kijkt naar sportiviteit? Wat voor leiderschap heb je getoond
om dit te stimuleren of om ongewenst gedrag aan te pakken? Geef hier voorbeelden van.
Wat zou je een volgende keer anders doen?
Gebruik voor dit antwoord 100 – 150 woorden
Tips van je collega Na de wedstrijd heb je met je collega nabesproken. Hier hebben jullie besproken wat er goed ging, en wat er de volgende keer beter kan. ▪ Waar was je collega heel tevreden over? Wat zijn tips die je van je collega hebt gehad?
Gebruik voor dit antwoord 100 – 150 woorden
Naam deelnemer Voor akkoord Datum Naam expert Handtekening Opmerkingen
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 13
Praktijkopdracht C
BS3 Begeleiden van scheidsrechters (in opleiding) Begeleid een BS2 in opleiding of een BS2 met nog weinig ervaring door hem te observeren tijdens een wedstrijd en dat samen na te bespreken. Maak gebruik van het begeleidingsformulier van de BS2, en vul dit na afloop samen in. Daarna maak je onderstaande praktijkopdracht. Lever deze daarna in bij de expert van de workshop. Leg voorafgaand aan de wedstrijd aan de scheidsrechter uit wat je komt doen en wat jouw rol is. Wat kan hij verwachten? Wat is voor hem de toegevoegde waarde? Bespreek na afloop na met de scheidsrechter volgens de volgende drie stappen. Probeer door de juiste vragen te stellen, de scheidsrechter zelf met antwoorden te laten komen. Vul daarna aan vanuit jouw waarneming. Bekijk ook de tips voor praktijkbegeleiders in de bijlage. ▪ Wat ging goed? ▪ Wat kan beter? ▪ Hoe zou je dit een volgende keer anders doen? Wedstrijd ... Competitie ... Datum ... Collega in opleiding ... ▪ Waarover ben je tevreden in je begeleiding? Wat zou je een volgende keer weer zo
doen?
Gebruik voor dit antwoord 100 – 150 woorden
▪ Waarover ben je minder tevreden in je begeleiding? Wat zou je een volgende keer
anders doen?
Gebruik voor dit antwoord 100 – 150 woorden
▪ Hoe zou je het begeleiden van een scheidsrechter een volgende keer anders doen?
Gebruik voor dit antwoord 100 – 150 woorden
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 14
Naam deelnemer Voor akkoord Datum Naam expert Handtekening Opmerkingen
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 15
Praktijkopdracht D
BS3 Arbitragetechniek Een van de onderdelen bij het fluiten is het toepassen van de juiste arbitragetechniek. Observeer een landelijke wedstrijd, die door BS4-scheidsrechters wordt gefloten. Neem vooraf contact op met de scheidsrechters, leg hen uit wat je opdracht is, en vraag of je met hen voor- en na mag bespreken. Maak daarna onderstaande opdracht. Wedstrijd ... Competitie ... Datum ... Scheidsrechters ... ▪ Welke afspraken hebben de scheidsrechters gemaakt in hun voorbespreking?
Gebruik voor dit antwoord 30-50 woorden.
▪ Bekijk de signalen van de scheidsrechters. Welke signalen gebruiken zij als ze een fout
fluiten? Welke signalen worden naar de tafel toe gebruikt? In welke volgorde en vanaf welke positie doen de scheidsrechters dat?
Gebruik voor dit antwoord 50-80 woorden.
▪ Bekijk de lead-scheidsrechter (op de baseline). Wat is steeds zijn beginpositie?
Waarheen en wanneer beweegt hij? Waar kijkt hij naar?
Gebruik voor dit antwoord 50-80 woorden.
▪ Bekijk de trail-scheidsrechter (langs de zijlijn). Wat is steeds zijn beginpositie? Waarheen
en wanneer beweegt hij? Waar kijkt hij naar?
Gebruik voor dit antwoord 50-80 woorden.
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 16
▪ Luister naar de nabespreking van de scheidsrechters. Wat hebben de scheidsrechters geëvalueerd? Geef ook aan wat je zelf goed vond aan hun optreden, en wat naar jouw idee verbeterpunten zijn.
Gebruik voor dit antwoord 150 – 200 woorden.
▪ In deze opdracht heb je veel gezien en bekeken. Welke twee dingen neem je zelf mee in
je eerstvolgende wedstrijd?
Gebruik voor dit antwoord 100 – 150 woorden.
Naam deelnemer Voor akkoord Datum Naam expert Handtekening Opmerkingen
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 17
Praktijkopdracht E
BS3 Wedstrijdevaluatie In het opleidingstraject tot Basketballscheidsrechter 3 fluit iedere deelnemer twee wedstrijden op het toekomstig niveau, in dit geval twee wedstrijden in de Afdeling Eerste Klasse (heren) of Tweede Divisies (jeugd of dames). De evaluaties van deze twee wedstrijden zijn onderdeel van je portfolio voor het BS3-traject. Wedstrijd ... Competitie ... Datum ... Collega ... Teamwork Voor de wedstrijd heb je de wedstrijd voorbesproken met je collega. Daar heb je een aantal afspraken gemaakt voor tijdens de wedstrijd, ook over hoe je samenwerkt. ▪ Hoe verliep de samenwerking met je collega tijdens de wedstrijd? Wat voor afspraken
hebben jullie vooraf gemaakt, en hoe ging de uitvoering hiervan? Wat neem je mee naar
een volgende keer?
Gebruik voor dit antwoord 100 – 150 woorden
Consistentie & criteria Tijdens de wedstrijd beoordeel je situaties (fouten en spelregels) volgens de FIBA-criteria. Daarbij is het belangrijk om door de wedstrijd heen zo’n consistent mogelijke lijn van fluiten neer te zetten. ▪ Hoe verliep de beoordeling van situaties gedurende de wedstrijd? Wat zijn
aandachtspunten voor jezelf?
Gebruik voor dit antwoord 100 – 150 woorden
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 18
Leiderschap & sportiviteit Tijdens de wedstrijd is, naast het fluiten van criteria, het gedrag van spelers en coaches van groot belang. Als scheidsrechter heb je een belangrijke rol in het sturen van dit gedrag. ▪ Hoe verliep de wedstrijd als je kijkt naar sportiviteit? Wat voor leiderschap heb je getoond
om dit te stimuleren of om ongewenst gedrag aan te pakken? Geef hier voorbeelden van.
Wat zou je een volgende keer anders doen?
Gebruik voor dit antwoord 100 – 150 woorden
Tips van je collega Na de wedstrijd heb je met je collega nabesproken. Hier hebben jullie besproken wat er goed ging, en wat er de volgende keer beter kan. ▪ Waar was je collega heel tevreden over? Wat zijn tips die je van je collega hebt gehad?
Gebruik voor dit antwoord 100 – 150 woorden
Naam deelnemer Voor akkoord Datum Naam expert Handtekening Opmerkingen
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 19
Praktijkopdracht F
BS3 Leiderschap & Sportiviteit Een van de onderdelen bij het fluiten is het zorgen voor een sportieve houding en sfeer tijdens de wedstrijd. Dit kan je als scheidsrechter actief stimuleren. Observeer een landelijke wedstrijd, die door BS4 scheidsrechters wordt gefloten. Neem vooraf contact op met de scheidsrechters, leg hen uit wat je opdracht is, en vraag of je met hen voor- en na mag bespreken. Maak daarna onderstaande opdracht. Wedstrijd ... Competitie ... Datum ... Scheidsrechters ... ▪ Welke afspraken hebben de scheidsrechters in hun voorbespreking gemaakt over
sportiviteit tijdens de wedstrijd? In hoeverre zag je deze afspraken terugkomen in de wedstrijd?
Gebruik voor dit antwoord 80 – 100 woorden
▪ Op welke momenten hebben de scheidsrechters contact met spelers en coaches? Denk
hierbij aan het aangeven van een grens, het geven van een waarschuwing, iets toelichten, etc. Hoe vindt dit contact plaats?
Gebruik voor dit antwoord 80 – 100 woorden
▪ Op welke momenten lieten de scheidsrechters in jouw ogen leiderschap zien, en hoe
deden zij dat? Hoe bevorderde dit leiderschap een sportieve wedstrijd?
Gebruik voor dit antwoord 100 – 150 woorden
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 20
▪ Zijn er momenten geweest dat de scheidsrechters achteraf moesten ingrijpen? Op welke manier is dat gebeurd? Hoe had dit wellicht voorkomen kunnen worden?
Gebruik voor dit antwoord 80 – 100 woorden
▪ Wat hebben de scheidsrechters in hun nabespreking besproken over leiderschap en
sportiviteit? Vond jij deze nabespreking compleet? Wat zou je toe willen voegen?
Gebruik voor dit antwoord 80 – 100 woorden
▪ In deze opdracht heb je veel gezien en bekeken. Welke twee dingen neem je zelf mee in
je eerstvolgende wedstrijd?
Gebruik voor dit antwoord 100 – 150 woorden.
Naam deelnemer Voor akkoord Datum Naam expert Handtekening Opmerkingen
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 21
Bijlage 2. Praktijktoetsformulier BS3
Wanneer aan alle vijftien onderdelen voldaan is, ben je geslaagd. De criteria voor het slagen staan in het opleidingsplan vermeld.
Deelnemer: Vereniging
Lidnummer: Wedstrijd:
Geboorteplaats: Datum & tijd:
Beoordelaar:
Per onderdeel invullen:
Voldaan / Niet voldaan Geef een toelichting: Wat heb je waargenomen? Wat ging er goed? Wat kon er beter? Voorbereiding V/NV
1. Voorgeschreven uitrusting
2. Overlegt met
teambegeleiders
Fluiten
3. Past de spelregels toe
4. Onderbreekt de wedstrijd
5. Gebruikt signalen
6. Bestraft wangedrag
Begeleiding wedstrijd
7. Kiest goede positie
8. Houdt controle over wedstrijd
9. Grijpt in op juiste momenten
Omgang met spelers/coaches
10. Verplaatst zich in spelers
11. Gaat correct om met anderen
12. Stimuleert respectvol gedrag
Samenwerking
13. Houdt zich aan afspraken
14. Ondersteunt collega
15. Evalueert met collega
Alles voldaan en geslaagd? (Ja/Nee) Handtekening beoordelaar Handtekening deelnemer
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 22
Praktijktoetsformulier BS3 Uitwerking van de toetsonderdelen Te beoordelen onderdeel Wat willen we zien? Code uit KSS*
Voorbereiding
1 Voorgeschreven uitrusting Een scherp klinkende fluit Een (verplicht voorgeschreven) grijs (oranje) shirt. Lange zwarte broek, zwarte schoenen, zwarte fluit en koord. Gewenst: zwart trainingsjack
3.1.1.3 en 3.1.1.4
2 Overlegt met teambegeleiders Stelt zich, na betreden van het veld, voor aan de (playing)coaches van beide teams. Voert een captains meeting uit, voorafgaand aan de wedstrijd.
3.1.1.6
Fluiten
3 Past de spelregels toe Laat de wedstrijd doorgaan waar mogelijk, en grijpt in volgens de basisspelregels, indien nodig.
3.1.2.2
4 Onderbreekt de wedstrijd Fluit helder/luid bij overtredingen of fouten of andere situaties die daar om vragen. Toont met juiste spelhervattingen aan de correcte strafuitvoer bij de desbetreffende fout of overtreding te weten.
3.1.2.3
5 Gebruikt signalen Past de correcte signalen toe. 3.1.2.4
6 Bestraft wangedrag Geeft op de juiste momenten U,T en D-fouten. 3.1.2.6
Begeleiding wedstrijd
7 Kiest goede positie Beweegt op juiste wijze als leidende en volgende scheidsrechter.
3.1.3.1
8 Houdt controle over wedstrijd De scheidsrechter handelt preventief en communiceert op correcte wijze met spelers/coaches/ juryleden.
3.1.3.6
9 Grijpt in op juiste momenten Fluit situaties af en bestraft spelers en coaches om de wedstrijd in de hand te houden.
3.1.3.7
Omgang met spelers/coaches
10 Verplaatst zich in spelers Heeft een enthousiaste en betrokken uitstraling en helpt spelers het spel snel te laten hervatten.
3.1.4.1
11 Gaat correct om met anderen Communiceert respectvol met spelers en coaches om een positieve sportomgeving te realiseren. Is netjes in de uitleg, geeft correcte antwoorden, schreeuwt niet en is beleefd naar de deelnemers.
3.1.4.3
12 Stimuleert respectvol gedrag Spreekt spelers en begeleiders aan op ongewenst gedrag. Geeft consequenties aan van niet vertonen van gewenst gedrag. Neemt maatregelen bij ongewenst gedrag publiek: schakelt aanvoerder/coach in.
3.1.4.5
Samenwerking
13 Houdt zich aan afspraken Maakt voorafgaand aan de wedstrijd afspraken met collega scheidsrechter en stemt het houden aan deze afspraken met collega af.
3.1.5.1
14 Ondersteunt collega Helpt collega wanneer deze hulp nodig heeft, bijvoorbeeld bij het niet goed kunnen beoordelen van een situatie.
3.1.5.5
15 Evalueert met collega Houdt een post-game bespreking met collega en bespreekt hierin verbeterpunten voor beide scheidsrechters en eventueel specifieke situaties.
3.1.5.6
* N.B.: de codes uit KSS corresponderen met de nummers in de competentiematrix BS3 (zie bijlage 3).
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 23
Bijlage 3. Competentiematrix BS3
Dit is een totaaloverzicht van de competenties volgens de Kwalificatiestructuur Sport, die in de toelichting specifiek is gemaakt voor de opleiding Basketball Scheidsrechter 3. De vijftien competenties die worden getoetst in het praktijkexamen, zijn in onderstaande tabel aangekruist.
Kerntaak 3.1 Leiden van wedstrijden
Toelichting
3.1.1 Bereidt zich voor op de wedstrijden
3.1.1.1 Houdt zich op de hoogte van wijzigingen in regels en reglementen
Bestudeert de berichten vanuit afdeling over gewijzigde spelregels. Voldoet aan de normen van de verplichte spelregeltesten.
3.1.1.2 Is op tijd aanwezig Is minimaal 45 minuten voor aanvang van de wedstrijd in de hal. Is 20 minuten voor aanvang van de wedstrijd, omgekleed, op het veld
3.1.1.3 Zorgt voor scheidsrechtersattributen Een scherp klinkende fluit.
3.1.1.4 Draagt voorgeschreven schoeisel en kleding X Een (verplicht voorgeschreven) grijs (oranje) shirt. Lange zwarte broek, zwarte schoenen, zwarte fluit en koord. Gewenst: zwart trainingsjack
3.1.1.5 Controleert wedstrijdomgeving en -materialen
Controleert ingevulde wedstrijdformulier (spelerskaarten/ coachlicenties),tijdwaarneming en eventueel aanwezig scorebord, juryattributen met signalen, controleert de plaatsing van de baskets en ringhoogte. Opstelling spelersbanken en jurytafel. En controleert tevens op en rond het speelveld op veiligheid.
3.1.1.6 Overlegt met begeleiders van de teams X Stelt zich, na betreden van het veld, voor aan de (playing)coaches van beide teams. Voert een captains meeting uit, voorafgaand aan de wedstrijd.
3.1.1.7 Gaat correct om met alle betrokkenen. Is netjes in de uitleg, geeft correcte antwoorden, is beleefd, schreeuwt niet. Initieert een line-up.
3.1.1.8 Zorgt voor toereikende lichamelijke gesteldheid (conditie, zicht)
Behaalt de voorgeschreven conditietest.
3.1.1.9 Introduceert zichzelf bij de wedstrijdorganisatie. Meldt zich bij de organiserende vereniging c.q. zaalwacht.
3.1.1.10 Oriënteert zich op de wedstrijd Bespreekt in de pre-game bespreking de belangen van de wedstrijd.
3.1.1.11 Neemt maatregelen voor de start van de wedstrijd.
Selecteert/controleert de wedstrijdbal. Laat de beide coaches, minimaal 10 minuten voor aanvang, de startende spelers aangeven en bevestigen.
3.1.1.12 Controleert uitrusting sporters Controleert de spelers op het dragen van sieraden en correcte beschermstukken.
3.1.2 Past de spelregels toe
3.1.2.1 Start wedstrijd volgens de regels Start met 5 spelers van beide teams. Voert de sprongbal uit volgens de spelregels. Geeft tijd-in-signaal. Neemt positie in volgens arbitragetechniek.
3.1.2.2 Past de spelregels toe X Laat de wedstrijd doorgaan waar mogelijk, en grijpt in volgens de basisspelregels, indien nodig.
3.1.2.3 Onderbreekt de wedstrijd bij overtredingen X
Fluit helder/luid bij overtredingen of fouten of andere situaties die daar om vragen. Toont met juiste spelhervattingen aan de correcte strafuitvoer bij de desbetreffende fout of overtreding te weten.
3.1.2.4 Verduidelijkt beslissingen met signalen X Past de correcte signalen toe.
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 24
3.1.2.5 Kent scores toe en laat gegevens noteren Laat tafel-official de scores, straffen en overige administratie aantekenen op score-formulier, door middel van het tonen van de juiste signalen.
3.1.2.6 Straft bij wangedrag en onregelmatigheden X Geeft op de juiste momenten U,T en D-fouten.
3.1.2.7 Handelt volgens de reglementen Laat wedstrijd op tijd beginnen en weet hoe te handelen als dit niet het geval is.
3.1.3 Begeleidt wedstrijden
3.1.3.1 Kiest positie die waarneming optimaal mogelijk maakt
X Beweegt op juiste wijze als leidende en volgende scheidsrechter.
3.1.3.2 Handelt als veiligheid in het geding komt Onderbreekt de wedstrijd bij een 2e bal in het veld, natte speelvloer en andere incidenten. Geeft opdracht tot het laten drogen van natte plekken op de vloer.
3.1.3.3 Neemt maatregelen in geval van blessures/ongevallen
Legt de wedstrijd stil als een speler aan het hoofd gewond is, of zwaar letsel heeft en laat de bloedende speler behandelen/vervangen, Legt spel stil op het moment dat speler een potentieel risico voor andere spelers vormt.
3.1.3.4 Neemt sportbevorderende maatregelen Laat procedures van wisselen en time-outs goed en snel uitvoeren. Waarschuwt spelers bij vangen/wegtikken bal na scores.
3.1.3.5 Communiceert door middel van signalen Geeft signalen van wissels en time-outs.
3.1.3.6 Houdt controle over de wedstrijd X De scheidsrechter handelt preventief en communiceert op correcte wijze met spelers/coaches/ juryleden.
3.1.3.7 Grijpt op de juiste momenten in X Fluit situaties af en bestraft spelers en coaches om de wedstrijd in de hand te houden.
3.1.4 Gaat om met de coaches en sporters.
3.1.4.1 Verplaatst zich in de belevingswereld van de sporters
X Heeft een enthousiaste en betrokken uitstraling en helpt spelers het spel snel te laten hervatten.
3.1.4.2 Vertoont voorbeeldgedrag Is objectief en heeft een actieve houding. Toont correct gedrag en blijfft rustig. Is zich bewust van zijn voorbeeldrol naar anderen.
3.1.4.3 Gaat correct om met alle betrokkenen X
Communiceert respectvol met spelers en coaches om een positieve sportomgeving te realiseren. Is netjes in de uitleg, geeft correcte antwoorden, schreeuwt niet en is beleefd naar de deelnemers.
3.1.4.4 Legt desgewenst op geschikt moment de beoordeling/beslissing uit
Kan indien, als het spel stil ligt, een korte toelichting op zijn/haar beslissing geven als deze niet duidelijk is. De spelonderbreking dient kort te duren
3.1.4.5 Stimuleert respectvolle omgang X
Spreekt spelers en begeleiders aan op ongewenst gedrag. Geeft consequenties aan van niet vertonen van gewenst gedrag. Neemt maatregelen bij ongewenst gedrag publiek: schakelt aanvoerder/coach in.
3.1.4.6 Is na afloop benaderbaar voor spelers en coaches
Geeft spelers en coaches een hand, dankt hen voor de wedstrijd. Is beschikbaar indien coaches/spelers op een correcte manier na afloop een vraag om toelichting hebben.
3.1.4.7 Houdt gepaste afstand Is niet te amicaal met spelers, coaches of publiek; staat boven de partijen
3.1.4.8 Onthoudt zich van adviezen aan sporters Geeft geen advies of commentaar over technische of tactische aspecten.
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 25
3.1.5 Werkt samen met collega scheidsrechters.
3.1.5.1 Houdt zich aan gemaakte afspraken met collega scheidsrechter
X Maakt voorafgaand aan de wedstrijd afspraken met collega scheidsrechter en stemt het houden aan deze afspraken met collega af.
3.1.5.2 Vraagt feedback en advies aan collega
Houdt eventueel een wedstrijdnabespreking met collega’s, is in staat om wedstrijdbeelden van eigen wedstrijden te bekijken, is aanwezig op andere bijeenkomsten voor de eigen ontwikkeling en vraagt positieve feedback die motiverend werkt.
3.1.5.3 Valt collega scheidsrechter nooit af Steunt collega voor, tijdens en na de wedstrijd.
3.1.5.4 Overlegt op effectieve wijze met collega-scheidsrechter
Overlegt in time-outs en pauzes met collega-scheidsrechter en communiceert (non)verbaal tijdens de wedstrijd.
3.1.5.5 Ondersteunt collega indien en waar nodig X Helpt collega wanneer deze hulp nodig heeft, bijvoorbeeld bij het niet goed kunnen beoordelen van een situatie.
3.1.5.6 Evalueert samen met collega X Houdt een post-game bespreking met collega en bespreekt hierin verbeterpunten voor beide scheidsrechters en eventueel specifieke situaties.
3.1.6 Handelt formaliteiten af
3.1.6.1 Controleert of formulier juist is ingevuld Controleert na afloop van de wedstrijd de telling op het scoreformulier, de vermelding van het winnende team en de eindstand.
3.1.6.2 Plaatst handtekening onder volledig ingevuld formulier
Ondertekent scoreformulier na afloop.
3.1.6.3 Vermeldt definitieve verwijdering Controleert of D-fout duidelijk is aangegeven.
3.1.6.4 Levert zo nodig aanvullende verklaring Bij diskwalificatie van speler en/of coach stuurt de scheidsrechter conform de richtlijnen het formulier in dat hoort bij de diskwalificatie.
3.1.6.5 Rapporteert wangedrag Stuurt, indien van toepassing, verklaring in naar bevoegde instantie, wanneer er ander ongewenst gedrag plaatsvindt dat niet in lijn is met een veilig sportklimaat.
3.1.6.6 Onderhoudt contact met aanstellende instantie Houdt zich op de hoogte van aanstellingen via email, digitale informatie en/of telefoon.
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 26
Kerntaak 3.3 Begeleiden van officials
Toelichting
3.3.1 Begeleidt officials (in opleiding)
3.3.1.1 Kiest geschikte waarnemingspositie Neemt een positie in van waaruit het handelen van de scheidsrechter optimaal beoordeeld kan worden.
3.3.1.2 Registreert de observatie van de hele wedstrijd aan de hand van criteria
Observeert het handelen van de scheidsrechter en noteert wat is waargenomen aan de hand van vooraf opgestelde criteria.
3.3.1.3 Evalueert samen met de scheidsrechter de wedstrijd en zijn handelen
Bespreekt aan de hand van de observatie met de scheidsrechter op positieve wijze hoe de wedstrijd is verlopen, hoe de scheidsrechter daarbinnen heeft gefunctioneerd.
3.3.1.4 Verifieert waarneming door het stellen van vragen
Bespreekt met de scheidsrechter of hetgeen is geobserveerd, overeenkomt met de ervaring van de scheidsrechter.
3.3.1.5 Stimuleert zelfreflectie van de scheidsrechter door het stellen van vragen
Zoekt dialoog; voorkomt geven van alleen aanwijzingen.
3.3.1.6 Geeft feedback op grond van waargenomen gedrag
Geeft, aan de hand van de observaties, inzicht in het handelen op hoofdlijnen van de scheidsrechter en verduidelijkt dit met voorbeelden.
3.3.1.7 Geeft adviezen ter verbetering Geeft scheidsrechter leer- en verbeterpunten mee naar de volgende wedstrijden.
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 27
Bijlage 4. Overzicht arbitragetechniek BS3
Dit overzicht beschrijft in detail wat van scheidsrechters op niveau 3 wordt verwacht op het gebied van arbitragetechniek. Het maakt onderdeel uit van een totaal overzicht voor alle niveaus. Hier wordt slechts niveau 3 beschreven.
BS3
Voor aanvang ▪ Klok aan laten zetten (20 min) voor aanvang van de wedstrijd ▪ Op 1.30 min voor aanvang ploegen van het veld halen
Sprongbal ▪ Hoofdscheidsrechter gooit op met gezicht naar de jurytafel ▪ 2e scheidsrechter bij de jurytafel ▪ 2e scheidsrechter kiest als eerste de baseline positie
Set play ▪ Globale vakverdeling: trail: 1,2,3,6; lead: 4; samen: 5 ▪ Lead: beweeg naar zijlijn of bucketlijn ▪ Trail: volg het spel, dicht erop ▪ Bewegen, instappen op schot/penetratie of na call
Lijnen ▪ Evt. helpen bij calls op de lijn van de ander
Transitie ▪ Samenwerken in press
Oogcontact ▪ Bij iedere vrije worp ▪ Voor vrijgeven van de bal ▪ Bij tegelijk fluiten, niets aangeven; eerst oogcontact
Signalen ▪ Tijd stil, tijd aan ▪ Nummers visueel doorgeven aan tafel ▪ 3-puntspoging aangeven ▪ 3-puntspoging in vak 4 doorgeven aan trail ▪ 8 seconden tellen
Vrije worpen ▪ Verantwoordelijkheden ▪ Wie geeft wat aan? ▪ Wat zeg je?
Innemen ▪ Welke kant van de speler geef je de bal vrij. Op zijlijnen? Waar sta je bij innemen baseline?
▪ 5 sec tellen ▪ Uitnemen op middenlijn; positie speler en scheidsrechter
Wisselen van positie
▪ Wisselen na een fout
Time-out ▪ Bij time-out samen overleggen in de middencirkel ▪ Check of time-out staat opgeschreven
Wissel ▪ Speler wenken
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 28
Bijlage 5. Check portfolio
Gegevens deelnemer
Naam
Geboortedatum
Geboorteplaats
Vereniging
Lidnummer Check portfolio
Aanwezig Evt. opmerkingen
Praktijkopdracht A Basketballinzicht
Praktijkopdracht B Wedstrijdevaluatie
Praktijkopdracht C Begeleiden van scheidsrechters (in opleiding)
Praktijkopdracht D Arbitragetechniek
Praktijkopdracht E Wedstrijdevaluatie
Praktijkopdracht F Leiderschap & Sportiviteit
Spelregeltoets
Gegevens medewerker
Naam
Datum
Plaats
Handtekening
Deelnemershandleiding BS3 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 29
Bijlage 6. Tips voor begeleiders
Je kunt je rol als begeleider op twee verschillende manieren invullen: op het veld als collega-scheidsrechter, of vanaf de zijlijn als begeleider. Ga in dat geval in de buurt van de jurytafel zitten, zodat je de communicatie met de jury, coaches en spelersbanken kan volgen. Ook kan je in dat geval tijdens time outs en tussen de kwarten in het kort wat zaken met de scheidsrechters bespreken. Maak vooraf duidelijk aan beide coaches wat jouw rol is tijdens de wedstrijd (en wat niet). Voor de wedstrijd ▪ Vraag naar eerdere ervaringen van de scheidsrechters: Wat voor feedback heeft hij/zij
gehad? Wat ziet hij/zij als eigen aandachtspunten? Zorg voor een voorbespreking tussen de scheidsrechters onderling: wat zijn hun afspraken? Denk hierbij aan communicatie, vakkenverdeling, gedrag spelers/coaches.
▪ Benadruk het positieve: samen gaan we er een mooie wedstrijd van maken!
Tijdens de wedstrijd ▪ Geef de scheidsrechters in de wedstrijd de ruimte om hun eigen dingen te doen.
Wanneer je mee fluit, wees dan terughoudend in het fluiten in het gebied van de ander! Grijp in, waar nodig, wanneer er zich incidenten of onverwachte situaties voordoen. Bescherm de deelnemer voor reacties van spelers, coaches en publiek. Geef de scheidsrechter de ruimte dit zelf op te lossen, maar treed op wanneer nodig. Dit kan ook als je als begeleider naast het veld zit!
▪ Gebruik time outs en momenten tussen de periodes om te overleggen. Geef per moment maximaal twee aanwijzingen, en probeer daar later op terug te komen.
▪ Ga in de rust naar een kleedkamer of een andere rustige ruimte. Daar kijk je samen terug op de eerste helft en geef je aanwijzingen voor de tweede helft.
Na de wedstrijd ▪ Neem de tijd om samen terug te kijken. Laat de scheidsrechter vertellen. Hoe kijkt hij
terug op de wedstrijd? Wat ging er goed? Wat kan er beter? Hoe kan dat beter? ▪ Vul daarna zelf aan wanneer nodig op punten die nog niet voorbij gekomen zijn. Maak dit
zo concreet mogelijk en richt je daarbij op praktische tips. ▪ Vul samen het formulier in dat bij de praktijkopdracht hoort. ▪ Benoem de belangrijkste punten: kleine zaken benoemen leiden te veel af van elementen
die belangrijker waren. ▪ Wees altijd positief-kritisch! ▪ Nodig de deelnemer uit om tot een dialoog te komen. Dram niet door met je tips. Het is
uiteindelijk aan de deelnemer wat hij er mee wil doen. ▪ Breng jouw enthousiasme en liefde voor de sport en het fluiten over op de ander.