Jaargang 69, november 2019 Aangesloten bij de NBAT Koninklijk goedgekeurd 20-1-71

Tussen Lange Jaap en Kuitje

A.V. “De GLASBAARS”

DenHelder

is een uitgave van de Helderse aquariumvereniging

“ De GLASBAARS ”

De vereniging is opgericht d.d. 1 november 1949 en koninklijk goedgekeurd sedert 20 januari 1971. De vereniging is aangesloten bij de Nederlandse Bond Aqua Terra. Lidmaatschap: (inclusief N.B.A.T. bondsblad en clubblad) per kalenderjaar € 76,00 Lidmaatschap: (inclusief clubblad) per kalenderjaar € 51,00 Jeugdlidmaatschap: (inclusief N.B.A.T. bondsblad en clubblad) per kalenderjaar € 68,00 Donateurschap: (inclusief clubblad) per kalenderjaar € 35,00 Aanmelden: Gedurende de openingstijden bij medewerkers van de Visbeurs. Betaling: Dit geschiedt jaarlijks per automatische incasso naar IBAN NL80INGB0001618092 ten name van de penningmeester a.v. “De Glasbaars” te Den Helder. Opzegging: Schriftelijk voor 1 oktober van het lopende verenigingsjaar bij de Ledenadministratie. (zie pag. 4) Openingstijden: woensdagen van 19.00 - 21.30 uur zaterdagen van 10.00 - 12.00 en 14.00 - 17.00 uur Verenigingsgebouw: Rozenstraat 17A te Den Helder, tel. 0223 - 624860 Postadres: Postbus 6016, 1780 KA Den Helder Website: www.deglasbaars.nl wordt onderhouden door Ronald van ‘t Ent, e-mail

Website@deglasbaars.nl Redactie: Ronald van ‘t Ent, tel. 06-14472066, e-mail redactie@deglasbaars.nl Kopij: Inleveren/opsturen bij/naar de redactie voor de 20-ste van

iedere maand. Indien niet anders is vermeld is overname van kopij toegestaan, mits voorzien van bronvermelding. Advertenties: Rubriek vraag en aanbod voor leden en donateurs gratis, voor niet leden € 2,25 (contant te voldoen).

Bedrijven: 1 x A5 € 136,-- p/j 2/3 x A5 € 90,-- p/j ½ x A5 € 68,-- p/j 1/3 x A5 € 46,-- p/j ¼ x A5 € 35,-- p/j 1/6 x A5 € 25,-- p/j

Voorzitter Tom Wensink voorzitter@deglasbaars.nl Vice-voorzitter Vacant vice-voorzitter@deglasbaars.nl Secretaris Betty Vellinga secretaris@deglasbaars.nl Penningmeester Willem Hiddingh penningmeester@deglasbaars.nl Commissaris materiaal Mark Hoelandt comm.materiaal@deglasbaars.nl Bestuurslid Niels Roon info@deglasbaars.nl

Ledenadministratie Willem Hiddingh ledenadministratie@deglasbaars.nl Redactie Ronald van ‘t Ent redactie@deglasbaars.nl

Visbeursinkoper Tom Looijestein visbeurs@deglasbaars.nl Pr / Huiskeuringen Niels Roon info@deglasbaars.nl

Kantine Mark Hoelandt kantine@deglasbaars.nl

Jos Wiedenhof Simone Hilberts Tom Wensink Willem Hiddingh Ans Borstel-Vos Martijn Klaver Ronald van ’t Ent

Openingstijden: woensdag 19:00 - 21:30 uur,

zaterdag 10:00 - 12:00 en 14:00 - 17.00 uur

Bestuur

Specials

Visbeurs

Mark Hoelandt (Finan. Beheerder) tel. 06-81480566 Bert Hilberts tel. 0223-683470

Openingstijden: woensdag 19.00 - 21.30 uur, zaterdag 14.00 - 17.00 uur

Riekus Bennink Hans van Rooijen

Wie wil er iets leren? Uitslag van onze huiskeuring zaterdag 16-11-2019 om 14.00

Het goede nieuws is dat we een superdonatie van maar liefst 9000,- hebben gekregen van de Kleindiervereniging H&O Den Helder. Helaas ging dit ook gepaard met de droevige boodschap dat de vereniging in 2019 is opgeheven. Het batig saldo, mede door verkoop van hun oude clubgebouw, is verdeeld onder mede dierenverenigingen in Den Helder. Uiteraard gaan we dit bedrag inzetten om de Glasbaars nog aantrekkelijker te maken!

Hierbij onze dank aan het bestuur van H&O!!

Tevens wil ik u er op attent maken dat ik halverwege deze maand de contributie over 2020 ga incasseren. De ledenpas voor 2020 ligt dan gereed in de Visbeurs vanaf 10 januari 2020. Vr Gr W.Hiddingh

Kantinemedewerkers

Verzorging Show Aquarium

AGENDA

Kantinemedewerkers

Nieuws van de penningmeester

Het lijkt maar niet te stoppen, we hebben alweer een kampioen in huis! Jos die de afgelopen drie jaar landskampioen werd in de categorie gezelsschapsaquaria heeft een kersverse opvolger. Met een schitterend aquarium is Jeroen kampioen geworden in de categorie speciaal-aquaria met maar liefst 799,5 punten van de maximale score van 800! Het grensgebied tussen Thailand en Myanmar inspireerde Jeroen bij de keuze van planten en vissen, met als resultaat een fantastische biotoop die door de Bondskeurmeesters van de NBAT beloond werd met de kampioenstitel! Van harte gefeliciteerd! De komende dagen staan volledig in het licht van Vivarium. Het wordt, zo heb ik me laten vertellen de mooiste en grootste editie tot nu toe. Willem en Tom vertrekken komende week met een volgeladen bus richting Rosmalen en wordt de Glasbaarsstand opgebouwd. Het mag duidelijk zijn dat een dergelijke presentatie niet vanzelf gaat. Achter de schermen wordt er door een kleine groep leden gigantisch veel werk verzet. Dit wordt natuurlijk met veel plezier gedaan, maar een compliment van de andere leden geeft wat extra energie om dit te blijven doen! Helaas niet op voorraad, maar deze prachtige vis wordt hopelijk snel een van de nieuwe bewoners van mijn aquarium. Het is de Pelvicachromis taeniatus, een dwergcichlide. In uiterlijk en gedrag lijkt dit visje van maximaal een centimeter of 8 erg veel op de bekende Kersenbuikcichlide. Ik houd jullie op de hoogte van de ontwikkelingen en het gedrag van deze cichlide in mijn gezelsschapsbak. We hebben inmiddels nieuwe leden gekregen, waarvan enkele ervaren aquarianen na een tijdelijke stop weer enthousiast met de hobby begonnen zijn. Hartelijk welkom en we hopen

jullie regelmatig in ons clubgebouw te ontmoeten! Zaterdag 16 november is de uitslag van de huiskeuring onder de deskundige leiding van een bondskeurmeester. Altijd interessant voor wie nog wat nuttige tips van een expert wil krijgen! Iedere zaterdag en woensdagavond is er veel kennis en kunde ‘in huis’ om al je vragen te beantwoorden, staat de visbeurs weer vol met interessante aanbiedingen en is de koffie nog steeds gratis! Tom Wensink

Alweer een kampioen!

Tijdens de ledenvergadering van 10-4-2019 is met algemene stemmen een voorstel aangenomen om de contributie voor de vereniging te vehogen met ingang van 2020, van 35,00 naar 37,00 per jaar. Met ingang van 01-01-2020 houdt dit in: Donateurschap € 37,00 Lid met NBAT naar € 53,00 Lid NBAT met blad € 78,00 Jeugdlid NBAT met blad € 70,00 Op zaterdag 19-10-2019 is de jaarlijkse huiskeuring voor onze vereniging De uitslag is op zaterdag 16-11-2019 om 14.00 uur in ons clubgebouw. Ook dit jaar zal Jacko Meliesie de keuring voor ons verzorgen. Hij heeft de afgelopen 2 jaar dit naar naar tevredenheid voor onze vereniging gedaan. We kijken uit naar zijn leuke en leerzame presentatie van de resultaten. Als begeleider en fotograaf gaat Willen v/d Graaff mee namens het bestuur. Ook als je niet mee wilt doen voor een bondsdiploma is het toch interessant om mee te doen met de keuring. Je krijgt dan professionele adviezen en tips over je aquarium waar je veel aan hebt! Dus geef u nu op via het formulier of een mail en zet deze data alvast in je agenda! De zonnepanelen presteren naar verwachting. De stand per 26-10-2019 12415 kWh! Vol verwachting kijken we uit naar de eindafrekening van Nuon in oktober. De Glasbaars staat ook dit jaar weer op het Vivarium en wel op 2 en 3 november met een grote stand! Er rijdt dit jaar geen bus vanwege de (te) hoge kosten voor de vereniging. Tip: je kunt online kaarten aanschaffen via www.vivariumbeurs.nl dit scheelt wachttijd bij de kassa’s. Er liggen ook kortingsbonnen op de club die alleen gebruikt kunnen worden aan de kassa. De Glasbaars staat deze keer boven, direct naast de trap. We kijken uit naar jullie komst! Namen het Bestuur Willem Hiddingh

Nieuws van het bestuur

Wil je hobby-ervaringen delen of heb je iets bijzonders te melden over de hobby, stuur je tekst met eventuele foto’s naar de redactie zodat we het kunnen plaatsen in het clubblad! redactie@deglasbaars.nl

Met hartelijke groet en alvast bedankt, de Redactie

Redactie

De Visbeurs is weer aangevuld!

Naam: Tanichthys albonubes Nederlandse naam: Chinese danio Herkomst: China Temperatuur: 18-22 Ph:

EEN EENVOUDIG ALTERNATIEF VOOR EEN GLAZEN AQUARIUM

Overgenomen uit het verenigingsblad van Black Molly (Hoorn) Auteur: K. de Jong Een glazen aquarium is eigenlijk een ongemakkelijk ding. Ze zijn lastig te maken, zwaar en het opbergen is meestal een probleem. Zeker als je tijdelijk enige ruimte nodig hebt, is een aquarium niet altijd handig. Zo kun je tijdelijk wat ruimte nodig hebben een aantal vissen in te houden, om vissen te kweken of jonge vissen op te fokken. Een transparante plastic opbergbox is dan een prima oplossing. Opbergboxen zijn in allerlei maten verkrijgbaar en het is dus altijd mogelijk om er eentje te vinden die voor het doel geschikt is. Ze zijn ook voor een laag bedrag verkrijgbaar. Een bijkomend voordeel is dat ze voorzien zijn van een deksel waardoor de vissen er niet uit kunnen springen. In het deksel kun je eenvoudig een gat maken waar een luchtslangetje doorheen kan. Een aantal is dusdanig doorzichtig dat je de vissen goed kunt zien. Een nadeel is dat op het zachte plastic snel krassen komen. Eventueel kan het ook voor een langere periode een oplossing zijn. Ik ken mensen die bijna al hun vissen in opbergboxen houden.

Door een opbergbox te gebruiken, kun je dus eenvoudig een paar visjes kweken en eventueel de jongen opfokken tot ze bij grotere vissen in het aquarium kunnen worden gedaan. Het is eenvoudig om in de lichte boxen water te verversen. Plaatsen van een verwarmingselement lijkt mij niet zo handig, zoek dus wel een soort uit die je in de onverwarmde box kunt houden. Dat zijn heel veel soorten.

Veel killi’s, Danio’s, levendbarende tandkarpers en barbelen hebben genoeg aan kamertemperatuur. Heb je de opbergbox niet meer nodig dan zijn ze eenvoudig op te ruimen. Ze kunnen worden gestapeld en indien nodig kun je ze ook ergens anders voor gebruiken. Zelf heb ik ze verschillen keren succesvol als alternatief voor een aquarium gebruikt.

Naam: Barbus tetrazona Nederlandse naam: Sumatraan Herkomst: Indonesie Tempratuur: 20-26 Ph:

EEN EITJE AAN JE VISSEN

VOEREN

Overgenomen uit het blad van

Zilver Tetra (Hilversum) Bron:

Ticto, Hardinxveld-Giessendam

Vandaag kan je de vissen verwennen met een lekker gekookt eitje. Waarom een eitje

klaarmaken? Afwisselend voeren is goed en de vissen ook wel eens iets anders lusten. Ei-

korrels maken van kippenei gaat als volgt. Neem een rauw ei van de kip en meng een beetje

eiwit en eierdooier goed door elkaar. Zet een pannetje met kokend water op en laat vervolgens

het ei mengsel druppelsgewijs in het kokend water vallen. Er ontstaan dan ei- korrels die je

goed moet laten afkoelen. Doe er geen zout op! Daarna kan je de ei-korrels aan je vissen

voeren, maar uiteraard niet te veel. De rest van de ei-korrels kan je laten afkoelen en een paar

dagen bewaren in de koelkast. Zorg dat de korrels op kamertemperatuur zijn voordat je het

aan de vissen geeft. Als je dit te veel werk vindt kan je ook een eitje gewoon hard koken.

Neem de eieren na het koken uit het kookwater en laat ze schrikken onder de koude kraan.

Door het schrikken wordt het kookproces onmiddellijk stopgezet en voorkom je een zwart

randje rond de eierdooier. De gele eidooier die gebruik je, het eiwit kan je zelf opeten. De

kleur van het eigeel wordt bepaald door wat de kippenboer als kippenvoer heeft gebruikt.

Verdeel de eidooier in kleine stukjes en laat het een aantal uren uitdrogen. De verharde

eidooier kan je dan ook met mate aan je vissen voeren. De rest van het eitje kan je een paar

dagen bewaren in de koelkast. Wanneer je de rest gaat geven moet je het eerst op

kamertemperatuur laten komen door het voortijdig uit de koelkast te houden. Vooral grotere

Cichliden vinden dit voer lekker. Eigeel wordt ook gebruikt om zeer jonge vissen van hun

eerste voedsel te voorzien. Jonge visjes, net uit het ei, hebben immers ook nog een eidooier

waar ze in hun eerste dagen van kunnen leven. Maar bedenk dat eigeel erg vet is en het water

kan vervuilen, dus niet te veel van geven. Sommige vissen vinden het helemaal niets, andere

smullen ervan. Het is een kwestie van uitproberen.

Bij eenzijdig voeren kan een vis zich zodanig aan het voer hechten dat die niets anders meer

wil eten. Om je vissen gezond te houden zul je moeten afwisselen met verschillende soorten

voeding. Er zijn zeer veel soorten voeding mogelijk voor je vissen, het is daarom gemakkelijk

om genoeg afwisseling aan te brengen in het menu. Dit is ook belangrijk om je

zoetwatervissen gezond te houden. Vaak worden vissen te veel gevoerd. Onze

aquariumvissen kunnen meerdere keren per dag gevoerd worden. Ze mogen niet meer hebben

dan ze binnen 5 minuten

opeten. Het is zelfs beter

een dag niet te voeren,

dan te vaak te voeren.

Wat de vissen niet op

eten blijft in het

aquarium, waar het kan

gaan rotten. Dat is slecht voor de watersamenstelling en kunnen de waterwaardes beïnvloeden.

Bij teveel voeren hebben ze meer ontlasting. De ontlasting en het achterblijvend voer zijn

ziekteverwekkers en bovendien veroorzaken ze giftige stoffen. Het beste is als ze een beetje

trek overhouden, ze blijven dan ook aantrekkelijk actief. Herbivoren vissen zijn gek op

groente. Blancheer (kort in heet/kokend water houden) eens wat spinazie, broccoli, doperwten

of waterkers. Snijdt de groente altijd even in, zodat de aquariumvissen er makkelijker bij

kunnen. In de meeste droogvoer zit ook groentes verwerkt. Weet je niet zeker of jouw vissen

ook groentes lusten, dan kan je het een keer proberen. Het kan voorkomen dat bij het geven

van een stukje groente ze eerst moet wennen aan het nieuwe voer.

Naam: Hyphessobrycon flammeus Nederlandse naam: Rode rio Herkomst: Brazillie Temperatuur: 22-28 Ph: 7 Moeilijkheidsgraad: Makkelijk Voeding: Alleseter

De Rode Rio kan ongeveer 4 cm lang worden. Het lichaam is grijsblauw, de zijden van zijn lichaam zijn geelglanzend, naar achter overlopend in rood. De buik van Rode Rio is witachtig en achter de kieuwdeksels zitten twee donkere verticaal staande schoudervlekken. Ze hebben een aquarium nodig met veel zwemruimte, een dichte randbeplanting en drijfplanten die voor schaduw zorgen. De drijfplanten dimmen het licht iets en zorgen ervoor dat de rode kleur mooier uit komt. Ze houden niet van een sterke stroming. Wisselende temperaturen zijn goed voor de Rode Rio. Deze scholenvis moet absoluut met meerdere soortgenoten worden gehouden. Als er te weinig soortgenoten zijn, is er een kans dat ze agressief worden. Bij voldoende soortgenoten is het een rustig vredelievend visje. Houdt Rode Rio daarom in een schooltje van minimaal 6 tot 8 exemplaren. De Hyphessobrycon flammeus kan uiteindelijk een leeftijd bereiken van 3-5 jaar.

Tempratuur: 20-26

Naam: Rasbora hengeli Nederlandse naam: Kleine kegelvlekrasbora Herkomst: Thailand Temperatuur: 22-25 Ph:

Naam: Hyphessobrycon pulchripinnis Nederlandse naam: Citroentetra Herkomst: Brazillie Temperatuur: 23-28 Ph:

Spoorgracht 30 1781 CD, Den Helder Telefoon: 0223-684878 www.blokkerdiervoeding.nl

Heeft alles voor uw huisdier

Garnalen zijn geweldig in een aquarium, niet alleen omdat ze verrassend mooi zijn, maar ook buitengewoon nuttig. Ze ruimen ongeveer alles op van algen tot voedselresten en doen dat ongeveer de hele dag door. Het meest actief zijn ze tegen de avond als er wat minder licht boven de bak brandt. Een absolute aanrader voor in het aquarium, als je maar voldoende

schuilmogelijkheden hebt zoals javamos en alleen met medebewoners die garnalen niet op het hoofdmenu hebben staan! We hebben er weer voldoende in de Visbeurs om eens te komen kijken! Naam: Atyopsis moluccensis Nederlandse naam: Moluksegarnaal , Mantisgarnaal Herkomst: Indonesie Temperatuur: 20-30 Ph: 6,2-7,5 Moeilijkheidsgraad: Enige kennis noodzakelijk

Naam: Caridina multidentata Nederlandse naam: Amanogarnaal , Japonica garnaal Maat: 2-3 Herkomst: Japan Temperatuur: 18-28 Ph: 6-8 Moeilijkheidsgraad: Enige kennis noodzakelijk Voeding: Algen

Garnalen

Tonina Fluviatillis Te gebruiken voor : Aquascaping Te gebruiken voor : Nano Gewenste lichthoeveelheid : Veel Blad kleur : Licht groen/geel Plek in het water : Centrum Groeisnelheid : Gemiddeld Oorsprong : Amerika, Zuid Temperatuur (°c) : 20-30

Justicia gendarussa Hoogte 20-30cm Lichtbehoefte Normaal Temperatuur 22-30C Ph 6-7,5

Herkomst: Zuid-Oost Azië Een harde plant die geschikt is samen met Cichliden te houden.

Hygrophila polysperma - Belgisch groen Gewenste lichthoeveelheid : Gemiddeld Blad kleur : Licht groen/geel Plek in het water : Achtergrond Groeisnelheid : Snel Gebruiksgemak : Gemakkelijk Oorsprong : India Temperatuur (°c) : 23-28 Hoogte (cm) : 15-50 Hele gemakkelijke, dankbare plant die het vaak het langste voldhoudt in een wat minder ontwikkeld aquarium. Het grappige is dat hij langzaam groeit bij weinig licht en sneller bij veel licht. Meestal is dat

andersom omdat de plant naar het licht groeit. Met voldoende CO2 blijft wel de kleur en de compactheid veel mooier Alternanthera cardinalis Gewenste lichthoeveelheid : Veel Blad kleur : Rood Plek in het water : Achtergrond Groeisnelheid : Gemiddeld Groeisnelheid : Snel

Oorsprong : Amerika, Zuid Temperatuur (°c) : 23-28 Hoogte (cm) : 25-50 "Een bijzondere achtergrondplant die door zijn diep rode kleur super contrasteert met de meeste andere planten. Van alle alternanthera soorten heeft de cardinalis het breedste blad. Bij 100% kunstlicht wordt hij vuurrood, terwijl hij bij 100% daglicht bijna groen wordt! Om de felrode kleur in het water te behouden moet je hem wel wat extra ijzer geven, dus bijv. een voedingskorrel in de grond drukken."

HET BIOLOGISCH EVENWICHT

Overgenomen uit het MRC maandblad.

In de wereld van de aquariumliefhebberij wordt het begrip "biologisch evenwicht" zeer vaak

gebruikt en tegelijk zeer zelden begrepen. Het is een magische formule die men over zijn bak

uitspreekt in het vertrouwen dat daardoor in het aquarium alles wel vanzelf goed zal gaan. Dat

lukt echter lang niet altijd. Vaak heeft men er geen flauwe notie van waarom het genoemde

biologische evenwicht in het aquarium niet tot stand kwam. Natuurlijk heerst er in elk

aquarium een natuurlijk evenwicht, maar dat is labiel en kan elk ogenblik worden verstoord,

tenzij de aquariumliefhebber de zaak in de hand weet te houden. Het lijkt ons juist om in

grove trekken eens na te gaan wat er zoal in een aquarium gebeurt.

Organismen

Een aquarium is een kunstmatig milieu, waarin door de mens en door een onvermijdelijke

gang van zaken, een aantal milieufactoren bijeengebracht zijn en waarin, naar wij hopen, onze

vissen en planten een lang leven beschoren zijn. Dit leven betekent op zich al dat zich binnen

de vier glazen wanden een groot aantal processen afspelen, die van grote invloed zijn op de

gang van zaken. Vooral de processen die voor ons onzichtbaar blijven (waarvan we thans de

oorzaken niet kunnen waarnemen) willen wel eens uit de hand lopen en grote schade

veroorzaken. In het aquarium kennen we drie groepen organismen die ook in de vrije natuur

voorkomen.

Planten: Dit zijn de enige organismen die in staat zijn uit dode materie levende organen op te

bouwen. Met andere woorden: alle planten zijn in staat om, onder invloed van licht, uit

anorganische stoffen, zoals voedingszouten, koolzuur en water, stoffen te fabriceren als

eiwitten, suikers, vetten, vitaminen e.d. die nodig zijn voor de opbouw van planten en dieren.

Dieren: Voor deze groep bestaan geen levensmogelijkheden zonder planten. Zij eten de

planten direct (planteneters) of indirect (roofdieren). Dieren zijn slechts in staat de door

planten gevormde organische stoffen in het lichaam op te nemen, gedeeltelijk af te breken en

om te zetten in eiwitten en andere stoffen die voor de soort kenmerkend zijn.

Bacteriën en schimmels: Deze groep draagt er zorg voor dat alle door afsterven en

spijsvertering vrijkomende stoffen weer worden omgezet in anorganische stoffen, zoals

koolstof, stikstof, zwavel, fosfor en andere. Met deze laatste groep is de kringloop in de

natuur en het aquarium gesloten, want de stoffen die bacteriën en schimmels produceren, zijn

weer geschikt om voor planten als grondstoffen te dienen. Toch is er een wezenlijk verschil

tussen de natuur en het aquarium. In de natuur lopen de zaken meestal wel goed af, zo lang de

mens maar niet ingrijpt. In het aquarium spelen zich echter dezelfde processen af in een

uiterst beperkte ruimte, waardoor een verstoring van het evenwicht veel sneller optreedt. Elk

levend wezen (plant en dier) is opgebouwd uit cellen, voor het merendeel levende cellen.

Deze zijn gevuld met een stof genaamd cytoplasma, dat voor het grootste gedeelte bestaat uit

eiwit. Eiwitten komen in grote verscheidenheid voor. Dieren en planten hebben hun eigen

specifieke eiwitten die in het lichaam zelf worden gevormd, waarbij dikwijls andere eiwitten

als grondstof worden gebruikt (bijvoorbeeld een dier dat van planten leeft). Hoe verschillend

deze eiwitten ook mogen zijn, twee atomen komen altijd in elk eiwitmolecuul voor, namelijk

een koofstof- en een stikstofatoom. De kringloop die plaatsvindt via planten, dieren en

bacteriën, noemt men daarom ook wel de stikstofkringloop. De stikstofkringloop, zoals deze

zich in de natuur afspeelt, is een ingewikkeld chemisch proces, waarvan we de finesses graag

aan de geleerden overlaten. Willen we echter het aquarium op een verstandige manier in stand

houden dan dienen we er toch wat meer van te weten.

Bacteriën

In het water van het aquarium komen afvalstoffen terecht, zoals ontlasting van de vissen,

afgestorven plantendelen, zelfs dode vis, om van dode watervlooien en resten droogvoer maar

niet te spreken. Dit zijn afvalstoffen die voor een groot deel uit eiwitten bestaan. Nu komen

de in het aquarium aanwezige bacteriën in actie om deze ingewikkelde chemische stoffen tot

eenvoudige verbindingen te herleiden. Als eerste stap maken bepaalde bacteriën van alle

eiwitten weer aminozuren. Deze bacteriën hebben daarbij zuurstof nodig, die zij aan het

omringend water onttrekken. Deze aminozuren worden door andere bacteriën verder

afgebroken tot organische ammoniakverbindingen (aminen), weer met verbruik van zuurstof.

Zo gaat dit proces verder tot via vetzuren, ammonium en nitriet, nitraten worden gevormd die

weer door de planten kunnen worden opgenomen. Wat al deze bacteriën gemeen hebben, is

dat zij voor het vervullen van hun functie zuurstof nodig hebben uit de omgeving, dus uit het

water. Zij kunnen hun werk alleen doen in een zuurstofrijke omgeving. Men noemt deze

groep bacteriën hierom aerobe bacteriën. Bevat het water in het aquarium nu niet genoeg

zuurstof, dan kan het proces niet tot het einde worden afgewerkt en blijft het dus ergens

steken. Het vervelende daarvan is, dat er tussen de gevormde stoffen een aantal gifstoffen zijn,

waarvan ammoniak de bekendste is. En kan echter nog veel meer gebeuren. Er zijn namelijk

ook bacteriën die een zuurstofarm milieu eisen. Deze groep noemen we anaerobe bacteriën en

die zijn evenzeer in het aquarium aanwezig. Indien nu het normale afbraakproces niet verder

kan door gebrek aan zuurstof, dan blijven niet alleen de giftige "tussenstoffen" in het water,

maar is de mogelijkheid ook aanwezig dat anaerobe bacteriën de zaak gaan omkeren. D.w.z.

aan de af te breken stoffen zuurstof gaan onttrekken in plaats van toevoegen (reduceren i.p.v.

oxideren). En als dat gaat gebeuren, is de duivel los in het aquarium. Bepaalde aminen,

waaraan zuurstof wordt onttrokken kunnen worden omgezet in o.a. zwavelwaterstof, een gas

dat ruikt naar rotte eieren en enkele andere vergiften die stinken als een kelder waarin een

paar mud aardappelen liggen te rotten. Onnodig te vermelden dat dit geen milieu is waarin

onze vissen lang leven. Bij de verzorging van het aquarium moeten we dus ook de neus

gebruiken. Het kan ook gebeuren dat er al nitraat is gevormd (dus plantenvoeding) en dat dit

gereduceerd wordt tot ammonium. Dit gaat niet in één stap maar via verschillende

tussenstappen, waarvan bijv. hydroxylamine een levensgevaarlijk gif is. Daarnaast kunnen we

nog een paar minder prettige dingen beleven, zoals de vorming van het giftige zwavelijzer in

het geval dat zwavelwaterstof gevormd wordt in een omgeving waar ijzer voorkomt zoals in

het oude hoeklijstaquaria op de bodem). Dit is meestal de reden dat het zand zwart wordt en

de bak bij het leeghalen smerig stinkt.

Maatregelen

Genoeg nu over vergiften. Nu we weten wat er allemaal kan gebeuren, kunnen we onze

maatregelen nemen. We verzorgen niet alleen onze planten en vissen, maar evengoed onze

bacteriën. Uit het voorgaande blijkt dat het belangrijkste voor een aquarium een goede

zuurstofvoorziening is. Bovendien is het belangrijk het aanbod van organisch materiaal zoveel

mogelijk te beperken, wat we kunnen bereiken door de volgende punten goed in acht te

nemen.

1. Houdt het vissenbestand binnen de peren. Overbevolking leidt tot een sterke verhoging van

afvalstoffen in de vorm van mest en urine. Niet alleen door de ademhaling van plant en dier

wordt de zuurstof-situatie kritiek, ook door de afbraakprocessen. Bij overbevolking speelt dit

veel sterker dan in een matig bezet aquarium.

2. Voer uw vissen goed, maar niet overdreven. Vooral in het jaargetijde dat vijvers en sloten

rood zien van de watervlooien is de verleiding groot om maar eens flink te voeren. Niet alleen

zijn watervlooien grote zuurstof consumenten (ademhaling), erger wordt het als ze doodgaan

en niet worden opgegeten. Door het rottingsproces wordt massaal zuurstof aan het water

onttrokken en koolzuurgas afgegeven.

3. Zorg voor een goede beplanting in de bak. Niet alleen staat het leuk maar planten hebben

een onmisbare functie in de keten. Houdt de drijfplanten echter binnen de perken, want zij

onderscheppen het licht voor de planten onder de waterspiegel waardoor deze hun werk

minder goed kunnen doen. 4. Verlicht gedurende twaalf uur zodanig dat alle planten kunnen

assimileren. Zonder licht kan geen plant groeien en wordt er dus geen koolzuurgas

opgenomen en zuurstof afgegeven.

5. Betracht een redelijke zindelijkheid in het aquarium. Hevel regelmatig de bodem af en

vervang het water dat daarbij verloren gaat door vers water dat op temperatuur is gebracht.

Het soort water is daarbij meestal niet zo belangrijk, in de meeste gevallen voldoet

leidingwater prima. U moet bedenken dat zogenaamd "oud water" door afvalstoffen

verontreinigd water is. Die afvalstoffen hoeven we overigens helemaal niet te zien. Is de

zuurgraad van het leidingwater pH 7 of meer, dan is het aan te raden dit terug te brengen tot

6,8. De in de handel aangeboden aquariumstofzuigers, waarbij het zichtbare vuil wordt

overgeheveld in een zak en het (onzichtbaar) vervuilde water weer terugloopt in het aquarium,

zijn ondingen.

6. Verwijder alles wat afsterft direct. Een dode vis is voor het aquarium een grote hoeveelheid

afvalmateriaal. Het vissenlijkje in de grond drukken als "plantmest" is klinkklare nonsens,

want we hebben gezien dat die dode vis hoogstens tot plantenmest verwerkt kan worden. Dit

doet echter een veel te grote aanslag op de zuurstofhuishouding. Bovendien wordt de vis in de

bodem gedrukt, dus hoogstwaarschijnlijk in een zuurstofloos milieu gebracht, waar anaerobe

bacteriën hun gang kunnen gaan. Bij een redelijk biologisch evenwicht in een aquarium zijn

er "goede" afbraakbacteriën aanwezig in een hoeveelheid die overeenkomt met de dagelijkse

afvalaanwas. Een plotselinge afvaltoename wordt dus niet zomaar verwerkt.

7. Vermijd om dezelfde reden het gebruik van een "voedingsbodem" voor de planten waarin

veel organisch afvalmateriaal, zoals bladaarde of mest is verwerkt. Een onderlaag met slechts

eenmaal gewassen scherp zand vermengd met wat turfmolm voldoet in de meeste gevallen

uitstekend. Heeft een bepaalde plant wat extra wortelvoeding nodig, dan kunt u dit heel

makkelijk en zuinig plaatselijk aanbrengen. Dit kan in de vorm van gedroogde kleiballetjes

(plaatselijk fijnmaken en verdelen) of een enkel kunstmesttabletje. Potjes waarin

aquariumplanten worden verkocht zijn ook goed bruikbaar om plaatselijk in de grond te

drukken met turf en klei voor speciale planten

8. Zorg voor een goede waterbeweging. Zowel luchtuitstromer als filteruitstromer zo

construeren dat het bodemvuil niet omhoog dwarrelt. Het water moet van de onderste laag

omhoog worden gebracht, terwijl alleen aan het oppervlak een horizontale stroming is. Het

meeste koolzuur ontwikkelt zich namelijk op de bodem en kan slechts aan de oppervlakte

ontwijken. Zuurstof treedt eveneens aan de oppervlakte in het water. Vuil wat op de planten

blijft liggen, hindert bij de ademhaling (huidmondjes) en lichtopname, terwijl het een

voedingsbodem vormt voor algengroei.

9. Filters waarin een gedegen biologische afbraak plaatsvindt, kunnen een belangrijke

bijdrage leveren aan de waterzuivering. Langdurig mechanisch filteren is onmogelijk. Voor

korte perioden kan met incidenteel mechanisch filteren, zoals het filteren over actieve kool

om zekere stoffen te binden of met een diatomeënfilter om zweefalgen e.d. te verwijderen.

10. Als het aquarium goed functioneert, laat het dan zoveel mogelijk met rust. Voortdurend

veranderen en verplanten werkt verstorend op de bevolking en beplanting. Een regelmatige

kleine onderhoudsbeurt is meer dan genoeg om een aquarium in stand te houden. Oplettende

lezers zullen nu weten dat er geen evenwicht is in een aquarium waarin onvoldoende

plantengroei is. Dit gemis zal steeds moeten worden goedgemaakt door het gedeeltelijk

verversen van water. Heeft men echter een voorbeeldige plantengroei, dan kan het koolzuur

snel

opraken. Vooral bij een lage visbezetting doseert men in een dergelijk geval koolzuurgas met

een diffusor, dan leiden de planten nooit koolzuurgebrek en geven daardoor zoveel zuurstof af,

dat aerobe bacteriën nooit een gebrek hieraan zullen hebben. Koolzuurgasbemesting is bij een

rijke plantengroei dus indirect zuurstofbemesting voor uw afvalverwerking.

AMMANIA VERMEERDEREN

Auteur: P.H. Reynders Overgenomen uit het blad van “Zilver Tetra” Hilversum

Als voorkeur heb ik stekken zonder wortels die dan op een schrale bodem (zand) onder water

worden gezet. De wortels die dan gevormd worden zullen substantie in de bodem zoeken en

daar hun weg vinden naar de meest voedzame plaatsen. Bovendien is het belangrijk dat de

wortels onder water worden gevormd. Reeds bestaande wortels, gevormd op planten van

emerse cultuur zullen zich moeilijker aanpassen en rotten heel vaak weg. Het verkrijgen van

zaden is vrij eenvoudig. Je gaat als volgt te werk. Enkele stekken van de Ammania worden op

moerascultuur gezet met een voedzame bodem van bijvoorbeeld zand en potaarde en een

klein laagje water. Een plasticbak, afgedekt met een

dekruit, is reeds voldoende. Op de vensterbank of op het

balkon (zomer) kunnen we dan zien hoe de plant zich

boven water, met de voeten in het water ontwikkelt en gaat

bloeien. Kleine lila rode bloemen met een felgeel hartje

staan in kransen op de internodiën en bloeien slechts een

dag. Nadat de bloemen zijn bestoven (fruitvliegjes doen

het goed voor de bestuiving) ontwikkelen zich de kleine

vruchtjes (doorsnee 3 mm.) die bij rijpheid een

donkerpaarse kleur vertonen om ten slotte bruin te worden. Willen we de uiterst kleine

zaadjes verzamelen dan is het in dit stadium opletten geblazen, want bij het openspringen van

de vruchtdoosjes vliegen de zaadjes eruit. Haal ze er dus op tijd van af, doe ze in een doosje

en laat ze drogen, het zaad valt zo in het doosje. Vermeng dan gezeefde potgrond met zand en

strooi de zaadjes hierop, houd ze goed vochtig. Afgedekt met een dekruit, komen de zaadjes

na ongeveer 6 weken uit. Als de groene planten groot

genoeg zijn kan men ze overzetten. De groene plantjes

zullen hun rode kleur, bij een goede verlichting vlug

terug hebben.

Het bestuur heet de onderstaande leden en donateurs van harte welkom in de vereniging. Wij wensen jullie heel veel plezier met de hobby. Iedere zaterdag en woensdagavond is er veel kennis en kunde ‘in huis’ om al je vragen te beantwoorden, staat de visbeurs weer vol met interessante aanbiedingen en is de koffie nog steeds gratis! Nieuwe leden / donateurs: L. v/d Bent H. Verheij J. Poorte

Nieuw ingeschreven leden / donateurs

We hebben weer groots ingekocht voor Vivarium, maar zoals jullie voorgaande jaren gemerkt hebben betekent dit ook dat na Vivarium de Visbeurs weer rijk gevuld is!!

Dus na 3 november is een bezoek aan onze Visbeurs weer zeer de moeite waard!

Tom Looijestein

Visbeursnieuws van Tom

lage prijzen en prima kwaliteit in

de Visbeurs