BarbraRing - dbnl.org · 1 [Anne-Karine]...

Anne-Karine

Barbra Ring

Vertaald door: M.A. van der Linden-van Eden

bronBarbra Ring, Anne-Karine(vert. M.A. van der Linden-van Eden). P.N. van Kampen, Amsterdam

1912 (tweede druk)

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/ring015anne01_01/colofon.php

© 2012 dbnl

i.s.m.

IV

Barbra Ring, Anne-Karine

1

[Anne-Karine]

Even boven het riviertje Naesby lag Naesby-gaard, groot, geel en oud, met twee rijenvensters van verschillende grootte en hier en daar een zwart verweerd er tusschen.De vensters zagen er uit als de tanden van oom Mandt, zei Anna-Karine, devijftienjarige dochter vanMathias Corvin, die zoowelMathias Corvin als oomMandten den heelen Naesby-gaard regeerde.

Heuvels bedekt met sneeuw verhieven zich steil in de hoogte en van uit de vensterszag men de sporen der sneeuwschoenen op de heuvels kris en kras door elkaar. Inden omtrek werden de lichten ontstoken in de omliggende gaarden; steeds meer enmeer lichtjes. De sterren schitterden, - terwijl een klein stukje maan zich beschaamdachter de toppen der dennen verborg, omdat de flikkerende sterren haar glansverdoofden.

Over de berkenhouten, met paardehaar overtrokken meubelen in het kantoor vanNaesby-gaard, hing een gemoedelijke wolk van Varinas-tabak. Twee jachthondenrekten zich behagelijk uit voor de gloeiende, snorrende kachel. Alle kachels opNaesby-gaard


2

leken op geweldig groote magen, die steeds gevuld moesten worden. Zij slokten inéén hap een half dozijn berkenblokken op. Zij knetterden en gloeiden een oogenbliken deden de kamer op een oven gelijken, om zich daarna te haasten den rook en dewarmte zoo gauw mogelijk den schoorsteen in te jagen.

Mathias Corvin zat in een schommelstoel. Hij was klein en donker, met zwartkrullend haar, waarin zich hier en daar een zilveren draadje vertoonde, en een zwarteknevel onder den neus.

Zijn vriend en buurman, kapitein Mandt, had zich uitgestrekt op de sofa. Stoelenwaren te nauw voor zijn omvang. Zijn neus zat hem scheef in het ronde gezicht, englinsterde, rood en feestelijk.

‘Je vertoont je lantaarn aan bakboord, oomMandt,’ zei Anna-Karine, bij verkortingKari genoemd.

De glazen met warme toddy dampten en de lange meerschuimen pijpen bliezengroote rookwolken uit.

‘Zooals ik zei, Mandt, het kind moet weg. Je hoorde het zelf vandaag: - zij neemtalles van je over - jouw manier van spreken, alles! Zoo gaat het niet langer.’

‘Zou ze niet evenveel van haar eigen vader overnemen, Mathias Corvin?’ vroegkapitein Mandt gekrenkt.

‘Is “hel en duivel” een uitdrukking van mij, Frederik Mandt? Zeg, is dat zoo?’sprak Mathias Corvin.

Kapitein Mandt liet zijn zware vuist op de tafel vallen, dat de glazen er vanrinkelden. ‘Voor den


3

duivel! Kari is het eenige vrouwelijke wezen, dat een mensch niet in ongelegenheidbrengt. Stuur je haar naar de stad, - naar je piekfijne zuster, - dan komt zij thuis alseen bleeke wijsneus, - het hoofd vol van luitenants en allerlei malle fratsen. Of zijblijft dezelfde en maakt de beminnelijke Corvinia boos, en dan wordt zij misschienmet schaamte en schande naar huis gezonden. Zou je dat kunnen verdragen, Corvin,nadat Corvinia heeft voorspeld, dat wij niet in staat zouden zijn het meisje op tevoeden? Bedenk je, Corvin, bedenk je goed.’

Na deze ongewoon lange speech nam kapitein Mandt een flinken teug toddy - enging met een heel andere stem voort:

‘En wat moet er van ons worden, zonder Kari, Corvin?’‘Het moet, het moet, Mandt. Ik schrijf aan Corvinia,’ zei Mathias Corvin beslist.De goede stemming was verbroken en kapitein Mandt gaf order zijn paard voor

te brengen. Toen hij in de slede zat, ging er een raam op de tweede verdieping open.Een hoofd met donker, krullend, kort geknipt haar kwam te voorschijn.

‘Oom Mandt, koop dat veulen niet, ik ben het gaan zien, maar het deugt niet.Goeden nacht, oom Mandt!’

‘Wel te ruste, Kari!’ riep oomMandt haar toe. En hij reed, - vertrouwende op zijnpaard, - in den winternacht naar huis, terwijl hij tot zich zelven


4

zei, dat Mathias Corvin een dwaas was, om zijn kind naar de stad te laten gaan. Maardat was nog een overblijfsel van den verderfelijken invloed van het huwelijk, de bronvan alle kwaad. Hel en duivel, dat was het!

Maar Mathias Corvin zelf zette zich neder en schreef aan zijne zuster Corvinia,in de stad, meer in het zuiden gelegen, of zij en haar man, zwager Didrik, zijne dochterAnne-Karine en tijdlang in huis wilden nemen.

De familie Corvin was afkomstig uit Hongarije en had Naesby-gaard gedurendevier geslachten bewoond. De Corvins waren allen klein, donker en vurig vantemperament. Zij trouwden allen met blonde vrouwen, maar het hielp niemendal; alde kleine Corvins kwamen ter wereld met een bruine huid en een kopje bedekt metzwart, krullend haar. Mathias Corvin had het voorbeeld gevolgd, toen hij op laterleeftijd nog trouwde.MevrouwCorvin was blond - bijna rood, met lichtblauwe oogenen groote sproeten op gelaat en handen. Maar zacht was mevrouw Corvin niet.Wanneer zij den linker mondhoek naar beneden trok, wist haar heer en meester wel,dat het geraden was een anderen kant uit te gaan. Als hij dan denzelfden weg methaar bleef bewandelen, konden er hier er daar wel eens kleine steenen vallen op zijnpad, en dit onveilig maken.

Zeven jaar lang was mevrouw Corvin boos, omdat zij geen kind kreeg. En toeneindelijk Anne-Karine


5

haar intrede in de wereld deed, luid schreeuwend, erg rood en met een hoofdje volzwart, krullend haar - met de heldere Corvins-oogen onder de rechte, zwartewenkbrauwen - was zij dáarover weer boos. En van dat oogenblik af aan, deed zijhaar best om het Corvinsche temperament uit het kleine lichaampje van Anne-Karinete verdrijven. Het gevolg was, dat Kari om haar vader riep, als alle andere kinderenom moeder zouden roepen. En ofschoon Mathias Corvin teleurgesteld was, - alsvader, die een naam en een erfgoed heeft na te laten, even als zijn vaderen vóór hem,troostte hij er zichmee, dat een dochter toch beter was dan in 't geheel geen erfgenaam.En zoo aanvaarddeMathias Corvin zijn dochtertje met een liefde zoo teeder en warm,dat de jeugd van Anne-Karine er eene werd van louter zonneschijn.

Toen Kari zes jaar oud was, kwam er een dag, waarop mevrouw Corvin nietopstond. Het werd heel stil in huis. Het rijtuig van den dokter stond iederen dag voorde deur, ja zelfs tweemaal per dag. Kari mocht niet bij moeder komen. 's Nachtsstond haar ledikantje in vaders kantoor. En vader sliep op de sofa. Met vaders handin de hare sliep Kari in, in een atmosfeer van honden en tabaksrook, die doorschoonmaak noch luchten uit het kantoor verwijderd kon worden.

Op zekeren nacht maakte vader Kari wakker en droeg haar naar moeder, en legdehaar in moeders armen, - dicht bij moeders doodsbleek gelaat. En moeder streek haarover het hoofd, met een koude,


6

koude hand en fluisterde: ‘God zegene je!’ Toen droeg vader haar weer naar beneden.Maar later, als Kari aan moeder dacht, hoorde zij altijd die woorden ‘God zegeneje.’ En dan rook zij opnieuw de nare lucht van medicijnen.

Vijf dagen later reed Kari in den grooten wagen naar de kerk, met vader en tanteCorvinia. Maar de bruine paarden waren voor het rijtuig gespannen, niet de zwarte.Die reden vooraan en trokken een groot gevaarte met bloemen er in. En in diengrooten wagen reed moeder, hadden de dienstmeisjes haar verteld; maar hoe kondat, wanneer vader zeide, dat moeder in den hemel was? En alle bloemen werden ineen grooten kuil in de aarde geworpen. Toen zij thuis kwamen nam tante CorviniaKari in haar armen en zei, dat moeder nu bij God was en nooit terugkwam.

‘En is u nu gekomen, om op mij te knorren?’ vroeg Kari trouwhartig.Tante Corvinia liet haar los en schudde haar heen en weer en vroeg hoe zij er toe

kwam om zoo iets te zeggen.‘Omdat dames altijd gewoon zijn te knorren. Is 't niet waar?’ zei Kari.Tante Corvinia, die zelve geen kinderen had, bood aan om Kari mee te nemen.

Maar Mathias Corvin zei beslist neen. En van dien dag af aan was Mathias Corvinvader en moeder over kleine Kari - bijna nog meer moeder. Want oom Mandt wasvader, waar en wanneer hij er kans toe zag.


7

Toen Kari elf jaar oud was, kon zij in gezelschap van vader en oom haar eigen paardberijden, in een jongenspak, op een klein heerenzadel, en zij mende de twee zwartenalleen. Zij kon alle straatliedjes zingen - en speelde even flink op haar kleineharmonica als de oude Ola Millom op zijn groote.

Maar zij kon geen letter lezen en geen steek naaien.De menschen in den omtrek waren er verontwaardigd over en op zekeren dag nam

de domineesvrouw een kloek besluit, sloeg haar mantel om en stapte naar Naesby.De deur stond open, maar de domineesvrouw bleef op de bovenste trede der stoepstaan.

Midden in de gang stond een gevaarte dat er uitzag als een kleine olifant. Maarhet waren in werkelijkheid een paar groote grijze broekspijpen en het daarbijbehoorende achterstuk.

Op hetzelfde oogenblik kwam een kleine gestalte aanvliegen, plantte beide handenop het achterstuk en wipte vlug over den olifant heen.

‘Nu heb ik 't hem toch gelapt, oom!’ riep Kari uit.De olifant richtte zich op en het groote, vuurroode gezicht van oomMandt staarde

bedremmeld de domineesvrouw aan.‘Wij - wij -,’ stamelde hij, maar hij kon geen vervolg vinden, en eindigde met boos

uit te roepen: ‘Gymnastiek is gezond, voor den duivel!’ waarna hij de gang uitliepom den heer des huizes te halen.

Kari maakte een onbeholpen buiging en verdween ook.


8

Dit was de moeilijkste taak, die de domineesvrouw ooit ondernomen had.Zij begon met te zeggen, dat zij het haar plicht achtte, - zoowel als Christin als uit

genegenheid voor haar vriendin, de lieve doode, - te komen spreken over de opvoedingvan Anne-Karine. Heeren hadden zoo geen verstand van die dingen en dachten erzoo weinig over, enz. enz.

Kort en goed - Anne-Karine was nu op een leeftijd, dat zij een school moestbezoeken, - zij moest ook leeren omgaanmet dames enmeisjes van haar eigen leeftijd.De domineesvrouw praatte zich zoowarm, dat zij er twee roode vlekken op dewangenvan kreeg. Het maakte haar zenuwachtig, in die twee paar ontoegankelijke oogen tekijken. Het eene paar keek haar bepaald vijandig aan.

Mathias was in zijn hart geroerd. Er was geen zekerder middel om den weg totzijn hart te vinden, dan belangstelling te toonen in Kari. De domineesvrouw meendehet zoo goed - maar het kind wegzenden! Neen, basta!

Doch de domineesvrouw had nog meer pijlen op haar boog. Men zou eengouvernante kunnen nemen. Heel toevallig kende zij een dame, als geknipt voor dezebetrekking: middelbare leeftijd, moederlijke zorg, uitstekende principes.

De oogen van kapitein Mandt namen nu heel zeker een vijandige uitdrukking aan.Mathias Corvin bedankte de domineesvrouw en


9

beloofde haar over de zaak te zullen denken. Daarmeemoest zij zich tevreden stellen.‘Foei, wat een bezoek was dat!Maar 't was mijn plicht,’ zuchtte de domineesvrouw,

toen zij naar huis terugkeerde. Maar kapitein Mandt richtte zich in al zijn lengte opvoor zijn vriend Corvin, met zijn handen in zijn broekzakken, en keek hem uitdagendaan:

‘Nu vraag ik je in gemoede, Corvin, heb ik gelijk of geen gelijk? Zijn de vrouwenniet geschapen tot ons verderf? Een vrouw in huis! Middelbare leeftijd, moederlijkezorg, uitstekende principes. Voor den duivel, 't is al te gek!’

Bij ieder woord, dat oom Mandt sprak, werd hij al rooder en rooder.Maar Mathias Corvin dacht er eens over na. Ja, 't was toch wel wat erg, dat het

meisje niets leerde.‘Niets leerde?’ barstte kapitein Mandt los, ‘heeft zij niet meer verstand in haar

pink dan de meesten in hun heelen bol? Ken je misschien een meisje van haar leeftijd,dat de twee kan mennen en paard kan rijden als zij? En zingen! Zingen doet zij alseen engel uit den hemel! Wat heeft zij meer te leeren, voor den duivel!’

Hij greepMathias Corvin bij zijn knoopsgat beet, en zei, bijna smeekend: ‘Luistereens, Corvin. Wij hebben het zoo zalig vreedzaam gehad sedert - sedert - hum, - nu,- neem me niet kwalijk - sedert een geruimen tijd. Heelemaal vrij van vrouwvolk.En je zult zien, als een vrouw hier haar neus in komt steken dan is het voor goed uitmet onzen vrede.’


10

Maar het was Corvin duidelijk geworden, dat Kari toch iets moest leeren. En kapiteinMandt reed boos weg.

Een half uur daarna reed hij hijgend en blazend den gaard weer binnen.‘Corvin, Corvin, ik heb er iets op gevonden! ik ben er,’ riep hij, de kamer

binnenstormend. Zijn goedig, blozend gelaat straalde van blijdschap en geluk, terwijlhij zich op een stoel liet neervallen.

‘Heb ik in mijn jeugd geen geleerdheid gepompt in mijne onderofficieren en zouik nu ons eenig kind niet kunnen onderwijzen, wat denk je.?’

Trotsch en vol verwachting keek hij Mathias Corvin aan. ‘Begrijp je wel goed,wat een juweel van een vriend je in mij bezit, Corvin?’

Kari verklaarde, dat wanneer zij toch moest leeren, zij alleen door oom Mandtonderwezen wilde worden, en daarmee was de zaak afgedaan.

Kapitein Mandt reed naar de stad en kocht een tasch vol schoolboeken. In hetgeheim kocht hij van iedere soort twee exemplaren, om zich thuis vooraf wat tekunnen voorbereiden. In de nieuwe zaal op Naesby werd nu een zeer bijzonder soortschool gehouden. De leermeester zat gehuld in een blauwe rookwolk, en wees deregels in het boek aan met een pijpenuithaler, gevolgd door Kari's met inkt bemorstenvinger. De onderwijzer leerde zijn les vrij wat beter dan de leerling. Maar toch kreegKari eenig begrip van de eenvoudigste schoolvakken, - meer door haar eigen helderverstand dan door de knapheid van haren leer-


11

meester. En vroeg zij eens iets, buiten het boekje om, dan was oom er bijzonderhandig in om het gesprek op Napoleon te brengen, - over wien zij juist lazen, - wantde geschiedenis van Napoleon kende hij op zijn duimpje.

Het ergst was het met de bijbelsche geschiedenis. ‘Lees daarover in den bijbel,Kari, en vraag er mij niet naar,’ zei oom Mandt. ‘Alles wat je weten wilt daarover,staat in dat boek.’

En Kari onthield zich zorgvuldig van vragen, die de schooluren zouden verlengen.Op haar veertiende verjaardag verklaarde oomMandt Kari volleerd. Zij wist alles

van de paarden en het vee. Zij wist te vertellen wat de beste grond was voor iedersoort koorn, aardappelen en hooi. Zij reed als een jockey. Maar wat zij uit de boekengeleerd had was een zonderlinge verzameling van verouderde wetenschap.

Geen koe werd geslacht, geen paard werd gekocht zonder dat Kari's opinie werdgevraagd. Met vaste hand mende zij haar tweespan, dat in de heiligste onwetendheidleefde, welke jonge handen het bestuurde.

Op eens verlangde Kari bevestigd te worden, tegelijk met haar eenigenspeelkameraad, - den kleinzoon van Ola Millon, die achter den tuin van Naesbywoonde.

OomMandt maakte bezwaar. Hij was bang dat Kari hun zou ontgroeien, wanneerzij bevestigd werd; maar, zooals altijd, zegevierde Kari's wil, en zij en de


12

jonge Ola gingen een paar keer in de week naar den dominee.‘Ik weet niet, moeder, of ik dat meisje mag aannemen, - haar kennis van den

christelijken godsdienst is hoogst merkwaardig,’ zei dominee tot zijn vrouw.Maar zijne vrouw meende dat, al was Kari geen Christin naar de letter, zij toch

wel handelde in christelijken zin. De domineesvrouw had door den tuinman, LarsSvenske, gehoord, dat het meisje van Naesby overal heentrok met spijzen enverfrisschende dranken voor armen en zieken. En lachend had Svenske verteld, datzij eens op een Zondag bij Anton Sörberge was gekomen, die ziek was; toen zij zagdat er geen eten in huis was, was zij, zonder een woord te zeggen, naar huisteruggegaan en had de gebraden kip, die op het vuur stond, met pan en almeegenomen, vlak voor den neus van Anna, de keukenmeid, die van verbazing geenwoord had gezegd. En terwijl Sörberge heerlijk aan het hoen zat te smullen, moestende heeren op Naesby het op Zondag maar stellen met heel gewoon dagelijksch eten,- ‘terwijl kapitein Mandt zoo gesteld is op een lekker kluifje,’ zei Lars.

Zoo werd op een Zondagmorgen Anne-Karine bevestigd. En Mathias Corvin enkapitein Mandt vertoonden zich voor 't eerst na den dood van mevrouw Corvin inde kerk.

De bevestiging had in Kari geen verandering gebracht. Zij had het leeren er aangegeven, - reed en roste, - en groeide uit al haar jurken.


13

Toen zij vijftien jaar oud was, gebeurde het dat een van de dienstmeisjes zich bezeerdemet een hakmes. De dokter werd gehaald, en toen hij het plein van den gaard opreedwas het paard zoo bezweet, dat de vlokken schuim er af vlogen. Kari stond buitenmet haar vader en haar oom.

‘Hel en duivel, dokter, daar slaan de dampen uit!’ riep zij.Het was de uitdrukking op het gelaat van den dokter, bij dien uitroep, die Mathias

Corvin deed besluiten aan zijne zuster Corvinia te schrijven.Het antwoord van zuster Corvinia kwam. Zoo, was dit nu het gevolg? Wat had zij

gezegd? Ja, nu kreeg zij gelijk. Waarom had haar broer Mathias niet dadelijk degouvernante in huis genomen, die de domineesvrouw hem had aanbevolen. Nu washet kind natuurlijk tot in den grond bedorven, en het zou waarschijnlijk hare krachtente boven gaan om haar nu nog te ontbolsteren. Natuurlijk zou Anne-Karine - delaatste spruit van hun geslacht - haar welkom zijn. 't Was haar plicht te doen wat zijkon, - ofschoon God alleen wist hoeveel zij met de dienstboden te stellen had, - enmet haar man, die altijd maar alles goed vond, al ging het glad verkeerd. Aan hemhad zij geen steun. Maar daar hij nu in Christiania was, zou het beste zijn alsAnne-Karine daar bij hem kwam, - wanneer zij ten minste binnen acht dagen klaarkon zijn.

Tonia, de naaister, zat een heele week in de nieuwe zaal op Naesby te naaien, enin een vreeselijke sneeuw-


14

bui reed Mathias Corvin op een morgen met Kari naar het station. Tot oom Mandt'sgroote teleurstelling was Kari heel bereid om heen te gaan.

‘Ik vind het wel leuk om eens bij Didrik en Corvinia te gaan zien,’ zei Kari.‘Laat je niet overduvelen,’ zei oom Mandt toen zij buiten het gehoor van Mathias

Corvin waren. ‘En wordt je er te erg op den stang gereden, kom dan weer thuis. Komdan maar terug bij je ouden oom, Kari. Hier heb je wat reisgeld, bewaar het goed, jemocht het eens noodig hebben.’ En hij duwde haar een oud tabakszakje in de hand.

Oom Mandt en Mathias Corvin waren van plan geweest Kari weg te brengen totChristiania. Maar Kari wilde liever alleen reizen.

Toen zij aan het station kwam, stond oom Mandt er al, - met zijn mooiste grooteappelen en een kleinen revolver met vijf loopen als afscheidscadeau. Dit revolvertjewas altijd een voorwerp van Kari's bewondering geweest.

‘Men kan nooit weten wat een onbeschermd meisje kan overkomen,’ zei oomMandt.

En zoo trok Anne-Karine de wereld in, met haar revolver, haar mand met appelen,- en haar rijke levenservaring.


15

De sneeuw joeg langs de ruiten, zoodat er niets te zien viel. Kari zette haar bontemuts af, en ging rechtuit op de bank liggen, met haar plaid opgetrokken tot over hareooren; slechts haar oogen en zwart, krullend haar kwamen te zien. Bij het volgendestation stapte een kleine, in 't zwart gekleede dame in, gevolgd door een langjongmensch in sportcostuum, met een weitasch op den rug.

‘Zeg, wil je eens plaats maken, knaap. Deze dame kan niet tegen achteruit rijden,’zei de heer.

‘Dan moet zij op de bank gaan liggen, dan heeft zij er geen last van,’ zei AnneKarine zonder zich te verroeren.

‘Heb je niet geleerd om beleefd te zijn tegenover oude dames, jongen?’ zei hetjonge mensch boos.

‘Och, lieve, laat hem maar liggen. Misschien is hij ziek. Zoo 'n kleine poos kanik het best volhouden,’ zei de dame zachtmoedig.

Kari sprong dadelijk op en wierp haar plaid weg. De heer en dame keken verbaasdnaar den jongen, die een slank jong meisje bleek te zijn.

‘Dank u, voor u wil ik gaarne opstaan, want u is


16

een lieve dame,’ zei Kari. ‘Maar niet voor u,’ zei zij tot den jongen heer, die haarnog steeds verbaasd aankeek. ‘Maar ik ben niet bang voor je.’

Kari haalde den revolver uit den zak van haar mantel, en hield hem dien voor.De oude dame uitte een kreet van schrik en trok zich in het verste hoekje terug.

De heer greep naar den revolver. Hij was doodsbleek.‘U is bang, hé? Hij is niet eens geladen,’ zei Kari lachend en stak den revolver

weer in haar zak. ‘De patronen zitten in den anderen zak van mijn mantel.’‘Maar kind, hoe is het mogelijk, dat je familie je toestaat met revolvers te reizen,’

stamelde de oude dame, die er niet aan twijfelde of het meisje was uit een of andergesticht ontsnapt.

‘Ik heb hem van mijn oom gekregen, om er mij mee te amuseeren, en om er meeop Corvinia te schieten, als zij mij te veel plaagt.’

De oude dame zag haar meer en meer verschrikt aan. Kari haalde haar mand metappelen te voorschijn en reikte haar een grooten appel toe.

‘Eet u dien maar op! Zulke bommen als deze vindt u nergens, zelfs niet op Naesby,’zei ze.

De dame en de heer zagen elkaar aan met een blik van verstandhouding.‘Woont u misschien op Naesby, is u de dochter?’ vroeg de oude dame.‘Ja, natuurlijk, wie zou ik anders zijn?’ vroeg Kari heel kalm. ‘Woont u in onze

buurt?’


17

‘Neen,’ zei de dame. Zij en haar kleinzoon hadden een bezoek gebracht in de pastorieen daar hadden zij hooren spreken over Naesby.

‘De bruine merrie op de pastorie is te dik om te draven,’ zei Kari, sprekend alseen zaakkundige. ‘Het zwarte veulen is nu zeker al volwassen?’

De oude dame en haar kleinzoon moesten bekennen dat zij er niets van wisten,noch van de bruine merrie, noch van het veulen.

‘Wat hebt u dan eigenlijk uitgevoerd in de pastorie?’ En zij vroeg de oude dameover alle mogelijke en onmogelijke zaken, een half uur lang. Toen stapten de oudedame en haar kleinzoon uit, en een sterk geparfumeerd heer, met een grooten diamantin zijn das en een aan zijn vinger, kwam in den waggon.

Kari kroop in een hoekje, en terwijl zij in haar appel beet, nam zij haar medereizigervan top tot teen op en bleef eindelijk aanhoudend naar zijn dasspeld staren.

De heer werd wat onrustig onder dit voortdurend staren.‘Wil u deze krant eens inzien?’ en hij bood er haar een aan.‘Neen, dank u, ik lees nooit kranten; maar hebt u soms een vertelling over Indianen

- of den Graaf de Monte-Christo?’De heer schudde treurig het hoofd.Kari wees met haar niet al te schoonen wijsvinger naar de dasspeld.‘Is dat een echte diamant?’


18

De heer bloosde en keek wat bedremmeld.‘Ik heb nog nooit een echten diamant gezien, weet u, behalve een paar kleintjes,

die om het portret van mijn grootvader gezet zijn,’ zei Kari.‘Waar ziet u mij voor aan?’ vroeg hij beleedigd.‘Wel, eerst dacht ik dat u een zeeroover of slavenhandelaar was; die dragen altijd

diamanten. Doen ze niet?Maar u ziet er niet erg dapper uit. Is u misschien een graaf?’Dit scheen den heer beter te bevallen. Hij werd spraakzaam en hoffelijk; ja, hij

bood zelfs aan haar aan boord te helpen - en haar gezelschap te houden, wanneerhaar oom er niet mocht zijn om haar af te halen.

‘Hij komt natuurlijk; militairen zijn verplicht op tijd te komen, dat weet u tochwel,’ zei Kari. Oom Mandt zou trotsch geweest zijn op zijn leerling, wanneer hijhaar had kunnen hooren.

En oom de kapitein was er ook. Toen de trein het station binnen stoomde, stonder een goedig gezicht op het perron en liet zijn oog langs alle coupé's gaan.

‘Daar is hij, ik herken hem aan zijn potret. Didrik!’ riep Kari.‘Ben jij Anne-Karine? Welkom, mijn kind.’Kari groette haar oom - en nam een hartelijk afscheid van haar reisgenoot.‘Wie is dat?’ vroeg haar oom.‘Dat is een graaf, dien ik ken,’ zei Kari.


19

‘Een graaf, waar heb je dien leeren kennen?’‘Onderweg! Een echte graaf. Hebt u dien grooten diamant niet gezien?’‘Neen, ik heb hem niet gezien,’ zei Didrik met een glimlach.Zij zochten haar bagage bijeen en stapten in het rijtuig. Kari's oogen waren overal;

duizend dingen waren er om naar te zien en naar te vragen.‘Is dit het Circus? Oom Mandt zei, dat u het mij wel zoudt laten zien,’ zei Kari.‘Het Circus is overdag gesloten; maar van avond kunnen wij er wel heen gaan, -

want de boot vertrekt niet vóór van nacht,’ zei oom Didrik kalm. Kari had hem methare vragen al zoo dikwijls verbaasd doen staan, gedurende den korten rit, dat hij nuover niets meer verwonderd was. Hij glimlachte bij de gedachte aan zijn statige,vormelijke vrouw als opvoedster van dit natuurkind. En hij besloot Kari trouw terzijde te staan, wanneer de botsingen kwamen, die niet konden uitblijven.

Toen Kari haar goed afgelegd had, streek de kapitein haar over den zwartenkrullebol.

‘Je bent een mooi meisje, Kari. Dat korte haar staat leuk,’ zei hij.‘Ben ik mooi, dan houdt u zeker van me. De mannen houden het meest van mooie

meisjes, is 't niet?’‘Ja, dat doen ze,’ zei oom Didrik en lachte.‘Ik houd ook van u. 't Doet er niets toe of mannen leelijk zijn.’


20

‘Dank je wel,’ zei oom en kreeg even een kleur. In zijn jonge jaren had hij altijddoorgegaan voor een knap man. ‘Dus je vindt mij niet mooi, Kari?’

‘O hé, neen,’ zei Kari.Zij gingen naar beneden om te eten.‘Zou ik eerst mijn handen wasschen, wat dunkt u?’ Kari stak hem twee

donkerbruine handjes toe, fijn en smal, maar met zwarte nagels.‘Eerlijk gezegd - ja,’ zei oom Didrik.Het zou een vroolijke winter kunnen worden, dacht hij; indien zijn vrouw de

teugels maar niet te sterk aantrok. Dan zou Kari in staat zijn weg te loopen ofschandaal te maken; zoover meende hij zijn nichtje nu wel te kennen.

Hij begon nu al van haar te houden, maar vooreerst zou hij dit niet te veel latenblijken; dit vond hij verstandiger.

Kari steeg meer en meer in oom's achting.Op de vraag wat zij wilde drinken, antwoordde zij: ‘bij de soep een glas oude

madeira, en daarna een licht soort rooden wijn, als 't namelijk zuivere is.’Oom Didrik zette groote oogen op van verbazing.‘Heb je verstand van wijn?’‘Zeker, ik ging natuurlijk mee om te proeven, wanneer wij wijn insloegen; dat heb

ik altijd gedaan,’ zei Kari doodkalm.‘Hemelsche goedheid, wat een opvoeding!’ mompelde oom Didrik.Na den middag bekeken zij de stad. Kari stelde


21

veel belang in de standbeelden; maar toen zij hoorde, dat er geen van Napoleon was,verklaarde zij dat de stad dan niets beteekende.

's Avonds gingen zij naar het Circus.Kari's verstand van paarden bracht oom in verrukking en hij verklaarde dat zij

maar ééne fout had, en die was, dat zij niet zijne dochter was.‘U kunt me leenen zooveel u wilt, want ik vind u een gezelligen man, Didrik,’ zei

Kari.‘Zou je me niet liever oom noemen?’ vroeg de kapitein lachend.‘Neen; vader en oom Mandt zeggen altijd Didrik, en ik doe alles wat zij doen,’

zei Kari.‘Ga je gang dan maar met Didrik,’ zei de kapitein, - ‘ten minste, zoolang als wij

hier zijn.’Een paar officieren spraken den kapitein aan en werden voorgesteld aan: ‘mijne

nicht, juffrouw Corvin.’Juist kwam er een jockey binnen met een lichtbruin paard.‘Zijn beenen zijn te grof,’ zei Anne-Karine en wees met haar bruinen wijsvinger

naar het paard.De jonge heeren keken het jonge meisje met verbazing aan. Zij dachten, dat zij

de beenen van den jockey bedoelde. Maar toen zij met elkaar de stallen bekeken,maakte Kari's verstand van paarden indruk op hen. En, daar zij bij de cavalleriebehoorden, vonden zij Kari een bijzonder interessante jonge dame.

Oom Didrik was trotsch op zijne nicht.


22

Kari had nog nooit een voet op een boot gezet. Zij onderzocht alles en keek overalrond, voordat zij naar haar hut ging.

Toen de kapitein ontwaakte, vroeg hij aan den hofmeester of de jonge dame al opwas.

Ja, de jonge dame was op het dek, zei de hofmeester, en lachte even. De juffrouwwas op geweest vóór een van de bedienden. Zij had een kop koffie besteld en twaalfbroodjes.

‘Twaalf?’ De kapitein keek den hofmeester verschrikt aan.‘Ja, de jonge dame vroeg om twaalf en zij at ze op ook,’ antwoordde de hofmeester

en had moeite een glimlach te verbergen.De kapitein haastte zich in de kleeren en ging naar het dek. Hij zocht het geheele

schip door naar Kari. Zij was spoorloos verdwenen. Eindelijk had een der passagierseen jonge dame zien zitten op een opgerolden tros, met een broodje in de hand, heelin de vroegte. Den kapitein brak het angstzweet uit. Heel in de vroegte had de booteen stad aangedaan. Juist iets voor Kari om aan wal te gaan en zich te verdiepen ineen of ander onderzoek en de boot te vergeten.

Hij vroeg een der matrozen naar haar, en ja, de juffrouw was beneden in demachinekamer.

De kapitein daalde af in de onderste regionen. Hier zat Kari op een hoop steenkool,druk in gesprek met den stoker.

‘Wat is het prettig om met een boot te reizen,


23

Didrik. De man die den oven stookt is toch zoo'n aardige man. En stel je voor, hijheeft tien kinderen,’ vertelde Kari, terwijl zij opstond. Haar jurk vertoonde duidelijksporen, welk deel van haar persoontje in aanraking was geweest met de kolen.

Oom liet haar dien dag geen oogenblik uit het gezicht gaan, maar hij verbood haarniets. Het verbieden zou gauw genoeg komen, dacht hij.

's Avonds laat kwamen zij aan. De oppasser zorgde voor de bagage en kapiteinDidrik en Kari wandelden naar huis. De kapitein vond het raadzaam Kari toch eenbeetje voor te bereiden, en daarom vroeg hij haar om tegenover tante wat voorzichtigin hare uitdrukkingen te zijn. Tante was heel blij dat haar nichtje bij haar kwam,maar zij had principes.

‘Wat zijn principes?’ vroeg Kari.‘Dat - ja - dat zal je later wel begrijpen,’ zei oom voorzichtig. ‘Maar mocht er eens

iets zijn dat je hindert, kom dan maar bij mij.’‘Is zij dan toch gevaarlijk?’ vroeg Kari. ‘Oom Mandt zei wel dat ze gevaarlijk

was.’‘Je tante Corvinia is een uitmuntende vrouw,’ haastte de kapitein zich te zeggen.‘Jawel, maar u bent een beetje bang voor haar, Didrik. U begrijpt toch wel, dat ik

dat snap,’ zei Kari onverstoorbaar en pakte oom bij zijn arm.‘Je moogt me geen Didrik noemen, Kari. Je moet oom zeggen - je moet - ja - je

zult het wel begrijpen - later, -’ zei kapitein Didrik zenuwachtig.


24

En zoo kwamen zij aan het huis van oom Didrik. Een net kamermeisje opende dedeur en hielp Kari zich van haar hoed en mantel ontdoen. In de kamer stond mevrouwCorvinia, rijzig en gezet, met een stijven trek om den mond en scherpe, grijze oogen.Het sterk krullende haar was wit en haar gelaatskleur blozend.

‘Welkom thuis, beste Didrik,’ en zij liet zich door haar man omhelzen. ‘Welkom,Anne-Karine!’

Zij stak Kari haar hand toe, terwijl zij haar doordringend aanzag; Kari keekwederkeerig hare tante even doordringend aan.

‘Vader en oom Mandt laten u groeten,’ zei ze.‘Dank je. Je lijkt op de Corvins, maar je bent langer dan de meesten waren,’ zei

mevrouwCorvinia. ‘Ik hoop dat je er aan gewend zijt, naar kommando's te luisteren?’‘Neen,’ zei Kari zonder zich te bedenken.‘Dan zal je het moeten leeren.’Mevrouw Corvinia kneep haar mond dicht.‘'t Is de vraag of ik het kan,’ zei Kari. Maar oom gaf haar een teeken, achter zijn

vrouws rug om, en daarom voegde zij er gemoedelijk aan toe: ‘maar ik zal hetprobeeren.’

Bij het avondeten trad een bleek juffertje met roodachtig haar de kamer binnen,en ging voor het theeblad zitten.

‘Juffrouw Vibcke,’ stelde tante haar voor met een achtelooze handbeweging. Hetbleeke meisje bloosde


25

en boog het hoofd; zij sprak gedurende den maaltijd geen woord.Mevrouw Corvinia praatte met haar man over de reis; Kari at zwijgend en keek

eens rond. Zij begon te begrijpen dat oomDidrik het eenige vermakelijke in het heelehuis zou zijn.

‘Zij is gevaarlijker dan ik dacht,’ fluisterde Kari tot haar oom, toen zij van tafelopstonden.

‘Stil toch, meisje, stil, ben je dwaas!’ zei oom zacht en zenuwachtig.Mevrouw Corvinia stelde voor dat Kari meteen naar bed zou gaan. Kari geeuwde

ongegeneerd en was het volkomen met tante eens. Juffrouw Vibcke bracht haar naareen allerliefste kamer in wit en blauw.

‘Voor den duivel, dat is hier piekfijn!’ riep Kari uit.Juffrouw Vibcke hield van schrik den adem in.‘Ja, uw tante heeft de kamer zelve voor u in orde gebracht.’‘Je moet me Kari noemen, wil je, dan is het meer zooals thuis. Hoe heet jij?’‘Magdalena.’‘Die naam past je juist, maar ik zal je maar Magda noemen, dat klinkt wat

vroolijker. Je ziet er naar uit, of je eens wat opgemonterd moet worden. Plaagt ze jeerg?’

Het meisje keek verlegen voor zich.‘Ik zal je wel helpen; ik ben niets bang voor haar. Kijk eens hier,’ zei Kari en

haalde den revolver te voorschijn.


26

‘God beware mij,’ riep het bleeke juffertje en snelde naar de deur.‘Bah, oom Mandt heeft gelijk. Vrouwen zijn prullen; zij schrikken van de

onschuldigste dingen!’ En toen ging Kari te bed, na eerst nauwkeurig de ruiten dervensters te hebben geteld, - om te kunnen onthouden wat zij droomde.

Achter het huis van den kapitein was een tuin waarin hij gewoon was vóór het ontbijtwat frissche lucht te happen, wanneer hij niet uitreed. Hij wilde nu liever bij de handzijn als Kari beneden kwam.

‘Hallo Didrik!’Kapitein Didrik keek naar het huis. Neen, daar was niemand te zien.‘Hallo dan, Didrik!’ De stem kwam uit den stal en Kari's zwarte krullebol kwam

te voorschijn boven uit het zolderraam.‘Wat betaal je voor je hooi?’ riep Kari.Didrik moest bekennen, dat hij het zich niet precies kon herinneren, maar hij had

het opgeschreven, zei hij lachend.‘Nu, 't is in ieder geval geen eerste soort. Ze nemen je beet, vrees ik,’ zei Kari

bekommerd.Zij kwam bij hem in den tuin.‘De merrie is mooi, Didrik. Een echt stadspaard. Maar zij zou te tenger zijn voor

de wegen bij ons thuis,’ zei Kari.


27

‘Ik ben blij, dat zij in je smaak valt. Wanneer je morgen vroeg opstaat, mag je metden generaal en mij meerijden. Dan kan je de “Jonkvrouw” krijgen, en neem ik eenander.’

‘U is een bovenste beste, Didrik,’ zei Kari en sloeg den kapitienkameraadschappelijk op zijn schouder.

Ze vertoonde zich juist aan het raam van de eetkamer.‘Laten wij naar binnen gaan om te ontbijten,’ zei de kapitein.‘Goejemorgen Corvinia, ik heb geslapen als een os. Het is een verduiveld mooie

kamer,’ zei Kari.‘Cor - vi - ni - a! Weet je niet dat ik je tante ben?’Mevrouw Corvinia zag zoo rood als een pioen.‘Jawel,’ antwoordde Kari heel kalm, ‘maar vader en oom zeggen Corvinia. Ik

dacht dat u het prettig zou vinden. Tante klinkt zoo oud, vindt u niet?’‘Zeg oogenblikkelijk tante!’‘Tante!’ zei Kari en lachte.‘Lach je, lach je mij uit, Anne-Karine?’‘Ja, thuis lachte ik zooveel als ik wilde. Hè, tante Corvinia, ik heb zoo'n hooger,’

en meteen stopte zij een half rond broodje in haar mond.Zij keek naar tante, en tante keek over Kari heen, alsof zij louter lucht was.‘Tante Corvinia, u is mooi, u lijkt op het portret van grootvader.’Als Kari een dag lang er op gestudeerd had, had


28

zij niets beters kunnen bedenken om tante in een goed humeur te brengen. Degelijkenis op haar grootvader was de glorie van mevrouw Corvinia.

Zij glimlachte vriendelijk.‘Ik ben blij, dat je het nog zien kunt, al ben ik oud geworden. Maar zelve ben je

ook een echte Corvin, - in gelaat en, zoo ik hoop, ook in je hart. Maar het is nietnetjes om “verduiveld mooie kamers” te zeggen.’

‘Niet?’ zei Kari.‘Nu, je zult het op den duur wel afleeren,’ zei tante beminnelijk. ‘Ik heb je vandaag

aangegeven voor een cursus van voortgezet onderwijs voor jonge dames, die juistbegonnen is.’

‘Waarom moet ik nu weer school gaan? Oom Mandt zei, dat ik alles wist wat iknoodig had,’ protesteerde Kari. ‘Ik ben al aangenomen.’

Mevrouw Corvinia nam Kari mee om boodschappen te doen voor de visite die erden volgenden dag zou zijn, ter eere van den jaardag van oom Didrik. MevrouwCorvinia's gedachten omtrent Anne-Karine werden aanmerkelijk gunstiger. Zij hadverstand van groenten en zij ergerde zich over de vleeschprijzen, en toen zij de vrouwvan den rechter ontmoette en haar vergeleek bij een rimpelig zuur appeltje, deed dittante goed, want de dame was geen vriendin van haar


29

Iedereen in de stad wist, dat mevrouw Corvinia haar nichtje verwachtte, en allenkeken naar Anne-Karine, die kalm voortliep, met de handen in de zakken, den neusin den wind en de bonten muts schuin op het jongenshoofd. Op den terugwegontmoetten zij den deftigen consul Neyler en zijne mooie jonge vrouw. Zij blevenstaan, en Anne-Karine werd voorgesteld. Zij keek de mooie mevrouw Neyler volbewondering aan.

‘Hoe bevalt u onze stad, juffrouw Corvin?’ vroeg mevrouw Neyler.‘Ik vind het de mooiste stad, die ik ooit gezien heb, maar ik heb er maar twee in

mijn leven gezien. Voor den duivel, wat is het gloeiend heet hier!’Mevrouw Neyler schaterde het uit, het meest nog om de gezichten van haar man

en van mevrouw Corvinia.‘Maar kind, wie heeft je zulke vreeselijke uitdrukkingen geleerd?’ riep tante

Corvinia uit, toen zij van hare verbazing bekomen was.‘Mijn onderwijzer gebruikte ze altijd op school,’ zei Kari.‘Zoo'n leeraar moesten wij hier in de stad hebben,’ zei mevrouw Neyler.‘Hij zei ook dikwijls “hel en duivel”,’ zei Kari.‘O, Anna-Karine, ik wanhoop aan je,’ riep haar tante geheel verpletterd uit.‘Kom maar bij mij, juffrouw Corvin. Wij zullen wel spoedig goede vrienden

worden,’ sprak mevrouw Neyler, ‘u moet mij eens gauw komen opzoeken om mijnsnoes van een jongen te zien.’


30

‘Hebt u ook een paard? En wanneer zal ik komen?’ vroeg Kari.‘Hoe eer hoe beter!’ zei mevrouw Neyler lachend.‘Vandaag heb ik het druk met mijn verjaarscadeau voor Didrik, en morgen komt

u bij ons. Maar overmorgen kom ik,’ zei Kari.Verder op den dag hielpen juffrouw Vibcke en Kari mevrouw Corvinia in het

huishouden. EnAnne-Karine kreeg het leeuwendeel van de standjes. JuffrouwVibckehad in langen tijd niet zoo'n gemakkelijken dag gehad. Mevrouw Corvinia gaf slechtsschoorvoetend hare toestemming, om den volgenden morgen Kari met den generaalen den kapitein te laten meegaan, maar ten slotte gaf zij toch permissie.

De generaal wachtte vóór het huis en de oppasser bracht het paard van kapitein Didrikvoor.

Kari had gevraagd om zelve haar paard te mogen zadelen. En voordat de kapiteinnog in den zadel zat, verscheen de ‘Jonkvrouw’ uit den stal, - met een oud heerenzadelop, en geleid door Kari in een blauw jongenspak. Oom Didrik zag haar verschriktaan.

‘Maar Kari, heb je geen rijkleed meegenomen?’ stamelde hij.‘Dit is mijn rijkleed. Thuis is er wel een nieuw voor me gemaakt - met rokken,

om hier te dragen. Maar welk verstandig mensch hangt nu in een sleepjurk als


31

een klis tegen het paard aan! Ik heb er thuis maar niets van gezegd en dit pakjemeegenomen. Het andere heb ik heel netjes onder mijn matras op Naesby verstopt.Goeden morgen, generaal!’ zei zij, aanslaande, toen haar oom haar voorstelde, -terwijl hij onophoudelijk naar boven keek.

‘Wees maar niet bang, Didrik. Zij heeft hoofdpijn en de juffrouwwrijft haar slapenen klopt haar op het hoofd. Vooruit!’

En Kari galoppeerde heen, en de twee oude heeren moesten wel volgen. Kari ende generaal werden onderweg de beste vrienden. Zij was verrukt, toen zij hoorde datde generaal ongetrouwd was. ‘Want het huwelijk is de bron van alle kwaad,’verklaarde Kari. ‘En ik ben er zeker van, dat Didrik wou dat er geen Corvinia wasom bang voor te zijn.’

Oom Didrik werd er wanhopig onder, maar de generaal lachte en zei, dat Kari een‘unicum’ was.

‘Is dat wat moois?’‘Ja, heel mooi,’ zei de generaal lachend.‘Dan is mevrouw Neyler een unicum. Zij zou een eereprijs op de tentoonstelling

krijgen.’De kapitein en Kari kwamen goed en wel thuis, zonder dat mevrouw Corvinia het

zonderlinge costuum van hare nicht zag. Maar oom verzocht haar dringend dadelijknaar huis te schrijven om het nieuwe rijkleed.

Tante Corvinia had het druk met de toebereidselen voor het feest van dien avond.


32

En zij en haar man hadden het druk met het plaatsen der gasten.

De kronen waren ontstoken. De kapitein inspecteerde zich zelf nog eens voor denspiegel. Mevrouw Corvinia liet een laatsten blik over het buffet gaan.

Kari kwam eindelijk haastig binnen, in een witte jurk, die op den rug nog halfopen was, - terwijl een stallucht met haar binnendrong.

‘Help me toch eens, Didrik, gauw,’ kommandeerde zij.‘Ben je in deze japon in den stal geweest? - Stil maar, je behoeft niets te zeggen.’De kapitein was nog bezig met de haakjes van de japon vast te maken, toen de

generaal binnentrad. De generaal kwam altijd te vroeg.‘Mag ik?’ vroeg hij, en de beide heeren waren druk bezig achter Kari's rug, toen

door de eene deur mevrouw Corvinia binnenkwam en door de andere de twee bleekedames van Vorregaard, gewapend met lorgnetten.

‘Zie zoo, dat is klaar,’ knikte Kari onbevangen, en de generaal en kapitein Didrikkwamen, wel wat verlegen met hun figuur, te voorschijn.

De gasten verzamelden zich. Daar was de vrouw van den rechter in gele zijde, -de rechter zelf was ongesteld. Daar was de burgemeester, blozend en hijgend, metzijn klein, tenger vrouwtje; de dominee


33

en zijne echtgenoote, beiden rond en welgedaan. Eenige officieren, met hunne meerof minder knappe dames, een paar jonge luitenants, die in een hoekje bij elkaarstonden en de jonge dames kritiseerden.

De koopmans-stand was vertegenwoordigd door consul Neyler en zijne vrouw, -deze laatste eene der mooiste en meest elegante verschijningen van het geheelegezelschap.

Kari zocht dadelijk mevrouw Neyler op. En zij werden omringd door de jongeluitenants. Mevrouw Neyler vroeg Kari lachend, ‘wie toch die jongen was, die vanmorgen den generaal en haar oom op hun rit vergezelde!’

Kari hief haar vinger dreigend op.‘Stil toch - anders krijgt Didrik het te kwaad. Donnerwetter, daar trekt hij af met

de vrouw van den rechter; zeker om Corvinia te plagen; dat is dapper van hem. Maarik begrijp niet, waarom zij menschen uitnoodigen, waar ze niet van houden,’ zeiKari.

Een der luitenants naderde en boog voor Kari. ‘Ik zal het genoegen hebben u naartafel te geleiden.’

‘Zoo, denkt u dat? U kon toch eerst wel eens vragen of ik het goed vind,’verkondigde Kari en stak haar neus in den wind. ‘Ik wil liever met hèm aan tafelgaan.’ Kari wees op een kleinen dikken officier. ‘Hij lijkt op oom Mandt.’

‘Het spijt mij zeer, maar u zult met mij tevreden moeten zijn; kapitein Didrik heefthet zoo geschikt,’ zei de luitenant, wel wat beleedigd.


34

‘O, heeft Didrik het gezegd, dan is het goed. U is misschien beter, dan u er uitziet.’‘Mag ik vragen, wat u in mijn uiterlijk tegenstaat?’ vroeg luitenant Bersin stijf.‘Het heeft niets met uw uiterlijk te maken. OomDidrik vertelde, dat kapitein Ribe

zoo smakelijk kan eten, en daarom dacht ik: krijg ik dien als tafelbuur, dan kan ikzooveel eten als ik wil en moet ik niet zooveel praten,’ zei Kari ronduit.

Bersin zei, dat hij ook heel veel van lekker eten hield en de keuken van mevrouwCorvinia stond als uitstekend bekend. Hij beloofde doodstil te zijn gedurende denmaaltijd. Hiermee was Kari tevreden.

Kari was intusschen erg verwonderd, dat zij geen tweede bord soep kreeg, toenzij er om vroeg.

Er werd slechts één keer soep gediend.‘Vindt u dat niet een beetje kaal, om de gasten op rantsoen te zetten?’ vroeg Kari

knorrig, over tafel heen, aan mevrouw Neyler.De visch viel niet in haar smaak, maar van de getruffeerde ganzeleverpasteitjes

bediende zij zich flink. Zij kon ook niet weten, dat tante op twee pasteitjes de persoonhad gerekend.

De gebraden eend vond genade in haar oogen en zij pikte de mooiste boutjes eruit, zooals luitenant Bersin tot zijn spijt zag.

Medelijdend keek Kari naar het bescheiden deel op het bord van den luitenant.‘Hebt u een slechte maag?’


35

Bersin keek haar verwonderd aan.‘Want u eet zoo weinig,’ zei Kari.Bersin zei, dat er niet veel meer op den schotel lag, toen hij zich bediende, maar

hij zou nog wat nemen, als er weêr rondgediend werd.‘Alsjeblieft!’ Kari zocht een heel mooi boutje van haar eigen bord en lei het op

het zijne. ‘Reken er niet op, dat er meer komt. U hebt toch gezien hoe het met desoep is afgeloopen,’ zei ze.

Op dit oogenblik stond de gastheer op en dankte zijne lieve gasten voor de eerhem aangedaan, door hier te willen verschijnen.

‘Hoe kan Didrik dat zeggen. Hij houdt niet van den burgemeester en ook niet vanden consul,’ zei Kari. Mevrouw Neyler hoorde het en lachte.

Daarna dronk de generaal de gezondheid van den jarige. Hij sprak van den kapiteinals een voorbeeld van een officier - een kameraad - en echtgenoot. Maar dat dekapitein zulk een voorbeeld voor allen was, had hij ook voor een groot deel te dankenaan zijne vrouw, die als een goede engel hem ter zijde stond.

‘Drommels, nu jokt hij; hij weet heel goed hoe streng Didrik door Corviniageregeerd wordt,’ riep Kari vol verontwaardiging uit.

Er ontstond een plotselinge beweging rondomKari, waardoor de generaal eindigdeen weer ging zitten.

Kari en haar buurman nuttigden verder onder stilzwijgen hun maaltijd.


36

‘Ik vind u toch wel een aardigen man,’ zei Kari, toen zij van tafel opstonden. ‘Weetu, ik houd er van rustig te eten, en alle officieren over wie ik heb gelezen, pratenaltijd over bals, verliefdheden en verlovingen, en daar weet ik niets van af.’

‘Als u daarvoor bang was, dan hadt u mij gerust kunnen laten praten,’ zei luitenantBersin, ‘want daar weet ik evenmin wat van. Ik ben buiten, in een pastorie, op eenafgelegen plaats opgevoed. Mijne ouders zijn vroeg gestorven, en daarna heb ikgenoeg te doen gehad met de verzorging van mijn zusje. Ik had geen tijd om aan prette denken.’

‘Hé, wat dom, dat ik niet zag dat u van buiten kwam; wat hadden wij gezelligkunnen babbelen,’ zei Kari verdrietig. ‘Maar vertel mij eens wat van uw zusje.’

Luitenant Bersin vertelde van kleine Sophie, en zei dat haar beenen verlamdwaren.Maar over een jaar hoopte hij zoover te zijn, dat hij Sophie bij zich kon nemen, enhaar een prettig thuis zou kunnen verschaffen.

‘U moet een rijke vrouw zien te krijgen,’ sprak Kari, als iemand van veelondervinding. ‘OomMandt zegt, dat is de eenige manier voor een luitenant om doorde wereld te komen. Maar bedenk u bij tijds. Het huwelijk is de wortel van allekwaad.’

‘Neen, neen,’ zei Bersin lachend. Hij had geen plan om te trouwen. Hij zou eenbetrekking zien te krijgen als leeraar.


37

‘Dat zou schande zijn,’ riep Kari boos; ‘laat Sophie liever bij ons op Naesby komen,dan kunt u officier blijven.’

Zij spraken nog eenigen tijd over het leven op den gaard en in de pastorie, totdatBersin geroepen werd om zich aan de speeltafel te plaatsen. Kari gaf hem een handen verklaarde dat hij haar erg was meegevallen en haar vriend moest zijn.

‘Met u kan ik praten, over thuis en alles,’ zei Kari. ‘Didrik is ook wel goed, maarhij lacht om alles wat ik zeg.’

In de kamer van den kapitein stonden de speeltafels gereed. Een walm vansigarenrook en een geur van warmen wijn en toddy hingen in het vertrek. Men hoordeslechts nu en dan een uitroep en een vroolijk lachen van den generaal, wanneer hijzijn spel won.

De dames zaten in het salon; de oudere rondom de groote tafel onder de lamp. Zijbespraken de nieuwtjes van den dag, de dames die hier niet aanwezig waren, denieuw uitgekomen boeken.

In een gezellig hoekje zaten de jonge dames, druk pratende met de heeren, die aande speeltafel ontkomen waren. Kari was nu hier, dan daar, en luisterde naar degesprekken. Ten laatste bleef zij staan in de deur van een kleine kamer, waar deburgemeester met kapitein Ribe zat te schaken.

‘Drommels, man, ziet u niet dat uw koningin niet gedekt is!’ riep zij uit, en hieldRibe's hand terug.

Kapitein Ribe, wat slaperig door den fijnen wijn van


38

oom Didrik, was op eens klaar wakker en keek Kari verschrikt aan. Ook deburgermeester zagmet verbazing naar het meisje dat ‘drommels’ zei en schaken kon.

‘Kunt u schaken?’ vroeg hij verwonderd.‘Natuurlijk, maar ik whist liever,’ zei Kari kalm, - en ging naar de dames terug,

na eerst aan kapitein Ribe gezegd te hebben, dat hij niet slaperig mocht zijn onderhet schaken.

‘Zullen wij niet eens wat muziek maken?’ vroeg de vrouw van den rechter.‘Juffrouw Corvin, wilt u wat voor ons spelen?’

Mevrouw Corvinia verliet juist de kamer toen Kari binnentrad.Toen mevrouw Corvinia door het kantoor terug ging, waren al de heeren van de

speeltafel opgestaan en stonden in de deur van het salon te luisteren naar de muziek.Mevrouw Corvinia vond het een zeer eigenaardige muziek. En waarom lachten alde heeren?

Mevrouw Corvinia trad binnen.Op de schrijftafel, met de beenen er bij nêer bengelend, zat Anne-Karine en

bespeelde de harmonica.De vrouw van den rechter zag met heimelijk genoegen naar het verschrikte gezicht

van hare gastvrouw,maar de overigen amuseerden zich uitstekend en applaudisseerdenluid.

‘Uwe nicht is een zeer eigenaardigmeisje,’ zei de vrouw van den rechter honigzoet.Maar dat viel in geen goede aarde bij mevrouw Corvinia. Dat zijzelf veel aan te

merken had op Anne-


39

Karine, dat sprak van zelf, maar daarom had een ander niet het recht zichaanmerkingen te veroorloven over hare familie en vooral de vrouw van den rechterniet.

‘Och, als men van goede familie is, kan men zulke dingen wel toelaten,’ zei zijmet waardigheid en een heel klein beetje scherp. De vrouw van den rechter was dedochter van een rijk geworden schrijnwerker.

Zulk een vroolijke, uitgelaten stemming als hedenavond had er nog nooit geheerschtbij den kapitein aan huis. Mevrouw Corvinia was er maar matig mee ingenomen; hetpaste slecht bij hare waardigheid, maar zij stelde er toch prijs op, dat de gasten zichzoo vermaakten en haar bij het heengaan verzekerden dat zij zich uitstekend haddengeamuseerd.

Bovendien maakte kapitein Ribe haar een compliment over haar nichtje, die konschaken en over hare echt Corvinische trekken, die zoo aan mevrouw Corvinia zelvededen denken. Daardoor ontkwam Kari aan een berisping over haar spelen op deharmonica.

Weldra regende het uitnoodigingen voor Anne-Karine. En Kari werd eenamusement voor de stad. Wat Kari deed en zei werd het algemeene onderwerp vangesprek op de damesvisites.

Op den cursus ging het zóó zóó. Als het op vlug begrijpen en gezond verstandaankwam, was Kari nummer één. Maar werd er gevraagd naar de meest


40

eenvoudige feiten, dan wist zij niets te antwoorden, - wat Kari trouwens in 't geheelniet hinderde.

De jonge meisje inviteerden haar op de jongedamesvisites en haalden haar af omtusschen twee en drie te wandelen op de Breestraat. Kari schreef dan ook aan vaderen oom Mandt, dat zij het erg naar haar zin had.

Maar op zekeren morgen vroeg een der leeraars van den cursus haar, of zij ietskon vertellen over Lodewijk den Veertiende.

Kari dacht er lang over na en gaf het volgende résumé van haar denken:‘Hij was een mispunt - en getrouwd met een madam.’‘Wel, wel, dat is toch altijd iets,’ zei de leeraar lachend. ‘Hoe heette dan die madam,

juffrouw Corvin?’‘Rosinante,’ antwoordde Kari luid en beslist.Achter Kari's rug een onderdrukt gegichel.‘Neen, Rosinante was haar naam niet.’‘Niet? dan heette zij Maintenon,’ antwoordde Kari rustig.‘Juist, madame de Maintenon heette zij. Maar hoe hebt u u kunnen vergissen in

de namen, juffrouw Corvin? Zij lijken in 't minst niet op elkaar,’ zei de leeraar.‘Onze koetspaarden heeten Rosinante en Maintenon, en ik weet dat Lodewijk de

Veertiende met eene van beide was getrouwd.’De jonge meisjes gierden het uit.Kari keerde zich beleedigd om. ‘Jullie moest maar


41

eens probeeren Rosinante en Maintenon langs de looierij te krijgen, dan zou ik weleens willen zien, wie dan zou lachen,’ zei ze boos en trok minachtend haar schoudersop.

Daarna wilde Kari niets meer van de vriendinnen weten. En toen tante naar dereden vroeg, antwoordde Kari dat zij dom waren.

Zij bracht nu haar genegenheid over op den kleinen Finn Neyler. Maar toen Finnden eenen dag thuis kwam met het verhaal, ‘dat hij heelemaal alleen op een paardin den stal had gereden,’ - en den volgenden, ‘dat hij met Kari buiten was geweest,en dat zij met een klein geweertje had geschoten - knal knal,’ - toen vond mevrouwNeyler het voorzichtiger omKari binnenshuis te houden. Zij bedacht altijd iets lekkersom Kari op te trakteeren, en dan had deze geen haast om weg te komen.

Mevrouw Corvinia had in den laatsten tijd veel last van hoofdpijn. Zij beweerde dathet kwam door die akelige groote kat, die 's nachts altijd in den tuin zat te miauwen,waardoor zij geen oog dicht deed. En de kapitein maakte er zich telkens driftig over;die verd... kat!

Den volgenden nacht begon de muziek weer.De kapitein sprong uit bed en stak het hoofd naar buiten om de kat weg te jagen.


42

In hetzelfde oogenblik knalde er een schot, vlak over het hoofd van den kapiteinheen, en de kat tuimelde van het priëel in den tuin van den buurman, morsdood.Haastig trok de kapitein zijn pantalon aan, ontstak een kaars en liep tegen Kari aan,in haar nachtjapon en met slofjes aan de bloote voeten. En achter hem aan kwamtante Corvinia, de dikke beenen bloot, met een kort rokje over haar nachtjakje eneen gehaakt netje over haar krullende haren.

Anne-Karine stond nog bij haar venster in haar dunne nachtjapon - met den revolverin de hand.

Stralend van voldoening stond zij daar.‘Maar Kari, wat heb je uitgevoerd?’ vroeg oom Didrik.‘Dat ziet u, de kat doodgeschoten. Ik wist dat u er niet door kon slapen; ik had in

zoo langen tijd niet geschoten, daarom heb ik mij vandaag een beetje geoefend, bovenop den heuvel. En met één schot heb ik haar afgemaakt.’

‘Nu zal uw hoofdpijn wel overgaan,’ zei zij tot haar tante.Tante keek haar ernstig aan.‘Zeg nu eens oprecht, Anne-Karine, schoot je op de kat voor mij of om jezelve

genoegen te doen!’‘Om allebei,’ antwoordde Kari oprecht. ‘Maar het was toch om u te helpen, dat

ik op 't idee kwam.’En toen gebeurde er iets merkwaardigs; tante Corvinia streek Anne-Karine

liefkoozend over het hoofd en noemde haar voor 't eerst Kari.


43

‘Je hart zit op de rechte plaats, kleine Kari Corvin,’ zei ze.De twee luchtig gekleede gestalten verwijderden zich.Kari staarde haar tante verbaasd na.‘Voor den duivel! 't Was of ik vader hoorde. Maar ik wou dat ik Corvinia en Didrik

in dat costuum had kunnen kieken.’Toen zij den volgendenmorgen aan de koffie zaten, kwam het dienstmeisje binnen

met een briefje voor den kapitein. Het droeg duidelijke sporen van de vingers vanden afzender. Het meisje zei dat de kleine jongen van Simon van de brug buiten opantwoord wachtte.

De kapitein brak den brief open en las. Toen wierp hij zich achterover in zijn stoelen lachte en lachte, en reikte het briefje aan zijn vrouw en Kari over.

De brief luidde:

Aan den kapitein.Voor een mooie muizenkat dezen nacht doodgeschoten in UEd. tuin tweekronen te betalen aan den bode.BeleefdSimon Olsen, op de brug.

Ook tante Corvinia lachte hartelijk.Kari begreep niet waarom zij zoo lachten; zij was thuis wel gewend aan zulke

briefjes - reparatie aan een aangereden hek, een wagen beschadigd, enz. enz.‘Een gezonde lach is mij wel drie kronen waard,’


44

zei oom Didrik, en gaf het meisje het geld voor den bode.Kari stormde naar boven en kwam terug met drie kronen, die zij aan haar oom

gaf:‘Als 't u blieft. Ik moet de kat betalen, ik heb er het plezier van gehad,’ zei zij.Oom wilde het geld niet aannemen, maar Kari hield vol en hij nam eindelijk het

geld aan, bij zichzelven vast besloten om het op de eene of andere manier wel weeraan Kari terug te geven.

In de sociëteit werd de geschiedenis in geuren en kleuren verteld en ieder hadschik in Kari's jachtavontuur.

Het was nogmaar een paar dagen vóór Kerstmis en nog was er geen sneeuw gevallen.Eén dag had het gesneeuwd, maar de sneeuw was niet blijven liggen.

Kari dacht vol heimwee aan de heuvels en skiwegen thuis op Naesby. MathiasCorvin had voorgesteld om Kari met Kerstmis thuis te laten komen, en oom Mandtschreef, dat hij haar in ieder geval verwachtte, met een dikke streep onder iederwoord. Maar oom en tante maakten bezwaar. Het was een slechte tijd in 't jaar enniet onmogelijk zou Kari door mist of sneeuwstorm gedwongen worden om haarKerstavond op de boot in plaats van op Naesby-gaard door te brengen en daaraanwilden zij haar niet wagen.


45

Kari schreef dus, dat zij niet kwam, maar zij zond een groot pak met de zonderlingstepresenten voor vader, voor oom en voor allen die op Naesby-gaard woonden. 'sMorgens vóór denKerstavond begon het te sneeuwen. Droge, fijne korrels dwarreldenin de lucht. Zacht daalden ze neer op daken en straten, verzamelden zich tot kleinehoopjes in wagensporen en oneffenheden. Zij zetten de gele eiken in de tuinen eenluchtige witte muts op. Het sneeuwde, gelijkmatig, dicht en voortdurend. En na denmiddag was de stad één glinsterend wit. Het sneeuwde aldoor, het sneeuwde denheelen avond en nacht. Het sneeuwde 's morgens nog. En even buiten de stad strektezich nu een heerlijke skiweg uit.

Kari verscheen aan het ontbijt in een compleet skicostuum, dat zij meegenomenhad van huis. Na het ontbijt trok zij er op uit, met de sneeuwschoenen op den rug

Luitenant Bersin zat op zijn kousen in zijn kamer te ontbijten.Er werd geklopt.Bersin meende dat zijn hospita zijn laarzen of pantoffels binnenbracht, die beiden

gerepareerd moesten worden, en riep:‘Binnen!’‘Goeden morgen, daar ben ik. U beloofde met mij ski te gaan rijden, zoodra de

weg goed was. Kleed


46

u gauw aan.’ Kari trad binnen, zoo wit als een suikerbrood.Luitenant Bersin werd bloedrood. Hij stond op, boog en bleef hulpeloos staan.

Het was de eerste keer dat hij op zijn kamer bezoek ontving van een andere damedan zijne zuster. En dat dit nu juist moest gebeuren, terwijl zijn laarzen of pantoffelsniet onder zijn bereik waren. Hij kon toch niet op kousen door de kamer loopen omandere laarzen te halen.

‘Van daag bent u vrij, dat weet ik, want ik vroeg er Didrik naar. Ziet u wel dat ikmijn skicostuum aanheb? U wilt wel met mij meegaan, niet waar?’ vroeg Kari enliet zich ongegeneerd neervallen in een schommelstoel.

‘Ja,’ stamelde de luitenant, hij wilde gaarne meegaan.De luitenant stond op en schuifelde wat heen en weer. Er ontbrak nog maar aan

dat zijn juffrouw de laarzen binnenbracht, dan ontdekte Kari natuurlijk dat hij opzijn kousen liep. Kari keek eens rond.

‘Hé, wat is 't hier gezellig, net als thuis bij vader in 't kantoor. - Waarom maakt utoch niet wat meer haast? - Ach, neem me niet kwalijk, luitenant, dat ik u zoo langop kousen heb laten zitten.’

De juffrouw was onopgemerkt binnen gekomen en hield op eens stil, toen zij eenjonge - ja was het een heer of een dame? - in den schommelstoel zag zitten.

‘Zit u op kousen, deed u daarom zoo vreemd en verlegen, toen ik binnenkwam?Ik zag wel dat er iets


47

aan scheelde.’ En Kari bukte zich en keek onder tafel door naar de grijze kousen vanden luitenant, die voorzien waren van groote stoppen in allerlei kleuren.

‘Maar, mijn lieve man, waarom zei u het niet dadelijk, u stelde u aan als een nuffigdametje!’ Zij wendde zich tot de juffrouw. ‘Maar, juffrouw, u zou de kousen vanden luitenant toch wel kunnen stoppen met wol van dezelfde kleur, vindt u zelf ookniet? Mag ik het broodje dat over is?’

De juffrouw was beschaamd en trok af. De luitenant, die nu weer gewoon was,zeide dat zijn gast beide broodjes met genoegen mocht opeten en de klontjes en deroom er bij. Koffie was er helaas niet meer.

‘Dank u,’ zei Kari en ledigde het roomkannetje in één teug. Zij peuzelde de broodjesop, terwijl de luitenant zijne laarzen aantrok en naar den zolder ging om zijnsneeuwschoenen te halen. Mevrouw Corvinia zou vreemd opgezien hebben, als zijhaar nichtje had kunnen zien zitten op de kamer van een luitenant - diens ontbijtopetende.

Zij trokken naar den skiweg.Kari stond even vast op hare sneeuwschoenen als op haar eigen beenen. Zij straalde

van plezier.‘Wat gezellig dat u met Kerstavond bij ons komt, want de andere luitenants ken

ik bijna niet; zij zijn niets aardig om mee te praten,’ zei Kari.‘En u is het eerste meisje dat ik ken, met wie ik vrijuit durf spreken,’ zei Bersin

openhartig. ‘U denkt


48

er nooit aan welken indruk uwwoordenmaken. 't Is juist of u een vanmijn kameradenis.’

‘U behandelde mij straks toch niet als een kameraad, u weet wel, met die kousen;wat maakte je daar een drukte over,’ zei Kari. ‘Kijk eens hier, wilt u er een?’ Zijhaalde een zakje met klontjes suiker voor den dag. ‘Wat practisch om daar om tedenken,’ zei Bersin en nam een klontje suiker.

‘Ha, ha, zij komen uit uw eigen suikerpot!’Toen vertelde Kari, welke Kerstpresenten zij van plan was te geven: - voor Didrik

een pakje Varinas tabak, ‘want die hij rookte was niet lekker.’ Luitenant Bersingeloofde wel dat oom Didrik er mee in zijn schik zou zijn, maar hij raadde haar tensterkste af om tante Corvinia het present te geven, waarover zij dacht; zij wildenamelijk tante een nieuw corset geven, ‘want dat zij nu heeft is haar veel te nauw enze heeft zoo'n moeite om het vast te krijgen, die stakker!’

De luitenant vertelde op zijne beurt dat hij een bouquet rozen voor hare tante hadbesteld, en nu besloten zij dat Kari iets zou koopen om de rozen in te zetten.

‘Geeft u haar bloemen, omdat zij u morgenavond heeft uitgenoodigd?’ vroeg Kari.‘Eerlijk gezegd, ja,’ zei Bersin. ‘Als men op Kerstavond wordt geïnviteerd is het

de gewoonte aan de gastvrouw bloemen en kleinigheden aan de kinderen te geven.Ik heb ook iets voor u,’ zei hij.

‘Dat is aardig, ik heb nog nooit een presentje


t.o. 48


49

gekregen van iemand buiten de familie. Maar wat een uitgaaf voor u! Umoet immerssparen voor Sofie,’ zei de practische Kari. ‘Ik heb geen geld om iets voor u te koopen,want ik heb zooveel moeten betalen voor een leelijke kat.’

‘O die!’ zei Bersin lachend. ‘Geneer u maar niet voor mij, ik weet zelf te goed watgeldgebrek is. Ik verkeer in hetzelfde geval,’ zei hij.

Op den terugweg liep Kari in diepe gedachten.‘Ik heb toch een presentje voor u,’ zei zij toen zij afscheid namen.De luitenant bedacht zich even en hield hare hand vast.‘Mag ik iets zeggen, dat u misschien kwalijk zult nemen?’ vroeg hij. ‘Zoudt u niet

kunnen afleeren om “voor den duivel” en “drommels” te zeggen? Ik vind het nietaardig dat mijn kameraad verkeerd beoordeeld zou kunnen worden.’

‘Bedoelt u door Corvinia? Zij is de eenige, die er boos om wordt. Maar ik beloofu, ik zal mijn best doen - ten minste als ik er om denk.’

‘Er kunnen ook nog wel anderen zijn, die het niet graag hooren - en het toch nietzeggen,’ zei luitenant Bersin. ‘Wilt u mij beloven er aan te denken, Juffrouw Kari?’

‘Afgesproken!’ zei Kari.Anne-Karine ging naar huis en dacht er voor den eersten keer van haar leven aan,

met welke oogen andere menschen haar beschouwden.Maar toen zij aan tafel vertelde, wat zij dien dag


50

had beleefd, was zij ten hoogste verbaasd, dat haar trouwe steun, haar oom, evenverschrikt keek als tante omdat zij een bezoek had afgelegd bij luitenant Bersin.

‘Lieve menschen, 't is toch immers precies hetzelfde of ik een bezoek breng aanhem of aan Ella van den rechter. Het verschil is alleen, dat het bij den luitenant veelleuker en gezelliger is,’ zei Kari.

Maar oom verzocht haar toch vriendelijk er met niemand over te spreken. Er bleefnog genoeg over om te vertellen.

Zij zaten rondom de tafel: Kapitein Didrik, Mevrouw Corvinia, Kari, Bersin en nogtwee luitenants. Thee was nu wel niet de lievelingsdrank van de heeren, maar hetbehoorde bij de feeststemming op Kerstavond. Het deed aan thuis denken en zoodronken zij gemoedelijk het een kopje na het andere.

Mevrouw Corvinia stak de Kerstlichten aan en sloeg de deuren open.Kari vloog op de pakjes van thuis aan. Het pak was reeds eenige dagen geleden

aangekomen en dadelijk geopend, omdat er allerlei van de slacht inzat. Vader zondaan Kari een stuk lichtroode zijde met geld er bij om er een japon van te laten maken.OomMandt zond een groote zilveren broche, zoo een die modern was in oomMandtsjeugd. De broche was in een papier gewikkeld, waarop stond: ‘Oudejaarsavond komter een grooter en mooier pak voor je.’


51

Mevrouw Corvinia was niet ingenomen met de lichtroode zijde.Zij had voor Kari een witte baljapon geheel gereed, om op nieuwjaarsavond in de

Sociëteit te dragen - op Kari's eerste bal. Kari was overgelukkig, zoowel over watzij kreeg, als over de presenten die zij gaf.

‘Oom Mand zegt, dat een gentleman geen andere tabak mag rooken dan Varinas;de portorico die u gebruikt, Didrik, is niet veel bijzonders,’ voegde Kari er aan toe.

Van de drie luitenants tezamen kreeg zij een klein fotografie-toestel.‘Duiv... wel, wel,’ riep Kari uit en keek naar Bersin, of hij niet verheugd was dat

zij om hare belofte dacht.‘U beklaagde er u eens over, dat u geen toestel had bij een zekere gelegenheid,’

zei luitenant Widde lachend.‘Toen ik de kat doodschoot? Ja,’ antwoordde Kari; ‘maar heb ik die geschiedenis

aan u verteld?’Juffrouw Corvin herinnerde zich misschien nog wel, dat zij het verteld had op

dien avond toen zij samen bij den dominé waren.‘Nu Kari, ge moogt wel dankbaar zijn, dat je tante even de kamer uit is,’ zei haar

oom. ‘Ga je bij de menschen rond om ons belachelijk te maken?’Het waren niet zoo zeer de woorden van haar oom als wel de uitdrukking op het

gelaat van luitenant Bersin, wat Kari onaangenaam aandeed. Maar zij schudde


52

dat gevoel dadelijk van zich af. Dat moest er nu nog bijkomen, dat zij zoo iets grappigsniet mocht vertellen.

Verborgen achter een bloemtafel gaf Kari heel geheimzinnig haar present aanLuitenant Bersin. Met oogen vol verwachting keek zij hem aan, toen hij het pakjeopende.

De luitenant keek zeer verbaasd toen er een oud morsig tabakzakje te voorschijnkwam.

Hij zag Kari vragend aan.‘Maak open,’ commandeerde Kari.Twee opgerolde banknoten, ieder van vijftien kronen, lagen in het zakje, met twee

stukjes wit papier.‘Geeft u mij geld, juffrouw Corvin?’ Het klonk alles behalve verrukt. Kari was

teleurgesteld.De luitenant maakte de beide papiertjes open. Op het eene stond - met een echte

meisjeshand: ‘voor Sofie van Kari.’De luitenant keek Kari aan, en dezen keer was Kari tevreden over de uitdrukking

op zijn gelaat. Maar toen hij het andere las, begon hij te lachen. Kari greep naar hettweede stukje papier, dat zij te voren niet in het zakje bemerkt had. Daarop stond:

‘Alle vrouwen zijn valsch. Geloof ze niet Kari. Maar kom weer thuis bij je oudenoom. Hier is reisgeld.’

‘Zonder twijfel heeft oom Mandt dit geschreven,’ zei Bersin. ‘En dat geld wilt uaan Sofie geven?’

‘Ja, tante is niet zoo kwaad, als zij er in 't begin uitzag,’ antwoordde Kari. ‘Het isniet noodig om weg


53

te loopen. En komt het nog eens zoo ver, dan vraag ik geld aan Didrik, die leent hetmij wel.’

Het tabakzakje van oom Mandt zou de luitenant graag behouden. Maar het geldmoest Kari terugnemen; hij wilde het niet aan Sofie geven, maar hij stelde voor, datKari een klein geschenk voor haar zou koopen. Een paar dagen daarna ging zij uiten kocht - een stevig knipmes. Want dat was toch iets waar niemand buiten kon.

Op oudejaarsdag liep Kari in gespannen verwachting rond. OomMandt had immerseen groot cadeau beloofd. En als het nu niet kwam, dan toch zeker met de boot inden namiddag. Maar verder op den dag werd het dik van sneeuw. De boot lag buitenen floot en durfde de fjord niet binnen loopen. De kranten waren vol berichten overaanvaringen en het oudejaar ging voorbij zonder het groote present van oomMandt.

De dagen waren lang op Naesby-gaard van Mathias Corvin en kapitein Mandt, enzij hadden ze nog langer gemaakt door tot laat in den nacht bij hun toddy te zittenpraten. De gesprekken liepen altijd weer over Kari en wat zij gezegd en gedaan had,gedurende de vijftien jaren dat zij het middelpunt op Naesby was.

Het was een slag voor de beide oude heeren geweest, toen Kari schreef dat zij metKerstmis niet thuis kwam. Mathias Corvin was in zijn hart wat bedroefd, omdat


54

Kari wel gekomen zou zijn, dacht hij, als zij 't daar niet prettiger vond dan thuis.KapiteinMandt tierde en raasde en gooide Corvinia de vreeselijkste woorden naar

het hoofd.Corvinia leerde het kind het gebod te vergeten: ‘Gij zult uw vader en moeder

eeren.’ 't Was niet de schuld van Didrik zei oom Mandt, dat was een brave kerel, hijwas het ten minste voordat hij getrouwd was. Maar het huwelijk had hem, voor denduivel, bedorven als zoovele anderen. Maar daags vóor Kerstavond, terwijl zij triesten treurig bij elkaar zaten en er over spraken hoe gezellig zij het verleden jaar haddengehad, toen Kari bij hen had gezeten met haar glaasje rooden wijn met water en hetoude jaar uit en het nieuwe jaar in had gedronken, toen nam oom Mandt opeens depijp uit zijn mond, sloeg met zijn zware vuist op tafel en keek Mathias Corvin strakaan.

‘Voor den duivel!’ riep hij uit.En als verwoed staarde hij Mathias Corvin aan, die van dezen uitval niets begreep.‘Wij gaan op reis, Corvin. Voor den duivel, kunnen wij er zelf niet heen reizen en

zoo toch te zamen met Kari het nieuwe jaar ingaan! Wij zullen haar eens verrassen.’Met een triomfeerenden blik zag oom Mandt Mathias Corvin aan.Mathias Corvin was er niet zeker van hoe zij zouden worden ontvangen. Hij had

grooten eerbied voor zijne zuster, en wist heel goed hoe zij over Frederik Mandt


55

dacht. Maar het voorstel was te verleidelijk en hij stemde toe.En daarom was het, dat kapitein Mandt aan Kari schreef, dat zij een mooi en groot

present kon verwachten op oudejaarsavond.En op een zekeren morgen togen de twee oude heeren op reis, in hunne pelzen

van wolfsbont. Mathias Corvin met een ouderwetsch maar elegant handkoffertje,oomMandt met een niet minder ouderwetschen - maar ver van sierlijken, gebloemdenreiszak. Zij rekenden er op om op oudejaarsdag omstreeks den middag bij Kari tezijn.

De zaal van de sociëteit was feestelijk verlicht. De twee groote lichtkronen warenontstoken. Langs de wanden stonden, op zuilen met rozen-guirlandes, zware lampen,waarvan het licht weerkaatst werd in de spiegels aan den tegenovergestelden wand.

Aan de eene zijde van de zaal was een verhooging aangebracht voor de muziek.En aan een anderen kant zaten de oudere dames. Zij fluisterden, maakten opmerkingenover elkaar en over de jeugd, die in groepjes in de zaal verspreid was.

De meer geroutineerde baldames stonden twee aan twee bij elkaar en speeldenmet hun waaiers of praatten wat met de heeren.


56

De jonge meisjes staken met gloeiende wangen en stralende oogen de hoofden bijelkaar, fluisterend en lachend.

Eenige heeren stonden tegen de deurposten geleund en namen, zooals die narecandidaat Slagstrup zei, ‘het kleine goed’ in oogenschouw.

In het midden van de zaal, onder de lichtkroon, stond het bestuur der Sociëteit enontving de gasten.

Hier verzamelden zich de vroede mannen der stad. De heer van Verregaard hadveel aan te merken op het nieuwe bestuur, dat den ‘burgerstand’ toegestaan had lidvan de Sociëteit te worden. Waar moest het heen? Er moest toch een grens zijn.

En de rechter was het geheel eens met den heer van Verregaard. Hij had er zelfsover gedacht zijne dames thuis te laten, nu het zulk een gemêleerd gezelschap werd.Maar de generaal was van meening, dat het er weinig toe deed of hunne ouders inuniform liepen of stroop afwogen, als de dames zelven maar knap en mooi waren.En toen hij, na de polonaise beleefdheidshalve met de vrouw van den rechter gedanstte hebben, naar het bloozende, mooie, jonge vrouwtje van den kruidenier stapte enhaar ten dans vroeg waren de deftige dames zeer geërgerd.

Kari trad de zaal binnen aan den linkerarm van den kapitein. Aan zijn rechter gingmevrouw Corvinia in zeegroen moirè en gedécolleteerd. Zij was in een zeerbeminnelijk humeur en bijzonder ingenomen met Kari, die tante Corvinia hadvergeleken bij een deftig por-


57

tret uit vroegeren tijd. Van haar kant had tante Corvinia gezegd, dat zij zich niet overKari behoefde te schamen. De kapitein was opgetogen, toen Kari beneden kwam;zij zag er uit als negentien, zei hij. Geene van de jonge dames in de stad was zooslank. 't Was een pracht, en Kari vond het toch wel heerlijk bewonderd te worden.

Dadelijk werd zij omringd door een zwerm jonge heeren, haar balboekje ging vanhand tot hand, zonder dat Kari er zich om bekommerde wie er zijn naam in schreef.Het eenige, waarvoor zij zorgde, was, dat de tweede wals openbleef; dien had zijden generaal beloofd.

Kari was opgetogen over de zaal en over de toiletten der dames.Luitenant Bersin bood haar zijn arm voor de polonaise en hij was ook zoo vrij

geweest achter de lanciers zijn naam te plaatsen.‘Wat is dat voor 'n dans?’ vroeg Kari.‘Daar had ik wel een voorgevoel van, daarom nam ik dien dans,’ zei hij.‘Maar waarom wilt u niet liever met iemand dansen, die de lanciers kent? U kunt

nog wel omruilen. Ik wil er net zoo lief naar kijken,’ zei Kari.‘Dank u wel, juffrouw Kari; u maakt de menschen niet ijdel. U kunt doen wat u

wilt. Wilt u dansen, dan zal ik trachten een geschikt clubje te krijgen en u de lanciersleeren, en wilt u liever er naar kijken, nu, dan kijken wij er samen naar.’


58

Kari wilde liever dansen en de luitenant kreeg een achttal bij elkaar.‘Ik kan slechts den wals, de polka en den Rheinländer dansen. Dat komt wel in

orde,’ zei Kari trouwhartig.Maar Bersin zou wel zorgen dat niemand haar voor den gek hield; in dat geval

zouden zij met Einar Bersin te doen krijgen.‘Aan wien hebt u de Française gegeven? Laat mij uw boekje eens zien.’Kari wist in de verste verte niet waar haar balboekje gebleven was en ook niet met

wien zij dansen zou. Bersin spoorde het eindelijk op bij Luitenant Widde.‘1ste Francaise - Widde. Dat is goed. 2de Francaise - candidaat Slagstrup. Neen,

dat mag niet, hij is een vervelende kerel; dat moet ik zien te veranderen,’ zei Bersin.‘U heeft er niet het minste idee van, met wien u zal dansen. Mag ik zeggen dat u mijvroeger dien dans al had beloofd?’

‘Heel graag, het liefst zou ik den geheelen avond met u willen dansen.’ - EinarBersin bloosde en zag er vergenoegd uit. - ‘Want met u behoef ik niet te praten, enkan ik op mijn gemak naar de anderen kijken.’

Bersin lachte. Kari - bleef Kari. De Française met Widde werd door Kari geheelin de war gebracht.

De wals met den generaal ging daarentegen uitstekend.


59

‘Waar heb je zoo leeren dansen?’ vroeg hij.‘In de dienstbodenkamer,’ zei Kari.‘God zegene je voor je oprechte woorden,’ zei de generaal. ‘Zij zijn verfrisschend

als een zeebad op een warmen dag.’Zij hoorden een paar stoombooten fluiten, die trachtten binnen te komen.‘Gelukkig, eindelijk de postboot, die gisteren hier hadmoeten zijn,’ zei de generaal.

‘'t Is wel wat erg zoo buiten de wereld te leven, dat men de kranten ontvangt als zeal een paar dagen oud zijn.’

De Lanciers met Bersin ging boven verwachting goed. Zij waren het vierde paaren de luitenant zei, dat Kari maar goed naar de anderen moest zien. Kari stond juistklaar om een diepe buiging te maken toen zij toevallig naar de deur keek. Een woestejubelkreet weêrklonk door de zaal en Kari vloog midden door alle Lanciers heennaar de deur en was het volgende oogenblik begraven tusschen vier berenklauwen.

Het dansen hield op. Ieder keek naar de deur.Daar stonden twee korte, dikke gestalten in wolfspels en bonte muts, en omarmden

Kari, en bekommerden zich niet het minst om de stoornis die zij veroorzaakten.Mevrouw Corvinia werd er warm van. Wie het waren, daarover was zij geen

oogenblik in 't onzekere, hoewel zij de gezichten niet zag. Wie anders dan die tweezouden het in 't hoofd kunnen krijgen om in een pels een balzaal binnen te vallen!


60

Het was een schandaal, dat zelfs door mevrouw Corvinia's voornaamheid niet goedgemaakt kon worden.

Maar haar broeder verloochenen, neen dat deed mevrouw Corvinia niet.Zij stond op en met opgeheven hoofd en een lachend gelaat begroette zij de

onverwachte gasten. Een oogenblik daarna werd ook zij omklemd door een paarberenklauwen, maar slechts door éen paar.

Ook kapitein Didrik begroette nu de reizigers. Hij bewonderde zijn vrouw om dekranige wijze waarop zij het bezoek opnam.

Mathias Corvin en oomMandt hadden aan boord, door den kapitein, gehoord, datde familie zich zeer waarschijnlijk op het bal in de Sociëteit zou bevinden, en daaromwaren zij maar dadelijk daarheen gegaan om Kari te zien dansen.

‘En zij danst als Hebe, voor den duivel,’ zei oom Mandt. Hebe was voor hemnummer één van alle goden en godinnen. Kapitein Didrik stelde voor, de gasten naarhet hôtel te brengen. Van daar zouden zij met hem naar zijne woning gaan en zouhij een sleê zenden om de dames te halen. Maar Kari wilde er niet van hooren omhaar vader te verlaten. Zij ging dus met hen mee op tante Corvinia's hemelsblauwebalkousen - welke deze in hare jeugd had gedragen - zonder van iemand afscheid tenemen.

Beneden in de vestibule stond luitenant Bersin.‘Nu is u gelukkig, is 't niet?’ zei hij.‘Ja! Vader, oom, dit is luitenant Bersin. Ik vind


61

hem bijna even aardig als u beiden.’ Zoo stelde Kari hem voor. ‘Hij en Sofie komeneens bij ons op Naesby.’

Kapitein Mandt keek Bersin wantrouwend aan en zei niets. Mathias Corvin keekonderzoekend in het rustige gelaat met de eerlijke blauwe oogen, en wat hij daar zagstelde hem gerust. Hij gaf Einar Bersin de hand en dankte hem er voor, dat hij zoogoed voor Kari was geweest. Hij zou met zijne Sofie hartelijk welkom zijn opNaesby-gaard. Mathias Corvin dacht dat Sofie zijne verloofde was.

Maar toen zij buiten kwamen nam oom Mandt Kari in 't verhoor. Was luitenantBersin verloofd of getrouwd en waarom was hij zoo aardig voor haar?

‘Ik praat even gemakkelijk met hem als met u, en hij weet alles zoo; hij zegt datik geen “hel en duivel” mag zeggen en hij vraagt mij voor alle dansen die ik nietken,’ zei Kari.

‘Aanstellerij,’ bromde oomMandt en begon Einar Bersin nogmeer te wantrouwen.Overigens zag Kari er uit alsof hoofd en hart nog op de rechte plaats zaten. Over

't geheel was oom Mandt tevreden.Mevrouw Corvinia daartegen was niet tevreden. Frederik Mandt 's morgens, 's

middags en 's avonds om zich heen te hebben was een kruis, maar hem in gezelschapte brengen, waar hij veel dronk en ‘hel en duivel’ schering en inslag was, dat waserger.

Hij verwekte zoo mogelijk nog meer verbazing in de stad dan Anne-Karine.


62

Mathias Corvin viel beter in den smaak. Met den ouden naam van Naesby-gaard alsachtergrond, vond men hem gedistingeerd enMevrouw Corvinia was trotsch op haarbroeder.

Kapitein Didrik gaf een heerendinétje, bij welke gelegenheid oom Mandt en degeneraal, die intusschen boezemvrienden waren geworden, Kari verzochten op haarharmonica te spelen, en te zingen. Maar Kari zei neen, zij wilde niet.

‘Voor den duivel, ben je toch al veranderd, Kari? Vroeger had-je nooit zulkekunsten,’ zei oom Mandt. ‘Waarom wil je niet zingen!’

‘Ik heb er geen lust in,’ antwoordde Kari maar zij vertelde niet dat zij er geen lustin had omdat zij zich de woorden van Einar Bersin herinnerde, die het niet prettigvond, wanneer men zich vroolijk maakte over zijn kameraadje.

Oom Mandt schudde het hoofd.‘Daar schuilt een adder in het gras, daar schuilt een adder in het gras,’ zuchtte hij.

Maar de generaal verzekerde hem, dat hij nog nooit een jonge dame had gezien diezoo weinig om jonge heeren of om hofmakerij gaf als Kari. Toch was oom Mandtniet gerustgesteld en toen hij Bersin aantrof bij consul Neyler wist hij hem in eenhoek te krijgen en deed hem, evenals Kari, een verhoor ondergaan, en hij eindigdehiermee: ‘Indien Kari het in 't hoofd krijgt om met


63

een luitenant te trouwen, weigeren wij onze toestemming. En indien Kari over hetgeheel het in 't hoofd krijgt te trouwen, dan weigeren wij onze toestemming ook.’

‘Het zou mij niet verwonderen wanneer hij dacht dat hij een diplomaat is,’ dachtluitenant Bersin. Mevrouw Neyler maakte oom Mandt openlijk het hof.

‘Hij is eenig, hij is het vermakelijkste wat ik ooit gezien heb,’ zei zij tot Kari.Oom Mandt nam alles voor goede munt op, en zei medelijdend:‘'t Arme vrouwtje is verliefd op mij. 't Is jammer van haar.’Kari verwonderde er zich over, wat er toch in oomMandt veranderd was. Zij vond

hem zoo anders dan thuis. Op de oude sofa op Naesby kwam hij meer in zijn voordeeluit. Ja zelfs vader leek daar anders, grooter en eerwaardiger, beter op zijn plaats. Hetkwam Kari niet in gedachte, dat zij zelve veranderd was; dat zij hen nu met andereoogen aanzag, dan toen zij alleenheerscheres was op Naesby-gaard en nooit buitende grenzen daarvan kwam. Maar vader was hier toch ook wel op zijn plaats bij oomDidrik en tante Corvinia.

Zij vergeleek oom Mandt bij een stalbezem dien men in de huiskamer had gezet,maar zij hield toch evengoed heel veel van haar stalbezem en nam hem, vooraltegenover tante Corvinia, in bescherming.

Zonder zelve te weten hoe, was zij ‘oom en tante’


64

gaan zeggen; misschien kwam het doordat luitenant Bersin altijd sprak van: ‘uwetante en uw oom.’

De twee wolfspelzen waren afgereisd met pak en zak.De partijtjes en feestjes, die bij Kerstmis behooren, waren afgeloopen en het was

stil en rustig in de stad geworden.Kari leerde goed op den cursus, en zei af en toe nog wel eens rare dingen, maar

met dit onderscheid, dat het haarzelf nu hinderde.Eens, toen zij wandelde met Einar Bersin, vroeg zij, of hij haar niet eens wat van

de geschiedenis kon vertellen. ‘Overal ben ik even dom in, ik weet niets, behalveeen beetje van Napoleon,’ zei Kari eerlijk.

Bersin was verbaasd. Hij was er aan gewend dat Kari zichzelve en alles wat zijdeed uitstekend vond. Maar hij beloofde haar zijne hulp. En zoo wandelde Bersinbijna dagelijks met Kari en vertelde haar geschiedenis, en stond ontsteld over haremerkwaardige vragen en antwoorden. Maar nu hij haar vader en haar leermeesterhad leeren kennen, begreep hij beter dat Kari was - zooals zij was.

Zij kreeg nu ook les in piano en zang; haar dag was goed gevuld.En toen besloten eenige jongelui in besloten kring een tooneeluitvoering te geven.Dokter Jebs, als oud veteraan van een studentengezelschap, zou - met behulp van

candidaat Slagstrup -


65

de leiding op zich nemen. Er moest een stuk met zang gekozen worden en, onder debruikbare krachten noemde de dokter ook Kari. Maar Slagstrup, die wel gevoeld haddat hij niet tot de gunstelingen van Kari behoorde, verklaarde er zich bepaald tegen.Zij zou het stuk stellig doen mislukken door haar zonderlinge uitvallen.

De dokter was wel wat bang, dat oom Didrik het niet goed op zou nemen, maarSlagstrup hield vol en Kari kwam niet in aanmerking voor de opvoering.

Twee kleine comedies met zang, erg sentimenteel, werden gekozen.Alle jonge meisjes die konden zingen liepen met angst en beven rond, voordat het

bekend was wie de uitverkorenen zouden zijn.Tot het laatste oogenblik werd alles geheim gehouden; men wist alleen dat Einar

Bersin en Ove Widde - als de beste zangers - de minnaarsrollen zouden vervullen.Eindelijk viel de keus voor de solo's op Anna van den rechter en op Eulalia, de

dochter van kapitein Ribe.Op den cursus werd nergens anders over gepraat, dan over de comedie. Anna en

Eulalia gevoelden zich zeer gewichtig wanneer zij voor de repetitie den cursus vroegermoesten verlaten. Bersin had het nu zoo druk dat er van wandelen met Kari nietsmeer kwam. Kari had dol graag mee gedaan, maar toen Eulalia eens vertelde, toenAnna er niet bij was, dat Kari eerst de rol van Anna gekregen zou hebben, maar datSlag-


66

strup het niet gewild had, antwoordde Kari dat zij er Slagstrup erg dankbaar voorwas, - ‘zoo is een schadelijk insect toch nog ergens goed voor’. Maar in haar hartnam zij zich voor het Slagstrup betaald te zetten.

Eulalia zei, dat Kari veel beter zou hebben gezongen dan Anna, - en misschienhad zij leven kunnen brengen in dien stijven staak van een Bersin. Het was waar, hijzong onberispelijk, maar hij stond er zoo houterig bij, dat de dokter wanhopend haduitgeroepen:

‘Maar, lieve hemel! Bersin, ben je dan nooit verliefd geweest!’'t Was niet aardig van Kari om er zich over te verheugen, dat Einar niet beter

acteerde, - 't was nog wel haar beste vriend, en toch was het zoo.Eenige vrienden en familieleden van de spelers werden uitgenoodigd om de

generale repetitie bij te wonen. Bersin noodigde den kapitein met zijne vrouw enKari uit. Zij kwamen te zitten tusschen den generaal en Slagstrup. Het was voor 'teerst in haar leven dat Kari in een schouwburg was. Met gespannen aandacht volgdezij het stuk, totdat Widde en Eulalia in elkaars armen vielen. Zij kon bijna nietgelooven dat het alles maar comedie was.

De generaal vroeg hoe zij het vond.‘Ik vind het zoo vreemd, dat alle menschen in het stuk zulke idioten zijn,’ zei Kari.

‘Wij begrijpen den geheelen tijd alles en zij begrijpen niets. En dan zijn zij verrastwanneer gebeurt wat wij altijd door wisten dat gebeuren moest.’


67

‘Je hebt eigenlijk gelijk, juffrouw Kari,’ zei de generaal lachend.Slagstrup boog voor haar en vond het zoo jammer dat juffrouw Corvin niet

meespeelde. ‘Zij zou zeker aan hare rol een zekere oorspronkelijkheid hebbengegeven,’ zei hij met een ironischen glimlach.

Kari keek hem boos aan en antwoordde:‘U is ongetwijfeld een uitstekend acteur. Ik weet uit de eerste hand, dat de dokter

mij wilde hebben, maar dat u het verhinderd hebt. U is een valsche man, dat weet deheele stad, en niemand houdt van u.’

En zeer tevreden, dat zij dit salvo had afgevuurd, keerde Kari haar rug aan Slagstruptoe. Deze stond op met een vuurrood gelaat, maakte een stijve buiging en verdween,nadat hij eerst nog den generaal tot Kari had hooren zeggen: ‘De vlegel heeft hetverdiend.’

Mevrouw Corvinia was ontsteld. Men moest zich beheerschen en niet zoo heftigzijn.

Maar Kari vond dat zij gelijk had.‘Wat heb je nu aan vrienden, wanneer je de menschen, waar je niet van houdt, net

zoo lief moet behandelen?’ zei Kari. De generaal en oom Didrik waren het met haareens. ‘Niemand zou zeker haar als vriendin beschouwen, wanneer zij niet van iemandhield,’ zei oom Didrik lachend.

Het scherm ging op voor het tweede stuk; Bersin zong met warmte en gevoel.Anna van den rechter antwoordde met een zwak, bevend sopraanstemmetje, dat

haar hart hem alleen


68

toebehoorde, maar haar trotsche moeder wilde haar aan den rijken ouden grossieruithuwelijken. Hierop drukte Bersin haar aan zijn hart en smeekte haar om standvastigte blijven, dan zou alles terecht komen en toen kuste hij zijne bruid op het voorhoofd.

Kari werd vuurrood; zij schaamde zich. Sedert zij geen kind meer was, had zijnooit iemand gekust. Vader en oom hielden er niet van en toen tante Corvinia haareen kus had willen geven, had zij zich op een manier teruggetrokken, die tanteCorvinia deed besluiten van haar voornemen af te zien.

Zij ergerde zich. Zij was boos op Bersin, op Anna, op iedereen. En toen het stukeindigde met een gelukzalig duo door het vereenigde paar, was Kari woedend.

Bersin kwam bij hen en vroeg of zij zich geamuseerd hadden. Kari stak haar neusin den wind, zag over het hoofd van Bersin heen en stapte de zaal uit, tot verbazingvan den luitenant.

Thuis gekomen verklaarde zij, dat de heele comedie een ellendige prulleboel was;zij gaf er ten minste geen sikkepit om, zij ging er morgenavond niet weer heen.

Tante kon haar kaart gerust aan juffrouw Vibcke of aan een van de dienstmeisjesgeven.

‘Zooals je wilt, mijn kind!’ zei tante kalm.Kari was één verbazing. Zij had tegenwerpingen verwacht en bedreigingen, dat

zij gaan moest. Zij wenschte goeden nacht en ging naar haar kamer, smeet


69

haar japon in een hoek, begon haar haren te borstelen, maar wierp den borstel driftigweg.

‘Hel en duivel, hel en duivel,’ zei ze woedend. Het deed haar goed iets te zeggendat Bersin leelijk vond.

Toen Kari boven was, zei oom Didrik, dat het toch niet aanging dat Kari morgenavond thuis blijven zou.

‘Maak je maar niet ongerust, Didrik. Anne-Karine gaat mee,’ zei de ervarenmevrouw Corvinia.

En Anne-Karine ging. Maar toen het scherm omhoog ging voor het tweede stuk,ging Kari met haar rug naar het tooneel zitten en bestudeerde schijnbaar vol aandachtde wanddecoraties in de zaal totdat het scherm viel.

Oom Didrik was ontstemd over haar gedrag.‘Ik verveelde mij,’ zei Kari.‘Je zegt altijd, dat je je nooit verveelt,’ zei oom Didrik.‘Eén keer moet de eerste zijn en het is een onbetamelijk stuk,’ zei Kari met een

uitdrukking op haar gelaat al was zij tante Corvinia zelve.Oom Didrik moest lachen over Kari's plotselinge strengheid over het al of niet

betamelijke van een stuk.De tooneelvoorstelling had nieuw leven gebracht in de uitgaande wereld. Een paar

dagen daarna, toen er weer veel sneeuw gevallen was, werd er een sledevaart optouw gezet, waaraan jong en oud mee zou doen, naar Varen, een gaard een eind hetland in, waar men geschikt onder dak kon komen.

Luitenant Bersin maakte een visite en vroeg Kari om met hem mede te gaan.


70

Neen, zij bedankte. Anne-Karine had beloofd met een ander te rijden.Zij zou zelve ‘de Jonkvrouw’ rijden, want kapitein Didrik zou niet aan de sledevaart

deelnemen. Zij was onvriendelijk en knorrig en keek over het hoofd van den luitenantheen.

Hij vroeg wat er aan scheelde.‘Ik ben boos, dat ziet u wel; ik ga naar boven, ik moet mijn les nog leeren,’ zei

Kari.Bersin werd ook boos. Wat beduidde dat alles? Die toon! Zij waren zulke goede

vrienden geweest; hij meende dat hij Kari geholpen had waar en wanneer er maargelegenheid voor was.

‘Ik ben ook boos, juffrouw Kari. Wat beduiden die - die - mevrouwCorvinia-achtige manieren, die u mij in de laatste dagen hebt vertoond? Heb ik u opde een of andere wijze beleedigd, zeg het dan ronduit. Dat staat u veel beter. Maarloop niet zoo te mokken.’

‘Ik houd niet meer van u. U was zoo onbeschaamd en stuitend, toen u comediespeelde,’ zei Kari.

‘Onbeschaamd en stuitend?’ Luitenant Bersin bedacht zich - wat ter wereld hadhij gedaan dat onbeschaamd was?

‘Ja, dat was u, u was bijna even afschuwelijk als Slagstrup. En dat is het ergstewat ik ken.’

‘Nu, ik weet nu hoe u over mij denkt en ik zal u niet langer plagen met mijngezelschap. Maar ik begrijp niet wat ik gedaan heb, waardoor u mij onbe-


71

schaamd vond,’ zei Bersin beleedigd. Hij boog en ging heen, boos en ook bedroefd.Stel nu eens vertrouwen in meisjes! Hij die dacht dat Kari geheel vrij was van

nukken en kunsten. Hij zou er voor zorgen, haar voortaan niet in den weg te loopen.Toen de luitenant weg was bleef Kari een heele poos doodstil staan en vroeg zich

zelve af of zij gek geworden was om zoo grof tegen Einar Bersin te zijn. Toen gingzij naar de telefoon. ‘Zou de generaal met haar en de Jonkvrouw de sledevaart meewillen maken?’

Ja zeker. De generaal was er zeer door gevleid dat een jonge dame bij een oudengeneraal aanklopte, ‘maar waarom wilde juffrouw Kari juist met hem rijden, terwijler zoovele jonge heeren te harer beschikking stonden?’

‘Ik kan geen jonge heeren uitstaan,’ antwoordde Anne-Karine.

Het sneeuwde groote, witte vlokken. Tegen vijf uur kon men een lange rij sledenden weg naar Varen zien inslaan. Breede sleden met deftige echtparen en een koetsierin livrei achterop; sleden met mama en een dochter gemend door papa; sleden mettwee gelukkige, jonge gezichten - zonder koetsier. Daarop volgde de lange rij kleinesleden, die van de feestcommissie bevel hadden gekregen achter te blijven,


72

om de anderen niet te ver vooruit te komen, die in zwaardere sleden zaten.In de eerste kleine slede zaten twee heeren, naar men op het eerste gezicht zou

gezegd hebben. Vooraan de generaal - achterop een slanke jongen met zwartenkrullebol, die mende, gestoken in een pels en hooge laarzen.

De sneeuw joeg den rijdenden in 't gezicht en bleef liggen op menschen en sleden.Kalm ging het nu naar boven tot aan Vorregaard. Daar sloten zich twee sleden bij

den stoet aan. De grondeigenaar, alleen in een kleine, twee dames in een groote slee,gemend door een koetsier.

De stoet stond even stil, en van dat oogenblik maakte een kleine slede gebruik omze allen voorbij te rijden.

Het feestcomité schreeuwde en riep dat het tegen de orde was.‘Luister niet naar hen, generaal!’ zei Kari. ‘Wij kunnen toch de hoogte niet

opkruipen als een vloo op een geteerde plank. Wat voor aardigheid is daar nu aan!’De Jonkvrouw kreeg een tik met de zweep en trok flink aan. Nog een tik en zij

begon te draven. De stadspaarden wilden haar voorbeeld volgen. De voorsten werdenonrustig, de onrust deelde zich mee tot in de achterhoede, eenige paarden steigerdenen wilden de andere voorbij.

Inmiddels vloog de slee met den generaal en Kari


73

vooruit. Spoedig waren zij uit het gezicht verdwenen.‘Is het niet heerlijk?’ vroeg Kari opgetogen.‘Ja,’ zei de generaal, maar het klonk wat benauwd. Hij hield de armen voor 't gelaat

om het tegen de sneeuwjacht te beschermen. De slede slingerde van den eenen kantnaar den anderen.

‘Nu weten we eerst dat wij rijden,’ zei Kari.

Kari en haar reismakkers hadden zich van pels en muts ontdaan en ontvingen nu hetfeestcomité in de zaal op Varen. Dokter Jebs, de president, zei lachend tot den generaaldat, hadden zij alles te voren geweten, zij zijn leven verzekerd zouden hebben, maarzijn postiljon zou niet in de verzekering zijn opgenomen.

Er werd gegeten en gedronken en gedanst. De jongelui, die meegespeeld haddenin het tooneelspel, voegden zich bij elkaar. Kari zag den geheelen avond niets vanluitenant Bersin.

Men sprak er over, hoeveel tijd de Jonkvrouw noodig had gehad voor den rit. Karidacht vijf kwartier, maar anderen beweerden dat men het niet kon rijden in minderdan anderhalf uur.

‘Als ik alleen in de slee zit, ben ik in een uur thuis,’ zei Kari.Men protesteerde, men wedde, en Kari nam de weddenschap aan en trachtte den

dokter te bewegen den generaal thuis te brengen.‘U meent het toch niet in ernst, dat u in 't midden


74

van den nacht alleen naar huis wil rijden, juffrouw Corvin; ik verbied het u tenstrengste,’ zei de dokter.

‘Ik heb u gezegd, dat ik het doen zal; ik kan mij nu niet meer terug trekken.’De dokter riep den generaal, die zei dat hij zich zoo niet liet afschepen; hij was

door juffrouwKari uitgenoodigd, juffrouwKari moest hem ookweer thuis bezorgen.Een poos daarna was Kari verdwenen. De generaal ging naar Einar Bersin en

vertelde hem het geval. Zou Bersin zoo goed willen zijn om te zorgen dat Kari nietalleen naar huis reed?

Einar Bersin wachtte de laatste woorden niet af. Hij snelde naar buiten, juist nogtijdig genoeg om Kari in de slee te zien stappen en de teugels te zien nemen.

‘Denk er aan, de klok wijst vijf minuten vóor half een,’ riep zij den stalkecht toe,die haar met een lantaarn bijlichtte.

‘U moogt niet alleen gaan, juffrouw Kari,’ riep Bersin, terwijl hij de treden dertrap afsprong.

‘Wat gaat dat u aan?’ antwoordde Kari en lei de zweep er over.Einar Bersin slingerde zich achter in de slede; Kari beval hem woedend er af te

gaan - hij bedierf de heele weddenschap voor haar. Bersin antwoordde niet. Hij hieldzich stevig vast, terwijl de sleê vooruit schoot en zij boomen en huizen voorbij vlogen.Het sneeuwde steeds, maar nu gelukkig niet in hun gezicht.

Einar Bersin huiverde van koude; hij had geen tijd


75

gehad om zijn laarzen aan te trekken en zijn pels om te doen. Hij zat blootshoofds,zonder jas, op verlakte schoenen.

Kari reed als een dolle, sneller en sneller. ‘De Jonkvrouw’ deed haar uiterste best,zij lag bijna op haar buik op den weg.

Einar had genoeg te doen om zich vast te houden. Kari sprak geen woord voordatzij in de stad kwamen en langs de straten joegen, zonder er zich over te bekommerenof er iets in den weg was.

‘Het is een geluk, dat er geen kinderen op straat zijn om dezen tijd,’ zei Karilachend. Haar booze bui was onder het rijden verdwenen en zij had juist op de klokgekeken. Toen ‘de Jonkvrouw’ voor het huis stilhield, had zij precies vijf en vijftigminuten gereden.

‘Geen kwaad, of er is een goede kant aan. Nu kunt u bewijzen, dat ik het gewonnenheb,’ zei Kari en keerde zich om.

Maar Einar Bersin was er niet.Hij had zich vóór zijn huis uit de slee laten vallen.Kari belde als een razende. De oppasser deed half slapend open.‘Haast je wat en kijk op je horloge,’ beval Kari vol vuur. ‘Iedere minuut is

kostbaar.’De oppasser had geen horloge, maar hij dacht, dat het wel twee uur zou zijn.‘'t Is nog acht minuten vóor half, domoor,’ zei Kari. Zij was boos. De heele rit

was niets waard


76

wanneer zij niet kon bewijzen hoeveel tijd zij noodig had gehad. Zij nam haar eigenhorloge.

‘Kijk eens hier!’‘Vier minuten vóor half twee,’ zei Herman. Een paar minuten waren er verloopen,

eer Herman beneden was.‘Nu ja, die ééne minuut doet er niet toe. Je kunt bewijzen, dat er minstens vijf

minuten voorbij zijn gegaan nadat ik belde. Herman, ik heb juist een uur noodiggehad om te rijden van Varen tot hier,’ zei Kari trots.

‘Dan heeft de juffrouw gereden als de duivel, met verlof!’ zei Herman volbewondering.

's Morgens dwong Kari Herman om een verklaring te schrijven en in denvoormiddag kreeg dokter Jebs het volgende briefje:

De Juffrouw was precies tien minuten vóor half twee voor de deur.HERMAN GULSRUD.

Onder het ontbijt vertelde Kari haar nachtelijk avontuur.De kapitein stond versteld over het record dat Kari geslagen had, - en haastte zich

naar zijn ‘Jonkvrouw’, die er intusschen best afgekomen was.Tante Corvinia had niet het minste begrip over den afstand, dien Kari afgelegd

had, maar zij was boos over de onbeleefdheid van deze tegenover den generaal.


77

Gelukkig was de generaal, toen hij 's middags haar kwam bezoeken, in een besthumeur.

De generaal had zijn cavalier van de sledevaart, die hem zoo trouweloos aan zijnlot had overgelaten, dien morgen bij zich verwacht. Zij had hem waarlijk wel eenseen bezoek kunnen brengen. Hij had het op de terugreis maar met den dokter moetenstellen. En zij had ook wel eens naar zijn gezondheid mogen informeeren. Als menvoor cavalier speelt, moet men ook de verplichtingen van een cavalier nakomen.Maar nu de berg niet tot Mohammed kwam, kwam Mohammed maar tot den berg.Hij zou maar niet vragen hoe de rit ‘de Jonkvrouw’ was bekomen.

Hij had juist den dokter ontmoet, die vertelde, dat Kari haar weddenschap hadgewonnen.

Maar hoe was het met dien armen Bersin, die zonder pels op verlakte schoenenwas meegegaan?

‘Ik denk, dat hij onder weg uit de slee is gevallen. Hij was er niet meer, toen ikhier stilhield,’ zei Kari. ‘Waarom ging hij ook mee, - alleen om mij te plagen. Ik hadvijf minuten eerder hier kunnen zijn, wanneer Bersin er niet geweest was,’ sprak zijgeërgerd. Maar zij voelde toch een kleinen prik in haar geweten, toen zij hoorde datde luitenant geen pels aan had gehad. Zij had het niet opgemerkt.

's Middags kwam dokter Jebs eens hooren waar men eigenlijk om had gewed. Kariwist het niet.


78

De dokter vroeg aan mevrouw Corvinia of hij juffrouw Kari dan een klein snoezinghondje, een Gordon-setter, mocht zenden. Kari's oogen glinsterden. Maar mevrouwCorvinia zei beslist: ‘neen’.

‘Ik heb werk genoeg met één,’ zei tante Corvinia en zag naar Kari, die op deleuning van de canapé zat. Kari liet zich van de canapé glijden.

‘Weet u dan zelve ook iets, Juffrouw Kari?’ vroeg de dokter. ‘Bloemen, boeken?- ik ken den smaak van jonge dames niet.’

Kari dacht eens na.‘Een zilveren hondenfluitje om aanmijn horlogeketting te dragen,’ zei ze eindelijk.‘Maar lieve - nu je geen hond hebt,’ zei oom Didrik.‘Ik heb toch “Baska” en “Bota” thuis. En het staat zoo kranig. Vader en oomMandt

dragen het ook.’‘Nu, ik zal er voor zorgen,’ zei de dokter. ‘Maar ik heb nog een appeltje met u te

schillen, juffertje. Hoe kwaamt u er toe, luitenant Bersin in de slee mee te nemen,zonder pels of iets aan. U hebt hem een leelijke verkoudheid bezorgd.’

‘Als ik maar tijd had gehad om hem er uit te gooien, had ik het wel gedaan. Hetis mijn schuld niet. Hij verdient een verkoudheid, als hij andere menschen ergert,’zei Kari.

De dokter keek haar bestraffend aan.‘Nu is u onaardig, juffrouwKari. U moest liever dankbaar zijn, dat Bersin op zoo'n

kleine wildebras heeft willen passen.’


79

Verder praatte mevrouw Corvinia met den dokter en Kari ging heen.Toen de dokter op straat kwam, was zij al buiten, gekleed voor een wandeling.‘Is hij erg verkouden? Zou hij ziek worden?’ vroeg zij.‘Kijk, nu houd ik weer van u, juffrouw Kari. Menschen zonder hart kan ik niet

uitstaan, al zijn ze nog zoo amusant en begaafd.Wilt u met mij meegaan - en wachten,terwijl ik eens bij hem ga kijken; dan kunt u er alles van hooren. Ik weet alleen, dathij het bed houdt; zijne hospita liet mij halen.’

Kari ging mee. Onderweg had zij niet veel te vertellen en ook de dokter liep ingedachten en keek Kari nu en dan eens aan.

De dokter bleef lang boven. Toen hij beneden kwam, zag Kari hem vragend aan.‘Het wordt longontsteking,’ zei hij ernstig.‘Is het mijn schuld?’ vroeg Kari.De dokter wachtte even voordat hij antwoord gaf.Het was voor deze cordate jonge dame misschien niet kwaad eens een lesje te

krijgen.‘Het is zonder twijfel de rit van dezen nacht, die er den stoot aan gaf,’ zei hij. ‘Het

is me een dankbaar werk om zich af te geven met jonge dames, die zich onfeilbaarachten.’

Kari zag er niet naar uit of zij zich op dit oogenblik onfeilbaar gevoelde.


80

De dokter voegde er nog bij, dat hij hoopte Einar weer spoedig op de been te helpen.De luitenant zelf echter had gezegd, dat het niet door den rit kwam, maar dat hij

zich al een paar dagen onlekker had gevoeld.‘Dat is een leugen,’ zei Kari.‘Dat denk ik ook, een van die zoogenaamde vrome leugentjes,’ zei dokter Jebs

lachend.Dokter Jebs ging verder zijn patiënten opzoeken en Kari wandelde naar buiten.Hè, wat was het van avond somber en triest en akelig.De fjord zag er zoo drukkend en zwart uit, met de witte eilandjes. Van hier uit zag

men de armzalige gaslichten der stad. Zij dacht aan Naesby, daar was het nu noglicht, de zon ging rood onder achter de kerk. Vroeger, toen zij thuis was, had zij ernooit op gelet, maar nu zag zij het vóor zich. Och, was zij maar thuis bij vader enoom Mandt. Daar was niemand die haar boos maakte en op haar paste en dan ziekwerd door haar schuld. Hè!

Kari ging naar huis en kreeg knorren omdat zij te laat voor het avondeten kwam.Zij speelde in een woest tempo de ‘Dernière Pensée de Weber’, viermaal achtereen,- zonder dat haar oom iets zei; waarop zij vol berouw haar hoofd op den schoudervan oomDidrik neervleide, en zei, dat hij op één na de beste oom van de wereld was.En tante Corvinia moest niet boos op haar zijn, omdat zij telkens zoo onaardig was.Zij kon zichzelve dikwijls niet uitstaan. Nu wilde zij maar liever naar bed gaan.


81

Zij nam Juffrouw Vibcke mee naar haar kamer en gaf haar een mooi nieuw leerenceintuur, dat zij dolgraag zelve had willen dragen, en een paar handschoenen, waareen paar vlekjes op gekomen waren.

En toen zij in bed lag dacht zij dat ze toch nog niet heelemaal slecht was.Maar kapitein Didrik vroeg aan zijne vrouw of Kari ziek was.

Iedereen interesseerde zich voor de ziekte van Einar Bersin; hij had vrienden onderjongen en ouden.

Eén dag vreesde men dat hij sterven zou, maar toen men den dag daarna kwamvragen hoe hij het maakte, zei zijn juffrouw, dat hij er wel weer boven op zou komen.

Verschillende praatjes deden de ronde. Eenigen vertelden, dat het paard van kapiteinDidrik op hol was geslagen en Bersin zich vóor het paard had geworpen om juffrouwCorvin van een anders wissen dood te redden. Andere weer dat die wilde juffrouwKari gewed had dat de luitenant niet naar huis zou durven rijden zonder pels en muts,enz. enz. De slotsom was, dat men van Kari alles kon verwachten en dat de moedersGod dankten, dat hunne dochters anders waren.

De vriendinnen van den cursus zorgden er voor dat Kari het een en ander van diepraatjes hoorde. En Kari stak nog meer haar neus in den wind. Niemand behalvetante Corvinia en dokter Jebs begrepen, hoe


82

slecht Kari zich zelve in deze dagen kon ‘uitstaan’.Kari ontmoette dokter Jebs iederen dag na zijne visite bij Einar Bersin en liep dan

even met hem mee. Zij waren beste vrienden geworden, Kari en de dokter. Karivertelde hem alles van hare gewetenswroeging en hoe zij niet met Einar had willenrijden, omdat zij boos op hem was. Zij spraken over alles en alles en dokter Jebsdacht bij zich zelf, dat de ziekte van Einar Bersin veel bijdroeg tot de opvoeding vanAnne-Karine.

Maar op den dag toen de zieke op zijn ergst was, zei dokter Jebs slechts tegen Karidat er dien nacht verandering in de ziekte te verwachten was. Verandering wildevoor Kari zeggen verbetering, maar toen zij later begreep welke verandering hijeigenlijk had bedoeld, bromde zij een half uur lang op den dokter.

‘Ik wil veel liever bedroefd zijn, dan dat u mij voor den gek houdt,’ zei zij.Toen Kari dien dag thuis kwam, wilde zij opeens kerstkoeken leeren bakken. Zij

herinnerde zich, dat luitenant Bersin zooveel van eigen gebakken kerstkoeken hield.Tante Corvinia trok onmiddellijk partij van deze zeldzame gelegenheid. Kari zettezich aan den arbeid; zij wilde geen andere hulp hebben dan het kookboek. Maar daarer juist een hondengevecht op straat plaats had terwijl zij het meest op de hitte vanden oven moest letten, was het droevig resultaat van haar kookkunst twee ongarekoeken, van boven verbrand, van onderen te licht van kleur.

De eene koek werd bij de koffie gebruikt, de andere


83

werd door Herman naar luitenant Bersin gebracht, met een witten papieren wimpel,midden op den koek met een speld bevestigd.

Het opschrift op den wimpel luidde:

‘Ze zeggen allen dat het mijn schuld is datu ziek is. Ik heb een kerstkoek voor u gebakken.Haast u wat om gauw beter te worden.’

KARI.

Oom Didrik en tante Corvinia aten een heel klein stukje van den koek, maar toenKari de kamer uit was zei de kapitein, dat een gezondmensch er ziek van zou worden.

De patient ontving juist het presentje, terwijl dokter Jebs er was.‘Arme kleine Kari,’ zei de luitenant ontroerd, toen hij het briefje las.‘Dat is een karakteristiek briefje,’ zei de dokter lachend. ‘Het wil zooveel zeggen

als: Ik heb een heel slecht geweten, ik moet iets doen om het gerust te stellen. Ik zouheel graag u zoo spoedig mogelijk vergiffenis vragen.’

‘Wilt u haar zeggen, dat het haar schuld niet is,’ zei Einar Bersin.‘Dat heb je me al driemaal verzocht en ik heb het haar telkens gezegd.’


84

Einar Bersin bloosde.‘Maar wilt u haar dan vragen of zij voor mij aan Sofie wil schrijven?’Hij schreef het adres.‘Sofie krijgt alleen bericht door mijn juffrouw en zelf kan ik nog niet schrijven.’‘Ja, dat lijkt je heelemaal nog niet, Bersin. Houd je vooral rustig en zorg dat je

spoedig beter wordt. Morgen zullen we zien, hoe het je buiten het bed bevalt. Hetbed verzwakt.’

Kari schreef een langen brief, met korte zinnetjes, aan Sofie. Zij gevoelde zichvroolijker dan zij in langen tijd was geweest.

Den dag daarop vroeg dokter Jebs of zij niet eens met hem mee wilde gaan omden patient te bezoeken. Maar zij mocht volstrekt niet laten blijken hoe slecht hij eruitzag.

Kari werd heel stil toen zij den mageren bleeken Einar in den schommelstoel zagzitten.

De dokter vond, dat hij er nog slechter uitzag dan gister.‘U ziet er verbazend goed uit,’ zei Kari.De dokter keerde zich om en glimlachte, en Einar Bersin glimlachte ook, want hij

kende Kari en begreep dat zij hare instructies had gekregen.‘De volgende sledevaart wil ik met niemand anders rijden dan met u,’ zei Kari.De dokter zei tot zich zelven: er zijn allerlei manieren om vergiffenis te vragen.

Hij stond aan het


85

venster, met de handen op den rug en keek naar de heuvels, waarop hier en daar nogsneeuw lag, die niet had willen wijken voor de naderende lente.

Maar toen Einar Bersin antwoordde, dat Kari altijd op hem kon rekenen, klonkzijn stem zoo zwak en mat, dat de dokter zich omkeerde om naar hem te zien.

Zeker, hij zag er slechter uit.‘Hoe is de nacht geweest?’ vroeg dokter Jebs.‘Dank u - goed.’ Het bloed vloog Einar naar het hoofd.‘Hij liegt,’ dacht Kari.De dokter zei dat Kari nu weer moest heengaan; hij zelf moest nog evenmet Bersin

spreken.Kari bleef buiten wachten; de dokter keek ernstig toen hij weer beneden kwam.‘Hij heeft het van nacht heel slecht gehad; het zijn de longen,’ zei hij. ‘Als wij

hemmaar zoover kunnen krijgen, dat hij kan vervoerd worden. Deze lucht is te scherpvoor hem. Adieu, juffrouw Kari. Ik zal je zeggen wanneer je mee moogt gaan.’ Maardat duurde vele dagen. Toen Kari hem weer ontmoette, zei hij, dat Bersin nu eenverpleegster had.

‘Mag ik niet?’ zei Kari. ‘Hij zal het zoo naar vinden een vreemde bij zich te hebben.Zijne zuster kan niet komen, die heeft lamme beenen.’

Dokter Jebs schudde het hoofd, maar het was vriendelijk van Kari om het aan tebieden, zei hij.

‘'t Is mijn plicht; hij werd ziek omdat hij mij wilde helpen.’


86

‘Arme, kleine Kari, God geve dat het leven niet te hard voor je is,’ zei de dokter enzag liefderijk in het verstandige, jonge gezichtje.

‘Och, ik zal er wel doorheen komen,’ zei Kari rustig.

's Avonds was het reeds bekend in de sociëteit dat Einar Bersin den nacht niet doorzou komen.

Er heerschte diepe stilte aan de praattafel en een paar van de jongsten, die hetmeest met hem omgegaan hadden, slopen zachtjes heen. Er was maar ééne meeningover Einar Bersin.

De kapitein kwam thuis en vertelde het slechte nieuws aan zijn vrouw, terwijl Kariboven was.

‘Zeg nog niets aan Kari,’ zei ze.Oom Didrik zat in ernstige gedachten verdiept, zwijgend, aan tafel. Het stemde

tot nadenken als een kameraad - en dan zoo'n jonge kameraad, - werd opgeroepen.Toen zij gegeten hadden sprak tante Corvinia zacht met haar man. Hij keek haar

verwonderd aan, maar knikte.‘Ga je wat met mij wandelen, Kari? Ik heb wat hoofdpijn en verlang naar frissche

lucht.’‘U hebt anders 's avonds nooit behoefte aan frissche lucht,’ zei Kari verwonderd.

‘Maar ik ga graag met u mee. - Oom, hebt u dokter Jebs vandaag nog


87

gesproken? Ik was vanmiddag bij hem aan huis, maar hij was naar Vorregaard.’Neen, oom had hem niet gesproken, maar hij had gehoord, dat - - - - een blik van

zijne vrouw herinnerde hem aan hare waarschuwing.‘Waarom ziet u oom zoo aan? - En waarom zegt u niet wat u van plan was te

zeggen, oom?’ zei Kari wantrouwend. ‘Is er iets met Bersin?’Zij was bleek geworden. De twee laatste dagen had zij den dokter niet gesproken.Zou Einar Bersin erger geworden zijn? Was het daarover dat oom en tante straks

spraken?Dat Bersin zou kunnen sterven, was nooit bij Kari opgekomen. De dood was nog

verre van haar geweest, zij had dien nooit van nabij gezien; eenmaal slechts een kleinmeisje, geheel in 't wit gekleed. Moeder had zij niet gezien, ten minste zij herinnerdehet zich niet. Nu begon zij aan dit alles te denken. Deze gedachte sneed haar doorde ziel; de gedachte dat Einar Bersin zou kunnen sterven - misschien al dood was.

‘Tante, tante, zeg toch wat - oom!’ - Zij keek radeloos van de een op den ander.‘Ik ben van plan om er heen te gaan en te vragen hoe het met hem is,’ zei tante

Corvinia kalm. ‘Ik heb er vandaag niet laten vragen, omdat ik dacht dat je den dokterzoudt spreken.’ Zij gingen naar buiten; tante Corvinia nam Kari's arm. Kari keekhaar vragend aan; tante was van avond zoo anders dan gewoonlijk.

Onderweg naar Einar's huis vertelde de zoo strenge


88

tante Corvinia zacht en zoo verschoonend mogelijk, dat Einar Bersin dezen nachtzou sterven en dat zij Kari meegenomen had, omdat zij meende dat Kari haar goedenvriend gaarne voor het laatst zou willen zien - als het mogelijk was.

Kari klemde zich aan tante's arm vast. Zij sprak geen woord; het drong nog nietrecht tot haar door wat tante zeide. Zij liep werktuigelijk voort, steeds tante's laatstewoorden herhalende: ‘het is misschien beter voor hem om nu te sterven dan zijnheele leven een zwak lichaam mee te moeten sleepen.’ Alles was zoo vreemd, zooledig binnen in haar. Zij hoorde de klanken alleen, meer niet.

Zij stonden voor de deur van Einar's huis. Kari klemde zich nog vaster aan tante'sarm en keek haar met groote, verschrikte oogen aan.

De juffrouw kwam de trap af en antwoordde fluisterend, dat het spoedig afgelooponzou zijn. De dokter was boven.

‘Zouden zij den dokter even kunnen spreken?’Dokter Jebs kwam. Hij nam Kari's hand en hield die vast, terwijl hij met mevrouw

Corvinia sprak. Kari hoorde niet wat zij spraken - zij stond daar en keek naar de deurvan Einar's kamer; zij dacht aan dien morgen, toen zij in zijn schommelstoel zat enzijn laatste broodjes opat. Zij ontwaakte uit haar gepeins toen de dokter zei:

‘Kari mag binnen komen als zij wil. Ik weet dat zij zich beheerschen kan, maarhet is niet zeker of


89

hij haar herkennen zal. Hij praat altijd door over Sofie - is dat zijn zuster niet? Ikkrijg den indruk, dat er iets is dat hem vervolgt en geen rust laat. Weet u misschienwat het kan zijn, juffrouw Kari?’

‘Ik ga naar hem toe,’ zei Kari zonder aarzelen. Zij liet de hand van dokter Jebsniet los, ook niet toen zij aan het sterfbed van Einar Bersin stond.

Bersin lag met gesloten oogen en haalde snel en moeilijk adem. Kari zei niets. Zijnam slechts de magere witte hand, die rusteloos aan de deken plukte, in de hare.

Een glimlach verspreidde zich over zijn gelaat.‘Sofie,’ fluisterde hij. Maar hij opende de oogen niet. ‘Sofie, ge moet blijven bij

- -’‘Sofie zal bij mij op Naesby blijven. Bij Kari, zoo lang zij leeft,’ zei Kari luid en

plechtig, als legde zij een eed af‘Kleine Kari - dank - dank - groet,’ - - fluisterde Einar.Dokter Jebs bracht haar zachtjes weg. Zij zag er uit, alsof zij op het punt was van

te bezwijmen.Tante Corvinia sloeg haren arm om Kari heen en geleidde haar de trap af - over

de straat - naar huis - naar huis naar haar eigen kamer.Kari liep als in een droom.


90

Lang bleef tante Corvinia bij Kari's bed zitten, met Kari's hand in de hare.Zij lag met gloeiende wangen en groote heldere oogen - zonder één traan. Tante

kreeg alles te hooren, over Sofie en over Kari's belofte.‘Ik geloof, dat je goed gehandeld hebt, kind; het komt er maar op aan wat je vader

zegt,’ zei tante Corvinia en zij beloofde Kari naar Sofie te brengen en - misschiennaar Naesby.

‘Vader zal zeggen als u, dat ik goed handelde,’ zei Kari. ‘Oom Mandt zal eerstwat brommen omdat Sofie een vrouw is, maar later zal hij even aardig zijn als vader,- en u.’ Kari keek tante aan, alsof zij haar voor het eerst zag.

‘Kunnen wij morgenavond vertrekken, dan is Sofie niet zoo lang alleen, nadat -zij - het weet?’ vroeg Kari.

‘Ja kind. Goeden nacht. God zegene je!’ zei tante Corvinia en kustte Kari op hetvoorhoofd

‘Waarom is u op eens zoo lief voor mij?’ zei Kari‘Omdat ik ook eenmaal jong was,’ zei tante Corvinia. Zij deed het licht uit en ging

heen.Kari bleef alleen achter in het donker, met haar eerste groote smart.

Lieve vader en oom Mandt!Einar Bersin is dood. Het is mijn schuld. Ik beloofde hem dat Sofie bijons zal komen wonen,


91

zoolang zij leeft. Ik ken Sofie heel goed, maar ik heb haar nog nooit gezien.U moet ook van Sofie gaan houden. Zij heeft lamme beenen. TanteCorvinia is lief geworden. Zij is misschien ziek. Zij gaat met mij mee, omSofie te halen. Misschien komt zij ook nog te Naesby. OomMandt, u magniet meer zoo leelijk over tante Corvinia praten. Ik wil hier niet langerblijven nu Einar Bersin dood is. Hij was mijn beste vriend - naast u. Ik wilnooit meer weg van u en van Sofie. Ik wil op Naesby blijven, totdat wijook dood gaan. U moogt niet sterven, voordat ik oud ben. Zend Martinnaar 't station, want die is de sterkste. Sofie moet gedragen worden, omhare lamme beenen. Zij moet het kamertje naast het mijne hebben. TanteCorvinia telegrafeert wanneer wij komen. Ik denk, omdat Sofie zoo kleinis, dat ik haar wel zal kunnen dragen. Niemand moest sterven voordat hijoud was.KARI.

Dezen brief ontving Mathias Corvin terwijl hij alleen was. Hij las eerst zonder goedte begrijpen. Hij las den brief nog eens over en deed wat dokter Jebs deed met dewimpel op den kerstkoek en las tusschen de regels, en daar las hij Kari'sgewetenswroeging en haar verlangen naar Naesby en de behoefte om goed te makenwat zij misdreef. Mathias Corvin bleef zitten met den brief in de hand en staardevoor zich uit.


92

En vóor zich zag hij dien winteravond, vele, vele jaren geleden, toen twee arbeidersvan Naesby waren gekomen met het lijk van dokter Per Staffelt. Zij hadden hemgevonden onder de sneeuw. Hij zag zijne zuster Corvinia, bijna nog een kind,neerstorten, doodsbleek, toen zij den last herkende, die door de arbeiders gebrachtwerd.

‘Dezelfde geschiedenis!’ zei Mathias. Kari mocht alles beschikken, zooals zij 'thet liefst wilde. Alles. OomMandt las den brief driemaal over en zag na iedere lezingMathias Corvin vragend aan.

Maar Mathias Corvin zei niets.‘Dat is toch al te dwaas, Kari het verdriet aan te doen om te gaan sterven!’ barstte

hij eindelijk los, ‘en ons dan een vrouwspersoon op den hals te schuiven. Doe hetniet, Corvin, doe het niet; man, je bent toch baas in je eigen huis, - maar voor ons is't misschien een geluk dat hij dood is.’

‘Pas op, dat je zulke dingen niet tegen Kari zegt, Frederik Mandt,’ zei MathiasCorvin zachtmoedig.

Oom Mandt las den brief nog eens over.‘Het is goed zooals het is, Corvin. Lamme beenen, arme kleine stakker!Wij zullen

goed voor haar zijn, Corvin. Voor den duivel, dat zullen wij. Lamme beenen, dankan ze ook niet rondloopen en haar neus niet overal insteken, zij moet blijven zittenwaar wij haar neerzetten. Wij zullen heel goed voor haar zijn.’


93

Terwijl de klokken luidden en het overblijfsel van Einar Bersin aan de aarde werdtoevertrouwd, op het kerkhof onder de oude treurbeuken, stoomde de trein het stationbinnen, dat het dichtst bij Naesby-gaard lag. Kari zat met haar gelaat tegen de glasruitgedrukt. Daar zag zij de sleden al staan, de vrachtkar met de twee bruinen.

De groote slede met Plim en de kleine - haar eigen kleine slede - met haar eigendierbaar paardje Black.

Martin hield de paarden vast. Black niet, die stond met haar verstandig kopje rustignaar den trein te kijken. O, wat was het heerlijk de oude Black weer te zien. En watmooi was de weg om te berijden. Slechts hier en daar een paar plekken zwarte aardeop de velden. Aarde - nu lieten zij hem misschien nederdalen in de aarde, op ditzelfde oogenblik. Neen, neen, niet denken, niet denken!

Op het perron stonden vader en oom Mandt en keken alle coupé's langs.

Mathias Corvin hief zacht en behoedzaam de kleine, lichte gestalte uit de slede endroeg haar naar de sofa in de groote kamer van Naesby.

‘Welkom op Naesby! Onthoud nu goed dat je voor taan Kari's eigen lieve zusterbent,’ zei Mathias Corvin.

Het kleine persoontje op de sofa snikte en drukte dankbaar Corvin's hand.Oom Mandt liep om de sofa heen en keek naar


94

Sofie. Eerst met wat wantrouwen, maar langzamerhand begon zijn oud rood gelaatvriendelijk te staan, totdat hij eindelijk zijn gevoel in daden omzette, naar de eetkamerging en terug kwam met een tot aan den rand gevuld glas wijn.

‘Drink,’ commandeerde hij en reikte het glas Sofie toe, die niet anders durfde doendan het ledigen.

‘Dat geeft kracht,’ zei oom Mandt en trok af met het leêge glas.Zijn wantrouwen kwam wel even terug toen hij bemerkte dat Sofie een stoel had,

waarmee zij zelve kon rijden. Maar het was toch oom Mandt, die er op stond Sofienaar boven te dragen toen zij naar bed ging.

‘Zij doet mij denken aan een kanarievogeltje, dat mijn moeder had,’ zei hij toenhij weer beneden kwam.

Mevrouw Corvinia ging met Sofie naar boven. Kari was alleen met haar tweevaders.

‘Wat is het goed bij u weer thuis te zijn,’ zei zij.Mathias Corvin antwoordde niet, maar streek liefkoozend over Kari's haar.‘Ja, Kari, wees nu niet zoo dwaas om Naesby weer te verlaten,’ zei oom Mandt.

‘Maar wij hebben eer met je ingelegd, toen je in de stad was. Kari, daar heb je jeouden oomMandt voor te danken, die je zooveel degelijke kennis heeft aangebrachten je tot een flink ontwikkeld meisje heeft gevormd, voor den duivel!’

‘Ja, oom Mandt, hartelijk dank. Nu moet u mij helpen om Sofie te leeren en danmoet u even lief zijn voor haar als voor mij. Niet waar, vader?’


95

Mathias Corvin knikte.Maar oom Mandt sloeg met zijn vuist op de tafel.‘Neen Kari. Goed zal ik voor haar zijn, heel goed, maar evenveel houden van een

vreemden kanarievogel als van ons eigen kind, neen Kari, dat gaat niet, voor denduivel.’

‘U moet niet meer zeggen, voor den duivel, oom Mandt,’ zei Kari.‘Wat - zeg - je? Mag ik geen Noorsch meer praten!’ Oom Mandt keek Kari aan,

alsof hij haar voor 't eerst van zijn leven zag.‘Neen, oom Mandt, want het zou kunnen zijn dat iemand het niet aardig vond,

zelfs al zegt hij er niets van. Goeden nacht,’ zei Kari op een ernstigen toon. Zij gingnaar boven en viel, zonder zich te ontkleeden, in slaap met het hoofd op Sofie's arm.

Maar beneden zat oom Mandt en staarde Mathias Corvin aan.‘Was zij, voor den duivel, langer weg gebleven, Corvin, zij zou er niet zonder

kleerscheuren afgekomen zijn.’


97

Twee jaar later.


99

De Lonna - of Lonnsjö zooals zij op de kaart heet - sliep haar witten winterslaap.Lang en smal ligt zij daarboven, kronkelend door de vlakke velden heen. Midden ophaar weg maakt zij een zijsprong naar het kleine stille stadje, om er wat leven in teblazen; maar, wanneer de Lonna slaapt, slaapt ook de stad.

En de Lonna gaat verder om de breede landtong heen, met de kerk als wachter opde uiterste punt, - en smaller en smaller wordt zij, hoemeer zij het noorden nadert.Dan slingert zij zich tusschen de Naesbyvelden door, die breed en machtig afdalenlangs den bergrug van Naesby, die daar staat als beschermer der lange gele gebouwenvan Naesby, den ouden gaard der Corvins.

De gebouwen van Naesby liggen in 't vierkant om het groote gaardplein heen, -met witte vensters en witte terrassen. De gaard is het eigendom van Mathias Corvin,maar wordt bestuurd door zijne achttienjarige dochter Anne-Karine.

Maar de Lonna spoedt zich verder langs de Grimvelden, aan de andere zijde, waarhet dennenbosch is - dicht en donker - heel tot aan de landtong waar het


100

den Grim-Gaard bijna in zee schuift. Grim-Gaard ligt op den uitersten rand van delandtong. Groot en wit, onregelmatig, half van steen en half van hout. Aan beidezijden breede steenen terrassen en een veranda, die reikt tot de tweede verdiepingen daar een balcon vormt.

Oorspronkelijk werd Grim-Gaard bestuurd door een chef: maar door ruiling metden gaard Torp kwamGrim in het bezit van majoor Mogens en behoort de gaard nogaan zijn geslacht. Sedert twintig jaar had de eigenaar niet op Grim gewoond en werdde gaard bestuurd door Peder Snilen, eigenmachtig en onrechtvaardig.

Het Grimbosch loopt langs de Lonna naar het noorden en komt daar samen methet woud van Naesby, daar waar de Orra zich ruischend uitstort in zee.

En ten noorden van het Grimbosch ligt het Sanatorium.Het was tusschen Kerstmis en Nieuwjaar.Het weer was eerst zacht en nevelig geweest, maar daarna kwam de koude - krakend

en knarsend - en het dennenbosch was stijf en wit als glas geworden. De weg waszoo glad dat menschen en paarden moeite hadden om zich op de been te houden.

De gasten van het Sanatorium - de ouderen die niet meer aan sport deden - blevenmeestal binnen en verkortten zich den tijd met het kaartspel.

Maarmevrouw de generaal RosaMogens was gekomen om van de lucht te genietenen nu moest zij


101

ook zooveel lucht happen als mogelijk was. En wanneer Rosa Mogens meende datiets goed was, dan deed zij dat - ten spijt van slecht weer, convenances,familiegebabbel en critiek.

Mevrouw Mogens had vandaag een lange wandeling gemaakt en wist in 't geheelniet meer waar zij was.

Midden op den heuvel stond zij stil en keek besluiteloos om zich heen; de wegwas overal spiegelglad.

Zij keek naar het hooge witte woud en naar de doode oppervlakte der Lonna. Dezon zat diep verscholen in den opeengepakten grauwen hemel.

Het was doodstil. Geen geluid - behalve het knabbelen aan boomschors van eenkleinen eekhoorn die nu met verschrikte oogen naar mevrouw Mogens keek.

Mevrouw de generaal zag er ook niet uit om ‘mee te spotten.’Manhaftig stond zij daar op haar lage leêren vetlaarzen, in een pels met een riem

om het middel gebonden en op het hoog opgestoken witte haar een muts vanPennsylvaniabont.

Mevrouw de generaal vroeg bij het kiezen van haar kleedij alleen naar gemak enduurzaamheid. Verder maakte zij veel gebruik van de nagelaten garderobe van dengeneraal zaliger.

Mevrouw Mogens haalde diep adem en steunde met al haar gewicht op haardunnen, met zilver beslagen stok.

‘Krak,’ zei de stok.Mevrouw de generaal keek vol ergernis naar het stuk, dat zij in de hand hield.


102

‘Daar haal je een mooie streek uit, vriend,’ zei ze. ‘Ik zei het je wel, toen je in mijnhuis kwam, dat je te fijn voor mij was!’

Mevrouw de generaal sprak zeer luid. Haar gehoor was niet zoo heel scherp meer,maar haar stem des te beter. Zij had de gewoonte om overluid te denken - eengewoonte die door hare naaste omgeving niet op prijs werd gesteld.

Zij schudde haar hoofd. Toen kwam er een warme glans in de groote blauwe oogen,die nu jong en vroolijk schenen als van een zeventienjarige.

‘Hm, wist ik maar waar mijn piekfijne zoon den goeden ouden stok van Mogensheeft verborgen, dan zou ik nu, bij mijn ziel, lust hebben om hem te laten dansen ophet ondereind van den hoogst eigen rug van den departements-secretaris - of nog eenbeetje lager,’ zuchtte mevrouw de generaal. ‘Och, och, de hemel mag weten hoeMogens en ik aan zoo'n kasplant zijn gekomen!’

Zij stak den gebroken stok in haar riem, stond nog even stil, bedacht zich en kwamtot de overtuiging dat het Sanatoriummoest liggen achter het dennenhout op den topvan den heuvel. Voorzichtig en met moeite trachtte zij naar boven te klauteren.

Na een paar schreden gedaan te hebben stond zij weer stil.‘Och, was het niet om die stinkende paardevijgen, dan deed ik geen stap verder,’

steunde zij. Zij had zich juist in veiligheid gebracht op een kleine oase te


103

midden van het spiegelgladde pad. Driftig trok zij den stok uit haar riem en wierphem in het bosch.

‘Ik wil je nooit meer voor mijne oogen zien, jij gek!’ riep zij boos uit. Zij tildehaar rok op en maakte zich klaar om met een grooten stap over te steken - naar devolgende oase.

Daar kraakte het door de dorre struiken. Het zacht gesuis van een paar skischoenen.De gestalte van een slank meisje in donkere skidracht, zonder muts op het kortkrullende zwarte haar, kwam het bosch uitglijden.

Zij greep in het voorbijgaan den stok, die aan een struik was blijven hangen, enstak hem aan mevrouw de generaal toe.

‘Hallo, hebt u dezen verloren? Staat u daarom hier midden op den weg?’ vroegzij, en zij keek mevrouw de generaal aan met een paar groote grijze oogen onderrechte, zwarte wenkbrauwen.

‘Is hij daar weer, dat galgenbrok? Ik had hem verzocht mij niet meer onder deoogen te komen. Gooi hem weg.’ Mevrouw de generaal zag vol ergernis naar denstok.

Het jonge meisje liet den stok in haar hand op en neer wippen.‘Het zou dom zijn dat mooie handvatsel weg te werpen. Het kan nog heel goed

gebruikt worden voor een parapluie,’ verklaarde zij.Mevrouw de generaal keek - eerst naar den stok - toen naar het jonge meisje, -

nam haar van onder tot boven op en knikte tevreden.


104

‘Zij is een verstandig meisje en een praktisch meisje. En vrij van nationale linten enborduursels,’ zei zij luid en helder. ‘Bij mijn ziel, zeker kan hij gebruikt worden vooreen parapluie.’ Mevrouw de generaal stak de hand uit naar den stok.

‘Waarom lacht u?’ vroeg ze een beetje scherp.‘Ik lach, omdat u mij met “zij” aanspreekt, precies als of ik een - hondje ben,’

lachtte het jonge meisje.‘Zoo! heb ik dat gedaan? Trek het je maar niet aan. Help mij liever den heuvel op.

Het is een afschuwelijke weg - voor mijn corpus.’Het jonge meisje zette de skischoenen dwars en mevrouw de generaal steunde

mopperend en brommend met al haar zwaarte op haren schouder.Zij bromde er over dat iemand ski kon gaan loopen zonder stokken mee te nemen,

en over haar zoon Otar, die haar dit lor van een stok present had gegeven, nu pas metKerstmis, omdat hij zich schaamde over den ouden prachtigen stok van zijn vader.

‘Want mijn zoon Otar is een dandy, weet u. Hij is -’Plotseling zweeg mevrouw de generaal. Zij keek aandachtig naar het profiel van

het jonge meisje.Eene herinnering uit het verleden doemde op voor hare oogen.‘Ik moet je ergens gezien hebben, kind. Lang, lang geleden,’ zei ze peinzend en

staarde in de verte.‘Nu, meer dan achttien jaar kan het niet zijn, want ouder ben ik niet,’ zei het jonge

meisje en glimlachte.


105

Maar, als dit u helpen kan, ik heet Anne-Karine Corvin. In ieder geval ben ik er zekervan, dat ik u vroeger nooit gezien heb, want ik kwam gisteren pas hier.’

‘Corvin, Corvin? Is dat je naam?’Mevrouw de generaal stond op eens stil. ‘Maar dan ben je de dochter van Mathias

Corvin op Naesby en van de lange sproetigeMalvina Lyskov. Zij kregen een dochtertoen zij al eenige jaren getrouwd waren.’ Mevrouw de generaal sprak meer tot zichzelve dan tot Anne-Karine. Mevrouw de generaal was er zich gewoonlijk niet vanbewust dat zij hare omgeving in haar geheimste gedachten inwijdde.

Zij schoof het jonge meisje een eindje van zich af.‘Dan komt het daardoor dat ik je zoo aardig vind, want dit wil ik je wel zeggen,

dat het louter toeval is dat je Malvina's dochter bent - en niet de mijne.’Anne-Karine keek mevrouw de generaal verbaasd aan. 't Was een zonderlinge

kennismaking vond zij.‘Mathias Corvin en ik, kind, kenden elkaar eens heel goed.’ Mevrouw de generaal

was met hare gedachten weer ver weg. Plotseling liet zij haar hand krachtig opAnne-Karine's schouder vallen. ‘Hoe kon hij toch de roodharige Malvina boven mijverkiezen!’ zei ze driftig. Maar even daarna klonk het - heel zacht:

‘Och neen, we moeten je geen onrecht aandoen, Mathias. Het zal de gaard welgeweest zijn die de


106

spaarduiten der Lyskovs noodig had. Bij mijn ziel, had de oude zich niet metboschspeculaties afgegeven - dan waren Matthias en ik - nu ja -’

Anne-Karine's bestaan kwam haar weer in de gedachte.‘Heeft je vader nooit over mij gesproken, over Rosa Borre?’Anne-Karine schudde het hoofd.‘Neen, neen,’ zei mevrouw de generaal. ‘Dat is juist iets voor Mathias Corvin.

Wat niet leven kan - moet sterven.’Anne-Karine zag haar lang aan; toen kwam er om haar jongen, beslisten mond

een zachte trek. Zij sloeg de armen om den hals van mevrouw Mogens.‘Ik houd van u omdat u van mijn vader hebt gehouden; want hij is de beste man

van de wereld,’ zei ze zacht.Mevrouw de generaalMogens was verbaasd en ook een weinig ontroerd. Zij klopte

Anne-Karine op den rug, met het kapotte zilveren handvatsel.Plotseling schoof zij haar van zich af.‘Wie heeft je opgevoed, kind? Mathias alleen? Malvina Lyskov stierf - ja, laat

eens zien - een twintig jaar geleden.’‘Daar ik dezen zomer eerst negentien word en ik zes jaar oud was toen moeder

stierf - zei Anne-Karine lachend.‘Gekheid, wie kan zich nu jaren en maanden precies herinneren! Vertel, kind.’


107

En Anne-Karine vertelde van haar kinderjaren op den grooten gaard, vrij van eenigendwang, - zonder ander toezicht dan dat der dienstmeisjes, - van het schoolgaan bijhaar oom, kapitein Mandt - haar besten vriend - naast vader.

Maar toen pakte mevrouw de generaal Anne-Karine bij den schouder.‘Frederik Mandt? Frederik - hel en duivel - Mandt? van wien zwager Barten de

zonderlingste histories vertelde? Opgevoed door Frederik Mandt! Lieve hemel, watmoet je een wonderlijke jonge dame ge worden zijn!’

Mevrouw de generaal lachte dat haar dikke wangen schudden.Anne-Karine ging recht vóor haar staan, met vlammende oogen:‘Wanneer u den gek steekt met oom Mandt - dien u niet eens kent - dan wil ik in

't geheel geen vrienden met u zijn!’Maar het gelaat van mevrouw de generaal bleef één groote glimlach.‘Zoo, zoo, wil je dat niet hebben! Lieve Heer, precies haar vader. Opstuiven als

buskruit, maar voor zijn vrienden een trouwe kameraad.’Zij streek Anne-Karine over de wang. ‘Och, dat onze lieve Heer mij gezegend had

met zoo'n kind in plaats van - nu - wij moeten allen een doorn in 't vleesch hebben.’‘Vader is nooit driftig,’ begon Anne-Karine strijd-


108

lustig, maar zij zweeg. Ze gevoelde dat ze vader niet behoefde te verdedigen.Mevrouw de generaal luisterde niet meer, maar staarde weer voor zich uit - en

dacht aan het verleden.Zwijgend liepen zij verder naar den top van den heuvel. De weg ging daar even

stijl naar beneden als aan de andere zijde, en dan weer naar boven, waar hetSanatorium lag.

Mevrouw de generaal stond opeens stokstijf stil en verklaarde dat 't nu genoegwas. Zij bedankte er voor om armen en beenen te breken.

Anne-Karine stelde van alles voor. Mevrouw de generaal bleef brommen. Eindelijkvond het plan van Anne-Karine om hare ski-schoenen voor slede te gebruiken, genadein hare oogen.

‘Maar ik moet toch iets hebben om op te zitten, kind. Kijk hier, snij eenige takkenaf.’ En mevrouw de generaal haalde een groot sportmes te voorschijn, waar van allesin zat, uit haar ruime tas, die zij, zichtbaar voor aller oogen, boven op haar japondroeg.

Anne-Karine sneed en sleepte takken boven op de skischoenen.‘Probeer,’ beval mevrouw de generaal en Anne-Karine moest op de takken gaan

zitten. Zij droegen haar uitstekend.Mevrouw de generaal tilde haar rok op, en legde hare beenen over de skischoenen.

De takken kraakten, toen zij haar goed gevulde persoon ontvingen. Zij


109

strekte twee stevige beenen in lichtgrijze kousen voor zich uit en stootte af.Langzaam maar zeker gleed zij naar beneden tot aan den voet van den heuvel. Zij

keek vroolijk naar Anne-Karine, die in volle vaart aan kwam springen.‘Maar, moeder, is u nu heelemaal dwaas'’ riep een scherpe stem van den top van

den volgenden heuvel.‘Daar hebben we zeker ‘de doorn in 't vleesch,’ dacht Anne-Karine en keek

omhoog.Daar stonden twee heeren. De eene slank met een bleek gezicht en donkere oogen

en een heel dun kneveltje. Hij liet zijn lorgnet op en neer slingeren aan zijn wijsvinger.Otar Mogens deed dit altijd. Was hij goed geluimd dan slingerde het lorgnet

langzaam en welbehagelijk, maar was hij uit zijn humeur dan draaide het lorgnet alsneller en sneller rond.

De andere was langer, breedgeschouderd, met een klein rond donker hoofd, metkortgeknipt haar, en heel even grijs bij de slapen.

Hij was gladgeschoren met een blauwe baardkleur om de kin, en had verstandigebruine oogen. Het was de advocaat, Paul Remer de vriend en raadsman van de familieMogens.

Mevrouw de generaal antwoordde niet; zij wierp slechts een scherpen blik naarde elegante gestalte met het lorgnet.

‘Vanmoeder kan je ook alles verwachten,’ zei OtarMogens verontwaardigd tegenden advocaat.


110

Maar advocaat Remer zwaaide met zijn hoed naar zijne oude vriendin.‘Bravo, mevrouw de generaal! Beter broodeloos dan radeloos!’ zei hij lachend.Toen wendde hij zich tot Otar met een fijn, even spottend glimlachje.‘Wanneer ieder zoo recht uit door de moeielijkheden van het leven wilde gaan als

je moeder, Mogens, - zou het leven heel wat gemakkelijker - en wij juristen zoudenheel gauw overbodig zijn.’

‘Zij maakt het leven van haar naaste omgeving toch waarlijk niet gemakkelijk,’antwoordde Otar bitter, ‘zij kon er toch wel een beetje om denken wat al of niet past- in mijne positie. U ziet toch zelf hoe mijne nichten, de gravinnen Vind, onder haargevaarlijke tong lijden, om niet van mijzelven te spreken.’

Advocaat Remer keek alsof hij er zich vroolijk over maakte.‘Verontrust je daar maar niet over, mijn lieve Mogens. Heb je niet opgemerkt hoe

populair je moeder hier al geworden is in deze paar dagen, niettegenstaande haar -dat stem ik je toe - eenigszins gevaarlijke tong.

‘En je eigen carrière is verzekerd. Als secretaris van buitenlandsche zaken ben jebestemd voor een der beste consulaten, zoo spoedig er een plaats vacant komt.’

De glimlach van advocaat Remer werd nog ondeugender en de bruine oogenwerden nog wat vriendelijker,


111

maar dat zag Mogens niet, want Remer liep reeds naar beneden om mevrouw degeneraal te helpen.

Hij bood haar zijn arm aan. Otar kwam achter hem aan. Mevrouw de generaalstelde Anne-Karine aan de beide heeren voor.

‘Corvin? Ik heb onlangs het genoegen gehad te correspondeeren over den aankoopvan een bosch met eene juffrouw Corvin - waarschijnlijk uw tante?’ vroeg advocaatRemer. ‘Het is de meest besliste dame, waar ik ooit mee te maken had. Je ziet dadelijkdat zij haar leven lang geregeerd en bevolen heeft.’

Hij wendde zich tot mevrouw de generaal en Otar.‘Hoor maar eens, is het geen ideaal van een zakenbrief: “Ik koop het Lonnbosch

wanneer ik het voor dien en dien prijs kan krijgen.” - Naam er onder, punt.’Allen lachten. Anne-Karine keek den advocaat aan met oogen, dansende van pret.‘Ja, zij houdt niet van lange brieven - mijne tante,’ lachte zij.‘Maar Mathias Corvin heeft geen andere zuster -’ begon mevrouw de generaal.

‘Au! je trapt op mijn voet, kind.’‘Doe ik dat? dat spijt mij!’ zei Anne-Karine doodonschuldig.‘In mijn vak leert men prijs stellen op dames die zich kort en krachtig uitdrukken,’

ging Remer voort. ‘Ik zou grooten lust hebben haar eens de hand te drukken.’


112

Anne-Karine bedacht zich een oogenblik. Toen stak zij hare hand uit naar denadvocaat.

‘Alsjeblieft,’ zei zij, ‘ik zelve ben - mijne tante!’Het duurde een oogenblik voordat de advocaat van zijne verbazing bekomen was.

Hij keek met belangstelling naar dit achttienjarige meisje dat op haar eigen houtjeeen bosch kocht.

‘Het was maar een klein zaakje en het geld kreeg ik van oom, toen hij zijn gaardverkocht. Bosschen zijn secuurder dan banken,’ zei Anne-Karine, rustig en als iemandvan ondervinding.

Paul Remer bleef praten met juffrouw Corvin. Advocaat Remer bezat eenwelsprekendheid, die zijn toehoorders deed luisteren zonder er aan te denken wat zijzelven van plan waren te zeggen. Het amuseerde hem zich aangenaam te maken bijdit jonge meisje dat naast hem liep, zich tot hem voorover boog en naar hem luisterde,met hare heldere verstandige oogen, terwijl zij af en toe een opmerking maakte, diebewees dat zij hem begreep.

Otar Mogens keek hem nieuwsgierig aan. Hij had nog zelden Paul Remer zichzooveel moeite zien geven voor een jonge dame, die nog zoo jong was; hij kwamweinig in damesgezelschap.

Otar was ook zeer beminnelijk tegenover juffrouw Corvin - de erfdochter vanNaesby-Gaard. Otar Mogens kende op zijn duimpje alle oude geslachten uit het land- er waren er waarlijk niet te veel.

‘Mijn zoon is onpartijdig; hij maakt aan ieder het


113

hof - zonder te letten op leeftijd of hoe zij er uitzien - als ze maar tot de hoogstekringen behooren - of in betrekking staan tot buitenlandsche zaken,’ was mevrouwMogens gewoon te zeggen; maar mevrouw Mogens zei zoo veel wat haar zoon nietaangenaam vond.

Otar vroeg juffrouw Corvin om haar aan de gravinnen Vind te mogen voorstellen.Neen, juffrouw Corvin wenschte niet aan de gravinnen te worden voorgesteld.‘Zijn dat die twee gekuifde dames die in hun vleesch zitten te pikken en die er

uitzien alsof alles leelijk smaakt? Neen, dank u, ik ben hier bovendien maar vooreen paar dagen om vader genoegen te doen. Hij is nog nooit in een sanatorium geweesten dacht dat het er prettig zou zijn. Neen, dank u, ik wil liever met uwemoeder samenblijven - en met den advocaat.’

‘De gravinnen Vind behooren tot de hoogste Deensche aristocratie. Ik ben zoogelukkig haar mijne nichten te mogen noemen,’ zei Otar stijf en wat beleedigd.

Dat iemand afsloeg te worden voorgesteld aan twee levende gravinnen ging zijnbegrip te boven. En - een Corvin moest toch de ware sociale begrippen hebben.Moeder had zeker weer haar mond voorbij gepraat.

Er bestond niet veel sympathie tusschen de gravinnen en hunne tante.De gravinnen hielden hun hart vast telkens als tante


114

Rosa haar mond opende en tante Rosa zei dat hare nichten haar deden denken aanscheermessen. Alles wat binnen hun bereik kwam, sneden zij aan flarden.

‘Zij houden ieder en alles voor den gek en dat doen ze niet eens met gratie; ze zijnhatelijk en scherp, foei!’ zei tante Rosa.

Otar praatte over den gaard Grim van zijn oom en Anne-Karine sprak met kennisvan zaken over bosch en land.

Maar in Peder Snilen stelde zij geen vertrouwen.‘Hij liegt iederen keer als ik hem ontmoet, en u kunt er op aan, wanneer menschen

liegen als het niet noodig is - dan liegen ze tienmaal erger wanneer zij iets te verbergenhebben,’ zei Anne-Karine wereldwijs. ‘Trouwens, je ziet het dadelijk als er iets nietin den haak is; mannen liegen zoo dom.’

Advocaat Remer kwam met mevrouw de generaal achteraan.Hij keek voortdurend naar de slanke jonge gestalte voor hem - met een even

weemoedige uitdrukking in zijne bruine oogen.‘Als wij tien jaar jonger waren,’ zeiden de oogen. Maar advocaat Remer wist niet

dat zij zoo iets zeiden.

Advocaat Remer had eene conferentie met mevrouw de generaal en Otar in de kamervan mevrouw Mogens. Hij deelde hun mee dat hij bericht had ontvangen van denplotselingen dood van Barten Mogens te Rome


115

en dat hij, advocaat Remer, het testament in bewaring had. Barten Mogens lietGrim-Gaard en al zijn verdere bezittingen, die evenwel zeer achteruit gegaan waren,na aan den zoon van zijne zuster, Nils Barten Mogens Petersen, die op zijn tiendejaar ouderloos was geworden en door mevrouw Mogens was opgevoed - totdat hijnu twee jaar geleden naar zee ging. Maar slechts op voorwaarde, dat Nils zich alleenMogens zou noemen en zelf op Grim-Gaard ging wonen. Want Barten Mogens waser langzamerhand achter gekomen dat Peter Snilen vingers had, waaraan wel eensiets bleef hangen. Wilde Nils die voorwaarden niet aannemen, dan zouden gaard enlanderijen verkocht en verdeeld moeten worden tusschen de erfgenamen.

Otar was bitter teleurgesteld.Met groote stappen liep hij de kamer op en neer. Het lorgnet draaide vervaarlijk

snel aan zijn wijsvinger. Hij had beleefdheden bewezen aan oom Barten, die hijgewoonlijk bewees aan hooggeplaatste personen, hij had zich verveeld bij concerten- om oomBarten genoegen te doen, zelfs was hij, ter eere van oomBarten, acht dagenlang vegetariër geweest. Grim-Gaard stond in zijne toekomstplannen als een zekeresolide achtergrond.

En nu had oom Barten hem eenvoudigweg zijn rechtmatig eigendom ontnomenom het te geven aan Nils, dien hij zich niet anders kon voorstellen dan als een verlegenjongen, die op zijn nagels beet. Dat deed Nils trouwens nog. En die zou nu het geslachtMogens moeten vertegenwoordigen.


116

Otar wierp zich in zijn leunstoel. Hij stak een sigaar op; hij moest er rustig overdenken wat hem te doen stond. Hij wist heel goed dat de toekomstige eigenaar vanGrim-Gaard anders beschouwd zou worden door de wereld waarin hij leefde dan dearme secretaris van buitenlandsche zaken, - al was hij dan ook de zoon van generaalMogens en de protégé van den minister.

Een rijk huwelijk? Natuurlijk. Maar wie? Misschien die domme gans met schellestem en gefriseerde haren - en een half millioen! Neen, Goddank! Zoo diep behoefdehij niet te vallen. Die arme luitenant, die hare zuster trouwde, was een afschrikkendvoorbeeld.

Eene van de gravinnen? - Die hadden niet genoeg. - Nu - het had nog geen haast.Het volgende seisoen bracht nieuwewaar op demarkt. Trouwens, hij had de gravinnenvandaag schandelijk verwaarloosd; hij moest toch oppassen dat die blonde doktergeen veld won.

Otar Mogens sloeg met zijn langgenagelde pink de asch van zijn sigaar. Hij stondop en bracht voor den spiegel zijn toilet in orde.

Maar de kleine Corvin?Naesby-Gaard was niet te verwerpen en zeker zou zij alles van oomMandt erven;

dat zou een aardig duitje zijn.Mooi was zij eigenlijk niet, maar wat een houding; er zat ras in haar gelaat en de

naam mocht genoemd worden.Doch haar optreden had iets origineels, haast zou


117

hij zeggen wat driest, iets wat hem aan zijne moeder deed denken. Nu ja, dat zou erwel uit te krijgen zijn Zij zou heel goed bij hem passen; als hij zorgde niet te ver tegaan, kon hij zich altijd terugtrekken. In ieder geval zou zij een statige, gedistingeerdevrouw worden.

Otar Mogens ging naar beneden met het vaste voornemen zijn beste beentje vóórte zetten bij de kleine Corvin.

Het bridgespel was in vollen gang.De woede van het bridgespel heerschte over heel het Sanatorium. Overal werd

bridge gespeeld, in den salon, in de rookkamer, op de kamers na elven - fluisterenden op pantoffels.

Slechts advocaat Remer, mevrouw Mogens en de twee gebroeders Nibbe wildenniets van het nieuwe spel weten en speelden hombre.

Maar vandaag liet mevrouw de generaal op zich wachten; zij had brieven teschrijven.

De twee spichtige gravinnen stonden voor het raam en toonden aan het gezelschaptwee gelijke donkerblauwe ruggen en twee gelijke blonde achterhoofden, en deknappe blonde dokter draaide om haar heen en koesterde zich in den glans van harengravinnetitel.

Zij wachtten ook op den vierden man, Otar Mogens. Anne-Karine werduitgenoodigd bridge te spelen. Zij bedankte; zij speelde geen bridge. Alle jongedames, die dezen winter voor 't eerst het bridgespel hadden geleerd, kekenAnne-Karine medelijdend aan, alsof zij gezegd had dat zij lezen noch schrijven kon.


118

‘Juffrouw Corvin wil misschien wel de plaats innemen van mevrouw Mogens aanonze hombretafel,’ zei advocaat Remer half schertsend.

Maar hij was in 't geheel niet verbaasd, toen Anne-Karine kalm antwoordde: ‘Ja,gaarne,’ en zitten ging.

Al de jonge dames, die pas dezen winter geleerd hadden bridge te spelen - maardie geen flauw begrip van hombre hadden en het beschouwden als een spel voorhunne vaders en ooms, keken nuweer naar Anne-Karine, maar nu niet metmedelijden.

Paul Remer's vroolijkheid nam voortdurend toe onder het spel en hij knikteAnne-Karine tevreden toe.

‘Ik geloof, dat u van alle markten thuis zijt,’ zei hij goedkeurend.‘Ja, ik ben een oude vos,’ zei Anne-Karine lachend. ‘Trouwens, de grootste domkop

kan leeren kaartspelen,’ ging ze bescheiden voort. ‘Vader zegt dat de twee domstedames, die hij ooit ontmoette, flinke kaartspeelsters waren.’

‘Daar heeft de juffrouw gelijk in. Ik had eene huishoudster....’ lispelde de dikstebroeder Nibbe, die nooit zijn volzinnen voltooide.

Onderwijl zat mevrouw Mogens boven en schreef aan haren lieven pleegzoonNils.

Dat Barten Mogens aan Nils zijn bezittingen had nagelaten, kwam voor een goeddeel omdat hij Otar te goed had leeren kennen. BartenMogens had Otar meegenomenop reis, alleen om hem te bestudeeren en BartenMogens was tot de slotsom gekomen-


119

dat iemand als Otar zich zeer zeker niet zou begraven in de bosschen van Grim-Gaard.Toen trad Barten Mogens in briefwisseling met zijne schoonzuster Rosa - en

schoonzuster Rosa had uit de volheid van haar warm en eerlijk hart gesproken engeschreven zonder eenige bijoogmerken - en daarna besloot Barten Mogens Nils -dien hij nu beschouwde als het non plus ultra van een jong mensch en als gekniptvoor landheer, - tot zijn erfgenaam te maken.

En Barten Mogens was tot de overtuiging gekomen dat Grim-Gaard dan alleenbeter bestuurd zou worden als de eigenaar er zelf woonde.

Mevrouw de generaal was zeer verbaasd geweest toen zij het hoorde. Zij begreepvolstrekt niet dat zij eenigen invloed had uitgeoefend op het besluit van zwagerBarten. Het deed haar oprecht leed om haar zoon; maar zij troostte zich met degedachte dat Otar wel spoedig een consulaat zou krijgen en een rijk huwelijk zoudoen. Mevrouw Mogens zag altijd en overal een stukje blauwen hemel, al was delucht nog zoo bewolkt. Zij gevoelde niets voor Grim-Gaard. De gaard stond altijdin hare herinnering als de ongezelligste oude bouwval, dien zij ooit zag. Zij begreepniet, dat niettegenstaande zijne teleurstelling vooral voortkwam uit eigenbelang, hijtoch wel een zwak had voor den ouden gaard. Dat begreep zijne moeder niet.

En zij was zoo blij voor Nils. Het zeemansleven was heel mooi zoo lang je jongwas, maar zij vond


120

het beter haar lieve Nils in een veilige haven te weten.‘Wanneer hij nu maar niet bedankt voor de erfenis om op zee te kunnen blijven;

dat zou juist iets voor hem zijn,’ dacht mevrouw de generaal hardop terwijl zij depen over het papier liet glijden.

‘Grondeigenaar Nils Mogens van Grim-Gaard - afgebeten nagels en getatoueerdehanden. O hé, o hé!’

En mevrouw Mogens lachte dat de kanten slippen van haar kapsel op de witteharen als zomervogels om haar hoofd fladderden.

Toen schreef zij aan haar lieven Nils en schilderde hem al de heerlijkheden vanhet leven op een gaard in de schitterendste kleuren af.

Zij wenschte hemmet een oprecht hart geluk en verzocht hem zoo spoedigmogelijkthuis te komen.

Toen stak mevrouw de generaal haar lange roode tong uit en bevochtigde daarmeede enveloppe, streek er met haar vuist over heen en ging met den brief in de hand dekrakende trap af naar beneden.

Nils Barten Mogens Petersen lag juist met ‘de Röo’ van Drammen in Cardiff en wasbezig kolen te laden toen hij de brieven van mevrouw Mogens en van den advocaatRemer ontving.

Nu zat hij op zijn kist, met de brieven uitgespreid op de knieën, en staarde verlegenuit zijne twee blauwe kinderoogen.


121

‘Hm, hm,’ zei hij en streek met zijn linkerhand door het lichtbruine haar. Op den rugvan de rechterhand was een hart, met een pijl er door, getatoueerd en daarboven denaam ‘Violette’, een oude vlam van Nils.

Nils had toen nog geen ervaring genoeg om te weten hoe gevaarlijk het is vooreenman - en vooral voor een zeeman - om den naam van ééne vrouw zoo te schrijvendat die nooit meer uitslijten kan.

‘Ben je dwaas,’ had stuurman Hanan gezegd, ‘je kan toch niet verwachten, dat zeallemaal Violette zullen heeten.’

Toen had Nils zich geërgerd, maar nu was de ergernis vrij wel weg. Nu had hij erspijt van en deed zijn best zijne hand te verbergen of zoo te wenden, dat slechts zijnenaamletters te zien kwamen; dat was minder gevaarlijk.

Nils dacht met schrik terug aan het leven aan den wal. Hij herinnerde zich departijen bij tante Rosa aan huis, waar je altijd met je ellebogen in de war zat en waarje, hoe je ook oppaste, op een sleep trapte; hij dacht aan de lastige hooge boordenen de kleêren die bij de minste beweging kraakten, en aan de eeuwige vermaningenvan neef Otar om niet zoo op je nagels te bijten.

Hé, neef Otar, die altijd was om door een ringetje te halen en die zooveel tijd voorzijn toilet noodig had.

Nils zuchtte.Het had hem zoo'n veilig gevoel gegeven dit alles achter den rug te hebben, en als

een nachtmerrie stond


122

dat leven van vroeger weer voor hem. Maar eén ding hielp, hij zou heer en meesterop Grim zijn en dan behoefde hij geen partijen te geven.

Nils ging zijn nood klagen aan den stuurman en de stuurman zei, dat volgens deschrift ieder zijn kruis moet opnemen als het den Heer welbehagelijk was, al moesthij dan ook aan den wal wonen.

Maar nadat de stuurman beide brieven grondig gelezen en herlezen had, begon hijeen anderen toon aan te slaan en zei vol wereldwijsheid dat Nils een bl.... gelukkigekerel was.

‘Je krijgt een zee van geld en je kunt iederen dag wel een nieuwen zijden zakdoekkoopen,’ zei hij. Zijden zakdoeken gedrenkt in Florida-water waren stuurmansHanansgrootste zwak.

Toen ook de kleine dikke kapitein Svaland zei dat hij Nils een buitengewoongelukskind vond, begon Nils langzamerhand de dingen wat lichter in te zien.

Eenige dagen daarna vertrok Nils naar huis, met de belofte van den kapitein envan de geheele bemanning om hem na iedere reis te komen opzoeken en met tweeflesschen Florida-water als herinnering aan stuurman Hanan.

Het was een koude avond met helderen maneschijn in het begin van Frebuari.Waar men het oog wendde lagen witte velden en witte bosschen en zag men de

kleine schitterende licht-


123

jes van de gaarden aan beide zijden van de Lonna en van de verspreide huizen op deheuvels.

Met een schel gefluit kwam de locomotief binnen, zuchtte en steunde, rukte aande wagens, liet ze even stilstaan, en gleed verder in den winternacht het noordentegemoet. De sneeuw kraakte onder de laarzen der beambten, diemet hunne zwaaiendelichten heen en weer liepen - om zich zelven en de goederen zoo gauw mogelijk inveiligheid te brengen. De reizigers werden in de meegebrachte ijskoude pelsen envoetenzakken gepakt. Eén voor één zetten zich de sleden in beweging, de bellenklonken, het snerpte en kraakte onder de sleden.

De sleden gleden den heuvel af naar het dal en verdeelden zich daar; die inzuidelijke richting gingen links; die naar het noorden rechts.

Eéne groote slede reed recht door, langs een smallen boschweg, die naar benedennaar de Lonna voerde; een ouderwetsche slede met een aâmborstig paard er voor.

In de slede zaten twee beerenpelzen die mevrouw Mogens en haar pleegzoonverborgen. Achterop zat de oude knecht Josias.

Mevrouw Mogens vroeg naar Peder Snilen en den toestand op Grim-Gaard.Josias antwoordde, zooals zij in deze buurt gewoon zijn, voorzichtig, met weinig

woorden, terwijl hij gedurig met zijn groote wanten een druppel van zijn neus veegde.


124

Nils zei niets.Wollig en wit stonden daar bosch en struikgewas, maar toen zij langs de Lonna

reden begon het meer te sneeuwen en zwegen ze alle drie.‘Dáár ligt Grim-Gaard,’ zei Josias en wees naar twee flauwe lichtjes aan den

tegenoverliggenden kant.Mevrouw de generaal en Nils keken er zwijgend naar.Plotseling wendde mevrouw de generaal het hoofd om.‘Is de pachter een eerlijke man?’Josias antwoordde niet.‘Je weet zeker nog niet, dat Peder Snilen nu weg gaat? Grim-Gaard krijgt een

nieuwen meester,’ ging mevrouw de generaal voort.‘Neen, maar,’ zei Josias nu met ongewone vlugheid.‘Wie zou dat wezen?’ vroeg hij even daarna. Mevrouw de generaal vertelde hem

dat de jonge heer in de slede de nieuwe eigenaar was, en Josias boog zich vooroveren keek Nils ongegeneerd in 't gelaat.

‘Is Peder Snilen eerlijk?’ vroeg mevrouw de generaal verder.‘Och, daar weet ik niets van,’ zei hij langzaam en voorzichtig.‘Dank je, ik geloof dat ik het nu welweet,’ zei mevrouw de generaal glimlachend.‘Nu is het zaak om hem zoo gauw mogelijk te doen vertrekken,’ dacht mevrouw

de generaal hardop.‘O, hij zal zelf wel maken dat hij weg komt,’ antwoordde Josias.Doch mevrouw de generaal keek peinzend naar de


125

twee kleine lichtjes - het toekomstige tehuis van haar lieven Nils.

Eerst dienzelfden morgen had Peder Snilen bericht ontvangen van de komst vanmevrouw de generaal. De brieven werden niet geregeld bezorgd op Grim-Gaard; zijkwamen zoo nu en dan eens met den bierwagen of den melkjongen of met een ofandere welwillende ziel.

Wat een drukte en beweging was er dien dag in het huis geweest. De huishoudstervan Peder Snilen, manke Lisa, had geschuurd en gekookt en gebraden, had het heelehuis door gehinkt al rinkelende met de sleutels en smijtende met de deuren.

Nu was zij bezig in de kleine smalle eetkamer, met de groote ronde tafel en detwee groote kasten, waar in lang vervlogen dagen het zilverwerk werd geborgen. Zijdekte de tafel voor mevrouw Mogens en den heer, die haar vergezellen zou.

Alles aan manke Lisa was scheef. Haar hoofd, schouders, neus, mond. Ja zelfs hetpiekerige zwarte haar was aan den éénen kant van haar hoofd veel dikker dan aande andere zijde. Alleen de oogen waren niet mismaakt. Het waren domme, goedige,donkerblauwe oogen met witte oogharen en wenkbranwen.

Zoo zag de huishoudster van Peder Snilen er uit. En de menschen op Grim zeidenonder elkaar dat Peder Snilen wel wist wat hij deed toen hij haar in


126

zijn huis nam. Want manke Lisa's hersens waren zwak en niemand sloeg acht op watzij vertelde.

Hij was, sedert het bericht van den dood van Barten Mogens, zeer kwaadaardiggeweest. Niet dat hij bang was dat zich een nieuwe eigenaar op Grim-Gaard zouvestigen. Daarvoor was de gaard gelukkig te vervallen en eenzaam, en bovendienhad Peder Snilen zijn contract tot den herfst. Maar men kon nooit weten en hij hadnog maar een paar jaren noodig. Werd hij nu niet in zijn bedrijf gestoord, dan konhij juist de twee laatste jaren den grond nog wat meer uitputten dan hij al gedaanhad. Een paar jaar nog en hij zou in staat wezen zijn vaders gaard terug te koopen.

Wat zou die oude vrouw hier komen doen? En de heer die mee zou komen, zoudat die advocaat zijn? De nieuwe eigenaar zwierf op zee; die kon het onmogelijkwezen.

Nu goed, hij zou precies zooveel vertellen als hij verkoos, niets meer. Het boschwas geheel verwaarloosd; hij had er van getrokken wat hij kon, maar daar zou hijwel een oorzaak voor weten op te geven.

Peder Snilen stond voor het raam en keek met half toegeknepen oogen in dendonkeren nacht naar een kleine zwarte stip langs de Lonna, die groot en grooter werd.Eindelijk was de vorm duidelijk te onderscheiden en de slede reed ten slotte dengaard op door het houten hek.

‘Twee,’ zei Peder Snilen kwaadaardig.


127

Een oogenblik daarna opende hij de buitendeur voor mevrouw Mogens en Nils.

Mevrouw Mogens had gegeten.Weldoorvoed en tevreden lag zij achterover in haar stoel en praatte met manke

Lisa, die druk bezig was met haar vaatwerk en antwoord gaf, met haar rug naarmevrouw Mogens gekeerd.

‘Zij is een schaapskop,’ zei mevrouw de generaal overluid.‘Wat blief?’ vroeg Lisa en stond stil.‘Doe je werk maar, mijn engel,’ knikte mevrouw de generaal vroolijk en lei hare

mollige handen op den armstoel.Nils stond bij het raam. Het viel hem hier niet mee.Manke Lisa strompelde weg.‘Nu, hoe staat het je hier aan, Nils?’ vroeg zijne tante.‘Afgrijselijk,’ antwoordde Nils.Peder Snilen kwam met een deemoedig schaapachtig, gezicht, buigend binnen.

Hij begon te vertellen dat de gaard moeielijk te onderhouden was, hoe schraal enmager de akkers waren, hoe kostbaar het was door den velen mest, dien men moestgebruiken, wilde men er nog iets uithalen. Hoe men den gaard door en door moestkennnen - wilde men niet met verlies werken. Van het bosch viel den eersten tijdniets te


128

halen. Mijnheer Mogens had er grof in omgehouwen.Peder Snilen sprak uitsluitend tot mevrouw Mogens en wierp slechts nu en dan

een wantrouwenden blik naar Nil's breeden rug.Mevrouw de generaal zat in gedachten verzonken en zag over Peder Snilen heen.‘Hij heeft, bij mijn ziel, gestolen en niet weinig ook. De hemel magweten hoeveel,’

sprak zij luid en duidelijk voor zich heen.Peder Snilen zette nu zijn oogen wijd open. Hij trad een stap achteruit en werd

zoo mogelijk nog witter. Hij keek naar het rustige gelaat van mevrouw de generaalen zweeg.

Mevrouw de generaal zag hem weer aan.‘Verder mijn vriend, verder,’ zei ze kalm, onbewust dat zij hardop had gedacht.Nils had zich omgekeerd en stond wijdbeens, met de handen in de broekzakken

te lachen, waarbij hij zijn groote witte tanden liet zien. Maar Peder Snilen had zijnebezinning verloren en al buigende ging hij achterwaarts de deur uit.

‘Ik begrijp nu van wien Otar zijn aanleg heeft voor diplomatie,’ zei Nilsgoedkeurend. ‘Na dit salvo zal hij zijn buik wel vol hebben’.

‘Zijn buik vol hebben? Vind-je dat een uitdrukking, die past in den mond van denvertegenwoordiger van 't geslacht Mogens, mijn lieve Nils!’ zei tante Rosa, op dentoon van haar zoon Otar, met een ondeugenden blik. ‘Maar begrijp je waarom dieslungel wegliep?’


t.o. 128


129

‘U is een wonderlijke ziel, tante Rosa,’ zei Nils lachend en streek haar over haargevulde wang.

Tante Rosa greep de hand en streelde die. Het was deze zelfde breede, ruwe handover haar wang, die den weg had gevonden naar de plaats in tante Rosa's hart, dieeigenlijk aan haar zoon toekwam, maar Otar liefkoosde zijn moeder nooit; dat vondhij burgerlijk.

‘Hé hé hé,’ geeuwde tante Rosa.‘Zou het niet beter zijn om naar bed te gaan, tante Rosa?’‘Dat voorstel is niet kwaad, mijn jongen, roep de schoonheid maar,’ zei mevrouw

de generaal en geeuwde opnieuw.Lisa kwam binnen met een gladgeschuurde keukenlamp in de hand, om hen naar

boven te geleiden.Zij gingen door de groote huiskamer, waar in de schuinte van iederen hoek een

sofa stond, om de kamer kleiner te doen lijken. Daar stond ook de dikbuikige kachelmet kromme pootenmidden op den vloer. Zij had den geheelen dag haar best gedaan,maar de kamer was nog ijskoud.

Zij gingen door de zoogenaamde ‘zalen’, waar de muren waren beschilderd metverbleekte dikke nimfen, die erg onbeschaamd wandelden rondom de scheeveGrieksche tempels, en waar aan het plafond wanstaltige engelen zweefden, wuivendemet druiventrossen. Alles vervaardigd in lang vervlogen dagen door een dorpsgenie,die gekomen was om de schuren te schilderen.

Zij gingen verder de krakende trap op, door een


130

gewelfde gang, waar het naar appelen en mest rook, en toen kwamen zij in de eenigepresentabele logeerkamer van het huis.

Twee groote ledikanten met witte gordijnen stonden tegenover elkaar en zagen eruitlokkend uit.

‘'t Is hier, bij mijn ziel, heerlijk. Daar heb je eer van, melieve,’ prees mevrouw degeneraal welwillend Lisa. ‘Waar is de kamer voor den jongen mijnheer?’

Lisa wees met haar rooden wijsvinger naar het grootste ledikant.‘Hij moet dáárin, hij is wat grooter,’ zei ze trouwhartig.‘Moet hij hier slapen, in dezelfde kamer? Hemel, dat is als in 't paradijs,’ riep

mevrouw de generaal lachend uit, en liet zich op een stoel neervallen. Nils keekverlegen.

‘Ja, we hebben geen andere kamer voor zulke grootelui,’ zei Lisaverontschuldigend. ‘Maar 't is je eigen schuld, waarom liet je het niet vroeger weten,’- zei ze en gaf mevrouw de generaal een por met haar elleboog.

‘Daar heb je, bij mijn ziel, gelijk in, mijn kind. Kwaad kan het niet,’ zei mevrouwde generaal lachend. ‘Nils en ik hebben elkaar al in diverse costuums gezien, is 'tniet zoo, mijn jongen?’

Haar jongen mompelde iets onverstaanbaars.‘Goed, dan gaan wij nu te bed. Goeden nacht Lisa. Breng mij morgen vroeg een

kan met warm water, en een kop koffie is ook niet kwaad.’


131

‘Ja, ja, scheerwater,’ zei Lisa glimlachend en hinkte de kamer uit.Daar was op eens in Lisa's hersens iets wakker geworden. Zij zag de vrouw van

den dominé rond en vriendelijk in bed liggen, met een nachtmuts op en in eenrose-flanellen nachtjapon, en de dominé stond in zijn hemdsmouwen voor den spiegelen prees de kleine Lisa, die hem altijd zoo precies op tijd scheerwater bracht.

Ja, dat waren toen goede tijden, zei Lisa glimlachend in zich zelve, toen zij de trapafstrompelde om naar haar eigen kaal, koud kamertje te gaan. Tien minuten daarnalag Lisa met open mond te snorken.

‘Denkt ze, dat ik of dat jij scheerwater noodig heeft?’ vroeg mevrouw de generaal.‘Ik denk dat onze baarden in hetzelfde stadium verkeeren, mijn lieve Nils.’

Tante Rosa nam haar muts van 't hoofd en knoopte haar japon los. Dat was hetwerk van een oogenblik, want er waren geen verborgen haakjes of overtolligesluitingen te vinden.

De voorhang viel.Mevrouw de generaal Rosa Mogens droeg de pijpen van den generaals-pantalon,

met breede roode streepen, bij de knieën afgesneden.Nils zat verlegen op een stoel en wist niet waar hij kijken zou. Hij maakte geen

aanstalten om zich te ontkleeden.Mevrouw de generaal stond met den rug naar hem toe en poetste hare tanden.


132

‘Ik raad je aan, Nils, om half gekleed in bed te gaan liggen, dat doe ik ook. De dekenszijn natuurlijk vochtig.’

Nils moest toch eens even tersluiks kijken. ‘Ha, ha?’ schaterde hij. Tante Rosa inde witte nachtjapon, waar de uniformbeenen onderuit kwamen, was een al te dwaasgezicht.

‘Lach je om de beenen van je oom zaliger? Prachtig zijn ze, mijn jongen. Ze hebbenje tante Rosa menige verkoudheid - en lastige rokken bespaard.

Marsch, in bed, Nils! Nu draai ik je weer mijn anderen kant toe.’Tante Rosa zette het tandenpoetsen voort en Nils begon langzaam boord en das

los te maken.Mevrouw de generaal stapte in bed en legde zich terecht tusschen de zware dekens.En Nils moest zijn toilet voleinden onder de wakkere oogen van zijne tante.Toen blies mevrouw de generaal het licht uit en zei goeden nacht, bad hardop het

‘Onze Vader’, en een klein extra gebed voor haar twee jongens, en sliep dadelijk in.Half in slaap hoorde Nils den wind gieren en huilen in den grooten schoorsteen

en het snorken van tante Rosa. Hij droomde dat hij met de ‘Röo’ van Drammen opde Noordzee was en gevoelde zich gelukkig.

Doch beneden in zijne kamer zat Peder Snilen en snuffelde in zijne oudeblauwgeverfde kast. Hij las en


133

verbrandde papieren en wierp zich eindelijk tegen den morgen gekleed in bed.Toen Nils ontwaakte zat tante Rosa voor den spiegel, met haar armen, voorzien

van roode zelfgebreide moffen, in de hoogte, bezig haar haar op te maken.Zij praatte hardop.‘Mathias moet hem onderwijzen. God geve dat hij hem hebben wil. De jongen

weet niets; hoe moet hij anders een goed landbouwer worden? En hij moet trouwen,dat moet hij, en dan word ik nog grootmoeder van een kleinen zwartharigenMathias.’Tante Rosa lachte zacht. ‘Och ja, de Heer bestuurt toch alles ten beste,’ zuchtte zijgelukkig. In hare verbeelding zag zij den kleinen Mathias vóor zich.

‘Goeden morgen, tante Rosa, waar hebt u het zoo druk over?’ vroeg Nilswantrouwend. Hij twijfelde er niet aan of hij was die jongen, die niets wist.

‘Goeden morgen, Nils, ik ben bezig mijn haar op te maken,’ zei tante Rosa heelkalm. ‘Hoe heb je den eersten nacht in je nieuwe huis geslapen?’

‘Ik heb gedroomd dat ik thuis was, aan boord,’ zei Nils gedrukt.‘Zoo, zoo, mijn jongen.’ Tante Rosa stond op en zette zich neer op den rand van

Nils' ledikant. Zij streek liefkoozend hare vingers door zijne haren.‘Zie de dingen niet al te donker in, aan iedere zaak is ook een lichtzijde. Daar moet

je altijd aan denken. Ik zal advocaat Remer raadplegen en hem voorstellen om je inde leer te doen bij den eigenaar


134

van een grooten gaard. Ik zal vragen aan - - -’‘Scheerwater, 't is tijd, want de dominé kreeg 't ook om acht uur,’ brak manke Lisa

tante's woorden af.Zij kwam binnen met een dampende groene kan met opgelegde versiersels en

metalen deksel.‘Maar ben je nou al op, Rosa! Ik moet nog voor de koffie zorgen.’En Lisa verdween met ongelooflijken spoed. Mevrouw de generaal lachte

vriendelijk.‘Daar heb je nu onze nieuwe vriendin, Lisa, die zoo familiaar met ons omspringt;

is zij niet een van de lichtzijden van Grim, zoo'n door en door goed mensch?’Nils glimlachte; en toen Lisa terug kwam met geurende koffie en een bord vol

kerstkoeken met knappende randjes, begon Grim-Gaard er voor Nils wat vroolijkeruit te zien.

Groot en rond stond demaan boven de Naesbyvelden, waar, op de heuvels, de dennenzich nederbuigen, zwaar van sneeuw.

Aan den zoom van het bosch strekten de jonge berken hunne polypachtige armenuit. Boven de berken, op een heuvel, stond het Naesby-huis, lang en verweerd - metzware mutsen van sneeuw op - en met twee rijen vensters, die lange strepen lichtwierpen in den kouden winternacht.


135

Met het schijnsel uit de vensters vermengde zich het licht der maan; verderop voerdezij alleen heerschappij.

Het groote vierkante gaardplein stond vol sleden en rijtuigen, alle met de lemoenenin de hoogte, om meer plaats te laten. In stallen en schuren waren de paarden, enkoetsiers en stalknechts liepen met hunne lantaarns heen en weer, terwijl de paardentrappelden en hinnikten van ongeduld.

Telkens wanneer de groote deur openging viel er een bundel lichtstralen van binnenover de stoep en drong de dansmuziek naar buiten.

Er werd een bal gegeven op Naesby-Gaard.In het kantoor, met de paardenharen stoelen en de speeltafels, hing een dikke grijze

tabakswalm.Gelach en scherts klonk tot hier door terwijl de kaarten op de tafel klikten, de

kaarsen flikkerden en de lepels in de toddyglazen der oude heeren rinkelden.In de nieuwe zaal werd gedanst.Klein en bruin, met grijs krullend haar, stond de gastheer, met zijn prettigen,

goedigen glimlach, te praten met de vrouw van den Prest, die er warm en verhituitzag, alsof zij pas bij het keukenvuur vandaan kwam. Zij antwoordde verstrooidnu en dan en hield onderwijl hare dochters in het oog.

Op de sofa, tusschen twee vensters, had de oude kapiteinMandt zijn weldoorvoedegestalte neergevleid. Hij leunde achterover in zijn leunstoel, de beenen voor zichuitgestrekt. Zijn meerschuimen pijp lag naast hem op de sofa.


136

Anne-Karine had hem gesmeekt nu eens niet te rooken in de danszaal; maar geheelscheiden van zijne pijp kon hij niet.

Zijn groot goedig gezicht, met den scheeven, rooden neus, zag er feestelijk uit enhij sloeg zich op de knieën en lachte luid wanneer hij iets vermakelijks zag.

Onder de bescherming van kapitein Mandt - met haar dunne witte hand in de zijne- zat in een leunstoel, met een sjaal over hare beenen, Sofie Bersin, de pleegdochtervanNaesby-Gaard. Het blonde hoofd voorover gebogen, keek zij, met een smartelijkentrek in de ernstige grijze oogen, naar de dansenden. Een vermoeide uitdrukking lagop haar gelaat.

Kapitein Mandt zag het; hij drukte de teêre vingers zoo voorzichtig als waartoehij in staat was.

‘Trek het je maar niet aan, mijn kleine kanarie. Dansen, zie je, is het armzaligstewerk dat er bestaat, je hebt er geen hoofd en je hebt er geen hart voor noodig, alleenmaar een paar... hum. Wat ik zeggen wou - je hebt er niet bij te denken - zooals bijvoorbeeld bij 't bezigue spel.’

Oom Mandt en Sofie vermaakten zich bijna iederen avond met dit spel.‘Maar om er eens naar te kijken, dat is aardig. Hel en duivel! Kijk toch eens naar

Benserud, Sofie, kijk, kijk.’En oom Mandt wees met zijn dikken vinger naar den kleinen, ronden

zaakwaarnemer die hun juist voorbij danste met de magere dochter van den Prest.Sofie


137

keek er naar met twee groote schitterende oogen en hield oomMandt's groote roodehand trouwhartig in de hare.

Langs de muren der zaal zaten de oudere dames in zwart zijden japonnen en hieren daar een licht toiletje - ééne van die steeds zitten bleven. Onder de muziek vanhet stedelijk orkest dwarrelden de dansenden dooreen.

Eenigen met begrafenisgezichten, alsof zij een zwaren plicht vervulden.Enkelen vroolijk, zonder op muziek of maat te letten. Anderen weer sierlijk en

voorzichtig, er zich van bewust dat zij de aandacht trokken.Sommige huisvaders waagden nog een dansje met een corpulente dame of een

jong meisje, waar geen vraag naar was.‘Vader, dans met mij.’De dochter des huizes, slank en lenig, met blozende wangen en blijde oogen, stond

voor Mathias Corvin en lei haar hand smeekend op zijn arm.Hij streek zacht over haar korte zwarte krullen en schudde het hoofd.‘Te oud en te stijf van beenen, kleine Kari; ik durf niet meer te dansen.’‘Ach toe, vader.’‘Je moet het doen, Corvin, het gaat wel,’ zei de vrouw van den Prest.Mathias Corvin spartelde nog wat tegen, maar even daarna danste hij met Kari.


138

Het eene na het andere paar bleef staan om naar vader en dochter te zien.De vader klein en stijf en grijs, de dochter lang en buigzaam, met al de warme

kleuren der jeugd, maar beiden met dezelfde sterk sprekende gelaatstrekken van hungeslacht.

Allen keken naar hen; niemand bemerkte dat er nieuwe gasten waren gekomen -nakomers, die een langenmoeilijken weg haddenmoeten afleggen. 't Was een forschedame in zwart satijn met wit haar en warme blauwe oogen, een elegant jong menschmet een lorgnet, een lang heer zonder baard en bruine oogen en een jonge, blondereus die zijn hand trachtte te verbergen - en met zijn figuur verlegen was.

De pas aangekomenen bleven in de open deur staan.‘Och, lieve Heer, wat is hij nog knap,’ zei de oude dame met luide stem.De gasten, die vooraan stonden, maakten plaats voor haar.De muziek zweeg; de nieuwe gasten begroetten den gastheer en zijne dochter.‘Daar zijn heel wat dagen voorbij gegaan sedert wij elkaar zagen, Mathias Corvin.

Ik dank je dat je ons hebt uitgenoodigd hier te komen,’ zei mevrouw de generaalMogens aangedaan.

Zij schudde krachtig de hand van haren gastheer.Mathias Corvin zei niets. Hij beproefde te spreken, maar kon slechts zacht zeggen:

‘Welkom op Naesby!’


139

Mevrouw Mogens stelde de heeren aan Mathias Corvin voor.‘Dit is mijn goede vriend Remer, dit mijn zoon Otar en hier mijn pleegzoon Nils;

en ik kom je meteen vragen of je van Nils een flinken landheer wilt maken - en ikvraag ook jou, lief kind, om hulp,’ - en zij wendde zich tot Kari en sloeg haar op denschouder dat het klonk.

‘Wat is moeder toch altijd hardhandig,’ zei Otar verontschuldigend.Hij was druk in gesprek met juffrouw Corvin.‘Dat is juist wat zij volstrekt niet is,’ antwoordde Kari. Zij keek vol belangstelling

naar mevrouw de generaal en haar vader.‘Je bent dezelfde nog, precies dezelfde, Mathias, alleen maar wat grijzer en stiller

geworden. Ach, ja, zoo doet het leven met ons allen,’ zuchtte mevrouw Mogens enzag haar ouden vriend trouwhartig aan.

Mathias Corvin glimlachte. Rosa Mogens was niet anders geworden dan RosaBorre. Het leven had haar niet stiller gemaakt. Eerder andersom.

Zonder omwegen ging zij op de zaken in. Het was hem zoo innig goed en eigen,alsof al die jaren weggeblazen waren.

‘Ik wil gaarne mijn best doen voor je jongen reus - Ro-Rosa,’ zei hij. Hij bloosdeen stamelde voordat hij zacht haar naam kon uitspreken.

Toen bood hij mevrouw de generaal zijn arm en bracht haar bij de sofa, waarkapitein Mandt zat.


140

Kapitein Mandt stond op en boog, kort en driftig, en mompelde zoo iets dat het hemverheugde enz., wat een groote leugen was; want kapitein Mandt kon geen vrouwenuitstaan. Sofie en Kari rekenden niet mee.

En toen verdween kapitein Mandt en kwam dien avond niet meer in de nabijheidvan mevrouw de generaal Mogens.

Mevrouw de generaal en Mathias Corvin zaten samen op de sofa te praten.Zij vroeg en zij antwoordde en Mathias Corvin zei bijna niets. Hij knikte slechts

en glimlachte bij al de oude herinneringen, die mevrouw de generaal Mogens bijhem wakker riep.

Advocaat Remer was dadelijk in beslag genomen door den kantonrechter, die hembij het knoopsgat vast hield en meetroonde naar het kantoor om overeigendomsrechten te spreken.

Nils was onbeholpen in zijn tante's kielwater blijven varen, had een onhandigebuiging voor Anne Karine en haar vader gemaakt en stond nu - zonder te weten hoe- naast een jong meisje met dik, blond haar.

Hij was zielsblij dat hij niet aan haar was voorgesteld; nu behoefde hij niet tepraten.

Maar het jonge meisje zag hem uit haren leuningstoel aan met een paar ernstigegrijze oogen en zei:

‘Ik ben Sofie Bersin. Ik woon hier op Naesby en ben de pleegdochter.’Op eens was Nils niets verlegen meer.‘Dat ben ik ook,’ zei hij en maakte eene buiging.


141

‘Is u? Denk eens aan, ik dacht dat u de nieuweMogens was van Grim-Gaard!’ lachteSofie schalks.

Nils moest mee lachen.‘Ik bedoel dat ik de pleegzoon ben van tante Rosa,’ helderde hij op.Toen wisten zij beiden niets meer te zeggen. Sofie keek naar Otar, die iets verder

stond te praten met Kari, en Nils keek tersluiks naar Sofie.De muziek begon weer.‘Willen wij dansen?’ vroeg Nils en boog opnieuw.Het duurde een poos eer het antwoord kwam.‘Ik kan niet dansen, mijne beenen zijn verlamd,’ zei Sofie zacht en met inspanning.Nils werd rood tot aan de wortels van zijne bruine haren, plukte aan de toppen van

zijne handschoenen en zag er diep ongelukkig uit.‘U behoeft het u niet aan te trekken dat u het mij vroeg. Ik trek het mijzelve ook

niet zoo erg aan, behalve een enkelen keer,’ zei een heldere stem en een tenger withandje werd zacht op Nils' manchet gelegd.

‘Het spijt mij zoo dat ik zoo dom praatte,’ zei Nils. ‘Ik kom hier op Naesby wonenom den landbouw te leeren,’ zei hij om haar op andere gedachten te brengen.

‘Heusch, komt u?’Er kwam kleur in Sofie's wangen.‘Ja, tante Rosa wil het, en dan gebeurt het natuurlijk,’ zei Nils op een toon van

ondervinding.‘Ik vind het prettig,’ zei Sofie.


142

Toen zwegen beiden weer en keken naar de dansenden.Juist zweefde Kari voorbij met Otar.‘Hij weet haar mooi om te draaien,’ zei Nils, een beetje afgunstig.Sofie lachte.‘U is zoo aardig,’ zei ze.‘Neen, ik ben heelemaal niet aardig,’ antwoordde Nils met overtuiging en heel

ernstig.‘Vindt u Anne-Karine niet mooi?’ vroeg Sofie.‘Ja,’ zei Nils, maar zag tegelijk bewonderend neer op het kleine stralende gezichtje

naast hem.Weer een pauze. Beiden zagen naar Otar en Anne-Karine.‘Zoudt u oomMandt voor mij kunnen opzoeken? Ik zou graag in een andere kamer

gaan, ik - ik word wat vermoeid van 't kijken,’ zei Sofie.Het viel haar op eens zoo zwaar niet te kunnen dansen. Zij zou zoo graag met Nils

hebben willen dansen; hij zag er zoo groot en sterk en goedig uit.‘Is dat die dikke heer, die bij u zat toen wij binnen kwamen?’ vroeg Nils. ‘Kan ik

u niet helpen?’‘Neen, dank u, oom Mandt helpt mij altijd,’ zei Sofie snel. Zij wilde niet dat Nils

hare gebrekkige beenen zou zien.Zonder eenwoord te spreken boogNils zich voorover, en daar het hemwat verlegen

maakte om Sofie zelf te dragen, pakte hij haar met leuningstoel en al op en droeghaar door de naastbijzijnde deur naar een gezellig hoekje, waar hij haar neerzette.


143

‘U is zeker de sterkste man van de heele wereld,’ riep Sofie vol bewondering uit,terwijl Nils haar sjaal in orde bracht, ‘maar ga nu zelf eens dansen.’

‘Ik blijf veel liever hier, ik dans niet graag wanneer Otar er naar kijkt!’ zei Nilsoprecht. Hij gevoelde zich zoo veilig in Sofie's gezelschap. Zij zag er niet uit of zijhem voor den gek zou houden en zij had gezegd dat zij hem voor den sterksten manin de wereld hield. Nils was niet ongevoelig voor een complimentje; hij kreeg er zooweinig.

Otar was met Anne-Karine blijven praten.Hij was een en al verbazing, in de wat drieste juffrouw Corvin van het Sanatorium

deze knappe jonge dame terug te vinden. De waardigheid als gastvrouw en het wittebaltoilet kleedden haar goed.

De dans begon.Anne-Karine voelde een eigenaardig genot toen zij haar arm op dien van Otar lei.

Uit zijn kleêren steeg een zachte geur van viooltjes, wat haar deed denken aan denavond in het Sanatorium, toen zij ook met hem had gedanst.

Hij was zoo heel anders dan de heeren met wie zij gewoonlijk danste en OtarMogens had niet voor niets een heel seizoen meegemaakt in Christiania; hij was eenuitstekende danseur.

Anne-Karine dacht plotseling aan haar verblijf bij tante Corvina en oom Didrik,nu twee jaar geleden; zij dacht aan het bal, aan Einar Bersin, haar lieven goedenvriend, die gestorven was. In het begin had zij


144

altijd aan hem gedacht. Het was immers haar schuld dat hij koude had gevat, toenhij zich zonder pels achter op haar slede had geslingerd, omdat hij haar, met haarvurig paard, midden in den nacht niet alleen wou laten rijden.

Maar nu dacht zij zelden meer aan Einar Bersin; er gingen weken voorbij dat zijslechts aan hem dacht als Sofie zijn naam noemde.

Zij zag wel dat Sofie het zich aantrok, maar deze had in de heele wereld ookniemand anders dan Einar gehad. Zij bemerkte wel dat het Sofie hinderde wanneerzij zoo vroolijk was; van avond nog had zij het ontdekt.

Zou er misschien iets verkeerds zijn in haar karakter dat zij zoo spoedig konvergeten?

Maar zij kon toch niet anders zijn dan zij nu eenmaal was. Zij moest vroolijk zijn,zij kon niet altijd bedroefd wezen.

Zij dansten lang, Otar en Anne-Karine. Zij pasten goed bij elkaar. Otar wasverbaasd over zich zelven; het was werkelijk lang geleden sedert hij zich op een balniet verveeld had. Stel je voor, op een boerenbal je te amuseeren. Het was al te gek.Hij zou eens met de jonge mevrouw van Torp dansen, en deze tweevertegenwoordigers van het stadsleven gevoelden zich dadelijk solidair. Zij spottenglimlachend en onbarmhartigmet deze ‘boeren’, waartusschen zij toevallig verdwaaldwaren geraakt.

Maar een oogenblik later danste Otar toch weer met Anne-Karine.


145

Anne-Karine verbaasde er zich over dat Otar Mogens zoo bijzonder beleefd enonderhoudend kon zijn.

Hoewel, zoo aardig als advocaat Remer praatte hij toch niet.Anne-Karine ging naar het kantoor.‘Nu moet u advocaat Remer even vrij laten, kantonrechter. Hij moet met mij

dansen,’ zei Anne-Karine.‘Aan die dingen doet Remer niet meer,’ zei de kantonrechter en praatte voort.

Remer werd meestal voor ouder aangezien dan hij was.Er flikkerde iets in de oogen van den advocaat. - Vervelende vent, die

kantonrechter.Kalm verwijderde hij de hand van den kantonrechter van zijn arm en boog voor

de dochter des huizes.‘Wanneer juffrouw Corvin een dans aan een ouderen cavalier wil afstaan, dan...’‘Ik houd heel veel van oude heeren, ik ben er zoo aan gewoon,’ antwoordde

Anne-Karine.De advocaat lachte heel even gedwongen. Oude heeren! dus daaronder rekende

zij hem. Nu, hij zou haar dan eens toonen dat hij nog niet oud was. Hij kon dansenen zij zou weten dat hij het kon.

Na een oogenblik gedanst te hebben, keek Anne-Karine haar cavalier verbaasdaan. Hij danste zoo mogelijk nog beter dan secretaris Mogens; zij gevoelde zich zoorustig, zoo zeker in zijne armen. Zij dacht weer aan Einar Bersin. Advocaat Remerzou zeker ook doen wat Einar gedaan had, wanneer hij van iemand had gehouden -toen hij nog jong was.


146

Na den dans bleven zij nog wat zitten praten.‘Vertel nog eens, zooals u in 't Sanatorium deed,’ zei Anne-Karine. ‘Vertel nog

eens van al die dingen waarvan ik niets weet. Het verveelt mij zoo altijd te hoorenover het weer en de slechte wegen, hoe mooi de Lonna-streek is, en zoo, dat weet ikimmers zelve wel.’

Paul Remer liet zijn kort tevreden lachje hooren en een oogenblik daarna hadAnne-Karine het bestaan van Otar Mogens en hare heele omgeving vergeten, terwijlzij met schitterende oogen advocaat Remer volgde langs den Nijl - naar de Sfinxenen Pyramiden - heel tot in Kaïro's nauwe straten, met de gesluierde vrouwen achterde getraliede vensters.

‘Dank, hartelijk dank,’ zei ze en stak hem haar hand toe, toen Otar Mogens haarwegvoerde voor een dans. ‘Blijf hier zitten, totdat ik terug kom.’

Maar toen Anne-Karine terug kwam, zat Mathias Corvin met Remer te praten, enadvocaat Remer ergerde zich in stilte er over dat hij geen kans had gezien om ditgesprek over al die vervelende dingen af te breken. Hij zag gedurende het geheelegesprek niets anders dan twee groote grijze oogen, helder, verstandig en schitterend.

Slede op slede verliet den gaard en verdween in de Naesby-laan. Het laatst de sledevan Grim-gaard.

‘Ja, ja, welkom zal je ons zijn, mijn beste Nils Mogens,’ riep Mathias Corvin, dieop den stoep afscheid


147

nam. ‘Welkom allemaal die op Grim-gaard zijn.’ Het viel hem nog moeielijk Rosate zeggen.

Kapitein Mandt stond achter hem te brommen. Hij meende, hel en duivel, dat hetniet noodig was zooveel menschen in huis te halen; er kwamen er meer dan genoegin den laatsten tijd. De goede, rustige dagen van weleer waren voorbij. Maar kapiteinMandt was te slaperig, door al de drukte van dien avond en door de toddy, om heftigte protesteeren. Hij beperkte er zich toe, Anne-Karine in het oor te knijpen:

‘Hel en duivel, Kari, geen hocus-pocus met dien zwartoogigen giraf, zeg ik je.Moet je met geweld je beenen gebruiken, dans dan met den ander; hij is een manvan beschaving, Kari. Hij weet hoe hij zich gedragenmoet tegenover oude menschen.Hij kan een pijp stoppen, meisjelief, niet te vast en niet te los; het is een zeker teekenvan beschaving, wanneer iemand goed een pijp kan stoppen; voor den duivel, zoois het. Goeden nacht, Kari!’

Oom Mandt's oogen zagen er uit als twee streepjes in zijn rood gezicht, hij vielop een stoel neer en sloot ze geheel.

Mathias Corvin kwam binnen.‘Goeden nacht, vader, ik dank u voor dezen avond,’ riep Anna-Karine en liet zich

over het haar strijken.‘Goeden nacht, Kari,’ antwoordde Mathias Corvin. ‘Wat zou je er van zeggen, als

wij den jongen Mogens een poos in huis kregen? Ik kon mevrouw Mogens dezendienst moeielijk weigeren. Zij is - zooals je


148

hoorde - mijne oude vriendin en - en - en...’Mathias Corvin bloosde en stamelde, verward als een jeugdig minnaar, erg

schuldbewust.Het was de eerste keer dat hij zulk een gewichtig besluit had genomen, zonder

Anne-Karine en oom Mandt geraadpleegd te hebben.‘U is een beste, heerlijke man, vader,’ zei Anne-Karine, en lei haar hoofd op zijn

schouder.Kapitein Mandt had zijn twee kleine oogspleetjes wijd opengesperd. Hij hoorde

iets over den jongenMogens en schudde het hoofd. Neen, neen, Naesby was Naesbyniet meer. Er gebeurden wonderlijke dingen. Mathias Corvin nam een besluit op zijneigen houtje en noodigde jonge menschen uit om op Naesby te komen wonen zonderkapitein Mandt te raadplegen.

Hij zou Mathias Corvin zijne meening eens zeggen. Hel en duivel, dat zou hij.Daarvoor had hij zijn gaard niet verkocht en daarom was hij niet naar Naesbyverhuisd, om altijd menschen om zich heen te hebben, maar wel om rust en vrede tekrijgen op zijn ouden dag en 's avonds niet meer naar huis te moeten rijden. Hij hadhet ook gedaan om het oog er op te houden hoe Mathias Corvin zijne dochter zouopvoeden. Hel en duivel, zoo was het.

Maar toen Mathias Corvin en kapitein Mandt bij een nieuwe toddy zaten -onherroepelijk de laatste - toen zei de kapitein tot zich zelf dat het jonge mensch eennet persoon was, van wien men misschien vreugde kon beleven; maar hij zei nietstegen Mathias Corvin;


149

hij zuchtte slechts weemoedig toen Kari bij drie treden tegelijk de trap opging naarhare kamer.

‘Daar zou je wat voor over hebben om nog zoo lenig te wezen, na den geheelenavond je trommelstokken geroerd te hebben, Corvin.’

Maar Mathias Corvin hoorde niets. Hij was weer vijfentwintig jaar oud en dansteweer met Rosa Borre in wit tarlatan met groene linten.

‘Slaap je, Sofie?’Anne-Karine gluurde door de deur van Sofie's kamer. Sofie was vroeg naar boven

gebracht; zij had al even geslapen maar was dadelijk klaar wakker.‘Neen, kom hier en vertel mij wat,’ verzocht zij.En Anne-Karine zette zich neer op den rand van het ledikant en vertelde van alles.

Sofie lag met glinsterende oogen te luisteren.‘Neen maar nu, moeten wij gaan slapen,’ zei Kari voor den vierden keer; maar zij

bleven praten door de open deur, terwijl Kari zich ontkleedde.‘Zeg, hij doet mij denken aan Einar,’ zei Sofie.‘Ja, mij ook, even kalm en hetzelfde in de oogen - ofschoon ze bruin zijn,’

antwoordde Kari.‘Wel, wat praat je nu toch, zij zijn zoo blauw mogelijk,’ zei Sofie lachend.‘Ik dacht niet aan hem,’ zei Kari. ‘Ik dacht aan advocaat Remer!’‘O, die is al zoo oud,’ zei Sofie teleurgesteld.


150

Anne-Karine was klaar, ze riep nog even goedennacht, sprong in bed en blies hetlicht uit.

Zij danste voort in haar slaap, maar dan was het met Einar Bersin en dan weer metadvocaat Remer en ten slotte met beiden tegelijk in één persoon.

Maar Sofie kon niet slapen en lag met brandende oogen voor zich uit te staren, -en zij vroeg zich zelve en onzen lieven Heer af, waarom Annne-Karine zoo mooi enwelgeschapen was en zij zoo gebrekkig.

Nils' voorspelling was uitgekomen. Peder Snilen was uit eigen beweging vertrokken.Uitwendig kalm, maar inwendig woedend. Niettegenstaande het protest van advocaatRemer waren Nils en mevrouw Mogens overeengekomen de zaak niet verder tevervolgen. De twee jaren op zee hadden Nils nog minder geneigd gemaakt om mettante Rosa van meening te verschillen.

Aan Josias, den huisknecht, werd het toezicht over den gaard opgedragen enmankeLisa bleef op Grimgaard schuren en poetsen en rinkelen met hare sleutels.

Nils was - met zijn scheepskist - geïnstalleerd op Naesby. Op uitdrukkelijkverlangen van kapitein Mandt, in de kamer naast de zijne. Ten eerste omdat hij Nilseen aardig jongmensch vond, waarlijk een heel aardig jongmensch, maar ook ‘opdathij het noodige toezicht op hem zou kunnen houden en hem onderwijzen dag ennacht,’ zei kapitein Mandt.


151

Otar Mogens was - met advocaat Remer - vertrokken. Hij verbaasde zijne moederzeer door haar voor te stellen juffrouw Corvin uit te noodigen tot een bezoek teChristiania en te verzoeken haar mee te nemen wanneer mevrouw Mogens zelvevertrok. Zij waren zoo gastvrij op Naesby ontvangen, zij moesten toch toonen datzij dat waardeerden.

‘Zoo, zoo, speculeer je op haar?’ zei mevrouw Mogens bij zichzelve; ‘dat zal jeniet veel geven, mijn jongen! Nils moet haar hebben, en ze past veel beter bij hemdan in jouw fijne menagerie. Maar Otar beweegt zich gemakkelijk. Hij gedroeg zich,bij mijn ziel, bijna als een gewoon mensch op Naesby. Goed, ik zal haar vragen.’Maar wat mevrouw de generaal niet wist was, dat het dezen keer nu eens nietuitsluitend uit berekening was dat haar zoon Anne-Karine in de stad wilde hebben.

Anne-Karine wilde gaarne komen, maar eerst moest zij Nils wat op zijn gemakzien te brengen, meende zij.

Mevrouw de generaal vertrok dus alleen. Nils en Anne-Karine liepen overal rond,in stallen, schuren en wagenhuizen.

Nils voelde zich niets op zijn gemak met juffrouw Corvin; hij had den grootsteneerbied voor hare kennis en op alles wat zij hem uitlegde antwoordde hijonveranderlijk: ‘Ja, ja, natuurlijk, all right,’ en hij deed zijn best om er zoo verstandigmogelijk uit te zien, hoewel hij er niets van begreep.

‘All right,’ zei Nils, als gewoonlijk, toen Anne-


152

Karine haar uiterste best deed om hem te leeren hoe hij een zadel op een tweespanmoest leggen.

‘Alsjeblieft, probeer het eens als u het zoo goed begrijpt. Het is niet zoogemakkelijk als het lijkt,’ zei Anne-Karine.

Zij had heel goed gesnapt hoe ver de kennis van Nils reikte.Nils probeerde het op één paard.Het zadel gleed er af, en toen hij het weer beproefde was het hetzelfde.Anne-Karine keek er lachend naar, maar toen het den tweeden keer niet ging werd

het haar te erg.‘Domoor, pas op, je zult de merrie nog fijn knijpen,’ riep ze boos uit en vergat dat

zij niet een van de arbeiders voor zich had.Nils gaapte haar met domme oogen aan, maar eensklaps begon hij te lachen, een

lach zoo aanstekelijk, dat Kari er door werd aangestoken. Ze ging midden op hetzadel zitten en schudde van het lachen.

En toen zij elkaar aankeken begonnen zij opnieuw; alle verlegenheid was bij Nilsverdwenen.

‘Zeg Nils, we zullen nu voortaan maar “jij” en “jou” zeggen,’ was het eerste watAnne-Karine zei, ‘maar dan moet je beloven, dat je eerlijk zult zeggen wat je nietbegrijpt. Anders leer je nooit iets.’

En Nils beloofde met een flinken en krachtigen handslag.‘Ik wil graag vrienden met je wezen, Kari, je bent zoo echt,’ zei hij trouwhartig.


153

Anne-Karine keek naar zijn breede getatoueerde hand, die bijna even breed was alsde hare lang, en de afgebeten nagels. En die handen vond Sofie mooi!

‘Wat heb je daar toch op je hand?’ vroeg zij.‘Mijn naam.’‘Neen, op die andere.’‘Dat is - dat is de dochter van den makelaar te Plymouth - natuurlijk,’ zei Nils zoo

vlot als hij kon.‘Is dat haar portret?’ vroeg Kari lachend.‘Ha, ha, je bent er ook eentje!’ zei Nils vol bewondering.‘Komaan, nu beginnen wij weer,’ zei Kari streng, en nu Nils naar alles vroeg, ging

het vrij wat beter.‘Zie je wel dat het niets helpt om net te doen of je alles begrijpt, als je wezenlijk

iets leeren wil,’ zei zijne leermeesteres waarschuwend, toen zij naar binnen gingen.Sofie voelde een kleinen schok door haar hart gaan toen zij zag welke goede

vrienden Nils en Kari waren geworden. Zij was er zoo aan gewoon geraakt, Nilsvoor zich alleen te hebben wanneer hij in huis was.

Aan Sofie vertelde hij altijd wat er dien dag was voorgevallen. Daar gevoelde hijzich veilig; hij wist wel dat Sofie hem bewonderde. 't Was Sofie die hem beknordeom zijn ruwe uitdrukkingen van de ‘Röo’, maar haar stralende oogen zeiden hemtoch dat hij een aardige jongen was. Nils was nooit verlegen als hij bij Sofie was.Aan haar vroeg hij om een knoop aan


154

te zetten, en met alles waar hij geen raad mee wist ging hij naar Sofie.Nils zag tegen Mathias Corvin op als tot een hooger wezen, maar vroeg hij hem

iets, dan zat Nils met den mond vol tanden en antwoordde geheel verkeerd.Tegenover zijn driftigen leermeester, kapitein Mandt, met zijn krachtige

uitdrukkingen, voelde hij zich meer op gelijken voet. Kapitein Mandt deed hemdenken aan stuurman Hanan en kapitein Svaland. Bij hem voelde hij zich thuis.

‘Onderwijzen is mijn roeping, Corvin, hel en duivel! Blijkt het nu niet dat het mijnvak is om de jeugd op te voeden?’ hijgde de kapitein en streek zich tevreden metzijn zakdoek over het hoofd. ‘Het jonge mensch gaat goed vooruit; wij zullen vreugdevan hem beleven, Corvin! Een knap uiterlijk, voor den duivel, een bijzonder knapuiterlijk.’

Maar vreemdwas het dat, wanneer Nils het onderwijs van kapiteinMandt genotenhad, zittende in diens ‘hol’, waar het stof een duim dik op alle snorre-pijperijen lag,want het was streng verboden dat eene vrouw in zijn papieren snuffelde, - dat hethoofd van Nils dan veel verwarder was dan vóór de les. Als kapitein Mandt hadgebulderd, aangewezen en verklaard, en gestrooid had met zijn ‘derhalve’ en‘weshalve’, twee uren lang, draaiden superfosfaat en chilisalpeter en paardenmestals een mengelmoes rond in het hoofd van Nils.

Wat echter Mathias Corvin met zijn zachte stem en


155

slechts zoo nu en dan zei, zette zich voor altijd vast in zijn hersens.KapiteinMandt was zeer verontwaardigd over de voorgenomen reis van Kari naar

Christiania. ‘Onze lieve heer moge er ons voor bewaren, wanneer je thuis komt,nadat je bij die verschrikkelijk vrouw bent geweest, Kari. 't Was al erg genoeg metje, toen je thuis kwam van je tante Corvinia, - en daar was dan nog Didrik eenverstandig man,’ zei hij boos.

Hij zat achterover geleund in de sofa, met de beenen voor zich uit gestrekt, enhulde zich in rookwolken.

Anne-Karine trachtte op zijn knie te gaan zitten - wat een zeer moeilijk kunststukwas, - doch altijd tot gevolg had dat oom Mandt direct zachter werd gestemd, hoestrijdlustig hij mocht zijn.

‘U wilt immers zoo graag dat ik vroolijk en gelukkig ben en veel dans en eensnaar een schouwburg ga, is 't niet, oom Mandt?’ zei ze vleiend.

‘Ja, ja Kari, ga maar, meisjelief,’ bromde oom Mandt - en dampte er dapper oplos. ‘Vermaak je maar, meisjelief, doch pas er op dat je je niet verlooft. De mannen- moet je weten - zijn-’

‘Even slecht als de vrouwen, oom Mandt,’ zei Kari lachend.Kapitein Mandt grinnikte eens.‘Och neen, och neen, zóo erg niet. Maar...’ en hij nam op eens zijn pijp uit den

mond en keek Kari woedend aan. ‘Voor den duivel, Kari, als je dan met alle machten geweld het slechte voorbeeld van je


156

geslacht wilt volgen - kies er dan een dien wij kennen. Het jonge mensch is nietkwaad. Ik zeg niets meer, maar, Kari, neem je in acht voor die slierasperge van eenman, dien reukdoos, dien pochenden secretaris.’

‘Wat is u dom, oom, o zoo dom, zoo dom, lieve oude oom Mandt,’ zei Kari, hemaan het oor trekkend.

Zij gleed van zijn knie en ging naar boven om haar garderobe na te zien voor dereis naar Christiania.

Zij zaten aan de ronde tafel, onder de hanglamp, in de huiskamer, - Anne-Karine enmevrouw Mogens.

Mevrouw de generaal zat achterovergeleund - met het lorgnet in de hand en keekin de courant, terwijl zij luide haar aanen opmerkingen ten beste gaf.

Anne-Karine, met haar ellebogen geleund op tafel en de courant voor zichuitgespreid, liet haar blikken rondgaan, en dikwijls keken zij in de rookkamer vanOtar, waar deze jongeheer bridge speelde met de gravinnen Vindt en advocaat Remer.

Het was Zondagnamiddag.Anne-Karine was den vorigen dag gekomen.MevrouwMogens vond het jammer dat hare nichten juist dien dag gekozen hadden

om plichtmatig afscheid te komen nemen, maar tante Rosa kon niet anders dan evenplichtmatig zeggen dat zij welkom waren.


157

En daar - zooals mevrouw Mogens beweerde - 't bridge-spel tegenwoordig scheringen inslag was en niemand er aan kon ontkomen, werd er, niettegenstaande het ernstigprotest van Paul Remer, bridge gespeeld.

Remer zat zoo dat hij in de huiskamer kon zien, en dikwijls dwaalden zijn blikkendaarheen, wat hem een berisping op den hals haalde van de gravinnen, omdat hij zooslecht speelde.

Telkens wanneer hij naar de huiskamer keek, verdwenen de sprekende grijze oogenvan Anne-Karine in haar krant, maar waren zijn oogen waar ze behoorden te zijn,bij het bridge-spel, dan keek Anne-Karine weer naar de speeltafel.

Mevrouw Mogens vouwde de courant op, knipte haar lorgnet dicht en stak hetvoorzichtig in het versleten zwarte foudraal.

‘Nu wil ik toch eens uit haar zien te krijgen, hoe zij over Nils denkt,’ dacht zijhardop.

Anne-Karine lachte hartelijk.‘Ik houd heel veel van Nils,’ zei ze.‘Kind, je raadt mijne gedachte, ik dacht juist aan Nils,’ zei tante Rosa verrast.‘Ja, ja, somtijds ben ik bijzonder slim in het gedachten raden,’ zei Kari lachend.Verder kwam het gesprek niet, het dienstmeisje kwam binnen om te zeggen dat

er gedekt was.‘Wel, juffrouw Corvin, secretaris Mogens was zeker een uitmuntende cicerone

bij het bezichtigen der schilde-


158

rijen van middag?’ vroeg Remer. ‘Hij doet veel aan kunst - in iederen vorm.’‘Vraag dat liever aan de dames Vind; bij die was hij altijd,’ zei Kari scherp en stak

haar neus in den wind, ‘ik liep in mijn ééntje rond.’De oogen van Paul Remer stonden bijzonder vriendelijk.‘Mogens weet wel dat u, die een Noorsche is, de Noorsche kunst zelve wel zou

begrijpen, daarom liet hij u zeker alleen.’Otar Mogens kreeg een kleur, hij vertrouwde de lachende oogen van Remer niet.‘'t Is omdat de gravinnen zelven veel aan kunst doen,’ verontschuldigde hij zich.

Hij voelde dat hij Anne-Karine wat verwaarloosd had.‘En juffrouw Corvin scheen er de voorkeur aan te geven alleen te zijn - en volgde

haar eigen smaak.’‘Ja, ik zie liever schilderijen die ik kan begrijpen, zonder eerst in een andere kamer

te gaan staan, of mijn oogen dicht te knijpen,’ zei Kari strijdlustig.Zij wendde zich tot Remer.‘Toch was het wel verrassend. Eerst zag ik niets anders dan zwarte strepen, maar

toen ik er langer naar keek, werden het menschen en boomen en huizen. Het hieldje in spanning. Zoo iets als “zoek de haas” op reclameplaatjes.’

Otar haalde vergoelijkend de schouders op en glimlachte - tegen de gravinnen.Anne-Karine werd vuurrood.


159

‘Maar u moet niet denken dat ik mij verveelde, ik sprak alleraardigst met die oudedame die u beleefd groette, - en die u niet wilde kennen,’ antwoordde Kari en keekhaar slachtoffer uitdagend aan.

Advocaat Remer meesmuilde en knikte Anne-Karine ongemerkt toe. Remer kendeOtar's gewoonte om niemand te zien die niet tot ‘the upper ten’ behoorde, - hij kendeander soort kennissen alleen, wanneer hij ze in stille achterstraten ontmoette, en OtarMogens wandelde niet dikwijls in achterbuurten.

Otar zag den glimlach van Paul Remer.‘Ik geloof, advocaat Remer, dat zelfs u niet verrukt zou zijn, wanneer u een tante

had als tante Anna. Zij heeft er slag van om op de meest ongeschikte uren en plaatsenop te duiken - in haar afschuwelijke reformjapon.’

Remer gaf Otar in zijn hart gelijk. Tante Anna was verschrikkelijk; maar Otar hadin dit opzicht zooveel op zijn kerfstok, dat hij wel eens een lesje verdiende en, inieder geval, groeten kon hij zijne tante toch wel.

Mevrouw Mogens verklaarde dat tante Anna een goede ziel was. Zij was altijdeven lief geweest voor Otar, toen hij nog een jongen was.

Otar gaf een tamelijk scherp antwoord.De gravinnen zaten, met de blonde wenkbrauwen opgetrokken, op hunne borden

te kijken, terwijl Remer heel druk begon te spreken met Anne-Karine over deschilderijen.

‘'t Is, bij mijn ziel, meer dan één maaltijd dien Otar


160

mij bedorven heeft,’ zuchtte mevrouw Mogens hardop.Spoedig stond men van tafel op.Remer hield vol dat hij niet langer in staat was om bridge te spelen. Otar en zijne

nichten, van wie de eene op fluweel en de andere aquarellen schilderde, spraken overkunst.

Tante Rosa zette haar lorgnet op, haalde haar haakwerk te voorschijn en telde éen,twee, drie - een stokje. Eén, twee, drie, vier - een stokje.

Remer praatte met Kari over politiek, een politiek, geheel het tegenovergesteldevan wat zij op Naesby hoorde. En Anne-Karine vond de politiek een wonderlijk ding,want als zij vader en oom Mandt hoorde spreken, dan was het zoo klaar als de dagdat er een koning moest zijn, en de koning en zijn aanhangers deden nooit ietsverkeerds, alle anderen waren onruststokers van de maatschappij.

En nu advocaat Remer haar alles even helder en klaar uitlegde, nu moest zij hembijna toegeven dat een republiek het eenige rechtvaardige en verstandige was.

Maar één ding was toch zeker, een koning was en bleef een veel belangwekkenderpersoon dan een president, wat immers iedereen kon worden.

Bij het afscheid nemen noodigde Remer de familie uit den volgenden dag methem naar de comedie te gaan. Later zou hij juffrouw Corvin het ‘Storthing’ latenzien.

Mevrouw Mogens keek in de eetkamer het tafelzilver na.


161

Otar ging naar zijn kamer en floot zachtjes, terwijl hij zorgvuldig zijne nagels vóórden nacht in orde bracht. Wat was hij dom geweest om juffrouw Corvin zoo teverwaarloozen. Zij liet zich niet bij den neus nemen, maar dat beviel hem juist, erzat ras in. Naesby was minstens een paar ton waard, - en Otar glimlachte tevredenterwijl hij behoedzaam den langen rose nagel van zijn pink polijste.

Kari zat op den rand van haar ledikant, - met een wit kanten doekje om haar hoofd,- en bekeek zich zelve in den spiegel.

‘Ik wou dat ik zwarte oogen had, zooals de dames in Kaïro,’ dacht zij, - ‘maarmorgen ga ik een licht zijden blouse koopen.’

Zittende in bed, schreef zij aan Sofie. Het slot luidde:‘Zeg aan oomMandt dat hij niet bang behoeft te wezen voor den “giraf”. Hij vindt

zich zelf veel te voornaam, maar ik vind hem naar en niet lief voor zijne moeder. Ikhoud niet van jonge heeren, alleen maar van oude, en ook wel van Nils.’

De klapstoeltjes werden neergeslagen. Papieren zakjes met bonbons en zijdenjaponnen ritselden.

Hier en daar een glimlach en een groet tegen een kennis, die men zoo pas doorden tooneelkijker ontdekt had.


162

Mevrouw Mogens en advocaat Remer zaten op een der voorste rijen en achter henAnne-Karine en Otar.

Anne-Karine keek onbevangen overal rond, staarde naar het geschilderde plafond,keek naar de loges en moest de namen weten van al de dames die haar aandachttrokken.

Otar geneerde zich wel wat. 't Was volstrekt niet noodig iedereen te laten zien datzij hier voor het eerst was.

Maar wat zag zij er van avond, in haar nieuw, licht zijden costuum, beeldig uit.Tot zijn groot genoegen bemerkte hij dat verscheidene heeren de binocles richttenop het aardige kopje met het korte krullende haar.

De muziek begon.Het publiek werd rustig.Anne-Karine zag eenige dames en heeren in de koninklijke loge plaats nemen. Zij

keek Otar vragend aan, die toestemmend knikte. Anne-Karine nam haar tooneelkijkeren keek naar de loge, totdat het scherm opging. Toen gaf zij Remer een stootje inden rug.

‘Ik blijf bij het koningschap, mijnheer Remer,’ zei zij met overtuiging.‘Dat verwondert mij niets, jonge dame,’ zei Remer lachend.De eenige ervaring van een schouwburg had zij opgedaan bij tante Corvinia, bij

een uitvoering van dilettanten. Vol vuur boog zij zich voorover en legde haar handop Remer's schouder.

Paul Remer zat doodstil. Voor niets ter wereld wilde


163

hij het slanke bruine handje verjagen. Hij trachtte zijn hoofd zoo te wenden dat hijiets zag van Kari's gelaat.

‘Et tu, Brute,’ mompelde hij glimlachend.Mevrouw Mogens was, even als de meeste dames, één aandacht voor den jongen

acteur, die de hoofdrol vervulde.In de pauze stelde Remer Anne-Karine voor even rond te loopen. Otar moest een

paar kennissen gaan aanspreken en mevrouw Mogens bleef liever zitten.‘Ik zal u den foyer laten zien,’ zei Remer, toen zij op den corridor kwamen.‘Wie is dat?’ vroeg Anne-Karine.‘Wie?’ Remer lachte. ‘Ja, dat is iemand dien je in de pauze op gaat zoeken.’Anne-Karine trok hem nu hier dan daar heen en wilde alles weten. Dan was het

een mooie dame, die zij van nabij wilde bewonderen, dan was het een beeld, dat opeen onbarmhartige manier werd gekritiseerd.

Remer groette een knappe dame met blond krullend haar zeer hartelijk.‘Dat is een vriendin van mij uit mijn jeugd, mevrouw Jutte Dyre. Vindt u haar niet

knap?’ vroeg hij.Anne-Karine keek naar haar.‘Is zij getrouwd?’‘Neen, zij is van haar man gescheiden, zij is nu weer vrij,’ antwoordde Remer.‘Ik vind haar niets knap - tenminste niet naar mijn smaak,’ verklaarde Anne-Karine

kortaf.


164

‘Kom, brengt u mij nu naar dengene, dien u mij zou wijzen.’‘O, de foyer - kijk, hier is hij.’Remer wees met zijn hand om zich heen en legde haar uit, wat een foyer eigenlijk

is.‘Ik dacht dat het een man was,’ antwoordde Anne-Karine kalm. ‘Gelukkig dat ik

het niet tegen Otar gezegd heb,’ dacht zij bij zich zelve.Zij keek nog eens naar het blonde hoofd van mevrouw Jutte Dyre.‘Vindt u paarlen in de ooren mooi?’ vroeg zij eensklaps.‘Zeker,’ zei Remer doodonschuldig. Hij had er niet het minste vermoeden van dat

zijn vriendin, mevrouw Dyre, paarlen droeg.Op hetzelfde oogenblik passeerde hun een donkere, magere heer.‘Zoo, behoort u ook al tot de trouwe bezoekers?’ vroeg Paul Remer schertsend.‘Neen, ik moet hier ambtshalve zijn. Ik houd niet van een parade-stuk,’ antwoordde

de ander scherp - en ging verder.‘Wat bedoelt hij? Noemt hij dit mooie tooneelspel een parade-stuk? Wie is dat?’

vroeg Anne-Karine geërgerd.‘Hij is verslaggever van een courant,’ zei Remer, ‘en dat is een prétentieus volkje.

Hij zou andere dingen op het tooneel willen zien, maar het publiek geeft niet om diestukken.’


165

‘O, stukken om bij te huilen, Ibsen en zoo?’ vroeg Anne-Karine.‘Juist, juffrouw Corvin.’‘Maar ik vind die stukken heel mooi, ik heb ze bijna alle gelezen. Er staat zooveel

in, waarover je telkens weer moet denken, vooral wanneer je in de schemering alleenwandelt - maar er is ook heel veel onzin bij.’

‘Ja, veel onzin,’ zei Remer.Met den ronden bruinen arm in den zijne en het stralende jonge gelaat naar hem

opgeheven, zou Paul Remer haar dezen avond gezworen hebben, dat alles louteronzin was - als zij het van hem verlangde.

De bezoekers namen hunne plaatsen weer in. Remer leunde goed achterover, inde hoop dat Anne-Karine haar hand weer op zijn schouder zou leggen.

Maar Anne-Karine hield nu de leuning van den stoel vast en ging geheel op inhetgeen zij zag.

De slotscène naderde.Zacht klonken de tonen der muziek, terwijl de held en de heldin elkaar ontmoetten.'t Was doodstil in de zaal.Anne-Karine hoorde naast zich zuchten. 't Was een jong meisje en Anne-Karine

keek naar haar en toenmoest zij verder kijken naar de verschillende gezichten rondomhaar. Onschuldige jonge meisjesgezichten, vrouwengezichten, vroolijke, dikke, goedgeconserveerde gezichten. Gezichten vol uitdrukking - met de eerste rimpels om oogen mond. Oude-damesge-


166

zichten, ronde, met onderkinnen; allerlei kleine, gerimpelde, geel-witte. En alle kekenmet gespannen aandacht naar den held. De ouderen knikten welgevallig en zagenterug in 't verleden en dachten aan hun jeugd.

De heeren richtten de kijkers en lorgnetten naar de heldin, met een glimlach vanbewondering.

‘Och, och, wat is het mooi!’ klonk eensklaps de stem van mevrouw Mogens doorde zaal, terwijl zij vergenoegd met het hoofd knikte.

De toeschouwers keken achter zich om. De meesten lachten, enkelen keken boos.Tot de eersten behoorden Anne-Karine en Remer, tot de laatsten Otar.

Mevrouw de generaal bemerkte niets. Zij was, zooals gewoonlijk, er geheelonbewust van dat zij hare gedachten had uitgesproken.

In het restaurant werd het stuk druk besproken. Anne-Karine verklaarde kort enbondig dat het een geluk voor den held van het stuk was, dat alles goed afliep en hijhaar geld kreeg, want waar moesten zij anders van leven?

‘Hij zag er wel voornaam en elegant uit, maar span zoo'n heertje eens voor denploeg en laat hij zich nuttig moeten maken, - zie dan eens waar het op uitloopt,’ zeideze practische jonge dame.

Anne-Karinemoest alles weten, onderzocht alles, vroeg naar ieder die binnenkwam.


167

Mevrouw Mogens en Remer gaven haar onvermoeid antwoord.‘Ik zie zelve wel wie getrouwd zijn; dat zijn de menschen die weinig met elkaar

spreken en veel eten,’ zei Anne-Karine.‘Dat zeg je wel, kind. Het doet mij aan Mogens zaliger denken. Wat kon die man

eten!’ zuchtte mevrouwMogens, terwijl zij met hartelijke herinnering aan hem dacht.‘Wie zijn die twee dames, die veel te mooi gekleed zijn en zoo schreeuwen als zij

spreken, en wie is de heer die bij hen is en er zoo verlegen uitziet?’Otar knikte goedkeurend en zei dat het luitenant Melborn was, die om geld

getrouwd was.Neen, dom was ze niet, dat had hij wel dadelijk gezien.Maar toen de artisjokken kwamen, - en Anne-Karine ten hoogste verbaasd vroeg,

of zij nu cactussen moesten eten, juist terwijl een paar kennissen langs hen heengingen, toen bloosde Otar verdrietig. Hij haastte zich naar hen toe en vertelde,schouderophalend, dat het een landelijke onschuld was, die hier was om zich wat teamuseeren. Evenwel, zij was van zeer goede familie, eene Corvin van Naesby.

Doch toen Otar terugkwam bij de ‘landelijke onschuld’, droeg zijn gelaat sporenvan zeldzame hartelijkheid. Kapitien Dalmann - een kenner van vrouwenschoon bijuitnemendheid - had gevraagd: ‘Donnerwetter, wie is dat prachtexemplaar? Daar zitras in, wat is ze slank!’


168

Kapitein Dalmann had verzocht een visite te mogenmaken, om voorgesteld te worden.Otar maakte zich van Anne-Karine meester bij het naar huis gaan en Remer kon

niet anders danmevrouwMogens zijn arm aanbieden. Hij was nerveus en riep telkensdat die twee vooraan niet zoo hard moesten loopen, zij moesten om zijn dame denken.

Anne-Karine vroeg Otar naar mevrouw Jutte Dyre.Otar trok zijn schouders op. Hij wist geen feiten; die wist niemand, maar zij stond

niet gunstig bekend. Zij had zich van haar man laten scheiden om met een ander tekunnen trouwen, en die wilde haar nu niet hebben; zij voorzag in haar onderhouddoor muziek-lessen te geven.

Remer nam afscheid bij de deur en beloofde een der volgende dagen juffrouwCorvin af te komen halen - om met haar naar het Storthing te gaan.

Juffrouw Corvin groette uit de hoogte en gaf Remer geen hand; zij zei slechts heelkoel: ‘dank voor dezen avond’.

Remer liep verbluft weg en moest steeds denken aan een paar grijze oogen en eenbruine wang tegen het grijze bont aan.

MevrouwMogens wilde nog even wat gebruiken, de maag werd met de jaren watlastiger.

Anne-Karine las den brief van Sofie, een brief met een paar regels van ieder eronder. Vaders fijne loopende hand - met de waarschuwing om zich niet te dun tekleeden. Oom Mandt's onregelmatige, hortende letters


169

- met het bericht dat de jonge persoon groote vorderingen maakte onder zijn degelijkeleiding, en ten slotte een ‘hartelijk gegroet’ van Nils, in groot schoonschrift.

‘Nils heeft zeker een kwartier op zijn pen gebeten, wed ik, voordat hij deze tweewoorden op 't papier zette,’ zei Anne-Karine lachend.

Otar liep de kamer op en neer en liet zijn lorgnet langzaam rondslingeren.Hij was in zijn humeur; een heel klein beetje verliefd en bereid om zich op te

offeren.Hij inviteerde zijne moeder en Anne-Karine om Zaterdag met hem het concert te

bezoeken. Deze concerten bezocht Otar trouw, niet omdat hij van muziek hield maaromdat ‘men’ er heen ging.

‘Neen, hartelijk dank,’ zei Anne-Karine en keek van haar brief op. ‘Ik blijf lieverthuis; ik ben met tante Corvinia naar concerten gegaan, maar op die manier houd ikniet van muziek.’

Otar zag haar vragend - en een beetje beleedigd aan.‘Ja, ik bedoel die concerten, waar de menschen stijf en opgepakt zitten en waar je

elkaar in den nek ziet. Het licht steekt in je oogen, en juist als je de menschen vergeet,beginnen ze te roepen en te klappen, - maar u kunt samen wel gaan,’ ging ze voorten lachte ondeugend. Zij wist wel dat Otar Mogens niet graag met zijne moederalleen in gezelschap verscheen.

Mevrouw Mogens had ook geen lust om te gaan.


170

‘Hoe verlangt u dan muziek te hooren, juffrouw Corvin?’ vroeg Otar wat uit dehoogte.

‘Muziek zooals vader speelt. Geen ander licht dan het licht in den haard. Danvouwt oom Mandt de handen en zwijgt - alsof hij in de kerk was, - en Sofie en iknestelen ons diep in onze gemakkelijke stoelen en dan komen de beelden.’

‘De beelden?’ vroeg Otar Mogens verbaasd.Maar mevrouw Mogens knikte voor zich heen.‘Daar spreekt Mathias Corvin,’ mompelde zij.‘Ja, de beelden in de muziek. Ziet u nooit beelden, wanneer u muziek hoort? Vooral

wanneer er van Beethoven gespeeld wordt - dan is het alsof Godmij, even als Mozes,medenam naar een hoogen berg en mij al de heerlijkheden van het Beloofde Landliet zien. Ik zie dan zooveel mooie dingen; muziek laat mij altijd beelden zien,’ zeiAnne-Karine.

Neen, Otar zag nooit zoo iets, hij bewonderde wel vingervlugheid en techniek.‘Ik geef er niets om of de vingers op en neer huppelen en of de handen krijgertje

spelen; muziek zit niet in de vingers, muziek zit in de ziel, diep binnen in denmenschen soms ook in de oogen.’

Otar begreep er geen woord van, maar wat hij wel zag, dat was het gelaat vol gloeden de schitterende oogen. Wat was zij mooi zóó!

Als zij er maar niet zulke zonderlinge denkbeelden op na hield en niet alles zeiwat zij dacht. Nu ja, dat zou hij haar wel afleeren - later. Want Otar


171

Mogens twijfelde er geen oogenblik aan dat er een ‘later’ voor hen zou komen, voorhem en de erfgename van Naesby-gaard en het vermogen van oomMandt. SecretarisOtar Mogens was heel zeker van zijne zaak.

Toch voelde hij zich nu eenigszins beleedigd. Als hij zoo beminnelijk was omhaar uit te noodigen, moest zij dat toch weten te waardeeren.

Toen hij naar zijn kamer gegaan was, zei Anne-Karine: ‘Ik geloof heusch dat hijboos is, maar dat is dom van hem. Wat zou hij er aan hebben om mij mee te nemenals ik er geen lust in heb.’

Maar mevrouwMogens was in het feuilleton van het avondblad verdiept en hoordeniets.

Den volgenden dag ontmoette Otar Mogens kapitein Dalmann, die juist vertrok, opde stoep van zijn huis. Wilde kapitein Dalmann niet nog even mee naar binnen gaan?

Neen, de kapitein had absoluut geen tijd.Het scheen dat zijn geestdrift ten opzichte van juffrouw Corvin tamelijk wel

bekoeld was.‘Welke lievigheden hebt u Dalmann toegediend, juffrouw Corvin? Hij vluchtte

letterlijk het huis uit, toen ik binnenkwam,’ vroeg Otar.Heel veel kon het hem niet schelen als Anne-Karine hem niet al te beleefd had

behandeld; 't was een verwaande vent, die eigenlijk niet in hun kring behoorde.


172

‘Ik weet het niet,’ antwoordde Anne-Karine zoo onschuldig mogelijk. Zij zat in haarschommelstoel en wiegde zich genoegelijk op en neer.

‘Hij zat een poosje bij mij en toen ging hij weer heen. - Ik wil u wel vertellenwaarover wij spraken,’ zei ze met een ondeugende tinteling in hare oogen.

‘Eerst vertelde hij mij wie hij was en dat hij mij gisterenavond gezien had - endadelijk van plan was geweest om kennis met mij te maken. Toen zei ik, dat het mijspeet dat mevrouw Mogens niet thuis was, en daarna zei hij weer dat hem dat nietschelen kon omdat hij gekomen was om kennis met mij te maken. Toen zei ik weerdat het niet beleefd was tegenover mijne gastvrouw, mevrouwMogens. Daarna zweeghij. Hij zat doodstil, rolde met zijne oogen en zag langs zijn baard terwijl hij mijtelkens aankeek. Net als een fotograaf. Ik zag hem in mijn verbeelding al op mijafkomen met twee vooruitgestoken wijsvingers, en ik hoorde hem zeggen: - “eenklein beetje meer rechts - neen, niet te erg - en kijk nu eens erg vriendelijk, dank u.”’

Otar lachte. Hij kende de eigenaardige manier, waarop Dalmann een dame het hofmaakte. Kari lachte ook.

‘Toen hij mij lang genoeg aangestaard had, lei hij zijn hoofd op zijde, precies alsonze gele oude doffer thuis op Naesby, en zeide: “U herinnert mij aan de bekoorlijkevrouwen van het oosten, u hebt Japansche oogen.”


173

Nu, mijn oogen staan volstrekt niet schuin. Ik weet heel goed hoe ik er uitzie enbovendien, 't zijn dommemannen, die met een dame altijd over haar uiterlijk spreken.Dat zegt vader. Daarom keek ik hem ook heel lang aan - en zei het hem ronduit. Hijscheen het niet erg prettig te vinden, maar toen lei ik mijn hoofd ook op zijde en zei:“En u herinnert mij aan mijn ouden oom Mandt, u hebt een scheeven neus.”’

Otar schrikte.‘Maar zijn neus is juist zijn trots en zijn glorie, hij is volstrekt niet scheef.’‘Neen, natuurlijk niet, maar mijn oogen staan ook niet schuin.Ja, toen zeiden wij beiden niet veel meer en hij ging heel gauw weg. Het was

heusch mijne schuld niet,’ zei Kari onschuldig, maar hare oogen dansten van pret.Otar was nieuwsgierig naar de eerstvolgende uitlating van kapitein Dalmann over

Anne-Karine. Maar hij was zeer ingenomen met haar; het was niet kwaad voorkapitein Dalmann eens te ondervinden dat hij niet voor iedereen onweerstaanbaarwas.

Anne-Karine kon verschrikkelijk zijn, maar toch was hij onder den indruk vanhaar moed om zoo te durven zeggen waar het op stond.

Op eens greep hij Anne-Karine's hand en drukte er een kus op, tot even grooteverbazing van zich zelven als van Anne-Karine.

Gelukkig kwam juist mevrouw Mogens binnen, waardoor een pijnlijk oogenblikwerd voorkomen.


174

Otar ging naar zijn kamer en Anne-Karine bekeek hare hand en kwam tot degevolgtrekking, dat het zeker ‘zoo hoorde’.

Dalmannwas zeker geen vriend van Otar en nu was hij tevreden dat zij den kapiteinvoor den gek had gehouden.

's Middags ging er een brief naar Naesby met verzoek veel geld te zenden, ‘want zijmoest iets voor haar ooren koopen en dat is duur.’

Wat oomMandt aanleiding gaf om een redevoering te houden over de nare, tochtigehuizen in de hoofdstad, die de menschen oorpijn en andere onaangenaamhedenbezorgden. Hij had daar een razende kiespijn gehad, voor den duivel, dat had hij.

De volksvertegenwoordigers zaten rustig op hunne rood-pluche zetels en hieldenzich bezig met het werk dat de kiezers hun hadden opgedragen.

De president stond met zijn bijziende oogen over de groene tafel gebogen - ensnuffelde in eenige papieren.

De damesloges waren gevuld met dames van de linkerzijde. De galerij was nietzoo bezet. Het was een onbeteekenend onderwerp, dat aan de orde was. Eenafgevaardigde met lang haar sprak vol vuur over


175

een weg in zijn landstreek; daarvoor was hij nu eenmaal gekozen.Hij had een zeer klein gehoor. De stenografen zaten heel dicht bij hem, omdat hij

zacht sprak. Hunne potlooden maakten kleine luchtsprongen op het papier, bijnazonder dat zij de hand bewogen.

De afgevaardigde hervatte steeds: ‘Ik meen, mijnheer de president,’ en ‘Ik geloof,mijnheer de president,’ en herhaalde zijn argumenten in verschillende bewoordingen.Hij praatte geduldig tegen het kale, gebogen hoofd van den president.

Hier en daar stonden groepjes het stadsnieuws te bepraten. Zij die zaten maaktenaanteekeningen, lazen couranten, keken hun correspondentie in, krabden zichverstrooid het hoofd met hunne vouwbeenen of maakten hunne nagels schoon.Niemand interesseerde zich voor den weg, dien de spreker zoo vurig verdedigde.

‘Ik kan niet zeggen, dat de heeren heel beleefd zijn. Zij konden toch voor denschijn wel luisteren; dat doen ze in de kerk immers ook,’ zei Anne-Karine, die metadvocaat Remer op de galerij zat. ‘Maar 't is wel te begrijpen dat zij niets geven omeen weg, dien zij niet kennen.’

Anne-Karine had verzocht om zoo dicht mogelijk bij den ouden Daeli te zitten.Daeli was haar buurman te Naesby en haar bijzondere vriend.Zij trachtte nu vergeefs hem met haar blik te hypnotiseeren om hem te doen

opkijken.


176

Maar Daeli, de oude afgevaardigde, streek met zijn hand zijn dunne grijze harenglad, zijn kleine oogjes waren gesloten. Oude Daeli genoot van een klein dutje.

Anne-Karine was druk bezig met de pakjes die op haar knieën lagen. Een kleinhard papieren propje daalde plotseling neer op Daeli's ronde kruin.

Daeli vermoedde een te vroeg ontwaakte vlieg en joeg haar met de hand weg.Weer een tik op zijn kruin.Daeli keek naar het plafond.‘Hij denkt zeker dat het manna uit den hemel regent,’ zei Anne-Karine. ‘Maar ik

kan toch goed mikken.’‘Wat doet u toch?’ vroeg advocaat Remer, die een oogenblik den spreker gevolgd

had.‘Daeli wakker maken,’ zei Anne-Karine.‘Hebt u niet eens eerbied voor “de bloem van Noorwegens zonen”,’ zei Remer

lachend.‘Ik vindt dat ze heelemaal niet op bloemen lijken,’ zei Anne-Karine, ‘er zijn maar

enkele knappe mannen bij.’Daeli keek eindelijk naar de galerij en Anne-Karine knikte en wenkte.Een der anderen zag haar en maakte er zijn buurman attent op. Daeli keek en keek,

en eindelijk vloog er een lach van herkenning over zijn gelaat. Ja waarlijk, het waszijn buurmeisje van Naesby.

Hij stond op en verliet de zaal, - klein, grijs en gebogen.‘U kunt hier blijven zitten, advocaat Remer, want


177

het is niets pleizierig voor u, om te hooren waarover Daeli en ik spreken, en het isook lastig voor ons om, uit beleefdheid tegenover u, over andere dingen te moetenpraten.’

‘Ik ben het geheel met u eens, juffrouw Corvin. Het is alleen maar wat ongewoondat zoo ronduit te zeggen, maar u behoeft u niet te haasten, het zijn heel wat trappenvoor een oud man.’

‘Ja, Daeli is geen harddraver,’ zei Anne-Karine. Zij wachtte nog even, voor zijnaar buiten ging.

Maar toen er een uur verloopen was kon Remer het niet langer uithouden en gingnaar den corridor.

Hij kwam juist bijtijds om Anne-Karine in haar ergste dialect te hooren zeggen:‘Als ik weer thuis kom, zal ik een boekje van u opendoen, oude Daeli; dan zal ikeens vertellen dat u zit te slapen in plaats van te werken.’

Zij lachte ondeugend.‘Zoo'n knippertje maar, weet je,’ zei Daeli lachend. ‘Ik slaap zoo slecht hier in

Christiania, hoewel ik een van de eerste pensions heb genomen.’Advocaat Remer verzocht hem aan den heer Daeli voor te willen stellen.‘Dit is advocaat Remer, mijn beste vriend - hier,’ zei Anne-Karine met een stralend

gezicht.Advocaat Remer bloosde. Beste vriend - hier. Het wilde wel niet veel zeggen,

maar het was toch iets, en wanneer je onder ‘de oude heeren’ werd gerekend, dan -moest je gauw tevreden zijn.


178

Hij was bijzonder vriendelijk tegen den heer Daeli en deze scheen zeer met hemingenomen.

‘Je wordt zeker wel een paar, hé?’ vroeg hij, toen hij even daarna een hartelijkafscheid nam van Remer en Anne-Karine.

En oude Daeli stompelde de trap af, - klein, grijs en gebogen, - terug naar zijnzware taak, terwijl Remer en Anne-Karine zwijgend naar buiten gingen, zwijgendin den zonneschijn, het dooiweer en de druipende daken.

Remer was van plan geweest, voordat zij naar huis gingen, Anne-Karine wat vande stad te laten zien, maar na de laatste woorden van den ouden Daeli bij het afscheidkon hij er niet toe komen.

Hij gluurde naar Anne-Karine. Zij keek ernstig, en was blijkbaar niet in haar schik.Och! hij was een oude gek, hij moest zich zelven weer tot de orde roepen.

Er kwam een vast besloten trek om zijn mond. ‘Wat zal het nu heerlijk zomerweêrin Italië zijn,’ zei hij. Anders luisterde zij altijd dadelijk wanneer hij over het Zuidensprak.

Maar Anne-Karine liep voort, met haar neus in den wind, en keek naar de lucht.Zij stak haar hand in den zak, haalde er een klein pakje uit en hield het stevig vast.

Al twee dagen had zij een étui met paarlen voor hare ooren bij zich gedragen. Zijhad ze nog maar even bekeken, maar nu had zij opeens geen lust meer ze te dragen.

Zonder Remer aan te zien, zei Anne-Karine plotseling:


179

‘OomMandt en mevrouwMogens willen dat ik met Nils zal trouwen.’ Zij liep snelleren sneller.

Advocaat Remer versnelde ook zijn stap, maar antwoordde niet.Toen knikte hij.Zij had hem natuurlijk begrepen, verstandig als altijd, en wilde nu niet dat hij zich

belachelijk zou maken. Nobel meisje!‘Nils zal een goede en verstandige man worden,’ zei hij kalm en rustig.Anne-Karine zag even naar hem om en keek toen weer recht voor zich uit.‘Ik hoorde u tot uw vriend Daeli zeggen dat u spoedig vertrekt,’ begon Remer

weder, ‘maar ik meende van mevrouw Mogens gehoord te hebben dat u nog eenpoosje bleef.’

‘Begint u nu ook al?’ Anne-Karine keek hem aan. - ‘De menschen hier doen nietsanders dan vragen: Hoe lang is u hier geweest? Hoe lang is u van plan te blijven?Hoe vindt u de stad? Welke stukken hebt u in den schouwburg zien opvoeren? - Uhebt nooit gevraagd, u hebt verteld. Daarom -’

‘Daarom -?’‘Niets. Vragen de menschen u ook zoo veel of vragen zij alleen aan vreemden?’Remer lachte.‘U moogt blij zijn, dat u hier geen groote familie hebt. Want bloedverwanten zijn

de meest onbescheiden menschen die er gevonden worden. Daar is geen


180

gebeurtenis, hoe intiem ook, of ooms en tantes, neven en nichten, en neven van neven,meenen het recht te hebben alles te vragen en overal raad in te geven.’

‘Ze meenen het misschien zoo kwaad niet,’ zei Anne-Karine, ‘maar het is zooalsoomMandt beweert: wanneer iemand zegt dat het tot je eigen best is, wees dan, voorden duivel, op je hoede, meisje!’

Remer en Anne-Karine lachten beiden. Het ijs was weer gebroken.Remer wilde niet mee naar binnen gaan; hij nam bij de deur afscheid.Anne-Karine nam haar pakje in de andere hand, om haar rechter aan Remer te

kunnen geven.‘Weet u wat ik hier heb? Paarlen!’ zei ze en werd vuurrood, terwijl zij naar binnen

vloog.Paul Remer begreep er niets van. Hij was niet verwaand genoeg om zich te

herinneren, dat hij eens gezegd had dat paarlen in de ooren mooi stonden.

De zon deed de sneeuw smelten, - maakte haar morsig en nat, - deed haar in stralenneerdruipen, - langs de muren der huizen, - van de skibanen af; - zij trok zwartesporen op de witte velden, waarop de grijze kraaien, ijverig en rustig als huismoeders,voor het voedsel zorgden - en de zwarte kauwen zich al krassend verzamelden.

De dennen in het bosch hieven zich naar de zon,


181

met vochtige diamanten in hunne groene haren, - en wachtten op de lente.De wegen waren gezwollen ijsbeken, waarin de lange rij van voertuigen en

houtwagens moest stilhouden, zoover mogelijk aan den kant, - en de voerman denwagen moest ondersteunen, - wanneer een slede in draf voorbij reed.

Stapvoets rijden was te gewaagd, dan liep de slede groot gevaar van om te slaan.Nils en Sofie reden, zooals gewoonlijk, naar Grim.Het sprak nu als van zelf dat Sofie door Nils ingepakt en in de slede werd gezet,

iederen keer wanneer hij ging ‘inspecteeren’, zooals kapitein Mandt het noemde.Het inspecteeren bestond voornamelijk hierin, dat Nils de ronde deed met Josias en‘jawel’ zei, terwijl hij zijne zakken vulde met kleine verfrommelde papiertjes: derekening en verantwoording van Josias.

Zij passeerden den ritmeester, die een jong, vurig paard bereed. Het paard steigerdeterwijl het hun voorbij reed en het Naesbypaard schrikte en sprong terzijde.

De kleine slede ging over den kant van den weg, maar Nils zette zich schrap enhet gelukte hem de slede weer op den weg te krijgen.

‘Was je bang, Sofie?’‘Ik ben niet bang als ik bij jou ben,’ antwoordde Sofie rustig en kalm.Zij was in haar hart vreeselijk bang om hard te rijden, maar zij dwong zich te

glimlachen, want


182

Nils had immers gezegd dat het rijden met Anne-Karine zoo heerlijk was, omdat zijzoo flink was en nooit bang.

Zij moesten ten noorden van de Lonna omrijden, over de brug waar de Orra groenen bruisend onderdoor stroomt. In het bosch werd de weg wat beter en Nils reed zoohard dat de sneeuwklonters hun om de ooren vlogen.

‘Ik geloof dat Anne-Karine zal zeggen dat ik veel beter rijd dan vroeger,’ zei Nilstrotsch, toen hij voor de groote steenen stoep van Grim stilhield.

Josias had de bellen gehoord en kwam om het paard mee te nemen. Manke Lisabracht, al hinkend, plaids en voetenzakken naar binnen.

Nils nam Sofie als een veêrtje op zijn arm en droeg haar in huis. Hij zette haar opde sofa in ‘de zaal’, die Lisa lekker verwarmd had. Sofie zat op Nils' arm en wasgelukkig; zij hield hem om den hals vast, kroop dicht tegen hem aan en lei haar wangtegen zijn pelsmuts. Maar zoodra Nils haar neergezet had en lachend zijn gewonegrap herhaalde, ‘dat Lisa nu maar moest denken dat zij de meesteres van Grim voorzich had,’ boog Sofie het blonde kopje en vond dat Nils dat niet moest zeggen; hetdeed haar zoo'n pijn dat hij het kon zeggen.

Lisa lachte. Die Nils was toch zoo'n grappenmaker. Een meesteres op den gaardzonder beenen! Dan waren er wel andere te krijgen.

Maar Lisa zorgde toch goed voor ‘de arme stakkert’


183

zooals zij Sofie noemde, en zette gebak en vleesch voor haar en Nils klaar op de tafelin de zaal.

En toen Lisa heengegaan was, sloot Sofie de oogen, leunde haar hoofd achteroveren glimlachte gelukkig.

Toen was Sofie de meesteres van Grim-gaard, en zat zij te wachten op hem, diebinnen zou komen om te ontbijten, en zoodra Nils kwam zou hij zich over haar heenbuigen en vragen hoe zijn klein vrouwtje het gemaakt had, en - misschien - zou hijhaar kussen op het blonde haar, dat hij zoo mooi vond.

Maar toen bloosde Sofie over haar eigen gedachten, en toen Nils werkelijkbinnenkwam - riekend naar vetleer en naar den stal - en vertelde van de paarden enkoeien, en at als een wolf, maar nooit vergat de mooie stukjes voor Sofie uit te zoeken,toen glimlachte zij even gelukkig als straks in hare droomen. Zij lachte en schertste,zoodat Nils opgetogen zei dat Sofie ‘een drommel’ was, wat in den mond van Nilseen groot compliment beteekende.

Later, terwijl Lisa Sofie weer warm inpakte, zagen zij Nils naar het wagenhuisgaan.

Hij wiegde zich van het eene been op het andere, alsof hij nog de bewegingenvoelde van ‘de Röo’ van Drammen.

‘'t Is een knap manspersoon, die Nils,’ zei Lisa, terwijl zij hem met bewonderingnakeek. ‘'t Volk zeit dat ie de juffrouw van Naesby krijgt; ze zeggen, dan krijgt ieeen best vrouwmensch.’


184

Sofie antwoordde niet, maar was zenuwachtig bezig om haar armen in den mantelte stoppen.

‘Was je niet zoo nietig, dan had-ie jou wel genomen,’ zei Lisa goedig. ‘Och wat,’schaterde zij op eens, ‘de jongens kijken niet naar ons soort.’

Nils kwam terug en tilde Sofie op zijn armen.Sofie zat doodstil, met groote, ernstige oogen in haar klein wit gezichtje.‘Wil je me niet vasthouden?’Nils vond het prettig als zij hare armen voorzichtig om zijn hals sloeg.‘Dank je, je zult me wel niet missen,’ zei Sofie bijna onhoorbaar.Nils pakte haar goed in. Josias maakte het tuig in orde en Lisa riep van de stoep:

‘Wel thuis!’Toen reden zij heen.Nils liet vergenoegd zijn breede witte tanden zien, en vertelde dat nu spoedig de

werklui zouden komen om alles in orde te maken; in ieder geval moesten er een paarkamers klaar zijn vóórdat Anne-Karine thuis kwam.

Nils was als vanzelf mee gekomen in het schuitje op Naesby, waar alles draaideom Kari. De lucht op Naesby was vol van Anne-Karine.

Sofie haalde diep adem en knikte slechts.Maar Nils zag niets en ging nu geheel in zijn werkzaamheden op. Over een paar

dagen moest hij er weer heen, maar dan kon Sofie niet mee; hij moest een nacht opGrim blijven om te raadplegen met den timmerman en den behanger.


185

Ook vertelde hij nog dat Josias in het bosch 's morgens vroeg een landlooper hadzien rondloeren, en hij twijfelde er geen oogenblik aan of het was Peder Snilen. En,was hij het werkelijk, dan had hij zeker niet veel goeds in den zin, had Josias gezegd.

Toen was Sofie op eens één en al aandacht.‘Je moet voorzichtig zijn, Nils. Lisa vertelde mij dat Peder Snilen eens iemand

met een mes heeft gestoken; ga niet alleen, Nils.’Maar Nils wilde er niets van hooren en begon te bluffen. Ja, dat zou wat moois

zijn, bang te wezen omdat de oude Josias een landlooper had gezien; maar natuurlijk,vrouwen verzonnen van alles. - Nils had al geprofiteerd van het onderwijs van oomMandt.

Toen zij thuis kwamen had Sofie dadelijk een lang onderhoud met oom Mandt,waarvan het gevolg was dat oom Mandt verklaarde dat hij nu eens bijzonder veellust zou hebben ommee te gaan naar Grim, als Nils er heen ging ommet het werkvolkte praten, en om den jongen man wat voort te helpen bij het inrichten der kamers,’zei hij tot Mathias Corvin.

Twee dagen daarna, toen Nils in de slede wilde stappen, lag daar al op de bankhet remmingtongeweer van oom Mandt, benevens een gebloemde reiszak en demeerschuimen pijp, en op de vraag van Nils wat ter wereld oom Mandt met eengeweer moest uitvoeren, antwoordde hij dat een goed soldaat nooit zijn bivouacverlaat zonder zijn geweer. Hel en duivel, zoo was het. En bovendien, hij wou eenvos schieten. ‘Ja, een


186

vos, - met een remmingtongeweer!’ en oomMandt brulde van het lachen, terwijl hijdrie vierden van de groote slede innam en op een zeer opvallendewijze geruststellendegebaren maakte tegen een klein bleek gezichtje, aan het raam van het kantoor.

Het was avond.De lamp met het groene scherm verlichtte flauw het onderste gedeelte van de

badende nymphen in ‘de zaal’. Het bovenste gedeelte van het vertrek lag in deschaduw; slechts een kleine lichte plek scheen boven het lampeglas.

Het snorren in de kachel had opgehouden, een zwakke gloed scheen nog door hetopen deurtje, een gloed die langzaam minder werd.

OomMandt had het zich op de sofa gemakkelijk gemaakt en babbelde over alles,gehuld in een wolk van tabaksrook. Hij was aan zijn tweede toddy en gevoelde zichuiterst genoegelijk.

Als een pacha was hij ontvangen en hij was opgetreden als opperbevelhebberbinnen en buiten den gaard, en had zoowel zijn genoegen als zijn ongenoegen tekennen gegeven. Zijne lievelingsgerechten waren hem voorgezet: visch en pasteitjes.OomMandt placht altijd te zeggen, dat alle korte woorden goed waren - zooals visch,vleesch, bier, ei, boter, kaas, enz.; maar aan die lange woorden, als bijv. mar-me-la-de,kon je dadelijk hooren dat het niet deugde.


187

Kapitein Mandt sprak over de keus van een tapijt.‘In de huiskamer, mijn lieve Nils,’ - hij hield even op om een haaltje aan zijn pijp

te doen, - ‘in de huiskamer groen met rozen en tulpen. Kari houdt van groen. Envergeet vooral de rozetten aan het plafond niet, vooral rozetten.

‘En in je kantoor, Nils, - roodbruin. Mijne moeder was dol op roodbruin, en danzou ik je raden, Nils, maak een rand, een fries zooals ze het noemen, met grazendekoeien en varkens, om je tegenwoordigen werkkring af te beelden. Hel en duivel,dat zal grandioos staan, zeg ik je.’

En oom Mandt nam zijn pijp uit den mond en keek Nils vergenoegd vragend aan.Nils trok eens aan zijn neuswarmertje, dat nu de plaats van zijn pruim vervangen

had. Dat was het werk van Sofie. Nils had gesmeekt en gebeden om maar eén enkelklein blaadje, maar Sofie was onverbiddelijk geweest.

Hij knikte en antwoordde als gewoonlijk: ‘Jawel.’Hij had plan gehad zijn kantoor te versieren met een afbeelding van de ‘Röo’ en

het portret van stuurman Hanen, met een scheeve scheiding in het haar en eenuitgespreiden zakdoek in de hand; maar, nu hij eenmaal landrot moest zijn, zou hijoom Mandt zijn zin maar geven, dan kon hij stuurman Hanen en de ‘Röo’ in zijnslaapkamer ophangen.

Het werd later.De nachtkoude van de Lonna sloop door de tochtige


188

vensters, maar kapiteinMandt had er geen last van; zijn opgewektheid steeg bij iederetoddy.

Hij wilde in geen geval boven slapen. Neen, voor den duivel, hier wou hij slapen,hier zou hij zijn leger opslaan, - hij sloeg op de sofa, - met de plaid over zich en zijnwapen in de hand. Hij wilde alleen waken over de veiligheid van de vesting, terwijlde troepen sliepen. Hij stond met zijn eigen persoon voor Nils' veiligheid in, dat deedhij. - Oom Mandt werd tot tranen geroerd over zijne eigene dapperheid enonbaatzuchtigheid.

Nils begon nu te vermoeden waarvoor het geweer moest dienen, en hij begreepnu de geheimzinnige teekens naar het kantoorraam. Hij dacht geroerd en metmannelijke toegevendheid aan de zorg van Sofie terwijl hij alleen naar boven ging.

Kapitein Mandt ontkleedde zich of hij thuis was en kroop onder de plaid.Tien minuten later snurkte hij geweldig op de sofa, met zijn meerschuimen pijp

in den arm en zijn geweer aan het hoofdeneind. Hij snurkte regelmatig en sliep vast.Nils had nog geen slaap. Hij bleef in zijn bed zitten en volgde ‘de drie musketiers’

op hunne avonturen.Maar op eens hoorde hij een zwak knetterend geluid, en onder de deur door zag

hij grijze vlokjes, die dichter en dichter werden, door het sleutelgat kropen en dekamer vulden met een scherpe rooklucht.

Ineens was Nils uit bed.Hij wiep de deur open, die naar de gang voerde;


189

daar was het pikdonker, een dikke zwarte rook drong het vertrek binnen.Nils probeerde de trap te bereiken - den eenigen toegang tot de tweede verdieping.

Maar plotseling sloegen de vlammen uit, de rook werd verstikkend, hij moest terug.Hij haalde het waschwater en wierp het naar beneden. De vlammen verminderden

even maar de rook werd nog dikker.Nils rukte de deur naar de glazen veranda open en klom er uit. Hij sloeg zijn nagels

in den buitenmuur, schoof voort tot hij den hoek bereikt had en liet zich langs denmuur naar beneden glijden tot het raam van de zaal. Hij klopte met zijn vuist zoohard hij kon aan het raam, maar oom Mandt snurkte voort. Nils sloeg de ruit kapot.

‘Er uit, kapitein, de gaard staat in brand!’Voort vloog hij naar de gebouwen waar de arbeiders sliepen. De mannen kwamen

slaapdronken aandraven, onder het roepen van ‘de gaard staat in brand!’ met dekleeren in de handen, die zij al loopend aantrokken.

Het slaperige gezicht van kapiteinMandt keek met lodderige oogen uit het venster.‘Hel en duivel, wat is er aan de hand?’ Eerst wist hij niet waar hij was, maar opeenswerd hij wakker. Sofie's waarschuwing en de landlooper, alles kwam hem in degedachte. En - voor den duivel, - daar kwam Nils aanhollen en achter hem weer een.Kapitein Mandt legde het geweer aan en vuurde.


190

De kogel vloog met een knal door het raam van het wagenhuis, en de man die achterNils liep gaf een gil en hield de handen voor de ooren.

Nils sprong naar het raam, waar kapitein Mandt stond.‘Is u gek, kapitein! Kom er uit, het huis brandt boven uw hoofd af.’Hij zette een tuinbank onder het venster en trok de witte gestalte van oom Mandt

er uit en liet hem toen los. Hij vloog terug om te helpen aan de slangen, die dearbeiders in het meer hadden gelegd, en begon zelf te pompen.

De vlammen hadden de donkere trap bereikt; zij kropen langs het oude kurkdrogehoutwerk en sloegen nu op twee plaatsen boven het dak uit.

De mannen droegen tobben en emmers met water aan. Waterstralen sisten in devlammen, maar de oude Grim-gaard, met zijn eeuwenoud gebinte en zijn zolders voloude manden en kisten, wakkerde het vuur aan; de vlammen lekten en knetterdenen gaven het niet op.

‘Manke Lisa is nog in het huis!’ schreeuwde Nils opeens. ‘Neem jij de pomp,Simen.’

Hij liet de slang vallen en rende om het huis heen, klom in een lindeboom die voorLisa's raam stond en sloeg de ruit in.

Het bloed droop van zijn hand, maar hij voelde niets.‘Lisa!’ riep hij naar binnen.Hij kroop door het raam; de zolder van het kamertje begon te branden en bij den

rossen gloed zag hij Lisa


191

in den versten hoek, ineen gedoken, in haar ondergoed, met een angstige, wezenloozeuitdrukking op het gelaat.

Zij gaf een gil van schrik toen zij een man door het raam zag klimmen.‘Kom mee naar buiten, je verbrandt binnen!’ riep Nils.Lisa kroop nog verder in haar hoekje; de schrik had haar geheel verbijsterd.Nils greep haar om haar middel en sleurde haar mee. Lisa schreeuwde en spartelde

en sloeg van zich af. Toch kreeg hij haar bij het raam en wist haar uit het venster tedoen tuimelen. Op handen en voeten viel zij voorover, maar dadelijk stond zij weerop en vluchtte, in doodsangst, naar de schuren.

Nils slingerde zich uit het raam. Hij hing nog met de handen aan 't kozijn, toen hijboven zijn hoofd een hevig gekraak hoorde. Een brandende balk viel naar benedendwars over zijn handen heen. Hij liet het kozijn los en viel op den grond met denbalk over zijne armen.

Kapitein Mandt was naar de bijgebouwen gesneld en had zich van een wollendeken voorzien. Hijgend kwam hij terug, in zijn geimproviseerden fladderendenmantel, op bloote voeten en zijn geweer in den arm, - om te helpen pompen. Daarhoorde hij dat Nils weg was om Lisa uit het brandende huis te redden. KapiteinMandthem achterna, tegen Lisa aan, die een nog woester gehuil aanhief. Juist kwam hijtijdig genoeg om Nils te zien vallen.


192

KapiteinMandt wierp zijn wollen deken, die hij met beide handen vast moest houden,weg, vloog op Nils toe en richtte hem op.

Daar brandde een geweldig Sint-Jansvuur op de landtong van Grim. De vlammenwaren zichtbaar tot over de Lonna. Rookkolommen stegen zwart tegen den hemelop en trokken een rouwfloers over het Grimbosch.

Buren en arbeiders, die aangesneld kwamen, deden wat zij konden om hethoofdgebouw te redden, maar zij moesten het opgeven; het brandde als eenkaartenhuis.

Voor de zekerheid hield men de bijgebouwen nat, maar gevaar was er niet, zijlagen een eind verder en de wind was er van af.

Nils werd inmiddels verbonden door den veearts; en kapiteinMandt reed met hem,in de groote slede van dezen, zwijgend naar Naesby terug.

Nils beet zich op de tanden van pijn; zijn armen en handen waren slechts rauwvleesch. Oom Mandt was in de pels van den veearts weer warm geworden; hij slootde oogen en sprak geen woord.

Toen de slede de Naesbylaan inreed, keerde Nils zich om. Het was het laatste punt,van waar hij Grim kon zien. Het Sint-Jans-vuur was gedoofd op de landtong vanGrim - de gaard was afgebrand.

Enkele spichtige vlammen kropen nog langs den grond en dikke zwarte rookwolkendreven over het Grimbosch heen naar het noorden.

Nils zette zich terecht in de slee, hij sloot de oogen en glimlachte.


t.o. 192


193

Als een mogelijkheid voor de toekomst vertoonde zich voor zijn oogen de ‘Röo’ vanDrammen.

Nils zat in een leuningstoel naast Sofie, met een plaid over zich heen, en beide armenverbonden, als twee dikke, witte staken.

Oom Mandt zat bij de tafel en schreef een brief, met het puntje van zijn tong uitden rechtermondhoek.

Men was overeengekomen Kari terug te laten komen en oom Mandt had zichaangeboden om te schrijven. ‘Want het kindmoet voorzichtig en verstandig voorbereidworden,’ zei hij.

Lieve Kari,Voor den duivel, nu moet je thuis komen en dadelijk ook, van wege alsdatGrim in brand is gestoken door dien satanschen schurk Peder Snilen, wienniemand iets doen kan omdat hij nergens te vinden is. En mijn kleerenzijn verbrand, wat een groot malheur is, omdat het mijn Zondagsche broekwas.Maar dat is nog niets bij het verlies van mijn oude vriendin, - mijn hoogvereerde meerschuimen pijp, die ik erfde van mijn broer den Prest vanFrysil. Nu moet ik wel rooken uit die groote met al die snorrepijperij erboven op, maar die smaakt me niet, zeg ik je. Die smaakt me in 't geheelniet.En ik moest in mijn hemd en op bloote voeten


194

het leven redden van den jongen man. En nu zit vermelde persoon met devuisten in twee witte lappen, ingebalsemd en ingesmeerd door diendrommelschen dokter, die een verwaand heer is en niet naar rede willuisteren. Maar ik blijf bij de Riga-balsem, en dat heb ik hem ook gezegd,voor den duivel. De jongen is een held, Kari. Hij ging in het brandendehuis en redde dat oude vrouwmensch in haar onderkleeren, en 't menschwou niet eens gered worden en gilde als een varken dat geslacht wordt.En je mag de ouwe havik meebrengen. (Wat je vader mij heeft opgedragenje te zeggen. Stond het aan mij dan liet ik haar in haar eigen kwartierblijven.)Met vele groeten van uw ouden brandschadelijdenden oomFREDERIK ARNOLDUS MANDT.

Oom Mandt was in de wolken dat Kari weer thuis kwam. Nu was het voor dentweeden keer dat zij Naesby vrijwillig had verlaten. Voor den duivel, het moest nietmeer gebeuren, daar moest een stokje voor gestoken worden. Het kind moest vooraltijd aan Naesby gebonden worden.

Oom Mandt zette zich neer naast den jongen man en hield vol overtuiging eendringende redevoering voor hem. De jonge man bloosde en maakte tegenwerpingen,maar oom Mandt hield vol, en eindelijk be-


195

loofde Nils, al tegenstribbelend, het te zullen probeeren.‘Want nu is het 't goede oogenblik, mijn lieve Nils. Een gewonde soldaat is

on-weder-staan-baar, en daarbij, - ik ken Kari, - zij kan iemand niet ongelukkig zien.’Sofie zat met gesloten oogen. Toen Nils en oom Mandt iets tegen haar wilden

zeggen scheen zij te slapen, - met roode koortsblosjes op hare wangen. En zijantwoordde niet.

Maar terwijl oom Mandt schreef, stond Mathias Corvin in het kantoor entelefoneerde zijne dochter. Hij wilde niet dat een bericht uit de courant haar zou doenschrikken.

KapiteinMandt had jaren lang gevochten als een brieschende leeuw om de telefoonuit huis te houden; maar voor het bedrijf op den gaard was het een vereischte en detelefoon zegevierde. OomMandt deed echter of er geen telefoon bestond en vermeedzorgvuldig het kleine bruine kastje in 't kantoor.

Anne-Karine beloofde den volgenden dag met den morgentrein thuis te komen enmevrouw Mogens mee te brengen. Vandaag kon zij niet komen, zij moest nog opvisite bij een neef van mevrouw Mogens.

Men was juist van tafel opgestaan bij de familie Borre.Remer had naast mevrouw Jutte Dyre gezeten. Zij was een scherp opmerkster en

vertelde goed; zij en Remer hadden voortdurend een druk gesprek gevoerd.Kapitein Dalmann en Anne-Karine zaten tegenover


196

hen, en Kari was in een uitgelaten bui geweest. Met schitterende oogen en gloeiendewangen liet zij zich de galante woorden van Dalmann welgevallen, terwijl zijintusschen telkens een blik wierp naar hare overburen en luisterde naar het gesprekvan Remer en mevrouw Dyre.

Kapitein Dalmann was de nederlaag van zijn visite totaal vergeten, door deaanmoediging die zij hem nu gaf.

Advocaat Remer verbaasde zich over juffrouw Corvin. Had zij hem zelve nietgezegd hoe ze over Dalmann dacht! En nu coquetteerde zij openlijk met hem. Hijbegreep haar niet; zij leek nu niet het minst op de eerlijke, oprechte Anne-Karine.Hij was voor het eerst boos op haar.

Na tafel presenteerde hij zijn dame aan Anne-Karine.Het opgewonden jonge meisje verdween op eens en vóor hem stond mejuffrouw

Corvin van Naesby, - die zich in haar volle lengte oprichtte, - over mevrouw JutteDyre heenzag, - en den neus in de lucht stak.

Toen lei zij haar hand op den arm van kapitein Dalmann en ging heen.Remer stond verstomd. Mevrouw Dyre bloosde even, en zei:‘Uw jonge vriendin houdt niet van mij.’Zij keek Anne-Karine na en begon te lachen.‘Ik begrijp het niet,’ zei Paul Remer. Hij was boos. Natuurlijk was de laster weer

bezig geweest, en had Anne-Karine bereikt; hij wilde met haar spreken en welterstond.


197

‘Ik begrijp het niet,’ herhaalde hij. ‘Ik moet het weten.’‘Ja, er zijn van die dingen, die verstandige mannen niet begrijpen,’ zei mevrouw

Dyre lachend, ‘en er zijn dingen, waarvan een man nooit gelooft dat zij door anderenbegrepen worden. Bijvoorbeeld, wanneer een man verliefd is èn.... Nu, ga nu naaruw jonge vriendin, en - als ik u een raad mag geven - prijs mij dan niet te veel. Wijdames zijn er soms niet op gesteld dat een heer andere dames zoo bijzonder prijst.’

Remer protesteerde vol vuur. Juffrouw Corvin was geheel anders dan gewonedames. En hiermee ging hij heen.

Hij keek niet heel vriendelijk toen hij Anne-Karine tegemoet trad.Kari keerde zich om en kreeg een kleur, haar geweten was niet geheel zuiver.Remer zei zonder omwegen wat hij te zeggen had.‘De een of ander - waarschijnlijk Otar - heeft mevrouw Dyre bij u belasterd. Ik

zie dat ik gelijk heb, u kunt goddank niet liegen.’Anne-Karine knikte en keek Paul Remer boos aan.‘Juffrouw Corvin, wilt u werkelijk behooren tot hen die meewerken om het leven

voor mevrouw Dyre nog moeielijker te maken dan het is? Luister eens. Jutte Dyrewas ongelukkig getrouwd. Zij brak met haar man en werd verliefd op een ander, dielater bleek haar liefde niet waard te zijn. Sedert dien tijd tobt en zwoegt zij om doormuzieklessen in haar onder-


198

houd te voorzien. Een ding kan Jutte Dyre niet dulden, en dat is het medelijden vanmenschen, die niet om haar geven. Daarom toont zij een vroolijk en lachend gelaat;ergo is zij lichtzinnig. Als men verdriet heeft schijnt men het in 't openbaar te moetentoonen.’

‘Trouw u haar dan, als u zoo'n medelijden met haar hebt, dan is zij niet ongelukkigmeer,’ zei Anne-Karine, zonder hem aan te zien.

‘Denkt u, dat Jutte Dyre zou willen trouwen met iemand, dien zij niet lief heeften van wien zij zou voelen dat hij haar uit medelijden nam, niet omdat hij van haarhield?’ antwoordde Remer scherp.

Anne-Karine hief het hoofd op en zag hem aan; de harde uitdrukking was uit hareoogen verdwenen.

‘Neen, juffrouw Corvin, ik heb al zoo menig hardvochtig oordeel over Jutte Dyremoeten aanhooren, maar ik had nooit kunnen denken dat u onder de menschen zoubehooren, die haar zouden willen zeer doen.’

Hij zweeg en zag haar bedroefd aan; toen kwam de gastheer en voerde Remermee.

Anne-Karine bleef staan, met opgetrokken wenkbrauwen en trillende lippen. Zijzag zeer bleek.

Op hetzelfde oogenblik sprak mevrouw Samuelsen, met een poeslief lachje op hetgelaat, haar aan. Zij was zoo blij juffrouw Corvin eens te ontmoeten. Eens was zijin de buurt van Naesby geweest.Wat was dat daar een verrukkelijke streek. Te mogenwonen op zoo'n ouden, voorvaderlijken gaard. Zeker zou zij de vrijheid nemen omjuffrouw Corvin te bezoeken, als


199

zij weer dien kant eens uit kwam.MevrouwMogens en juffrouwCorvin hadden tochnog een avondje voor haar over?

Ze mocht wel even in vertrouwen zeggen, niet waar? dat zij, even als de meesteandere dames, gecharmeerd was van de wijze waarop juffrouw Corvin mevrouwDyre op een afstand had weten te houden. Zij begreep heusch niet hoe mevrouwBorre haar kon inviteeren. Advocaat Remer heeft zij ook gedupeerd, maar och,heeren, - heeren hebben nu eenmaal een zwak voor zulk soort dames. En voormevrouw Dyre was het natuurlijk van het grootste belang een advocaat tot vriend tehebben. Zij kon niet begrijpen hoe mevrouw Dyre met hare middelen zich zoo konkleeden.

Anne-Karine liet den woordenvloed over zich heen gaan, doch toen de naam vanRemer werd genoemd, overtoog een gloeiende blos hare wangen. En mevrouwSamuelsen kreeg een blik, dien zij niet licht zou vergeten.

‘U vergist u, mevrouw. Ik houd heel veel van mevrouw Dyre, ik was juist op hetpunt van haar te gaan vragen op Naesby te komen,’ zei Anne-Karine kalm, en zijliep naar mevrouw Dyre, die, wat afgezonderd van de anderen, een album bekeek,en liet mevrouw Samuelsen verbluft staan.

Anne-Karine zat lang bij Jutte Dyre en praatte over Paul Remer.Jutte Dyre zei dat het doodjammer was dat hij niet trouwde. Hij zou heel gauw

drie en dertig zijn. Maar hij had - met al zijn scherpzinnigheid - geen zelf-


200

vertrouwen in enkele opzichten. Kapitein Dalmann kon hem wel wat afstaan, - tenbate van beide partijen, zei mevrouw Jutte lachend.

Neen, zij begon te vreezen dat Paul Remer, die in alle opzichten een man was meteen hart van goud, jonggezel zou blijven; tenzij hij een jong meisje ontmoette, datzooveel van hem hield, dat zij het hem durfde toonen. Hij vond zich zelven te ouden was te bescheiden om te gelooven dat een jongmeisje hem zou kunnen liefhebben.

Anne-Karine was verrukt over mevrouw Jutte Dyre. Waar liet zij toch harejaponnen maken? Er was er geen hier die zoo goed zat.

‘Ik wil het u wel zeggen, maar ik vrees dat het u niet veel baten zal,’ antwoorddemevrouw Dyre. ‘Ik maak mijne japonnen zelve. Naaien voor anderen behoef ikgelukkig nog niet te doen - ten minste tot nu toe,’ zei ze vroolijk lachend.

Anne-Karine lachte mee; juist keek Paul Remer naar binnen en zag hen alsvriendinnen bij elkaar zitten.

Hij knikte Anne-Karine toe, met een warmen blik in zijne oogen. Anne-Karinebloosde, zij gevoelde zich op eens zoo wonderlijk gelukkig.

De gasten namen afscheid van elkaar in de vestibule en Anne-Karine zei met eenheldere stem:

‘U belooft mij dus zeker in de vacantie op Naesby te komen, lievemevrouwDyre?’Toen zij op straat kwamen nam Paul Remer Kari's arm en zeide:


201

‘Ik dank u, ik wist dat ik mij niet in u bedrogen had.’Maar mevrouw Mogens riep, en hij moest Anne-Karine loslaten, en zij spraken

verder over den brand, en Remer vroeg of hij ook van dienst kon zijn op Naesby; hijwilde heel graag met de dames meegaan.

Maar dat was in 't geheel niet noodig, zei mevrouw Mogens. Zij was zoo inverrukking over Nils en zijne heldendaden, dat zij nu niet twijfelde of Nils kon allesdoen wat hij maar wilde. Wat heel dom was van tante Rosa, meende Anne-Karine.Ze wist zeker dat juridische bijstand bij zulk een gelegenheid onontbeerlijk was.

Het eind was dat er werd afgesproken dat Remer onmiddellijk zou komen wanneerhij geroepen werd. Maar afscheid nam hij nu niet, hij kwam morgenochtend aan hetstation. Hij drukte Anne-Karine's hand. Zij keken elkaar aan en zeiden geen woord.

's Morgens kwam hij juist op tijd. Mevrouw Mogens nam hem geheel in beslag.Hij kon slechts zacht een kort vaarwel tot Anne-Karine zeggen en dat zij het zichniet te erg moest aantrekken van Nils; hij zou wel spoedig beter zijn.

‘U komt immers zeker wanneer wij u telefoneeren, nietwaar?’ antwoorddeAnne-Karine.

Otar had geen afscheid genomen. Hij was den vorigen dag in heerengezelschapgeweest en wist niets van het overhaastte vertrek, voordat zijn moeder hem 's morgenswekte. Nu in den schemer op te staan en


202

naar 't station te gaan, neen, dat was hem te kras. Wel stond hij vroeger op, om nogmet hen te ontbijten, maar hij kwam te laat.

Remer dwaalde den geheelen middag door de stad, ging een oogenblikje naar zijnkantoor, maar had geen rust. De stad was op eens zoo saai en stil, maar toch kon hijniet in huis blijven.

Zijn onrust bedaarde niet voordat hij toevallig de kleine grijze gestalte van oudenDaeli ontdekte, aan den overkant der straat.

Paul Remer haalde hem in en stelde hem voor, samen te gaan dineeren.En terwijl zij aten vertelde oude Daeli in zijn onschuld van Anne-Karine, van haar

jeugd en haar leven als jong meisje op Naesby.Paul Remer ging naar huis in de vaste overtuiging dat oude Daeli een van de

voortreffelijkste mannen was, die zitting hadden in de Storthing.

Lieve juffrouw Corvin!Het zal u zeker niet verwonderen dat ik nu een vraag tot u richt, die mijgedurende uw verblijf bij ons den geheelen tijd op de tong brandde, maarwaarvan ik het niet comme-il-faut vond haar uit te spreken terwijl u nogonze gast waart.Voor iederen man komt de tijd, dat hij omziet naar eene hem passendelevensgezellin. Ik ben zoo


203

gelukkig in de dame van mijn keuze iemand te vinden die mijn verstanden hart bekoort.Ja, juffrouwCorvin, mijne gevoelens kunnen u niet ontgaan zijn, en daaromzal het u nauwelijks onverwacht voorkomen, wanneer ik u verzoek mijnevrouw te worden.Mijne positie en mijne uitzichten zijn u bekend. Ik durf zeggen dat ik uals mijne vrouw in kringen zal brengen, waar uw schoonheid en uw geesttot hun volle recht zullen komen, evenals ik van mijne zijde trotsch zalzijn, u als mijne vrouw te mogen presenteeren.Intusschen hoop ik op een spoedig en gunstig antwoord en ben ikUw eerbiedig toegenegenOTAR MOGENS.

Anne-Karine zat op haar uitverkoren plekje en las den brief.Zij zat in den stal, op de ladder naar den hooizolder. Zij was zielsblij dat zij zelve

de brieven in ontvangst had genomen. Op Naesby waren brieven gemeen goed.Zij las den brief driemaal over. Hij maakte indruk op haar; zij vond het een mooien

brief; het was de eerste van deze soort die ze ontving.En hij verraste haar zoo; zij had er geen oogenblik aan gedacht dat Otar Mogens

iets om haar gaf, - of om iemand anders dan om zich zelven. Maar hoe


204

langer ze las, hoe boozer zij werd. Geen woord stond er in, dat hij zonder haar nietkon leven, zooals het toch in alle boeken stond. Maar misschien werden deftigebrieven altijd zoo geschreven - in de werkelijkheid. Neen, anderen zouden zoo nooitgeschreven hebben, dat wist zij zeker, bijvoorbeeld - ja - Paul Remer. Hij zou welronduit schrijven dat hij zoo heel veel van haar hield - namelijk van degene aan wiehij zou schrijven. Maar neen, hij zou niet geschreven hebben, hij zou het zelf zeggenen dan zouden zijn bruine oogen zoo lief en ernstig kijken. Paul Remer had zulkerustige oogen, net als vader. En dan zou hij - o, neen, 't was waar, mevrouw Dyrehad immers gezegd dat, indien hij geen meisje aantrof dat genoeg van hem hield omhet hem te toonen, dat zij hem lief had, dan....

Anne-Karine staarde naar de zonnestralen, die naar binnen vielen door het oudegroene stalraam en schuine ruiten op den vloer tooverden.

‘Kari, Kari, voor den duivel, waar zit je?’ Oom Mandt stond wijdbeens in destaldeur. ‘Meisjelief, je moet met Nils naar Grim gaan. 't Is een buitengewonegelegenheid - wat ik wilde zeggen - 't kan interessant voor je zijn, de plaats te zienwaar de jonge man zijn heldendaden bedreef. Je moest er al lang geweest zijn, Kari.’

‘Ik kom al, oom Mandt.’Kari stond op en lachte. Aan de bedoelingen van oom Mandt behoefde je heusch

nooit te twijfelen. Hij


205

had haar achterna geloopen als een hondje en haar altijd in Nils' armen trachten tevoeren. En iederen keer geneerde Nils zich en werd rood tot over de ooren, maardeed zijn mond niet open en keek oom Mandt hulpeloos aan. Oom Mandt had Nilsgrimmig aangekeken en zoo iets gebromd, ‘dat de brutalen de halve wereld bezitten’.Maar nu straalde oom Mandt van genoegen over zijn krijgslist. Samen moesten zijnaar Grim rijden; nu moest het voor den duivel klaarkomen. De jonge man was tocheigenlijk een domkop. 't Was een zegen, dat ze hem, kapitein Mandt, hadden om henvoort te helpen.

Anne-Karine greep oom Mandt's arm en ging met hem mee. Zij moest eerst nogeen brief schrijven, daarna zou zij met genoegen Nils naar Grim brengen, zei zelachend.

Plotseling werd zij ernstig. Het kleine bleeke gezichtje van Sofie zag zij op eensvoor zich.

‘Oom Mandt, vindt u niet dat Sofie er slecht uitziet? Zij is zoo mager gewordenen heeft zwarte kringen onder de oogen. Zij hoest ook veel meer. U weet, ze heeftden heelen winter gehoest, maar nu is het erger. Wat zegt de dokter?’

‘De dokter, Kari? Hij zegt niets en dat is het verstandigste wat hij kan zeggen,’zei oom Mandt met diepe minachting, denkende aan zijn versmaden Rigabalsem.‘Je vader wilde dat hij komen zou, maar ons kanarievogeltje wil het niet hebben.

‘Ik geloof dat zij kou heeft gevat in den nacht


206

van den brand. Zij wou naar beneden en gunde zich geen tijd om zich voldoende tekleeden. Toen wij het bemerkten, zonden wij haar naar boven, - maar ik vrees datzij daardoor erger is geworden. Mijn arm klein vogeltje,’ zei oom Mandt met eenheel fijn stemmetje.

‘Voor den duivel, ik zal 't kind kandijsuiker laten eten, ik heb nog een zakje volliggen,’ en oom Mandt stevende naar zijn kamer.

Anne-Karine zag hem goedig achterna en glimlachte. Zij kende de zakjes van oomMandt, die jaar in jaar uit, tezamen met tabak, zwavelstokken en klein zilvergeld, inééne lade lagen. Toen ging Kari naar hare kamer en schreef:

Waarde Secretaris Mogens.Duizendmaal dank voor uw brief. Het is heel lief van u om met mij tewillen trouwen, maar het kan niet, omdat -

zij hield een heele poos stil en beet op haar pennehouder. Toen ging zij vastbeslotenvoort, terwijl een gloeiende blos haar wangen bedekte:

- omdat ik van een ander houd. Nogmaals dank. Met vele groeten van

ANNE-KARINE CORVIN.

De kariol stond voor de deur. Nils werd er in geholpen. Anne-Karine klom achteropen nam de leidsels.


207

‘Ik hoop dat de tijd u niet te lang zal vallen, oom Mandt,’ knikte Kari spottend.OomMandt lachte in 't geheel niet, hij was één aandacht en fluisterde bemoedigend

tot Nils: ‘Houd goeden moed, Antonius.’Black kreeg een aansporing met de zweep en weg reden zij in een sukkeldrafje.‘Zemoesten denmandenwagen genomen hebben, voor den duivel, waarom hebben

ze dien niet genomen?’ zei oom Mandt.‘Waarom?’ zei Mathias Corvin.‘Waarom, waarom? Nu, natuurlijk omdat - ze den mandenwagen moesten hebben

genomen,’ helderde kapitein Mandt op en maakte dat hij weg kwam.Mevrouw Mogens stond aan het venster en keek hen na.‘Mijn pracht van een jongen, als ze hem niet hebben wil verdient ze een pak ransel,’

zei tante Rosa hardop, terwijl kapitein Mandt binnenkwam.Kapitein Mandt stond versteld. Hij rook eene bondgenoote. De oude draak was

dan toch zoo kwaad niet, - voor zoover vrouwen goed kunnen zijn. Hij dacht evenna.

Toen wierp hij in eens alle principes en antipathieën over boord, terwille van degoede zaak. Hij ging op de oude draak en de goede zaak, die hun beiden zoo na aanhet hart lag, los.

Toen oom Mandt even later zijn gewone wandeling met Mathias Corvin maakte,verbaasde hij dezen boven


208

alle beschrijving door te zeggen dat de oude draak verstand had. Voor den duivel,bijna even veel verstand als een man.

Maar bij het raam van het kantoor zat Sofie met gebogen hoofd en roodekoortsvlekken op de magere wangen, en hare gedachten waren bij die twee, die nuop weg waren naar Grim - en het geluk?

Black draafde rustig langs den weg, ofschoon er op sommige plekken ijs lag, opandere de grond reeds zichtbaar werd. Black liep ongestoord voort.

Langzaam en zeker wierp hij de achterpooten van zich, zoodat de modder opspatte- maar intusschen kwam hij flink vooruit.

Aan den voet van den Daeli-heuvel hield Kari stil.‘Maar dat is toch al te erg; je kunt geen paar dagen van huis gaan of alles gaat

verkeerd. Nooit is het nog gebeurd dat Naesby niet de eerste was met ploegen. Endaar is me nu Ezechiel Daeli al aan den gang. Je moest je schamen, Nils.’

Nils zag er uit alsof hij zich waarlijk schaamde. Hij had er van huis af bedrukt enangstig uitgezien. Hij durfde niet thuis komen bij oom Mandt zonder zijn plichtgedaan te hebben.

Hoe zou hij toch beginnen? Had hij nu toch dat boek: ‘De goede Toon’ maargekocht. Stuurman Hanan had het hem zoo aangeraden. Zeker zou hij er ook ingevonden hebben hoe hij iemand ten huwelijk moest vragen. Stuurman Hanan hadimmers gezegd dat daar alles in stond.


209

Of Kari ‘ja’ of ‘neen’ zou zeggen, daar dacht Nils niet aan, hij dacht er slechts aanhoe het uit te voeren.

Hij steunde.Kari keek naar het ongelukkige gezicht van Nils en de twee verbonden armen, die

op het dekkleed lagen.Zij begon te lachen.‘Ik moet je maar een handje helpen, Nils,’ zei ze.Nils keerde zich om en keek haar aan.‘Ja, je bent eigenlijk een schaapskop. Waarom vraag je niet in eens of ik met je

trouwenwil, dan zeg ik natuurlijk ronduit dat ik niet wil. Dan kunnen weweer gezelligals vroeger met elkaar omgaan. Je bent nu gruwelijk vervelend.’

Nils staarde sprakeloos in Kari's ondeugende oogen.‘Maar hoe weet je -?’ stamelde hij.‘Nu, als oom Mandt voor diplomaat gaat spelen, behoef je niet erg knap te zijn

om te weten wat hij wil,’ zei Kari, ‘en jij liep maar angstig rond en was bang voormij.’

‘Ja, hij heeft mij erg er mee geplaagd,’ zei Nils oprecht.‘Het is alleen om mij hier te houden, dat begrijp je wel. Hij is bang dat ik zal

trouwen met.... iemand anders,’ zei Kari.‘Ja, dat is wel te verwachten,’ zei Nils.‘Wij moeten nog even bij den dokter aangaan om Sofie,’ zei Anne-Karine even

daarna. ‘Zij hoest zoo erg.’


210

‘Hij komt vandaag,’ zei Nils. ‘Ik trof hem gisteren aan en toen heb ik hem gevraagdte komen.’

‘Uit je zelf?’Anne-Karine zag Nils oplettend aan. Het was voor den eersten keer dat Nils op

eigen houtje aan zoo iets dacht.‘Ja,’ zei Nils alleen.‘God gave dat Sofie weer goed kon worden - in de beenen, Nils.’‘Dat kan zij nooit,’ zei Nils snel, ‘de dokter heeft het gezegd.’‘Heb je het hem gevraagd?’‘Ja.’Anne-Karine bleef zwijgend zitten en liet Black loopen zooals hij wou. Zou het

dwingen van oom Mandt om hem met haar te doen trouwen, de oorzaak zijn, dieNils er toe had gebracht, een dokter over Sofie te raadplegen?

Zij keek Nils op eens met heel andere oogen aan.Arme kleine Sofie! Anne-Karine's oogen werden vochtig. Nils keek angstig, hij

dacht hetzelfde. Een poos daarna zei Anne-Karine:‘Zeg eens, Nils, zou je het niet verstandig vinden eens met advocaat Remer te

spreken? Niet schrijven. Advocaat Remer zei, dat hij zou komen, als hij geroepenwerd. Hij heeft zoo vreeselijk veel verstand van branden - en van nieuwe gaarden -en zoo, denk ik.’

Zij boog zich, terwijl zij sprak, heelemaal voorover;


211

zij scheen wat onder in de kariol te zoeken, en toen zij weer te voorschijn kwam, zagzij vuurrood van inspanning.

‘Je hebt gelijk, Kari,’ zei Nils met een verruimd hart. Hij wilde niets liever dandat iemand, die er verstand van had, alles voor hem in orde zou brengen. Hij wasversuft door al de raadgevingen die hem toegediend werden door kapitein Mandt,door tante Rosa, door Josias. Zij spraken af dat Nils om Remer zou telefoneerenzoodra zij thuis kwamen.

Zij bekeken Grim en dronken koffie bij Josias en zijn vrouw in hun huiskamer.Daar lag manke Lisa te bed; zij was nog wat in de war van den schrik.

‘Maar ze kan toch niet altijd in haar bed liggen luilakken. We moeten haar er uitzien te krijgen,’ zei de vrouw van Josias. ‘'t Zal ook wel met haar schikken, want zegebruikt even goed haar natje en haar droogje.’

Anne-Karine zei haar dat ze na morgen op moest staan, dan zou ze een rijtuig vanNaesby zenden; zij kon daar dan blijven totdat Nils haar weer noodig had.

Lisa glimlachte en volgde met een dankbare uitdrukking in hare oogen al debewegingen van Anne-Karine.

‘Zou het niet beter zijn dat jij aan kapitein Mandt vertelde, hoe alles gegaan is?’vroeg Nils verlegen, toen zij de Naesbylaan inreden.

‘Wel zeker, met genoegen,’ zei Anne-Karine lachend. Zij was zoo gelukkig, zijzou de heele wereld wel goed willen doen.


212

Het magere gezichtje, waarin de oogen zoo groot en schitterend waren geworden,bespiedde Nils en Anne-Karine toen zij den gaard opreden.

Nils knikte en vertoonde al zijn breede witte tanden.Anne-Karine wuifde haar toe met de hand en zag er vroolijk uit.Sofie greep het gordijn en verfrommelde het tusschen hare vingers. Wat zagen zij

er gelukkig uit. Zij knikte en dwong zich om te glimlachen; 't was immers het beste- voor Nils.

En niemand, niemand behoefde te weten dat vannacht, toen zij zoo erg hoestte, erbloed was gekomen. Zij had tegen Söverine, het kamermeisje, gezegd dat haar neushad gebloed.

Toen Nils en Anne-Karine binnen kwamen, was er een dappere kleine glimlachom Sofie's mond; zij reikte beiden de hand en keek Nils vragend aan.

‘Telefoneer nu dadelijk, Nils,’ zei Anne-Karine, en gaf hem een duwtje naar hettoestel.

Nils belde.‘Rijkstelefoon naar Christiania.’Op hetzelfde oogenblik keek Mathias Corvin om het hoekje van de deur.‘Hoor eens, Kari, ik heb een gast gevraagd voor morgen. Hij belde mij op om te

informeeren naar Nils en de zaken op Grim en toen -’‘Riep hij u zelf op? - Ach, vader, ik ben zoo blij - om u,’ zei Kari en sloeg de

armen om den hals van Mathias Corvin en verborg haar gelaat aan


213

zijn borst. Zij kwamweer te voorschijn met gloeiende wangen en schitterende oogen.Mathias Corvin keek haar aan.‘Ja, ziet u, vader - ik vind het zoo aardig - dat u - zoo gastvrij is.’ Zij stond voor

hem en verschikte wat aan zijn das.Mathias Corvin zag haar nog eens aan en glimlachte. Hij streek haar liefkoozend

over het haar.‘Ja, ja, ik dacht zoo, het zou het beste zijn als jij hem morgen afhaalde, Kari. Je

kent hem het best,’ zei Mathias Corvin en keek het raam uit.Maar Anne-Karine vloog de kamer uit, de gang door naar de keuken; daar draaide

ze de waterkraan open, zoodat het water over de keuken spatte, en Gönner, de kok,uit de provisiekamer kwam loopen, met zijn broodmes in de hand, en vroeg of dejuffrouw het op de zenuwen had.

Maar de juffrouw lachte vroolijk, liep de deur uit, de trap op, naar haar eigenkamer, en toen weer naar beneden, met een klein étui in de hand, waarmeê zij in dearmen van oom Mandt te land kwam.

Hij pakte haar bij den arm.‘Hel en duivel, wat ben je opgewonden, Kari. Smoorblij zeker? Nu?’Oom Mandt keek haar vol verwachting aan.‘Ja, oom Mandt, ik ben zoo gelukkig,’ en zij kneep hem in zijne ver uitstaande

ooren.Oom Mandt straalde van genoegen.‘'t Is goed, Kari, voor den duivel, 't is goed. Zie


214

je, je oude oom Mandt zorgt voor je wel en wee, terwijl je eigen vleeschelijke vaderalles maar zou laten gaan. Wat zei hij, Kari? Onder ons - de jonge man heeft geencourage, maar het is een net persoon. Geluk, Kari!’

Een oom Mandt sloot Kari vaderlijk en aangedaan in zijne armen.‘Neen, neen, oom Mandt. Ik vergat het heelemaal. Ik moet u groeten van Nils en

zeggen, dat ik niet met hem trouwen wil.’Weg was zij! Oom Mandt zag haar met open mond en groote verschrikte oogen

na.Inmiddels was Nils bij Sofie gebleven.‘Ik wensch je van harte geluk, Nils,’ zei Sofie zacht.‘Wel neen, ze wil me gelukkig niet hebben,’ zei Nils vergenoegd.Sofie zag snel op. Zij begreep niet hoe iemand vrijwillig afstand kon doen van een

man als Nils, maar er was een heel andere klank in haar stem toen ze vroeg:‘Ben je er blij om?’‘Natuurlijk, het was eigenlijk alleen oom Mandt, die het wou,’ antwoordde Nils.

- ‘Wel neen, stuurman Hanan zei ook altijd dat het dwaas is te trouwen. Ik williever....’

Rrrrrrrr!Nils ging naar de telefoon. Het was de dokter, die vroeg of er haast bij was. Hij

kon zoo moeilijk vandaag komen, hij had een ernstigen zieke.Het was morgen vroeg genoeg.


215

‘Waarom komt de dokter?’ vroeg Sofie.‘Om over je hoesten te spreken.’‘Wie vroeg hem te komen?’ vroeg Sofie angstig. Zou Söverine toch geklapt

hebben?‘Ik,’ antwoordde Nils.‘Jij?’Sofie zag hem verwonderd aan. Toen kwam er een licht in haar oogen, dat het

kleine teêre gezichtje scheen te verhelderen.Nils had aan haar gedacht. Hij wilde dat zij weer gezond zou worden. Nu zou zij

alles zeggen aan den dokter, ook van het bloed; zij wilde alles doen om te herstellen,nu Nils het wenschte.

‘Ja, je moet je best doen om beter te worden. De twee oude heeren kunnen nieteeuwig leven, en Kari zal wel trouwen, en op Lisa valt niet te rekenen. Dan moet jijop Grim komen om de boeken voor mij bij te houden.’

‘Wou je mij op Grim hebben?’Sofie zag er overgelukkig uit.‘Ja, dan spelen wij 's avonds kaart. Ik wil nooit trouwen, 't geeft niets dan last en

ellende,’ zei Nils.‘Ik wil zoo vreeselijk, vreeselijk graag,’ zei Sofie zacht.Zij wilde Nils haar hand reiken, maar trok die weer terug toen de deur openvloog.Kari stormde binnen.‘Staan ze mooi?’Zij wees naar de paarlen in hare ooren.


216

Sofie en Nils waren het eens dat zij heel mooi stonden.‘Denk je dat iemand mij mooier zal vinden dan iemand die erg mooi is?’‘Ik weet het niet,’ zei Nils oprecht.Maar Sofie dacht er op eens aan hoe uitgelaten vroolijk Kari straks was; ze begon

te begrijpen.‘Ik, Kari, ik geloof zeker dat hij ze mooi zal vinden,’ zei ze lachend en trok Kari

naar zich toe.Dien avond zat Kari dicht bij het bed van Sofie, in haar lange nachtjapon, met

paarlen in de ooren, en zij spraken lang met elkaar.En dien nacht lag een blond en een donker hoofd op het kussen en beide staarden

in de duisternis, met gelukkige oogen.Maar beneden zat oom Mandt te dampen en te brommen.Hij had den treurigen afloop dadelijk aan mevrouwMogens toevertrouwd. En die

was boos op het onverstandige meisje, zij gevoelde zich gekrenkt. Zij was zoo boosals slechts een moeder zijn kan, wanneer haar lieveling iets geweigerd wordt. Zooboos, dat oom Mandt het ten slotte voor Kari opnam.

Tante Rosa had haar woede voelen verminderen bij haar geliefd patience-spel.Nils zat naast haar. Hij had er altijd schik in tante Rosa te plagen; hij zei, hij moest

er op letten dat tante Rosa niet smokkelde, want het gebeurde wel eens dat zij dekaarten langer keerde dan geoorloofd was.

Mathias liep op en neer door de huiskamer en het


217

kantoor en dacht aan zijn kleine Kari en glimlachte stil voor zich heen.Opeens kwam mevrouw Mogens alles weer in de gedachte. Zij liet de kaarten

vallen.‘Maar lieve hemel, waar blijft nu de kleine Mathias?’ zei ze verwijtend en staarde

in de lucht.‘Hij ging daar juist naar het kantoor,’ antwoordde Nils trouwhartig.

In schitterenden zonneschijn reed Anne-Karine, met de twee zwarten voor denmandewagen, - en in gezelschap van oom Mandt, die zich opgedrongen had, - hetplein voor het station op.

Mathias Corvin en Sofie hadden gedaan wat zij konden om oom Mandt thuis tehouden; maar neen, een manspersoon zou en moest er bij zijn om den advocaat afte halen. Hij had bij zich zelven overwogen dat hij zich volstrekt nog niet uit het veldmoest laten slaan, hij gaf het nog niet op. Hulptroepen moest hij laten aanrukken;hij wilde eens een ernstig woordje met advocaat Remer spreken; 't scheen wel alsofKari heel hoog tegen hem opzag.

Anne-Karine was flink op tijd; zij liep op en neer, verschikte wat aan het tuig,keek telkens op haar horloge. Het kwartier duurde bijzonder lang.

Eindelijk floot de trein. Langzaam naderde hij, nu stopte hij. Een rond hoofd metdonker, kort geknipt haar werd uit het raam gestoken, het portier werd


218

opengerukt, en een lange, slanke heer sprong er uit.Anne-Karine wierp de leidsels aan oom Mandt toe en liep hem te gemoet.‘Ik ben zoo blij dat u gekomen is,’ zei ze en stak Remer haar hand toe.Paul Remer hield haar hand vast en keek haar gelukkig aan.Maar hij had geen tijd om iets te zeggen, want oom Mandt brulde hem letterlijk

het welkom toe en Remer moest hem wel begroeten.Zij stapten in, maar toen zij goed en wel plaats hadden genomen, riep oomMandt

op eens uit:‘Voor den duivel, dat vergat ik nog. Ga nog even terug, Kari, en vraag of er geen

pak voor mij is gekomen.’Advocaat Remer bood zich dadelijk aan om te gaan kijken, maar oomMandt hield

hem vast.Anne-Karine keek oom Mandt wantrouwend aan. Nooit kwamen er pakjes voor

oom Mandt of het moest met het Kerstfeest zijn; maar zij ging toch.‘Ha, ha,’ dacht oom Mandt bij zich zelven, ‘dat gaat goed!’ Hij verwachtte in 't

geheel geen pakje.‘Umoet ons helpen, advocaat Remer. Umoet den jongenmanNils erg in de hoogte

steken, u moet zorgen dat ze hem neemt. Wij willen ons het meisje niet voor denneus laten afkapen door een of ander stadsheertje. Wij willen -’

‘Mag ik u eerst eens vragen of juffrouw Corvin iets om Nils geeft?’ vroeg Remersnel.


219

‘Om geven - om geven! Wissewasjes. Zeker geeft zij om den jongen man, 't zijnmaar gekke streken,’ zei oom Mandt geruststellend. ‘Hij heeft geen courage, wemoeten hem helpen.’

Anne-Karine kwam terug.‘Het pak is niet gekomen, oom Mandt,’ zei Kari kalm. ‘'t Zal morgen vroeg

misschien komen.Wanneer advocaat Remer lust heeft, kunnen wij het morgen samenhalen.’

Zij zag oom Mandt recht in de oogen, maar tegelijk trok zij wat boos met denmond.

Zij begrijpt er alles van, dacht Paul Remer.Hij was onmiddellijk bereid om den volgenden morgen het pak van oom Mandt

te halen.OomMandt trok een bedenkelijk gezicht en dacht aan de woorden uit het leesboek,

dat éene leugen door meerdere wordt gevolgd. Hij zweeg.Hij begon even daarna uit te wijden over de heldendaad van Nils en zijn meer dan

gewone deugden in ieder opzicht. Advocaat Remer toonde geen buitengewonebelangstelling. Hij keek naar een mooi meisjesprofiel en naar twee bruine, krachtigehandjes, die de zwarten zoo rustig en zeker bestuurden.

Kari zweeg en lette op haar paarden, maar als zij zich nu en dan omkeerde,ontmoette zij een paar bruine, bewonderende oogen.

Men ging dadelijk aan tafel. Paul Remer geleidde de dochter des huizes; tanteRosa, kapitein Mandt en Nils betuigden om het zeerst hunne dankbaarheid dat


220

de advocaat zich de moeite had willen getroosten van te komen.MaarMathias Corvinhief zijn glas op en zei dat advocaat Remer altijd welkom zou zijn op Naesby, ookwanneer hij niet voor zaken kwam. Hij dankte Remer ook zeer voor de vriendschapaan zijn kleine Kari bewezen, tijdens haar verblijf in de stad.

Toen men van tafel opstond zeide Mathias Corvin tot Remer, dat hij zich zekervan vroeger nog wel herinnerde dat een tamelijk lang rustuur tot de gewoonten vanNaesby behoorde. Zoo dus Remer hieraan niet gewoon was, zou hij zich moetentevreden stellen met het gezelschap van Anne-Karine.

Advocaat Remer haastte zich te verklaren, dat hij 's middags nooit sliep, - wat nietgeheel overeenkomstig de waarheid was.

Maar oom Mandt gedroeg zich buitengewoon heldhaftig. Hij wilde niet rusten;hij zou zijn gast gezelschap houden.

Kapitein Mandt klemde zich aan den advocaat vast als aan zijn laatstereddingsplank.

Maar Sofie keek oomMandt bezorgd aan en zei: ‘Wat ziet u er bijzonder vermoeiduit, u moet wezenlijk wat gaan rusten.’

‘Gekheid, verbeelding. Ik ben zoo gezond als een visch,’ riep kapiteinMandt boosuit. Maar een oogenblik daarna keek hij in den spiegel.

‘Hum, je hebt gelijk, ik zie er wel wat vermoeid uit, kanarie. Ja, 't is misschienbeter dat ik wat ga liggen.’


221

En tot aller verlichting sukkelde oom Mandt naar zijn kamer.Tante Rosa vlijde zich welbehagelijk neer in den allergrootsten leunstoel, met een

boek in de hand.Mathias Corvin ging naar boven, terwijl Nils en Sofie ieder met een boek in het

kantoor bleven zitten.‘Willen wij nu het pak gaan halen?’ zei Remer met een glimlach tot Anne-Karine.‘Ik denk dat het beter is te wachten tot morgen; er komt vandaag geen trein meer

uit het Zuiden,’ antwoordde ze lachend, ‘maar wij kunnen de paarden eens gaanbekijken. Hebt u lust?’

Paul Remer interesseerde zich bijzonder voor paarden.‘Ik moet u eerst eens bedanken voor - Jutte Dyre,’ zei Remer toen zij

buitenkwamen.‘Ja, wilt u het mij vergeven?’ vroeg Anne-Karine, en zij dacht plotseling dat het

de eerste keer van haar leven was dat zij iemand om vergiffenis vroeg.Zij gingen naar den stal, waar Black stond. Advocaat Remer keek naar het bruine

handje, dat zachtjes de manen van het paard streelde, - de rustige mooie hand - dieNils moest hebben.

Paul Remer besloot zijn plicht te doen. Zelfs als zij nu - misschien - het aangenamervond met hem te praten - dan met anderen, - er kon toch een tijd komen, waarin zijhem te oud zou vinden. En ze hield toch veel van Nils.

‘Juffrouw Corvin, er is iets dat ik u graag wilde zeggen,’ begon hij ernstig.


222

Anne-Karine's hart begon te kloppen, zij pakte de manen van Black beet en zag metschitterende oogen Paul Remer aan.

De bruine oogen knipten een paar keer en werden op het oor van Black gericht.‘Ik geloof - u zult gelukkig worden - wanneer umet Nils trouwt,’ klonk het eindelijk

langzaam en stotterend, ‘ofschoon u denkt - dat u niet zoo - zoo - heel veel om hemgeeft.’

Hij hijgde naar adem en keek haar niet aan.Anne-Karine's hand viel naar beneden en het schitterend licht verdween uit haar

oogen.‘Ja, dit is het wat ik meende u te moeten zeggen,’ zei Paul Remer en streek zachtjes

over Black's gladden rug.Anne-Karine keek hem aan.‘Was u het niet, die mij vertelde dat het niet denkbaar was dat Jutte Dyre zich zou

verloven met iemand, dien zij niet lief had? En ik zou wel Nils moeten nemen, alleenomdat anderen het willen. U stelt dus Jutte Dyre hooger dan mij?’

Paul Remer mompelde haastig een verontschuldiging.Hij had gemeend dat het zijn plicht was, hij had slechts....‘Misschien vindt u het ook wel een plicht omOtar aan te bevelen. Ik kreeg gisteren

een brief van hem,’ zei Anne-Karine.‘Neen, neen, u zult nimmer gelukkig worden met


223

OtarMogens,’ zei Remer snel en beslist. ‘Hij is te kleinzielig voor je - Anne-Karine.’Het was voor het eerst dat hij haar naam noemde. Zij keek hem aan met een

gelukkigen glimlach.‘Maar waarom mag ik hem niet hebben, dien ik wel liefheb?’ vroeg Anne-Karine

zacht, en keek naar den grond.‘Ik - ik begrijp niet recht,’ - stamelde hij, - ‘waarom....’‘Omdat hij zoo dom - zoo vreeselijk dom is - dat ik geloof dat ik het hem zelve

moet vragen,’ zei Anne-Karine, en de kleine hand kroop, over Black's rug, heel totin de groote blanke.

‘Anne-Karine!’Dit was het eenige wat Paul Remer zei, en het was het laatste wat Black hoorde -

gedurende een heel langen tijd.Zij liepen nog in den stal heen en weer, toen zij de kariol van den dokter voor de

stoep zagen staan. Zij bleven even wachten.‘Ik dacht dat je knapper was dan alle anderen,’ zei Kari. ‘Maar nu geef ik niet veel

voor die knapheid omdat je niet eerder begreep dat ik de paarlen in mijn ooren droegomdat je eens gezegd hadt dat je ze mooi vondt.’

Anne-Karine vertelde nauwgezet alles omtrent Einar Bersin.‘Maar ik was niet met hem verloofd, zie je. Hij was zoo heel lief voor mij en ik

was slecht voor hem


224

- bijna tot vlak vóor zijn dood. Was hij blijven leven, dan was hij het geweest,’ zeiKari oprecht.

‘Maar vertel mij eens, Kari, hoe kan je zooveel van mij houden, van mij die tochzooveel ouder ben?’

‘Och, je weet wel, ik heb altijd veel van oude heeren gehouden,’ antwoordde Karikalm. Het kwam niet bij haar op hem tegen te spreken.

Paul Remer maakte snelle vorderingen; hij hoorde haar nu aan zonder dat het hempijn deed.

Zij zagen Nils met den dokter naar buiten komen en met elkander spreken. Toenreed de dokter weg.

‘Laten wij nu naar binnen gaan,’ zei Anne-Karine, ‘dan kan je het vader vertellenterwijl ik naar Sofie ga.’

Nils was bij de stoep blijven staan; hij bemerkte hen niet voordat zij vóor hemstonden.

‘Wat zei hij?’ vroeg Anne-Karine.Nils bewoog de lippen maar er kwam geen geluid. Toen liep hij hun voorbij -

bleek onder zijn zomersproeten.‘Wat is Nils vreemd. Zoo heb ik hem nog nooit gezien,’ zei Anne-Karine.‘Misschien vindt hij het niet prettig om ons samen te zien,’ zei Paul Remer. Hij

kon op dat oogenblik niet anders denken dan dat alle gemoedsbewegingen met Kariin verband moesten staan.

Op de trap ontmoette Anne-Karine haar vader, die haar vroeg naar beneden tewillen gaan om koffie te schenken.


225

Kapitein Mandt trok den advocaat mee in een hoek van de kamer.‘Hebt u met haar gesproken?’Ja, Remer had met haar gesproken, en hij wist nu zeker dat zij wel over te halen

zou zijn om te trouwen, zei hij kalm.‘Prachtig, voor den duivel, prachtig!’Kapitein Mandt wreef zijn handen en zijn neus, hij glom letterlijk van verrukking.Toen Anne-Karine naderde zei hij:‘Die advocaat, Kari, is er een van het bovenste plankje. Volg zijn raad, meisje,

voor altijd en immer. Voor altijd en immer, zeg ik.’Remer zei dat kapitein Mandt hem niet zoo in de hoogte moest steken. Maar

Anne-Karine beloofde gehoorzaam te zijn en te doen wat oom Mandt vroeg.Mathias Corvin en Remer verdwenen in het kantoor. Oom Mandt liet zich naast

mevrouw Mogens neervallen en vertelde dat, voor den duivel, de advocaat Remerer zich nu eens mee bemoeid had. Maar tante Rosa vond dat men Kari maar haareigen gang moest laten gaan; als het kind haar eigen geluk in den weg wilde staan,moest zij het zelve maar weten.

Anne-Karine wilde niet naar Sofie gaan voordat de twee daarbinnen terugkwamen,dan kon zij het meteen aan Sofie vertellen. Zij wipte op haar schommelstoelzenuwachtig op en neer.

Oom Mandt werd ongeduldig.‘Ga naar binnen, Kari, en kijk eens wat ze daar


226

uitvoeren. De koffie wordt ijskoud. Je zoudt, voor den duivel, denken dat het vrouwenwaren,’ bromde hij.

Anne-Karine bedacht zich een oogenblik en ging naar binnen, maar zij kwam nietterug.

Kapitein Mandt stond op, liep met ongewone haast naar de deur, en wierp diedriftig open. Hij bleef met open mond staan, hij rolde met de oogen, hij zwaaide metde armen. Toen zonk hij verpletterd op zijn stoel.

Tante Rosa ging ook eens kijken wat oom Mandt zoo deed ontstellen.Zij keek en begreep er niets van. Maar toen Mathias Corvin zijn gelukkig gezicht

naar haar toekeerde, haar zijn hand toestak en zei:‘Ja Rosa, wensch mij geluk met - mijn zoon,’ - toen vergat Rosa Mogens haar

eigen vervlogen hoop, en den kleinen Mathias, en schudde zijn hand krachtig. WantRosa Mogens moest wel deelen in het geluk dat zij rondom zich zag.

En de twee oude vrienden bleven elkaar de hand schudden. Zij zagen elkaar aanen beiden dachten aan een feest - aan een bank onder de boomen - lang, lang geleden.

Anne-Karine trok Remer mee naar oom Mandt.‘Ja, oom Mandt, nu heb ik gedaan zooals u mij verzocht en den raad van Paul

Remer gevolgd voor altijd en immer. Nu is u toch tevreden over mij,’ lachte zijondeugend.

Oom Mandt staarde hulpeloos van den een naar de ander. Eindelijk kreeg hij zijnspraak terug. Hij


227

sloeg met zijn handen op de leuning van zijn stoel en zei met rollende oogen: ‘Hadik geweten, dat je er zoo op gesteld was een man te krijgen die al op jaren is, Kari,dan, voor den duivel, zou ik je mijn eigen persoon geoffreerd hebben, en je zelfhebben genomen! Hel en duivel, dat zou ik.’


BarbraRing - dbnl.org · 1 [Anne-Karine]...

Documents

Transcript of BarbraRing - dbnl.org · 1 [Anne-Karine]...