B Definities en Symbolen Van Componenten en Leidingen in Koelinstallaties

8/10/2019 B Definities en Symbolen Van Componenten en Leidingen in Koelinstallaties

1/24

I - B / 1

B - DEFINITIES EN SYMBOLEN

I ALGEMENE TECHNIEK

Normalisatie van symbolen en begrippen in de koeltechniek

Ten behoeve van d e eenduidigheid van schemas, d ie noodza kelijk is om tekeningen vankoelinstallaties te kunnen begrijpen en analyseren, is een systeem van symbolen aange-

houden zoa ls dit in de koeltechniek en in de procesinstrumenta tie momenteel veelvuldigwordt toegepast. Aangezien het voor de koeltechniek tot nu toe niet eerder is voorgeko-men da t er een eigen norm w erd ontw ikkeld, w erden veelal normen en symbolen van d etoegepaste appara tuur aa ngehouden die de desbetreffende importeur aa nhield.

Deze symbolen werden vaa k door elkaar gebruikt, w aa rdoor er voor de monteur onduide-lijkheid bestond w elke symbolen moesten w orden a angehouden.Om de duidelijkheid, vooral voor ma chinisten en gebruikers van koelinsta llaties te vergro-ten, w erden de tekeningen vaa k zeer uitgebreid uitgevoerd, w aarbij de componenten her-kenbaar en compleet met details getekend werden. Nu er, vanuit de technische eisen en

voorschriften voor koelinstallaties met een vulling van meer dan 300 kg koudemiddel,stroomschema s worden vereist bij de bedieningsvoorschriften, is het w enselijk deze van-uit dezelfde norm op te stellen.

Hierdoor kan voor gebruiker, bediener, mon teur a lsmede voor de controleur door gebruik-making van dezelfde symbolen duidelijkheid w orden verkregen in de aanw ezige appara -tuur, a lsmede de w erking en het doel ervan. Naa st de norma lisatie van de symbolen voorde respectievelijke onderdelen is het gew enst de diverse bena mingen en begrippen duide-lijk te definieren, opdat een ieder -ontwerper, monteur, gebruiker- onder een bepaaldebenaming hetzelfde versta at .

Internationale toepassingen

Nu de koeltechniek vanwege de milieuproblematiek steeds meer internationaal aan deorde komt, ligt het voor de hand dat er voor de toegepaste symbolen een internationalenorm za l komen.

Datzelfde zal gelden voor begrippen die in de koeltechniek gebruikt worden. Op dit mo-ment is er geen vastgestelde norm w aarbij van dezelfde symbolen sprake is. Wellicht za l deCEN voor Europa een norm ga an opstellen. De land en van Europa hebben zelf geen inter-na tionale norm, w aard oor de norm van land tot land kan verschillen. Veela l worden doorde land en adviesnormen a angehouden, die vaa k een verzameling zijn van in andere tech-nieken geldende normen. Voor het begrippenkader van de koeltechniek besta a t een inter-nat ionaa l w oordenboek, w aa rin in zeven ta len, t e w eten: Engels, Frans, Russisch, Duits,

Definities en symbolen vancomponenten en leidingen inkoelinstallaties


2/24

PRAKTIJ KBOEK VOOR DE KOUDETECHNIEK

I - B / 2 I ALGEMENE TECHNIEK

Spaa ns, Italiaa ns en Noors, een overzicht staa t van begrippen en w aa rbij voor elk w oord inhet Engels en Frans een definitie is gegeven. In het genoemde woordenboek van het IFFontbreekt de Nederlandse ta a l.

De Nederlandse Vereniging voor Koude heeft een Nederland sta lige lijst la ten samenstel-len, w aa rmee voor elk w oord of begrip uit het internationa le woordenboek de (officile)Nederlandse uitdrukking kan w orden gevonden en omgekeerd, a an de ha nd va n een let-ter- en cijfercodering. De meest voorkomende begrippen worden verder in dit hoofdstukin vier ta len w eergegeven, w aardoor het voor monteurs eenvoudig is om tekeningen vaninstallaties, die componenten en leidingen in een andere taal bevatten, snel te kunnenherleiden.


3/24

I - B / 3


I ALGEMENE TECHNIEK

Meervo

udige

koe

linsta

lla

tieme

tpo

mpsysteem


4/24



Symbool ACAD.DWG Naam

MIXV Mengva t

AFSCH_1 Afscheider

MOTOR Aandrijfmotor

POMP Vloeistofpomp

OA_3 Olie-a fscheider

VV_1 Vloeistofva tDrukvat (algemeen)

VV_2 Vloeistofva t


5/24


6/24




P_9Lage-druk-differentiaalpressostaat schakelt uitbij te lage druk

P_10 Drukregelaa r

P_11 Different ia a l-d rukregela a r

P_12 Druka anw ijzer/ma nometer

P_13 Drukregela ar met uitlezing

P_14Hogedruk-pressostaa t schakelt uit bij te hoge d rukmet uitlezing

P_15Differentiaal-drukaanwijzer(Differentiaal-manometer)

P_16 Drukopnemer (tra nsmitter)

P_17 Drukregelaa r

P_18 Verschildrukregela a r

Q_1 Kw a lit eit ssig na a lopnemer (t ra nsmit ter)

Q_2 Kw aliteitsregelaa r


7/24

I - B / 7


I ALGEMENE TECHNIEK


L_1 Hoog niveau a la rmering

L_2 Laag niveau a la rmering

L_3 Hoog nivea u beveiliging

L_4 La ag nivea u beveiliging

L_5 Niveauregeling

L_6 Nivea u-uitlezing

L_7 Nivea uregeling met uitlezing

L_8 Nivea u-opnemer (tra nsmitter)

P_1 Pressosta a t a la rmering bij hogedruk

P_2 Pressosta a t a la rmering bij la ge d ruk

P_3Gecombineerde hoge en lage druk alarmerings-pressostaat

P_4 Hoge-druk-dif ferentiaa l-a larmer ingspressostaa t

P_5 Lage-druk-dif ferentiaa l-a larmeringspressostaa t

P_6 Hoge-d rukpressost aa t schakelt u it b ij t e hoge druk

P_7 Lage-d rukpressost aa t schakelt u it b ij t e lage d ruk

P_8Gecombineerde hoge- en lage-drukpressostaa tscha kelt uit bij te hoge en t e lage d ruk


8/24




KOEL_1 Ventila torluchtkoelermet lekbak

KOEL_2 Ventila torluchtkoelermet verw armingin de lekbak

KOEL_3 Ventila torluchtkoelermet ijsontdoo iingen lekbak

KOEL_4 Dubbel uit bla zend eventilatorluchtkoeler

KOEL_5 Verd amperelement


9/24

I - B / 9


I ALGEMENE TECHNIEK

Symbool ACAD.DWG Naa m

DROGER Droger

FI_1 Filter (recht)

FIA_1 Filter (ha aks)

FID_1 Filter/droger

EL_V Verw armingselement

EXP Schuifexpansiestuk

FAN Axiaa lventila tor

HDV Hoge-drukvlotter

HUMI Luchtbevochtiger

ISOL Isola tie

KIJ KGL Kijkgla s

LABEL La bel t .b.v. codering

ORIF Smoorplaa t

PIJ L_1 Stroomrichting na ar rechts

PIJ L_2 Stroomrichting na a r boven

PIJ L_3 Stroomrichting na ar links

PIJ L_4 Stroomrichting na ar onder

TRIL Flexibel leidingstuk

WW Wa rmtew issela ar (a lgemeen)


10/24



Symbool ACAD.DWG Na am

COND_1 Verdampingscondensor

COND_2 Lucht gekoeld econdensor(verticaal)

COND_3 Lucht gekoeld econdensor

(horizontaal)

COND_4 Wa tergekoeld econdensor

COND_5 Koeltoren


11/24

I - B / 11


I ALGEMENE TECHNIEK


AGI Roerw erk

AIRP Automa tische ontluchter

BREEKPL Breekpla at

BULB Voeler (bulb)

COMPR_1 Zuigercompressor eentraps

COMPR_2 Zuigercompressor tweetraps

COMPR_3 Compressor (a lgemeen)

COMP _4 Schroefcom presso r


12/24




AFSL_1 Afsluiter

AFSL_2 Ha a kse a fsluit er

AFSL_3 Regela fsluiter

AFSL_4 Haakse regela f slu iter

AFSL_5 Driew eg afsluit er

AFSL_6Terugsla gklep (norma le stroomricht ing is vanrechts naa r links)

AFSL_7 Kogela fsluit er

AFSL_8 Kogelafsluiter bediend door zuiger

AFSL_9 Afsluiter bediend door magneetspoel

AFSL_10 Driew egafsluiter bediend door magneetspoel

AFSL_11 Afsluiter bediend door elektromotor

AFSL_12 Driew egafsluiter bediend door elektromotor

AFSL_13 Afsluiter bediend door zuiger (hoofdklep)

AFSL_14 Schuif a fsluiter

AFSL_15 Snela fsluit er

AFSL-16 Gecombineerde afsluiter/terugslagklep

RED_1 Verloop in leid ing


13/24

I - B / 13


I ALGEMENE TECHNIEK

En

kelvo

udige

koe

linsta

lla

tievoord

irec

tever

damp

ing


14/24



Functies en definities van koeltechnische componenten en van meet- enregelapparatuur

AfscheiderScheiden van vloeistof en gas in een ruimte door d e dampsnelheid te verlagen. De afschei-der w ordt met name toegepast bij grote rondpompsystemen w aa rbij de compressor alleenda mp mag a fzuigen. Tevens w ordt d e afscheider toegepast voor het scheiden van koude-middelgas en olie.

AfsluiterAfsluiten van leidinggedeeiten of appendages.

Breekplaat

Dunne meta len schijf, in een houder, die breekt w anneer een bepaa lde, voor de breekplaa tspecifieke drukverschil wordt overschreden.

CapaciteitsregelklepRegelen van het koelvermogen van de installa tie, door de persga ssen om te leiden naar dezuigzijde van de installatie. Hierdoor wordt het werkelijk nuttig koelvermogen in de ver-damper verminderd. Deze toepassing is energetisch nadelig, door het volledig op toerenhouden van de compressor bij een verminderde vraag naar koelvermogen. Ook de pers-gaseind-temperatuur zal stijgen.

Capil lai r e in spui t l eidi ngVerlaging van de vloeistofdruk uit de cond ensor tot de druk in de verda mper. Dit is eenleiding wa arvan de diameter en de lengte bepaa ld w ordt voor de betreffende installatie.Tijdens deze drukverlaging w ordt de vloeistof a fgekoeld, door de capillaire leiding la ngseen gedeelte van de zuigleiding te voeren. Hierdoor wordt het beschikbare vloeistofaan-deel voor verdamping optimaa l gehouden.

CarterverwarmingVerw armen van d e, in het ca rter van de compressor, aanw ezige olie met als doel het voor-komen van koudemiddelcondensatie bij lage temperaturen in het carter tijdens stilstand-perioden.

Compr essorComprimeren van het a angezogen ga s van d e verdamper tot een persdruk die heerst in decondensor. De compressor ond erhoudt de verda mperdruk in de verdamper.

CondensorHet doen a fkoelen en condenseren van de door de compressor aa ngevoerde koudemiddel-da mp en het doen a fvoeren van de d aarbij vrijkomende w armte door middel van lucht en/of water.

DrogerDrogen van het zich in het koudemiddel bevindende vocht. De d roger bindt het vocht a aneen droogmiddel, w aard oor dit vocht geen na delige uitw erking kan hebben op de olie en


15/24

I - B / 15


I ALGEMENE TECHNIEK

het toe te passen ma teriaa l. Tevens wordt uitvriezen voorkomen van vocht in de expansie-klep of in de verdamper.

DrukvatElk koudemiddel bevattend onderdeel van de koelinstallatie met uitzondering van com-pressoren, pompen, verda mpers met een a fzond erlijke sectie die niet grot er is dan 15 literinhoud, serpentijnen en pijpenbundels, pijpleidingen en bijbehorende kleppen, appenda-ges en koppelingen, meet- en regelapparatuur, verzamelstukken en andere onderdelenmet een inwendige diameter kleiner dan 152 mm en een netto volume kleinerdan 100 liter.

DrukvereffeningsleidingVereffenen van drukken met a ls doel ongew enste drukverschillen op verschillende plaa t-sen te voorkomen. De toepassing hiervan vindt voora l plaa ts bij thermosta tische expansie-

ventielen en bij oliedruknivellering tussen compressoren.

ExpansieventielHet verzorgen van de inspuiting in de verdamper. Afhankelijk van de uitvoering wordtdeze inspuiting door druk of temperatuur geregeld. Er zijn meerdere uitvoeringen, bij-voorbeeld: het automatische expansieventiel, die de druk in de verdamper constant houdten het thermosta tische expansieventiel, die de oververhitting van de gassen aan de uittre-de van de verdamper constant houdt.

Filter

Filtreren van losse deeltjes, ma teriaa lslijtsel en va n vervuilingen in koelinsta llaties. Er zijntwee uitvoeringen van filters in leidingen, te weten het zuiggasfilter, dat losse deeltjesfiltreert ter voorkoming van scha de a an de compressor, en het vloeistoffilter, da t in combi-na tie met de droger de losse deeltjes uitfiltreert direct in de droger. Deze laa tste w ordt d anaangeduid met filter-droger. Dit filter wordt in combinatie met de droger uitgevoerd.

GasdetectieDetecteren van de a anw ezigheid van koudemiddelda mp in de lucht.

Hoge-drukpressostaatBeveiligen tegen te hoge drukken in de koelinstallatie. De hoge-drukpressostaat is uitge-

voerd a ls drukschakelaa r.

Hoge-drukvlotterIs een smoororga an da t a lleen koudemiddelvloeistof van d e condensor doorlaa t.

HoofdklepAfsLuiter bediend d oor een zuiger die modulerend sluit en opent, a fha nkelijk van d e bo-ven en onder de zuiger heersende druk. De druk boven de zuiger wordt vanuit de bestu-ring van de d aar aa ngebrachte regelaars op de zuiger uitgeoefend. Hiermee w ordt verkre-gen da t verschillende besturingen op de hoofdklep mogelijk zijn en tevens da t deze hoofd-klep langzaam sluit en opent. Dit la at ste is van belang ter voorkoming van mechan ischeschade door grote drukgolven in leidingen.


16/24



InspuitventielInspuiten va n de juiste hoeveelheid koudemidd el in de verda mper (zie ook expansieven-tiel). Het inspuitventiel kan ook een, vooraf ingestelde, a fsluiter zijn zoa ls w ordt t oegepast

bij rondpompsystemen.

KijkglasGlas, gevat in een houder, in een leiding of op een vat a angebracht, om de a anw ezigheidvan vloeistof te kunnen bepalen. Dit laa tste kan ook het bepalen van het o lieniveau in hetcarter van de compressor zijn. Het kijkglas geeft ook inzicht in het proces dat zich terplaa tse in de leiding, de compressor, de vloeistoft ank of de condensor voord oet. Tevenskan door middel van een vochtindica tor w orden aangegeven of zich vocht in het koude-middel bevindt.

Koeltoren

Appara at da t toegepast w ordt om de w armte van het koelwa ter door middel van verdam-ping van een deel ervan af te voeren. Hierbij wordt het gedeelte van het koelwater datverdampt in de omgevingslucht, w eer opnieuw aangevuld.

KoelwaterregelklepRegelen van de condensordruk, door het verminderen of vermeerderen van de doorstro-mende hoeveelheid koelwater in de watergekoelde condensor.

KoudemiddelpompHet rondpompen van koudemiddelvloeistof vanuit een afscheider naar een verdamper

indien hierbij drukverhoging noodzakelijk is ten behoeve van de stromingsverliezen vanhet koudemiddel. Deze methode w ordt veelal toegepast bij verdampers w aarbij meer vloei-stof w ordt rondgepompt da n er voor verdamping nodig is, met a ls doel een betere wa rm-teoverdracht in de verdamper. Nadeel van deze toepassing is dat er een grotere hoeveel-heid koudemiddel nodig is.

Lage-drukpressostaatBeveiligen van de installatie tegen te lage zuigdruk. De lage-drukpressostaat kan ook on-derdeel zijn van een regeling om daarmee te verkrijgen dat steeds bij het stoppen van decompressor de verdamper wordt leeggezogen. Deze regeling is bekend onder de naampump-down-regeling.

Lage-drukvlotterHet regelen van de vloeistofstroom na ar een a pparaa t, zoa ls de verda mper, a fhankelijk vanhet daarin aanwezige vloeistofniveau.

MagneetklepAfsluiter die wordt geopend door het lichten van de klep met behulp van een magneet-spoel en a fsluit door drukverschil over de klep.

NiveauregelingHet regelen van het vloeistofn iveau in een vloeistofa fscheider of een bad verdamper alsme-de het regelen van het olieniveau in compressoren. De niveauregeling kan op verschillen-de w ijze w orden uitgevoerd door middel van vlotters of door midd el van voelers.


17/24

I - B / 17


I ALGEMENE TECHNIEK

OlieafscheiderAfscheiden van meegevoerde olie uit de persgassen, d oor snelheidsvermindering en rich-tingsverandering van d eze gassen. De afgescheiden olie wordt w eer teruggevoerd na ar de

compressor. Dit kan d irect via een hoge-drukvlotter en een olieretourleiding naar het ca r-ter of indirect via een oliereservoir, waarna de olie naar een olieniveauregelaar wordtgevoerd d ie op het carter of zuigleiding is aa ngebracht.

Oliedrukbeveil igingHet beveiligen van de compressor tegen schade door olietekort bij het wegvallen van deoliedruk. Deze beveiliging is noodzakelijk bij compressoren die zijn uitgevoerd met olie-druksmering. Door het meten van het drukverschil over de oliepomp, kan bij het wegval-len ervan de compressor gestopt w orden. Ter voorkoming van stoppen bij het sta rten vande compressor, w ordt een overbrugging voorzien teneinde het kleine drukverschil bij hetsta rten t ijdelijk te overbruggen.

OlienivelleringNivelleren van de drukken in de carters van tw ee op elkaa r aangesloten compressoren bijtoepassing van meer compressoren in geval van capaciteitsregeling. De olie zal hierbijtevens in de carters op gelijke hoogte blijven. Voorw aarde is, da t d e compressoren opgelijke hoogte staan ten opzichte van elkaar.

OliereservoirVerzamelen van olie bij toepa ssing van olieniveauregeling d oor middel van vlotterregelingop het cart er van de compressor. Hierbij za l het reservoir dienen a ls opslag en voorraadva t

voor de olie en zal aan verschiliende compressoren olie worden toegevoerd vanuit hetreservoir. Bij toepassing hiervan mogen d e compressoren op verschillende hoogten sta an.

OmkeerklepOmkeren van de stromingsrichting in het koelsysteem teneinde de verdamper te kunnenontdoo ien met de w armte van de persgassen. Hierbij w orden de functies van de condensoren de verdamper gewisseld.

OntlastklepComponent met (meestal) vaste instelling, waarbij een veerbelaste kiep opent om hetobject te beschermen tegen te hoog oplopende druk en waarbij het a fgeblaz en medium in

het systeem w ordt gehouden. Deze klep wordt veelal toegepast bij ontlasting van d e kou-demiddelpomp.

OntlastorgaanVerza melna am voor ontlastkleppen en veiligheidskleppen, breekpla ten en dergelijke.

PeilglasGla s gevat in een houder para llel aa n een va t a angesloten teneinde visueel het vloeistofni-veau in het vat te kunnen doen bepalen.

PersafsluiterAfsluiter aangebra cht op de compressor of direct da arna in de persga sleiding, met a ls doelhet kunnen a fsluiten van de persleiding. De persa fsluiter kan een dubbel werkende a fslui-


18/24



ter zijn, die tevens kan dienen om hierop een aa nsluiting van de ma nometerset mogelijk temaken da nw el een aa nsluiting van de vast opgestelde persdrukmanometer.

PersdrukmanometerManometer voor het meten van de persdruk in de koel-installatie. De persdrukmeter isveelal direct aangebracht op de compressorafsluiter of heeft een leiding naar de kop vande compressor. Manometer dient geleverd te worden met een fabriekscertificaat.

Per sgasdemper / pu lsat iedemperDempen van persgaspulsat ies.

PressostaatDrukschakelaa r, die bij een bepaalde d ruk of d rukverschil de compressor in- of uitschakelt.Deze schakelaa r kan tevens dienen als beveiliging van de vloeistofpompen en bij het over-

schrijden van een voora f ingestelde d ruk of drukverschil.

RuimtethermostaatRegelen en/of beveiligen van de luchttempera tuur va n de t e koelen ruimte.

Schrdervent ielVentiel w aarbij de klepsteel naa r buiten is uitgevoerd en d e klep met behuip van een veerwordt gesloten. Door middel van een speciale aansluitwartel met een centrale drukstiftkan de klep geopend worden, waardoor een snelle, eenvoudige toegang tot het systeemmogelijk is.

Service-afsluiterSpeciale afsluiter, aangebracht om vulleidingen van buitenaf aan te kunnen brengen, omda armee de mogelijkheid te hebben tot vullen, vacumeren en ledigen alsmede het uitvoe-ren van d rukmetingen a an de koelinsta llatie. Deze a fsluiter is veelal op de zuig- en persa f-sluiter van de compressor aangebracht of uitgevoerd als Schrderventiel.

StandpijpPijp, para llel aa n een vat aa ngesloten, w aarmee door rijp- of condensvorming a an de bui-tenkant van de pijp, het vloeistofniveau in het vat is te schatten.

StartdrukregelaarVoorkomen va n overbelasting van de compressor, d e compressormotor en de cond ensortijdens de sta rtperiode van de installatie. Deze regelaa r w ordt veelal toegepast bij insta lla-ties w aa rbij grote opw arming van de verda mper plaa tsvindt na een lange stilsta ndsperio-de, w aard oor een te groot koelvermogen van de compressor zou w orden verlangd in kortetijd.

TerugslagklepHet tegengaa n van stroming va n ga ssen en vloeistoffen in een bepaa lde richting. Door eenverende klep is de vloeistof in slechts n richting doorlaa tba ar.

ThermostaatRegelen en/of beveiligen van de temperatuur in de gekoelde ruimte of de verdampings-


19/24

I - B / 19


I ALGEMENE TECHNIEK

temperatuur. De thermostaten kunnen verschillende toepassingen hebben zoals ruimte-thermosta at, verdamperthermosta at en ontdooithermosta at.

Thermostat i sche expansievent i elRegelen van de oververhitting aan het einde van de verdamper. Deze regeling wordt ge-realiseerd d oor met behulp van een voeler de zuigga stemperatuur va n het verda mpte enoververhitte gas te meten en te vergelijken met de verdampingstemperatuur (druk). Dehierbij ingestelde veerdruk die in de regelaar heerst, is een maat voor de oververhitting.De voeler is aa ngebracht op de zuigleiding aa n het einde van de verdamper op afstand vanhet ventiel. Bij auto-airconditioning wordt de zuigleiding direct door het ventiel geleid,w aa rdoor zonder een externe leiding kan w orden gewerkt.

TrillingsdemperDempen en stabiliseren van krachten in leidingen veroorzaakt door trillingen afkomstig

van de compressor. Deze trillingen kunnen breuken veroorza ken in leidingen en soldeer-aa nsluitingen w aardoor koudemiddel kan verdw ijnen uit de koelinstallatie.

TussenkoelerAfkoelen van persgas tussen tw ee compressietra ppen bij toepa ssing va n tw eetrapskoelsys-temen.

Uit wendi ge dr uk ver effeni ngOverbrengen van d e zuigdruk aa n het einde van d e verda mper op de balg in het thermo-statische expansieventiel teneinde een juiste druk te meten ten behoeve van een goede

regeling van de oververhitting. De toepassing vindt vooral plaats bij verdampers, die eengrote inwendige weerstand bezitten en bij verdampers met een meervoudige inspuiting.

VeiligheidsklepComponent met een meesta l va riabeie instelling, w aarbij de veerbelaste klep opent om hette beveiligen object te beschermen tegen te hoog oplopende druk en waarbij het afgebla-zen medium buiten het systeem komt.

VerdamperApparaa t voor het verdampen van koudemiddelvloeistof tot ga s onder lage druk w aa rbijw armte a an de omgeving wordt onttrokken.

VloeistofverdelerVerdelen van vloeistof na ar verschillende verda mpers of inspuitsecties op een verda mper.Dit apparaat wordt ook wel spinnenkop genoemd.

VloeistofafscheiderAfscheiden van vloeistofdelen komende uit de verdamper ter bescherming van de com-pressor tegen vloeistofslag .

Vloeistofhou der / vloeistofvatEen vat da t d eel uitmaa kt va n het koelsysteem, met leidingen a an dit systeem verbondenis en koudemiddeL bevat. Dit vloeistofvat is bedoeld als voorraadbuffer voor grote vraagnaar vloeistof bij extra verdamping van koudemiddel in de verdamper. Als zodanig is dit


20/24



een actief vloeistofva t. In geval da t het vloeistofva t a lleen is a angebra cht om hierin vloei-stof en gas te verzamelen tijdens reparaties, is dit een passief vloeistofvat.

VochtindicatorIndiceren van het a anw ezige vochtgehalte in het koudemiddel, door het in kleur zichtbaa rmaken van d e aa nw ezigheid van vocht in het koudemiddel. De indicat or is geplaat st in hetkijkglas.

WarmtewisselaarNakoelen van de condensorvloeistof met het koude zuiggas. Ten gevolge hiervan za l hetzuiggas opwarmen en zal een meer oververhit gas naar de compressor worden gevoerd.De w armtew isselaa r w ordt a angebracht tussen de vloeistof- en de zuigleiding ter uitw isse-ling van w armte.

IJsdiktemeterMeten van de a angevroren ijslaa g teneinde een signaa l af te kunnen geven voor het ont-dooien ervan .

ZuigafsluiterAfsluiter a angebra cht op d e compressor, om hiermee de zuigleiding te kunnen a fsluiten entevens een manometerset te kunnen aansluiten.

ZuigdrukmanometerManometer aa ngebracht op de zuigleiding of de zuigdrukafsluiter, om de zuigdruk van de

compressor of de verdamperdruk in de verdamper te meten. De zuigdrukmanometer isook aa ngebra cht op de manometerset, om hiermee tijdens vullen en vacumeren of tijdenseen in bedrijf zijnde insta llatie de zuigdruk te kunnen meten. Manometer dient geleverd tew orden met een fabriekscertificaa t.


21/24

I - B / 21


I ALGEMENE TECHNIEK

Begrippenoverzicht van procesverschijnselen in de koeltechniek

AggregatietoestandVerschijningsvorm van een stof (vast. vloeibaar, ga svormig); voor de koudeopw ekking isde overgang van vloeibare- naa r gasvormige toestand van belang, omda t tijdens de aggre-gatieovergang warmte wordt uitgewisseld onder gelijkblijvende temperatuur.

Begin sel van Wat tDit beginsel houdt in da t indien een stof zich in zow el vloeibare als gasvormige toestand ineen afgesloten ruimte bevindt, d e druk in die ruimte wordt bepaa ld door de laa gstetemperatuur d ie in de ruimte heerst, en a lle vloeistof uiteindelijk (via verdamping en con-densatie) op de desbetreffende plaat s zal w orden geaccumuleerd.

ComprimerenSamenpersen van gas in een gesloten ruimte w aa rdoor de d ruk en de t emperatuur stijgt,en w aarbij energie aan het ga s w ordt toegevoegd in d e vorm van compressieenergie.

Condenser enHet ten gevolge van w armteonttrekken overga an van d e gasvormige in de vloeibare toe-stand van een stof bij gelijkblijvende druk en temperatuur. De warmteontrekking wordtgerealiseerd door indirect contact van de stof met een medium van lagere temperatuur.

Dampbelvorming

Vorming va n da mpbellen tijdens stroming van vloeistof door leidingen, a ls gevolg van destromingsweersta nd. Hierdoor za l direct een deel van de vloeistof in damp overgaan. Dezesitua tie w ordt in de koeltechniek aangeduid met flash-ga s.

DrogenHet opnemen van vochtdeeltjes uit koudemiddel, door deze aan een vochtopnemendmateriaal te binden, danwel door deze op te laten nemen in hygroscopisch materiaal indrogers.

DrukgolvenDrukgolven ontstaan door pulsatiedrukken in het persgas, afkomstig van een bepaalde

zuigercompressor.

Expander en/ smor enHet in druk verlagen van koudemiddelvloeistof, waarbij een gedeelte da a rvan overgaa t inde ga svormige toesta nd, w elk gedeelte derhalve niet meer kan bijdragen aan de nuttigeverda mping (d.w.z. w armteopname); dit verschijnsel w ordt smoorverlies genoemd.

KoeleffectHet nuttig koelend effect, dat in de verdamper wordt verkregen door verdamping vankoudemiddel. Hierbij dient het smoorverlies, da t bij het expand eren van vloeistof ontsta a t,in mindering te w orden gebracht op de tota le beschikbare verdampingswa rmte onder degegeven omstandigheden.


22/24



Koudem iddelopname in olieOlie en koudemiddel kunnen zich onder bepaalde omstandigheden met elkaar vermen-gen. Afha nkelijk van d e temperatuur en de druk vindt er een bepaa lde vermenging plaa ts

van koudemiddel en olie. De verschillende koudemiddelen hebben ten a anzien hiervan elkhun eigen kenmerken.Opname va n koudemiddel in olie kan in sommige gevallen een voordeel zijn, zoa ls bij hettransporteren van olie in het koelsysteem, maar kan ook nadelige gevolgen hebben voorde smerende eigenschappen in de compressor.

Lucht in het k oelsysteemDoorda t d e druk in de condensor de som is van de condensat iedruk en de van in de con-densor aanw ezige lucht en/of andere niet-condenseerbare ga ssen, moet d e compressor bijaa nw ezigheid van die vreemde ga ssen tegen een hogere druk persen, hetgeen extra a an-drijfenergie vergt. De koelinstaliatie moet daarom zoveel mogelijk vrij worden gehouden

van vreemde gassen, met na me lucht.

Natt e dampDamp die nog onverdampte vloeistofd eeltjes beva t a fkomstig uit de verdamper. Deze vloei-stofdeeltjes kunnen tijdens het tra nsport naa r de compressor alsnog verdampen in de zuig-leiding.

OnderkoelingAfkoeling van de vloeistof die onder een bepaalde druk en temperatuur is gevormd enw aarbij de temperatuur verder w ordt verlaa gd. Dit verschijnsel doet zich ook voor wa n-

neer de druk wordt verhoogd terwijl de temperatuur gelijk blijft zoals bij dalende vloei-stofstromen of onderin grote vloeistofhouders. Deze onderkoeling heeft een positief effectop de voor verdamping beschikbare verdampingswarmte in de verdamper.

Opschu im en van ol ieOpschuimen van o lie ontstaa t bij plotselinge drukverlag ing boven de o lie terwijl in die oliekoudemiddel is opgenomen. Deze opname vindt vooral plaats bij een lage temperatuurvan de olie en bij een hoge druk erboven. Door het opschuimen kan d e oliepomp tijdelijkzonder olie komen en kan er beschadiging van de bewegende delen in de compressorontstaan.

OntdooienHet verwijderen van rijp op het koeleroppervlak door dit op een temperatuur boven 0oC tebrengen.

Oververhitt ingOpwarming van de damp, die onder een bepaalde druk en temperatuur is gevormd enwaarbij onder gelijke druk opwarming van de damp plaatsvindt. Deze opwarming voor-komt, da t er een te natte da mp naa r de compressor w ordt gevoerd, wa ardoor vloeistofslagkan ontstaa n. De oververhitting ontstaa t ook in de compressor wa nneer het ga s dat a ange-zogen w ordt, in temperat uur en druk w ordt verhoogd.

OntluchtenAfvoeren van niet condenseerbare gassen d ie zich in het koelsysteem bevinden. In verband


23/24

I - B / 23


I ALGEMENE TECHNIEK

met het risico van emissie van koudemiddel, dient dit ont luchten met speciale appara tuurte worden uitgevoerd waarbij de lucht zich zoveel mogelijk scheidt van het koudemiddel.

VerdampenOvergang van vloeistof naar gas, door de vloeistof onder een bepaalde druk te brengenterw ijl warmte onttrokken w ordt uit zijn omgeving. De druk w ordt geha ndha afd door eenvoldoende afzuiging van damp door de compressor.

VerdampingswarmteWarmte die toegevoerd w ordt aa n de vloeistof om deze in zijn geheel over te la ten ga an indamp. Deze verdampingswarmte is afhankelijk van de conditie waaronder zich het ver-dampingsproces voordoet. De druk is van invloed op de beschikbare verdampingswarmteper kg koudemiddel.

VloeistofslagIndien er een vloeistof aa nw ezig is in de da mp die door de compressor w ordt a angezogenis er sprake van vloeistofslag. Vloeistof is niet samendrukbaa r en kan onherstelbare schadetot gevolg hebben. Dit probleem is voora l van toepassing voor zuigercompressoren. Diver-se zuigercompressorfabrikanten hebben, door toepassing van een bufferveer boven de klep-penplaa tsectie, hierdoor een beveiliging aangebracht. Algemeen kunnen w e stellen dat devloeistofdelen in het zuiggas de levensduur van d e compressor korter ma ken, tot zeer kort.

WarmteoverdrachtEen w armtestroom voltrekt z ich uitsluitend van hogere naa r lagere temperatuur. De groot-

te van de warmtestroom is evenredig met het temperatuurverschil en voorts afhankelijkvan de thermische w eerstand die bij de w armteoverdracht optreedt. Er zijn d rie vormenvan warmteoverdracht te weten conductie (geleiding), convectie (stroming) en radiatie(straling). Elke warmteoverdracht is een combinatie van deze drie vormen, waarbij eender vormen overheersend kan z ijn.


24/24


B Definities en Symbolen Van Componenten en Leidingen in Koelinstallaties

Documents

Transcript of B Definities en Symbolen Van Componenten en Leidingen in Koelinstallaties