‘Werken aan een cultuur van gezond en veilig werken’

14 december 2017

Verloop van de dag

Aukje Nauta interviewt Marc Kuipers en Gert-Jan Buitendijk over het belang van ‘werken aan een cultuur van gezond en veilig werken’, en Marc lanceert de toolbox waar organisaties direct mee aan de slag kunnen.

Een inspirerend voorbeeld uit de praktijk: Joost Brinkhuis licht het belang en waarde van het creëren van een gezond en veiligheidscultuur bij Asito toe.

De middag eindigt met een borrel en de afscheidsreceptie van Marga Zuurbier.

Opening van de bijeenkomst door Aukje Nauta.

1

2

3

Er wordt gewisseld van tafel en de deelnemers volgen een tweede tafelgesprek over een ander onderwerp.

5

Tijdens acht verschillende tafelgesprekken wordt er ingegaan op de overkoepelende vraag: Hoe kunnen en gaan we het werken aan een cultuur van gezond en veilig werken in 2018 verder bevorderen?

4

Sterrenstof: de gespreksleiders koppelen de belangrijkste tips en wensen voor 2018 plenair terug.

6

Karien van der Loo wordt ‘Omdenken Gecertificeerd’!

7

Namens SZW sluiten Marga Zuurbier en Esther de Kleuver de inspirerende middag af.

89

Opening van de bijeenkomst door Aukje Nauta

Dagvoorzitter Aukja Nauta opent de bijeenkomst en licht het programma en de doelen van de bijeenkomst toe:

- terugblikken op resultaten vanaf de start in april tot nu en;

- gezamenlijk nadenken over activiteiten voor het komende jaar.

“Cultuur verander je niet even op donderdagmiddag”

Marc Kuipers en Gert-Jan Buitendijk blikken terug en kijken vooruit rondom ‘werken aan een cultuur van gezond en veilig werken’

IG Marc Kuipers en DG Werk Gert-Jan Buitendijk blikken terug op de beweging die in gang is gezet

en hoe deze verder uit te bouwen in 2018.

Ze zijn trots op wat is gerealiseerd: steeds meer mensen zijn aangehaakt in de dialoog, dit heeft

geleid tot een gezamenlijk beeld en visie. De toolbox en het pamflet zijn hier concrete

producten van.

“De wens is dat dit niet een slotbijeenkomst is, maar dat de beweging die in gang is gezet wordt voortgezet en uitgebouwd. Daarom de oproep:

wees met ons ambassadeur!”

“De beweging moet verder en de oproep is ook om deze concreter te maken. Hier ligt een

verantwoordelijkheid voor bedrijven maar ook SZW wil hier stappen in zetten”

Marc Kuipers lanceert de toolbox 'gezond-en veiligheidscultuur' op Arboportaal

“We hebben een plek gemaakt waar de opbrengst tot nu toe bij elkaar komt. We

hebben nu een gezamenlijke visie, maar er zijn ook veel goede voorbeelden uit

de praktijk verzameld en tools die bedrijven kunnen inzetten.

Mooi dat er nu een plek gecreëerd is waar alle kennis, die door jullie is aangedragen,

samenkomt.”

Disclaimer:

De instrumenten in deze toolbox zijn aangeleverd door het ‘Gezond- en veiligheidscultuur’ netwerk en zijn niet gevalideerd door het ministerie van Sociale

Zaken en Werkgelegenheid

De toolbox ‘Gezond- en veiligheidscultuur’ is beschikbaar via: https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/gezond-en-veiligheidscultuur

“Als je goed bent voor je

medewerkers, dan zijn ze goed voor

jou”

“De leidinggevendeheeft een belangrijke rol bij ‘ik werk veilig’. Hierbij gaan we uit van de spiegel: zou je zelf op de manier

behandeld willen worden zoals je

mensen behandelt?”

“Veiligheid op je eigen werkplek gaat niet over compliance,

maar over participatie. Het moet gaan over de

mensen.”

Inspiratie uit de praktijk: Joost Brinkhuis, Manager Kwaliteit & Personeelsontwikkeling Asito

.

Deelnemers kiezen in twee rondes uit de verschillende tafelgesprekken. Aan tafel leiden inhoudelijke experts het gesprek om zo elkaar verder te inspireren. Gezamenlijk wordt het gesprek aangegaan om van elkaar te leren en in 2018 verder te werken aan een cultuur van gezond en

veilig werken.

De ronde tafels op een rij:

• Verder werken aan een cultuur van gezond en veilig werken in 2018

• Pilot innovatieve cultuur- en gedragsinterventie

• Hoe kunnen we leren van ongevallen en klachten/signalen?

• De cultuuraanpak bij BRZO bedrijven

• Inspecteren 3.0: van toezicht naar een cultuur van gezond en veilig werken

• Van compliance naar participatie

• Versterken van een gezond- en veiligheidscultuur magazijn en distributiecentrum

• Je ziet niet alles en dat is logisch, over Storybuilder en leren

In acht gesprekstafels gaan de deelnemers in gesprek over diverse aspecten van werken aan een cultuur van gezond en veilig werken

Aan deze tafel gaan Nicole Kroon en Rob Triemstra in op het bevorderen van een gezond- en veiligheidscultuur vanuit Inspectie SZW en de Beleidsdirectie Gezond & Veilig Werken. De plannen voor 2018 komen aan de orde en deelnemers worden uitgedaagd om actief mee te denken en adviezen mee te geven voor 2018 en verder.

Sterrenstof: tips en wensen voor het vervolg

• Niet de overheid (noch beleid noch inspectie) is de inspiratiebron voor gezond en veilig werken, dit moeten de medewerkers zelf zijn.

• De toolbox moet op maat worden gesneden per branche/bedrijfstak. Via de branches bereik je nog beter de medewerker.

• Als je cultuur echt wil oppakken, moet je in gesprek met de medewerkers. Niet alleen na ongevallen, maar ook preventief.

• Leren over sectoren en programma´s heen. Inspecteurs nemen goede praktijken mee voor cross-over effecten. • Alles dat aandacht krijgt, groeit, ook wel positieve branding. Nationaal of per branche kan dit bijv. vorm worden

gegeven in de vorm van een prijs of publicitair.

Tafel 1: Verder werken aan een cultuur van gezond en veilig werken in 2018 – Nicole Kroon & Rob Triemstra

Tijdens dit tafelgesprek gaan deelnemers het gesprek aan over de pilot ‘Innovatieve cultuur- en gedrags-interventie’ ter verbetering van omgangsvormen in bedrijven. Daarbij wordt stil gestaan bij de volgende vragen: Waarom is deze pilot van belang? Wat zijn de kansen van de te ontwikkelen interventie? Wat zijn aandachtspunten hierbij? Hoe zou een dergelijke interventie succesvol kunnen zijn?

Sterrenstof: tips en wensen voor het vervolg

• Het is belangrijk om niet alleen als Inspectie aan de slag met pesten te gaan, maar dit ook breder te trekken. Bijvoorbeeld door preventief sectoren te stimuleren om ermee aan de slag te gaan.

• Stimuleer inspecteurs om uit hun rol te stappen, kijk of je kunt helpen in plaats van toezicht en handhaven.• Communiceer positief: Manier waarop je de boodschap verkondigt is belangrijk. Helpen met een veilige cultuur

en een positief werkklimaat te creëren in plaats van ‘pesten aanpakken’.

Tafel 2: Pilot innovatieve cultuur- en gedragsinterventie – Esther de Kleuver & Ingrid Pieters

Tijdens dit tafelgesprek gaan deelnemers in op het het leren van inzichten uit ongevallen en klachten/signalen. Hoe kunnen dergelijke inzichten in achterliggende oorzaken in de toekomst benut kunnen worden? De wens is daarbij dat door het benutten van inzichten in achterliggende oorzaken, opgedane kennis en combineren van kennis met beschikbare data meer maatschappelijk effect nagestreefd kan worden.

Sterrenstof: tips en wensen voor het vervolg

• Voor wat betreft het niet melden van ongevallen zou een bestandsvergelijking tussen verzekeringen en Inspectie SZW zinvol zijn. Zo kan er een analyse gemaakt worden op het aantal niet-meldingen.

• Zoek verbinding met de buitenwereld. Aan tafel wordt het voornemen geuit om 3 pilots te gaan draaien daarbij is volgens de deelnemers de verbinding met de buitenwereld essentieel.

Tafel 3: Hoe kunnen we leren van ongevallen en klachten/signalen? – Jan Romp & Leo Vogelaar

Aan deze tafel wordt het gesprek met de deelnemers aangegaan over de cultuuraanpak die het samenwerkingsverband Brzo+ heeft ontwikkeld voor BRZO bedrijven. Met deelnemers wordt er van gedachte gewisseld over de doorontwikkeling van de methodiek en mogelijke interventies richting het bedrijfsleven opdat zij actiever worden om de gezond-en veiligheidscultuur te verbeteren.

Sterrenstof: tips en wensen voor het vervolg

• Belangrijkste tip is om minder te focussen op kennis, maar meer op het stimuleren van ander gedrag. BRZO bedrijven zijn vaak technisch van aard, met veel technici in dienst. Gedrag wordt hier wel eens onderschat, maar gedrag is bepalend voor veiligheid. Er is daarom minder behoefte om te investeren in kennis, maar meer in gedrag om zo ervoor te zorgen dat werknemers elkaar gaan aanspreken.

Tafel 4: De cultuuraanpak bij BRZO bedrijven – Leo van Tatenhove & Sjoerd Post

Tijdens dit tafelgesprek gaan Anja van Vlerken en Hélène Plaggenborg in op drie interventieniveaus om een cultuur van gezond en veilig werken te verbeteren. Samen met de deelnemers wordt er nagedacht over het beïnvloeden van stakeholders, het arbomanagementsyteem op bedrijfsniveau en het gedrag op de werkvloer.

Sterrenstof: tips en wensen voor het vervolg

Drie concrete tips:• Meer aandacht voor goede praktijken. Dit lijkt logisch maar is niet altijd even logisch in de inspectiepraktijk.• ‘Appreciative enquiry’ inzetten in gesprekken met medewerkers op werkvloer.• Afscheid nemen van oude concepten die ‘kriegelig’ werken en waarmee je ondernemers niet meekrijgt.

Tafel 5: Inspecteren 3.0: van toezicht naar een cultuur van gezond en veilig werken – Anja van Vlerken & Hélène Plaggenborg

Aan deze tafel worden de Scan Veilig Gedrag en de de Zelfinspectietool Arbo op Orde besproken. Samen met de deelnemers wordt het gesprek aangegaan over de inhoud van de tools. Ook staat de vraag centraal hoe organisaties met behulp van deze tools naast compliance ook actief participatie kunnen bevorderen.

Sterrenstof: tips en wensen voor het vervolg

Tips voor de Scan Veilig gedrag• Neem ook adviezen en vragen mee die expliciet gericht zijn op gezond gedrag. Bijvoorbeeld vragen met

betrekking tot pesten op de werkvloer. Zo kan de focus van de Scan worden uitgebreid naar meer gezond werken.

• Maak de Scan ook toepasbaar voor ‘meten in de keten’ – Indien er sprake is van meerdere partijen (bijv. onderaannemers), heb je vaak te maken met verschillende culturen

Tip voor de Zelfinspectietool• Zorg voor nuance en maak de tool positief. Ook als er ‘ja’ wordt geantwoord is het belangrijk om inzicht te

krijgen in wat je goed doet en wat nog beter kan.

Tafel 6 – Van compliance naar participatie – Joyce Rupert & Rinske Wolters

Aan deze tafel gaat het gesprek over de Code Gezond en Veilig Magazijn. Daarbij staan de volgende vragen centraal: Wat waren redenen voor het ontwikkelen van deze Code? En hoe draagt de Code bij aan het versterken van een cultuur van gezond en veilig werken? Wat is wenselijk voor het vervolg?

Sterrenstof: tips en wensen voor het vervolg

Drie concrete tips:• Genereer meer cijfers over de voortgang van de aanpak van veiligheid in de magazijnwereld.• Zorg voor meer samenwerking als Inspectie bijvoorbeeld met organisaties als 5xBeter.• Zorg dat het mogelijk wordt om de Code Gezond en Veilig Magazijn door te zetten/ door te ontwikkelen voor de

volgende jaren.

Tafel 7: Versterken van een gezond- en veiligheidscultuur magazijn en distributiecentrum - Daniëlle Gevers Deynoot

Aan deze tafel gaan deelnemers in gesprek over het leren van - en uit ongevallen. De relatie tussen menselijk handelen en ongevallen, maar ook tussen de organisatievoorwaarden en ongevallen staat centraal. Daarbij wordt ingegaan op de vraag hoe kan je lessen uit ongevallen gebruiken om te werken aan een cultuur van gezond en veilig werken?

Sterrenstof: tips en wensen voor het vervolg

• De belangrijkste tip heeft betrekking op de noodzaak om te ‘Leren van ongevallen’. Enerzijds is daarbij communicatie cruciaal, en anderzijds is het cruciaal om getallen tastbaar te maken.

• Feiten zeggen veel, heb de getallen op een rij, en communiceer die!

Tafel 8: Je ziet niet alles en dat is logisch, over Storybuilder en leren – Viola van Guldener & Nathan Kuper

Tijdens de terugkoppeling van de gesprekstafels vielen er twee aspecten op die als een rode draad door discussies liepen

Het gestructureerd verzamelen en beschikbaar maken van goede praktijken en getallen:

- Heb de cijfers op een rij.- Duik in het verhaal achter goede

praktijken.- Communiceer deze!

Betrek de buitenwereld:

- Zoek actief de verbinding met branches.- Stimuleer sectoren preventief.- Communicatie en positieve branding is

hierin belangrijk.

Karien van der Loo is Omdenken gecertificeerd!

Karien van der Loo ontvangt uit handen van Aukje Nauta het Omdenken certificaat als extra blijk van waardering voor de manier waarop zij is omgegaan met het dodelijk arbeidsongeval van haar man. Karien is na het ongeval niet alleen een juridisch traject ingegaan, maar heeft ook haar vechtlust gebruikt om een duurzame bijdrage te leveren aan de veiligheid(scultuur) van Xycarb.

Een gezamenlijke afsluiting vanuit SZW door Marga Zuurbier en Esther de Kleuver

“In de basis gaat cultuur over de participatie van mensen.”

“Kijk ook naar het onderwerp cultuur wanneer het gaat om eerlijk werken: cultuur zit hier

vaak achter.”

“Het mooie van dit traject is dat niet alleen inspectie en

beleid samen optrekken, maar ook de samenwerking met het bredere werkveld: werkgevers

en werknemers!”

Hoe blijft het netwerk betrokken?

• We blijven het netwerk in stand houden, met alle activiteiten die we doen, op allerlei terreinen• Cultuur heeft een belangrijke plek in programma’s: volgend jaar gaan we binnen de beleidsdirectie G&VW en

in zes Inspectieprogramma’s aan de gang met gedachtegoed met proeven en pilots of gewoon implementeren.

--

Bijlagen bij dit verslag

• Presentatie Joost Brinkhuis, Asito.• Handouts ronde tafelgesprekken:

• Tafel 1: Verder werken aan een cultuur van gezond en veilig werken in 2018. Handout.

• Tafel 2: Pilot innovatieve cultuur- en gedragsinterventie. Handout.

• Tafel 5: Inspecteren 3.0: van toezicht naar een cultuur van gezond en veilig werken. Handout.

• Tafel 6: Van compliance naar participatie. Handout: Scan Veilig Gedrag. Handout: Zelfinspectietool.

• Tafel 7: Versterken van een gezond- en veiligheidscultuur magazijn en distributiecentrum. Aan tafel werd gebruik gemaakt van het boekje Mensenwerk. Meer informatie over code via website: Code gezond en veilig magazijn.

• Tafel 8: Je ziet niet alles en dat is logisch, over Storybuilder en leren. Handout.

• Uitgewerkte Excel met de op de sterren geschreven tips en wensen voor 2018.