Individual Literature ReportLarissa Berkenhagen | 2163362 | Drs. Egbert Edelbroek

Ben Tiggelaar | Dromen, Durven, Doen Robert Haringsma | Vergroot je zelfvertrouwen

V oor mijn persoonlijke eindopdracht heb ik gekozen voor een tweetal doelen, waarvan er ééntje prioriteit heeft. Al vanaf groep zeven ben ik mijzelf erg bewust van mijn lichaam en ben ik veel gepest. Vanaf dat moment durfde ik dan ook niet meer te zwemmen. Niet omdat ik

spontaan watervrees had opgedaan, maar omdat ik niet meer in bikini of zelf badpak durfde. In de loop van de jaren heb ik dit goed vol kunnen houden. Telkens weer wist ik uitnodigingen af te slaan door middel van excuses en smoesjes, alleen mijn echte vriendinnen wisten de daadwerkelijke reden waarom ik niet mee wilde. Toen ik mijn vriend leerde kennen ruim 4 jaar geleden kwam ik er al snel achter dat ik met een echte waterrat te maken had. Zwemmen vond hij heerlijk en hij snapte dan toch ook echt niet waarom ik zo’n hekel aan water had. Pas na drie jaar heb ik hem durven vertellen dat ik mijzelf niet in badkleding durfde te vertonen. Hij snapte er niet veel van, en na herhaaldelijk uitleggen hebben we het beiden maar opgegeven. We zouden wel gaan schaatsen ofzo. Ik ben nu op een punt beland in mijn leven waarop ik mijzelf besef dat als ik nu geen actie ga ondernemen ik waarschijn-lijk de rest van mijn leven erg saaie vakanties ga beleven. Ik wil zomers niet achterblijven als de rest gaat zwemmen, of mijzelf kapot zweten in kleren als mijn vrienden lekker in bikini in de zon liggen.

Maar omdat dit iets is wat al jaren speelt, en in mijn hoofd zo vastgero-est is weet ik ook dat het geen een-voudige opdracht gaat worden. Het is een opdracht die buiten lef nog een heel belangrijk aspect aan de kaart stelt. Namelijk zelfvertrouwen. Dit is bij mij altijd al een issue geweest. Ik presteer altijd matig in mijn ogen, blink nergens in uit en complimentjes ontvangen vind ik erg ongemakkelijk. Ik besef dan ook dat wil ik ooit in bi-kini een bommetje doen, dat ik dan ook eerst dat zelfvertrouwen goed aan moet pakken. Ik heb dan ook gekozen voor het boek ‘vergroot je zelfvertrouwen’ van Robert Harigsma. Het grappige was toen ik het bestelde dat mijn vriend me-teen opmerkte dat we dan wel weer eens kon-den gaan zwem-men, zonder dat ik hem verteld had over mijn persoonlijke doelen. Ik kwam er achter dat het een zelfhulpboek is. Dus in plaats van al-leen te lezen moest je er ook echt mee aan de slag, iets waar ik toch wel erg benieuwd naar was. Als je al 21 jaar weinig zelfvertrouwen hebt dan is het niet zo verwonderlijk dat ik erg sceptisch reageer op het feit dat één boek daar verandering in zou kunnen brengen. In het boek wordt

een duidelijke beschrijving gegeven van zelfvertrouwen. Niet zozeer een feitelijke definitie, maar wel dat het draait om waardigheid en vaar-digheid. . Want waar je niet direct aan zelfvertrouwen kan werken, kan je wel degelijk aan deze twee aspec-ten werken. En hoe beter je waar-digheid en vaardigheid onder de knie krijgt, hoe groter je zelfvertrouwen zal groeien. Ik ga met het boek aan de slag. Natuurlijk kan ik nu nog geen duidelijk resultaat beschrijven, daar is twee weken toch wel erg kort voor.

Maar in de toekomst hoop ik dat ik daadwerkelijk re-

sultaat ga zien, en dat ik na de zomer-

vakantie eindelijk eens een bikini of badpak uit kan wassen. (eerst maar eens ko-pen, dat wordt stap één).

Mijn tweede doel is eigenlijk het over-

winnen van één van mijn angsten. Vier jaar

geleden ben ik naar het altijd mooie, rustige en ietwat vergrijsde Geertruidenberg verhuist. Ik kwam in een oud monumentaal pand terecht waarbij ieder stukje hout een eigen verhaal heeft. Geen enkel probleem mee, alleen willen ze dat verhaal al-tijd net vertellen als ik alleen thuis ben. Jawel doel twee wordt alleen thuisblijven ‘s avonds. In het donker.

Go!Dromen vol zelfvertrouwen

Er worden verschillende fases en beschreven en uiteindelijk leer je om je eigen richting te bepalen. Door dit boek ben ik ei-genlijk echt diepzinnige vragen aan mijzelf gaan stellen, tot op het punt dat het leek alsof ik mijn eigen psychiater werd. Ik ben gaan achterhalen waarom ik deze angst had en hoe ik in stap-pen tot een resultaat kan komen. Deze stappen ga ik hier niet uitgebreid beschrijven, maar deze vallen natuurlijk wel terug te lezen in mijn persoonlijke moed/lef opdracht. Ik denk dat dit boek daar heel erg bij kan helpen, voor beide doelen.

Al met al ben ik blij dat ik heb gekozen voor twee boeken. Om-dat mijn doelen allebei een andere benadering vergen is het slim om verschillende methoden te raadplegen. Hoewel ik aan het begin van de Advanced Course geen flauw idee had welke richting ik op moest is het door middel van deze twee boeken erg duidelijk geworden. Ik heb mijn stappenplan klaar liggen en ben klaar om de wereld te veroveren! Oh nee wacht, dat was doel drie....

Overdag heb ik daar geen moeite mee. Maar dit doel heeft eigenlijk nog een tweede laag, namelijk alleen thuisbli-jven zonder honden. Een uurtje aleen ‘s avonds overleef ik vaak nog wel. Alle lam-pen gaan aan, de deuren gaan op slot en mijn twee hondjes bewaken de voordeur. Echter zijn er ook wel eens momenten als mijn schoonouders op vakantie gaan, dat de honden dus ook niet thuis zijn. En dan durf ik gewoon echt niet alleen thuis te blijven. Ik ben het zat om dan te moeten vluchten naar Oma, om mijn vriend te verbieden om weg te gaan. Ik bedoel, ik ben 21, niet de slankste dus als er een inbreker is dan ga ik er bovenop zitten en zou hij feitelijk geen kant meer op moeten kunnen. Toch baal ik ervan. Mijn schoonfamilie maakt er wel eens grapjes over, waar ik goed tegen kan, maar soms schaam ik mijzelf toch ook kapot. En dit

niet alleen. Denkend aan de toekomst wordt ik toch ook wel bang. Want wat nu als we binnenkort een eigen huisje heb-ben? Mijn vriend is muzikant en dus veel avonden van huis. Ik kan dan toch ook niet iedere avond uit mijn eigen huis vluchten? Daarom wil ik nu ook aan dit doel gaan werken, met oog op de toekomst. Van mijzelf, mijn vriend en oma die ook wel eens een rustige avond wil hebben. Om-dat ik niet denk dat dit doel draait om zelfvertrouwen, heb ik gekozen om twee boeken te lezen. Ik denk dat de angst om alleen thuis te blijven tussen mijn over zit, en dat het een kwestie is van doen. Nergens aan denken, gewoon doorzetten en doen. Ik heb dus ook nog gekozen om dromen, durven, doen te gaan lezen. Dit boek is in mijn ogen niet zozeer een zelf-hulpboek, maar geeft wel een duidelijk stappenplan om tot ‘doen’ te komen.

Zelfvertrouwen heeft op verschillende manieren invloed op ons leven. Een gebrek aan zelfvertrouwen kan verschillende vervelende gevolgen hebben voor je gevoelsleven en gedrag. Het boek ‘Vergroot je zelfvertrouwen’ van Robert Haringsma is

een zelfhulpboek en zorgt ervoor dat je stapsgewijs op zoek gaat naar meer zelfvertrouwen. Het boek heeft vijf delen, waarvan ik er graag drie wil gaan behandelen in de samenvatting. Deel vier en vijf gaan namelijk over het vergroten van zelfvertrouwen bij kinderen, die ik ge-lukkig op mijn leeftijd en in mijn situatie nog niet heb. In de samenvat-ting zullen zelfvertrouwen, waardigheid en vaardigheid veelvuldig aan bod komen. Dit is dan ook wat ik het meeste geleerd heb uit het boek. Zelfvertrouwen vergroten wordt moeilijk, maar de twee belangrijk-ste aspecten van zelfvertrouwen zijn zeker werkbaar; waardigheid en vaardigheid. Als je hier hard aan werkt zal dit na verloop van tijd re-sulteren in een verhoogd en beter zelfvertrouwen en zelfbeeld.

Deel één; ZelfvertrouwenWat is zelfvertrouwen? Zelfver-trouwen is een verschijnsel welk voor elk individu een aparte definitie kan hebben. Om deze vraag dus goed te beantwoorden moeten we beginnen met het doorgronden van de geschiedenis rond dit verschijnsel. Al in 1980 stelden Amerikaanse psychologen dat een gebrek aan zelfvertrou-wen zorgde voor slechte school-resultaten. Zij vonden dat het bewijs voor deze stelling zo groot was dat het als een voldongen feit moest worden gezien. Om te beginnen lijkt het al onverstandig om kinderen op te voeden om zichzelf helemaal fantastisch te vinden. Scholen gingen verder.

Negatieve resultaten waren slecht voor de gezondheid van de leerlin-gen, waardoor scholieren en stu-denten vertroeteld werden. Een-maal in de maatschappij werden deze studenten geconfronteerd met de harde realiteit waar ze wel degelijk werden afgerekend op hun prestaties, en vaak op een niet mis te verstane manier. Dat leidde tot allerlei misverstan-den met werkgevers die vonden dat de nieuwe werknemers ver-wend waren, geen ruggengraat toonde en bovendien ondermaats presteerden. Zelfvertrouwen was dus geen wondermiddel. Na lang onderzoek stelde Roy Baumeister dat mensen met een groot zelf-vertrouwen zichzelf weliswaar beter voelden, maar dat er geen enkele aanwijzingen waren dat ze ook beter presenteerden.

Vergroot je zelfvertrouwen

Baumeister gaf aan dat we ons voor het versterken van ons zelfvertrouwen beter kunnen richten op het vergroten van onze vaardigheden. Als mensen beter presteren, zo gaf hij aan, zullen ze vanzelf meer zelf-vertrouwen krijgen.

Na verloop van tijd kwamen wetenschappers met een nieuwe theorie over zelfvertrouwen. De eerste stap naar de oplossing was de erkenning dat zelfvertrou-wen niet een eenduidig psychologisch verschijnsel is. Deze theorie stelde dat zelfvertrouwen bestond uit een combinatie van vaardigheid en waardigheid. Vaardigheid is een term die verwijst naar bedreven-heid in een bepaalde activiteit. De algemene regel? Hoe beter je iets kunt, hoe meer zelfvertrouwen je op dat gebied zal hebben. Waardigheid noemen we ook wel ‘een positief zelfbeeld hebben’. Je waardigheid wordt groter wanneer je handelt op basis van je eigen normen en waarden. Een stabiel groot zelfvertrouwen bestaat uit een combinatie van vaardigheid en waar-digheid.

Van alle oordelen die wij in het leven vellen is er geen zo belangrijk als het oordeel dat wij over onszelf vel-len,

want dat oordeel raakt de kern van ons bestaan. Branden, 1983

Deel twee; Waardigheid “Men is niet rijk door wat men bezit, maar door wat men met

waardigheid ontberen kan”Epikouros, 341vC-270vC

Waar-digheid volgens Ronald Haringsma heeft twee delen. De overtuiging dat je iets waard bentEen goed beeld van je waarden hebben (en daar ook naar handelen)

Uit onderzoek blijkt dat de eigenwaarde van mensen met weinig zelfvertrouwen voorwaardelijk is. Dit wil zeggen dat zij zich pas goed voelen als zij in eigen ogen aan een aantal voorwaarden voldoen. Meestal zijn dit voorwaarden die men aan zichzelf gesteld heeft. Soms voelen we ons ook gebonden aan nor-men die de maatschappij stelt. We kennen allemaal wel iemand die constant indruk probeert te maken op anderen. Het probleem van deze vorm van zelf-vertrouwen is dat je afhankelijk bent van je prestaties en goedkeuring van anderen. Het is niet alleen heel vermoeiend, maar ook nutteloos. Hoe goed je ook je best doet, er zal altijd iemand zijn die je door ondoorgrondelijke redenen niet mag. Er zijn drie belangrijke graadmeters voor maatschappelijk succes, dus in de ogen van anderen. Rijkdom Bekendheid Prestaties

De Israëlische onderzoeker Shalom Schwartz heeft vragenlijsten aan ruim zestigduizend mensen over heel de wereld afgenomen. Uit zijn onderzoek blijkt dat een aantal waarden in elke cultuur aangehangen worden.

- Succes - Invloed

- Traditie - Veiligheid

- Zelfsturing- Behoudenheid

- Dienstbaarheid - Hedonisme

- Prikkels zoeken - Universalisme

Concreet gezegd kan de eigenwaarde worden vergroot door middel van een opgesteld stappenplan. Stap één; Beschrijf de situatie zo goed mogelijk. Stap twee; Beschrijf je interpretatie van de situatie. Stap drie; Beschrijf welk gevoel deze interpretatie losmaakt en in welk ge-drag dit resulteert. Stap vier; Beschrijf hoe sterk je gevoel is. Stap vijf; Probeer andere interpretaties te bedenken. Stap zes; Beschrijf wat en hoe sterk je gevoel is bij deze nieuwe interpreta-ties.

Voorbeelden van interpretaties van een persoon met weinig zelfvertrouwen;‘Ik ben pas iets waard als ik presteer’‘Ik besteed te veel aandacht aan negatieve punten’‘Ik vat tegenslagen persoonlijk op’‘Ik hecht te veel waarde aan mijn gevoel’

Deel drie; Vaardigheid Vaardigheid is een ingewikkeld iets. Aan de ene kant heeft het te maken met iets wat we kunnen, maar het heeft ook te maken met hoe we denken. Het gaat om prestaties en overtuigingen. Het is moeilijk om deze twee aspecten te scheiden, omdat ze erg veel invloed hebben op elkaar. Overtuigingen die ervoor zorgen dat we ons hulpeloos voelen;

De tegenslag is permanent; ‘Het zal nooit meer veran-deren of goedkomen’ De tegenslag is persoonlijk; ‘Het is allemaal mijn eigen fout’ De tegenslag is alomvattend; ‘Nu ik geen baan meer heb zal ik ook mijn partner en huis verliezen’

Echter zijn er ook mensen die tegenslagen als positief ervaren. Zij draaien bovenstaande overtuigingen om naar iets positiefs;

De tegenslag is maar voor even; ‘Na regen volgt zonn-eschijn, mijn tijd komt nog wel’ De tegenslag is niet persoonlijk; ‘Ik had gewoon pech, volgende keer gaat het weer beter’ De tegenslag is niet alomvattend; ‘Als ik mijn baan verlies heb ik gelukkig mijn partner en huis nog, deze zal ik hierdoor niet kwijtraken’

Er zijn verschillende manieren om je vaardigheden te vergroten. We zijn er in onze cultuur namelijk sterk op gericht om ons te ontwikkelen en om bij te leren. Het is van cruciaal belang om een goed beeld van je eigen leerproces. Robert beschrijft drie veel voorkomende en herkenbare manieren om vaardigheden te vergroten:

Boeken Opleiding Coaching

Over het algemeen heb je vaardigheden nodig om problemen op te lossen waar je tegenaan loopt. Het stappenplan om deze problemen op te lossen is als volgt;

Realiseer je dat er een probleem is. Stop. Probeer te begrijpen dat er een probleem is. Identificeer mogelijke oplossingen. Beoordeel deze oplossingen. Kies de beste, meest realistische oplossing. Maak een plan om de oplossing uit te voeren. Oefen!

Dromen, durven, doen - Waarom houden we de meeste veranderingen niet vol?- Wat bepaalt 95% van je gedrag (zonder dat je het merkt)?- Hoe ontwikkel je met succes nieuwe, effectieve gewoontes?

Iedereen heeft dromen op het gebied van werk, relatie, gezond-heid, persoonlijke ontwikkeling...

Maar wat is er nodig om de stap van dromen, naar durven en – uiteindelijk – doen te zetten? Wat zijn de geheimen van échte, blijvende verandering?

Ben Tiggelaar geeft heldere antwoorden. Gebaseerd op actuele psychologische inzichten, praktische ervaring én persoonlijke ver-halen van mensen die – met vallen en opstaan – hebben geleerd om leiding te geven aan zichzelf.

Ben Tiggelaar is onderzoeker, trainer en publicist. Vele tiendui-zenden lezers van zijn boeken en bezoekers van zijn workshops brachten de afgelopen jaren met succes zijn ideeën in de praktijk.

Tiggelaar, B.(2010) Dromen, Durven, Doen.

Onder gedrag valt alles wat we doen. Hierin maken we wel onders-cheidt tussen bewust en onbewust gedrag, dit noemen we ook wel de dual system’-benadering.

Bewust en ongepland gedrag is ongeveer 5% van ons dagelijks handelen. Het is het gevolg van onze eigen plannen en wat we van tevoren met onszelf in ons hoofd bespreken. Dit is is bewust gepland gedrag. Van tevoren weten we wat we willen en we doen er alles aan om deze plannen uit te voeren.

In het boek wordt gesproken over een witlof effect. Dit is een vorm van automatisch gedrag. Stel dat je iets eet wat je echt niet lek-ker vind. De kans dat je het daarna nog een keer eet is uitermate klein. Al je beslissingen worden dus genomen op die ene ervaring.

We leren gedrag door;UitproberenFantaseren Toe te kijken

Ben Tiggelaar stelt dat de bewering dat mensen een hekel heb-ben aan veranderen niet waar is. Mensen hebben een hekel aan verliezen, niet aan veranderen. Verlies-aversie vindt plaats als een verandering meteen tot een vooruitgang leidt, zonder dat men er iets voor op hoeft te offeren. (pijn, moeite of verdriet) De mens doet van nature tijdens bedreiging wat er gevraagd wordt, maar zal nooit meer doen. We zullen ons vaak alleen aanpassen als er dreiging in de buurt is. Ben Tiggelaar stelt dat straffen op termijn niet werkt, maar het belonen van gedrag echter wel.

De beloning moet direct achter het te belonen gedrag gebeur-en. Belonen is pas belonen als het door beide partijen als zodo-ende wordt ervaren.

Volgens de amerikaanse onder-zoeker James Prochaska gaat veranderen in fasen;

Fase één; De fase vóór het overwegen van de veranderingFase twee; Het overwegen van de veranderingFase drie; De voorbereiding van de verandering

Fase vier; De actieFase vijf; Het onderhoud

NEE dromen; Kijken naar de negatieve elementen in ons leven in plaats van de dingen die wel goed gaan. Het belem-mert onze ontwikkeling ter-wijl het juist als motivatie zou moeten dienen.

JA dromen; Optelsom van de beste momenten uit je leven tot nu toe. Het werkt vaak sneller motiverend dan de NEE dromen. Wat maakt je leven de moeite waard?

Onbewust en automatisch gedrag bevat de overige 95% van ons dagelijks handelen. Dit is het gedrag wat we op de automatische piloot uitvoeren. Denk aan autorijden, handen schudden of eten. Belangrijk bij gedrag is dat verandering bij jezelf begint. Iedereen is verantwoordelijk voor zijn of haar gedrag en dus ook voor de eventuele verandering hiervan. Er is vaak een confrontatie nodig met de werkelijkheid om serieus te denken over veranderingen. Dit is niet makkelijk en Ben raad dan ook aan om hulp hiermee te zoeken. Hij stelt dat je mensen nodig hebt met wie je afspraken kan maken en die je kunnen steunen.

Spirituele deugden; Geloof Hoop Liefde

Natuurlijke/menselijke deugden; Verstandigheid DapperheidZelfbeheersingRechtvaardigheid

Hoe maak je dromen nu precies concreet? Door in het verleden behaalde successen te analyserenDoor te raden te gaan bij experts Door te redeneren en combin-eren Door voornemens M.A.P. te for-muleren;MeetbaarActiefPersoonlijk

Dromen Ga regelmatig in je JA-gebied bewust op zoek naar je mo-gelijkheden voor groei en ver-betering. Als je doelgerichte en concrete gedragsvoornemens formuleert, vergroot je de kans om je voornemens in praktijk te brengen.

Durven Doorloop vooraf in gedachten mogelijke crisessituaties en ver-zin strategieën om toch door te zetten. Het verkleint de kans op terugval en stimuleert de durf om aan moeilijke dingen te be-ginnen.

Doen Meet en beloon je gewenste ge-drag, bij jezelf, maar ook bij an-deren. Het werken met belonin-gen (in plaats van dreiging/straf) heeft ook een positief effect op je relaties met anderen.

DROMEN

LiteratureRobert Haringsma (2012) Vergroot je zelfvertrouwen. Instituut voor Positieve Psychologie

Tiggelaar, B.(2010) Dromen, Durven, Doen.