Bachelorgids Psychology

Stud

iegidS bach

eloropleidin

g 2012/2013 pSychologie

psychologieSTUDIEGIDSbachEloroplEIDInG 2012/2013

bSc

faculteit gedragSwetenSchappenSTUDENT & ONDERWIJS SERVICECENTRUM

T +31 (0)53 489 2570i www.utwente.nl/psy

Bachelor Psychologie Programma 2012-2013 Brochure voor studenten en docenten www.utwente.nl/psy

Bachelor psy gids 2012-2013 zw binnenwerk.indd 1 14-08-12 14:53

Voorwoord Welkom bij de opleiding Psychologie aan de Universiteit Twente! Deze studiegids bevat belangrijke informatie voor alle bachelor studenten Psychologie. Het eerste deel bevat veel praktische informatie over de organisatie van het onderwijs en de organisatie van de studiebegeleiding. Voor aankomende studenten is het belangrijk om dit deel goed door te lezen, zodat ze goed op de hoogte zijn van allerlei praktische zaken bij het studeren aan de Universiteit Twente. Het tweede deel gaat in op de kenmerken van de opleiding Psychologie aan de Universiteit Twente en de inhoud van het studieprogramma. De opleiding Psychologie aan de Universiteit Twente is uniek in Nederland door haar toegepaste karakter, gericht op het ontwerpen van interventies, die bijdragen aan het oplossen van psychologische problemen uit de praktijk. Tijdens je studie aan de Universiteit Twente bekwaam jij je in het opzetten, uitvoeren en beoordelen van wetenschappelijk onderzoek, en daarnaast leer je ook systematisch oplossingen te ontwikkelen voor problemen en bekwaam je je in het ontwerpen van interventies. Een gedegen inzicht in de psychologie, goede kennis en vaardigheden in het doen van onderzoek en een systematische aanpak van ontwerpen vormen de basis voor alle kennis die je hier zult opdoen. Hierover lees je meer in deze studiegids. De opleiding is ook om andere redenen uniek te noemen. De opleiding aan de Universiteit Twente is de kleinste opleiding Psychologie in Nederland. Veel onderwijsvormen zijn kleinschalig en er heerst een informele en prettige sfeer onder docenten en studenten. De deur van onze docenten staat (bijna) altijd voor je open en dat maakt even binnenlopen heel gemakkelijk. In deze studiegids hebben we alle informatie bij elkaar gezet, die je als Bachelor student nodig hebt voor je studie. Je leest hier over de organisatie van het onderwijs, de studiebegeleiding en de opbouw van het bachelor onderwijsprogramma. Verder vind je informatie over de studievereniging Dimensie, de vakgroepen die bij de opleiding betrokken zijn en het psychologische onderzoek dat aan de Universiteit Twente wordt verricht. Al deze informatie zorgt ervoor dat je goed voorbereid bent op onze opleiding Psychologie. Voor de komende jaren willen we je veel succes toewensen, maar vooral ook veel plezier. Hopelijk doe je tijdens je studie- en studententijd veel wijsheid, inzicht, en goede vriendschappen op. Sarah Bosch, MA, Studieadviseur bachelor Psychologie drs. Tineke Hoeksma, Studieadviseur bachelor Psychologie dr. Henk Boer, Opleidingsdirecteur Psychologie


Inhoudsopgave Deel A: Praktische informatie .................................................................................................................................................... 1 1. Organisatie van het onderwijs ..................................................................................................................................... 4 1.1 Inschrijven studie ............................................................................................................................................................. 4 1.2 Collegekaart .................................................................................................................................................................... 4 1.3 Communicatie en informatie ............................................................................................................................................ 5 1.4 Vakken volgen ................................................................................................................................................................. 7 1.5 Studiemateriaal ............................................................................................................................................................... 8 1.6 Roosters .......................................................................................................................................................................... 8 1.7 Colleges .......................................................................................................................................................................... 9 1.8 Wegwijs op de campus ................................................................................................................................................. 11 1.9 Tentamens .................................................................................................................................................................... 13 1.10 PC-privé regeling en aanschaf pc/laptop/printer ........................................................................................................... 16 1.11 Studentenstatuut ........................................................................................................................................................... 17 1.12 Herinschrijven studie ..................................................................................................................................................... 17 2. Studiebegeleiding ....................................................................................................................................................... 18 2.1 Organisatie studiebegeleiding ....................................................................................................................................... 18 2.1.1 Begeleiding tijdens het eerste jaar ................................................................................................................................ 18 2.1.2 Begeleiding vanaf het tweede jaar ................................................................................................................................ 18 2.1.3 Medewerkers studiebegeleiding .................................................................................................................................... 19 2.2 Bijzondere regelingen voor studenten ........................................................................................................................... 20 3. Actief naast je studie ............................................................................................................................................................ 22 3.1 Waarom actief worden? ................................................................................................................................................ 22 3.2 Mogelijkheden om actief te zijn naast je studie ............................................................................................................. 22 3.3 Regeling studentenactivisme ........................................................................................................................................ 22 3.4 Ondersteuning bij ondernemerschap ............................................................................................................................ 23 3.5 Studentenactiviteiten en Campus .................................................................................................................................. 23 Deel B: De Opleiding Psychologie aan de UT ........................................................................................................................ 25 1. Psychologie aan de Universiteit Twente ................................................................................................................... 28 1.1 Wat is psychologie? ...................................................................................................................................................... 28 1.2 Wat is bijzonder aan de opleiding Psychologie aan de UT? .......................................................................................... 28 1.2.1 De psycholoog als onderzoeker en ontwerper .............................................................................................................. 29 1.2.2 Gedegen basiskennis van de psychologie als uitgangspunt ......................................................................................... 30 1.2.3 Aandacht voor de toepassing van de psychologie binnen vijf themagebieden .............................................................. 30 1.2.4 De UT-psycholoog is academisch en professioneel gevormd en goed voorbereid op de toekomst .............................. 31 1.3 De bacheloropleiding Psychologie ................................................................................................................................ 31 1.3.1 Het eerste jaar ............................................................................................................................................................... 31 1.3.2 Het tweede jaar ............................................................................................................................................................. 32 1.3.3 Het derde jaar................................................................................................................................................................ 32 1.4 Mogelijkheden na je bacheloropleiding Psychologie ..................................................................................................... 32 1.5 Master Psychology ........................................................................................................................................................ 33 1.5.1 Human Factors en Mediapsychologie ........................................................................................................................... 33 1.5.2 Conflict, Risico en Veiligheid ......................................................................................................................................... 33 1.5.3 Instructie, Leren en Ontwikkeling .................................................................................................................................. 34 1.5.4 Gezondheidspsychologie .............................................................................................................................................. 34 1.5.5 Geestelijke Gezondheidsbevordering ............................................................................................................................ 34 1.6 Onderwijskenmerken ..................................................................................................................................................... 34 1.7 De arbeidsmarkt ............................................................................................................................................................ 36

2. Opbouw van het onderwijsprogramma ..................................................................................................................... 38 2.1 De onderdelen van het programma en hun onderlinge samenhang ............................................................................. 38 2.1.1 Leerlijn Basiskennis ....................................................................................................................................................... 38 2.1.2 Leerlijn Themagebieden ................................................................................................................................................ 39 2.1.3 Leerlijn Onderzoeksmethodologie ................................................................................................................................. 39 2.1.4 Leerlijn Ontwerpmethodologie ....................................................................................................................................... 40 2.1.5 Leerlijn Professionele en Psychologische Vaardigheden .............................................................................................. 41 2.2 Vrije Keuze ruimte ......................................................................................................................................................... 42 2.3 Bachelorthese ............................................................................................................................................................... 43 2.4 Het onderwijsprogramma bachelor Psychologie vanaf 2012/2013 ................................................................................ 44 2.5 Dublin Descriptoren op bachelorniveau ......................................................................................................................... 46 2.6 Eindtermen bacheloropleiding Psychologie ................................................................................................................... 47 2.7 Koppeling eindtermen Psychologie aan de Dublin descriptoren ................................................................................... 48 3. Toetsingsinstrumenten en kwaliteitszorg ................................................................................................................. 50 3.1 Toetsingsinstrumenten binnen Psychologie .................................................................................................................. 50 3.2 Kwaliteitszorg systeem .................................................................................................................................................. 50 3.2.1 Interne kwaliteitsinstrumenten ....................................................................................................................................... 50 3.2.2 Overleggremia ............................................................................................................................................................... 50 3.2.3 Externe kwaliteitsinstrumenten ...................................................................................................................................... 51 Deel C: Vakbeschrijvingen B1 Psychologie 2012-2013 ......................................................................................................... 53 1. Programma B1/propedeuse 2012-2013 ..................................................................................................................... 56 2. Vakbeschrijvingen B1/propedeuse 2012-2013 .......................................................................................................... 57 Deel D: Organisatie van de faculteit Gedragswetenschappen ............................................................................................. 61 1. Faculteit Gedragswetenschappen ............................................................................................................................. 64 1.1 Vakgroepen ................................................................................................................................................................... 65 1.2 Opleidingen ................................................................................................................................................................... 65 1.3 Diensten ........................................................................................................................................................................ 66


1

Deel A: Praktische informatie


3

4

1. Organisatie van het onderwijs 1.1 Inschrijven studie Aanmelden voor de bacheloropleiding Psychologie gaat via www.utwente.studielink.nl Je dient daar een account aan te maken en alle stappen te doorlopen. Ook de voortgang van je inschrijving kun je volgen via Studielink. Tevens dien je je gegevens in dit systeem tijdens je studie up-to-date te houden (denk aan adreswijzigingen, nieuw mobiel nr etc). De opleiding Psychologie kent een Numerus Fixus (loting). Er is een maximum aantal van 350 studieplaatsen. De afgelopen jaren waren er gemiddeld 250 eerstejaars studenten die zijn ingestroomd. Schrijf je voor half mei in, om mee te doen met de loting. Op UT-niveau bestaan er diverse serviceverlenende instanties voor studenten, bijeengebracht in het Student en Onderwijs Service Centrum. Deze zijn ondergebracht bij de studentenbalie. De belangrijkste zijn: Balie Student Services Bij de Balie Student Services kun je terecht voor verschillende facilitaire zaken: van het maken van een digitale pasfoto voor je collegekaart tot inschrijving, van aanmelding tot uitschrijving. De Balie Student Services vind je in de Vrijhof, kamer 239 B (tegenover de Universiteits Bibliotheek). Zie ook: www.utwente.nl/so/studentenbalie. Balie Studentenbegeleiding De Balie Studentenbegeleiding (de “Rode balie”) is belast met de individuele en collectieve zorg voor en de begeleiding van UT-studenten op overkoepelend niveau (naast de zorg van de opleiding voor de ‘eigen’ studenten). Je kunt daarbij denken aan een studentenpsycholoog, diverse cursussen (‘zelfmanagement’, afstuderen, solliciteren) en de studentendecaan. De Balie Studentenbegeleiding vind je in de Bastille, op vloer twee (de eerste verdieping). Kijk voor meer informatie op: www.utwente.nl/so/studentenbalie. 1.2 Collegekaart De collegekaart van de Universiteit Twente is een geldig legitimatiebewijs binnen de UT en is tevens een bewijs van inschrijving. Na afhandeling van je inschrijving, de betaling van je collegegeld en het laten maken van een foto (voor diegenen die zich voor het eerst inschrijven aan de UT) ontvang je per post je collegekaart. Deze kaart dien je op verzoek te tonen bij gebruikmaking van universitaire voorzieningen, zoals het volgen van colleges, het afleggen van tentamens, het bezoeken van de bibliotheek, etc.

Toepassingen van de collegekaart

Collegekaart De kaart is geldig als bewijs van inschrijving voor één studiejaar.

Bibliotheekkaart De kaart is voorzien van een streepjescode waardoor hij eveneens fungeert als lenerspas.

Unionkaart Iedere student wordt na inschrijving automatisch lid van de Student Union.

Student Union Activity Card

Indien je bij je inschrijving hebt aangegeven gebruik te willen maken van de campusfaciliteiten (sport en cultuur), dan fungeert de kaart eveneens als Student Union Activity Card (ook wel Xtracard genoemd). Zie: www.studentunion.utwente.nl/


5

Wat te doen bij… Nog geen collegekaart? Indien je inschrijving nog niet volledig is afgerond, wordt er ook nog geen collegekaart aangemaakt. Op www.utwente.studielink.nl kun je de status van je inschrijving voor dit studiejaar raadplegen. Daarnaast moet je een foto laten maken bij de Balie Student Services, dat kan dagelijks tussen 12.30 uur en 16.00 uur. LET OP: Je ontvangt de collegekaart samen met de verklaring van inschrijving per post. Zorg dus dat je adresgegevens juist zijn. Je adres kun je raadplegen en eventueel wijzigen via www.utwente.studielink.nl. Diefstal/verlies Collegekaart: In geval van diefstal of verlies van de kaart kun je tegen betaling van administratiekosten (€ 5,-) een nieuwe collegekaart aanvragen. Neem hiervoor contact op met de Balie Student Services bij CSA. Verandering van opleiding / Beëindiging van de inschrijving Op je collegekaart staan je inschrijvingsgegevens afgedrukt. Indien je in de loop van het studiejaar van studierichting verandert, ontvang je een nieuwe collegekaart. De collegekaart is tevens je bewijs van inschrijving. Indien je tussentijds je inschrijving beëindigt, moet je ook je collegekaart weer inleveren. In het geval je gebruik hebt gemaakt van de campusfaciliteiten (sport en cultuur), kun je hiervoor - desgewenst - voor het resterende deel van het studiejaar een aparte Student Union Activity Card krijgen. 1.3 Communicatie en informatie Wanneer je aan de Universiteit Twente wilt gaan studeren, kom je al direct in aanraking met verschillende communicatiemiddelen, waarmee de universiteit, de faculteit en je opleiding direct of indirect met je communiceren. Het begint eigenlijk al op het moment van je vooraanmelding voor de Universiteit Twente. Als vooraanmelder van de UT krijg je een eigen e-mailadres, gebruikersnaam en wachtwoord en eigen schrijfruimte van 400 MB, waarop je je documenten en eventueel je eigen homepage kunt plaatsen. Internet is veruit het belangrijkste communicatiemiddel van de opleiding Psychologie en de universiteit. UT-Portal MyUniversity is het startportaal voor studenten. Op my.utwente.nl kunnen studenten eenvoudig inloggen op alle systemen van de Universiteit Twente. Klik hiervoor wel even op het tabblad rechts bovenin ‘voor jou’. Via dezelfde portal kun je allerlei informatie vinden en inloggen op je studentmail, Blackboard en Osiris.

Tip: gebruik de studentenportal als je persoonlijke startpagina. Zo ben je altijd op de hoogte van de laatste belangrijke onderwijsmededelingen, evenementen en nieuws. Ook heb je direct toegang tot alle belangrijke webapplicaties als Blackboard en OSIRIS en je kunt zelf makkelijk gadgets toevoegen. Denk bijvoorbeeld aan tentamenroosters, vacatures, maar ook buienradar. Alle voor jou interessante informatie heb je dan overzichtelijk bij elkaar. Inloggen kan met je studentnummer en bijbehorend wachtwoord.

E-mail Wanneer de opleiding of een individuele docent snel wil communiceren met een individuele student of een klein groepje studenten gebeurt dit meestal via e-mail. E-mail is één van de belangrijkste communicatiemiddelen van de opleiding Psychologie. De opleiding gaat er vanuit dat je alle informatie, die naar je studentmail verstuurd wordt, daadwerkelijk leest. Bureau Onderwijszaken (BOZ) stuurt ook mails in individuele of ‘noodgevallen’ bijvoorbeeld wanneer een college plotseling niet doorgaat of een tentamen plotseling verplaatst moet worden. Lees mails van de opleiding en van BOZ dan ook meteen. Studenten op de UT hebben over het algemeen als e-mailadres: <studentnaam>@student.utwente.nl Voor <studentnaam> vul je de voorletters en de achternaam van een persoon in, bijvoorbeeld: [email protected]. Er zijn uitzonderingen, vooral als meerdere UT-studenten dezelfde voorletters en achternaam hebben. Een mail komt ook over als je het studentnummer als e-mailadres gebruikt: s<studentnummer>@student.utwente.nl, bijvoorbeeld: [email protected] E-mailadressen van UT-studenten en medewerkers kun je vinden op de webpagina’s van de UT. Ga daarvoor naar www.utwente.nl, klik op telefoongids. Vul in het zoekveld vervolgens de achternaam van de medewerker of student in.

6

Blackboard Blackboard is de digitale leeromgeving, te vinden op Blackboard.utwente.nl Het is een eenvoudig programma waarmee studenten en docenten kunnen communiceren. Na het inloggen op Blackboard kun je je aanmelden voor alle cursussen die je het komende kwartiel gaat volgen. Per vak/cursus kun je via Blackboard informatie vinden over de inhoud van het vak, de tentamenstof, het rooster enz. Tevens communiceren docenten collegesheets en mededelingen rondom het vak via Blackboard en is er vaak een forum waarop je vragen kunt stellen en kunt discussiëren met andere studenten. Voor sommige vakken zijn er meerdere werkgroepen. Inschrijven voor een van deze werkgroepen gebeurt vaak ook via Blackboard. Osiris In Osiris kun je als student veel informatie raadplegen: adresgegevens, je behaalde cijfers, de onderwijscatalogus met daarin bijvoorbeeld cursusinformatie en minorinformatie, en informatie over je studiebegeleider. Daarnaast moet je je via Osiris inschrijven voor vakken en tentamens. Je geeft aan welke vakken je het komende semester van plan bent te volgen en welke nevenactiviteiten je tijdens deze periode uitvoert (bijvoorbeeld een bijbaantje, of een bestuursjaar). Osiris genereert vervolgens een overzicht van de cursussen die je het komende semester van plan bent doen, ook wel het studieplan genoemd. Deze informatie is vervolgens ook zichtbaar voor je studieadviseur. Opleidingswebsites De website van de faculteit GW is www. utwente.nl/gw. Daarnaast heeft elke opleiding zijn eigen website. De website van de opleiding psychologie is te vinden op: www.utwente.nl/psy

Op de website van psychologie vind je de meest recente informatie over de opzet van het onderwijs, bijvoorbeeld het onderwijsprogramma, vakbeschrijvingen en overgangsregelingen, handleidingen en roosters. Nieuwe informatie die geen betrekking heeft op het onderwijs- en tentamenrooster maar wel voor jou interessant kan zijn wordt geplaatst -onder het kopje ‘Nieuws’. Bijvoorbeeld wanneer er een nieuw keuzevak wordt aangeboden of als er een interessante lezingencyclus of congres op komst is. Het is belangrijk dat je regelmatig dit deel van de opleidingssite bekijkt.


7

1.4 Vakken volgen Het eerste jaar van de bacheloropleiding psychologie ziet er als volgt uit:

Semester 1 Semester 2

Blok 1A Blok 1B Blok 2A Blok 2B

5ECPsychologisch

ontwerpen: theorie 192901150

5ECPsychologisch ontwerpen: opdracht

192901160

3ECAcademische vaardigheden

192901300

5ECTesttheorie en

inl. psychodiagnostiek 192901210

10 proefpersoonuren

4EC Inleiding onderzoeks-

methodologie 191962150

4ECStatistiek 1

191962160

4ECStatistiek 2

191962170

5EC Inleiding

psychologie 192901050

5ECBio- en

neuropsychologie 192901060

5ECSociale


5ECOntwikkelings-


5EC Persoonlijkheidsleer

192901200

5ECFunctieleer

192901080

Een studiejaar bestaat uit twee semesters, en elk semester bestaat uit twee blokken. Elk blok volg je een aantal vakken. Sommige vakken duren langer dan één blok, bijvoorbeeld Academische Vaardigheden. Als je aan het einde van het jaar alle vakken gehaald hebt, heb je 60 studiepunten (60EC) en je propedeuse (= je eerste jaar) behaald. De opleiding Psychologie kent een Bindend Studie Advies (BSA) in het eerste jaar van de bachelor. Een BSA houdt in dat je aan het eind van het eerste jaar minimaal 45 EC van de 60 EC moet halen en 2 van de 3 methoden en techniek vakken. Wanneer je hier niet in slaagt, mag je deze opleiding niet verder vervolgen. Natuurlijk wordt hierbij rekening gehouden met persoonlijke omstandigheden en sta je onder goede begeleiding van een studieadviseur en docenten studentmentor. Meer informatie over het BSA vind je in hoofdstuk 2 van deze studiegids. Uitgebreide informatie over het onderwijsprogramma (eerste, tweede en derde jaar) van de bachelor Psychologie vind je in deel B van deze studiegids. Opvragen van vakinformatie In de onderwijscatalogus in Osiris kun je terecht voor allerlei informatie over de vakken: inhoud, docent(en), literatuur, etc. In Osiris kun je deze onderwijscatalogus bekijken maar hij is ook bereikbaar via: osiris.utwente.nl/student/OnderwijsCatalogus.do Inschrijving voor vakken via Blackboard Voor elk vak moet je je via Blackboard (Blackboard.utwente.nl) inschrijven. Om toegang te krijgen tot de vakken, heb je een account nodig. Als nieuwe student ontvang je een username en wachtwoord. Het wachtwoord is hetzelfde als het oorspronkelijke wachtwoord dat je hebt gekregen om in te loggen op het UTnetwerk. Je bent hierover per brief geïnformeerd.

8

Wanneer je geen username en wachtwoord hebt gekregen voor Blackboard of je wachtwoord vergeten bent, bekijk dan de FAQ op de Blackboard Startpagina Blackboard.utwente.nl. Kom je er niet uit, dan kun je terecht bij de ICT Servicecentrum -helpdesk --> ICTS Helpdesk (telefoon: 053 489 2311) met je collegekaart of neem contact op met de Blackboard-coördinator van de faculteit GW: Huub Engbers ([email protected]; telefoon: 053 489 4122; kamer: Cubicus C102). Bekijk wel eerst de FAQ op de Blackboard Startpagina blackboard.utwente.nl/ voordat je contact opneemt met het ICT Servicecentrum of met Huub Engbers. Mocht je wegens ziekte niet kunnen deelnemen aan een werkcollege, practicum of tentamen dan dien je dat zo spoedig mogelijk (in ieder geval op de dag zelf) te melden aan de docent. 1.5 Studiemateriaal Voor vrijwel alle vakken heb je boeken en/of dictaten/readers/syllabi nodig. Hiervoor kun je terecht bij studievereniging Dimensie en de UnionShop. Studieboeken aanschaffen Studieboeken kun je zelf via de boekhandel bestellen, maar handiger en vaak goedkoper is het om dat via de studievereniging Dimensie te doen: je krijgt dan vaak korting en je kunt in het eerste semester van het eerste jaar je boeken tijdens de introductie of de eerste collegeweek kopen. Na die tijd krijg je steeds een e-mail van de studievereniging over de periode waarin je online je boeken kunt bestellen. In sommige gevallen kun je boeken ook tweedehands kopen via www.studieboekentwente.nl (let er dan wel op dat je de juiste druk koopt!). Deze site biedt ook de mogelijkheid je boeken weer te verkopen. De boeken die door de docenten zijn aangemerkt als ‘verplicht studiemateriaal’ zijn tevens aanwezig in een speciaal daarvoor gereserveerd gedeelte van de Centrale Bibliotheek en kunnen daar worden ingezien. Dictaten, readers en syllabi aanschaffen De dictaten, readers en syllabi worden vanaf het begin van elk semester verkocht bij de UnionShop. Via de website kun je kijken of ze op voorraad zijn: www.studentunion.utwente.nl/unionshop. Daarnaast kun je bij de UnionShop terecht voor UT-gifts, UT-kledij en een kopieerservice. In het zelfbedieningsgedeelte kan niet alleen gekopieerd worden, maar er kunnen ook verslagen worden ingebonden, flyers worden gesneden, enz. De UnionShop is gevestigd op de begane grond van de Bastille en is elke werkdag geopend van 10.00 - 17.00. 1.6 Roosters Binnen de opleiding wordt gewerkt met een semestersysteem. Dat betekent dat het studiejaar in twee semesters is ingedeeld. Elk semester bestaat uit twee blokken. Een blok is opgedeeld in zeven collegeweken, een aansluitende studieweek waarin zo min mogelijk colleges zijn gepland (onderwijsluwe week) en twee tentamenweken. De roosters kun je vinden op www.utwente.nl/roosters en via de onderwijspagina van Psychologie: www.utwente.nl/psy.


7

1.4 Vakken volgen Het eerste jaar van de bacheloropleiding psychologie ziet er als volgt uit:



5ECPsychologisch



192901160


192901300

5ECTesttheorie en


10 proefpersoonuren



4ECStatistiek 1

191962160

4ECStatistiek 2

191962170

5EC Inleiding


5ECBio- en


5ECSociale


5ECOntwikkelings-



192901200

5ECFunctieleer

192901080

Een studiejaar bestaat uit twee semesters, en elk semester bestaat uit twee blokken. Elk blok volg je een aantal vakken. Sommige vakken duren langer dan één blok, bijvoorbeeld Academische Vaardigheden. Als je aan het einde van het jaar alle vakken gehaald hebt, heb je 60 studiepunten (60EC) en je propedeuse (= je eerste jaar) behaald. De opleiding Psychologie kent een Bindend Studie Advies (BSA) in het eerste jaar van de bachelor. Een BSA houdt in dat je aan het eind van het eerste jaar minimaal 45 EC van de 60 EC moet halen en 2 van de 3 methoden en techniek vakken. Wanneer je hier niet in slaagt, mag je deze opleiding niet verder vervolgen. Natuurlijk wordt hierbij rekening gehouden met persoonlijke omstandigheden en sta je onder goede begeleiding van een studieadviseur en docenten studentmentor. Meer informatie over het BSA vind je in hoofdstuk 2 van deze studiegids. Uitgebreide informatie over het onderwijsprogramma (eerste, tweede en derde jaar) van de bachelor Psychologie vind je in deel B van deze studiegids. Opvragen van vakinformatie In de onderwijscatalogus in Osiris kun je terecht voor allerlei informatie over de vakken: inhoud, docent(en), literatuur, etc. In Osiris kun je deze onderwijscatalogus bekijken maar hij is ook bereikbaar via: osiris.utwente.nl/student/OnderwijsCatalogus.do Inschrijving voor vakken via Blackboard Voor elk vak moet je je via Blackboard (Blackboard.utwente.nl) inschrijven. Om toegang te krijgen tot de vakken, heb je een account nodig. Als nieuwe student ontvang je een username en wachtwoord. Het wachtwoord is hetzelfde als het oorspronkelijke wachtwoord dat je hebt gekregen om in te loggen op het UTnetwerk. Je bent hierover per brief geïnformeerd.

8

Wanneer je geen username en wachtwoord hebt gekregen voor Blackboard of je wachtwoord vergeten bent, bekijk dan de FAQ op de Blackboard Startpagina Blackboard.utwente.nl. Kom je er niet uit, dan kun je terecht bij de ICT Servicecentrum -helpdesk --> ICTS Helpdesk (telefoon: 053 489 2311) met je collegekaart of neem contact op met de Blackboard-coördinator van de faculteit GW: Huub Engbers ([email protected]; telefoon: 053 489 4122; kamer: Cubicus C102). Bekijk wel eerst de FAQ op de Blackboard Startpagina blackboard.utwente.nl/ voordat je contact opneemt met het ICT Servicecentrum of met Huub Engbers. Mocht je wegens ziekte niet kunnen deelnemen aan een werkcollege, practicum of tentamen dan dien je dat zo spoedig mogelijk (in ieder geval op de dag zelf) te melden aan de docent. 1.5 Studiemateriaal Voor vrijwel alle vakken heb je boeken en/of dictaten/readers/syllabi nodig. Hiervoor kun je terecht bij studievereniging Dimensie en de UnionShop. Studieboeken aanschaffen Studieboeken kun je zelf via de boekhandel bestellen, maar handiger en vaak goedkoper is het om dat via de studievereniging Dimensie te doen: je krijgt dan vaak korting en je kunt in het eerste semester van het eerste jaar je boeken tijdens de introductie of de eerste collegeweek kopen. Na die tijd krijg je steeds een e-mail van de studievereniging over de periode waarin je online je boeken kunt bestellen. In sommige gevallen kun je boeken ook tweedehands kopen via www.studieboekentwente.nl (let er dan wel op dat je de juiste druk koopt!). Deze site biedt ook de mogelijkheid je boeken weer te verkopen. De boeken die door de docenten zijn aangemerkt als ‘verplicht studiemateriaal’ zijn tevens aanwezig in een speciaal daarvoor gereserveerd gedeelte van de Centrale Bibliotheek en kunnen daar worden ingezien. Dictaten, readers en syllabi aanschaffen De dictaten, readers en syllabi worden vanaf het begin van elk semester verkocht bij de UnionShop. Via de website kun je kijken of ze op voorraad zijn: www.studentunion.utwente.nl/unionshop. Daarnaast kun je bij de UnionShop terecht voor UT-gifts, UT-kledij en een kopieerservice. In het zelfbedieningsgedeelte kan niet alleen gekopieerd worden, maar er kunnen ook verslagen worden ingebonden, flyers worden gesneden, enz. De UnionShop is gevestigd op de begane grond van de Bastille en is elke werkdag geopend van 10.00 - 17.00. 1.6 Roosters Binnen de opleiding wordt gewerkt met een semestersysteem. Dat betekent dat het studiejaar in twee semesters is ingedeeld. Elk semester bestaat uit twee blokken. Een blok is opgedeeld in zeven collegeweken, een aansluitende studieweek waarin zo min mogelijk colleges zijn gepland (onderwijsluwe week) en twee tentamenweken. De roosters kun je vinden op www.utwente.nl/roosters en via de onderwijspagina van Psychologie: www.utwente.nl/psy.


9

1.7 Colleges Overzicht College-uren Hieronder een overzicht van de collegetijden. Het 5e uur, van 12.45 uur tot 13.30 uur, is het lunchpauze en worden er (in principe) geen colleges ingeroosterd.

Collegevormen In het rooster en in deze studiegids staat per vak de collegevorm vermeld. (NB: In de officiële regelgeving noemen we een vak ‘Onderwijseenheid’. Deze term wordt ook in de wet op het hoger onderwijs – de WHW – gebruikt en in Osiris kom je deze term ook tegen). Er zijn vier verschillende collegevormen: hoorcolleges (HC), werkcolleges (WC), hoor/werkcolleges (HC/WC of KOL) en practica (PR). Tijdens een hoorcollege geeft een docent plenair een toelichting en/of aanvulling op de leerstof. Doorgaans duren deze colleges twee college-uren van 45 minuten met tussendoor een korte pauze. Werkcolleges duren doorgaans even lang, maar zijn meer interactief van aard en er wordt in groepjes gewerkt aan opdrachten ter verwerking van de leerstof. Practica vinden meestal plaats in de PC-zalen. Er wordt dan groepsgewijs of individueel aan een bepaald project of met een specifiek computerprogramma gewerkt. De aanwezigheid bij practica is verplicht. De aanwezigheid bij hoor- en werkcolleges is niet verplicht, tenzij de docent dit aangeeft. Ook werk je regelmatig in een projectgroep en maak je de leerstof eigen via zelfstudie.

Onderwijsvorm Omschrijving

Hoorcollege De docent geeft plenair een toelichting en/of aanvulling op de leerstof.

Werkcollege Er wordt in groepjes gewerkt aan opdrachten ter verwerking van de leerstof. De werkcolleges zijn meer interactief van aard.

Practicum Er wordt groepsgewijs of individueel aan een bepaald project of met een specifiek computerprogramma gewerkt. Practica duren meestal een hele ochtend of middag.

Besprekingen / werkoverleg binnen projectgroepen

Binnen de verschillende vakken krijg je veel opdrachten die je uitvoert in een projectgroep bestaande uit medestudenten. Buiten de college-uren zul je regelmatig afspreken voor een werkbespreking of samenwerking. Hierdoor leer je professioneel samenwerken, taken verdelen en rapporteren.

Zelfstudie Via zelfstandig studeren maak je je de leerstof eigen.

In de afzonderlijke vakken zijn de werkvormen zoveel mogelijk afgestemd op de doelen van het vak: in vakken die voornamelijk gericht zijn op het verwerven van kennis en inzicht, bestaan de contactmomenten grotendeels uit hoor- en werkcolleges. Voor vakken die gericht zijn op het verwerven van specifieke vaardigheden of het oefenen van competenties (combinatie van kennis, vaardigheden en houding) wordt er gebruik gemaakt van practica, werkcolleges en wat uitgebreidere groeps- of individuele opdrachten. Vaak is er sprake van groepsopdrachten waarbij het ontwikkelen van samenwerkingsvaardigheden en ander projectvaardigheden een rol speelt.

1e uur: 08:45 - 09:30 uur

2e uur: 09:45 - 10:30 uur

3e uur: 10:45 - 11:30 uur

4e uur: 11:45 - 12:30 uur

5e uur = lunchpauze: 12:45 - 13:30 uur

6e uur: 13:45 - 14:30 uur

7e uur: 14:45 - 15:30 uur

8e uur: 15:45 - 16:30 uur

9e uur: 16:45 - 17:30 uur

10

Inleiding psychologie De belangrijkste werkvorm van dit vak vormt zelfstudie. Tijdens 7 hoorcolleges van 2 uur wordt ondersteuning geboden bij de te leren stof. Dit gebeurt door middel van voorbeelden en door in te gaan op de bestudeerde stof, in te gaan op de relevante theorieën en aanvullingen op wat in het boek behandeld wordt. Psychologisch Ontwerpen In werkcolleges werken de studenten in groepjes aan het ontwerpen en ontwikkelen van een interventie voor een psychologisch probleem. Iedere groep wordt begeleid door een werkcollegebegeleider, die het werk van feedback voorziet en met de groepjes overlegt. Tijdens twee plenaire werkcollegebijeenkomsten verzorgen de groepjes korte presentaties van de werkzaamheden die tot dan toe zijn uitgevoerd. Als afsluiting presenteren de groepjes hun interventie via een poster. Onderzoeksmethodologie Tijdens 6 hoorcolleges van 2 uur wordt een overzicht gegeven van de theorie en verbanden daarin. In 7 werkcolleges van 2 uur, krijg je de tijd om in te gaan op de specifieke methoden, door de stof toe te passen in oefeningen, onder begeleiding van studentassistenten. Daarnaast zijn er vijf practica van 2 uur, om te oefenen met SPSS.

Opbouw met betrekking tot zelfstandigheid In de loop van de studie verandert de verhouding tussen contacturen en zelfstudie merkbaar. In het eerste jaar hebben hoorcolleges een duidelijke functie om je te laten kennismaken met het vakgebied, de wijze van denken en leren, en je te stimuleren tot (regelmatige) zelfstudie. Er wordt van je verwacht dat je zelf steeds beter je eigen studieproces kunt vormgeven. In het tweede en derde jaar neemt de hoeveelheid verroosterd onderwijs wat af: meer zelfstudie en in de vakken ga je vaker aan de slag met grotere groeps- en individuele opdrachten. Je wordt daarbij begeleid door docenten tijdens groepsgewijze of individuele begeleidingsafspraken. Deze opbouw van het programma zorgt ervoor dat je steeds zelfstandiger wordt en steeds complexere problemen aankunt. Voertaal In de bachelorfase van de opleiding zijn alle colleges in het Nederlands. Een groot deel van het studiemateriaal is in het Engels.

Uitreiking van de onderwijsprijs Psychologie 2008 Ieder jaar wordt bij alle opleidingen aan de UT een onderwijsprijs uitgereikt. Studenten stemmen op hun favoriete docent. Van de opleiding Psychologie wordt dan de beste docent van het jaar gekozen, die vervolgens wordt voorgedragen aan de centrale onderwijsprijscommissie. Zij kiezen vervolgens de beste UT-docent van het jaar. De jury vertelt: ‘Er zijn heel wat stemmen binnen gekomen die redelijk verdeeld waren over wie nou die ‘docent’ is. Uiteindelijk was er een top 2 voor psychologie. Er is een kort interview geweest met de docenten waarin we hebben gekeken naar het thema, wat er goed is aan het onderwijs, de X-factor en wat er beter kan. Verrassende antwoorden kwamen naar voren en hebben de commissie geïmponeerd.’Willem Verwey, is net voor Stans Drossaert op de eerste plek bij de opleiding Psychologie geëindigd. De jury over Willem Verwey: De X-factor is het enthousiasme, geloof in je vak en het kiezen wat je vertelt. Een van de moeilijkste dingen vindt hij het kiezen wat je niet vertelt in plaats van wat je wel vertelt. De commissie heeft gesignaleerd dat de collegesheets de student begeleiden en moeilijke dingen extra goed uitleggen. Het is naar ons idee belangrijk dat de moeilijke dingen extra goed ondersteund worden zodat de student het vak makkelijker kan studeren’.


11

1.8 Wegwijs op de campus Onderwijslocaties Het onderwijs binnen de faculteit Gedragswetenschappen wordt verzorgd in zalen van gebouwen verspreid over de campus. Deze zalen hebben afkortingen, die opgebouwd zijn uit lettercodes van het gebouw, gevolgd door het nummer van de zaal, bijv. SP1 ofWA2. Afkortingen van de gebouwen:

- Capitool: CA

- Carre: CR

- Spiegel: SP

- Ravelijn: RA

- Cubicus: CU

- Sportcentrum: SC

- Hogekamp: HO

- Vrijhof: VR

- Horstring: HR

- Zuidhorst: ZH

- Horsttoren: HT

- Westhorst: WH

- Waaier: WA

- Langezijds: LA

- Zilverling: ZI

12


13

De Universiteit beschikt over de volgende voorzieningen voor de uitvoering van het onderwijs: Collegezalen De Universiteit beschikt over collegezalen die worden toegewezen op basis van het aantal studenten. Het type collegezaal wordt afgestemd op de wensen van de docent: bijvoorbeeld ‘los meubilair’ voor werkcolleges en de aanwezigheid van een video-uitrusting om voordrachten van studenten op te nemen. Computerzalen In de onderwijsgebouwen van de UT bevinden zich verschillende computerzalen. Voor psychologie studenten zijn in Cubicus drie PC-zalen. Cubicus is elke werkdag geopend van 8:00 tot 18:00 uur. Voor toegang buiten deze tijden dien je speciaal toestemming te vragen (aanvraagformulieren te verkrijgen bij de portier). Je kunt dan ’s avonds en in het weekend met een chipkaart het gebouw in en uit. De computers in Cubicus zijn verdeeld over de volgende drie zalen:

B205C: PC-zaal 1 ook wel Studielandschap genoemd

B205D: PC-zaal 2 een PC-zaal die meer gericht is op klassikaal onderwijs met behulp van de -computer

B205: Zelfstudie-zaal

een PC-zaal waar geen onderwijs gegeven wordt maar waar je kunt gaan zitten voor zelfstudie

Voor afstudeerders, die niet beschikken over een werkplek bij de vakgroep waar zij afstuderen, zijn er extra studieplekken gecreëerd die alleen door hen gereserveerd kunnen worden. Daarnaast zijn er een aantal observatieruimtes beschikbaar voor onderzoek. De computers in het Studielandschap zijn, als ze niet worden gebruikt voor verroosterd onderwijs, beschikbaar voor zelfstudie. De computers zijn voorzien van alle voor het onderwijs benodigde software. Voor studenten, die daar vooraf toestemming voor hebben gevraagd, zijn ze ook in de weekeinden en in de avonduren beschikbaar. Bibliotheek De Universiteitsbibliotheek is gehuisvest in de Vrijhof. Hier bevindt zich de collectie boeken en tijdschriften, specifiek gericht op de deelgebieden van Psychologie. Ook zijn daar de afstudeerverslagen in te zien. In de vestiging in de Vrijhof bevinden zich bovendien de meer algemene collecties boeken en tijdschriften en een computerzaal met ruime openingstijden voor zelfstudie. In toenemende mate is een groot deel van de collectie tijdschriften elektronisch beschikbaar via de website van de bibliotheek (onder e-journals). Je kunt via Interbibliothecair leenverkeer (IBL) boeken uit andere bibliotheken aanvragen. De openingstijden op werkdagen zijn: 08.30 - 22.00 uur. De openingstijden op zaterdag: 11.30 - 16.30 uur en op zondag tijdens examenperiodes: 09.00 – 17.00 uur (uitsluitend voor studiedoeleinden). De Infodesk is geopend van maandag t/m vrijdag 8.30 - 17.00 uur. Zie ook: www.utwente.nl/ub. Kantines In een aantal gebouwen van de UT zijn kantines. Ook in het Cubicus gebouw is een kantine. De kantine in Cubicus is op werkdagen geopend van 11.30 tot 13.30 uur. Let op: in vakanties gelden afwijkende openingstijden. In de kantine staan ook snoep-, drank- en lunchautomaten. Betalen bij de kassa of de automaten doe je met je chipkaart, die je kunt opwaarderen bij de opwaardeerpunten (bijvoorbeeld in de hal van Cubicus). In de Waaier bevindt zich een grote kantine, waar in de middag en in de avond ook warme maaltijden te verkrijgen zijn voor een lage prijs. 1.9 Tentamens Inroostering van tentamens Bij aanvang van het collegejaar is er voor alle eerstejaars studenten een onderwijsrooster op papier voor het eerste semester beschikbaar met daarop onder andere aangegeven wanneer de tentamenweken plaatsvinden. De onderwijsroosters worden ook op de website www.utwente.nl/roosters, en de websites van de opleidingen geplaatst. Eventuele wijzigingen, zoals bijvoorbeeld tentamendata, worden kenbaar gemaakt via de Blackboard sites van de betreffende vakken en eventueel via onderwijsmededelingen. Er wordt dus niet steeds een nieuw rooster aan studenten uitgedeeld. Het rooster op de website(s) wordt wel aangepast indien er wijzigingen zijn aangebracht.

14

Verplichte aanmelding voor tentamens (Osiris) Voor alle tentamenkansen moet je je intekenen via Osiris. Ook kun je in Osiris een overzicht bekijken van de tentamens waarvoor je al bent ingeschreven. Tentamenzalen staan niet in de roosters vermeld. De zaal kun je minimaal 4 dagen voorafgaand aan het tentamen vinden via Osiris of via het tentamenrooster op my.utwente.nl. Wanneer je voor een vak bent ingeschreven, ben je dus NIET automatisch voor het tentamen ingeschreven. Inschrijven voor een tentamen gaat als volgt: - Schrijf je voor elk (tussentijds) tentamen apart in via https://osiris.utwente.nl/student/StartPagina.do ; - Inschrijven kan van 40 tot 14 dagen vóór de datum van het betreffende tentamen; - Na de sluiting van de inschrijfperiode kan niet meer worden ingetekend; - Je ontvangt geen algemene aankondiging over inschrijven voor tentamens; - Uitschrijven kan alleen in Osiris en t/m de dag vóór het tentamen (vóór 24:00u). Ingetekend zijn, betekent recht op deelname (mits voldaan aan de voorkenniseisen). Er wordt gecheckt aan de hand van de Osiris-intekenlijst of de studenten die zich hebben ingetekend gerechtigd zijn aan een betreffend tentamen deel te nemen. Indien je niet op de inschrijflijst voorkomt, wordt je tentamen niet nagekeken en zal je worden gevraagd de zaal te verlaten. Voor vragen neem je contact op met BOZ: [email protected]. Stuur vragen over inschrijving niet naar de docent van het examenonderdeel.

Let op Elk te tentamineren vak is tijdig in Osiris geopend, zodat je je kunt inschrijven. Wacht niet tot het allerlaatste moment met intekenen. Mocht er toch iets misgaan, waarschuw dan altijd zo snel mogelijk BOZ via e-mail of telefoon, zodat zij ook op de hoogte zijn en zij (indien mogelijk) actie kunnen ondernemen. Na sluiting van de inschrijftermijn kan BOZ niets meer voor je doen. Het komt voor dat na inschrijving er toch nog wijzigingen in het tentamenrooster komen bijvoorbeeld een zaalwijziging. Kijk dus vóór het tentamen nog een keer bij de onderwijsmededelingen, op Blackboard of op het tentamenrooster in Osiris of er nog wijzigingen zijn geweest.

Algemene regels*

Je schrijft je tijdig in voor een tentamen via de daartoe ingerichte systemen als je hieraan wilt deelnemen.

Je schrijft je tijdig uit als je onverhoopt niet kunt deelnemen.

Je neemt altijd je collegekaart mee naar een tentamen.

Je neemt bij tentamens, opdrachten, werkstukken, scripties en andere vormen van toetsing geen werk of ideeën van anderen over zonder daarbij de bron te vermelden (fraude).

Je bent je er van bewust dat bij overtreding van deze gedragsregel door de examencommissie strenge sancties worden getroffen.

Cijfers worden binnen 20 werkdagen na afname van het tentamen via OSIRIS gepubliceerd.

*Aan deze regels kunnen geen rechten worden ontleend. De regels over onderwijs en tentamens staan altijd in de Onderwijs- en Examenregeling (OER). Elk jaar is er een nieuwe OER. De meeste recente OER is altijd te vinden op www.utwente.nl/psy.


15

Regels tijdens de zitting*

Aanvang zitting Een schriftelijk tentamen heeft een duur van ten hoogste 4 klokuren en begint stipt op de aangegeven tijd.

Te laat komen Bij te laat komen geldt dat nog aan het tentamen kan worden deelgenomen tot uiterlijk een half uur na de aanvang van het tentamen. Daarna kan niet meer worden deelgenomen.

Hulpmiddelen Op tafel bevinden zich alleen attributen die absoluut noodzakelijk zijn om het tentamen te kunnen maken. Je mag dus niet je eigen laptop gebruiken tijdens een tentamen.

Invullen tentamenbriefje

Indien er voor aanvang van de zitting tentamenbriefjes worden uitgereikt, vul je dat zo volledig mogelijk in met blokletters. In veel gevallen wordt er in plaats van tentamenbriefjes met beoordelingslijsten gewerkt. Het gaat om je studentnummer, naam en voorletter(s), adres, postcode en woonplaats, vaknaam, vakcode, na(a)m(en) docent(en) en de tentamendatum. Ook vul je de opleiding in waar je ingeschreven staat. Wanneer je bij twee opleidingen ingeschreven staat, dan geef je de opleiding aan waarbij de uitslag van het betreffende vak geadministreerd dient te worden.

Surveillant aanwezig

Tijdens de zitting is een surveillant aanwezig. De surveillant is meestal een docent van het vak. Desgevraagd dien je je te kunnen legitimeren met een collegekaart. Bij inlevering van het werk dient elk ingeleverd vel papier duidelijk leesbaar voorzien te zijn van je naam met voorletters en je studentnummer.

Toiletbezoek Alleen na toestemming van de surveillant mag je naar het toilet. In beginsel kan dit verlof slechts aan één persoon gelijktijdig worden gegeven. Het is zowel binnen als buiten de zaal niet toegestaan direct of indirect met anderen in contact te treden gedurende de tijd dat het examen wordt afgenomen.

Regels na de zitting*

Nakijktermijn tentamen

De uitslag van het tentamen wordt, behoudens overmacht, uiterlijk twintig werkdagen na het afleggen van het tentamen bekend gemaakt. Wanneer de uitslag van het tentamen niet uiterlijk één week vóór de herkansingsmogelijkheid bekend is, kun je een verzoek richten aan de examencommissie om een extra herkansingsmogelijkheid op een later tijdstip te organiseren.

Opvragen tentamengegevens

In principe blijft jouw tentamenuitwerking in bezit van de docent. Het is wel mogelijk een kopie te maken van je tentamenuitwerking (kopieerkosten zijn voor eigen rekening).

Inzage tentamen Wanneer de tentamenuitslag bekend is zal de docent in de meeste gevallen een of meerdere inzagemomenten plannen. Je kunt dan inzage krijgen in je eigen beoordeelde werk. Indien de aard van het werk dit toelaat, naar het oordeel van de examinator, kun je kopieën maken van het beoordeelde werk.

Bewaartermijn tentamen

De examinator draagt er zorg voor dat schriftelijk tentamenwerk gedurende tenminste twee jaar na de tentamendatum wordt bewaard.

*Aan deze regels kunnen geen rechten worden ontleend. De regels over onderwijs en tentamens staan altijd in de Onderwijs- en Examenregeling (OER). Elk jaar is er een nieuwe OER. De meeste recente OER is altijd te vinden op www.utwente.nl/psy. Mondelinge tentamens In sommige gevallen kan er door de examinator en/of de examencommissie voor gekozen worden een tentamen mondeling af te nemen. Het tijdstip hiervoor wordt in onderling overleg afgesproken, maar in ieder geval binnen één maand na afloop van het onderwijs in het vak (de vakantiemaanden niet meegerekend). Een mondeling tentamen mag hoogstens 2 klokuren duren. De examinator kan meer dan één persoon tegelijk mondeling tentamineren, indien geen van de betrokken studenten daartegen bezwaar heeft. Het mondeling afnemen van een examenonderdeel is openbaar, tenzij de examencommissie of examinator in bijzondere gevallen anders heeft bepaald, of de student bezwaar heeft gemaakt tegen openbaarheid.

16

De uitslag van het tentamen Je kunt jouw resultaten bekijken op OSIRIS. Als de nakijkperiode is verstreken en jouw cijfer staat hier niet in geregistreerd, dan wordt je aangeraden om in eerste instantie contact op te nemen met BOZ. Zij kunnen alles nakijken en je eventueel vertellen wat je verder moet doen. Herkansing tentamens Voor het afleggen van ieder tentamen bestaat jaarlijks één mogelijkheid in de onderwijsperiode van het vak en één herkansing in de tentamenperiode van het aansluitende blok. Voor onderdelen in het laatste blok van het collegejaar biedt de opleiding één herkansing aan in augustus. Als je een vak vervolgens nog niet met een voldoende afgerond hebt kun je het jaar erop het tentamen opnieuw twee maal herkansen. Aanvraag derde (of volgende) tentamenpoging De norm is dat je een cursus met een voldoende hebt afgesloten na twee tentamenpogingen. Wanneer je nog geen voldoende hebt gehaald voor het vak na twee tentamenpogingen, betekent dit dat je je niet opnieuw kunt inschrijven voor het derde (of volgende) tentamen van deze cursus in Osiris. Als je voor een tweede of volgende tentamenpoging een onvoldoende hebt gehaald, dan moet je:

- Uiterlijk eind vijfde week van het blok waarin je een tentamen wilt herkansen, een aanvraagformulier invullen en opsturen naar [email protected] (zie: http://www.utwente.nl/psy/bachelor_psy/derdetentamenpoging.doc/ )

De studieadviseur beoordeelt (namens de examencommissie Psychologie) je studieplan en laat je weten of je de derde of volgende tentamenpoging krijgt. Volg je deze procedure niet, dan kun je je niet inschrijven voor het tentamen en kun je het tentamen niet maken. Geldigheidsduur resultaten examenonderdelen De geldigheidsduur van de resultaten van afgelegde examenonderdelen varieert: examenonderdelen uit de bacheloropleidingen zijn 6 jaar geldig, examenonderdelen uit de masteropleidingen 5 jaar. Bij examenonderdelen die in gedeelten worden beoordeeld en waarvoor deelcijfers worden gegeven, hebben de deelcijfers een geldigheidsduur tot het einde van het daarop volgende academisch jaar, gerekend vanaf het moment van aanvang van het examenonderdeel. Deze geldigheidsduur geldt ook voor de beoordelingen van opdrachten of werkstukken. Cijferoverzichten In Osiris kun je overzichten opvragen van bijvoorbeeld al je tentamencijfers of alle cijfers uit een bepaald studiejaar. Als een tentamen is nagekeken en door BOZ is verwerkt, dan worden de resultaten zo snel mogelijk aan je bekend gemaakt. Overgangsregelingen Wanneer vakken ingrijpend worden gewijzigd of komen te vervallen, word je aan het begin van het studiejaar schriftelijk op de hoogte gesteld van de consequenties die dit tot gevolg heeft. Indien een vak verdwijnt, mag je het komende collegejaar vaak nog twee maal in de oude vorm tentamen doen, als je al aan een examenonderdeel van dit vak hebt deelgenomen. 1.10 PC-privé regeling en aanschaf pc/laptop/printer Je hebt als student de mogelijkheid gebruik te maken van een speciale PC privé-regeling van de UT. Een regeling, waarbij je de mogelijkheid hebt om voor de financiering van een pc/laptop/printer (kortweg te noemen PC) gebruik te maken van een renteloze lening van de UT. Alle aan de UT regulier ingeschreven voltijdse studenten kunnen op de volgende wijze gebruik maken van de PC privé-regeling. Op deze website vind je hierover meer informatie: www.utwente.nl/icts/nsc


17

1.11 Studentenstatuut Zoals alle instellingen voor hoger onderwijs beschikt ook de Universiteit Twente over een Studentenstatuut (www.utwente.nl/so/studentenbegeleiding/regelingen/studentenstatuut/). Het Studentenstatuut vindt zijn wettelijke grondslag in art. 7.59 van de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW). Het document is rechtscheppend. Dat wil zeggen dat je je in geval van problemen of conflicten kunt beroepen op de inhoud van dit Studentenstatuut. Het Studentenstatuut bevat een opleidingsspecifiek deel (het OSS) en een instellingsspecifiek deel. Het huidige OSS geldt voor studenten die in september 2012 zijn begonnen aan hun opleiding. Voor ouderejaars geldt in principe dezelfde regeling met als toevoeging dat daar waar voor hen eerdere afwijkende bepalingen worden gehandhaafd, deze in een bijlage zijn opgenomen. Het OSS is voor iedereen te bekijken via de webpagina van je opleiding (www.utwente.nl/psy). Kijk hiervoor bij het onderdeel ‘regelingen en formulieren’. 1.12 Herinschrijven studie Ieder studiejaar moet je je opnieuw inschrijven bij de Universiteit Twente. Deze inschrijving is geënt op de bepalingen in de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW) en dient vóór 1 september te worden geregeld. Wil je er zeker van zijn dat je vanaf 1 september staat ingeschreven dan dien je tijdig - vóór 1 augustus- aan al je inschrijvingsverplichtingen te hebben voldaan. Je ontvangt voor de herinschrijving een bericht (per mail) van de Centrale Studentenadministratie (CSA). Alle inschrijvingsgegevens en wijzigingen dienen bij CSA te worden doorgegeven. Zodra je inschrijvingsformulier is ontvangen door CSA, wordt gecontroleerd of je aan alle voorwaarden van inschrijving hebt voldaan. Ben je inschrijvingsgerechtigd, is het formulier compleet, zijn alle bijlagen aanwezig en is het college- en/of examengeld betaald (of een machtigingsformulier is ingeleverd), dan wordt je inschrijving afgehandeld. Op het inschrijvingsformulier kun je overigens aangeven of je ook een tweede studie wilt volgen. Doe dit alleen als je voor die tweede opleiding ook daadwerkelijk een propedeuse- of bachelordiploma wilt halen. Als je alleen een aantal vakken wilt gaan volgen bij die tweede opleiding en die bij je eigen opleiding wilt laten registreren, dan is inschrijving bij die opleiding niet nodig. Je kunt die vakken dan gewoon volgen mits je aan de voorkenniseisen voldoet.

De Centrale Studentenadministratie (CSA) is een onmisbare afdeling voor onze Universiteit. CSA verzorgt de inschrijving voor een opleiding aan de UT. CSA verstrekt informatie over verschillende mogelijkheden van inschrijving. Verder kun je hier terecht voor onder andere bijzondere toelatingen, verandering van opleiding, beëindiging inschrijving en restitutie van het collegegeld, verklaringen en adreswijzigingen.

18

2. Studiebegeleiding 2.1 Organisatie studiebegeleiding Tijdens de opleiding kun je rekenen op adequate studiebegeleiding. Zo krijg je tijdens je studie te maken met een studentmentor, de studieadviseur, medewerkers Bureau Onderwijszaken en de onderwijscoördinator. Indien gewenst, kun je een beroep doen op het Bureau Studentenpsychologen (BSP) en de Studentdecanen op de UT. Tijdens de voorlichtingsochtend van het introductieprogramma krijg je een voorlichtingsbijeenkomst over de opzet van de studiebegeleiding en de studie. 2.1.1 Begeleiding tijdens het eerste jaar Je krijgt aan het begin van het collegejaar een studentmentor toegewezen. Studentmentoren zijn ouderejaars studenten die worden begeleid en aangestuurd door de studieadviseur. Met je studentmentor heb je allereerst een kennismakingsgesprek, waarin je niet alleen kennismaakt met je mentor, maar ook belangrijke informatie ontvangt over bijvoorbeeld het Bindend Studieadvies dat geldt in het eerste studiejaar. Verder kun je het gehele eerste jaar terecht bij je mentor met praktische vragen en hulp bij je studie(vaardigheden). Daarnaast maak je deel uit van een mentorgroep (ca 25 eerstejaars studenten). De studentmentoren organiseren op verzoek van de studieadviseur in je eerste jaar een aantal bijeenkomsten met de mentorgroep. Tijdens deze bijeenkomsten maak je kennis met de UT en de studie psychologie. Daarnaast wordt er gewerkt aan studievaardigheden die je nodig zult hebben op de universiteit, zoals plannen, doornemen van grote hoeveelheden stof en tentamentraining. Ook zal er inhoudelijk worden ingegaan op de vakken die je op dat moment volgt. De doelen van het eerstejaars mentoraat zijn: 1. informeren over praktische zaken met betrekking tot de studie en het studentenleven 2. oriënteren op de mogelijkheden van een bepaalde studiekeuze 3. bespreken van studiemethoden 4. begeleiden en stimuleren van studenten tot studeren 5. signaleren van knelpunten binnen het curriculum in het eerste jaar van de opleiding

Bindend Studieadviesvoor het eerste jaar Voor studiejaar 2012-2013 geldt voor de bacheloropleiding Psychologie een Bindend Studieadvies (BSA). Voor een positief advies moet de student aan het eind van het eerste jaar voldoen aan de volgende normen: 1. Minimaal 45 EC behaald én 2. minimaal twee van de volgende drie vakken behaald: - Inleiding onderzoeksmethodologie (191962150) - Statistiek 1 (191962160) - Statistiek 2 (191962170) Voldoe je aan het eind van je eerste studiejaar niet aan deze normen dan krijg je een bindend advies om te stoppen met de opleiding. Een negatief BSA betekent dat je de studie niet mag voortzetten. Daarnaast mag je je de eerstvolgende drie jaar niet meer inschrijven voor de bacheloropleiding Psychologie aan de Universiteit Twente. Het BSA is ingevoerd, omdat het propedeusejaar vooral een jaar is waarin duidelijk moet worden of de opleiding bij je past en of je deze aankunt. Tijdens het eerste jaar wordt op basis van de tentamenresultaten twee maal een voorlopig studieadvies naar eerstejaars studenten verstuurd. Je wordt vervolgens uitgenodigd om dit voorlopige advies met de studieadviseur te bespreken. Aan het eind van het jaar krijgt iedereen het definitieve advies over het al dan niet voortzetten van de studie. Uiteraard kijkt de opleiding niet alleen naar de behaalde resultaten, maar wordt ook rekening gehouden met bijzondere omstandigheden als ziekte of persoonlijke factoren. Mocht je in dergelijke omstandigheden verkeren, dan is het belangrijk om dit tijdig aan te geven bij de studieadviseur. Ons uitgangspunt is dat een negatief advies nooit onverwacht mag komen.

2.1.2 Begeleiding vanaf het tweede jaar Na het eerste jaar wordt de begeleiding overgenomen door de studieadviseur. De studieadviseur volgt de studievoortgang van alle tweede- en derdejaars studenten aan de hand van cijferoverzichten. Op basis daarvan bepaalt de studieadviseur welke studenten zij uitnodigt voor een gesprek. Zelf kun je uiteraard ook altijd contact opnemen wanneer je vragen of problemen hebt. Moet je nog een aantal vakken uit de propedeuse afronden, dan wordt aangeraden in overleg met de studieadviseur een studieplanning te maken. In de loop van de opleiding wordt er een aantal informatiebijeenkomsten voor je georganiseerd: - Een voorlichtingsbijeenkomst over de invulling van de keuzeruimte in het derde jaar van de bachelor (o.a. de minor) - Een minormarkt met informatie over alle UT-minors - Een voorlichtingsmiddag over het masterprogramma Psychology en de keuzemogelijkheden daarin - Een interne mastermarkt, waarin alle UT masters zich presenteren


19

Opleidingswebsite bachelor Psychologie Op de opleidingswebsite (www.utwente.nl/psy) vind je diverse regelingen en informatie. Daarnaast ontvang je via je studentmail informatie over de opleiding en over informatiebijeenkomsten die door de opleiding georganiseerd worden. 2.1.3 Medewerkers studiebegeleiding Studieadviseur De studieadviseurs van de bacheloropleiding Psychologie zijn Tineke Hoeksma en Sarah Bosch. Zij adviseren over studiegerelateerde problemen en lichten studenten voor over praktische zaken rondom hun studie, zoals examenregelingen en rechtspositie. Je kunt bij een van de studieadviseurs terecht wanneer je te maken krijgt met individuele problemen over de opleiding en studeren in het algemeen. Ook kun je je ervaringen bespreken over de studie, klachten, studiekeuze, -planning, -vertraging, afstudeersteun, vrijstellingen en onderwijs- en examenregelingen. Waar nodig kan de studieadviseur doorverwijzen naar andere ondersteunende instanties binnen of buiten de universiteit.

Contactinformatie Tineke Hoeksma Cubicus, kamer C115a Tel 053 489 5495 [email protected]

Contactinformatie Sarah Bosch Cubicus, kamer C116 Tel 053 489 5636 [email protected]

Bureau Onderwijszaken (BOZ) Anneke Laarhuis is de BOZ medewerkster voor de opleiding Psychologie. Zij is verantwoordelijk voor de informatievoorziening richting studenten en alle administratieve taken die betrekking hebben op het PSY/MPS onderwijs. BOZ is elke werkdag tijdens kantooruren geopend. In collegevrije periodes gelden soms beperkte openingstijden.

Contactinformatie Anneke Laarhuis Cubicus, kamer C101 Tel 053 489 2570 [email protected]

20

Onderwijscoördinator De Onderwijscoördinator van Psychologie is Laura Holsbeeke. Zij draagt zorg voor de beleidsondersteuning van de opleidingsdirecteur en is verantwoordelijk voor de organisatorische, procedurele en inhoudelijke coördinatie en afstemming van het Psychologie onderwijs. Wanneer je klachten hebt over de opleiding, over bepaalde vakken of je onheus bejegend voelt, kun je in eerste instantie bij haar terecht.

Balie Studentenbegeleiding De Balie Studentenbegeleiding (de “Rode balie”) is belast met de individuele en collectieve zorg voor en de begeleiding van UT-studenten op overkoepelend niveau (naast de zorg die de opleiding voor de ‘eigen’ studenten heeft). Je kunt daarbij denken aan een studentenpsycholoog, diverse cursussen (‘zelfmanagement’, afstuderen, solliciteren) en de studentendecaan. Bij de studentenpsycholoog kun je terecht als je behoefte hebt aan een gesprek, bijvoorbeeld als je persoonlijke problemen ervaart zoals een probleem in de relatie met ouders, vrienden, vriendinnen of medestudenten. Voor aanmelding is geen verwijzing naar het bureau nodig: je kunt zelf een afspraak maken. Het Bureau Studentenpsychologen streeft ernaar dat de student binnen een week na aanmelding terecht kan voor het eerste gesprek. Bij de studentendecaan kun je terecht met vragen over onder andere de studiefinanciering, financiële ondersteuning door de UT, verandering van studierichting, overstapproblematiek HBO/WO, persoonlijke problemen, beroepsprocedures, buitenlandse studerenden, handicap en studie, en toelatingsexamens (colloquium doctum). Gesprekken vinden plaats na telefonische afspraak via het secretariaat. Studenten nemen zelf het initiatief voor een gesprek met de studentdecaan. De Rode balie vind je in de Bastille, op vloer twee (de eerste verdieping). Kijk voor meer informatie op: www.utwente.nl/studentenbalie/. 2.2 Bijzondere regelingen voor studenten Op UT-niveau bestaat er een aantal speciale regelingen die te maken hebben met overstappen naar een andere opleiding, overstappen van hbo naar wo, topsport en voorzieningen in verband met studievertragingen die om allerlei redenen kunnen optreden. Hieronder vind je in het kort die regelingen beschreven. Voor precieze informatie verwijzen we je naar de UTwebpagina www.utwente.nl/studentenbalie. Het betreft hier o.a. het Studentenstatuut van de UT waarin veel informatie is opgenomen over verschillende rechten en plichten van de student en andere algemene informatie. Denk je in aanmerking te komen voor een van onderstaande regelingen dan kun je ook altijd je studieadviseur raadplegen. Regeling afstudeersteun Studenten van de UT met bepaalde bijzondere persoonlijke omstandigheden kunnen gebruik maken van de regeling afstudeersteun. Studenten kunnen een beroep op deze regeling doen wanneer zij gedurende de periode van gemengde studiefinanciering (door DUO verstrekte studiefinanciering gedurende de cursusduur welke bestaat uit de basisbeurs en eventueel aanvullende beurs en lening) door erkende bijzondere omstandigheden studievertraging hebben opgelopen. De gemengde studiefinanciering betreft de periode waarover de studiefinanciering gedeeltelijk kan worden omgezet in een gift; met andere woorden de periode waarin recht bestaat op de basisbeurs. Voor het aanvragen van afstudeersteun kun je het beste contact opnemen met de studentendecaan in de Bastille. Zie ook: www.utwente.nl/studentenbalie

Contactinformatie: Laura Holsbeeke Cubicus, kamer C113a Tel 053-489 3999 [email protected]


21

Topsporters Het gelijktijdig studeren op academisch niveau en het bedrijven van topsport stelt studenten voor problemen. Het is in de praktijk niet mogelijk om een van beide activiteiten uit te stellen tot later: zowel de studie als de sport eisen van de deelnemer resultaten op redelijk korte termijn. De UT heeft hier oog voor, wat aanleiding is tot het formuleren van een topsportbeleid en een topsportregeling. Voor meer informatie over deze regeling kun je kijken op de website voor Regeling Ondersteuning Topsporters: www.utwente.nl/studentenbalie. Studeren met een handicap Wanneer je een handicap hebt en je wilt een opleiding volgen, dan is dat niet altijd gemakkelijk. De UT zet zich echter in om studeren met een handicap zoveel mogelijk te faciliteren. Zo kent GW een ‘Regeling aanpassing wijze van tentamineren in verband met handicap’ (behorende bij artikel 4.1 van het OSS). Aan lichamelijk of zintuiglijk gehandicapte studenten of studenten met dyslexie wordt de gelegenheid geboden de examenonderdelen op een zoveel mogelijk aan hun individuele handicap aangepaste wijze af te leggen. Studenten die onder deze regeling vallen zijn schriftelijk door de studieadviseur onder de aandacht gebracht van het BOZ en de betrokken docenten binnen de faculteit GW. Deze kandidaten melden zich, conform de reguliere termijn die er staat voor aanmelding voor tentamens, zelf bij het BOZ met een verzoek om het tentamen in aangepaste vorm te kunnen maken. Meer informatie op: www.utwente.nl/studentenbalie. Ook op www.handicap-studie.nl kun je meer informatie vinden over de verschillende mogelijkheden die er zijn om te studeren met een handicap.

22

3. Actief naast je studie 3.1 Waarom actief worden? Het organiseren van verschillende activiteiten vergt kwaliteiten en vaardigheden die de rest van je leven in je voordeel kunnen werken. Actief zijn bij een vereniging (commis-sie- of bestuurswerk) is dan ook altijd goed voor je CV. In het beroepsveld wordt zeker uitgekeken naar studenten die meer hebben gedaan dan alleen studeren. Echter, een mooi CV is niet het enige wat activisme oplevert. Actief zijn zorgt ervoor dat je in contact komt met mensen die je anders misschien nooit had leren kennen. Leden van commissies hebben meestal ook een bepaalde functie, bijvoorbeeld voorzitter, secretaris of penningmeester. Door dit soort functies leer je agenda’s op te stellen, vergaderingen te leiden, notulen te maken of een begroting op te stellen. Ook die specifieke kwaliteiten kunnen nuttig zijn voor de rest van je studietijd en carrière. 3.2 Mogelijkheden om actief te zijn naast je studie Er zijn commissies waar je fulltime mee bezig bent en die heel intensief zijn. Een bestuursfunctie is een dagtaak en gaat lastig naast voltijd studeren. Hiervoor krijg je echter wel compensatie in de vorm van extra afstudeermaanden (studiefinanciering dus). Maar er zijn ook commissies die enkele uren tijd per week vragen zodat je dit prima kunt combineren met studeren. Enkele voorbeelden van activismemogelijkheden: Activismemogelijkheden binnen de opleiding Psychologie Er zijn binnen de opleiding Psychologie veel mogelijkheden om actief te worden. Enkele mogelijkheden:

- Bestuurslid of commissielid van de studievereniging Dimensie. - Studentassistent: in deze functie assisteer je de docenten bij de voorbereiding en/of uitvoering van een vak. Je voert

bijvoorbeeld voorbereidende werkzaamheden uit en/of je bent het aanspreekpunt voor studenten met vragen over de lesstof tijdens een werkcollege. Je kunt ook een studentassistentschap doen bij een van de vakgroepen binnen Psychologie.

- Studentlid van de Jaarvertegenwoordiging (evaluatiecommissie) van Psychologie.

Studievereniging Dimensie Dimensie is de studievereniging van de studies Psychologie, Onderwijskunde en Educational Science and Technology. Als vereniging organiseert Dimensie in- en ontspannende activiteiten voor haar leden zoals lezingen en excursies, symposia, feesten, borrels, enzovoort. Ook kun je bij Dimensie terecht voor de aanschaf van je studieboeken (met korting). Op deze manier biedt Dimensie een interessante aanvulling op de opleiding. Kijk voor meer informatie op: www.dimensie.utwente.nl.

UT-brede activismemogelijkheden Veel studenten kiezen voor een bestuursjaar aan een van de sport-, cultuur of gezelligheidsstudieverenigingen. Je kunt solliciteren voor functies als voorzitter, secretaris, penningmeester, in- en externe betrekkingen, internationalisering enz. Ook UT brede koepelorganisaties zoals de Student Union, Apollo of AEISEC zijn opties. Je bent dan ongeveer een jaar uit de running qua studieactiviteiten, maar je leert op een ander vlak veel bij. Natuurlijk kun je ook lid worden van diverse commissies. De mogelijkheden zijn talloos. Iedere sport-, cultuur- en gezelligheidsvereniging kent haar eigen commissies. Hierin kun je kortere of lange periodes actief zijn. Organiseer bijvoorbeeld zelf het volgende (internationale) volleybaltoernooi of neem de PR voor een voorstelling van de toneelvereniging voor je rekening. Het levert waardevolle werkervaring op en je kunt direct je kennis uit de opleiding toepassen. Bovendien is het gezellig en kun je je netwerk verbreden.


23

3.3 Regeling studentenactivisme In het kader van het stimuleren van studentactivisme is er een speciale regeling voor actieve studenten. Het gaat hierbij om individuele aanpassing van de onderwijsverplichtingen voor actieve studenten, zodat zij flexibeler kunnen studeren en minder vertraging oplopen door hun activisme. Wil je weten of je in aanmerking komt voor deze regeling, of wil je meer informatie hebben? De details rond deze regeling staan vermeld in het studentenstatuut op: www.utwente.nl/studentenbalie 3.4 Ondersteuning bij ondernemerschap De Universiteit Twente (UT) stelt jaarlijks een beperkt aantal Tijdelijke Ondernemers Plaatsen (TOP) beschikbaar voor startende ondernemers met innovatieve ideeën, om het eerste, meestal moeilijke, jaar van de nieuwe onderneming te overbruggen. De TOP-regeling staat open voor UT-afgestudeerden en gepromoveerden, afgestudeerden van Universiteiten en Hogescholen van elders en ondernemende personen die met behulp van de UT een productidee willen ontwikkelen. De TOP-regeling biedt: - gebruik van het relatienetwerk en het imago van de UT; - een renteloze persoonlijke lening; - een jaar gratis Technologie Kring Twente-lidmaatschap; - mogelijkheid om opdrachten te verkrijgen via de KennisLijn van de TKT; - ondersteuning bij het verder ontwikkelen van het bedrijfsplan door middel van de cursus ‘Ondernemer worden;’ - gebruik van UT-faciliteiten; - huisvesting en enige kantoorfaciliteiten op de UT; - ondersteuning door vakgroepdeskundigen; - bedrijfskundige ondersteuning en praktische begeleiding door een ervaren; ondernemer/mentor. 3.5 Studentenactiviteiten en Campus Je kunt natuurlijk ook lid worden van een cultuur of sportvereniging van de UT zonder actief te worden in een commissie en/of bestuur. Je hebt de keuze uit 20 cultuurverenigingen en 38 sportverenigingen. Voor ieder wat wils! De UT stelt de faciliteiten en instructeurs/docenten beschikbaar en onderzoekt de mogelijkheden van nieuw aanbod en nieuwe faciliteiten. Vrijhof Cultuurcentrum Alles op het gebied van voorstellingen, culturele cursussen, exposities, kunstuitleen en culturele studentenverenigingen vind je in de Vrijhof: Kijk voor meer informatie op: www.cultuur.utwente.nl Sportcentrum Alles op het gebied van sporten aan de UT; info over de 38 verschillende sportverenigingen, faciliteiten, cursussen, trainingen, en sportevenementen vind je in het sportcentrum aan de boulevard. Kijk hiervoor op: www.sport.utwente.nl

24


25

26

Deel B: De Opleiding Psychologie aan de UT


27

28

1. Psychologie aan de Universiteit Twente 1.1 Wat is psychologie? In de wetenschappelijke studie Psychologie bestudeer je menselijk gedrag. Het doel is om aan de hand van systematisch onderzoek kennis te verwerven over factoren die het gedrag veroorzaken of beïnvloeden. Deze factoren kunnen in de persoon zelf zitten, maar kunnen ook uit de omgeving komen. Voorbeelden van onderwerpen waar de psychologie onderzoek naar doet, zijn: pestgedrag op school, somberheidklachten bij ouderen, overgewicht bij kinderen of het gebruik van cannabis. Als het gedrag beter wordt begrepen en dus verklaard en voorspeld kan worden, dan kan deze kennis ingezet worden om het gedrag positief te beïnvloeden en situaties te veranderen, bijvoorbeeld in de gezondheidszorg, maar ook bijvoorbeeld in het bedrijfsleven, de reclamewereld en in het onderwijs. In de loop der tijd zijn er verschillende stromingen binnen de psychologie ontstaan. Hoe mensen zich in groepen gedragen, is bijvoorbeeld het object van studie bij de sociale psychologie. De persoonlijkheidsleer richt zich op de verschillen tussen mensen. De ontwikkeling die een mens doormaakt, van wieg tot graf, vormt het aandachtsgebied voor de ontwikkelingspsychologie. Hoe mensen waarnemen, leren, denken, spreken, onthouden en vergeten, wordt onderzocht in de cognitieve psychologie (of functieleer). Stoornissen in het gedrag, denken en beleven van mensen zijn object van de klinische psychologie. Deze opsomming is niet uitputtend, maar toont wel aan dat er veel verschillende aandachtsgebieden voor psychologisch wetenschappelijk onderzoek zijn. Hoe kan gedrag worden verklaard? Gedrag kan vanuit verschillende gezichtspunten worden beschouwd. Gedrag kan een (motorische) actie zijn (handelen). Gedrag kan ook een gevolg zijn van denken of gebruik van kennis (cognitie) of van interactie met anderen (sociaal gedrag). Mensen vertonen individuele verschillen in hun gedrag en het gedrag van het individu vertoont een ontwikkeling in de loop van het leven. Bij het in kaart brengen van gedragsdeterminanten kan gebruik worden gemaakt van een procesbenadering (Hoe ontstaan en verlopen handelingen en cognities? Hoe verloopt het proces van de invloed van gedragsdeterminanten?), de sociale benadering (Hoe beïnvloedt de sociale omgeving het gedrag?) en persoonsbenadering (Hoe ontwikkelt een individu zich? Hoe is het karakter van invloed op het gedrag? Hoe meet je verschillen tussen mensen?). De gezichtspunten en benaderingen kunnen aan elkaar gerelateerd worden en geven een beeld van een viertal basisdisciplines van de psychologie, zie onderstaand overzicht.

Benadering Basisdisciplines Gezichtspunten

Procesbenadering Functieleer Handelen Cognitie

Sociale benadering Sociale psychologie Sociaal gedrag

Persoonsbenadering Ontwikkelingspsychologie Persoonlijkheidsleer

Ontwikkeling Individuele verschillen

Naast deze vier basisdisciplines is, in het kader van het verklaren van gedrag, kennis uit de bio- en neuropsychologie essentieel. Bij de biologische psychologie gaat het om de biologische basis van gedrag, zoals de invloed van hormonen op gedrag. Neuropsychologie onderzoekt het (dis)functioneren van het brein en de relatie daarvan met gedrag. 1.2 Wat is bijzonder aan de opleiding Psychologie aan de UT? In Nederland is er een groot aanbod van opleidingen op het gebied van psychologie, zowel op universitair als op hbo-niveau. Wat maakt de opleiding Psychologie aan de Universiteit Twente uniek? Kenmerkend voor het profiel van de opleiding is de scholing tot zowel onderzoeker als ontwerper, gedegen basiskennis als uitgangspunt, aandacht voor de toepassing van psychologie in vijf themagebieden, aandacht voor de vorming van academische en professionele vaardigheden en een goede voorbereiding op de toekomst.


29

1.2.1 De psycholoog als onderzoeker en ontwerper Als student van de opleiding Psychologie aan de Universiteit Twente ben je na afronding van je bacheloropleiding in staat een verbinding te leggen tussen psychologisch onderzoek en het oplossen van psychologische problemen. De Universiteit Twente schoolt psychologen die enerzijds zelf in staat zijn op wetenschappelijk verantwoorde wijze psychologisch onderzoek te beoordelen en uit te voeren (op het niveau van een beginnend onderzoeker), en anderzijds in staat zijn bestaande wetenschappelijke kennis bruikbaar te maken en in te zetten voor het analyseren en oplossen van problemen uit de praktijk. Voor het analyseren en oplossen van problemen wordt een systematische ontwerpaanpak gehanteerd. De psycholoog aan de UT leert dus de aanpak en vaardigheden om zowel te kunnen onderzoeken als ontwerpen, met het oog op zijn/haar toekomstige rol van respectievelijk onderzoeker en professional (ontwerper van interventies, adviseur, beleidsmaker). Onderzoek In het wetenschappelijk onderzoek kan onderscheid worden gemaakt tussen fundamenteel onderzoek, toepassingsgericht onderzoek, toegepast onderzoek en ontwerpgericht onderzoek of ontwerpen. Deze typen van onderzoek kun je op een schaal plaatsen, lopend van zeer theoriegericht (kennis om de kennis) naar zeer praktijkgericht (kennis benutten om concrete gedragsproblemen op te lossen). Fundamenteel onderzoek is theoriegericht en richt zich op het verklaren van verschijnselen. Dit type onderzoek vindt vooral onder laboratoriumomstandigheden plaats. Onderzoek kan ook toegepast zijn. In dat geval doet een verschijnsel zich voor in een praktijksituatie en is het doel een verklaring te vinden of verbanden te toetsen binnen de kaders van die specifieke praktische situatie. Indien het onderzoek plaatsvindt in de praktijk, maar het de ambitie is van de onderzoeker om de gevonden resultaten te veralgemeniseren naar andere praktische situaties en daarmee weer bij te dragen aan de theorievorming, wordt gesproken van toepassingsgericht onderzoek. Hierbij kan het ook gaan om een vertaling van onderzoeksresultaten die onder gecontroleerde omstandigheden in het laboratorium zijn gevonden naar de praktijk. Wanneer het primaire doel is om wetenschappelijke kennis te gebruiken om maatschappelijke problemen op te lossen, spreekt men van toegepast onderzoek. Voor het uitvoeren van fundamenteel, toepassingsgericht en toegepast onderzoek wordt de wetenschappelijke onderzoeksaanpak gehanteerd, ook wel aangeduid als de ‘empirische cyclus’. Om deze cyclus volgens wetenschappelijke normen te doorlopen, staan de psycholoog diverse methoden en technieken ter beschikking, zoals methoden en technieken voor het verzamelen en analyseren van data, en het gebruik van ICT-programma’s (zoals SPSS). Bij de opleiding Psychologie maak je kennis met zowel fundamenteel als toepassingsgericht en toegepast onderzoek en leer je zelf de wetenschappelijke onderzoeksaanpak toe te passen. Bij het verantwoorden van je onderzoek en de verslaglegging werk je volgens wetenschappelijke normen. Ontwerpen Indien fundamenteel onderzoek het ene uiterste is, is het andere uiterste: het bruikbaar maken van kennis voor het oplossen van een praktisch probleem. De opleiding Psychologie aan de Universiteit Twente onderscheidt zich van andere psychologie opleidingen in Nederland door nadrukkelijk aandacht te besteden aan het toepassen van psychologische kennis bij het oplossen van een concreet probleem door middel van een systematische aanpak: het ontwerpen. Bij een psychologisch probleem gaat het om het verschil tussen een feitelijke en gewenste situatie, dat door gedragsverandering kan worden opgeheven. Onderzoek is noodzakelijk wanneer de reeds aanwezige kennis niet voldoende is om het gedrag te begrijpen en te kunnen beïnvloeden. Gedrag wordt beïnvloed door mentale mechanismen, ook wel gedragsdeterminanten genoemd zoals kennis, houding, zelfvertrouwen. Deze gedragsdeterminanten staan centraal bij het oplossen van psychologische problemen. Bij psychologisch ontwerpen start je bij een goede analyse van het probleem, waarna via synthese de bepalende gedragsdeterminant(en) wordt (worden) vastgesteld en een passende interventie wordt gekozen. Vervolgens onderzoek je of een determinant door gerichte interventie (een actie of gebeurtenis) kan worden beïnvloed, dat wil zeggen of de beoogde gedragsverandering optreedt (implementatie en evaluatie). Deze aanpak heet de ontwerpaanpak. Kernactiviteiten zijn: analyse, synthese, implementatie en evaluatie. Voor ieder van deze kernactiviteiten kun je specifieke methoden en technieken toepassen. Bij het vinden van oplossingen zet je onderzoeksvaardigheden en psychologische wetenschappelijke kennis kritisch en strategisch in. Net als bij wetenschappelijk onderzoek, dient de professionele psycholoog in woord en schrift verantwoording te kunnen afleggen over een doorlopen ontwerpproces en de resultaten ervan. Daarnaast dient hij/zij te beschikken over goede communicatieve vaardigheden om behoeften, wensen en eisen van opdrachtgevers (dienstverleners, beleidsmakers) of cliënten te vertalen in een concrete probleemstelling en bij een geplande interventie, de opdrachtgever en betrokkenen goed te informeren en te adviseren over de oplossing. Je maakt kennis met het ontwerpen binnen de themagebieden die in de bacheloropleiding centraal staan en leert de ontwerpaanpak zelf toe te passen bij het oplossen van een probleem uit een van die themagebieden.

30

Specifieke psychologische vaardigheden Om psychologisch onderzoek uit te kunnen voeren en interventies voor psychologische problemen te kunnen ontwerpen, dient een psycholoog naast de beschreven onderzoeks- en ontwerpvaardigheden ook over een aantal specifieke vaardigheden te beschikken. Zo moet een psycholoog bekwaam zijn in het voeren, observeren en analyseren van tweegesprekken en in het kiezen en toepassen van psychologische tests, zoals een intelligentietest of een persoonlijkheidstest. In de opleiding leer je de basisbeginselen van deze vaardigheden, ook wel psychodiagnostiek genoemd. Bij psychodiagnostiek gaat het om het in beeld brengen van een probleem van een hulpvrager en begrijpen van zijn/haar situatie met het oog op advisering en probleemoplossing, zodat vervolgens ook het passende advies of de juiste oplossing gegeven kan worden. Diagnostiek is van belang in veel beoordelings-, advies- en besluitprocedures, zoals voor het selecteren van werknemers of het herkennen van stoornissen of aandoeningen van een cliënt. Deze basisbeginselen vormen de eerste aanzet voor studenten die zich willen bekwamen in de psychodiagnostiek en die tijdens of na hun master de Basisaantekening Psychodiagnostiek (BAPD) willen behalen, een door het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) ingestelde registratie. Een belangrijk aandachtspunt voor psychologen (in spe) is de beroepsethiek. In de praktijk werkzame NIP-psychologen moeten in hun beroepsuitoefening werken volgens de regels van de door het NIP opgestelde Beroepsethische Code en volgens de Algemene Standaard Testgebruik. Aan deze beroepsethiek wordt dan ook nadrukkelijk aandacht besteed in de opleiding. 1.2.2 Gedegen basiskennis van de psychologie als uitgangspunt Om een algemeen beeld te verkrijgen van het vakgebied psychologie wordt in de opleiding gestart met het vak ‘Inleiding Psychologie’. De hier opgedane kennis dient als kapstok voor de kennis uit de overige psychologische deelgebieden. Kennis over historische, maatschappelijke en wijsgerige grondslagen van de psychologie en vaardigheden om tot goede oordelen te kunnen komen, helpen je om alle opgedane kennis in een latere fase van de opleiding te kunnen plaatsen in een breder (historisch) perspectief en om een kritische houding en oordeelkundig vermogen te ontwikkelen. Naast de vier basisdisciplines (functieleer, sociale psychologie, ontwikkelingspsychologie en persoonlijkheidsleer) is, in het kader van het verklaren van gedrag, kennis uit de bio- en neuropsychologie essentieel. Het begrippenkader, de theorieën en het onderzoek uit de basisdisciplines vormen de basiskennis voor psychologen en deze kennis komt in het eerste jaar van de opleiding dan ook uitgebreid aan de orde. 1.2.3 Aandacht voor de toepassing van de psychologie binnen vijf themagebieden Het toepassen van kennis uit psychologisch onderzoek kan op verschillende gebieden worden toegepast. Aan de Universiteit Twente is er bewust voor gekozen om niet de traditionele psychologische disciplines als specialisatiegebieden te hanteren, maar uit te gaan van vijf toepassingsgerichte themagebieden, aansluitend bij de onderzoeksprogramma’s die binnen de Faculteit Gedragswetenschappen worden uitgevoerd. Hierdoor leer je vroegtijdig de verbinding te leggen tussen de kennis uit onderzoek enerzijds en toepassing van de resultaten van onderzoek voor het verklaren en oplossen van praktijkproblemen anderzijds. De themagebieden zijn: - Human Factors en Mediapsychologie - Conflict, Risico en Veiligheid - Instructie, Leren en Ontwikkeling - Gezondheidspsychologie - Geestelijke Gezondheidsbevordering In de opleiding wordt in het tweede jaar een inleiding gegeven op het psychologisch onderzoek, de theorievorming en het ontwerpen binnen deze themagebieden. Diverse voorbeelden van onderzoek en ontwerp op deze terreinen, onder andere afkomstig uit de onderzoeksprogramma’s waar de docenten zelf bij betrokken zijn, zullen de revue passeren. Bij het volgen van deze vakken wordt duidelijk dat onderzoek binnen de themagebieden gebaseerd is op onderzoek en theorieën uit de basisdisciplines in de psychologie. De eerder verworven kennis uit de basisdisciplines komt nu goed van pas. Daarnaast wordt er voor kennis en begrip geput uit andere wetenschapsgebieden, zoals de natuurwetenschappen (biologie, geneeskunde, fysiologie), aangevuld met toegepaste inzichten uit de Psychologie, de communicatiewetenschap, gezondheidswetenschappen, de cognitieve ergonomie en de mediatechnologie. Je kunt in het tweede semester van het tweede jaar twee themagebieden kiezen waarin je je verder wilt verdiepen. Deze verdiepende kennis vormt een goede basis voor de vervolgstudie en de keuze voor een specialisatierichting in de masteropleiding.


31

1.2.4 De UT-psycholoog is academisch en professioneel gevormd en goed voorbereid op de toekomst Tijdens de studie doe je ook ervaring op met diverse vaardigheden, zoals: organisatorische vaardigheden (plannen van studieproces, projectmatig werken) en samenwerken/sociale vaardigheden (samenwerken in teams, omgang met docenten en medestudenten, omgang met opdrachtgevers). Bij de meer praktijkgerichte opdrachtvakken, zoals ‘Psychologisch Ontwerpen’, wordt gewerkt met realistische en contextrijke opdrachten, hierdoor ervaar je dat naast wetenschappelijke criteria ook andere criteria, zoals randvoorwaarden, de invloed van maatschappelijke trends of de invloed van stakeholders, een rol kunnen spelen bij het oplossen van een probleem in de praktijk. In de Beroepsethische Code voor psychologen van het NIP zijn de ethische normen, die een rol spelen bij de werkzaamheden van een psycholoog vastgelegd. In het derde jaar (in het vak ‘Beroepsethiek voor psychologen’) wordt aan de (beroeps)ethiek, evenals aan vaardigheden als redeneren, argumenteren, reflecteren en oordeelsvorming bij ethische beroepskwesties expliciet aandacht besteed. Oefening van communicatieve vaardigheden, schriftelijk en mondeling, vindt verschillende keren gedurende het gehele curriculum plaats, zoals tijdens het vak ‘Psychologische Gespreksvoering’. Extra aandacht hiervoor is er in de volgende opdrachtvakken: ‘Psychologisch Ontwerpen’, ‘Onderzoeksopdracht’ (waar je schriftelijk en mondeling verslag moet doen van bevindingen) en in het vak ‘Academische Vaardigheden’, waarin het academisch schrijven centraal staat. Door de aandacht voor vaardigheden word je goed voorbereid op de vervolgstudie en latere werksituatie. In de loop van de opleiding wordt aandacht besteed aan vaardigheden die noodzakelijk zijn om het eigen leer- en werkproces in de werksituatie en in de vervolgstudie vorm te geven, uit te voeren, te beoordelen en bij te sturen (zoals studievaardigheden, reflectieve vaardigheden, feedback kunnen geven en ontvangen, zelfstandig kunnen werken, planmatig kunnen werken). Ook informatievaardigheden vormen een belangrijk aandachtsgebied. Zowel tijdens als na de bacheloropleiding moet een academicus in staat zijn om relevante informatiebronnen op te sporen en te beoordelen op hun kwaliteit en in staat zijn de informatie op een goede en volgens geldende normen te verwerken. 1.3 De bacheloropleiding Psychologie 1.3.1 Het eerste jaar In het eerste jaar worden verschillende inleidende vakken aangeboden, zoals ‘Inleiding Psychologie’, ‘Sociale Psychologie’, ‘Ontwikkelingspsychologie’ en ‘Functieleer’. Bij ‘Inleiding Psychologie’ ga je in vogelvlucht door de psychologie, waarbij je kennis maakt met ver-schillende theorieën over gedrag. Bij ‘Sociale Psychologie’ leer je wat het effect is van de omgeving op het gedrag van mensen. Hoe kunnen mensen bijvoorbeeld individueel heel rustig en aardig zijn en in een groep extreem gewelddadig worden? Menselijke functies, zoals waarnemen, aandacht, geheugen, taal en motoriek, zijn onderwerpen die bij ‘Functieleer’ besproken worden. De ontwikkeling van kinderen, maar ook van mensen in het algemeen, staat centraal bij het vak ‘Ontwikkelingspsychologie’. Naast deze theoretische vakken wordt het vak ‘Psychologisch Ontwerpen’ aangeboden dat bijna het hele eerste jaar loopt. Je leert een probleem te analyseren en daar in groepsverband een oplossing voor te bedenken. Een voorbeeld hiervan is hoe je pestgedrag via internet - bijvoorbeeld via MSN - kunt stoppen, of wat de beste positie is van een camera bij het maken van nieuwsuitzendingen en reclames, zodat mensen de boodschap het best begrijpen.

32

Daarnaast worden ondersteunende vakken aangeboden op het gebied van statistiek, onder-zoeksmethoden en het analyseren van onderzoeksgegevens. Bij deze vakken leer je hoe je een onderzoek opzet en hoe je de gegevens verwerkt in een rapportage.

Bindend Studieadviesvoor het eerste jaar Voor studiejaar 2012-2013 geldt voor de bacheloropleiding Psychologie een Bindend Studieadvies (BSA). Voor een positief advies moet de student aan het eind van het eerste jaar voldoen aan de volgende normen: 1. Minimaal 45 EC behaald én 2. minimaal twee van de volgende drie vakken behaald: - Inleiding onderzoeksmethodologie (191962150) - Statistiek 1 (191962160) - Statistiek 2 (191962170) Voldoe je aan het eind van je eerste studiejaar niet aan deze normen dan krijg je een bindend advies om te stoppen met de opleiding. Een negatief BSA betekent dat je de studie niet mag voortzetten. Daarnaast mag je je de eerstvolgende drie jaar niet meer inschrijven voor de bacheloropleiding Psychologie aan de Universiteit Twente. 1.3.2 Het tweede jaar In het tweede jaar volg je onder andere een aantal vakken op het gebied van de masterspecialisaties die je later kunt kiezen. Je volgt bijvoorbeeld de vakken ‘Onderwĳspsychologie’, ‘Inleiding gezondheidspsychologie’, ‘Inleiding klinische psychologie’, ‘Inleiding risico- en conflict psychologie’ en ‘Human factors en mediapsychologie’. Daarnaast volg je verdiepende vakken over het opzetten van psychologisch onderzoek, het afnemen van interviews en enquêtes, en over psychologische gespreksvoering, en kun je in het laatste blok van het jaar twee vakken kiezen uit vijf verdiepingsvakken die worden aangeboden. 1.3.3 Het derde jaar In de eerste helft van het derde jaar zit een keuzeruimte van 30 EC. Je kunt ervoor kiezen om je te verbreden door kennis te maken met een ander vakgebied dan de psychologie of juist de diepte in te duiken in een specialisatierichting binnen de psychologie. De meeste studenten volgen een verbredende minor. De minor is een gestructureerd, samenhangend en afgerond onderwijspakket van minstens 20 EC. Anderen gaan een aantal maanden op stage in binnen- of buitenland of volgen enkele keuzevakken bij Psychologie of een andere opleiding. De tweede helft van het derde jaar bestaat uit de verplichte vakken ‘Beroepsethiek voor psychologen’, ‘Geschiedenis van de psychologie’, ‘Filosofie van de psychologie’ en de bacheloropdracht, ook wel bachelorthese genoemd. Aan het einde van de bacheloropleiding toon je aan de hand van de afsluitende bachelorthese, dat je in grote mate van zelfstandigheid een individuele onderzoeks- of ontwerpopdracht kunt uitvoeren en hiervan op een wetenschappelijk verantwoorde wijze verslag kunt doen. In deze opdracht worden veel van de eerder geleerde kennis en vaardigheden toegepast en getoetst. Met de bachelorthese toon je aan dat je op het niveau van een beginnend onderzoeker en beroepsbeoefenaar kunt functioneren en over de kwalificaties beschikt om rechtstreeks door te stromen naar een aansluitende master. Voorbeelden van een bacheloropdracht is: een onderzoek naar welke interventie het geschikt is om mensen te helpen stoppen met roken, of, een onderzoek naar de effectiviteit van verhoorstrategieën van rechercheurs bij allochtone verdachten. De bachelorthese voer je zelfstandig uit, onder begeleiding van een of twee docenten. 1.4 Mogelijkheden na je bacheloropleiding Psychologie Heb je je bacheloropleiding Psychologie afgerond? Dan heb je de volgende opties: Een masteropleiding volgen aan de Universiteit Twente De masteropleiding die naadloos aansluit op de bacheloropleiding is Psychology. Je bachelordiploma Psychologie geeft direct toegang tot deze eenjarige masteropleiding. Uiteraard heb je ook de mogelijkheid om door te stromen in een masteropleiding binnen een ander vakgebied dan de psychologie. Je zult dan in veel gevallen beschikken over onvoldoende domeinspecifieke voorkennis waardoor je eerst een pre-masterprogramma moet volgen. Kijk voor doorstroommogelijkheden op: www.utwente.nl/master/ut/doorstroom/


33

Ambieer je een carrière als wetenschappelijk onderzoeker, volg dan een master binnen de Graduate School. Deze is van start gegaan per september 2009. Je krijgt specifieke vakken, gericht op het doen van (promotie)onderzoek. Ook wordt het je gemakkelijker gemaakt om sneller in een promotietraject te kunnen doorstromen. De formele aanmelding en registratie voor een masteropleiding aan de Universiteit Twente loopt via de Centrale Studenten Administratie (CSA). BOZ informeert CSA of je aan alle voorwaarden hebt voldaan om door te stromen naar het masterprogramma van je keuze. BOZ geeft dit advies aan CSA op basis van het besluit van de toelatingscommissie van de betreffende masteropleiding, omdat die uiteindelijk beslist over de toelating. Een masteropleiding volgen aan een andere universiteit in Nederland of in het buitenland In principe kun je overal in Nederland een masteropleiding volgen. Let op: kies je voor een masteropleiding aan een andere universiteit, dan zijn er mogelijk aanvullende toelatingseisen. Informeer hiernaar bij de universiteiten waar je interesse naar uitgaat. Aan de slag op de arbeidsmarkt De opleiding Psychologie is een zelfstandige en volledige bacheloropleiding. Het competentieprofiel van afgestudeerden maakt uitstroom naar de arbeidsmarkt mogelijk. Dus met je bachelordiploma kun je in principe als junior psycholoog op de arbeidsmarkt aan de slag. Uiteraard kun je altijd na een paar jaar terug komen om je professionele en academische vaardigheden verder te ontwikkelen door het volgen van een masterprogramma. 1.5 Master Psychology Als je aan ‘psychologie’ denkt, denk je waarschijnlijk niet direct aan de specialisaties die de masteropleiding aanbiedt: - Human Factors en Mediapsychologie - Conflict, Risico en Veiligheid - Instructie, Leren en Ontwikkeling - Gezondheidspsychologie - Geestelijke Gezondheidsbevordering Wellicht denk je eerder aan begrippen als sociale, klinische, of cognitieve psychologie. Binnen onze specialisaties behandel je onderwerpen als sociale psychologie en klinische psychologie, maar deze onderwerpen worden dan gekoppeld aan een praktisch psychologisch probleem. Bijvoorbeeld in de specialisatie ‘Gezondheidspsychologie’ staat de lichamelijke gezondheid centraal, waardoor je vakken volgt waarin meer nadruk gelegd wordt op lichamelijke gezondheid. Daarnaast wordt er stil gestaan bij praktische onderwerpen, zoals hoe gezond gedrag bevorderd kan worden en welke risico’s voor hun psychische en lichamelijke gezondheid mensen lopen door zich ongezond te gedragen. Voor alle specialisaties geldt dat de behandelde onderwerpen goed aansluiten bij onderwerpen uit de praktijk. Het grote voordeel hiervan is dat je, eenmaal afgestudeerd, oplossingsgericht kunt werken aan psychologische problemen en vraagstukken. In je masterjaar kies je één van deze specialisaties, waarin je vakken gaat volgen en waar je in afstudeert. 1.5.1 Human Factors en Mediapsychologie Lijkt het je leuk om mee te werken aan het ontwerpen van nieuwe mensvriendelijke robots of nieuwe media? Zou je mee willen helpen om medische missers in een ziekenhuis te voorkomen? Dan is de afstudeerrichting HFM iets voor jou. Wij leren je vaardigheden en theorieën aan waarmee je in staat bent om als psycholoog een belangrijke bijdrage te leveren in multidisciplinaire teams die bijvoorbeeld gebruiksvriendelijke gadgets en electronica ontwerpen. Je kunt ook advies uitbrengen aan bijvoorbeeld gemeentes over welke manier van berichtgeving door middel van nieuwe media de juiste emotionele impact en zeggingskracht heeft. Voor je afstudeeronderzoek kun je je ook specialiseren in de meer technische kant van de psychologie. Je zou bijvoorbeeld met (neuro)fysiologische maten (EEG, huidgeleiding) de werkbelasting kunnen meten van iemand die leert autorijden of je modelleert gedrag en programmeert een robot zodat deze dit gedrag vertoont. Kortom, HFM is een masterspecialisatie voor psychologie studenten die houden van een technische uitdaging en gefascineerd zijn door de invloeden van nieuwe media op de mens. 1.5.2 Conflict, Risico en Veiligheid Welke beïnvloedingsstrategieën sorteren effect in politieverhoren? Hoe kan de overheid het beste communiceren over risico’s zoals overstromingsgevaar of terrorisme? Waarom escaleren maatschappelijke conflicten zo makkelijk en welke interventies werken dan? Hoe reageren mensen op bedreigingen vanuit hun omgeving, zoals de ondergrondse opslag van CO2? Hoe kan de omgeving aanzetten tot crimineel of antisociaal gedrag? Deze specialisatie houdt zich bezig met de talloze manieren waarop individuen en groepen direct of indirect te maken krijgen met kwesties die raken aan onze psychologische en fysieke veiligheid. Thema’s die aan bod komen hebben betrekking op risicoperceptie en communicatie, conflict en crisis management en de antecedenten van antisociaal en crimineel gedrag. Je krijgt vakken zoals forensische psychologie, ethiek en leiderschap en risico’s in een maatschappelijke context. Daarbij is de track bij uitstek toepassings- en interventie-gericht, met aandacht voor nieuwe technologieën, en benaderen we de problematiek vanuit een breed, multicultureel perspectief.

34

1.5.3 Instructie, Leren en Ontwikkeling We leven in een kenniseconomie. Maar hoe leren mensen eigenlijk? Hoe wordt kennis ontwikkeld en overgedragen? Welke hulpmiddelen kunnen daarbij worden ingezet? Vroeger moesten kinderen op school allemaal rijtjes uit hun hoofd leren, tegenwoordig bepalen kinderen zelf wat ze willen leren. Leren kinderen nu meer of minder? Of leren ze misschien anders? Hoe werkt het geheugen? Sommige dingen onthou-den we heel goed, andere juist heel slecht. Waarom? Waarom zijn kinderen vaak beter in Memory dan volwassenen? Om op de juiste manier met kennis om te gaan, moeten we weten hoe we denken en leren. De in Instructie, Leren en Ontwikkeling- psycholoog (afgekort ILO) is een specialist op het gebied van leren. Mensen leren individueel en met anderen, gedurende hun hele leven, op school, in een opleiding, in hun werk en daarbuiten. De ILO-psycholoog beschrijft en verklaart leerprocessen vanuit de cognitieve, de ontwikkelings- en de neuropsychologie. De ILO-psycholoog observeert, analyseert, modelleert en evalueert leer- en ontwikkelingsprocessen en is op basis hiervan in staat om gerichte instructie te ontwerpen of hierover adviezen te geven. Drie kernpunten staan daarbij centraal: onderzoek naar leerprocessen van kinderen, adoles-centen, volwassenen en ouderen; advies over de inrichting van leersituaties en leertrajecten; en het ontwerpen van leerarrangementen. 1.5.4 Gezondheidspsychologie Hoe kunnen we voorkomen dat jongeren zich ‘in coma’ drinken? Kunnen ‘serious games’ kinderen helpen bij het leren zelf ‘managen’ van hun diabetes? Met welke problemen krijgen mantelzorgers van kankerpatiënten te maken? Hoe kunnen we patiënten helpen om meer te participeren in keuzes over hun behandeling? En welke impact hebben technologische innovaties zoals het electronisch patientendossier, e-consult en de opkomst van social media hierbij? Gezondheidspsychologie richt zich enerzijds op het bevorderen van gezond gedrag en op het voorkómen van ziektes bij gezonde mensen, en anderzijds op het bestuderen van de wisselwerking tussen de psyche en lichamelijke gezondheid bij mensen die te maken hebben met een (chronische) ziekte of aandoening. In deze mastertrack ga je je verder verdiepen in theorieën over gezondheidsgedrag, gedragsbeïnvloeding, arts-patiëntcommunicatie en omgaan met chronische ziekte. De ontwikkeling van (groeps)interventies, gericht op preventie, herstel of adaptatie aan ziektes staat centraal. Je wordt in deze masterspecialisatie niet opgeleid tot individuele hulpverlener. In je toekomstige werkveld speel je een initiërende en coördinerende rol bij de ontwikkeling, implementatie en evaluatie van gezondheidsbevorderende interventies voor het publiek, patiënten of zorgverleners. 1.5.5 Geestelijke gezondheidsbevordering Er komen steeds meer aanwijzingen dat geestelijke gezondheid meer is dan de afwezigheid van psychische stoornissen. Positieve geestelijke gezondheid omvat ook ons subjectief, psychologisch en sociaal welbevinden. Eenvoudig gezegd is het ook van belang dat we ons goed voelen, dat we mogelijkheden ervaren om ons te ontplooien en dat we ons verbonden voelen met de samenleving. In een snel veranderende samenleving bepaalt juist onze positieve geestelijke gezondheid de mate waarin we om kunnen gaan met deze veranderingen. Naast de behandeling van psychische stoornissen zal de geestelijke gezondheidszorg zich in toenemende mate richten op bevordering van positieve geestelijke gezondheid. In deze master wordt zowel aandacht besteed aan behandeling van psychische stoornissen en psychische problemen bij mensen met lichamelijke aandoeningen als aan het bevorderen van positieve geestelijke gezondheid. Je verdiept je in psychopathologie en de klinische gezondheidspsychologie en oefent met therapeutische vaardigheden zoals cognitieve gedragstherapie. Daarnaast krijg je inzicht in positieve psychologie en maakt kennis met interventies die de positieve geestelijke gezondheid bevorderen. 1.6 Onderwijskenmerken Of je aan de UT nu Psychologie of Chemische Technologie studeert, we streven ernaar dat al onze bacheloropleidingen ondernemende academici opleiden die maatschappelijke problemen kunnen en willen oplossen. Door bijvoorbeeld problemen gedegen in kaart te brengen, onderzoek te doen naar mogelijke oplossingen, of nieuwe producten of toepassingen te ontwikkelen. Daarbij vinden we het belangrijk dat studenten goed thuis zijn in hun eigen discipline, maar ook in staat zijn om met professionals uit andere disciplines samen te werken. Veel van de problemen in de samenleving vragen immers om een multidisciplinaire oplossing. We willen mensen opleiden die in hun latere loopbaan werkelijk het verschil kunnen maken. Alle opleidingen aan de UT zijn zodanig opgezet dat de hiervoor benodigde inzichten en vaardigheden worden ontwikkeld. Je ontwikkelt basiskwalificaties voor onderzoeken, ontwerpen en organiseren. Deze kwalificaties leiden in combinatie tot een student die hoofd- en bijzaken kan onderscheiden en die niet het probleem, maar de oplossing centraal stelt.


35

Wat betekent dit voor de inrichting van het Psychologie onderwijs? In onze bacheloropleiding vind je de volgende kenmerken terug: - Kleinschalig onderwijs met aandacht voor het individu Naast traditionele hoorcolleges wordt onderwijs in kleine groepen aangeboden: werkcolleges of practica. Kleinschalig en contactrijk onderwijs in kleine groepen vinden we heel belangrijk voor de ontwikkeling van je professionele en academische vaardigheden. Sommige opdrachten maak je in groepsverband: je leert zo om te werken in een team en je ontdekt wat je eigen rol daarin is. Bij de opdrachten word je uiteraard begeleid door een docent. - Goede aansluiting onderwijs-onderzoek Het bacheloronderwijs sluit aan bij actuele ontwikkelingen in het onderzoeksveld. Medewerkers van de faculteit leveren op (inter)nationaal vlak een erkende en belangrijke bijdrage aan de Psychologie. In het onderwijs besteden docenten ook aandacht aan hun eigen ervaringen en onderzoeksbevindingen en geven recente publicaties en literatuur door. Zo komen nieuw ontwikkelde kennis en inzichten via het onderwijs bij jou terecht. - Uitgebreide studiebegeleiding Onze opleiding is zo opgebouwd dat je in toenemende mate zelf verantwoordelijk bent voor je studietraject en je studievoortgang. Je krijgt veel vrijheid om zelf inhoudelijke keuzes te maken binnen de opleiding. Dit varieert van het zelfstandig bedenken van onderwerpen bij opdrachten tot aan welke minor je kiest, waar je stage gaat lopen en waarin je wilt afstuderen en waar. Het is belangrijk om hierin bewuste en goed doordachte keuzes te maken. Voor het maken van de juiste keuzes kun je rekenen op een uitgebreide studiebegeleiding. Als eerstejaarsstudent krijg je een studentmentor toegewezen. Ook kun je altijd terecht bij de studieadviseur. Hoe de studiebegeleiding precies is geregeld, kun je lezen in het hoofdstuk over studiebegeleiding. - Internationale studiemogelijkheden We vinden het belangrijk dat je tijdens de studie je horizon kunt verbreden. Wil je tijdens je bacheloropleiding een tijdje naar het buitenland, dan is de vrije keuzeruimte hier bij uitstek geschikt voor. Ook extra-curriculair zijn er mogelijkheden om buitenlandervaring op te doen, denk bijvoorbeeld aan een studiereis. Een verblijf in het buitenland is zeer verrijkend, maar kan ook extra studietijd kosten. Het is belangrijk om je vroegtijdig te oriënteren op de mogelijkheden en je goed voor te bereiden op een verblijf in het buitenland. Reken op 6 tot 12 maanden die je nodig hebt om je reis goed voor te bereiden. Neem contact op met je studieadviseur om te bespreken wat de mogelijkheden zijn. - Stimuleren van ondernemerschap Voor startende ondernemers met innovatieve ideeën kent de UT de regeling Tijdelijke Ondernemersplaatsen (TOP). Die helpt je om het eerste, meestal moeilijkste jaar van je onderneming te overbruggen met basisfinanciering, begeleiding en advies. De commerciële kant, die er tijdens het eerste jaar nog al eens bij inschiet, krijgt ook aandacht. De TOP-regeling staat open voor afgestudeerden en promovendi van de UT, afgestudeerden van andere universiteiten en hogescholen en ondernemende personen die met hulp van de UT een product of dienst willen ontwikkelen. Voorwaarde is wel dat je dienst of product aansluit bij een van de leerstoelen van de UT. Na een jaar moet je onderneming op eigen benen kunnen staan. Lees meer over de TOP-regeling op www.utwente.nl/top.

36

- Stimuleren van studentenactivisme Wij stimuleren studentenactivisme (commissiewerk, bestuursjaar, student-assistentschap, ondernemerschap) met groot enthousiasme. We geloven namelijk dat je ook buiten het curriculum moet kunnen leren. Er zijn binnen de opleiding Psychologie vele mogelijkheden om actief te worden, bijvoorbeeld bij Dimensie, de studievereniging van Psychologie. Binnen de opleiding als studentassistent of als studentlid in een van de commissies binnen de opleiding, zoals de opleidingscommissie. Ook op UT niveau zijn er verschillende interessante mogelijkheden om actief te worden. Lees meer over activismemogelijkheden in hoofdstuk 3 in deel A van deze brochure. - Een open en informele sfeer tussen docenten en studenten Binnen de opleiding is er een prettige en informele sfeer tussen docenten en studenten. Binnenlopen en even een vraag stellen over bijvoorbeeld een opdracht is gemakkelijk. De deur staat (bijna) altijd open. - Gastcolleges van bekende onderzoekers Verschillende (internationaal) bekende onderzoekers hebben de opleiding de afgelopen jaren met een bezoek vereerd. In veel gevallen verzorgden zij een gastcollege of een lunchlezing. 1.7 De arbeidsmarkt Na afronding van de opleiding heb je geleerd om op wetenschappelijk verantwoorde wijze psychologisch onderzoek te beoordelen en uit te voeren op het niveau van een beginnend onderzoeker. Daarnaast heb je geleerd wetenschappelijke inzichten uit de psychologie en inzichten uit ondersteunende disciplines op een systematische wijze te benutten bij ontwerp-, advies-, en beleidsproblemen. Je hebt voldoende academische en professionele vaardigheden opgedaan om je in een vervolgstudie of op de arbeidsmarkt verder te kunnen ontwikkelen. Het werkveld waarop je met de bacheloropleiding Psychologie wordt voorbereid is in eerste instantie nog breed; je oriënteert je op verschillende rollen die je later op de arbeidsmarkt kunt gaan uitoefenen. In deze fase ben je nog meer generalist dan specialist. Kennis uit de psychologie is toepasbaar in veel sectoren van de maatschappij. Met een (master)studie Psychologie kun je dan ook veel kanten uit. Je kunt er voor kiezen om verder te gaan in het wetenschappelijk onderzoek, maar ook voor een carrière in werkvelden als het onderwijs, de gezondheidszorg, de overheid of het bedrijfsleven. Enkele voorbeelden van banen voor een afgestudeerde psycholoog: beroepskeuzeadviseur, patiëntenbegeleider, trainer, deskundige of adviseur bij de rechtbank, politie-, of reclamebureau, forensisch psycholoog, mediator. Omdat de kennis zo breed inzetbaar is en je een gedegen wetenschappelijke opleiding hebt gevolgd, kun je vaak ook buiten het vakgebied van de psychologie terecht, op een functie waarvoor een academisch werken denkniveau is gevraagd.

‘Als gedragsdeskundige geef ik advies aan medewerkers die onderzoeken uitvoeren’ ‘Na mijn studie Psychologie aan de Universiteit Twente met als specialisatie Veiligheid en Gezondheid ben ik gaan werken als gedragsdeskundige bij de Raad voor de Kinderbescherming. De Raad biedt geen directe hulpverlening, maar doet onderzoek en geeft advies. Hoewel je geen directe hulpverlening biedt, ben je wel nauw betrokken bij de kinderen en hun dagelijks leven. Dat vraagt om deskundigheid en inlevingsvermogen. In mijn functie draag ik bij aan de interdisciplinaire samenwerking tussen medewerkers die betrokken zijn bij het primaire proces van de Raad op het gebied van jeugdbescherming en jeugdcriminaliteit. We hebben bij de Raad bijvoorbeeld kinderen en jongeren in onderzoek waarbij sprake is van verwaarlozing, die knel en verloren dreigen te geraken in (v)echtscheidingen en minderjarigen die in aanraking komen met de politie door het begaan van delicten. Als gedragsdeskundige geef ik advies aan medewerkers die deze onderzoeken uitvoeren. Bij jeugdcriminaliteit ben ik bijvoorbeeld bezig met het verminderen van het recidiverisico. Omdat iedere situatie uniek is, blijft het werk interessant. De richting Veiligheid en Gezondheid van de opleiding Psychologie heeft een goede bijdrage kunnen leveren aan mijn deskundigheid. De opleiding is breed, zodat je er nog veel kanten mee op kunt. Met mijn werk hoop ik een bijdrage te kunnen leveren aan een veilige en rechtvaardige samenleving, waar alle mensen volwaardig aan kunnen deelnemen.’ Yvette Leferink, afgestudeerd in 2007


37

38

2. Opbouw van het onderwijsprogramma

LET OP: De onderwijsprogramma’s kunnen per collegejaar aangepast of veranderd worden. De meest actuele informatie staat altijd op www.utwente.nl/psy.

2.1 De onderdelen van het programma en hun onderlinge samenhang Onderstaand schema laat het onderwijsprogramma zien in termen van kennisgebieden en competenties. In navolgende tekst worden de leerlijnen afzonderlijk beschreven, waarbij ook de samenhang tussen de leerlijnen wordt aangegeven. De inhoud van de vakken wordt globaal aangeduid. 2.1.1 Leerlijn Basiskennis Om een algemeen beeld te krijgen van het vakgebied psychologie, begin je in het eerste jaar met het vak ‘Inleiding Psychologie’. In alle daaropvolgende vakken in het eerste jaar komen de belangrijkste theorieën, begrippen en modellen uit de traditionele basisdisciplines van de psychologie aan de orde (zie paragraaf 1.1). De kennis uit deze disciplines vormt de basis voor de vervolgvakken in het tweede jaar: de themavakken. De themavakken zijn verbonden aan de specialisatierichtingen van de master, die tegelijkertijd de specialisatiegebieden van het Twentse psychologieonderzoek zijn. Om een kritische houding en oordeelkundig vermogen te ontwikkelen, is het belangrijk om psychologische kennis te kunnen plaatsen in een breder (historisch) perspectief; hieraan draagt kennis over historische, maatschappelijke en filosofische grondslagen van de psychologie bij. Dit komt in het derde jaar aan de orde in de vakken ‘Filosofie van de Psychologie’ en ‘Geschiedenis van de Psychologie’.

Studiefase Vakken

semester 1 semester 2

Het eerste jaar - Inleiding psychologie - Bio- en neuropsychologie - Persoonlijkheidsleer

- Sociale psychologie - Functieleer - Ontwikkelingspsychologie

Het tweede jaar

Het derde jaar - Filosofie van de psychologie - Geschiedenis van de psychologie

Bio- en neuropsychologie ‘In het eerste jaar van de bacheloropleiding krijg je het vak Bio- en Neuropsychologie. Het is een breed vak met veel uitdaging. De Biopsychologie gaat over de biologische basis van gedrag. Neuropsychologie houdt zich bezig met de psychologische gevolgen van stoornissen in het brein. Menselijk gedrag wordt namelijk voor een belangrijk deel bepaald door processen in het lichaam en de hersenen. Je bent gedurende een blok bezig met het vak waarin je hoorcolleges volgt en daarnaast ben je bezig met zelfstudie. Het boek is goed leesbaar en overzichtelijk. Om alles beter te begrijpen, kun je de dvd gebruiken met filmpjes, illustraties en opgaven. Het is handig om je goed voor te bereiden op de colleges want er worden termen gebruikt, die je anders misschien nog niet kent. De stof begint op microniveau: hoe werken de zenuwcellen? Hoe worden signalen naar de hersenen gestuurd? Je leert ook hoe verschillende medicijnen werken. Verder zijn de onderwerpen heel divers: je leert over de anatomie en de ontwikkeling van het menselijk brein, je zintuigen, slaap, emotioneel gedrag, de relatie tussen lichaam een geest, en nog veel meer. Aan al deze onderwerpen ligt de biologie ten grondslag. Al met al vond ik het vak enorm leerzaam en interessant. Als je het vak hebt afgesloten heb je veel inzicht verworven over de werking van het lichaam en de hersenen en de invloed daarvan op het menselijk gedrag. Heleen Melissant, student Psychologie


37

38

2. Opbouw van het onderwijsprogramma

LET OP: De onderwijsprogramma’s kunnen per collegejaar aangepast of veranderd worden. De meest actuele informatie staat altijd op www.utwente.nl/psy.

2.1 De onderdelen van het programma en hun onderlinge samenhang Onderstaand schema laat het onderwijsprogramma zien in termen van kennisgebieden en competenties. In navolgende tekst worden de leerlijnen afzonderlijk beschreven, waarbij ook de samenhang tussen de leerlijnen wordt aangegeven. De inhoud van de vakken wordt globaal aangeduid. 2.1.1 Leerlijn Basiskennis Om een algemeen beeld te krijgen van het vakgebied psychologie, begin je in het eerste jaar met het vak ‘Inleiding Psychologie’. In alle daaropvolgende vakken in het eerste jaar komen de belangrijkste theorieën, begrippen en modellen uit de traditionele basisdisciplines van de psychologie aan de orde (zie paragraaf 1.1). De kennis uit deze disciplines vormt de basis voor de vervolgvakken in het tweede jaar: de themavakken. De themavakken zijn verbonden aan de specialisatierichtingen van de master, die tegelijkertijd de specialisatiegebieden van het Twentse psychologieonderzoek zijn. Om een kritische houding en oordeelkundig vermogen te ontwikkelen, is het belangrijk om psychologische kennis te kunnen plaatsen in een breder (historisch) perspectief; hieraan draagt kennis over historische, maatschappelijke en filosofische grondslagen van de psychologie bij. Dit komt in het derde jaar aan de orde in de vakken ‘Filosofie van de Psychologie’ en ‘Geschiedenis van de Psychologie’.

Studiefase Vakken


Het eerste jaar - Inleiding psychologie - Bio- en neuropsychologie - Persoonlijkheidsleer

- Sociale psychologie - Functieleer - Ontwikkelingspsychologie

Het tweede jaar

Het derde jaar - Filosofie van de psychologie - Geschiedenis van de psychologie

Bio- en neuropsychologie ‘In het eerste jaar van de bacheloropleiding krijg je het vak Bio- en Neuropsychologie. Het is een breed vak met veel uitdaging. De Biopsychologie gaat over de biologische basis van gedrag. Neuropsychologie houdt zich bezig met de psychologische gevolgen van stoornissen in het brein. Menselijk gedrag wordt namelijk voor een belangrijk deel bepaald door processen in het lichaam en de hersenen. Je bent gedurende een blok bezig met het vak waarin je hoorcolleges volgt en daarnaast ben je bezig met zelfstudie. Het boek is goed leesbaar en overzichtelijk. Om alles beter te begrijpen, kun je de dvd gebruiken met filmpjes, illustraties en opgaven. Het is handig om je goed voor te bereiden op de colleges want er worden termen gebruikt, die je anders misschien nog niet kent. De stof begint op microniveau: hoe werken de zenuwcellen? Hoe worden signalen naar de hersenen gestuurd? Je leert ook hoe verschillende medicijnen werken. Verder zijn de onderwerpen heel divers: je leert over de anatomie en de ontwikkeling van het menselijk brein, je zintuigen, slaap, emotioneel gedrag, de relatie tussen lichaam een geest, en nog veel meer. Aan al deze onderwerpen ligt de biologie ten grondslag. Al met al vond ik het vak enorm leerzaam en interessant. Als je het vak hebt afgesloten heb je veel inzicht verworven over de werking van het lichaam en de hersenen en de invloed daarvan op het menselijk gedrag. Heleen Melissant, student Psychologie


39

2.1.2 Leerlijn Themagebieden Psychologisch onderzoek en het toepassen van de psychologie met als doel het oplossen van problemen, kan op velerlei gebieden plaatsvinden. In Twente is er voor gekozen om in het tweede jaar de aandacht te richten op een vijftal themagebieden, aansluitend bij de onderzoeksprogramma’s die binnen de faculteit Gedragswetenschappen worden uitgevoerd en de specialisatierichtingen in de masteropleiding, te weten: - Human Factors en Mediapsychologie - Conflict, Risico en Veiligheid - Instructie, Leren en Ontwikkeling - Geestelijke Gezondheidsbevordering - Gezondheidspsychologie In het tweede jaar maak je, aan de hand van vijf themavakken, kennis met deze gebieden. Je zult daarbij merken dat de kennis uit de basisdisciplines, die je hebt opgedaan in het eerste jaar, weer herhaaldelijk terugkomt. In de themavakken worden diverse voorbeelden van onderzoek en ontwerpproblemen uit dat thema behandeld en je leert de belangrijkste en actuele theorieën en modellen die bij ieder van deze gebieden behoren. Daarnaast maak je in het tweede jaar een keuze uit twee van de vier verdiepingsvakken. Hierdoor kun je je oriënteren en voorbereiden op je toekomstige keuze van een aansluitende masterspecialisatiegebied of op een specifiek werkterrein binnen de psychologie.

Studiefase Vakken


Het eerste jaar

Het tweede jaar - Human factors en mediapsychologie - Inleiding risico- en conflictpsychologie - Inleiding klinische psychologie - Onderwijspsychologie - Inleiding gezondheidspsychologie - Verdiepingsvak 1* - Verdiepingsvak 2*

Het derde jaar * Verdiepingsvakken (2012-2013): Narratieve psychologie Psychologie, technologie en veiligheid Leren bij kinderen en adolescenten Verdieping human factors Onbewuste processen en gezondheidsgedrag 2.1.3 Leerlijn Onderzoeksmethodologie In de basiskennisvakken en de themavakken maak je kennis met psychologisch onderzoek. In de onderzoeksleerlijn staat het verwerven van kennis en vaardigheden om zelf wetenschappelijk onderzoek te kunnen uitvoeren centraal. Het kennen en het kunnen toepassen van methoden en technieken, gericht op dataverzameling, dataverwerking en data-interpretatie in psychologisch onderzoek, is daarbij van groot belang. Daarnaast leer je in algemene zin over het opzetten en uitvoeren van kwantitatief zowel als kwalitatief onderzoek. Kwantitatief onderzoek biedt cijfermatig inzicht en geeft antwoorden op vragen die in termen van hoeveelheid kunnen worden uitgedrukt. Kwalitatief onderzoek is gericht op het verkrijgen van meer diepgaande achterliggende informatie over wat er leeft bij een doelgroep en waarom. In het eerste onderzoeksvak ‘Inleiding Onderzoeksmethodologie’ staat de empirische cyclus centraal en wordt de rationale achter verschillende typen wetenschappelijk onderzoek behandeld. Je leert in dit vak ook de beginselen van het schrijven van een probleemstelling. Dit vak wordt gevolgd door twee statistiekvakken waarin de beschrijvende en toetsende statistiek aan de orde komt. Je leert in deze vakken ook werken met het dataverwerkingsprogramma SPSS.

40

In het tweedejaarsvak ‘Dataverzameling voor Psychologie’ staat de praktijk van dataverzameling centraal. Aan de orde komen onderwerpen als: ontwikkeling van vragenlijsten, het houden van interviews, het observeren van gedrag. In het tweede jaar verdiep je je tevens in de methoden voor kwalitatief onderzoek en kwalitatieve data-analyse, waarbij je gebruik maakt van het dataverwerkingsprogramma SPSS. In het vak ‘Statistiek 3’ komen de meer geavanceerde statistische technieken aan bod. In het vak ‘Onderzoeksopzet en Data-Analyse in Psychologisch Onderzoek’, komen de statistische technieken voor data-analyse uit de eerdere vakken terug op een hoger niveau en komen enkele nieuwe technieken aan de orde. In dit vak ga je ook aan de slag met het bestuderen en beoordelen van onderzoeksartikelen waarbij je specifiek let op de toepassing van de statistische procedures. Daarnaast analyseer je zelf databestanden (waarbij ook SPSS wordt gebruikt) en leer je op basis van die analyses een resultatendeel van een onderzoeksverslag te schrijven. In het vak ‘Onderzoeksopdracht’ in het tweede jaar integreer je een groot deel van de eerder geleerde kennis en onderzoeks-vaardigheden. Met een paar medestudenten ga je zelf een onderzoek opzetten en uitvoeren om vervolgens de resultaten te interpreteren en op basis daarvan goed beargumenteerde conclusies te formuleren. In een onderzoeksverslag moet je de opzet en de resultaten verantwoorden waarbij je je dient te houden aan wetenschappelijke normen voor verslaglegging. Regeling Proefpersoonuren Een ander onderdeel van de bachelor Psychologie is het regelmatig participeren in onderzoek van medewerkers en ouderejaarsstudenten (10 uren in het eerste jaar en 5 uren in het tweede jaar). Als proefpersoon maak je kennis met verschillende typen onderzoek en doe je ervaringen op die je helpen bij het opzetten en uitvoeren van eigen onderzoeksactiviteiten. Er is een ‘Regeling Proefpersoonuren Faculteit Gedragswetenschappen’ en een ‘Handleiding proefpersonensysteem voor studenten’ voorhanden waarin uitgelegd wordt wat er van je verwacht wordt, hoe je je kunt aanmelden e.d. Beide documenten zijn te vinden op de website van de opleiding Psychologie (www.utwente.nl/psy). Met je bachelorthese kun je aan het einde van het derde jaar aantonen dat je met grote mate van zelfstandigheid in staat bent om zelf onderzoek op te zetten, uit te voeren en te verantwoorden.

Studiefase Vakken


Het eerste jaar - Inleiding onderzoeks-methodologie - Statistiek 1

- Statistiek 2

Het tweede jaar - Onderzoeksopdracht - Dataverzameling voor psychologie - Statistiek 3

- Vervolg Onderzoeksopdracht - Kwalitatief onderzoek voor

psychologie - Onderzoeksopzet en data-analyse

in psychologisch onderzoek

Het derde jaar - Bachelorthese

Bijzonderheid - Wetenschappelijke theorieën en voorbeelden van onderzoek komen aan de orde in alle basiskennis- en themavakken

- Proefpersoonuren

2.1.4 Leerlijn Ontwerpmethodologie In de themavakken zal al regelmatig aan de orde komen hoe je psychologische theorieën en modellen in kunt zetten om problemen in de praktijk op te lossen. In de ontwerp(methodologie)leerlijn staat het verwerven van kennis en vaardigheden centraal om zelf psychologische problemen te kunnen herkennen en oplossen. Hiervoor leer je een specifieke ontwerpaanpak (ook wel aangeduid als ‘ingenieursaanpak’), die je vervolgens bij het oplossen van een probleem uit de praktijk ook daadwerkelijk gaat toepassen. De tot dan toe verworven kennis en vaardigheden zul je bij de ontwerpopdracht in kunnen zetten. Je werkt met een groepje studenten aan een ontwerpopdracht, waarbij je je oefent in het projectmatig werken en je sociale vaardigheden verbetert. Ook vaardigheden als presenteren, reflecteren en oordelen, kun je tijdens de uitvoering van de ontwerpopdracht leren en oefenen. Met je bachelorafstudeeropdracht kun je aan het einde van het derde jaar aantonen dat je ook individueel en met een grote mate van zelfstandigheid in staat bent om een ontwerpopdracht uit te voeren en te verantwoorden.


39

2.1.2 Leerlijn Themagebieden Psychologisch onderzoek en het toepassen van de psychologie met als doel het oplossen van problemen, kan op velerlei gebieden plaatsvinden. In Twente is er voor gekozen om in het tweede jaar de aandacht te richten op een vijftal themagebieden, aansluitend bij de onderzoeksprogramma’s die binnen de faculteit Gedragswetenschappen worden uitgevoerd en de specialisatierichtingen in de masteropleiding, te weten: - Human Factors en Mediapsychologie - Conflict, Risico en Veiligheid - Instructie, Leren en Ontwikkeling - Geestelijke Gezondheidsbevordering - Gezondheidspsychologie In het tweede jaar maak je, aan de hand van vijf themavakken, kennis met deze gebieden. Je zult daarbij merken dat de kennis uit de basisdisciplines, die je hebt opgedaan in het eerste jaar, weer herhaaldelijk terugkomt. In de themavakken worden diverse voorbeelden van onderzoek en ontwerpproblemen uit dat thema behandeld en je leert de belangrijkste en actuele theorieën en modellen die bij ieder van deze gebieden behoren. Daarnaast maak je in het tweede jaar een keuze uit twee van de vier verdiepingsvakken. Hierdoor kun je je oriënteren en voorbereiden op je toekomstige keuze van een aansluitende masterspecialisatiegebied of op een specifiek werkterrein binnen de psychologie.

Studiefase Vakken


Het eerste jaar

Het tweede jaar - Human factors en mediapsychologie - Inleiding risico- en conflictpsychologie - Inleiding klinische psychologie - Onderwijspsychologie - Inleiding gezondheidspsychologie - Verdiepingsvak 1* - Verdiepingsvak 2*

Het derde jaar * Verdiepingsvakken (2012-2013): Narratieve psychologie Psychologie, technologie en veiligheid Leren bij kinderen en adolescenten Verdieping human factors Onbewuste processen en gezondheidsgedrag 2.1.3 Leerlijn Onderzoeksmethodologie In de basiskennisvakken en de themavakken maak je kennis met psychologisch onderzoek. In de onderzoeksleerlijn staat het verwerven van kennis en vaardigheden om zelf wetenschappelijk onderzoek te kunnen uitvoeren centraal. Het kennen en het kunnen toepassen van methoden en technieken, gericht op dataverzameling, dataverwerking en data-interpretatie in psychologisch onderzoek, is daarbij van groot belang. Daarnaast leer je in algemene zin over het opzetten en uitvoeren van kwantitatief zowel als kwalitatief onderzoek. Kwantitatief onderzoek biedt cijfermatig inzicht en geeft antwoorden op vragen die in termen van hoeveelheid kunnen worden uitgedrukt. Kwalitatief onderzoek is gericht op het verkrijgen van meer diepgaande achterliggende informatie over wat er leeft bij een doelgroep en waarom. In het eerste onderzoeksvak ‘Inleiding Onderzoeksmethodologie’ staat de empirische cyclus centraal en wordt de rationale achter verschillende typen wetenschappelijk onderzoek behandeld. Je leert in dit vak ook de beginselen van het schrijven van een probleemstelling. Dit vak wordt gevolgd door twee statistiekvakken waarin de beschrijvende en toetsende statistiek aan de orde komt. Je leert in deze vakken ook werken met het dataverwerkingsprogramma SPSS.

40

In het tweedejaarsvak ‘Dataverzameling voor Psychologie’ staat de praktijk van dataverzameling centraal. Aan de orde komen onderwerpen als: ontwikkeling van vragenlijsten, het houden van interviews, het observeren van gedrag. In het tweede jaar verdiep je je tevens in de methoden voor kwalitatief onderzoek en kwalitatieve data-analyse, waarbij je gebruik maakt van het dataverwerkingsprogramma SPSS. In het vak ‘Statistiek 3’ komen de meer geavanceerde statistische technieken aan bod. In het vak ‘Onderzoeksopzet en Data-Analyse in Psychologisch Onderzoek’, komen de statistische technieken voor data-analyse uit de eerdere vakken terug op een hoger niveau en komen enkele nieuwe technieken aan de orde. In dit vak ga je ook aan de slag met het bestuderen en beoordelen van onderzoeksartikelen waarbij je specifiek let op de toepassing van de statistische procedures. Daarnaast analyseer je zelf databestanden (waarbij ook SPSS wordt gebruikt) en leer je op basis van die analyses een resultatendeel van een onderzoeksverslag te schrijven. In het vak ‘Onderzoeksopdracht’ in het tweede jaar integreer je een groot deel van de eerder geleerde kennis en onderzoeks-vaardigheden. Met een paar medestudenten ga je zelf een onderzoek opzetten en uitvoeren om vervolgens de resultaten te interpreteren en op basis daarvan goed beargumenteerde conclusies te formuleren. In een onderzoeksverslag moet je de opzet en de resultaten verantwoorden waarbij je je dient te houden aan wetenschappelijke normen voor verslaglegging. Regeling Proefpersoonuren Een ander onderdeel van de bachelor Psychologie is het regelmatig participeren in onderzoek van medewerkers en ouderejaarsstudenten (10 uren in het eerste jaar en 5 uren in het tweede jaar). Als proefpersoon maak je kennis met verschillende typen onderzoek en doe je ervaringen op die je helpen bij het opzetten en uitvoeren van eigen onderzoeksactiviteiten. Er is een ‘Regeling Proefpersoonuren Faculteit Gedragswetenschappen’ en een ‘Handleiding proefpersonensysteem voor studenten’ voorhanden waarin uitgelegd wordt wat er van je verwacht wordt, hoe je je kunt aanmelden e.d. Beide documenten zijn te vinden op de website van de opleiding Psychologie (www.utwente.nl/psy). Met je bachelorthese kun je aan het einde van het derde jaar aantonen dat je met grote mate van zelfstandigheid in staat bent om zelf onderzoek op te zetten, uit te voeren en te verantwoorden.

Studiefase Vakken


Het eerste jaar - Inleiding onderzoeks-methodologie - Statistiek 1

- Statistiek 2

Het tweede jaar - Onderzoeksopdracht - Dataverzameling voor psychologie - Statistiek 3

- Vervolg Onderzoeksopdracht - Kwalitatief onderzoek voor

psychologie - Onderzoeksopzet en data-analyse

in psychologisch onderzoek


Bijzonderheid - Wetenschappelijke theorieën en voorbeelden van onderzoek komen aan de orde in alle basiskennis- en themavakken

- Proefpersoonuren

2.1.4 Leerlijn Ontwerpmethodologie In de themavakken zal al regelmatig aan de orde komen hoe je psychologische theorieën en modellen in kunt zetten om problemen in de praktijk op te lossen. In de ontwerp(methodologie)leerlijn staat het verwerven van kennis en vaardigheden centraal om zelf psychologische problemen te kunnen herkennen en oplossen. Hiervoor leer je een specifieke ontwerpaanpak (ook wel aangeduid als ‘ingenieursaanpak’), die je vervolgens bij het oplossen van een probleem uit de praktijk ook daadwerkelijk gaat toepassen. De tot dan toe verworven kennis en vaardigheden zul je bij de ontwerpopdracht in kunnen zetten. Je werkt met een groepje studenten aan een ontwerpopdracht, waarbij je je oefent in het projectmatig werken en je sociale vaardigheden verbetert. Ook vaardigheden als presenteren, reflecteren en oordelen, kun je tijdens de uitvoering van de ontwerpopdracht leren en oefenen. Met je bachelorafstudeeropdracht kun je aan het einde van het derde jaar aantonen dat je ook individueel en met een grote mate van zelfstandigheid in staat bent om een ontwerpopdracht uit te voeren en te verantwoorden.


41

Studiefase Vakken


Het eerste jaar - Psychologisch ontwerpen: theorie - Psychologisch ontwerpen: opdracht

Het tweede jaar


Bijzonderheid - Voorbeelden en behandeling van ontwerpproblemen en ontwerpaanpak komen naar voren in de themavakken.

2.1.5 Leerlijn Professionele en Psychologische Vaardigheden Gedurende je studie Psychologie werk je aan je persoonlijke algemene, academische en professionele vorming. Je leert diverse vaardigheden, die je later in je vervolgstudie en in de beroepspraktijk, als onderzoeker of als academische professional, hard nodig zult hebben. In het vak ‘Academische Vaardigheden’ bekwaam je je in het schriftelijk communiceren volgens de geldende academische normen en in informatievaardigheden (het verwerken van literatuur, literatuurverwijzingen en plagiaat). Verder komen diverse professionele vaardigheden aan bod via de eerder beschreven onderzoeks- en ontwerpopdrachten (zoals samenwerken, communicatieve vaardigheden, reflecteren en oordeelsvorming, organisatorische vaardigheden, informatievaardigheden). Ook door het volgen van de basiskennis- en themavakken oefen je diverse vaardigheden, zoals studievaardigheden, oordeelsvorming, redeneren en argumenteren, sociale vaardigheden en communicatieve vaardigheden. Veel van deze vaardigheden zal je nodig hebben bij de eindopdracht: de bachelorthese. Daarnaast zijn er een aantal vaardigheden van belang die specifiek gelden voor psychologen. Zo is het belangrijk om verschillende typen tweegesprekken te kunnen houden, zoals het interview, dilemmacounseling en hulpverleningsgesprekken, maar ook om deze gesprekken te kunnen observeren en analyseren. Om informatie omtrent intelligentie en persoonlijkheid te verkrijgen, worden vaak psychologische tests ingezet, zoals intelligentietests, persoonlijkheidstests, en tests die worden gebruikt voor neuropsychologische doeleinden. Ook gesprekken kunnen worden gebruikt om informatie over een persoon te achterhalen. In het vak ‘Psychologische gespreksvoering’ leer je deze vaardigheden op een basisniveau toepassen aan de hand van een op de beroepscontext gerichte casus. Het vak vormt de eerste aanzet tot de Basisaantekening Psychodiagnostiek (BAPD). Het vak ‘Testtheorie en inleiding psychodiagnostiek’ geeft een basiskennis in de testtheorie die elke afgestudeerde psycholoog moet bezitten. Daarnaast maak je in dit vak kennis met een scala aan tests, worden de doelen en toepassingsmogelijkheden van diverse tests behandeld, leer je de waarde van tests te beoordelen en leer je testresultaten (statistisch) te analyseren volgens daarvoor geldende normen. Hierbij wordt ook ingegaan op aspecten als: het testen van minderheidsgroepen, de validiteit van individuele scorepatronen, problemen bij de constructie en afname van tests en het testen per computer. Voor het kennismaken met testen in dit vak kan een bezoek aan de ‘Test-O-Theek’ van de Faculteit Gedragswetenschappen, met verschillende soorten intelligentie- en persoonlijkheidstests, waardevol zijn. Alle testen kunnen ingezien worden door zowel medewerkers als studenten van GW. De Test-O-Theek is op afspraak te bezoeken en vormt een onderdeel van de GW-methodologiewinkel (www.utwente.nl/gw/onderzoek/m-winkel/). Verder volg je in het derde jaar van de bachelor het vak ‘Beroepsethiek voor psychologen’. In dat vak wordt expliciet aandacht besteed aan (beroeps)ethiek, redeneren, argumenteren, reflecteren en oordeelsvorming.

42

Studiefase Vakken


Het eerste jaar - Academische vaardigheden

- Vervolg Academische vaardigheden

- Testtheorie en inleiding psychodiagnostiek

Het tweede jaar - Psychologische gespreksvoering

Het derde jaar - Beroepsethiek voor psychologen - Bachelorthese

Bijzonderheid - Vaardigheden komen aan bod via onderzoeks- en ontwerpopdrachten (o.a. samenwerken, omgang met opdrachtgevers, communicatieve vaardigheden, reflecteren en oordeelsvorming, organisatorische vaardigheden, -informatievaardigheden).

- Oefening van vaardigheden in basis- en themavakken (o.a. studievaardig-heden, oordeelsvorming, redeneren en argumenteren).

2.2 Vrije Keuze ruimte In het derde jaar is een keuzeruimte van 30 EC gepland. Het is de bedoeling dat je zelf een weloverwogen keuze maakt hoe je deze ruimte invult waarbij je uitgaat van persoonlijke interesses, kwaliteiten en ambities. Je kunt de keuzeruimte onder andere invullen met de goedgekeurde minors van de UT, vakken van een andere opleiding, en buitenlandervaring of een combinatie van deze mogelijkheden. Het een en ander is ook afhankelijk van je studieverloop in het eerste en tweede jaar. - Minormogelijkheden In het derde jaar van de bacheloropleiding volgen veel studenten een minor. Dit is een gestructureerd, samenhangend en afgerond onderwijspakket van minstens 20 EC. Je kunt ervoor kiezen om kennis te maken met een ander vakgebied dan de psychologie of juist de diepte in te duiken in een specialisatierichting van de psychologie. Je hebt binnen de bestaande randvoorwaarden grote vrijheid om je eigen minor te kiezen. Er bestaan verschillende minors. Onder de geïnstitutionaliseerde minors vallen de opleidingsminors en themaminors. Deze onderwijsprogramma’s zijn door de UT vooraf ingericht en goedgekeurd. In de opleidingsminor maak je in het kort kennis met een van de UT-bacheloropleidingen (behalve Psychologie). In de themaminors ga je dieper in op een bepaald wetenschappelijk onderwerp zoals ‘Recht in Maatschappij en Bedrijf’ of ‘Crime Science & Risk Governance’. Ook zijn er themaminors over onderwerpen die niet aan de Universiteit Twente worden onderwezen of onderzocht, zoals ‘Krijgswetenschappen’. Het is ook mogelijk om naar eigen inzicht je minor samen te stellen. Dit uiteraard wel in overleg met de studieadviseur en/of een vakdocent. Deze ‘vrije minor’ moet daarna ter goedkeuring worden voorgelegd aan de examencommissie van Psychologie. Er zijn enkele speciale minors waarbij je naar het buitenland gaat, zoals ‘International Management’ en ‘Sustainable Development in a North-South Perspective – As the World Turns’. Voor meer informatie over de minors, zie de volgende website: www.utwente.nl/majorminor - Keuzevakken Het is mogelijk om je keuzeruimte geheel of gedeeltelijk in te vullen met keuzevakken van psychologie of met vakken uit het tweede of het derde jaar van andere UT-opleidingen of een universiteit elders in het land. In de laatste twee gevallen moet je een gemotiveerd verzoek indienen bij de Examencommissie PSY/MPS. Als je twijfelt over de invulling van de keuzeruimte binnen jouw studieprogramma, kijk dan op www.utwente.nl/psy (en dan ‘informatie bachelor 3’) of neem contact op met de studieadviseur. - Stagemogelijkheden Daarnaast bestaat de mogelijkheid om je keuzeruimte geheel of gedeeltelijk op te vullen met een praktijk- en/of onderzoeksstage. Voorwaarde om op stage te mogen gaan is dat je de B1 en B2 volledig hebt afgerond. Bij een onderzoeksstage loop je mee met het onderzoek van een docent (AIO, UD, UHD of Hoogleraar) van de Faculteit GW. De interne begeleider is dan tegelijk de stagebiedende organisatie. Je hebt in dit geval één begeleider.


43

Kies je ervoor om een praktijkstage te gaan doen dan zal je eerder terecht komen in een externe organisatie, zoals een gezondheidszorg instelling of de politie. Je hebt dan een interne begeleider verbonden aan de UT en een externe begeleider binnen de stagebiedende organisatie. Stages kunnen een omvang hebben van 5, 10, 15 of 20EC. Bij hoge uitzondering kan voor de onderzoeksstage een variant worden toegekend van 25 of 30 EC. Als je hiervoor in aanmerking wilt komen moet je een officieel verzoek indienen bij de Examencommissie. Ga voor meer informatie over stages naar www.utwente.nl/psy/stageweb. - Studiemogelijkheden in het buitenland De keuzeruimte is een geschikt moment voor een studieverblijf in het buitenland tijdens de opleiding. Bijvoorbeeld door: - keuzevakken te volgen aan een buitenlandse universiteit of een minor te volgen die door een buitenlandse universitaire

instelling wordt aangeboden. Dit geldt alleen als dit in het eerste semester van het derde jaar mogelijk is; - een UT minor met een stage of opdracht in het buitenland (bijvoorbeeld ‘International Management’); - deelnemen aan een extra-curriculaire activiteit om buitenlandervaring op te doen, denk bijvoorbeeld aan een studiereis. Internationale werkervaring wordt door bedrijven als een zeer waardevolle aanvulling op je CV gezien. Daarnaast is het een goede kans om je taalkennis uit te breiden en interculturele vaardigheden te ontwikkelen. Wil je studeren in het buitenland, neem dan altijd contact op met de studieadviseur. Zij kan je adviseren over de mogelijkheden binnen jouw studieprogramma en de manier waarop je een vakkenpakket aan een buitenlandse universiteit kunt samenstellen. Ook de website van de International Office geeft informatie hoe je je op een studie in het buitenland kunt voorbereiden: www.utwente.nl/studyabroad/ 2.3 Bachelorthese De bacheloropleiding Psychologie wordt afgerond met een bachelor-afstudeeropdracht, ook wel aangeduid als ‘bachelorthese’, van 15 EC. Onder begeleiding voer je een wetenschappelijke onderzoeksopdracht of ontwerpopdracht uit en rapporteer je hierover in een “these” (in de vorm van een wetenschappelijk artikel of scriptie). Bij de uitvoering van deze opdracht komen alle eerder verworven kennis en vaardigheden geïntegreerd tot uiting. Je toont hiermee aan dat je op het niveau van een beginnend onderzoeker en beroepsbeoefenaar kunt functioneren en over de kwalificaties beschikt om rechtstreeks door te stromen naar de aansluitende masteropleiding Op het Afstudeerweb van de opleiding Psychologie (www.utwente.nl/psy/afstudeerweb) vind je informatie over de bachelor- en masterthese. Verder staat er allerhande informatie op om te kunnen afstuderen, zoals stappenplannen, formulieren en handige links. Je mag aan de opdracht beginnen wanneer aan een aantal volgtijdelijkheidseisen is voldaan. Zie hiervoor de OnderwijsExamenRegeling – OER - of het Afstudeerweb Psychologie. In tijd gerekend neemt de uitvoering van de bacheloropdracht ongeveer 20 weken in beslag (één semester). Tijdens deze periode moet je er van uitgaan dat je ongeveer 2-3 dagen in de week bezig bent met je bachelorthese. Hiernaast heb je nog ruimte voor de vakken die in deze periode gepland staan. Wanneer het je niet lukt om de bachelorthese in een semester af te ronden, dan is er een herkansingsperiode tot enkele weken na het eerste semester. Kijk voor meer informatie op www.utwente.nl/psy/afstudeerweb. De opdracht die je kiest, sluit aan bij één van de themagebieden van de opleiding. Afhankelijk van het thema dat je hebt gekozen, voer je de opdracht individueel of in een groepje uit. Je schrijft in ieder geval altijd individueel een verslag. Je kunt voor een onderwerp kiezen uit een lijst met onderwerpen die je kunt vinden op het Afstudeerweb Psychologie. Als je zelf een idee hebt voor een onderzoeks- of ontwerpopdracht, kun je in overleg met een docent ook zelf een opdracht formuleren. Gezien de beperkte tijd die beschikbaar is voor de opdracht, wordt echter aangeraden om een onderwerp te kiezen uit de aangeboden mogelijkheden. Richtlijnen die gelden bij de keuze voor en uitvoering van een opdracht zijn: - Het onderzoek moet aansluiten bij de deskundigheid van een facultaire docent en/of een onderzoeksprogramma binnen de

faculteit. - Het onderzoek is wetenschappelijk opgezet en gefundeerd. - Er moet een toegepaste component in zitten óf er moet in de discussie nadrukkelijk beschreven worden wat de

toepassingsmogelijkheden zijn van de resultaten van het onderzoek. - De these is geschreven in de vorm van een wetenschappelijk artikel of scriptie en volgt de richtlijnen van de APA (American

Psychological Association). Een docent van het thema waarbinnen je afstudeert, is je eerste begeleider en beoordelaar. Daarnaast is er nog een tweede beoordelaar en eventueel een externe begeleider.

44

2.4 Het onderwijsprogramma bachelor Psychologie vanaf 2012/2013 Het navolgende programma voor B1 t/m B3 geldt vanaf studiejaar 2012-2013. Kijk voor een beschrijving van de vakken in het eerste jaar in deel C van de brochure. Het eerste jaar (studiejaar 2012/2013)



5EC Psychologisch


5EC Psychologisch ontwerpen: opdracht

192901160

5EC Academische vaardigheden

192901300

5EC Testtheorie en


10 proefpersoonuren



4EC Statistiek 1

191962160

4EC Statistiek 2

191962170

5EC Inleiding


5EC Bio- en


5EC Sociale


5EC Ontwikkelings-



192901200

5EC Functieleer

192901080

Basisvakken Themavakken Onderzoeksmethodologie vakken

Ontwerpvakken Professionele en psychologische vaardigheden vakken


45

Het tweede jaar (studiejaar 2013/2014**)



10EC Onderzoeksopdracht

201000121

5 proefpersoonuren

4EC Dataverzameling voor


4EC Statistiek 3

191962220

4EC Kwalitatief onderzoek

voor psychologie 192962020

4EC Onderzoeksopzet en

data-Analyse in psychologisch onderzoek

201000128

4EC Inleiding risico- en conflictpsychologie

201000122

4EC Onderwijspsychologie

201000124

4EC Inleiding

gezondheidspsychologie 201000127

5EC Verdiepingsvak 1*

4EC Human factors en mediapsychologie

201100123

4EC Inleiding klinische



4EC Psychologische vaardigheden

201000126

* Studenten kiezen twee van de vijf aangeboden verdiepingsvakken B2 kwartiel 4 (2013-2014):

1. Narratieve psychologie 2. Leren bij kinderen en adolescenten 3. Verdieping human factors 4. Onbewuste processen en gezondheidsgedrag 5. Psychologie, technologie en veiligheid

**Wijzigingen onder voorbehoud

46

Het derde jaar (studiejaar 2014/2015**)



30EC 15EC Bacheloropdracht

Keuzeruimte* 5EC Beroepsethiek voor

psychologen 201000134

5EC Geschiedenis

van de psychologie 201000135

5EC Filosofie


* Informatie over de keuzeruimte B3 is te vinden op www.utwente.nl/psy --> Informatie over bachelor 3.

** Wijzigingen onder voorbehoud 2.5 Dublin Descriptoren op bachelorniveau De Dublin Descriptoren zijn internationaal geaccepteerde eindkwalificaties waaraan iedere universitaire bachelorstudent moet voldoen na afronding van de bachelorfase. De eindtermen van onze bacheloropleiding Psychologie (zie paragraaf 2.6) zijn afgeleid van de hierboven beschreven doelstellingen en het specifieke UT-profiel. Zij weerspiegelen de kenmerken van de opleiding en geven een vertaling van het academisch niveau van de opleiding, van de kennisbasis, van de competenties op het gebied van onderzoek en ontwerpen en van de aandachtspunten voor de brede academische en professionele vorming. Dit vormt samen de ‘bagage’ van de afgestudeerde. De eindtermen sluiten aan bij de Dublin Descriptoren (zie paragraaf 2.7).

Dublin descriptoren Kwalificaties Bachelor

Kennis en inzicht (K&I) Heeft aantoonbare kennis en inzicht van een vakgebied, waarbij wordt voortgebouwd op het niveau bereikt in het voortgezet onderwijs en dit wordt overtroffen; functioneert doorgaans op een niveau waarop met ondersteuning van gespecialiseerde handboeken, enige aspecten voorkomen waarvoor kennis van de laatste ontwikkelingen in het vakgebied vereist is.

Toepassen Kennis en Inzicht (T) Is in staat om zijn/haar kennis en inzicht op dusdanige wijze toe te passen, dat dit een professionele benadering van zijn/haar werk of beroep laat zien, en beschikt verder over competenties voor het opstellen en verdiepen van argumentaties en voor het oplossen van problemen op het vakgebied.

Oordeelsvorming (O) Is in staat om relevante gegevens te verzamelen en interpreteren (meestal op het vakgebied) met het doel een oordeel te vormen dat mede gebaseerd is op het afwegen van relevante sociaal-maatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten.

Communicatie (C) Is in staat om informatie, ideeën en oplossingen over te brengen op een publiek bestaande uit specialisten of niet-specialisten.

Leervaardigheden (L) Bezit de leervaardigheden die noodzakelijk zijn om een vervolgstudie die een hoog niveau van autonomie veronderstelt aan te gaan.


45

Het tweede jaar (studiejaar 2013/2014**)



10EC Onderzoeksopdracht

201000121

5 proefpersoonuren

4EC Dataverzameling voor


4EC Statistiek 3

191962220

4EC Kwalitatief onderzoek

voor psychologie 192962020

4EC Onderzoeksopzet en

data-Analyse in psychologisch onderzoek

201000128

4EC Inleiding risico- en conflictpsychologie

201000122

4EC Onderwijspsychologie

201000124

4EC Inleiding

gezondheidspsychologie 201000127


4EC Human factors en mediapsychologie

201100123

4EC Inleiding klinische



4EC Psychologische vaardigheden

201000126

* Studenten kiezen twee van de vijf aangeboden verdiepingsvakken B2 kwartiel 4 (2013-2014):

1. Narratieve psychologie 2. Leren bij kinderen en adolescenten 3. Verdieping human factors 4. Onbewuste processen en gezondheidsgedrag 5. Psychologie, technologie en veiligheid

**Wijzigingen onder voorbehoud

46

Het derde jaar (studiejaar 2014/2015**)



30EC 15EC Bacheloropdracht

Keuzeruimte* 5EC Beroepsethiek voor

psychologen 201000134

5EC Geschiedenis


5EC Filosofie


* Informatie over de keuzeruimte B3 is te vinden op www.utwente.nl/psy --> Informatie over bachelor 3.

** Wijzigingen onder voorbehoud 2.5 Dublin Descriptoren op bachelorniveau De Dublin Descriptoren zijn internationaal geaccepteerde eindkwalificaties waaraan iedere universitaire bachelorstudent moet voldoen na afronding van de bachelorfase. De eindtermen van onze bacheloropleiding Psychologie (zie paragraaf 2.6) zijn afgeleid van de hierboven beschreven doelstellingen en het specifieke UT-profiel. Zij weerspiegelen de kenmerken van de opleiding en geven een vertaling van het academisch niveau van de opleiding, van de kennisbasis, van de competenties op het gebied van onderzoek en ontwerpen en van de aandachtspunten voor de brede academische en professionele vorming. Dit vormt samen de ‘bagage’ van de afgestudeerde. De eindtermen sluiten aan bij de Dublin Descriptoren (zie paragraaf 2.7).

Dublin descriptoren Kwalificaties Bachelor

Kennis en inzicht (K&I) Heeft aantoonbare kennis en inzicht van een vakgebied, waarbij wordt voortgebouwd op het niveau bereikt in het voortgezet onderwijs en dit wordt overtroffen; functioneert doorgaans op een niveau waarop met ondersteuning van gespecialiseerde handboeken, enige aspecten voorkomen waarvoor kennis van de laatste ontwikkelingen in het vakgebied vereist is.

Toepassen Kennis en Inzicht (T) Is in staat om zijn/haar kennis en inzicht op dusdanige wijze toe te passen, dat dit een professionele benadering van zijn/haar werk of beroep laat zien, en beschikt verder over competenties voor het opstellen en verdiepen van argumentaties en voor het oplossen van problemen op het vakgebied.

Oordeelsvorming (O) Is in staat om relevante gegevens te verzamelen en interpreteren (meestal op het vakgebied) met het doel een oordeel te vormen dat mede gebaseerd is op het afwegen van relevante sociaal-maatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten.

Communicatie (C) Is in staat om informatie, ideeën en oplossingen over te brengen op een publiek bestaande uit specialisten of niet-specialisten.

Leervaardigheden (L) Bezit de leervaardigheden die noodzakelijk zijn om een vervolgstudie die een hoog niveau van autonomie veronderstelt aan te gaan.


47

2.6 Eindtermen bacheloropleiding Psychologie De afgestudeerden van de bacheloropleiding Psychologie aan de Universiteit Twente (UT) zijn in staat… 1. (Wetenschappelijke) onderzoekscompetenties …op basisniveau (startniveau master, beginnend beroepsbeoefenaar) (toegepast) psychologisch wetenschappelijk onderzoek op te zetten en uit te voeren en hierover schriftelijk en mondelinge verantwoording af te leggen, waarbij zij: 1.1 de voor psychologisch (kwantitatief en kwalitatief) onderzoek gangbare methoden en technieken toe kunnen passen (waarvoor statistische kennis een belangrijke basis vormt); 1.2 bij het schriftelijk en mondeling rapporteren de geldende wetenschappelijke normen kennen en toepassen; 1.3 het begrippenkader, de theorieën en modellen en werkwijzen uit de basisdisciplines en toepassingsgebieden op adequate wijze gebruiken; 1.4 literatuur uit het eigen en aanpalende domein weten te lokaliseren, en op wetenschappelijke, kritische wijze weten te bestuderen, te interpreteren, beoordelen en te gebruiken ten bate van onderzoek; 1.5 bij het verzamelen en interpreteren van gegevens een oordeel vormen en verwoorden dat mede gebaseerd is op het afwegen van relevante sociaal-maatschappelijke, wetenschappelijke en ethische aspecten. 2. Ontwerpcompetenties …op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar op basis van een systematische ontwerpaanpak (regulatieve cyclus) een psychologisch probleem te analyseren, te diagnosticeren en een passende interventie te genereren, te implementeren en te evalueren, waarbij zij: 2.1 behoeften, wensen en eisen van opdrachtgevers (dienstverleners, beleidsmakers) of cliënten kunnen vertalen in een concrete probleemstelling; 2.2 zelfstandig zowel als in een (multidisciplinair) team op professionele wijze (projectmatig) aan een opdracht kunnen werken; 2.3 schriftelijk en mondeling het ontwerpproces en de resultaten kunnen verantwoorden richting opdrachtgever en betrokkenen en de oplossing in de vorm van een advies richting opdrachtgever kunnen overbrengen; 2.4 mondeling en schriftelijk de omgeving of doelgroep kunnen informeren over de aard van een oplossing (interventie) en betrokkenen kunnen mobiliseren tot medewerking; 2.5 als ontwerper van oplossingen rekening te houden met de gevoelens en opvattingen van diegenen die betrokken zijn bij het ontwerpproces of afhankelijk zijn van het ontwerp; 2.6 testen en gesprekstechnieken weten toe te passen in het kader van psychologische diagnostiek en toepassing van interventiemethoden; 3. Vakinhoudelijke kennis Hiervoor beschikt de afgestudeerde over… 3.1 aantoonbare kennis van het begrippenkader en van de belangrijkste en meest recente actuele theorieën, modellen en werkwijzen uit de basisdisciplines: - Functieleer (Experimentele Psychologie) - Sociale Psychologie - Ontwikkelingspsychologie - Persoonlijkheidsleer - Bio- en Neuropsychologie - Testtheorie 3.2 aantoonbare kennis van het begrippenkader en van de belangrijkste en meest recente theorieën, modellen en werkwijzen uit de vijf specialisatiegebieden van de opleiding: - Human Factors en Mediapsychologie - Conflict, Risico en Veiligheid - Geestelijke Gezondheidsbevordering - Gezondheidspsychologie - Instructie, Leren en Ontwikkeling 3.3 kennis over de wijze waarop deze kennis toegepast is en kan worden; 3.4 inzicht in de aard van psychologische (wetenschappelijke) kennis en de wijze waarop deze tot stand is gekomen.

48

4. Algemene, academische en professionele vaardigheden Om als beginnend onderzoeker/professional te kunnen functioneren … 4.1 beschikt de student over ontwikkelingsvaardigheden (studievaardigheden, reflectieve vaardigheden, feedback geven en ontvangen, alsmede zelfstandig, doelgericht en planmatig werken) en de houding die noodzakelijk is om het eigen leer- en werkproces zelfstandig vorm te geven, uit te voeren, te beoordelen en bij te sturen; 4.2 beschikt de student over informatievaardigheden; hij/zij weet betrouwbare informatiebronnen te vinden om zich verder te ontwikkelen binnen zijn/haar eigen vakgebied; 4.3 beschikt de student over de sociale vaardigheden die hem/haar in staat stellen samen te werken in teams en goed om te gaan met opdrachtgevers en cliënten en collega’s; 4.4 is de student in staat projectmatig te werken en werkzaamheden te organiseren; 4.5 beschikt de student over een academisch denken redeneervermogen; dit is het vermogen om kritisch, consistent, rationeel, logisch en creatief te denken, te kunnen abstraheren en vanuit abstracties te kunnen denken, verbanden te leggen en te reflecteren; 4.6 beschikt de student over argumentatievaardigheden; 4.7 kent de student de ethische normen, zoals die zijn vastgelegd in de beroepsethiek voor psychologen, en heeft leren werken met in achtneming van die normen. De UT student heeft een bredere blik op de wetenschap ontwikkeld en/of werkervaring opgedaan en/of zijn/haar sociale en maatschappelijke horizon verbreed door: a. ervaring op te doen met de kennis, methoden en technieken, vocabulaire en cultuur van een andere discipline (via een minor) en/of b. een praktijk- of onderzoeksstage binnen het werkveld van de psycholoog te volgen en/of c. een internationale minor te volgen, inclusief een opdracht in het buitenland en/of d. een studieverblijf elders (binnen- of buitenland). 2.7 Koppeling eindtermen Psychologie aan de Dublin descriptoren

Dublin Descriptoren

Eindtermen PSY Kennis en -Inzicht

Toepassen kennis en -inzicht

Oordeels-vorming

Communicatie Leervaardigheden

1. (Wetenschappelijke) Onderzoeks- competenties

X X X X

2. Ontwerp- competenties

X X X X

3. Vakinhoudelijke -kennis

X X

4. Algemene, academische en professionele vaardigheden

X X X X


49

50

3. Toetsingsinstrumenten en kwaliteitszorg 3.1 Toetsingsinstrumenten binnen Psychologie Tijdens de opleiding word je op verschillende manieren getoetst. Hiervoor gebruiken we verschillende vormen van examinering. Elk vak wordt afgesloten met een schriftelijk tentamen en/of een schriftelijke toetsing in de vorm van een of meer schriftelijke opdrachten. Bij tentamens wordt vaak op zowel inzicht als op kennis getoetst. 3.2 Kwaliteitszorg systeem De faculteit Gedragswetenschappen en de opleiding Psychologie besteden veel aandacht aan de kwaliteit van haar onderwijs. Onze ervaring is dat studenten het onderwijs goed waarderen en tegelijkertijd ook kritisch zijn over bepaalde aspecten. De opleiding is hier gevoelig voor en doet haar best de kwaliteit te verbeteren. Voor goed onderwijs is een grote betrokkenheid van docenten en studenten nodig en een goede onderlinge communicatie. De kern van het interne kwaliteitszorgsysteem wordt gevormd door de systematische vakevaluaties die jaarlijks worden uitgevoerd. De kwaliteitscyclus bestaat uit de hieronder beschreven kwaliteitsinstrumenten. 3.2.1 Interne kwaliteitsinstrumenten Systematische vakevaluaties Elk vak wordt jaarlijks geëvalueerd. Na afloop van een vak word je gevraagd je mening te geven over het vak in een anonieme enquête. Jouw bijdrage als student is essentieel en daarom is deelname aan evaluaties de norm. Iedere opleiding heeft op Blackboard een website Kwaliteitszorg ingericht waar je de resultaten van de vakevaluaties kunt bekijken. De docent en diens verantwoordelijke hoogleraar ontvangen de resultaten. In de opleidingscommissie worden de resultaten van de vakevaluaties besproken. Indien nodig worden er verbetermaatregelen vastgelegd die worden teruggekoppeld naar de betreffende docenten. Studenttevredenheidsonderzoek Elk jaar onderzoekt de faculteit in een studenttevredenheidsonderzoek (STO) de waardering van de student voor allerlei onderwijszaken zoals de inhoud van het curriculum, de kwaliteit van de docenten, de kwaliteit van het lesmateriaal, communicatie tussen opleiding en student, relatie met arbeidsmarkt, keuzeruimte in het curriculum. Het onderzoek is een belangrijke informatiebron voor het management van de faculteit en kan aanleiding zijn voor het verbeteren van het onderwijsprogramma. Uiteindelijk wil de faculteit een voldoende scoren in de waardering van de student op alle punten. De resultaten van het onderzoek worden in de opleidingscommissie en zo nodig in de examencommissie besproken. Zelfevaluatie Voorafgaand aan de onderwijsvisitatie schrijft de opleiding een zelfevaluatie van de bachelor Psychologie en de master Psychology. De facetten die worden geëvalueerd zijn: doelstellingen van de opleiding, programma, inzet van personeel, voorzieningen, interne kwaliteitszorg en de resultaten. 3.2.2 Overleggremia Examencommissie De examencommissie houdt zich bezig met de goede gang van zaken tijdens de tentamens, stelt de regels vast en kan de examinatoren richtlijnen en aanwijzingen geven. De examencommissie houdt zich ook bezig met de toelating van studenten tot de opleiding die niet voldoen aan de wettelijke toelatingseisen, het toelaten van studenten tot de major-minor fase wanneer zij de propedeuse nog niet gehaald hebben, en de beoordeling van voorstellen voor een vrij programma, de beoordeling van verzoeken voor vrijstelling van examenonderdelen (tentamens, practica en dergelijke). De Examencommissie PSY/MPS bestaat uit een aantal docenten. De opleidingsdirecteur, de studieadviseurs en de onderwijscoördinator zijn adviseur van de commissie. Opleidingscommissie De Opleidingscommissie houdt zich bezig met alle zaken die direct te maken hebben met de inrichting en de kwaliteit van het onderwijs. Zij bespreekt bijvoorbeeld de vakevaluaties van de vakken en adviseert waar nodig tot het wijzigen van vakken. De commissie bestaat uit docenten en studenten. De opleidingsdirecteur en de onderwijscoördinator zijn adviseur van de opleidingcommissie.


51

3.2.3 Externe kwaliteitsinstrumenten NVAO Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie De NVAO (Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie) verleent met een accreditatie een keurmerk dat aangeeft dat aan de gestelde eisen is voldaan. In verband hiermee worden alle opleidingen in Nederland en Vlaanderen eens in de zes jaar door de NVAO beoordeeld. In Nederland en Vlaanderen is accreditatie een voorwaarde voor bekostiging/financiering van een bachelor- of masteropleiding door de overheid, voor het recht om erkende diploma's af te geven en in Nederland is het bovendien een voorwaarde voor toekenning van studiefinanciering aan studenten. De bacheloropleiding Psychologie en de masteropleiding Psychology zijn voor het laatst gevisiteerd in 2005, het visitatierapport verscheen in januari 2007 op basis waarvan accreditatie werd verleend. Geconcludeerd werd dat beide opleidingen goed voldoen aan de criteria voor basiskwaliteit.

52


53 53

54

Deel C: Vakbeschrijvingen B1 Psychologie


55

1. Programma B1/propedeuse 2012-2013



5ECPsychologisch



192901160


192901300

5ECTesttheorie en


10 proefpersoonuren



4ECStatistiek 1

191962160

4ECStatistiek 2

191962170

5EC Inleiding


5ECBio- en


5ECSociale


5ECOntwikkelings-



192901200

5ECFunctieleer

192901080

56

2. Vakbeschrijvingen B1/propedeuse 2012-2013 Hieronder is per vak in de B1 een korte beschrijving van de inhoud weergegeven. Uitgebreide en de meest actuele informatie per het vak, zoals de namen van docenten, de leerdoelen van het vak, studiemateriaal, werkvormen en toetsvormen, is te vinden in de OSIRIS onderwijscatalogus (zie: osiris.utwente.nl/student/OnderwijsCatalogus.do)

Inleiding psychologie Vakcode 192901050

Dit vak vormt een eerste kennismaking met de psychologie. Psychologie is een wetenschappelijke discipline waarin het gedrag van mensen object van studie is. De volgende onderwerpen komen aan: onderzoeksmethoden en –technieken van het vakgebied, de biologische basis van gedrag, theorieën op het gebied van leren, het geheugen, sensatie en perceptie, het bewustzijn, cognitieve processen (bijvoorbeeld redeneren), taal, sociale en cognitieve ontwikkeling, sociale cognitie, invloed en relaties, motivatie en emotie, persoonlijkheid en intelligentie. De meest belangrijke theorieën en inzichten die de psychologie op deze gebieden heeft opgeleverd komen aan bod. Deze onderwerpen hebben betrekking op de basisgebieden van de psychologie die in andere vakken in de opleiding Psychologie verder worden uitgediept. Het gaat hier om de biologische psychologie, cognitieve psychologie/functieleer, ontwikkelingspsychologie, sociale psychologie, persoonlijkheidspsychologie en testtheorie.

Academische vaardigheden Psychologie Vakcode 192901300

Een academische studie omvat meer dan kennis van het vakgebied en het vermogen om met die kennis onderzoek te doen en problemen aan te pakken. Onder de noemer ‘Academische vaardigheden’ schenken we aandacht aan een aantal onmisbare vaardigheden die zowel tijdens je studie als daarna essentieel zijn: je moet wetenschappelijke teksten kunnen lezen en schrijven. Daarvoor moet je onder andere: - planmatig je communicatie voorbereiden en uitvoeren - argumenten kunnen herkennen, beoordelen en gebruiken - begrippen goed kunnen definiëren - je tekst goed kunnen structureren - kunnen schrijven in een passende stijl - anderen bruikbare feedback kunnen geven op hun teksten - reflecteren op je eigen communicatie.

Inleiding onderzoeksmethodologie Vakcode 191962150

In dit vak wordt de rol van onderzoek bij het toetsen van theorieën in het kader van de empirische cyclus en de ontwerpcyclus behandeld. De studenten leren welke stappen achtereenvolgens gezet moeten worden bij de opzet van een onderzoek: probleemstelling, onderzoeksvragen, onderzoeksontwerp en de keuze van de dataverzamelingsmethoden, inclusief de problemen van geldigheid en betrouwbaarheid. De studenten maken kennis met enkele belangrijke onderzoeksdesigns uit het ontwerponderzoek, experimenteel en quasi-experimenteel onderzoek. Zowel kwalitatieve als kwantitatieve onderzoeksstrategieën worden behandeld. Met het formuleren van onderzoeksvragen wordt geoefend in de praktijk. Van de verschillende vakgroepen worden voorbeelden van onderzoek besproken. Daarnaast vindt een eerste oriëntatie plaats op het gebruik van het statistische programma SPSS.


57

Persoonlijkheidsleer Vakcode 192901060

In het dagelijks spraakgebruik kennen we de uitdrukking: 'die vrouw/man heeft wel persoonlijkheid'. Daarmee wordt bedoeld: dat is iemand die opvalt door bepaald gedrag en zich daarin op een bijzondere, dikwijls positieve manier van anderen onderscheidt. In deze alledaagse opvatting komt al iets naar voren van wat psychologen onder persoonlijkheid verstaan, namelijk datgene wat de ene mens van de andere onderscheidt. Persoonlijkheidsleer is daarmee een vak dat met name gaat over individuele verschillen. Daarbij richt het zich niet op psychologische deelgebieden, zoals emotie, cognitie, motivatie of gedrag, maar beoogt het de persoon als geheel te bestuderen. De persoonlijkheidsleer zoekt een verklaring voor individuele verschillen door de persoon te situeren in de biologische en culturele context. Tot slot onderzoekt de persoonlijkheidsleer ook de ontwikkeling van de persoon over het gehele leven. In de colleges wordt ingegaan op de wetenschapshistorische achtergronden, op de huidige stand van kennis en onderzoek en op de toepassing van de persoonlijkheidsleer aan de hand van actuele onderwerpen. Dit gebeurt aan de hand van drie verschillende benaderingen: 1. De benadering van de persoon in termen van persoonlijkheidstrekken richt zich op algemene tendenties in het gedrag van mensen, los van de specifieke situatie waar ze in verkeren. Er wordt onderzocht welke individuele verschillen er hierin zijn en hoe deze individuele verschillen het psychologisch functioneren van mensen verklaren. 2. De benadering van de persoon in termen van karakteristieke adaptaties ziet de persoon als een doelgericht wezen. Er wordt onderzocht welke bewuste en onbewuste motieven mensen hebben, welk beelden ze van zichzelf hebben en hoe deze motieven en zelfbeelden tot uiting komen in bepaalde rollen en situaties. 3. De benadering van de persoon als verteller van persoonlijke levensverhalen onderzoekt hoe mensen door te vertellen over levenservaringen eenheid en richting in hun leven aanbrengen en daarmee zin en betekenis aan hun eigen leven geven. Het levensverhaal is daarmee een belangrijk middel om de eigen identiteit vorm te geven. Zelfwerkzaamheid van studenten wordt gestimuleerd door deze kennis in opdrachten toe te laten passen.

Bio- en neuropsychologie Vakcode 192901060

De biopsychologie houdt zich bezig met praktische vragen als: Zit alcoholisme in je bloed? Hoe kun je hyperactiviteit voorkomen? Hoe werken antidepressiva? Maar ook meer filosofische vragen als de relatie tussen lichaam en geest komen aan bod. Kennis van de biologische basis van gedrag is onontbeerlijk voor elke gedragswetenschapper. Menselijk gedrag wordt voor een belangrijk deel bepaald door processen in het lichaam en de hersenen en psychologen komen steeds vaker in interdisciplinaire verbanden te werken waarin enige kennis van begrippen en methoden uit de neurowetenschappen van belang is. De neuropsychologie is een tak van de klinische psychologie die zich bezighoudt met de psychologische gevolgen van stoornissen in het brein. In deze snelgroeiende tak van de psychologie komen inzichten uit de biopsychologie, cognitieve psychologie en de klinische psychologie samen. Het vak bio- en neuropsychologie biedt een eerste uitgebreide blik in de fascinerende en gecompliceerde werkelijkheid van het menselijke brein. De belangrijkste onderwerpen zijn: - Anatomie van het brein - Werking van het brein - Ontwikkeling van het brein - Onderzoeksmethoden voor het bestuderen van de hersenen - Aandoeningen van het brein

58

Statistiek 1 Vakcode 191962160

Dit vak legt een basis voor een noodzakelijk onderdeel bij veel onderzoeken: getalsmatige gegevensverwerking, dat uiteen valt in twee onderdelen: beschrijvende statistiek en verklarende statistiek. Het vak geeft een antwoord op de vraag: wat kan je nu precies met de gegevens die onderzoeken leveren? Voor de beschrijvende statistiek wordt in dit vak een aantal technieken (stamdiagrammen, histogrammen, maten voor centrale tendentie en voor spreiding, steekproefcorrelatie en - regressie, kruistabellen) behandeld. In het SPSS-practicum leert de studenten tegelijkertijd hoe deze technieken met SPSS uitgevoerd kunnen worden. Voordat het vak eindigt met een (klein) deel verklarende statistiek, wordt er aandacht besteed aan inleidende kansrekening. Kansrekening is de basis waarop de verklarende statistiek rust. Bij de kansrekening wordt eerst stilgestaan bij de vraag wat een kans nu eigenlijk is. Vervolgens worden er enkele standaardsituaties besproken met bijbehorende technieken (regel van Bayes, normale en binomiale verdeling). Bij het onderdeel verklarende statistiek worden een aantal begrippen (betrouwbaarheidsinterval, toetsen, nul- en alternatieve hypothese) geïntroduceerd aan de hand van een eenvoudige, goed voorstelbare situatie. Ook bij dit onderdeel wordt een SPSS practicum gegeven. Tijdens de hoorcolleges wordt de theorie besproken. In de werkcolleges, elk volgend op een hoorcollege, krijgen de studenten de tijd om de stof toe te passen in oefeningen, onder begeleiding van studentassistenten. Daarnaast zijn er SPSS-practica, om te oefenen met SPSS.

Psychologisch ontwerpen: theorie Vakcode 192901150

Het vak Psychologisch Ontwerpen laat studenten kennismaken met de wijze waarop, gebruikmakend van resultaten van onderzoek, oplossingen voor psychologische problemen kunnen worden ontwikkeld. Dat gebeurt door middel van hoorcolleges waarin een aantal algemene onderwerpen én de aanpak van het ontwerpen van interventies voor gedragsverandering worden behandeld. In werkcolleges volgend op de hoorcolleges oefenen de studenten met begrippen en met methoden (of onderdelen van methoden) die gericht zijn op het oplossen van psychologische problemen. Het theorievak staat in het teken van kennisverwerving en oefening. Via kleine opdrachten worden studenten geïntroduceerd in de terminologie die hoort bij - onderzoek, zowel fundamenteel en toegepast, - ontwerpen en ontwerpgericht onderzoek, en bij - de psychologische onderzoeksbasis die wordt gebruikt om onderzoek te doen en oplossingen te ontwikkelen. Daarna, en tevens nadat studenten ook via andere B1-vakken als Inl. Onderzoeksmethodologie (empirische cyclus), Inl. Psychologie en Sociale Psychologie vertrouwd zijn geraakt met andere psychologische begrippen, worden de studenten geconfronteerd met de ontwerpaanpak. De activtiteiten die horen bij het ontwerpen in de psychologie worden intensief behandeld en geoefend. Het onderwijs concentreert zich in eerste instantie op de analyse van het probleem, de formulering van gedragsdoelen, het analyseren van de determinanten en het inzetten van de methoden en strategieën. De geleerde theorie en vaardigheden worden geïntegreerd door middel van opdrachten die gekoppeld zijn aan realistische psychologische ontwerpvraagstukken en aan de afzonderlijke activiteiten binnen de ontwerpaanpak. In het tweede semester werken studenten in "Psychologisch Ontwerpen: Opdracht" in groepjes aan een opdracht waarin de verworven vaardigheden worden benut. In de combinatie van de twee onderdelen van Psychologisch Ontwerpen (theorie en opdracht) leren de studenten op een systematische manier psychologische kennis toe te passen en een oplossing te ontwerpen voor een psychologisch probleem. Het op een wetenschappelijk verantwoorde manier analyseren van het probleem is hiervoor de basis.


57

Persoonlijkheidsleer Vakcode 192901060

In het dagelijks spraakgebruik kennen we de uitdrukking: 'die vrouw/man heeft wel persoonlijkheid'. Daarmee wordt bedoeld: dat is iemand die opvalt door bepaald gedrag en zich daarin op een bijzondere, dikwijls positieve manier van anderen onderscheidt. In deze alledaagse opvatting komt al iets naar voren van wat psychologen onder persoonlijkheid verstaan, namelijk datgene wat de ene mens van de andere onderscheidt. Persoonlijkheidsleer is daarmee een vak dat met name gaat over individuele verschillen. Daarbij richt het zich niet op psychologische deelgebieden, zoals emotie, cognitie, motivatie of gedrag, maar beoogt het de persoon als geheel te bestuderen. De persoonlijkheidsleer zoekt een verklaring voor individuele verschillen door de persoon te situeren in de biologische en culturele context. Tot slot onderzoekt de persoonlijkheidsleer ook de ontwikkeling van de persoon over het gehele leven. In de colleges wordt ingegaan op de wetenschapshistorische achtergronden, op de huidige stand van kennis en onderzoek en op de toepassing van de persoonlijkheidsleer aan de hand van actuele onderwerpen. Dit gebeurt aan de hand van drie verschillende benaderingen: 1. De benadering van de persoon in termen van persoonlijkheidstrekken richt zich op algemene tendenties in het gedrag van mensen, los van de specifieke situatie waar ze in verkeren. Er wordt onderzocht welke individuele verschillen er hierin zijn en hoe deze individuele verschillen het psychologisch functioneren van mensen verklaren. 2. De benadering van de persoon in termen van karakteristieke adaptaties ziet de persoon als een doelgericht wezen. Er wordt onderzocht welke bewuste en onbewuste motieven mensen hebben, welk beelden ze van zichzelf hebben en hoe deze motieven en zelfbeelden tot uiting komen in bepaalde rollen en situaties. 3. De benadering van de persoon als verteller van persoonlijke levensverhalen onderzoekt hoe mensen door te vertellen over levenservaringen eenheid en richting in hun leven aanbrengen en daarmee zin en betekenis aan hun eigen leven geven. Het levensverhaal is daarmee een belangrijk middel om de eigen identiteit vorm te geven. Zelfwerkzaamheid van studenten wordt gestimuleerd door deze kennis in opdrachten toe te laten passen.

Bio- en neuropsychologie Vakcode 192901060

De biopsychologie houdt zich bezig met praktische vragen als: Zit alcoholisme in je bloed? Hoe kun je hyperactiviteit voorkomen? Hoe werken antidepressiva? Maar ook meer filosofische vragen als de relatie tussen lichaam en geest komen aan bod. Kennis van de biologische basis van gedrag is onontbeerlijk voor elke gedragswetenschapper. Menselijk gedrag wordt voor een belangrijk deel bepaald door processen in het lichaam en de hersenen en psychologen komen steeds vaker in interdisciplinaire verbanden te werken waarin enige kennis van begrippen en methoden uit de neurowetenschappen van belang is. De neuropsychologie is een tak van de klinische psychologie die zich bezighoudt met de psychologische gevolgen van stoornissen in het brein. In deze snelgroeiende tak van de psychologie komen inzichten uit de biopsychologie, cognitieve psychologie en de klinische psychologie samen. Het vak bio- en neuropsychologie biedt een eerste uitgebreide blik in de fascinerende en gecompliceerde werkelijkheid van het menselijke brein. De belangrijkste onderwerpen zijn: - Anatomie van het brein - Werking van het brein - Ontwikkeling van het brein - Onderzoeksmethoden voor het bestuderen van de hersenen - Aandoeningen van het brein

58


Dit vak legt een basis voor een noodzakelijk onderdeel bij veel onderzoeken: getalsmatige gegevensverwerking, dat uiteen valt in twee onderdelen: beschrijvende statistiek en verklarende statistiek. Het vak geeft een antwoord op de vraag: wat kan je nu precies met de gegevens die onderzoeken leveren? Voor de beschrijvende statistiek wordt in dit vak een aantal technieken (stamdiagrammen, histogrammen, maten voor centrale tendentie en voor spreiding, steekproefcorrelatie en - regressie, kruistabellen) behandeld. In het SPSS-practicum leert de studenten tegelijkertijd hoe deze technieken met SPSS uitgevoerd kunnen worden. Voordat het vak eindigt met een (klein) deel verklarende statistiek, wordt er aandacht besteed aan inleidende kansrekening. Kansrekening is de basis waarop de verklarende statistiek rust. Bij de kansrekening wordt eerst stilgestaan bij de vraag wat een kans nu eigenlijk is. Vervolgens worden er enkele standaardsituaties besproken met bijbehorende technieken (regel van Bayes, normale en binomiale verdeling). Bij het onderdeel verklarende statistiek worden een aantal begrippen (betrouwbaarheidsinterval, toetsen, nul- en alternatieve hypothese) geïntroduceerd aan de hand van een eenvoudige, goed voorstelbare situatie. Ook bij dit onderdeel wordt een SPSS practicum gegeven. Tijdens de hoorcolleges wordt de theorie besproken. In de werkcolleges, elk volgend op een hoorcollege, krijgen de studenten de tijd om de stof toe te passen in oefeningen, onder begeleiding van studentassistenten. Daarnaast zijn er SPSS-practica, om te oefenen met SPSS.

Psychologisch ontwerpen: theorie Vakcode 192901150

Het vak Psychologisch Ontwerpen laat studenten kennismaken met de wijze waarop, gebruikmakend van resultaten van onderzoek, oplossingen voor psychologische problemen kunnen worden ontwikkeld. Dat gebeurt door middel van hoorcolleges waarin een aantal algemene onderwerpen én de aanpak van het ontwerpen van interventies voor gedragsverandering worden behandeld. In werkcolleges volgend op de hoorcolleges oefenen de studenten met begrippen en met methoden (of onderdelen van methoden) die gericht zijn op het oplossen van psychologische problemen. Het theorievak staat in het teken van kennisverwerving en oefening. Via kleine opdrachten worden studenten geïntroduceerd in de terminologie die hoort bij - onderzoek, zowel fundamenteel en toegepast, - ontwerpen en ontwerpgericht onderzoek, en bij - de psychologische onderzoeksbasis die wordt gebruikt om onderzoek te doen en oplossingen te ontwikkelen. Daarna, en tevens nadat studenten ook via andere B1-vakken als Inl. Onderzoeksmethodologie (empirische cyclus), Inl. Psychologie en Sociale Psychologie vertrouwd zijn geraakt met andere psychologische begrippen, worden de studenten geconfronteerd met de ontwerpaanpak. De activtiteiten die horen bij het ontwerpen in de psychologie worden intensief behandeld en geoefend. Het onderwijs concentreert zich in eerste instantie op de analyse van het probleem, de formulering van gedragsdoelen, het analyseren van de determinanten en het inzetten van de methoden en strategieën. De geleerde theorie en vaardigheden worden geïntegreerd door middel van opdrachten die gekoppeld zijn aan realistische psychologische ontwerpvraagstukken en aan de afzonderlijke activiteiten binnen de ontwerpaanpak. In het tweede semester werken studenten in "Psychologisch Ontwerpen: Opdracht" in groepjes aan een opdracht waarin de verworven vaardigheden worden benut. In de combinatie van de twee onderdelen van Psychologisch Ontwerpen (theorie en opdracht) leren de studenten op een systematische manier psychologische kennis toe te passen en een oplossing te ontwerpen voor een psychologisch probleem. Het op een wetenschappelijk verantwoorde manier analyseren van het probleem is hiervoor de basis.


59

Psychologisch ontwerpen: opdracht Vakcode 192901160

Het vak Psychologisch Ontwerpen laat studenten kennismaken met de wijze waarop, gebruikmakend van resultaten van onderzoek, oplossingen voor psychologische problemen kunnen worden ontwikkeld. In het eerste deel (Psychologisch Ontwerpen: theorie, 192901150) is geoefend met begrippen en met methoden (of onderdelen van methoden) die gericht zijn op het oplossen van psychologische problemen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de ASCE aanpak. In het Opdracht vak ontwerpen de studenten een interventie voor een actueel psychologisch probleem. In groepjes van 3-4 studenten voeren ze een opdracht uit waarin aandacht is voor alle stappen uit de ASCE aanpak: de analyse van het probleem, de formulering van gedragsdoelen, van de determinanten en van de methoden en strategieën. Vervolgens beschrijven de studenten hoe ze de implementatie en de evaluatie van de oplossing willen vormgeven. Het ontwerp van de interventie, het implementatieplan en het evaluatieplan worden beschreven in een verslag. De interventie wordt gepresenteerd via een poster. In het vak Psychologisch ontwerpen: opdracht staat de ASCE aanpak centraal. Deze aanpak bestaat uit de volgende stappen: 1. Analyse 2. Synthese 3. Constructie 4. Evaluatie


Dit vak bouwt voort op Statistiek 1 (191962160) en behandelt enkele veel gebruikte statistische technieken, namelijk t-toetsen en de bijbehorende betrouwbaarheids-intervallen, enkele niet-parametrische toetsen (de beide toetsen van Wilcoxon en de toets van Kruskall-Wallis), toetsen en betrouwbaarheidsintervallen voor fracties en voor verschillen tussen fracties en de chi-kwadraattoets voor onafhankelijkheid. Deze technieken worden geïllustreerd aan de hand van onderzoeksvoorbeelden en er is ook aandacht voor de keuze van technieken bij een gegeven onderzoeksvraag, voor het uitvoeren van de technieken met SPSS en voor het weergeven van de uitvoer. Leerdoelen van de cursus Aan het eind van het vak heeft de student kennis van/inzicht in... 1. de betekenis van statistische toetsen. 2. de betekenis van betrouwbaarheidsintervallen. 3. de relatie tussen toetsen en betrouwbaarheidsintervallen. Aan het eind van het vak is de student in staat om … 4. uit de behandelde technieken (t-toetsen, betrouwbaarheidsintervallen, niet-parametrische toetsen, toetsen voor fracties en voor verschillen tussen fracties, chi-kwadraattoets voor onafhankelijkheid) een geschikte techniek te kiezen bij een onderzoeksvraag en deze uit te voeren. 5. de behandelde technieken met SPSS uit te voeren en de uitvoer te interpreteren.

Sociale psychologie Vakcode 192901070

Sociale Psychologie is het subvak binnen de psychologie dat zich bezighoudt met de effecten van de sociale omgeving (de impliciete of expliciete aanwezigheid van anderen) op het gedrag, de gedachten en de gevoelens van individuen. In dit vak komen de belangrijkste theorieën uit de sociale psychologie aan bod. Het gaat hierbij om onderwerpen als: sociale perceptie; stereotypen en vooroordelen; je 'sociale zelf'; conformiteit & groepsprocessen; attitudes en beïnvloeding, helpen; agressie en interpersoonlijke attractie. Daarnaast wordt dieper ingegaan op de rol van sociale psychologie binnen twee toepassingsgebieden, namelijk het bedrijfsleven en de rechtspraak.

60

Functieleer Vakcode 192901080

De cognitieve psychologie richt zich op interne mentale processen ter verklaring van menselijk gedrag. De onderwerpen en vragen waar de cognitieve psychologie zich mee bezighoudt, zijn divers: hoe nemen wij waar, wat is aandacht, hoe werkt ons geheugen, hoe verwerken wij taal, wat is bewustzijn? Maar ook: hoe plannen en leren we een beweging, hoe lossen wij problemen op en hoe nemen we beslissingen? In de cursus Functieleer komen de menselijke functies waarneming, aandacht, geheugen, taal, en motoriek aan bod. Daarnaast passeren diverse methodes en paradigma’s om deze functies te bestuderen de revue, die o.a. via zogenaamde ZAP’s (zelfstandig uit te voeren experimenten) worden gedemonstreerd. De cursus start met een meer fundamentele benadering van de leerstof met de doelstelling voldoende basiskennis aan te leveren voor de meer toegepaste vakken. In een aantal gevallen zal de relatie met meer toegepaste vraagstellingen geïllustreerd worden. Enkele gebieden waarin kennis van de cognitieve psychologie concreet worden toegepast zijn het onderwijs (geheugen, aandacht, leren), de media (hoe nemen mensen waar?), ergonomie, neuropsychologie (hersenletsel), AI, robotica en expertsystemen, economie (keuzegedrag) en rechtspraak (geheugen).

Testtheorie en inleiding psychodiagnostiek Vakcode 192901210

Dit vak bouwt voort op het vak persoonlijkheidsleer, die theorieën worden nu omgezet in manieren om persoonlijkheidsverschillen te meten. Centraal in dit vak staat het krijgen van inzicht in doelen (wat meet je), afname (hoe meet je) en statistische analyse (hoe verwerk je testgegevens) van verschillende psychologische tests. Daarnaast komt aan de orde hoe je kwaliteit van een gebruikt instrument kunt bepalen. Deze vragen worden behandeld aan de hand van verschillende soorten tests: intelligentietests, persoonlijkheidstests, loopbaanadviestests en tests die worden gebruikt voor neuropsychologische doeleinden. Verder komen problemen aan de orde van het testen van minderheidsgroepen, de validiteit van individuele scorepatronen en het testen per computer. Klassieke testtheorie en item-respons theorie komen zowel theoretisch als praktisch aan de orde, net als de gangbare theorieën over intelligentie en persoonlijkheid.

Ontwikkelingspsychologie Vakcode 192902060

Worden kinderen agressiever als ze veel gewelddadige computergames spelen? Op welk moment gaan kinderen een grapje begrijpen? Heeft het bezoeken van een kinderdagverblijf een negatief effect op de ontwikkeling van een kind? Allemaal vragen met een ontwikkelingspsychologische component. De ontwikkelingspsychologie bestudeert menselijk gedrag vanuit het perspectief van de verandering. De vraag welke wijze verschillende factoren in staat zijn onze levensloop te veranderen speelt hierbij steeds een belangrijke rol. In dit vak besteden we aandacht aan de belangrijkste theorieën en thema’s met betrekking tot de cognitieve, sociale en persoonlijkheidsontwikkeling. Daarnaast besteden we aandacht aan de manier waarop ontwikkelingspsychologische kennis tot stand komt en zullen enkele praktische implicaties van ontwikkelingspsychologische kennis de revue passeren.


61

62

Deel D: Organisatie van de faculteit Gedragswetenschappen


63

64

1. Faculteit Gedragswetenschappen De faculteit Gedragswetenschappen streeft met haar 300 medewerkers en 1800 studenten naar een toonaangevende positie in onderwijs en onderzoek op het gebied van onderwijskunde, communicatiewetenschap, psychologie, wijsbegeerte en eerstegraads lerarenopleidingen. Naast onderwijs wordt door de vakgroepen fundamenteel en toegepast onderzoek verricht binnen uiteenlopende branches, zoals de gezondheidszorg, het onderwijs, de overheid en de zakelijke dienstverlening. Dit onderzoek is grotendeels ondergebracht bij de universitaire onderzoeksinstituten. Het onderwijs voor de opleidingen op het gebied van de onderwijskunde (Onderwijskunde en Educational Science and Technology), communicatiewetenschap (Communicatiewetenschap en Communication Studies) en de psychologie (Psychologie en Master Psychology) wordt voornamelijk verzorgd door de vakgroepen van de faculteit Gedragswetenschappen. Organogram GW


65

Decaan De decaan van de faculteit Gedragswetenschappen is prof. dr. Karen van Oudenhoven.Zij is de uiteindelijke verantwoordelijke voor het onderwijs van alle opleidingen binnen de faculteit. Faculteitsraad GW De Faculteitsraad GW is een medezeggenschapsorgaan van de faculteit. De raad bestaat uit vijf studenten en vijf personeelsleden. De studenten worden jaarlijks gekozen, de personeelsleden hebben een tweejarige termijn. Kandidaatstelling voor de raad vindt plaats in april en de verkiezingen zijn in juni. De raadsperiode loopt gelijk met het academisch jaar. De Faculteitsraad heeft, afhankelijk van het onderwerp dat voorligt, advies- of instemmingsrecht over voorgenomen beslissingen van de decaan van de faculteit. Wanneer de decaan besluiten wil nemen over de hoofdlijnen van het personeelsbeleid, regelingen op het gebied van arbeidsvoorwaarden en ARBO-beleid, heeft de decaan vooraf instemming nodig van de Faculteitsraad. Ook wanneer de decaan besluiten wil nemen over de vaststelling of wijziging van de onderwijs- en examenregeling van de faculteit (onderdeel van het opleidingsspecifieke deel van het studentenstatuut - OSS), regels op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn, of beleid op het gebied van studentenvoorzieningen, heeft de decaan vooraf instemming nodig van de Faculteitsraad. Daarnaast heeft de Faculteitsraad adviesrecht bij veel onderwerpen die betrekking hebben op de inrichting en uitvoering van het GW-onderwijs. Informatie van de faculteitsraad vind je op het intranet van de faculteit: www.utwente.nl/gw/intra/. Kamer van Hoogleraren De Kamer van Hoogleraren bestaat uit alle hoogleraren en opleidingsdirecteuren van de faculteit. De opleidingsdirecteuren die geen hoogleraar zijn nemen indien gewenst of op verzoek van de decaan deel aan de beraadslagingen. De Kamer van Hoogleraren vergadert ten minste drie keer per jaar en bespreekt met de decaan strategische onderwerpen die door de deelnemers aan de vergadering ter agendering aan de decaan kunnen worden voorgelegd. 1.1 Vakgroepen De faculteit Gedragswetenschappen kent de volgende vakgroepen: Naam vakgroep Vakgroepvoorzitter Cognitieve Psychologie en Ergonomie (CPE) prof. dr. ing. Willem Verwey Communicatiewetenschap – Corporate & Marketingcommunicatie (CW-CMC)

prof. dr. Menno de Jong

Instructietechnologie (IST) prof. dr. Ton de Jong Media, Communicatie en Organisatie (MCO) prof. dr. Jan van Dijk Onderwijskunde (OWK) prof. dr. Peter Sleegers Onderzoeksmethodologie, Meetmethoden en Data-analyse (OMD) prof. dr. Cees Glas Psychologie, Gezondheid en Technologie (PGT) prof. dr. Ernst Bohlmeijer Psychologie van Conflict, Risico en Veiligheid (PCRV) prof. dr. Ellen Giebels Wijsbegeerte (WIJSB) prof. dr. Philip Brey Instituut ELAN dr. Pieter Boerman

1.2 Opleidingen De faculteit kent de volgende opleidingen - drie driejarige bacheloropleidingen: Onderwijskunde (OWK), Communicatiewetenschap (CW) en Psychologie (PSY) - drie eenjarige masteropleidingen: Educational Science & Technology (EST), Communication Studies (CS) en Psychology (MPS) - drie tweejarige masteropleiding: Philosophy of Science, Technology and Society (PSTS), Science Education and Communication

(SEC), Leraar VHO Maatschappijleer (LVHOM) Aan het hoofd van een opleiding staat een opleidingsdirecteur. Voor de bacheloropleiding Psychologie en de masteropleiding Psychology is dat dr. Henk Boer. Hij geeft de contouren aan van de opleiding en is verantwoordelijk voor de invulling van het onderwijsprogramma en de vakken daarbinnen. Hij wordt daarbij ondersteund door het opleidingsoverleg. Hierbij zijn de

66

studieadviseurs, onderwijscoördinator, communicatiemedewerker en de onderwijscommissaris (student) van studievereniging Dimensie aanwezig. Eens in de zes weken is er overleg tussen de decaan en de opleidingsdirecteuren in het opleidingsberaad en wordt op facultair niveau de afstemming waar noodzakelijk en gewenst gerealiseerd. Opleidingscommissie Alle opleidingen hebben een eigen opleidingscommissie, geldend voor de bachelor- en masteropleiding. De opleidingscommissie houdt zich bezig met alle zaken die direct te maken hebben met de inrichting en de kwaliteit van het onderwijs. Zij bespreekt bijvoorbeeld de evaluaties van de vakken en adviseert waar nodig tot het wijzigen van vakken. De opleidingsdirecteur en de onderwijscoördinator zijn als adviseur betrokken. De opleidingscommissie bestaat conform de wet uit studenten en medewerkers. De leden van de opleidingscommissie en van de (kamers van de) examencommissie worden door de decaan benoemd. De opleidingscommissie adviseert de opleidingsdirecteur en de decaan, de laatste vooral over onderwijszaken die in de Faculteitsraad worden behandeld zoals de onderwijs- en examenregeling (OER). Examencommissie De Examencommissie houdt zich bezig met alle aspecten van de toetsing in het onderwijs. Bijvoorbeeld met de gang van zaken tijdens tentamens, de kwaliteit van de tentamens en de regels waaraan studenten en docenten zich moeten houden. De Examencommissie beslist ook de beoordeling van aanvragen voor een vrij programma en de beoordeling van verzoeken voor vrijstelling van examenonderdelen (tentamens, practica en dergelijke). Er is één examencommissie voor de bachelor- en de masteropleiding. De Examencommissie bestaat uit vijf docenten en wordt ondersteund door een griffier. De opleidingsdirecteur, de studieadviseurs en de onderwijscoördinator zijn adviseurs van de commissie. Studievereniging Elke opleiding heeft een studievereniging. Voor Psychologie / Psychology is dat de studievereniging Dimensie. Binnen Dimensie bestaan er verschillende commissies. Zij organiseren allerlei studiegerelateerde activiteiten, zoals lezingen excursies en symposia. Er worden ook ontspannende activiteiten georganiseerd zoals borrels en feesten. Daarnaast verzorgt Dimensie bijvoorbeeld de boekenverkoop, geeft een verenigingsblad uit en maakt ieder jaar een almanak. Voor meer informatie kijk je op hun website: www.dimensie.utwente.nl. Alumnivereniging Amygdala Amygdala is de alumnivereniging van de opleiding Psychologie van de Universiteit Twente waar kennis, vaardigheden en ervaringen op een ongedwongen wijze kunnen worden uitgewisseld. De alumnivereniging wil onder andere alumni de mogelijkheden bieden om zich verder te professionaliseren door kennis en ervaringen uit te wisselen en je op de hoogte te houden van je vakgebied na je afstuderen. Kijk voor meer informatie op de website www.utwente.nl/amygdala. 1.3 Diensten De faculteit heeft een aantal GW-brede diensten en functionarissen die onder leiding staan van de directeur bedrijfsvoering. Arbo en Milieu Bij de UT wordt veel aandacht aan Arbo- en milieuzaken besteed. De faculteit Gedragswetenschappen heeft een eigen coördinator Arbo & Milieu. Hij houdt zich bezig met de arbeidsomstandigheden, d.w.z. gezondheid, welzijn en veiligheid van zowel medewerkers als studenten en met milieuaspecten die binnen de faculteit spelen. Communicatie & Media Binnen de faculteit GW is de afdeling Communicatie & Media verantwoordelijk voor onder meer de werving en voorlichting voor de verschillende bachelor- en masteropleidingen. Voor werving en voorlichting bestaan de werkzaamheden onder andere uit het organiseren van voorlichtingsdagen, meeloopdagen, voorlichting geven op scholen en studiebeurzen, en het verzorgen van voorlichtingsmateriaal (bijvoorbeeld brochures, flyers, website). Daarnaast heeft de afdeling als aandachtsgebieden de interne communicatie richting studenten en medewerkers en de wetenschapscommunicatie (informeren over het onderzoek dat aan deze faculteit wordt uitgevoerd).


67

Financiële Administratie De afdeling Financiële Administratie (FA/GW) verricht haar werkzaamheden voor de faculteit Gedragswetenschappen en het instituut IBR. De afdeling heeft een eigen verantwoordelijkheid op basis van richtlijnen van de centrale dienst Financiën en Economische Zaken (FEZ). De Financiële Administratie is verantwoordelijk voor: - de financiële administratie van alle geldstromen; - het opstellen van de jaarrekeningen en begrotingen; - het opstellen van kostencalculaties; - periodieke (budget)rapportages; - financieel economische managementinformatie. Onderwijs Service Centrum Onderwijsondersteuning wordt geleverd door de gezamenlijke inspanning van het universitaire Student- & Onderwijsservicecentrum (S&O) en het Onderwijs Service Centrum (OSC) van de faculteit. Het zwaartepunt van het S&O zijn de onderwijsadministratie (Bureaus Onderwijszaken, BOZ); dat van het OSC is onderwijscoördinatie en studieadvisering. Het OSC is verantwoordelijk voor de organisatorische, procedurele en inhoudelijke coördinatie van het onderwijs. Het OSC treedt dienstverlenend op richting studenten, docenten en aankomend-studenten. Daarnaast ondersteunt het OSC de opleidingsdirecteuren bij het uitvoeren van hun taken. Het OSC ondersteunt tevens de kwaliteitszorg van de opleiding, de studiebegeleiding, het mentoraat, de inzet van informatie- en communicatietechnologie in het onderwijs, de internationalisering en het relatiemanagement. Alle administratieve zaken met betrekking tot het onderwijs worden verzorgd door het OSC, zoals studiegids, studentenstatuut, onderwijsmededelingen, tentamen- en examengegevens en roosters. Ook de secretariaten van de opleidingscommissies en de examencommissies worden ondersteund door het OSC. ICT Servicecentrum Het ICT-Servicecentrum (ICTS) valt niet onder de faculteit, maar is een ICT-dienst op UT-niveau; het ICTS biedt advies en ondersteuning bij alle vragen of problemen op ICT-gebied en is er voor alle studenten en medewerkers van de Universiteit Twente. Bijvoorbeeld bij het gebruik van het ICT account, onderwijsapplicaties, netwerk of software.

Alle studenten en medewerkers kunnen met problemen en vragen op ICT gebied terecht in de Horst. De ICTS servicedesk is open van 8:30 uur tot 17:00 uur en bereikbaar onder telefoonnummer 5577. De servicedesk is te vinden in Horstring W122.

68


69


70

Colofon Redactie: Onderwijs Service Centrum Faculteit Gedragswetenschappen Vormgeving: Strategie & Communicatie Oplage: 350 Omdat de gegevens voor deze brochure in een vroeg stadium moeten worden aangeleverd, zijn de gegevens gebaseerd op de informatie van dat moment in combinatie met de verwachtingen voor het komende studiejaar. Deze brochure is met grote zorgvuldigheid samengesteld, doch de redactie kan niet instaan voor volledigheid en/of eventuele onjuistheden. De lezer kan daarom geen rechten ontlenen aan de inhoud van deze studiegids. De formele regelgeving zoals vastgelegd in de Onderwijs- en Examenregeling (OER) is leidend.


Stud

iegidS bach

eloropleidin

g 2012/2013 pSychologie

psychologieSTUDIEGIDSbachEloroplEIDInG 2012/2013

bSc

faculteit gedragSwetenSchappenSTUDENT & ONDERWIJS SERVICECENTRUM

T +31 (0)53 489 2570i www.utwente.nl/psy

Bachelorgids Psychology

Documents

Transcript of Bachelorgids Psychology