2.000.000 banden in voorraad

Dagelijkse levering in héél Nederland binnen 24u

+32 3 544 48 27

WWW.DELDO.COM

ADVERTENTIE

ADVERTENTIE

C o m p l e t e r e m a r k e t i n g !

T +31 (0)88 540 3895www.autoveiling-fleetselect.nl

FleetSelect biedt meer dan autoveilingen alleen. Ook opslag, reconditioning,inspectie, rapportage en taxatie behoren tot ons dienstenpakket. Kortom, FleetSelect Online Autoveilingen biedt complete remarketing! Wél zo efficiënt voor u.

NUMMER 5 • 10 mei 2013 • 25e jaargang • verschijnt 12 x per jaar • www.autokompas.nl

Net als in voorgaande jaren werden erin 2012 minder apk’s uitgevoerd daneen jaar eerder. In totaal daalde detotale hoeveelheid apk’s met 3,5%naar iets meer dan 6,3 miljoen keu-ringen. Als we kijken naar hetbestand Bovay-bedrijven, dan scorende fastfitters het best: zij hebbeninmiddels een marktaandeel van 43%(2012: 42%). Het marktaandeel van deuniverselen bleef gelijk (29%), dat vande dealers daalde (van 29 naar 27%),en dan is er nog een marktaandeelvan 1% voor andersoortige Bovag-bedrijven die ook apk’s mogen uit-voeren.

Dat de totale apk-markt in 2012 zoukrimpen, was te verwachten, aange-zien er in de tweede helft van 2008 enin 2009 veel minder auto’s verkochtwerden dan in de jaren daarvoor. Dediesels uit deze bouwjaren zoudenimmers in 2012 gekeurd moeten wor-den, de benzinevarianten dit jaar. Overigens is in de afgelopen jaren hetaantal diesels in verhouding welgestegen, en dat is gunstig gezien hetstrakkere regime van 3-1-1 tegenover4-2-1-1 voor benzineauto’s. Dan is hetwel zaak dat de auto’s niet het landverlaten, en dat is geen zekerheid: deexport neemt al enkele jaren fors toe.

VechtmarktDe apk-markt is al jaren een vecht-

3,5 procent minder apk’s in 2012 • Dealers de klos

Dealers en fitterssteeds meer

elkaars concurrenten opgebied van apk

Fitters veroveren apkBART KUIJPERS • Van allesoorten auto bedrijven zienalleen de fitters groei in hetaantal aantal uitgevoerdeapk´s. Een belangrijke slag,nu autobezitters sowiesobezuinigen op onderhoud ende apk een van de weinige contact momenten is.

Lees verder op pagina 13

29%

43%

27%

1%bij andersoortige Bovag-bedrijven

Jan Vroegop ziet het licht!

Volg een AST’er in de praktijkZie pagina 18

Tips voor meeromzet uit apkExtra controles behoeden de klantvoor pech of dure reparaties, enleveren het garagebedrijf additio-nele omzet op.Zie pagina 9

Hetzelfde doel, maar langs andere wegenFrans Snijders (65) van ABS All BrakeSystems vond in zijn zoon Martijn(37) een uitstekende werknemer eneen waardig opvolger.Zie pagina 6 en 7

Een forse investeringin moeilijke tijden

Tweeduizend erkenninghouders heb-ben nog altijd geen remmentestbankvoor het uitvoeren van de apk. Watbezielt deze achterblijvers?Zie pagina 11

Gunstige cijfers voor hybride Jetta

Hybride systeem, gekoppeld aan start-stop en dsg, levert nieuwe Jetta eenbrandstofbesparing op van 30 pro-cent.Zie pagina 19

Niets gemist?Het belangrijkste nieuws van Autokompas.nl

EVENEMENT • Om de belang-stelling voor het rijden in een autouit de jaren 80 en 90 te vergrotenonder zakelijke rijders, houdenyoungtimerbedrijven PS50Youngtimer Lease en Auto Timonop eerste pinksterdag een aantalproefrijdsessies tijdens youngti-merevenement Forever Young ophet DRU Industriepark in Ulft.Sjef van Hijfte van PS50: “Veelondernemers zijn zich niet bewust van de zakelijke voordelen van het youngtimer rij-den, en dan met name de vriendelijke bijtelling over de dagwaarde. Concreet betekentdit dat je voor de maandlasten van een Citroën C1 ook een BMW 5 Serie kunt rijden.Die boodschap kan nog meer en beter verkondigd worden.”

GROSSIER • Grossier Cartal-Rijsbergen koopt grossiersbedrijfA-Parts uit Mijdrecht. Dat beves-tigt Martin Bédorf, directeur vanCartal-Rijsbergen, aan Autokom-pas. A-Parts blijft onder dezelfdenaam en met hetzelfde aantalmedewerkers opereren. ZowelA-Parts als Cartal-Rijsbergenbehoren tot Vrooam, het gros-siersnetwerk dat Van Heck alshofleverancier heeft en Vakga-rage als garageformule voert.

GARAGEFORMULE • Autobedrijf Hylkema in Drachten en Autobedrijf Van derPouw Kraan in Soest hebben zich aangesloten bij occasionformule Cars&Joy. Hiermeeheeft Cars&Joy nu elf vestigingen verspreid over het land. Cars&Joy is blij met denieuwe vestigingen in Drachten en Soest. “Dit zijn de tiende en elfde Cars&Joy ves-tigingen in Nederland en daarmee werken we hard aan onze landelijke dekking”, aldusDick de Goey (Retail Network Development Manager).

ONDERDELEN • De Zweedsedistributeur van Amerikaanse auto-onderdelen KW Parts (Klintberg &Way) heeft een distributieovereen-komst gesloten voor de originelevervangingsdelen van Chrysler,Jeep en Dodge in Europa. KWParts wordt hiermee de officiëleimporteur en distributeur van onder-delen voor de Amerikaanse merkenvan de Chrysler/Fiat groep dieonder de merknaam Mopar wordenverkocht.

VEILIGHEID • Bestelauto’s die ook dienst kunnen doen als personenauto’s, pres-teren matig op het gebied van veiligheid. Dat meldt botsproefinstantie EuroNCAPnaar aanleiding van een test met de nieuwe Mercedes-Benz Citan. Volgens de instan-tie laat Mercedes een kans liggen om zich te onderscheiden op het gebied van vei-ligheid. De besteller scoort gelijk aan de Peugeot Expert en Dacia Lodgy, die beidevorig jaar werden getest. Alleen de Ford Transit Custom onderscheidt zich in posi-tieve zin, met vijf sterren.

ONDERHOUD • Athlon Car Lease opende op 3 mei in Apeldoorn een nieuw Service Centre. Het is de zevende onderhoudslocatie van de leasemaatschappij. Voorhet Service Centre is Athlon een samenwerking aangegaan met Wensink. Die gaat de

activiteit bij zijn Ford-dealerschap voeren. De locatie krijgt naastde Ford-uitstraling deAthlon Service Centre-huisstijl. Athlon heeft met Bee-len Beheer Groep Ser-vice Centra in Rotter-dam, Lisserbroek enAlmere. Met Driessen iser een locatie in Eind-hoven geopend enBochane heeft ServiceCentra in Utrecht enArnhem.

POLITIEK • Het terugdraaien van kilometertellers in auto’s is per 1 januari 2014strafbaar. De Tweede Kamer stemde unaniem voor een wetsvoorstel om dit mogelijkte maken.Nu is het nog zo dat alleen het onder valse voorwendselen verkopen van een auto metteruggedraaide teller strafbaar is. In het wetsvoorstel is ook geregeld dat bij veel meermomenten de kilometerstand van een voertuig verplicht moet worden ingevoerd in detellerstandendatabase. Zo moeten autobedrijven vanaf volgend jaar niet alleen bij deAPK, maar ook bij elke transactie boven de 150 euro de kilometerstand invoeren. Ver-der is het bestand met kilometerstanden als onderdeel van het verbod overgedragenaan de RDW.

ONDERDELEN • Profile Tyrecenter heeft een aparte webshop voor de verkoopvan verlagingssets aan zijn website toegevoegd. Het assortiment bestaat uit de Pro-Kit en Sportline veren van Eibach.Consumenten kunnen in de webshop zoeken op basis van automerk, model en motorinhoud. De aanschaf gebeurt online, maar de veren kunnen alleen bij een Profile-vestiging worden afgehaald en gemonteerd.

2 Nieuws

Het was al een tijdje rumoerig rondSator, de grootste leverancier van auto-onderdelen en schadedelen in Neder-land. De nieuwe ceo Martijn van derEijk verliet het bedrijf halsoverkop, devoormalig ceo Adriaan Roggeveennam ad interim zijn plaats in. Er werdeen coalitie gesmeed met het EngelseUnipart, waarmee de inkoopcombina-tie AP United werd opgezet; maar deonderdelen van Unipart, die als B-merk op de Nederlandse markt moes-ten worden gezet, werden al snel ver-vangen door die van Quinton Hazell,als gevolg van de overname van delicentie van QH voor de Benelux. Het lijkt een storm voor een rustigeperiode, want nu het bedrijf doordurfinvesteerder H2 is verkocht aan

Sator wordt AmerikaansLUBERTO VAN BUITEN • Het kan nu al de overname van hetjaar worden genoemd op de aftersalesmarkt: de overnamevan onderdelenleverancier Sator door het Amerikaanse LKQ.Wat betekent deze overname voor de Nederlandse markt envoor Sator zelf?

automotiveleverancier LKQ, verwachthet bedrijf weer in rustiger vaarwaterte komen. Zo zal Sator niet overstap-pen naar de Europese inkoopcombi-natie ATR, waar ook Euro Car Parts(ECP) lid van is – een Engelse onder-neming die ook in handen is van LKQ.Ook het distributiemodel van ECP zalniet worden gekopieerd, zegt Rogge-veen. “Het zou heel onverstandig zijnonze eigen klanten op te kopen. Onsmodel is wezenlijk anders. In Enge-land is ECP veruit de grootste, daar-naast heb je nog Unipart. Voor de restis de markt volledig gefragmenteerd.In Engeland aan grossiers leveren isdus geen optie.”Voor de Nederlandse klanten – degrossiers en garages – verandert er

niets, zegt Roggeveen. “Behalve dat wenu onderdeel zijn van een gezondeautomotive-onderneming. Zo’n partijdenkt ook strategisch met je mee endat heeft voordelen. Maar operatio-neel blijven we werken zoals wededen”, aldus Roggeveen.

GigantVoor Sator zelf betekent de overnamedat het waarschijnlijk onderdeelwordt van een Europese onderdelen-gigant: de overname van het Schie-damse bedrijf is de eerste stap op wegnaar meerdere overnames op hetEuropese vasteland. Roggeveen gaathierbij ook een rol spelen. “Voor mijnrol als ceo zoek ik volgend jaar zelfnaar een opvolger. Dan zal ik nog welbetrokken blijven bij LKQ Europe,want vanaf 1 mei ben ik ook lid van deraad van bestuur van LKQ Europe. Enhet bedrijf is duidelijk op zoek naarexpansie in Europa, en daar zal ik danactief een rol in blijven vervullen.”

BELASTING • Vanaf 1 januari 2014geldt een vrijstelling voor motorrij-tuigenbelasting (mrb) voor allemotorrijtuigen van 40 jaar en ouder.Deze regeling geldt voor lpg- endieselklassiekers; voor benzi-neauto’s, motorfietsen entrucks geldt een over-gangsregeling: als zeop 1 januari 2014ouder zijn dan 26,geldt tot hun veertig-ste levensjaar eenkwarttarief met eenmaximum van 120euro. Hierbij geldtwel dat ze gedurendede wintermaanden(december tot en metfebruari) geen gebruikmogen maken van deopenbare weg. Dat schrijftstaatssecretaris Frans Weekers in eenbrief aan de Tweede Kamer. Het over-gangsregime loopt af in 2028.

In het belastingplan stond dat demrb-vrijstelling volledig zou komente vervallen. Dit zou de staatskas

ruim 150miljoen euro opleve-

ren. Deze regeling leidde tot veront-waardigde reacties uit de auto-branche en van klassiekerverenigin-

gen. Na moeizame gesprekken zijn departijen nu tot een alternatieve rege-ling gekomen. “Dit alternatief beoogtde liefhebber te ontzien, terwijl het

de huidige vrijgestelde veelrijder(dat zijn bijna altijd diesel- en

LPG-rijders) gerichter raakt”, zoschrijft Weekers aan de

Tweede Kamer.“Hoewel onder deovergangsrege-ling een kwartta-rief mrb moetworden betaald,blijven de gevol-gen voor de zwaar-dere auto’s, ook bij-

voorbeeld bussen envrachtauto’s, beperkt door het

maximum van 120 euro per jaar. Voormotoren komt het kwarttarief neerop circa 30 euro per jaar.” Uitgangs-punt bij de overgangsregeling is dathet dagelijks gebruik van oldtimerszoveel mogelijk wordt voorkomen.

behouden blijft. Nog dit voorjaarbeslist het Europees Parlement overde Euro-apk. Zie ook pagina 13.

Leve de apk-lobby

Er komt een Europees keuringsre-gime, dat is zeker. De vraag is alleenhoe hij wordt ingevuld. De EuropeseCommissie wil de invulling aan delidstaten zelf overlaten en heeft eenvoorstel hierover ingediend bij hetEuropees Parlement, dat uiteindelijkbeslist. Branchepartijen uit de diverselidstaten lobbyen nu bij het EP omhun standpunten kenbaar te maken.Zo willen de Duitse keuringsinstan-ties graag dat Europa het Duitse sys-teem aanhoudt: hierbij zijn keuringen reparatie van afmeldpunten strikt

gescheiden. Nederlandse vertegen-woordigers willen natuurlijk hetNederlandse systeem behouden,waarbij zowel keuring als reparatie inde autowerkplaats gebeurt. Diverseonderzoeken naar de staat van voer-tuigen bewijzen het gelijk van dit sys-teem. De eenheid die er in Nederlandis op dit vlak, is er in Duitsland niet:de Duitse branchevereniging voorautobedrijven, ZDK, ziet het Neder-landse system wel zitten. De Bovagziet de kans dan ook het grootste dathet Nederlandse systeem gewoon

UIT DE HOEK

Pakt ‘Europa’ nou wel of niet de periodieke keuringen af vande Nederlandse garagisten? Dat is de hamvraag van delobby die nu gaande is in Brussel.

Grootste onderdelenleverancier van Nederland verkocht

Vrijstelling oldtimers aangescherpt

Hij moet in de winter binnen staan.

Sator-holdingTot de Sator-holding behoren ondermeer onderdelendistributeurs VanHeck & Co, Heck Interpieces, QuintonHazell Nederland, Nipparts en Havam,gereedschappenleverancier HarremsTools, schadedelenleverancier Hart-sant. Sator was eigendom van durfka-pitalist H2, dat de aandelen voor 205miljoen euro overdeed aan LKQ.

LKQLKQ Corporation is aanbieder vanautomotive parts, gerecyclede engerenoveerde delen voor schade -herstel in de Verenigde Staten enCanada en is via Sator en Euro CarParts ook actief in Europa. Het bedrijfheeft een jaaromzet van 4,5 miljardeuro en heeft het voornemen om dekomende tijd nog meer overnames tedoen in Europa.

Roggeveen: voor onze klanten verandert erniets.

Foto

Pau

l Voo

rham

Bij AutoTrack.nl hebben we een aantal producten ontwikkeld om de continuïteit van uw bedrijf te waarborgen. Inruilvoorstel, MarketAnalyser

en autobedrijf.tevreden.nl zijn stuk voor stuk unieke producten die u meer grip op de zaak geven. En daarmee op uw toekomst.

Met AutoTrack.nl krijgt u meer grip op de toekomst.

Nieuws 3

Rond deze tijd wordt door het Europees Parlement besloten over de Europese apk.In het voorafgaande traject heeft de Europese Commissie een voorstel ingedienden hebben de overheden uit de Europese lidstaten hun zegje daarover kunnendoen. Inmiddels liggen de deels aangepaste voorstellen ook in het Europese par-lement. De lobbyisten zijn echter nog niet klaar met hun werk. Er zijn partijendie het liefste zien dat we naar een keuringssysteem gaan zoals in Duitsland, meteen strikte scheiding tussen keuringsinstantie en werkplaats. Maar er gaan ookstemmen op om te kiezen voor het Nederlandse systeem, waarbij de keuringonder toezicht van de overheid plaatsvindt door een keurmeester in de garage-werkplaats. Ook in de media ontstond afgelopen week consternatie: buigt hetEuropees Parlement voor het Duitse systeem, of wordt het ons systeem, of mag hetbeide?De conceptrichtlijn biedt ruimte voor beide systemen. Natuurlijk wordt er nugelobbyd, maar dat is in de tientallen jaren dat ik rondloop in dit circuit nietanders geweest. Ik maak me daarover niet al te druk. Nederland heeft met hettoezichtsysteem van de RDW een kwalitatief uitstekend systeem dat door anderenslecht valt lek te prikken. Het is bovendien efficiënt en buitengewoon klant-vriendelijk. Mede omdat meerdere EU landen de keuringen hebben gedelegeerdaan de autobranche moeten we er niet van uit gaan dat ons systeem zomaarvan tafel zal worden geveegd. Dit neemt niet weg dat we er alles aan moeten doen om de criticasters uit anderelidstaten voor eens en altijd de mond te snoeren. Dat kan door de onafhankelijkepositie van onze apk-keurmeesters nog wat beter te waarborgen en iedere vormvan belangenverstrengeling weg te nemen. Een keurmeester voert wanneer hijkeurt een overheidstaak uit. Dat impliceert dat een werkgever op een apk-keur-meester geen invloed kan en mag uitoefenen, niet ten aanzien van de benodigdetijd voor een keuring, laat staan omtrent het resultaat van een keuring. Het zougoed zijn indien we hierover iets gaan vast-leggen in arbeidsovereenkomsten.Denk in dit kader aan de beschermde sta-tus zoals we die kennen bij vertegenwoordi-gers in een ondernemingsraad. Ik kan mel-den dat ook over dit aspect wordt gesprokenals onderdeel van het apk-kwaliteitsprojectdat het afgelopen jaar is gestart en waar-over in het blad apk-keurmeester, ook in delaatste editie, is geschreven.

Boudewijn Hamel, voorzitter SO-APK

Met ruim 190.000 bezoekers en 1.300standhouders over 20.000 vierkantemeter verdeeld was de jubileumuit-gave van Techno Classica er één vansuperlatieven. Volgens organisatorenSIHA moesten dit jaar ruim 120inschrijvers voor standruimteworden afgewezen. Rond dertigprocent van de standhouderskwam uit Nederland. “Als revi-sie- of restauratiebedrijf moet jeer eigenlijk voor zorgen dat jevoor fabriekscollecties mag res-taureren, en ik ken diverseNederlandse bedrijven die datdoen”, vertelt Fred Vuik vanequipmentleverancier Intern,inmiddels een vaste waarde opde beurs met onder andere ver-plaatsbare vierkoloms hefbrug-gen die het aantal stelplaatsenin een garage of schuur kunnenverdubbelen. “Waarom eenautofabrikant juist voor eenNederlands bedrijf zou kiezen?Ik heb daar wel een theorieover. We zitten ingeklemd tus-sen de Engelse en Duitse cul-tuur. Engelsen kunnen nietwerken. Als je hen vraagt eenairco in een bestaande auto inte bouwen dan gaan ze in eengroepje om de auto heen staanen vragen ze aan elkaar: hoe zoujij dat doen? Duitsers kunnenwel werken. Ze maken iets precieszoals je aangeeft dat het moet, wat opeen werktekening staat wordt nooit imFrage gesteld. Nederlanders werken endenken mee. We spreken onze talen

en zijn ook niet bang ons mondje teroeren als iets niet deugt.”Ton Roks, hoofdredacteur van deNederlandse uitgave van het oor-spronkelijk Britse klassiekerblad

Octane, voorziet ook in eigen land eentoename in vraag naar hoogwaardigspecialisme binnen de klassieker-branche. “Een groot deel van het klas-siekerbestand – vooral auto’s uit de

jaren zestig en zeventig – komt lang-zaam op een punt dat een totale res-tauratie op zijn plaats zou zijn, maarte veel geld kost. Een flink aantaldreigt dan ook verloren te gaan –maar dat betekent ook dat de overge-bleven exemplaren in waarde stijgenen dus wel in aanmerking komen voormeer ingrijpende herstelwerkzaam-heden.”Volgens Roks liggen er nog voldoendekansen voor klassiekerbedrijven. “Als

ik een bedrijf in klassiekershad, dan zou ik me speciali-seren; bijvoorbeeld in Ameri-kaanse sedans uit de jarenzestig zoals de Ford Falcon enGalaxie of de Dodge Dart,auto’s die nog lang niet destatus (met de bijbehorendeprijzen - red) hebben bereiktvan Mustangs en Camaro’suit hetzelfde tijdperk, maarwel een homologatie voorhistorische toerwagenraceshebben. Of ik zou me gaanrichten op sportieve Japansemodellen van eind jaren zes-tig, begin jaren zeventig,zoals de Datsun 160 SSS. Datzijn heel erg leuke auto’s diegoed kunnen concurrerenmet de compacte Europesesportsedans uit die periode.Er zijn er niet erg veel vangemaakt en er zijn er bijnageen die indertijd hun wegnaar de Nederlandse marktvonden. Maar bijvoorbeeld inPortugal vind je ze nog weltegen redelijke prijzen. Datzijn auto’s waarmee je je als

specialist kunt onderscheiden en dietot nu toe behoorlijk zijn onderge-waardeerd op de markt waarvan jekunt uitgaan dat dit niet heel langmeer zo blijft.”

ADVERTENTIE

Borg de onafhankelijkheid

Klassiekermarkt biedt nog voldoende kansen

ERIC VAN SPELDE • Terwijl in Nederland de discussie overhet afschaffen van de motorrijtuigenbelasting voor klassie-kers oplaaide, lieten de Nederlandse klassiekerspecialistenop de 25e editie van de Techno Classica in Essen zien inter-nationaal een prominente rol te spelen.

Voer voor specialisten

Er waren veel Nederlandse bedrijven op de Techno Classica.

ALTIJD VERTROUWD DICHTBIJ

Uw belangbepaalt onze

koers

STICHTING VAKGARAGE | MELKRIJDER 15 | 3861 SG NIJKERK | T (033) 245 01 33 | WWW.VAKGARAGE.NL

Het enige écht onafhankelijke concept Er zijn veel garageconcepten in Nederland. Toch is er maar één echt onafhankelijk.Vakgarage! Vakgarage is geen eigendom van een onderdelenmerk of importeurs-organisatie. Het concept is eigendom van de aangesloten ondernemers. Daarom staan bij Vakgarage altijd de belangen van de aangesloten ondernemers centraal en die gaan veel verder dan alleen onderdelen.

Waarom kozen al ruim 200 garagebedrijven er voor om zich bij Vakgarage aan te sluiten?Meer omzet en winst realiseren en samenwerken met ruim 200 collega’s? En toch baas in eigen bedrijf blijven? Dan is Vakgarage een logische keuze. Dankzij de effectieve marketing en communicatie, gezamenlijke inkoop tegen scherpe tarieven en doordachte producten en diensten levert Vakgarage u grote voordelen op. Niet voor niets is Vakgarage de snelst groeiende formule van dit moment. Sluit u aan en deel mee in het succes.

Vakgarage wordenWij willen graag het succes van Vakgarage delen met meer collega ondernemers. Heeft u interesse, neem dan vrijblijvend contact met ons op of neem een kijkje op www.vakgarageworden.nl.

Als beste uit het BOVAG-onderzoek! In het periodieke Formule-onderzoek van Bovag is Vakgarage als beste garageconceptbeoordeeld! Met een hoog cijfer (7,9) bereikte Vakgarage de eerste plaats.

Het enige écht onafhankelijke concept in Nederland.

De belangen van de ondernemers staan centraal.

Ondernemers blijven ondernemers, baas in eigen bedrijf.

Het concept die het meest aan marketing en communicatie doet.

Het concept die het meest innovatief is.

Een breed scala aan voortreffelijke inkoopvoordelen.

Vakgarage ontzorgt, zodat u kunt ondernemen.

Redenen om Vakgarage te worden

Mens en markt 5

PERSONALIA • Jeroen Bosma isdoor Automarkt Nederland aange-steld als manager Automarkt Bemid-delingsbureau, een nieuw initiatiefvan het exportevenement van Auto-motive Trade Support (ATS).Bosma was medio vorig jaar een vande oprichters van Belangenvereni-ging Internationale Automobielhan-del Nederland (Bian). Hij heeft zijnvoorzittersfunctie bij de verenigingneergelegd om zich op zijn nieuwefunctie te kunnen richten.

Als manager Automarkt Bemidde-lingsbureau is Bosma verantwoordelijkvoor deze nieuwe activiteit die deelne-mers (standplaatshouders) van deAutomarkt moet ondersteunen bij huninkoopproces. “Je hoort steeds vakerdat handelaren moeite hebben dejuiste auto’s te vinden. Wij willen eenplatform bieden dat het inkoopprocesvereenvoudigt”, zegt Thijno Kramer,brandmanager Automarkt Nederland.

OVERNAME • Auto Techniek Luttenberg (ATL) heeft de BoschCar Service-vestigingen in Raalte en Heino overgenomen vanBMW-dealer Dusseldorp. Beide bedrijven gingen eind okto-ber vorig jaar failliet. Afgelopen week opende ATL de deurenweer. Op de directie na is al het voormalige personeel weeraan het werk op zijn oude stek.

WEDSTRIJD • Autospuiter NielsRikken (25) van Adco Autoschadeher-stelbedrijf en Glasservice in Groes-beek heeft de nationale finale van deR-M Best Painter Contest gewonnen.Dit betekent dat Rikken naar de inter-nationale finale gaat van deze wed-strijd voor de beste autospuiter onderde 31 jaar. Deze vindt op 8 oktober

plaats in het hoofdkwartier van R-Min het Franse Clermont L’oise.

FinaleTijdens de landelijke finale in het R-MCompetence center in Maarssen liethij de andere drie finalisten, DannyThomassen, Melissa Liet en SaschaLangkamp achter zich.

Niels Rikken is sinds twee en een halfjaar allround medewerker bij Adco enliet vooraf weten mee te doen van-wege de uitdaging. “Je kunt er altijdwat van leren. Ik vind het mooi omme te kunnen meten met collega’s. Ikben van alle markten thuis en wewerken met het merendeel van desystemen van R-M.”

DEAL • Lascare is sinds 1 april exclu-sief verkooppartner en servicepartnervan Migatronic in ons land. Het gaathierbij om lasapparatuur voor deautoschadeherstelbranche. Migatro-nic had de verkoop jarenlang in eigenbeheer met een distributienetwerk,

maar heeft er onlangs voor gekozendit over te dragen aan landelijke part-ners. “We zijn erg trots dat Migatro-nic ervoor heeft gekozen van ons spe-cialisme gebruik te maken”, zegtLascare-directeur Philip van Houwe-lingen.

PERSONALIA • Goodyear-Dunlopheeft een nieuwe directeur voor zijnBenelux-afdeling. Mark Thys. Thysvolgt Paul Joosten op als general

manager Goodyear Dunlop Tires Bene-lux. Joosten wordt vice-president Wes-tern-Europe bij het bedrijf. Thys werktal sinds 1999 bij de bandenproducent.

Bosma manager Automarkt Bemiddelingsbureau

Luttenberg koopttwee autobedrijven

Van der Tang wint Geerlig Riemerprijs

Lascare officieel verkooppartnerMigatronic lasapparatuur

PERSONALIA • Eurorepar Neder-land heeft Martijn van Straalen op 1mei aangesteld als accountmanager.Hij volgt Remco Schoenmaker op. VanStraalen werkte voorheen onder meer

als salesmanager bij Citroën Neder-land en als vestigingsmanager Peu-geot bij Nefkens. Remco Schoenma-ker wordt zonemanager aftersales bijPeugeot Nederland.

Eurorepar krijgt nieuweaccountmanager

Hij gaat een platform bieden.

Rikken (midden): ik ben van alle markten thuis.

Hij is nu area manager.

PERSONALIA • Bij Kavo Parts isPatrick Stormmesand gepromoveerdvan accountmanager Benelux totexport area manager. In zijn nieuwefunctie zal Stormmesand de contac-ten onderhouden met internationaleklanten binnen en buiten Europa.Daarnaast zal hij nieuwe klanten inhet buitenland gaan acquireren. Zijnhuidige werkzaamheden zullen voor-alsnog worden overgenomen door desalesmanger Benelux Stefan Opstal.Stormmesand werkt sinds februari2010 bij Kavo, waarvan de laatste tweeen een half jaar als account managerBenelux.

Stormmesand promoveert bij Kavo

Nieuwe directeur Goodyear Benelux

Thijsen sales -managerGlasuritPERSONALIA • Lakkenleveran-cier Glasurit heeft Willem Thijsenbenoemd tot salesmanager. Hijvolgt in deze functie Jan van Kleefop, die is benoemd tot key accountmanager.Thijsen was hiervoor werkzaamvoor Relius Nederland, eerst alssales- & marketingmanager enlater als managing director.

Rikken beste autopsuiter van Nederland

Hij volgt Van Kleef op, die key accountmanager wordt.

Met de komst van Raalte en Heino teltAuto Techniek Luttenberg nu drie ves-tigingen. Directeur/eigenaar HenriKleine Toereers zegt te hebben beslo-ten tot de overname omdat hij hetrustiger aan wil gaan doen. “Ik bennu 61,5 jaar en ga volgende week offi-cieel met prepensioen. Omdat mijnzoons Guus en Rutger het bedrijfovernemen en we Dusseldorp goedkennen, besloten we de bedrijvenover te nemen. Daarnaast hebben wehet ontzettend druk hier in Lutten-berg, zowel met de verkoop vanauto’s als in de werkplaats. We heb-ben hier klanten uit het hele land.”

VerledenVerder speelde volgens Kleine Toe-reers mee dat hij een verleden heeftbij BMW en zijn bedrijf gespeciali-seerd is in het Beierse merk. “Ik heb25 jaar bij een grote BMW-dealergewerkt als aftersalesmanager enbesloot 10 jaar geleden voor mezelf te

beginnen. Voorlopig verwacht ik ach-ter de schermen nog wel even bezigte zijn. Mijn zoons gaan zich richtenop Heino en Raalte.”

Volgens Kleine Toereers rommeldehet al een tijdje bij de BCS-vestigingenvan Dusseldorp. “Een BMW-dealer-schap is toch heel wat anders van eenBosch Car Service-bedrijf. Dat valt las-tig te combineren.”

PRIJS • IVA-student Albert van derTang uit Lelystad heeft de Geerlig Rie-merprijs 2013 toegekend gekregen.Deze prijs werd in 1980 - bij het 50-jarig jubileum van de IVA - geïntrodu-ceerd als eerbetoon aan de oprichtervan het Instituut. Sindsdien wordt de

prijs jaarlijks toegekend aan een IVA-student die naar het oordeel van zijnof haar medestudenten èn docenten,beschikt over een opvallend goedecombinatie van intellectuele gaven ensociale vaardigheden.De belangrijkste reden om de prijs toete kennen aan Albert van der Tang isvolgens zijn medestudenten en docen-

ten zijn grote inzet voor zijn mede-IVA-studenten en voor IVA Driebergenzelf. “Als lid van het IVA-voorlich-tingsteam draagt hij zijn opleiding uitnaar anderen en vergroot daarmeehet netwerk van de IVA. Verder verste-vigt hij actief de banden van IVA Drie-

bergen Business School met hetbedrijfsleven. In zijn rol van ‘stageinspirator’ heeft hij een groot aantalmedestudenten op het spoor gezetvan een interessant afstudeerbedrijf”,aldus IVA in het beoordelingsrapport.Aan de prijs is een variabel geldbe-drag verbonden dat Albert mag beste-den aan opleiding of training.

Autotechniek Luttenberg heeft nu drie vestigingen in plaats van één.

Prijswinnaar Albert van der Tang kreeg de prijs uit handen van Diederik Nolten (voorzitterStichting IVA Jubileumfonds) en Herman Zondag (directeur AFAS Software).

6 The Story of... ABS All Brake Systems

Frans en Martijn Snijders:

‘We moeten nuanders gaan

denken’

TEKST EN FOTO’s: VIOLA ROBBEMONDT • Als remmen-, stuurdelen- en wiellager- specialist doet het in IJsselstein gevestigdeABS All Brake Systems zaken in nage-noeg alle landen van Europa. Vijfen-dertig jaar in de branche leerdeFrans Snijders dat klanten ontzorgenen dat ook wáármaken de sleutel tot succes is.In zijn zoon Martijn vond hij een uitstekendemedewerker én waardig opvolger: ‘We hebbenhetzelfde doel, maar bewandelen andere wegenom er te komen.’

maken van onze kennis en ervaring.”

Zag u vooral handel in de automotivebranche, of had u er ook echt iets mee?Frans: “Auto’s zijn mooi speelgoed. Enik noem ze ook graag ‘goed gereed-schap’, want om zaken te doen moetje als verkoper veel op pad. Dus ja, ikheb wel wat met wielen. Tweewielersook. Ik ben veertig jaar geleden zelfsop een Harley Davidson getrouwd.Daarnaast vind ik het leuk dat ik indeze branche zaken kan doen in hetbuitenland. Je leert andere culturenkennen, andere mensen. Dat maakthet werk extra leuk.”

In welk land doet u het liefst zaken? Frans: “In Italië, om de cultuur, dementaliteit en het eten. De auto-industrie was er groot. Ik kwam altijdop de beurs in Turijn, destijds degrootste, daar zaten veel toeleveran-ciers. Ik kan goed samenwerken metde Italianen. Het fundament isvriendschap, je bouwt echt een bandop. Ook met de familie. Ook in Duits-land heb ik nog steeds goede contac-ten. Daar gaat het natuurlijk heelanders, veel formeler, er heerst noghiërarchie. Wat ik er fijn aan vind, isdat de Duitsers duidelijk zijn. Je weetsnel waar je aan toe bent. Dat is in Ita-lië natuurlijk wat vager.” Martijn: “Ik ben hier in 2001 begon-nen en een van mijn eerste buiten-landse trips ging naar Italië. Ik hadeen hele waslijst gemaakt van dingendie ik in die week voor elkaar wildekrijgen. Daar moet je in Italië dusniet mee aankomen. Na drie dagenhad ik pas anderhalf puntje van mijnlijst aangekaart. Als je dan een beetjegaat pushen, wordt er gezegd: ‘Ach,dan blijf je toch een paar dagen langer?’ Dat was even wennen.”

Jij zat in de telefonie en werkte vierjaar bij Waeco Benelux. Waarom begon jein 2001 voor je vader?Martijn: “Mijn oom, moeder en tantewerkten niet meer in het bedrijf en

met de komst van het nieuwe pandwerd ook besloten om niet alleenvoor vervanging, maar ook voor ver-jonging te zorgen. Eigenlijk wilde ikeerst nog een andere branche vanbinnenuit bekijken en meer ervaringopdoen. Maar het bedrijf trok metoch.”

Hoe is dat gegaan? Frans: “Martijn gaf aan dat hij over-tuigd was dat hij iets voor ABS konbetekenen. Hij kwam heel spontaanmet een verhaal vanuit de ervaringdie hij zowel tijdens stages bij VanHeck en vier jaar werken bij Waecohad opgedaan. Ik rook ondernemers-bloed.” Martijn: “Ik wilde ook graag weer eennieuw project oppakken en voeldebetrokkenheid bij het familiebedrijf.Ik ben hier toen als projectmanagerbegonnen. Pakte allerlei dingen opdie net niet genoeg aandacht kregen.Daardoor leerde ik het bedrijf goedkennen.”

Bevalt de samenwerking met je vader?Martijn: “Zeker. Op het hoogsteniveau streven we hetzelfde doel na,alleen bewandelen we een andereweg om er te komen. Mijn vader isverkooptechnisch een kei en speeltdaar nog steeds een grote rol in. Ikben meer van het organisatorisch-strategische, en het plannen op lan-gere termijn. Dat vult elkaar goedaan.”

En Frans, u bent blij dat u opvolgingheeft, natuurlijk? Frans: “Zeker. Het is heel simpel, ikheb de nodige uren in dit bedrijf zit-ten en heb met ups en downs ietsheel stabiels opgebouwd. Om danzomaar de knop om te zetten, de boel

A K

A K

A K

A K

A K

A K

maar even te verkopen... nee, datgeeft geen voldoening. Er ligt eenmooi fundament en Martijn mag debouw nu vervolgen. Met pensioen gaik nog niet, al pak ik wel met eengerust hart hier en daar een extradagje vrij.”

Martijn, bij welke zaken roep jij dehulp van je vader in?

Martijn: “Als ik naar grotere bedrijvenga waar de directeuren van zijn gene-ratie zijn. In het buitenland, vooral inOost-Europa wordt een familiebedrijferg gewaardeerd. Er is veel respect,ook voor de jonge garde. In 2005 orga-niseerden we een exportevenementvoor onze relaties uit het Oostblok.Tijdens een bedrijfspresentatie kwamer een foto van mij en mijn pasgebo-ren zoon in beeld en iedereen begonspontaan te applaudisseren. En ik

kende niemand van die mensen! Hetis een heel andere insteek dan hier. InWest-Europa wordt de nieuwe gene-ratie kritisch bekeken, in Oost-Europaeerder als gewaardeerd opvolger.”

In hoeverre doe jij anders zaken dan jevader?Martijn: “Het gaat er nu zakelijkeraan toe. Vertrouwen is nog steedsbelangrijk, maar het onderhandelengebeurt op een directere manier. Deemotie en de gunfactor is er een

A K

A K

ook voor Duitse, Engelse en Italiaanseauto’s?’ Dat idee had ook een van dedirectieleden, Herr Detlev Seeligervan Bendix, en hij begon in 1978 voorzichzelf. In het begin werkten we methem samen, maar later dat jaar zijnwe zelfstandig geworden. In Nijkerk,in een omgebouwde kippenschuur.”

Wat waren de moeilijkheden destijds?Frans: “In 1979 was er allereerst deoliecrisis. Benzine op de bon, een tijdvan pas op de plaats maken. Een jaarlater kregen we brand. Moest ik tweeweken dicht. Gelukkig waren we goedverzekerd en georganiseerd. Ik konmeteen met mijn voorraadlijst op hetvliegtuig stappen naar mijn leveran-ciers. Voordat ik terug was, stondende eerste vrachtwagens hier al voor

de deur. De persoonlijke relatie woogin die tijd veel zwaarder dan nu, hoe-wel vertrouwen nog steeds heelbelangrijk is.”

Hoe gaan jullie te werk bij het samen-stellen van het assortiment? Frans: “Wij kijken naar wat er rond-rijdt en stellen op basis daarvan hetassortiment en de catalogi samen.Daarna zoeken we er de leveranciersbij en de grote aantallen verkopen wevoornamelijk in het buitenland. DeNederlandse markt profiteert als hetware mee. We zorgen dat we extreemgoed geïnformeerd zijn zodat onzepartners – zowel aan de in- als ver-koopkant – ook gebruik kunnen

A K

A K

In 1978 begon u ABS All Break Systemssamen met uw vrouw Trudy, zwager PeterLit en zijn vrouw Joke. Hoe kwamen jullietot dit plan?Frans: “Oorspronkelijk was ik verko-per in de kantoormachines. Peterwerkte bij de Nederlandse vestigingvan Bendix, de Franse remmenfabri-kant. In 1972 wilden ze er een verko-per bij en ik werd er aangenomen.Twee weken later ging ik mee naarhet hoofdkantoor in Parijs om mevoor te stellen. Omdat de Neder-landse vestiging nog in de groeifasezat, kreeg ik te horen dat ze me lieverin Frankrijk of Duitsland wilden sta-tioneren. Ik koos voor Duitsland enheb daar een jaar gewerkt. Hoewel demarkt in Duitsland heel anders is,heb ik er veel geleerd.”

Hoe bracht je het geleerde in Nederlandin de praktijk? Frans: “We waren meteen uniekomdat we een eigen, Nederlandsta-lige catalogus lieten maken. Omdatbeschikbaarheid van remdelen eenprobleem was, hebben we juist vandie beschikbaarheid serieus werkgemaakt. We begonnen met de ver-koop het complete assortiment ondereen eigen label en werkten meteengoed samen met een groot aantalfabrikanten en leveranciers. In hetbegin werden we nog als een stel pira-ten gezien, maar de argwaan wasgauw over toen men zag dat we onzespecialisme serieus namen. Want ookal rijden er in Nederland maar tweemodellen rond van een bepaald type,wij kunnen er de remdelen voor leve-ren. Plus technisch advies. Velen von-den dat een verademing en riepen:‘Waarom doen jullie datzelfde niet

A K

A K

beetje vanaf. Dat maakt werken weleen stuk transparanter. Je hebt niet temaken met gemiste orders omdat zejou persoonlijk niet aardig vinden.”

Jullie hebben een zeer trouwe crew. Watis jullie personeelsbeleid? Frans: “Als klanten eenmaal voor onskiezen, dan blijven ze. Dat is met per-soneel ook zo. Je moet je mensen

waarderen, motiveren en bij hetbedrijf betrekken. Als directie zittenwe niet in ivoren torentjes en klantenof leveranciers stellen we altijd vooraan de mensen met wie ze in hetmagazijn of op kantoor te maken krij-gen. Soms komen medewerkers spon-taan op zaterdagochtend terug omiets af te maken. Klanten waarderendat. Onze Tsjechische klanten kwa-men laatst bijvoorbeeld langs metkratten Tsjechisch bier voor de jon-gens, omdat ze de spullen altijd zonetjes voor ze verpakken.” Martijn: “We doen het met humor enzijn niet te formeel. Toen we dertigjaar bestonden, zijn we met z’n alleneen weekend naar Barcelonageweest.”Frans: “Zo leer je elkaar beter kennen.Dit jaar vieren we ons 100 Jaar Feest.Het bedrijf bestaat 35 jaar en ik ben65 geworden. Dat wordt weer leuk.”

Mensen laten hun auto in deze tijdminder goed onderhouden. Merken julliedat ook?Martijn: “We zien vooral dat hetonverstandig is. Steeds meer mensenkomen met pech onderweg te staan.Dan zijn die remmen gewoon kapot,in plaats van aan vervanging toe. Metversleten remmen doorrijden is nietalleen gevaarlijk, maar ook de delener omheen gaan stuk. Dan kost repa-ratie gewoon meer.”

Wat is momenteel jullie grootste zorg? Martijn: “Organisatorisch is er nu eenstramien, maar we moeten ook flexi-bel blijven. De balans tussen die tweeis wel eens lastig, zeker als je groeit.We zijn ooit met vier mensen begon-nen en zitten nu met zeventig man.Dat vergt een heel andere manier vandenken. Veel van onze concurrentenleveren op iedere straathoek en blij-ven maar prijsvechten. Wij willenjuist doorgroeien met onze bestaandeklanten. We willen zorgen dat zegoed geld aan ons kunnen verdie-nen.”Frans: “Eigenlijk hoop ik dat demarkt door de crisis nóg complexerwordt. Wij zijn daarop toegerust endan wordt het bewijs geleverd dat deechte specialisten overeind blijven.”

A K

A K

A K

Martijn: ‘Een familiebedrijf wordt in Oost-Europa extra gewaardeerd.’

Frans: ‘Ik merkte dat Martijn uit ondernemershout is gesneden.’

CV Frans SnijdersGeboortedatum: 6-3-1948Opleiding: Middelbare Handelsschool, Nima A en BGetrouwd: 40 jaar met TrudyKinderen: Martijn, Ilse en Isabelle. Ook Isabelle werkt bij ABS All Brake

Systems, als manager PR en CommunicatieKleinkinderen: Luca, Gwen, Philou, Liz en MaxHobby’s: FC Utrecht, lid van de Raad van Commissarissen. Motorrijden;

hij heeft een HD Roadking, een Screaming Eagle en de jublieumuitvoering Break Out CVO

CV Martijn SnijdersGeboortedatum: 5-07-1975Opleiding: HEAO, Commerciële EconomieRelatie: 17 jaar samenwonend met MoniqueKinderen: Luca (8), Gwen (6) en Philou (2)Hobby’s: Voetbal, golf en tennis

The Story of... ABS All Brake Systems 7

‘Wij kunnen voor elke auto remdelen leveren.’

Frans Snijders: nu Martijn in de zaak zit,neem ik gerust een dagje extra vrij.

AU TO -ACCESSOIRES

www.fietsdrager.nl

www.waeco.nl

AU TO -A IRCO

www.airconservice.nl

AU TOL AKKEN

www.rmpaint.net

AU TOLE ASING

www.mkblease.nl

AU TOMAT ISERING

www.ds.adpbenelux.com

AU TOM. TR ANSMISSIES

www.autrans.nl

BANDEN/WIELEN

www.vredestein.nl

DRUK WERK

www.busymark.nl

G AR AGE-CONCEP TEN

www.unigar.nl

G AR AGE-EQUIPMEN T

www.overlander.nl

www.nbtweb.nl

www.rijpmaequipment.nl

www.ten-automotive.com

www.arex.nl

www.rocartech.nl

www.novatech-aip.nl

www.autoequipment.nl

www.launchtech.nl

GEREEDSCHAP

www.berner.nl

www.snapon.com/nl

www.toolshop.nl

www.midlock.com

INS TALL AT IE

www.remago-devierhoek.nl

OCCASIONS

www.autoscout24.nl

ONDERDELEN-FABRIK AN TEN/IMPOR TEURS

www.masterbase.nl

www.bosal.nl

www.quintonhazell.nl

www.varta.nl

www.brezan.nl

www.absallbrakesystems.com

www.mrt.nl

www.free-parts.nl

www.vrooam.nl

www.tecdoc.nl

RE V IS IESPECIAL IS T

www.mrt.nl

SCHADEHERS TEL

www.asngroep.nl

www.focwa.nl

SMEERMIDDELEN/AU TO -ONDERHOUD

www.commaoil.com

www.eurotaxolyslager.nl

T UNING

www.autosportparts.nl

USA PAR T S

www.hagemancarparts.com

VER ZEKERINGEN

www.nowm.nl

VLOEREN

www.kunststofvloeren.nl

VOER T U IGVER ZORGING

www.sonax.nl

WASSYSTEMEN

www.christ-ag.com

www.washtec.nl

WEBDESIGN

www.cyberned.com

6 Webwijzer

www.carlean.nl

www.holtsauto.com

PERSONEEL

www.jobmotive.nl

www.holtsauto.com

www.d2.nl

Veel garagebedrijven vinden het ver-velend om via de apk aanvullendeomzet te realiseren. Het wekt immersde schijn dat consumenten een pootwordt uitgedraaid. Maar het vergro-ten van de omzet binnen het be-

staande apk-aanbod is nadrukkelijkniet hetzelfde als onnodige repara-ties verkopen. De beste manier ommeer geld uit de keuring te halen, isdoor klanten toegevoegde waarde tebieden. Mensen stellen groot onder-houd uit en kiezen vaker voor uitge-klede onderhoudsbeurten. Door hetuitvoeren van extra controles tijdensde apk is het mogelijk de klant te be-hoeden voor pech of dure reparatiesen tegelijkertijd de omzet te vergro-ten.

Helder communicerenDe apk-omzet optimaliseren kan opverschillende manieren. De combina-tie van apk met een onderhouds-beurt is de oudste en bekendste om-zetbrenger. Maar ook als de klantkiest voor een kale apk zonder beurtzijn er genoeg handvatten om geld teverdienen. Dat begint met een gron-dige keuring. Dit lijkt vanzelfspre-

kend, maar uit de top tien van apk 2-missers (zie kader ‘Missers’) blijkt datkeurmeesters soms advies- en afkeur-punten en dus potentiële inkomstenlaten liggen. Haastige spoed is zeldengoed, dus neem de tijd voor de keu-ring.

De volgende stap is investeren ingoede equipment. Door nauwkeuri-ger te meten en te controleren kun-nen mankementen aan het lichtkomen die anders onontdekt blijven

(zie kader ‘Tien aanvullende checks’).Een derde mogelijkheid om extra in-komsten uit de keuring te halen, isduidelijk communiceren met deklant. Hier is een goede chef werk-plaats goud waard: op basis van

goede argumenten zijn veel klantenbereid geld uit te geven aan duurdereonderdelen, of onderdelen die nognet binnen de apk-toleranties vallentoch te laten vervangen. Wees altijd open en eerlijk over de

noodzaak en meerkosten, bied alter-natieven en laat de keuze aan deklant. Op die manier laat je zien datje meedenkt en voorkom je dat men-sen het gevoel krijgen dat ze dure re-paraties opgedrongen krijgen.

De laatste stap valt buiten het directeaandachtsgebied van de apk maarheeft er wel raakvlakken mee. Zodrade auto in de werkplaats staat voorde keuring, kun je de dialoog aan-

BAS SNIJDER • De apk is voor steeds meer automobilisten de enige keer dat ze met hun autode werkplaats bezoeken. Zaak voor de ondernemer om de klant te wijzen op onderhoud datwellicht niet noodzakelijk is voor de apk – maar wel voor de conditie van de auto. Autokom-pas onderzocht welke aanvullende diensten het garagebedrijf kan leveren.

Dossier APK 9

Service levert geld opHoe haal je extra omzet uit je apk?

Alternatieve onderdelenWanneer onderdelen vervangen moeten worden voor de apk bieden autobedrijven steeds vaker verschillende alternatieven aan. Denk vanuit de klant (jong/oud, krap/ruimbudget, enzovoorts) en bied de keuze uit imitatie, OE/OES of premium onderdelen. Ook hier geldt dat goede argumenten helpen om duurdere onderdelen te verkopen alsdaar een duidelijke toegevoegde waarde tegenover staat. Rondom de apk valt bijvoorbeeld te denken aan de montage van lampen met extra lichtopbrengst, het vervangenvan conventionele ruitenwisserbladen door flatblade ruitenwisserbladen of het aanbieden van brandstofbesparende danwel sportievere banden. Naast onderstaande zakenzijn natuurlijk verschillende andere voorbeelden te bedenken.

apk-punt alternatief voor vervanging potent. extra omzet verkoopargument duurdere alternatiefdefect dimlicht standaard lamp/opgewaardeerde lampen 0-20 euro meer licht, beter zicht, meer comfort/veiligheidversleten banden budgetband/premium band 0-200 euro lager verbruik en/of betere wegligging, meer comfort/veiligheidversleten ruitenwissers budget/standaard/premium ruitenwissers 0-25 euro stiller, effectiever, beter zicht, meer comfort/veiligheidversleten schokdempers budget/standaard/opgewaardeerde schokdempers 0-400 euro meer comfort/veiligheid, extra rijplezier

Ze staan niet vaak meer in de werkplaats, maar er is nog genoeg aan te verdienen.

gaan met je klant en hem aanvul-lende diensten aanbieden, zoals hettesten van de accu, airco en schok-dempers (zie kader ‘Tien aanvullendechecks’). De benodigde tijd kan wor-den doorberekend in het apk-tarief.Het is ook mogelijk deze dienstengratis aan te bieden, want de extratijdsinvestering verdient zichzelfmeestal terug in de vorm van extrareparaties. Het is ook een goede ma-nier om lege werkplaatsuren te vul-len.

Omzet en klanttevredenheidOmdat klanten vaker besparen op on-derhoud is de apk een belangrijkeaanjager voor de aftersalesomzet. Af-hankelijk van de leeftijd van de autoligt de gemiddelde additioneleomzet per keuring tussen de 200 en300 euro. Veel bedrijven zijn bang om(preventieve) reparaties te verkopenuit angst dat klanten vertrekken. Datis nergens voor nodig. Meedenkenmet de klant, helder communicerenen alternatieven aanbieden zijn ma-nieren om de omzet én de klanttevre-denheid rondom de apk te vergroten,dan wel op peil te houden.

MissersBinnen de algemene periodieke keu-ring worden weleens zaken over hethoofd gezien. Dat heeft niet alleen ge-volgen voor de veiligheid, het betekentook dat poten tiële omzet blijft liggen.De top tien van apk 2-missers over2012 ziet er als volgt uit:

Tien grootste missers1. Vergeten adviespunt*2. Veer gebroken of ondeugdelijk3. Stofhoes stuurinrichting

beschadigd4. Remslang licht beschadigd/

wapeningsmateriaal zichtbaar5. Verplichte reminrichting werkt

niet goed6. Verschil in remwerking te groot7. Band licht beschadigd8. Stofhoes fuseekogel beschadigd9. Kilometerstand wijkt meer dan

500 km af10. Inrichting aanpassing dimlicht -

afstelling werkt niet goed

Vijf meest vergeten adviespunten(1) Een band met een profieldiepte

van 1,6 t/m 2,5 mm (2) Stuur-/fuseekogel met speling

kleiner dan 1,0 mm (3) Slijtage aan mechanisch deel

remsysteem (4) Roestschade van 1,5 t/m 2E of

meer dan 15% dikteafname(5) Een lekkende schokdemper

10 aanvullende checksDe investeringen in werkplaatsequipment staan momenteel op een laag pitje. Dat is jammer, want goede apparatuur kan zichzelf snel terugverdienen. Een nauwkeurige diagnose betekent immers meer potentiële reparaties. Investeren in test- en serviceapparatuur betekent bovendien dat je extra diensten kan aanbieden die ook weer extraomzet kunnen genereren. Een paar voorbeelden.

dienst benodigde tijd mogelijke mankementen potent. extra omzet verkoopargumentenaccucheck 5 minuten defecte accu/defect laadsysteem 50-400 euro voorkomt startproblemen en pech aircocheck 10-15 minuten bijvulllen/lekkage/versleten aircopomp 100-700 euro meer comfort, voorkomt aircoschade koelvloeistofcontrole 5 minuten laag vloeistofpeil/veoruderde vloeistof 10-75 euro levensduur koelsysteem/vorstbeschermingmotoroliecontrole 1 minuut laag oliepeil/verouderde olie 10-150 euro levensduur motorfoutcodes uitlezen 5-15 minuten* storingen/defecte sensoren/diversen varieert voorkomt storingen en pechremmencheck 5-10 minuten* remkrachtverschillen/diversen 50-400 euro optimale remwerking, veiligheidremvloeistofcontrole 5 minuten onvoldoende/oude remvloeistof 15-50 euro veiligheid, voorkomt roest in remleidingenschokdempertest 10-15 minuten versleten schokdempers 150-1000 euro vergroot comfort en veiligheidsoftware-update 10-20 minuten n.v.t./of onderdeel terugroepactie 0-120 euro extra functies, elektronica weer actueeltrans./diff.oliecontrole 5-10 minuten laag oliepeil/lekkage/verouderde olie 10-200 euro levensduur transmissie/differentieeluitlijncontrole 10-15 minuten verkeerde wielstanden/bandslijtage 60-400 euro levensduur banden, comfort/veiligheid * of onderdeel van de apk

Minder apk’sVolgens het RDC zijn vorig jaar 6,29miljoen apk’s uitgevoerd. Dat is eendaling van 3,7% ten opzichte van2011. Merkdealers en merkonafhan-kelijke BOVAG-bedrijven verlorenmarktaandeel terwijl het apk-aandeelsvan niet-BOVAG-bedrijven en fitter-ketens toeneemt. Verklaringen voor dedaling zijn de slooppremie, de langerekeuringsfrequentie voor benzine-auto’s, de afnemende groei van hetwagenpark en de toenemende export.Door deze marktontwikkelingen ziensteeds meer autobedrijven de apk-omzet teruglopen. Samen met de lan-gere onderhoudsintervallen en consu-menten die op onderhoudbeknibbelen, komt de verkoop vanuren en onderdelen verder onder drukte staan.

Hoeveel marketingbudget besteed jij aan advertenties? En hoeveel aantoonbare reacties leveren die op? Roep een halt toe aan onnodige verspilling. En neem naast Google Analytics, de telefonische reacties mee. Want het gros van de mensen pakt nog altijd de telefoon als ze een vraag over je product hebben. Gebruik de unieke telefoonnummers van PHONE Analytics®. Dan weet je precies op welke advertentie de meeste telefoontjes binnenkomen. De makkelijkste manier om je budget slimmer in te zetten.

WaaromPHONE Analytics®

Slimmer adverteren,voordeliger converteren

TariefPHONE Analytics®

Marketingbudget besparen?Dat kan door effectiever en slimmer te adverteren!

073 - 750 00 94

Deze maand is Automotive gestart met het Restwaardejournaal, een nieuwe video-rubriek waarin in vier afleveringen de belangrijkste ontwikkelingen op de occasionmarkt worden belicht. In de eerste uitzending de volgende onderwerpen: - Hoe is de restwaarde van de Opel Adam; - Consumenten willen massaal van zuinige kleine diesel af; - Dealers kopen steeds oudere occasions in. Bekijk de aflevering via de QR code.

Het restwaardejournaal wordt mogelijk gemaakt door

Nieuw op Automotive-online.nl:

Het ligt niet voor de hand dat er nogautobedrijven in Nederland zijn dieniet weten dat een remmentestbankvanaf 1 mei 2014 verplicht is voor hetuitvoeren van de apk. Sinds de ver-scherpte eisen in 2009 bekend werdengemaakt, zijn de apk-erkenninghou-ders schriftelijk en bij elke schouwingop de hoogte gesteld en gehouden vande ontwikkelingen. Toch zijn er vol-gens de meest recente RDW-cijfersmedio maart nog 2.205 erkenning-houders die geen remmentestbankhebben. En dit aantal neemt maarniet af, ondanks de grote inspannin-gen die niet alleen de RDW, maar ookRAI Vereniging, Bovag en de equip-mentleveranciers al maandenlang le-veren om de bedrijven te informerenen te waarschuwen.Er zijn bedrijven die verwachten dathet zo’n vaart niet zal lopen met diedeadline – terwijl de RDW van meet afaan duidelijk heeft gemaakt dat er ab-soluut niet getornd wordt aan de in-gangsdatum van de regeling. Terecht, zegt Cock van der Linden, di-recteur van equipmentleverancier

Maha. “Ik heb nog niet eerder meege-maakt dat de RDW zo stellig was overde introductie van nieuwe regelge-ving. Wie nu nog denkt: ze kunnenhet niet maken om geen uitstel te ver-lenen, heeft slecht opgelet.” Na een dipje medio vorig jaar ziet Vander Linden nu wel een opleving in hetaantal bestellingen. “In de afgelopenmaanden verkochten we er ruim tweekeer zoveel als in dezelfde periodevorig jaar. Maar het gaat nog niet snelgenoeg. De levering is niet zo’n pro-bleem: wanneer ik er honderd bestelin Duitsland heb ik ze acht wekenlater in huis. Het knelpunt is de in-stallatie. Als het moet plaatsen we er

twintig tot dertig in week, maar wedoseren het liever, want we hebbenook nog andere klanten die we vandienst willen zijn. Bij een rollentest-bank ben je daarnaast afhankelijk vande capaciteit van het bedrijf dat devloer uitzaagt.” Theo van Leeuwen, directeur Autec-VLT schat in dat van de tweeduizendapk-erkenninghouders die nog geenremmentestbank hebben er duizendzijn die er ook geen gaan aanschaffen.“Garagebedrijven die één of tweeapk’s per week doen, zijn niet bereidom te investeren in een testbank, hetduurt veel te lang voordat ze die in-vestering terugverdienen. Dan gaanze voortaan naar de buren voor eenapk-keuring. Bij de trucks zag je datdestijds ook. Voor de komst van denieuwe eisen in 2003 waren er 900 er-kenninghouders. Daar waren er in2007 nog 750 van over.”

LaconiekVolgens de RDW-publicatie APK Keur-meester moeten er tot mei 2014 ge-middeld 8 remmenbanken per dag

geplaatst worden, willen alle erken-ninghouders aan de eisen voldoen.Een forse opgave, maar de branchereageert volgens manager apk-Proces-ondersteuning Henk Bussink nog al-tijd laconiek. Zijn advies: “Neem alleraad en waarschuwingen ter harte enzorg er op tijd voor dat die gecertifi-ceerde remmentestbank aanwezigis.” Maar zo makkelijk zal dat nietgaan, denkt Cock van der Linden:“Geef twintig argumenten voor, ennog blijven de meeste ondernemerstwijfelen. Geef ze één argumenttegen, en ze zijn tegen.” Er wordt nu eenmaal een forse inves-tering gevraagd, in moeilijke tijden.

Een remmentestbank kost tussen de2.500 en 5.000 euro voor een twee-plaats platenbank en 6.000 tot 13.000euro voor een rollenremtestbank.Van Leeuwen adviseert garagehou-ders niet tot het laatste moment tewachten. “Er zijn er die verwachtendat de prijzen naar het einde toe nogwel zullen dalen, of dat de RDW meteen overgangsregeling komt, daarzou ik in dit geval niet op rekenen.Vanaf 1 januari heb je als erkenning-houder niet zo veel meer te kiezen. Jebent afhankelijk van de leverancierdie ze heeft en je zult dan de prijsmoeten betalen die hij er voor vraagt.Op dit moment hebben we voldoendetestbanken op voorraad, maar ik ga erniet extra op inkopen. Je weet immersnooit waar een ander mee gaat stun-ten.”

Wakker schuddenBij Bovag weten ze ook niet precieswaarom zo veel bedrijven nog steedsgeen remmentestbank hebben aange-schaft. Volgens woordvoerder Paul deWaal is er alles aan gedaan om deleden te informeren. “Wij hebben alleinformatiekanalen ingezet: ons le-denportaal, mailings, media, buiten-dienst, enzovoort. Niet alleen wij, ookandere partijen zijn bezorgd en wezijn nog steeds druk doende om ie-dereen wakker te schudden. We doendat zo veelvuldig en breed dat het alsgaragehouder onmogelijk is om nietvan het onderwerp op de hoogte tezijn.” De Waal vermoedt dan ook dat hetmerendeel van de bedrijven die nogeen testbank moeten aanschaffen,geen Bovag-lid is. En waarom die nietkiezen voor actie, is voor de Bovagniet te zeggen. “Sommigen zien mis-schien de urgentie niet in, en eengroot deel zal er bewust voor kiezenom geen testbank aan te schaffenomdat het de investering niet waardis.” Dat impliceert dat dergelijke bedrij-ven er willens en wetens voor kiezendat zij hun apk-erkenning kwijtrakenen hun apk-klanten via collega-bedrij-ven bedienen.Een belronde langs vijftien garagebe-drijven van diverse pluimage (ketens,merkdealers en universelen) leverde

ons slechts één ondernemer op diegeen remmenbank in huis heeft. Datis niet omdat Herman van Koesveld,directeur van Autoservice2000 in Er-melo, niet van plan is om er één aante schaffen. “Ik heb dit jaar al eennieuwe brug moeten kopen voor5.000 euro, dus ik wacht gewoon nogeven met de aanschaf van een rem-menbank tot eind dit jaar. Het geldmoet wel eerst verdiend worden.” Van Koesveld heeft al gekozen: hetwordt een tweeplaats remmenbank.Hij is niet bang voor de door de RDW

DIEDERIK PLUG • Een langdurige bewustwordingscampagneten spijt, hebben nog altijd te veel apk-bedrijven geen goed-gekeurde remmentestbank in huis. De deadline nadert snel.Wat bezielt de achterblijvers?

gevreesde leveringsproblemen. “Mijnleverancier ADMT in Putten bezweertme dat ik me nergens zorgen omhoef te maken. Volgens hem zijn ergeen leveringsproblemen en gaan dieer ook niet komen. Ik snap ook nietzo goed waarom de RDW er zo’ndrukte over maakt.” Maar als de gevreesde en voorspeldeleveringsproblemen bij equipmentle-veranciers alsnog de kop opsteken?Van Koesveld: “Ik zorg er gewoon voordat dat me niet gebeurt.”

Veel bedrijven lijken er bewust voor tekiezen hun erkenning op te geven.

Rollen of platen? Rollentestbanken zijn nauwkeuriger dan platentestbanken. In de basis bieden zemeer mogelijkheden om te worden ingezet als diagnosegereedschap en zo meeromzet te generen, doordat geconstateerde gebreken meerwerk op kunnen leveren.Daarnaast kun je met een rollenbank sneller een meting uitvoeren dan met een pla-tenbank. Gemiddeld neemt een betrouwbare remmentest met een platenbank driekeer zo veel tijd in beslag. Eén keer testen is niet genoeg en elke remtest levert eenander resultaat op. Dat is ook de reden dat je met een platenbank de meting vooreen apk-keuring officieel twee keer moet uitvoeren. Een platenbank volstaat voor wie simpelweg tegen de laagst mogelijke kosten wilvoldoen aan zijn apk-verplichtingen. Maar is dat niet op het randje, wanneer je dekwaliteit van de apk wilt verbeteren? Nee, vindt Cock van der Linden van Maha:“Platentestbanken zijn iets minder nauwkeurig, maar voor de apk is het vooral belangrijk of het voertuig recht remt. En daarvoor is een platentestbank net zo goedgeschikt.”Maha, dat zowel rollen- als platentestbanken levert, ziet dat bij haar klanten de platentestbank favoriet is. “Dat is voornamelijk een geldkwestie”, zegt Van der Linden. “Iedereen weet inmiddels wel dat een rollenbank beter is, maar een platen-bank is nu eenmaal aanzienlijk betaalbaarder en je voldoet er ook mee aan de eisen.Er zijn ook bedrijven die kiezen voor een vierplaats platentestbank, maar dan kun jenaar mijn mening net zo goed kiezen voor een rollenbank omdat de investering ver-gelijkbaar is.” Ook Autec-VLT levert zowel platen- als rollenremtestbanken. Van Leeuwen verwachtdat uiteindelijk 85 procent van de garagehouders zal kiezen voor een platenbankvanwege het prijsverschil. De voorkeur van Van Leeuwen zelf gaat naar de rollen-remtestbank. “De meting is nauwkeuriger, dus zullen mankementen aan het voertuigeerder aan het licht komen. Je kunt er dus werk uit halen. Van een platenbank wordtje als garage niet veel wijzer, omdat het al snel goed is.”Verder is het de vraag hoe lang een platenbank zal blijven voldoen aan de apk-eisen.Zo werken keurstations in de meeste EU-lidstaten waar een remmentestbank is voor-geschreven met rollenbanken. De kans bestaat dus dat de Euro-apk straks een rol-lenremtestbank voorschrijft en er opnieuw een investering van de garagehouder metapk-erkenning gevraagd wordt.

Dossier APK 11

Achterblijvers blijven achterNog geen run op remmentestbanken

Uw nieuws zelf publiceren op de belangrijkste autovaksites?Ga naar www.autobranchesignalen.nl

Vanaf vandaag bepaalt u zelf of uw bedrijfs- of productnieuws wordt getoond op de belangrijkste websites in de Nederlandse autobranche.Plaats uw persbericht in drie eenvoudige stappen op dé nieuwe branchesite van Nederland: Autobranchesignalen.nl. Daarmee verschijnt uw nieuws automatisch ook op de toonaangevende websites Automotive-online.nl, Autokompas.nl en Bo-vagkrant.nl. En u kunt uw nieuws ook laten doorplaatsen in de gedrukte versie van het vakblad Automotive.

Ga naar www.autobranchesignalen.nl, meld u gratis aan en ontdek hoe eenvoudig u zelf uw nieuws kunt verspreiden, midden in uw doelgroep. U betaalt slechts € 45 per geplaatst bericht. Plaatst u een periode niets, dan betaalt u ook niets.

Heeft u vragen? Mail of bel ons via info@autobranchesignalen.nl of 020-5800 975. We helpen u dan graag verder.

1 keer plaatsen, 5 keer publiceren.

AUTOBRANCHEsignalen.nl

1 keer plaatsen, 5 keer publiceren.

Uw branchesignaal in Automotive? Mail naarinfo@autobranchesignalen.nlvoor de mogelijkheden.

De nieuwe Ravaglioli Total Drive1780 WS uitlijnmachine werkt metbluetooth in plaats van kabels, meldtleverancier Overlander. En dan heb-ben we het over de com municatie tus-sen de meetkoppen en het computer-kabinet. Logisch.

Wiltec introduceert een com -pacte hogedruk Graco lak-spuitinstallatie: de Mini Mer-kur. De lakspuitinstallatie isverkrijgbaar op een statief engeschikt voor het verspuitenvan alle oplosmiddelhouden-de- of watergedragen lakken.

Technovara heeft eengereedschappentas op demarkt gebracht met plaatsvoor een laptop. En daar isbehoefte aan, meent Techno-vara: steeds vaker wordt bijhet uitvoeren van test- enonderhoudswerkzaamhedeneen notebook geraadpleegd.

BRANCHENIEUWS 31Automotive

Dura Vermeer gaat klimaatneutraalrijden via het ecoprogramma vanBK-Gas. Van elke getankte liter lpg

wordt door BK-Gas de CO2-uitsootgecompenseerd met een bijdrageaan de Climate Neutral Group.

Opel levert 1.501 auto’s aan Avis. Opel-dealerAutocentrum van Vliet in Woerden verzorgt delogistieke operatie. Avis heeft van bijna alleOpel-modellen minimaal een exemplaar besteld,van Agila tot en met Vivaro Combi.

Logicx heeft zeventien MAN bedrijfswagens in gebruikgenomen: veertien van het type TGL 12.220 en de overi-ge van het type TGM. Bijzonder is dat de slaapcabinesvan deze trucks bij MAN in het Duitse Wittlich zijnomgebouwd tot een zitcabine met een veilige zitplaatsvoor 3-4 personen.

Leermeesters van het VOC (Vakopleiding Carrosserie)bezochten het Metalak trainingscentrum in Tiel om in depraktijk de voordelen van de nieuwe generatie basislakvan Spies Hecker, Permahyd Hi-TEC 480, te ervaren. Metde lak kan in één arbeidsgang anderhalve laagdikte aan-gebracht worden. Goed voor de snelheid in het procesen materiaalconsumptie.

Bandenbedrijf en –inzamelaar Siba vierthaar 50 jarig jubileum. Het bedrijf is op 22maart 1961 opgericht door Simon Bakker enheeft inmiddels 70 medewerkers en eenbedrijfsoppervlak van 32.000 m2. Siba isaangesloten is bij Profile Tyrecenter.

Würth Nederland presenteert denieuwe Multi Flateblades-ruiten-wissers. Deze zijn voorzien vanvier adapters (per wisser), zodateen garage kan volstaan met eenbeperkte voorraad.

Automotive6_p30-31:PAG. 16/17 28-03-2011 15:12 Pagina 31

Automotive30 1 april 2011 nr.6BRANCHENIEUWS

Mitsubishi-dealer Preuninger heeft twee (via ALD-ge -leaste) i-Mievs afgeleverd aan Epyon, een leveranciervan snellaadsystemen voor EV’s. De EV wordt als pool-auto ingezet.

powered by

De eerste Dacia-brand-weerauto rijdt rond inHeiloo. Hij is geleverddoor Renault- en Dacia-dealer Stokman Alk-maar, waar Brandweer-korps Heiloo een vasteklant is.

NGK Spark Plug Europe levert de OEM-bougies en -lambdasensoren voormotoren in de Audi A1. In de 1.4 L TFSI zitten de welbekende PZFR6R8EG bou-gies, de 1.2 liter TFSI en 1.6 TDI-motor hebben ZFAS-U2 breedbandsensoren.Als diagnosesensor gebruikt de 1.2 liter TFSI de OZAS-S2-zirconiumdioxide-sensor. Dus.

Dreumex presenteert eenmilieuvriendelijke, industriëlereiniger met krachtige reini-gingseigenschappen: de Indus-trial Eco Clea ner. Deze reinigerverwijdert hardnekkige indus-triële vervuilingen van vloeren,muren, tegels en machines.

Spindler Installatietechniek uit Rotterdam heeft 43 per-sonen- en bedrijfsauto’s besteld, die door Van Kerkhof& Visscher zijn geleverd. Ze worden geleast via lease-maatschappij Lease2Move. De Rotterdamse Renault-dealer is een vaste mobiliteitspartner van Spindler. Opde foto (vlnr) Stef van Vrijberghe (Lease2Move), AntonVergunst (Spindler) en Lieuwert den Hoedt (Van Kerk-hof & Visscher).

De Britse ambassadeur in Den Haag, Paul Arkwright,kreeg van directeur Hanneke Raaphorst van Jaguar-dealer Blankespoor in Den Haag de sleutels van zijnnieuwe Jaguar XF. Op de foto (vlnr) Tom Rietveld (Raap-horst sales) Hanneke Raaphorst (directie) en de Britseambassadeur Paul Arkwright.

Mercedes-Benz bedrijfswagendealer Biemond & Van Wijk leverteen aangepaste Mercedes-Benz Sprinter aan paralympisch zwem-kampioene Mirjam de Koning. Hiermee kan de verlamde atletezelfstandig naar zwemtoernooien rijden. De Koning behaalde tij-dens de OlympischeSpelen in 2008 tweezilveren en tweegouden medailles.Daarnaast zwom zijop de 50 meter vrijeslag een nieuw para-lympisch én wereld-record.

Kavo, distributeur van Aziatische auto-onderdelen,heeft een nieuwe productlijn remslangen en handrem -kabels met ruim 3.500 onderdeelnummers. Ze staan ineen catalogus met crosslijstenmet OE-nummers. Daarnaastis de nieuwe stuurdelen-cata-logus uitgebreid met ruim800 nieuwe referenties.

Automotive6_p30-31:PAG. 16/17 28-03-2011 15:12 Pagina 30

Technovara heeft eengereedschappentas op demarkt gebracht met plaatsvoor een laptop. En daar isbehoefte aan, meent Techno-vara: steeds vaker wordt bijhet uitvoeren van test- enonderhoudswerkzaamhedeneen notebook geraadpleegd.

BRANCHENIEUWSAutomotiveAutomotiveAuto

Logicx heeft zeventien MAN bedrijfswagens in gebruikgenomen: veertien van het type TGL 12.220 en de overi-ge van het type TGM. Bijzonder is dat de slaapcabinesvan deze trucks bij MAN in het Duitse Wittlich zijnomgebouwd tot een zitcabine met een veilige zitplaatsvoor 3-4 personen.

nieuwe wissers. Deze zijn voorzien vanvier adapters (per wisser), zodateen garage kan volstaan met eenbeperkte voorraad.

uit Rotterdam heeft 43 per-sonen- en bedrijfsauto’s besteld, die door Van Kerkhof

zijn geleverd. Ze worden geleast via lease-maatschappij Lease2Move. De Rotterdamse Renault-dealer is een vaste mobiliteitspartner van Spindler. Opde foto (vlnr) Stef van Vrijberghe (Lease2Move), AntonVergunst (Spindler) en Lieuwert den Hoedt (Van Kerk-

De Multi V-riemset met waterpomp van SKF staat garant voor een professio-nele herstelling vol vertrouwen in de garage: de mees-te worden geleverd met de AquaMax-pomp van SKF waarin de 20 jaar ervaring in water-pomptechnologie en -ontwerp van het bedrijf ver-vat zit, en alle Multi V-riemen komen overeen met de juiste OE-lengte.

SKF introduceert Multi V-riemset met waterpomp

De Multi V-riemset met waterpomp van SKF staat garant voor een professionele herstel-ling vol vertrouwen in de garage: de meeste worden geleverd met de AquaMax-pomp van SKF waarin de 20 jaar ervaring in waterpomptechnologie en -ontwerp van het be-drijf vervat zit, en alle Multi V-riemen komen overeen met de juiste OE-lengte.

Wilt u meer informatie over het assortiment aftermarketpro-ducten van SKF, neem dan contact op met uw lokale SKF-ver-tegenwoordiger of bezoek onze website: www.vsm.skf.com.

SKF introduceert Multi V-riemset

DEALER WORDEN?

Infinity biedt een uitgebreid gamma, zowel zomer als winter, personenwagen, 4x4 en bestelwagenbanden. Daarnaast biedt Infinity een ruime keuze aan truckbanden.

Geniet als dealer van de beste prijzen, speciale voorwaarden en spaaracties.

Wilt u dealer worden? Neem dan contact met ons op!

Tel +31 (0)77-320 28 20 – www.euro-tyre.comAutokompas-Mai-02052013.indd 1 02.05.13 15:59

ExploraNIEUW

bijExplora

Aircoservice apparatuur

- eenvoudig in gebruik

- snel en accuraat

- compact design

- geschikt voor R134A en/of R1234YF

Informeer nu naar deaantrekkelijke aanbiedingsprijs.

www.explora.nl

Over één ding zijn alle betrokkenenin ons land het eens: het Neder-landse apk-systeem is goed zoals hetis. Helaas voor hen heeft de EuropeseCommissie bepaald dat er een nieuwapk-systeem moet komen waar allelidstaten aan moeten voldoen. Ergaan dus dingen veranderen. Het eerste voorstel van de EC wasniet mis: de Europese apk moest eenharde verordening worden, tweewie-lers en aanhangwagens moeten ookgekeurd gaan worden en de keur-meester moet onafhankelijk zijn.Vooral dat laatste kan grote gevolgenhebben voor de Nederlandse markt.“Het is maar de vraag of een keur-meester in dienst bij een autobedrijfonafhankelijk is. In de meeste Euro-pese landen mag de apk alleen bijeen keuringsstation worden uitge-voerd, niet bij garages. Dat zou eenstrop betekenen voor de Nederlandsebranche”, aldus Gijs Bosman, aftersa-les specialist bij Bovag. De lidstaten en lobbygroepen bren-gen hun adviezen uit en vervolgensvormt het Europees Parlement zijnmening over het plan waarna er zalworden onderhandeld over de defini-tieve regelgeving. Naar verwachtingzullen ze daar deze zomer uit komen.

BondgenotenDe lobbyisten van Europese branche-verenigingen Agea (equipment),Cecra (garagisten), FIA (automobilis-ten) en Figiefa (onderdelendistribu-teurs) draaien overuren om hun be-langen over de bühne te krijgen. Zij

krijgen input van hun leden, de na-tionale brancheverenigingen. Eenvan de belangrijkste aspecten voorBovag is dat autobedrijven de apkmogen blijven uitvoeren. “Dat werktuitstekend, de kosten zijn laag en hetcontrolesysteem is duidelijk enstreng”, zegt Bosman. Engeland en Oostenrijk zijn op ditonderwerp onze bondgenoten, maaronder meer in Duitsland werkt menmet keuringsstations. “Gelukkig isde Duitse branchevereniging geïnte-resseerd in onze werkwijze en bereiddaarvoor te pleiten. Alleen is één vande hoogste ambtenaren op dit dos-sier een Duitser die juist erg gechar-meerd is van het Duitse systeem.”Verder vindt Bovag het belangrijkdat er aan de frequentie voor diesel-auto’s wordt vastgehouden. De ECwil voor alle personenauto’s een fre-quentie van 4-2-1-1. Dat is strengerdan in Nederland voor benzineauto’s(4-2-2-1) maar soepeler voor diesels (3-1-1). En Bovag wil dat de equipmen-teisen niet strenger worden. “Bedrij-ven betalen voor eenschokbrekertestbank al snel 15 dui-zend euro, maar is dat echt nodigom de veiligheid en milieuprestatiesvan een auto te meten? We hebbende roetmeting vervangen door EOBD.Als dat voor het resultaat niet uit-maakt, moet dat kunnen, vindenwij”, zegt Bosman.

Duidelijke definitiesVolgens Leon Andriessen, voorzittervan Egea, hoeven hogere equipmen-

teisen niet per se voor een groterekostendruk te zorgen. “Op dit mo-ment hebben alle landen verschil-lende toelatingseisen voor equip-ment. Dat maakt de productieonnodig duur. Wij pleiten voor éénrichtlijn voor alle lidstaten.” Een ander punt waar de verenigingvoor strijdt is de openbaarheid vantechnische informatie. De nalevingvan Euro 5 laat op dit gebied volgensEgea sterk te wensen over. Figiefa ha-mert vooral op een duidelijke defini-

tie. In het huidige plan van de com-missie staat dat er moet worden ge-controleerd of ‘onderdelen en com-ponenten’ voldoen aan de prestatiesdie ze leverden ‘ten tijde van de toe-lating van het voertuig’. Dit laatruimte voor interpretatie, zegt Fi-giefa: moeten de onderdelen op zichworden getest, in plaats van hunwerking in het voertuig? En mogener straks alleen nog maar origineleonderdelen worden gebruikt? Als we het Ministerie van Infrastruc-

Onzekerheid over de gevolgen voor Nederlands apk-systeem

MARIEKE OOSTEROM • Dat de Europese apk eraan komt, isinmiddels zeker, maar wat de impact gaat zijn voor de Neder-landse autobedrijven is nog onduidelijk. De lobbyistendraaien overuren.

tuur en Milieu mogen geloven, hoe-ven Nederlandse autobedrijven zichgeen zorgen te maken. “De EuropeseCommissie heeft niet de intentie omnationale systemen te veranderen”,aldus woordvoerder MarianneWuite. Het Ministerie zet zich vooralin voor zo weinig mogelijk lastenver-zwaring. “Dus geen apk-plicht voormotoren, brommers, aanhangwa-gens, caravans en landbouwvoertui-gen. Ook wil Nederland geen verho-ging van de apk-frequentie.”

Sterke apk-merkenAziatische automerken weten klanten voor apk’s nog wel naar het eigen dealernet-werk te krijgen, zo blijkt uit een analyse van cijfers van RDC in opdracht van managementvakblad Automotive. Toyota voert de ranglijst aan: 43% van alle apk’saan een Toyota wordt door een Toyota-dealer uitgevoerd.Dat Kia goed scoort in deze lijst is niet zo verwonderlijk, gezien de 7 jaar garantiedie het merk biedt. In combinatie met een relatief jong wagenpark zorgt dit ervoordat 41% van de apk’s binnen het Kia-netwerk wordt uitgevoerd.Dealers van de Fiat Groep-merken hebben erg zwaar op de apk-markt. Fiat, AlfaRomeo, Jeep en Lancia staan onderaan in de lijst. Fiat weet nog iets meer dan23% van de apk’s bij de eigen dealers te houden, bij Lancia is dat nog maar 18%.Alle merken scoren ver onder het gemiddelde van 28,6%. Volgens dealers is ditmede het gevolg van het beleid dat de importeur op dit vlak voert. Dealers dienaast Fiat ook merken voeren van andere fabrikanten zeggen dat het verschil bestgroot is tussen de verschillende aanpakken van de importeurs. Over de aanpak vanFiat zijn de dealers niet te spreken, al zien enkele dat ook weer als een kans.

Dossier APK 13

Naar een Europese apk

stijgt bij fitters niet. De Bovag ziet defitter dan ook als een partij die van‘de snelle apk leeft’.Wel zien we in de markt dat dealersen universelen op het gebied van apkmeer en meer elkaars concurrentenworden. Voornamelijk omdat dealersin verhoogd tempo initiatieven uit-

rollen om aftersales, waar onderapk’s, in huis te houden of te krijgen;van universele formules, het cafeta-riamodel tot het starten van klant-contactcenters. Dat betekent dat destrijd om aftersales en apk’s de ko-mende jaren behoorlijk zal verhevi-gen.

Aantal APK’s naar bedrijf2009 2010 2011 2012

Andere Bovag-leden 43.842 1% 47.171 1% 49.379 1% 47.478 1%Autobedrijven (Onafhankelijk) 1.967.044 29% 1.968.803 30% 1.897.298 29% 1.828.075 29%Autodealers 2.058.406 31% 1.970.440 30% 1.887.614 29% 1.710.142 27%Geen Bovag-lid 2.623.701 39% 2.673.144 40% 2.705.548 41% 2.722.957 43%Totaal 6.692.993 6.659.558 6.539.839 6.308.652

Aandeel dealers in apk 2012Merk Totaal Dealer AndersToyota 334.669 43,4 56,6Kia 56.696 41,7 58,3Skoda 66.814 39,7 60,3Volvo 64.951 35,4 64,6Ford 233.785 34,1 65,9Honda 468.897 32,9 67,1Hyundai 141.746 31,6 68,4Daihatsu 75.060 31,4 68,6Suzuki 167.364 31,2 68,8Nissan 110.032 31,2 68,8Renault 128.553 30,8 69,2Citroën 24.261 30,5 69,5Mazda 175.025 30,5 69,5Mitsubishi 276.962 29,0 71,0Peugeot 523.609 29,0 71,1Subaru 160.488 27,8 72,2Opel 499.312 27,7 72,3

Door de matige verkopen in2008 en 2009, komen er numinder auto’s voor een apkin de werkplaats.

Fitters veroveren apk

Vervog van pagina 1markt. Fitters weten met allerleiprijsaanbiedingen en stunts tegroeien ten opzichte van dealers enuniversele autobedrijven. Toch hoe-ven die laatste twee categorieën niette wanhopen, stelt de Bovag. Het totale marktaandeel in de aftersales

Nederlandse autobedrijven hoeven zich geen zorgen te maken.

automotive vacaturesVind wie u zoekt

De grootste banenbankvan de autobranche

Meer dan 3.000 aangesloten bedrijven

Dagelijk nieuwevacatures

Alle soorten functies en niveaus

automotive vacatures

De grootste banenbank van de autobranche

Elke dag ruim 1.200 werkzoekenden

Vind wie u zoekt

€90 per vacature

Onbeperkt vacatures plaatsen voor €395per jaar

Doorplaatsing op vaksites en social media

Dossier APK – Groeten uit Hoogeveen 15

Hoogeveen

Groeten uit

Hij weet dat hij er niet alleen maarvrienden mee maakt in de auto-branche, maar apk-keurmeester BartWarnders heeft een voor Nederlandbehoorlijk afwijkende mening overhoe de apk zou moeten worden inge-richt. Hij vindt de combinatie vankeuren en repareren onder één dak

niet meer van deze tijd. Dat vindt hijal heel lang, want hij begon 23 jaargeleden een onafhankelijk apk 2-sta-tion in Hoogeveen. “Daarvoor was iksteekproefcontroleur bij de RDW. Indie periode zag ik hoe sommige auto-bedrijven de keuring voor hun eigenfinanciële gewin gebruikten. Datvond en vind ik niet kunnen. De apkis een gedelegeerde overheidstaak enmoet los staan van commerciëlebelangen. Een keurmeester moetonpartijdig zijn.” De lage apk-tarieven zijn volgens hemeen teken aan de wand. “In 1992kostte een keuring omgerekend 40euro. Ondanks inflatie en toegeno-men kosten worden keuringen tegen-woordig aangeboden voor 20 euro ofminder. Dat kan alleen als je er zelfbeter van wordt.” Aan stunttarieven doet Warndersniet. “Wij rekenen 55 euro voor ben-zine en 75 euro voor diesel, inclusiefroetmeting. Dat zijn realistischetarieven en herkeuring binnen veer-tien dagen is gratis.”

WasstraatEen objectieve keuring betekent vol-

gens Warnders dat exact volgens deapk-eisen wordt gekeurd. “De apk-regelgeving is heel duidelijk. Er zijnafkeurpunten en adviespunten. Daartussenin ligt een grijs gebied. In hetgrijze gebied ligt onze toegevoegdewaarde. Autobedrijven zijn geneigdbinnen dit gebied in het eigen voor-

deel te beslissen en een onderdeel tevervangen. Wij doen dat niet. Goed-keur is goedkeur, ook als een onder-deel 0,1 millimeter onder de mini-mumgrens zit.” Op jaarbasis keuren Bart en zijn zoonChristian meer dan drieduizend per-sonenauto’s. Volgens de 3%-regel bete-kent dat minimaal 100 steekproevenper jaar. Hoe oordelen de steekproef-controleurs over de kwaliteit van hetkeuringswerk? “Het blijft mensen-werk. Ook wij maken weleens fou-

ten”, aldus Christian. “Gemiddeld zit-ten we er vijf van de honderd keernaast met een geringe misser.” Omdat het tweetal aan de lopendeband auto’s keurt (“Soms lijkt hethier wel een wasstraat”) kunnen ze de

zwakke plekken van auto’s dromen.Toch is elke keuring anders. “We heb-ben routine maar blijven altijdscherp. Elke auto is verschillend.” Na wat aandringen willen de tweewel een paar namen noemen. “Toyo-ta’s noemen wij vijftienminutenau-to’s. Daar komen we bijna nooit ietsaan tegen. Met oudere Amerikaanseauto’s zijn we langer dan gemiddeldbezig.”

Second opinionHet klantenbestand van het keu-ringsstation bestaat uit particulieren,handelaren en autobedrijven. Demeesten komen uit een straal van 25 kilometer rondom Hoogeveen.Waarom besteden autobedrijven deapk uit aan een externe partij? Bart:“Sommige bedrijven hebben geenkeurmeester, andere bedrijven vin-den een onafhankelijk keuringbelangrijk. Daarnaast komen steedsvaker particulieren langs voor eensecond opinion, omdat ze het apk-oordeel van hun autobedrijf niet ver-trouwen. Soms is dat terecht. We ziengevallen waarbij mensen een repara-tie-offerte van 500 euro krijgen ter-wijl voor goedkeur alleen een lampjeen een set ruitenwisserbladen ver-vangen moet worden.” Toen Bart Warnders voor zichzelfbegon, liet hij een nieuw pand meteen apk-teststraat bouwen. Elke keu-ring verloopt volgens een vaste volg-orde. “Eerst controleren we de voer-tuiggegevens en kentekenpapieren,daarna het interieur met verbruikersen gordels. Vervolgens doen we deemissietest en de verlichtingstest.” Daarna gaat de auto over de rollen-remtestbank naar de inspectieput met

ingebouwde asliften. “De inspectieputgeeft meer bewegingsvrijheid enbespaart ons minimaal vijf minutenper auto ten opzichte van een hefbrug.Dat is ook handig als het druk is.”

TolerantieTijdens het interview gaan de keurin-gen gewoon door. Een vaste klantrijdt binnen met een geïmporteerdeMitsubishi Lancer Evo IX. “Dat wordtafkeur”, zegt Bart van achter zijn kopthee. “De voorste knipperlichten zijnrood.” Christian gaat aan de slag. Bui-ten de knipperlichten en lichte spe-ling op een draagarmbus (“Binnen detolerantie, dus oké”) zijn er geen bij-zonderheden. De klant vertrekt tevre-den. “Mensen staan er naast terwijlwe keuren en we vertellen wat wedoen en zien. Dat geeft vertrouwen.”De volgende klant, met een OpelCorsa uit 1998, heeft minder geluk.Rafelende handremkabels, eenafkeur- en adviespunt voor de bandenen een defect aan de koplamphoogte-

Keuren op het scherp van de snedeFamiliebedrijf Warnders doet 3.000 apk’s per jaar

BAS SNIJDER • Bart en Christian Warnders zien de scheidingvan keuren en repareren helemaal zitten. Onbevooroordeeldzijn ze niet: ze hebben een onafhankelijk apk-station in Hoogeveen. ‘De apk is een gedelegeerde overheidstaak, geenwinstmaker.’

regeling, luidt het keuringsrapport.Toch is ook hij niet teleurgesteld.“Het kan erger voor een auto vandeze leeftijd”, vindt Bart. “Weet jewat dit werk zo leuk maakt?”, besluitChristian. “Als een goedgekeurdeauto in de steekproef valt en de steek-proefcontroleur geeft ons gelijk bin-nen het grijze gebied van de apk. Datgeeft voldoening, want dan hebbenwij ons werk goed gedaan.”

De kengetallen- Aantal medewerkers: 3 - Aantal hefbruggen: 1- Aantal inspectieputten: 1, met inge-

bouwde aslift- Aantal apk-doorgangen: 15-20 per

dag- Aantal steekproeven per jaar:

gemiddeld 100

Over Warnders OnafhankelijkeAutokeuringenVOF Warnders APK Keuringsstation in Hoogeveen is in 1990 opgericht door BartWarnders. Samen met vrouw Annie en zoon Christian worden dagelijks vijftien tottwintig auto’s gekeurd. De bedrijfshal is speciaal gebouwd voor de apk en ingerichtvoor maximale efficiency. “We hebben een teststraat met een inspectieput en wer-ken met equipment van A-merken, zoals een koplamptester van Hella, emissietes-ters van Arex en een rollenremtestbank van Autec-VLT. De apparatuur wordt inten-sief gebruikt, dus het moet goed zijn.” Een keuring duurt gemiddeld 30-35minuten. “Inclusief afmelden en een praatje met de klant”, zegt Bart.

‘Er zijn afkeurpunten en adviespunten.Daartussen ligt een grijs gebied en daar

ligt onze toegevoegde waarde.’

Bart en Christiaan Warnders: een keuring voor weinig geld aanbieden kan alleen als je er opeen andere manier beter van wordt.

De inspectieput is zijn geld meer dan waard.

• Samenwerking met Formule E-team• Bijeenkomst Fleetclub van 100• Mogelijkheid tot proefritten• Automotive branche borrel aan het eind van de dag

donderdag 30 mei 2013 • NBC Nieuwegein

Mobiliteitsmanagement in de ‘crisistijd’Duurzame maatregelen voor nu én morgen

2013

Founding Partner: Partner:

Mobiliteitsmanagement

11 eEDITIE

Schrijf u in via www.fl eetmanagement.nlHEL3427 Fleet 2013 advertentie V1.indd 1 12-03-13-wk11 15:35

voertuig waaraan gewerkt wordt, bij-voorbeeld. Hoe heeft de autofabrikantomschreven dat een reparatie moetworden uitgevoerd? Welke snijlijnenmoet je aanhouden bij het vervangenvan gelaste panelen? Mag er über-haupt gelast worden aan het betref-fende model?

BackofficeBedrijven die nog geen gedegen back-officepakket hebben, hebben het las-tig, want dat is wel een vereiste. Datwas ook bij schadebedrijf Alderliestende eerste investering die moest wor-den gedaan. “Dat betekende een rede-lijke cultuurschok, want klokkendeden we niet”, zegt directeur ArieAlderliesten. “Toen we aan het Hiqure-traject begonnen, hadden we noggeen automatiseringssyteem en werk-ten we met planborden en kaarten-bakken. We zijn overgegaan op hetbackofficepakket van iBoss; dat iseigenlijk een digitale vertaling vanons kaartensysteem. Dat maakt voorons de overgang minder groot.” Alderliesten begon in maart 2012 methet Hiqure-traject en behaalde zijncertificaat in februari 2012. “Het zalveel makkelijker gaan bij bedrijven diehun backoffice pakket al op orde heb-ben. Dan hoef je alleen wat documen-ten aan te passen.” Vanaf oktober

vorig jaar werd er eerst drie maandenvolgens de nieuwe norm gewerkt – enpas daarna volgde de audit. “Het heeftgeen zin om een audit aan te vragenen daarna pas te beginnen met deinvoering. Je moet eerst wat ervaringopdoen, de tijd nemen om de proces-sen van lieverlee in te voeren en watdossiers op te bouwen”, zegt directeurArie Alderliesten.Bij Alderliesten werd overigens gelijkbij de start van het Hiqure-traject omondersteuning gevraagd bij branche-vereniging Focwa. Ook werd de voort-gang van het traject regelmatigbesproken met de medewerkers. “Wijhebben voortgangsbijeenkomsten methet personeel gehouden en de jongens

laten meedenken. Zo konden we geza-menlijk de problemen waar we tegen-aan liepen, oplossen. Het werkt nietom je werknemers op vrijdagmiddagverrot te schelden omdat het niet gaatzoals je wilt.” Er waren ook veel zaken die volgensAlderliesten weinig verbeteringbehoefden “Veel handelingen zijn nietzozeer Hiqure, maar horen in elkmodern bedrijfsproces thuis. Als ervoor een ondernemer heel veelnieuwe dingen in het Hiqure-hand-boek staan, dan heb je sowieso eenprobleem met je bedrijfsvoering, wanthet is allemaal geen hogere wis-kunde.”Volgens Alderliesten zorgt Hiqure erdan ook vooral voor dat schadebedrij-ven doordrongen zijn van de snel ver-anderende autotechniek. “Het zijnecht niet alleen de BMW’s en Merce-dessen die met nieuwe verbindings-technieken en materialen werken. Inde vorige generatie Astra’s werd alextreem hard staal gebruikt. Daargaan je normale boren op stuk en daarkun je niet zomaar aan gaan lassen.Verder kun je bij het verwijderen vanéén onderdeel zo een hele lijst met sto-ringen veroorzaken. Zomaar gaansleutelen zonder eerst de instructiesvan de autofabrikant te raadplegenkan niet meer.”

DiagnoseDe Hiqure-norm behelst ook dat

is de kwaliteit van het herstel zelfbeter te borgen dan met Eurogarant,waarbij vooral het proces werd beoor-deeld.Toch bestaat ook de Hiqure-normvooral uit het vastleggen van proces-sen die toch al vanzelfsprekend zijn ofzouden moeten zijn. Het verzamelenvan technische informatie over het

Boze tongen beweren dat de Euroga-rant-norm wordt vervangen doorHiqure om zo een sanering in de scha-debranche een handje te helpen, wantextra investeren in tijden dat hetschadevolume daalt, is niet iedereengegeven. Branchevereniging Focwaonderschrijft het belang van de normom een andere reden: met deze norm

PAUL VAN DEN BOGAARD • De kwaliteitsnorm Hiqure is in de schadebranche een veelbe-sproken onderwerp. Naast de discussie over het belang van de norm, zijn er vragen over de(on)mogelijkheid de norm te halen. Autokompas nam een kijkje bij schadebedrijf Alderlies-ten, waar het Hiqure-schild sinds kort aan de gevel prijkt.

Een kijkje in de keuken bij Autoschade Herstel Alderliesten

Hiqure in de praktijk

Lees verder op pagina 18

Hiqure-discussieEind vorig jaar is, naast de kwaliteitsnorm KZS, de nieuwe Hiqure norm voor scha-deherstel ingevoerd. “Waar KZS gericht is op het beheersen en certificeren vanprocessen, is Hiqure een productcertificatienorm”, zegt Focwa-secretaris KarelBukholczer. “Daarbij gaat het om de output en de wijze waarop deze tot standkomt of, anders gezegd: de borging van kwaliteit en veiligheid van elke reparatie.Een harde noodzaak, want voertuigen worden complexer en de fabrikanten passenin hoog tempo steeds weer nieuwe constructietechnieken toe.”Om zijn leden te helpen bij de implementatie van de nieuwe norm heeft Focwauitleg gegeven over de inhoud daarvan en de wijze waarop deze tot stand geko-men is. Verder heeft de brancheorganisatie een handboek uitgegeven waarin allesop een meer toegankelijke wijze beschreven staat dan in de officiële normtekst.Ook heeft Focwa voor leden een kennisscan beschikbaar waarmee zij kunnennagaan of ze klaar zijn voor de aanvraag, en kunnen ze bij VOC terecht voor eenopleidingstraject.Dekra, Kiwa en Vianorm verzorgen de certificeringen en audits. Storm loopt hetnog niet, zegt Peter de Boer, manager marketing en sales van Vianorm. Zijn orga-nisatie heeft pas één bedrijf gecertificeerd en slechts een handjevol aanvragen inportefeuille en van zijn concurrenten hoort hij soortgelijke geluiden. “Wat doet ditschema met de markt, wie wil het, wie betaalt de meerkosten en wie draait straksop voor de mogelijke gevolgen? Dit soort vragen houdt de sector bezig.” De Boer wijst er op dat gecertificeerde schadeherstellers zich binden zonder datdaar nu al de zekerheid van een verbeterd rendement tegenover staat. “Werkenvolgens de fabrieksnormen is natuurlijk prachtig, maar wie zit er op de meerkostente wachten? Dat is een spanningsveld tussen de belanghebbenden. Nu lijkt hetalsof de meeste ondernemers wachten tot het moment waarop het verplicht wordt,onder het motto: gelijke monniken, gelijke kappen.” Overigens heeft hij de indruk dat de officiële tekst de schadeherstellers wat ruimtelaat voor overleg met de klant of deze het werk volgens de nieuwe kwaliteitsnormuitgevoerd wil zien of niet. Schadeherstellers die wel al actief met Hiqure bezigzijn, lijken zich te realiseren dat de verplichte invoering slechts een kwestie vantijd is. “Door er vroeg bij te zijn, hebben ze in elk geval een voorsprong.” De audi-tor van Dekra, Kiwa of Vianorm komt dat dan jaarlijks controleren.

Voor de spuiters zijn de gevolgen van Hiqure het kleinst.

Met name de plaatwerkerij krijgt met Hiqure te maken.

EUROL BV ENERGIESTRAAT 12 NIJVERDAL 0548 61 51 65 WWW.EUROL.COM

BUY QUALITY400 GR

Verdraaid handig! Nu verkrijgbaar bij Eurol hetLubeShuttle® vacuümsysteem.Eenvoudig in gebruik, schoon werken en milieuvriendelijk.

NUMMER 5 deel 2 • 10 mei 2013 • www.autokompas.nl

ADVERTENTIES

DÈ SPECIALIST VOOR ALLE AMERIKAANSE ONDERDELENWWW.CATALINA.NLTEL.: 0478-515000TEL.: 0478-515000

.NLAALINTTACAAT.WWWAMERIKAANSE ONDERDELEN

ALLEÈ SPECIALIST VOORD

LN

E

Motor Citroën C5slaat niet aanAutodiagnose.eu gaat op zoek naar deoorzaak van het niet juist registrerenvan het toerental van de dieselmotorvan een tien jaar oude Citroën C5.Zie pagina 22

Kool en uitgeharde black sludgeBij de aankoopcontrole van een Range Roverleek er weinig aan de hand; achteraf blijkt eengrondige revisie van de motor noodzakelijk.Zie pagina 21

18 Schade

iemand in het bedrijf een diagnose opeen auto kan uitvoeren, om te defi-niëren welke storingen al bij aannamein de auto zaten en in hoeverre dezestoringen passen binnen het schade-beeld waarvoor de auto is binnenge-bracht. Na een backofficepakket is eendiagnoseapparaat de tweede groteinvestering in equipment die moet

worden gedaan. Alderliesten: “Wijhebben het laatste model Texa (Axone4) diagnoseapparaat aangeschaft. Datlevert alle technische informatie, deaanhaalmomenten, de bedradings-schema’s en schiet die gegevens doornaar het backofficepakket. Ook is eenBluetoothverbinding met de automogelijk.”Verder moet je voor Hiqure kunnenaantonen dat je in het herstelprocesOEM gecertificeerde producten

gebruikt, zoals lijmen, kitten en schui-men. Verder moeten oude schadesworden besproken, meerwerk moet erook in worden opgenomen, net alsdeelgaranties en uitsluiting van garan-tie bij afwijkende gevallen. Ook zakenals de huurleenovereenkomst voor deleenauto en de voorwaarden moetenin het dossier. Naast dat dit zaken zijndie in de Hiqure-norm worden

beschreven om de kwaliteit te borgenzijn ze er ook om je als schadebedrijfin te dekken tegen latere claims. Ver-der is van belang om een voortgangs-lijst bij te houden en deze te onder-bouwen met documentatie. Met eendiagnoserapport bijvoorbeeld en defabrieksinformatie. Die moet je nietalleen opzoeken, maar ook in het dos-sier zetten. Net als de foto’s om telaten zien dat je de snijlijnen van defabriek hebt aangehouden.

Administratie“De norm vraagt wel wat extra admi-nistratieve handelingen”, zegt Alder-liesten. “Klachten, interne missers enfunctioneringsgesprekken met dedegenen die ze veroorzaakt hebben,moet je ook doorboeken in het dos-sier.” Verder moet je kunnen aantonen datdegene die aan de auto werkt, daarook voor gekwalificeerd is. “In demeeste backofficepakketten is dit alwel geregeld”, zegt Alderliesten. “Enin het Hiqure handboek staat eenExcel-bestandje dat gebruikt kan wor-den als inzetbaarheidsoverzicht vande medewerkers. Van iedereen staanzijn bevoegdheden en verantwoorde-lijkheden er in.” Alleen zeggen dat een medewerkergekwalificeerd is, is niet genoeg. Jemoet ook de certificaten kunnen over-leggen. Verder moeten de onder-houdsschema’s van de apparatuur inhet systeem zijn opgenomen, in iedergeval voor de meetmiddelen (zoalshet ijkmoment) en bruggen.Er zijn ook nog wel verbeterpuntenvoor de certificering, vindt de scha-dehersteller. “Bij laswerk zijn deelre-paraties ook in Hiqure mogelijk, ter-wijl de fabrieksinformatie meestalgericht is op het vervangen van helepanelen. De informatie over repare-ren is er wel, maar lastig te vinden. De

Focwa werkt er op dit moment heelhard aan om databases te vullen metdit soort informatie. Daarnaast kun jevia Centro Zaragosa en Thatcham veelvinden.”

KostenverhogendDe kritiek op Hiqure is vaak dat hetkostenverhogingen in de hand werkten dat een auto eerder total loss zalzijn of technisch niet meer te herstel-len. Maar volgens Alderliesten is datmaar in een enkel geval zo. “Ik heb tot

Vervolg van pagina 17

Hiqure in de praktijk

nu toe pas een geval meegemaaktwaarbij ik een reparatie moest weige-ren omdat ik het niet kon inpassen inHiqure. Dat was bij een RenaultEspace van 13 jaar oud. Daarbij was deC-stijl rondom de slotschoot bijnahelemaal gescheurd. Normaal gespro-ken zou je zo’n stijl misschien afslij-pen dichtlassen en overspuiten zodatdie auto weer door de apk kan. Maarmet het lassen op die plek zou je con-structie alleen nog maar verder ver-zwakken. Het beste zou zijn om de stijlhelemaal te vervangen, want diescheur is vermoedelijk veroorzaaktdoor een constructiefout.”Volgens Alderliesten maakt het wer-ken volgens de Hiqure-norm een repa-ratie niet duurder. “De methodesstaan zo ook in Audatex beschreven.Het is wel moeilijker, zo niet onmoge-lijk om goedkoper te zijn dan degemiddelde Audatex calculatie en datkan wel een nadeel zijn. Zelf had ik ineen bepaald geval de dorpel van eenauto bijvoorbeeld op een andere plekdoorgehaald dan de fabrikant be -schrijft, omdat ik dan het voorschermer niet af hoefde te halen. Dat scheeltveel werk en is net zo goed. Nu heb ikhet vanwege Hiqure wel zo gedaan. Jevalt dan bij een verzekeraar niet meerop omdat je goedkoper bent dan derest.”

Tijdens deze sessie van de opleidingtot Autoschadetechnicus hebben wegeleerd om op basis van een methodeeen storing aan een verlichtingssys-teem op te lossen. Probleemgeval: eenFord Fiesta waarvan het rechterdim-licht niet functioneert. We beginnen met een visuele con-trole, dus eigenlijk zoals ik tot nu toealtijd de verlichting controleerde. Die

controle is ook eenvoudig: het linker-licht werkt wel, het rechterlicht niet.Even de zekering checken, maar daar-mee blijkt niets mis. Een nieuwlampje er in en kijken of’ie het doet?Nee, we gaan werken volgens eenmethode, en dat betekent: de span-ning meten. Een V1-V4 meting.De eerste meting (V1) is de accu. Hierstaat 12,8 volt op, dat is prima. Dan

meten we de spanning over de lamp,ofwel de V2-meting. Daar staat 0 voltop. Niet oké dus. De V3-metingbestaat uit het meten van de massa,een min-min meting. Hier moet inprincipe 0 volt uitkomen, want despanningsmeter meet het verschiltussen de min op de accu en de minvan de lamp. Er komt 0,2 uit, en dat isbinnen de marge (het maximaleacceptabele spanningverlies in ver-lichtigsysteem is 0,5 volt).Tot nu toe dus nog geen probleemgevonden. Het komt dus aan op devierde meting: de plus-plus. Hierkomt 12,5 volt uit, terwijl het verschiltussen beide plussen 0 zou moetenzijn. In het plus-circuit wordt dus allespanning verloren.We gaan het schema lezen van hetcircuit en kleuren het schema van deverlichtingsunit in om te zien waarde spanning vandaan komt. We gaanhet pluscircuit opdelen, zodat wekleinere stukken kunnen afstruinenop zoek naar de storing. Allereerstmeten we het deel tussen de zekeringen de accu. Nog altijd 12,5 volt op despanningsmeter. Hier zit dus ergenshet probleem! Misschien in het relais,maar daar kan zelf niets mis meezijn; het linkerdimlicht functioneert

immers wel. Het probleem zit tussende uitgang van het relais en de zeke-ring, want de meting tussen accu enrelaisuitgang is wel 0. Er blijkt eendraad in de zekeringskast klem tezijn geraakt door de aanrijding. Hiermoeten we dus de draad repareren,na de reparatie doet de lamp het weerperfect.

Een behoorlijke klus, vooral de voor-bereiding. Maar zonder kennis vanhet stroomschema en de spannings-meting, had ik de oorzaak waar-schijnlijk niet gevonden!

Volgende editie: Vroegop krijgt training inaircoservice.

Opleiding tot Autoschadetechnicus, deel 1: verlichtingsdiagnose

Vroegop ziet het lichtOPLEIDING • Graag stellen wij aan u voor: schadeherstellerJan Vroegop (22), die onlangs een opleiding tot Autoschade-technicus is begonnen bij Vakopleiding Carrosserie (VOC). InAutokompas beschrijft hij elk nummer wat hij zoal heeftgeleerd. In aflevering 1: storing in de verlichtingsunit.

De serie over Jan Vroegop wordt mogelijk gemaakt door

Vroegop op de VOCVakopleiding Carrosserie biedt sinds dit jaar een strippenkaart aan die autoschade-bedrijven kunnen inzetten om hun personeelsleden gedurende het jaar op te leiden.Jan Vroegop volgt met de strippenkaart een opleiding tot autoschadetechnicus(AST). Zijn werkgever geeft hem deze training omdat hij een betere inschatting wilkunnen maken van de schade aan een auto, zodat de calculatieprognose realisti-scher is. En hiervoor is het kunnen stellen van een diagnose vooraf onontbeerlijk.In elke Autokompas vertelt Vroegop wat hij tijdens zijn opleiding heeft geleerd.Jan Vroegop is ook te volgen op Facebook: https://www.facebook.com/jan.vroegop.9Wilt u deze editie nalezen? Kijk dan op www.autokompas.nl/schadeherstel/vroegop

Garantie of Hiqure? Ook het niet herstellen volgens de hoogste kwaliteitseisen kan met een Hiqurebordop de gevel. Als het maar in overleg met de klant gebeurt en goed wordt vastge-legd in het dossier. Zo kwam er bij Alderliesten een Porsche binnen, met wat leek op een gescheurdebumper. Toen de auto eenmaal in de werkplaats stond en de bumper gedemon-teerd was, bleek niet de bumper, maar alleen de laklaag gescheurd. De auto wasin de loop van de jaren zo vaak overgespoten, dat het door de laagdikte van de lakleek alsof de bumper gescheurd was. Daarnaast bleek het ook nog eens om eenimitatiebumper te gaan. Om deze auto helemaal goed te herstellen zou er eennieuwe, originele bumper op moeten. “In overleg met de klant is besloten alleende beschadiging te repareren en hebben we hem er op gewezen dat het risicobestaat dat die plek op den duur gaat tekenen vanwege de lakdikte en de hoeveel-heid plamuur die gebruikt moet worden. Door dit allemaal vast te leggen en af tezien van een deel van de garantie voorkom je problemen in de toekomst. Is datHiqure? vraag ik me dan af. Het is ook voor je eigen garantiekosten.

De pelproefEen belangrijk onderdeel van Hiqure is dat bij laswerk de pelproef goed uitgevoerden beschreven wordt. Je moet daarnaast ook kunnen bewijzen dat de proef daadwer-kelijk voor de auto in kwestie is gedaan. De praktische invulling daarvan moet je alsschadehersteller zelf uitvinden. Alderliesten besloot staal te gebruiken dat daadwer-kelijk van de auto zelf afkomt en de gelaste stukjes plaat te fotograferen bij de auto,met de datum van fotograferen er bij. Bij de audit bleek dit afdoende te zijn.

Uit de V4-meting blijkt dat alle spanning in het pluscircuit verloren gaat.

Na een backofficepakket is een diagnoseapparaat de tweede grote investering in equipment diemoet worden gedaan.

Autoschade Herstel Alderliesten is op dit moment een van de zes schadeherstelbedrijven meteen Hiqurecertificaat.

Autotest 19

“Een kwestie van gewenning”, zegtVolkswagen pr-manager Ralf Dennis-sen. “Het eerste deel van de slag vanhet rempedaal veroorzaakt enkelrecuperatie (terugwinnen van ener-gie), en die recuperatie reguleer jedus met je remvoet.”Pon’s Automobielhandel verwacht1.700 exemplaren per jaar te gaan ver-kopen van deze Jetta, maar dat zou-den er heel goed meer kunnen wor-den. De cijfers zijn gunstig: eengecombineerd vermogen van 170 pk,in 8,6 seconden naar 100 kilometerper uur, topsnelheid 210 kilometerper uur, volledig elektrisch rijden tot70 kilometer per uur, 4,4 liter benzi-neverbruik en 95 gram CO2-uitstootper 100 kilometer, 0 euro motorrij-tuigenbelasting, 14 procent bijtellingvoor leaserijders, een automatischeversnellingsbak, airco, elektrischeramen, voldoende kofferruimte eneen prijs vanaf bijna 30 duizend euro.

Afgekeken van TouaregBij de ontwikkeling van het hybride-

systeem van de Jetta is de kennisgebruikt die Volkswagen heeft ver-gaard bij de ontwikkeling en produc-tie van de Touareg suv. Het hybride-systeem is full-parallel. Daarmee kanzonder verbrandingsmotor en alleenop elektriciteit gereden worden, vol-gens Dennissen “tot 70 kilometer peruur en over een maximale afstand

van ongeveer twee kilometer, afhan-kelijk van de laadgraad van de accu.”Om ruimte te besparen, zijn de kop-peling en watergekoelde elektromo-tor in de Jetta gecombineerd in éénaandrijfcomponent. Het hybridesys-teem is daarnaast gekoppeld aan eenstart-stopsysteem en een automati-sche versnellingsbak met dubbelekoppeling (dsg). Volgens Volkswagenwordt door de combinatie start-stopen dsg in de stad tot 20 procentbrandstof bespaard. Voor de helecombi start-stop, dsg en hybride indeze Jetta geeft Volkswagen eenbrandstofbesparing van 30 procentop ten opzichte van de Jetta 1.4 TSIzonder hybrideaandrijving. De centrale regeleenheid zorgt onderalle bedrijfsomstandigheden voor demeest efficiënte en effectieve aan-drijving. Als het gevraagde koppel ofvermogen laag en de acculading vol-doende is, wordt de verbrandingsmo-tor uitgeschakeld. Om de verbran-dingsmotor zo weinig mogelijk tegebruiken, zijn ondersteunende

accessoires, zoals het airconditio-ningsysteem, elektrisch aangedreven.Dit aircosysteem ontwikkelde Volks-wagen speciaal voor de Jetta Hybrid.De hoog voltage elektrische airco-compressor is aangesloten op hethybridesysteem en wordt aange-stuurd door een regeleenheid. Depomp krijgt zijn aandrijving niet

meer van de verbrandingsmotor. Deregeleenheid kan de pomp, afhanke-lijk van de gewenste temperatuur inde auto, variabel en op verschillendesnelheden laten draaien, ook als deverbrandingsmotor niet loopt. Om de tractiebatterij maximaal telaten presteren, wordt deze op demeest optimale bedrijfstemperatuur

Gunstige cijfers voor Volkswagen Jetta Hybrid 1.4 TSI

Hybride JettaROB BLOM • Het eerste wat opvalt als je wegrijdt met deVolkswagen Jetta Hybrid 1.4 TSI is de trekkracht die al bijeen laag toerental goed voelbaar is. Bij het remmen is hetoppassen geblazen. De minste aanraking van het pedaalzorgt ervoor dat de sedan vol in de ankers gaat.

gehouden met geconditioneerdelucht. De lucht wordt, omdat dit uitthermisch oogpunt de meest gun-stige positie is, vanonder de achter-bank aangezogen en door geoptima-liseerde luchtkanalen naar de accugeleid. Let dus op als je de achterbankverwijdert en weer terugplaatst datook de luchtkanalen weer goed aan-gesloten worden.

Lithium-ionVolkswagen gebruikt in de Jetta een1,1 kWh lithium-ion tractiebatterij.Er is voor lithium-ion gekozen omdatdeze moderne accutechnologie beter presteert en compactergebouwd kan worden dan een nikkel-metaal hydride accu. Delithium-ion accu levert tijdens hetaccelereren in een korte periode veelvermogen en kan weer snel geladenworden door onder andere het

regenererende remsysteem. De lithium-ion batterij is in de jarentachtig ontdekt en door Sony in 1991op de markt gebracht voor gebruik inonder andere laptops. Lithium heefteen laag soortelijk gewicht en de cel-len hebben een hoge spanning vanrond de 4 Volt. Deze twee eigen-schappen maken samen dat delithium-ion accu een hoge energie-dichtheid heeft in vergelijking metandere batterijen.Naast verschillen in de chemischesamenstelling van accu’s zijn er ookverschillen in vorm. Voor de bouwvan een accupakket is dit evenbelangrijk als de prestaties. Erbestaan prismatische, staafvormigeen zakvormige (pouch) batterijen. Destaafvormige is het makkelijkst teproduceren en de zakvormige kanhet makkelijkst gekoeld worden. Pris-matische batterijen kunnen daaren-tegen makkelijk tot pakketten wor-den omgezet. De Jetta tractiebatterijaccu bestaat uit 60 individuele pris-matische cellen van 5 Ah verdeeld in4 blokken van elk 15 cellen. Samentellen die cellen een nominale span-ning van 222 Volt en een nominaalvermogen van 1,1 kWh. Door toepas-sing van prismatisch geproduceerdebatterijcellen heeft de 53 kilogramwegende tractieaccu van de Jetta eenformaat van iets meer dan 50 centi-meter lang, 10 centimeter hoog enbijna 18 centimeter breed. De accu isachter de achterbankleuning ge -plaatst en doorzijn compacteafmeting is erdan nog 374liter bagage-ruimte over.

MQB-componentDe combinatie van de TSI-motor (EA211) en dsg met ingebouwde hybridemodule is volgens Dennissen een component dat toegepast kan worden in hetmodulaire multifunctionele MQB-platform. “Je gaat deze opbouw dus straks ookzien in onder andere de plug-in Golf en Audi A3. De hybride module kan ookgecombineerd worden met dieselmotoren in bijvoorbeeld de XL1 en CrossBlueConcept of V6 benzinemotor. Alle motoren worden dwars voorin gemonteerd.”

• De twee hoogspanningskabels (1) van de Jetta hebben een doorsnede van 25 millimeter in het kwadraat. De kabels verbinden de tractiebat-terij (4) met de hybride-unit (5) in de motorruimte.

• De drie 3-fasekabels (2) hebben een doorsnee van 35 millimeter in het kwadraat en verbinden de hybride-unit (5) met de elektronica van deelektromotor (7).

• De vier airco-compressoraansluitingen (3) hebben een doorsnede van 2 x 4 millimeter in het kwadraat en 2 x 0,5 millimeter in het kwadraaten verbinden de compressor (6) met de hybride-unit (5).

De motorruimte met rechtsboven de regelunit van het hybride systeem

Om ruimte te besparen, zijn de DSG-koppeling en watergekoelde elektromotor in de Jetta gecom-bineerd in één aandrijfcomponent.

De hele combi van start-stop, dsg en hybride aandrijving levert 30 procent brandstofbesparingop ten opzichte van de niet-hybride Jetta.

De volgende Autokompas verschijnt op 7 juni.

Uw advertentie kunt u inleveren tot 29 mei.

sales@autokompas.nl

®

cilinderkoppen

––21,-28,-35,-42,-49,-56,-63,-70,-

Naam: ...........................................................................................................

Adres:............................................................................................................

Postcode: .......................................................................................................

Woonplaats: ...................................................................................................

Handtekening: ................................................................................................

Zend deze bon aan:

AutokompasNaritaweg 14, 1043 BZ Amsterdam

Rubriek: Auto’s Onderdelen Olie Werkplaats Kantoor Personeel Diversen Banden

Autokompas is een uitgave van Mobility Media bvNaritaweg 14, 1043 BZ Amsterdam

Tel.: 020-5800975

UitgeverJelle Heidstra

jelle@mobilitymedia.nl

RedactieLuberto van Buiten (hoofdredacteur), Bart Kuijpers (adjunct hoofdredacteur),

Paul van den Bogaard, Marieke Oosterom (redacteuren).

AdvertentiesJelle Heidstra, Marc Krijnen,

sales@mobilitymedia.nl

TrafficSebastiaan Dekker, traffic@mobilitymedia.nl

Layout/opmaakVan Munster & Bos, Amsterdam

Drukken/afwerkingNieuwsdruk, Apeldoorn, tel.: 088-0136 368

Klachten over de bezorging van deze titel?Stuur een e-mail naar: abo@mobilitymedia.nl

Doelgroep:• Groot- en tussenhandel in auto’s, autoaccessoires en

-onderdelen • Detailhandel in nieuwe en gebruikte personen auto’s • Detailhandel in auto-accessoires en -onder delen • Benzine- en l.p.g.-stations • Universele garages • Schadeherstelbedrijven • Autobeklederijen • Autowasserijen • Autodemontagebedrijven • Lease-maatschappijen • Autofabrieken • Carrosseriefabrieken

• Onderdelenfabrieken • Grossiers • Specialisten

Abonnementsgeld 1 78,75 (excl. 6% btw) per jaar. Buitenland 1 99,75 per jaar. Losse nummers 1 6,-

Voor het aanvragen van een abonnement kunt u gebruik maken van de bon op deze pagina.

Hoewel de informatie in deze uitgave met zorg is uitgezocht en waar mogelijk is gecontroleerd,sluiten uitgever, redactie en auteurs uitdrukkelijk iedere aansprakelijk heid uit voor eventuele

onjuistheid en/of onvolledigheid van de verstrekte gegevens.

GegevensbeschermingAutokompas is een uitgave van Mobility Media. Mobility Media legt de gegevens van abonneesvast voor de uitvoering van de (abonnee)overeenkomst. Deze gegevens kunnen worden gebruiktom u te informeren over relevante andere producten, diensten en activiteiten van Mobility Mediaen zorgvuldig geselecteerde samenwerkende partners. Indien u geen prijs stelt op informatie vanAutokompas of indien u uw toestemming voor het gebruik van uw e-mail adres wilt intrekken,

kunt u een briefje sturen naar: Mobility Media, Naritaweg 14, 1043 BZ Amsterdam. Nadere informatie vindt u in het privacy statement op www.mobilitymedia.nl

© Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande

toestemming van de uitgever.

Adverteren:1 7,- per regel (min. 3 regelsexcl. 19% btw).

Alleen in het eerst-volgende nummer

tot nader orderdezelfde advertentie

VOORWAARDEN TOEZENDING AUTOKOMPAS.Het abonnementstarief van Autokompas bedraagt 1 78,75 (excl. btw). U ontvangt Autokompas 12 maal per jaar op naam. Wanneer u beschikt over een e-mail-adres wordt u zelfs wekelijks op de hoogte gehouden van het aller- laatste nieuws. Deze bon dient volledig ingevuld te worden geretourneerd.

Zend deze bon aan:

AutokompasNaritaweg 14

1043 BZ Amsterdam

Autoplaatwerkerijen

Autospuitbedrijven

Autobeklederijen

Autowasserijen

Autoleasebedrijven

Autosloperijen

Autofabrieken

AUTOKOMPAS

Groothandel in auto’s en accessoires

Detailhandel in nieuwe auto’s

Detailhandel in gebruikte auto’s

Detailhandel in accessoires en onderdelen

Benzine- en lpg-stations

Vrije garage

Auto-onderdelenfabrieken

Carrosseriefabrieken

Grossier in automaterialen

Grossier in garage-equipment

Grossier in autolakken

Merkspecialist

…………………………………

Naam bedrijf: ..........................................................................................................

Contactpersoon: ......................................................................................................

Adres: ....................................................................................................................

Postcode/Woonplaats: ..............................................................................................

Woonplaats:............................................................................................................

Telefoon: ................................................................................................................

E-mailadres:............................................................................................................

Handtekening:.........................................................................................................

Autobedrijf in N.H., met 50 jaarervaring in verkoop, vraagtauto’s in consignatie-verkoop.100% zekerheid,showroom engrote ruimte beschikbaar. Tel. 06-51541429

Gebruikte onderdelen nodig?Bel dan snel 0900-CARPARTS(0900-2277278) of kijk opwww.onderdelenzoeker.nl en ubereikt 100 gerenommeerdeautodemontagebedrijven

GAM CUYK FRANSE ONDERDELENGebruikte Renault - Peugeot -Citroëndelen0485-321806

Oude autobanden een pro-bleem? Wij halen ‘oud voornieuw volgens BEM-norm’gratis op! BEM-gecertificeerd. Berkvens Autobanden.Tel.: 0493-491232

AUTO’S

ONDERDELEN

Velg Krom of kapot? Zoek jeniet rot! Bel M&M Autosport,voorr. 5000 st. Tel.: 078-6511744

Automotoren, versnellings- bakken, motoronderdelen.www.brusmotors.com Tel.: 073-5479542

Radiator nodig?Laagste prijs, grootste voorraad,al 100 jaar! Specialisten in heelNederland. www.nedrad.nl.Chrysler - Dodge - JeepGebruikte onderdelen vanaf1996 tot 2009. www.deveer.nl Tel.: 0412-453680

DHZ Carwash, onderdelenlijn Muntautomaten, hd-slangen, pistolen, CAT-pompen, water behandeling, chemicaliën, ruiten- en cockpitdoekjes, 24-uursdienst, 7 dgn p. week013-5283327

DIVERSEN

Energiebesparen op uwTL-verlichtingwww.ledmetkemakeur.nl

Bandenman, Uitlaatman,Wasstraatafbeelding, Arie vanBennekom Tel.: 0543 - 563367Fax: 0543-563404

GARAGE-WERKPLAATSPANDte ZWOLLE. Geschikt voor veledoeleinden. Geheel Startklaar.PER DIRECT TE HUUR. Voormeer info 06-53408273 of kijkop Mullerbog.nl. Amperestraat22 te Zwolle-Zuid.Goede locatievh Euromaster pand. € 2.500p/m. Totaal gerenoveerd, binnenen buiten! Wilt u foto’s of meerinfo? Bel dan even.

Set velgen poedercoaten vanaf € 190,--. Ook voor velgen richten-lassen-polijsten etc. zie: www.velgenherstel.nl

Oliegestookte KWB spuitcabine – in bedrijf te zien – Jan de Boer 06 51 - 748 140

WERKPLAATS Olie/benzineafscheiders metkomokeur. Esep Milieutechniek 0495-543430

Diverse garage-apparatuur gebruikt + garagebenodigd -heden en onderdelen. 06-11115124

ONDERDELEN TE KOOP?

Spoelen van de motor verhielp ditmaar deels, dus voor het overige werder met de hand gebikt en geborsteldom het blok te reinigen. Na deopbouw loopt de V8 weer prachtig, allijkt er soms even een nokkenasver-steller te tikken direct na de start. Drieweken terug kregen we een klant aande lijn met exact zo’n auto, een Vogueuit 2003 met 140.000 kilometer op deteller. De wagen was net aangeschaft,maar na een paar duizend kilometerkwam er ineens een ratelend geluiduit de motor. De garage waar de autostond, meende dat de motor vervan-gen moest worden. Een korte zoek-tocht wees uit dat een gebruiktemotor niet beschikbaar is. Volledigerevisie zou een kostenplaatje hebbendat de waarde van de Range Roverbenadert. Op basis van de ervaringen met de eerste Range Rover, en de uitstekendebouwkwaliteit van de BMW-motoren,is de verwachting dat de distributiehet euvel is en dat het draaiendgedeelte nog prima functioneert.Uiteraard geldt in dit soort gevallen:éérst diagnose en dan een definitiefreparatievoorstel. We hadden de V8 graag even willenlaten lopen om vast te stellen wat erratelde. Het kleppendeksel van de lin-kerbank was echter gedemonteerd eneen blik in de distributie vertelde onsdat er sprake was van veel meer ver-vuiling dan aangenomen. We kondentussen de kool en black sludge aanslagnog net de spanner van de distributie-ketting waarnemen.

Starten is geen optieNa letterlijk wat graafwerk kwamenwe een gebroken geleider tegen. Hetkunststof geleidemateriaal was ver-dwenen en één van de twee bevesti-gingen was gebroken. Starten was

geen optie, gezien het risico op motor-schade. Vanwege de mate van vervui-ling wilden we bovendien zowel olie-pomp als lagerwerk inspecteren. Integenstelling tot het aangenomen scenario, moest de motor er uit. De V8

heeft een carter dat onder de auto niette verwijderen is en de intensiteit vande vervuiling vraagt om een grondigeraanpak.Het geheel van de motor en de ver-snellingsbak is op het subframe onderde auto uitgehaald, waarna de motoren de bak gesplitst worden. Na het“kaal” maken van de motor, wordtdeze in een motorbok geplaatst. Derestanten van de geleider vinden weonderin het carter van de motor. Naheel wat uurtjes sleutelen en reinigenis er weer een brandschone basis vooreen nieuwe distributie.

De oliepomp in deze motor is vrijgroot en verzet zeer veel olie; norma-liter is onder alle omstandighedenruim voldoende smering aanwezig. Deenorme stuwing van de pomp heeftdeze motor letterlijk gered. Ondanksde hoge mate van vervuiling van deolie is het lagerwerk niet uitgelopenen is er geen gevolgschade aan de krukas. De drijfstang- en hoofdlagersworden vervangen, net als de aan-zuigbuis met zeef van de oliepomp. Nahet vervangen van het lagerwerk en

het opzetten van een nieuwe distribu-tie kan de motor weer worden dicht-gemaakt, opgebouwd en met de ver-snellingsbak worden samengebouwd.Daarna kan het subframe er weer aan.

WarmdraaienHoe ‘voller’ een auto letterlijk zit, hoemeer er gesleuteld moet worden ombij de kern te komen. Na het op- eninbouwen wordt eerst de oliedrukgestart, dan daadwerkelijk gestart ende motor warm gedraaid. Om de laat-ste vervuiling te verwijderen wordthet blok gespoeld met een reinigings-

Deelrevisie 4.4i V8 Range Rover Vogue

Revisie op revisieGUIDO VAN DER SPEK / CARREC • Een aantal maandenterug voerden we een aankoopcontrole uit op een RangeRover uit 2004 met de 4.4i V8 motor van BMW. De auto kwamgoed uit de controle, maar er bleek redelijk wat vervuiling inde motor te zijn, hard geworden black sludge met name.

middel in de olie en dan weer voor-zien van schone olie. Inclusief filterzit er acht liter olie in de motor en datis maar goed ook. Enerzijds door deruime hoeveelheid en anderzijds doorde oersterke oliepomp is een forsemotorschade voorkomen. Een uitge-breide proefrit en de laatste controle

op lekkages zetten de puntjes op i. Naeen dergelijke ingreep zien we de autohet liefst na duizend kilometer weereven terug voor controle. Op diemanier borgen we de kwaliteit van dereparatie of deelrevisie.

Onverwacht euvelDe Vogue kan er weer tegen na dezeingreep, maar heeft de eigenaar welmeer gekost dan vooraf begroot. Deauto is in erg nette staat en beschiktover een volledige staat van onder-houd. Bij aanschaf was dit euvel niette verwachten. De combinatie vankorte stukjes rijden (140.000 kilometerin tien jaar) en het standaard onder-houd heeft ‘m kennelijk de das omge-daan. Wat ons betreft is het van belang datbij een oliebeurt de motor eerst optemperatuur gereden wordt en danpas wordt afgetapt. Er komt dan meerresidu met de afgewerkte olie mee danwanneer de olie in koude toestand ver-wijderd wordt.Naast de carterplug wordt vooraf hetoliefilter verwijderd, zodat er ruim-schoots lucht in het systeem kan stro-men en het écht leeglopen van demotor vergemakkelijkt wordt. Als hetzo gepland kan worden, laten we demotor een hele tijd uitdruppen terwijler andere werkzaamheden uitgevoerdworden (of wij aan de koffie gaan).Hoe meer eruit loopt, hoe minder ver-vuiling achterblijft. Deze 4.4i V8 is nuwaarschijnlijk één van de schoonstedie er rondrijden. De eigenaar kanweer vele kilometers genieten van desouplesse van dit BMW-blok.

Carrec 21

In elk oneven nummer van Auto -kompas bespreekt Guido van derSpek van Carrec Technocenter een revisieklus. Carrec is een revisie-specialist in Soesterberg.

Een van de twee bevestigingen van de kunststof geleider was gebroken.

We konden tussen de kool en black sludge aanslag nog net de spanner van de distributieketting waarnemen.

De enorme stuwkracht van de oliepomp heeft gevolgschade aan de krukas voorkomen.

Het geheel van de motor en de versnellingsbak is op het subframe onder de auto uitgehaald.

Er leek weinig aan de hand, maar het werd uiteindelijk een behoorlijke klus.

Op het moment van niet aanslaanwordt er een DTC (Diagnostic Trouble Code) P1190 opgeslagen.Deze code betekent dat er een pro-bleem is met de brandstofdrukregel-aar. Wanneer de motor niet start isde raildruk dan ook 1433 bar. Dehelpdesk geeft het advies om debrandstofdrukregelaar te controle-ren en eventueel te vervangen. Dat isdan ook gedaan, de motor startteweer en alles leek goed te zijn. Na een kilometer of vijftig te hebbengereden sloeg de motor weer af enwerd dezelfde DTC opgeslagen. Demonteur nam hierop eerst de accu-klem los in de hoop dat een en anderop die manier gereset zou kunnenworden. Dat is helaas niet het gevalen het voertuig werd afgesleept naarde garage. Daar is het voertuig weeruitgelezen en dit keer waren erDTC’s opgeslagen over het dyna -molaadsignaal en de startblokke-ring. Omdat men er al achter wasgekomen dat de accu helemaal wasleeg gestart zou dat wel eens de oorzaak kunnen zijn van deze

monteur hoe de parameters over deraildruk verlopen. Het valt op datdeze weer op 1433 bar staat. Dezewaarde is veel te hoog, dus geeft demotor de regeleenheid geen toestem-ming om te starten. Heel af en toezakt de druk ineens naar 289 bar enwil de motor aanslaan. Op basis van dit gegeven heeft de helpdesk hetvermoeden dat er iets mis is met deraildruksensor. De bekabeling en stekkers blijken na controle in orde,

Raildruksensor gaat de mist in

DTC’s. Eerst maar eens de acculaden.

RaildruksensorNa contact met de helpdesk bekeek de

Citroën C5 mist een paar tandjes

Dienstweigerende GalliërASIM SAGLAM/AUTODIAGNOSE.EU • Deze keer een CitroënC5 uit 2003 met een 2.0 Hdi motor met motorcode RHZ diesoms slecht of helemaal niet aanslaat. Het garagebedrijf datde auto aanbiedt, laat weten dat zij eenzelfde donorautohebben staan waarvan zo’n beetje alle onderdelen verwis-seld zijn met de onderdelen uit deze C5, zonder hetgewenste resultaat.

Navraag naar de geschiedenis vandeze C5 leert dat een ander garagebe-drijf de koppakking enige tijd gele-den vervangen heeft. Allereerst pro-beren we de auto in zijn storing tekrijgen. Nadat de motor enige tijd sta-

tionair gedraaid heeft wordt dezeafgezet. Bij een startpoging enkeleminuten later, wil de motor niet aan-slaan. De diagnose kan wordengestart.

ToerentalOm een beeld te krijgen van de rail-druk, het toerental en de gemetenluchtmassa tijdens starten worden

deze parameters uitgelezen tijdenshet starten. Al snel komt daaruit naarvoren dat de motorregeleenheiddirect na het starten kortstondig eentoerental registreert van 192 toerendat vervolgens terugvalt naar 32 toe-

ren (zie afbeelding 1). Dit beeld komtniet overeen met de werkelijkheid, demotor draait op een regulier start-motortoerental rond.Allereerst worden de krukassensor ende bijbehorende bedrading gecontro-leerd. Daaruit komen geen afwijkin-gen naar voren; de krukassensor vol-doet aan de weerstandspecificaties ende bedrading laat geen overgangs-

weerstanden of kortsluiting naar demassa zien. Om een beter beeld tekrijgen van hetgeen de krukassensornu werkelijk “ziet” wordt een metingmet de oscilloscoop uitgevoerd tij-dens het starten. Deze staat weerge-geven in afbeelding 2. Hieruit volgt

dat er geen verstoring in het nokke-nassignaal (geel) aanwezig is en datde raildruksensor voldoende drukregistreert (groen). Het krukassignaaldaarentegen laat een te lage induc-tiespanning zien bij de zestiendetand. Gevolg hiervan is dat de motor-

regeleenheid in ieder geval een ofmeerdere tandjes niet “ziet” en daar-door een foutief toerental vaststelt.Opmerkelijk is dat de motorregeleen-heid hier geen foutcode voor weg-schrijft.

KrukassignaalwielAangezien de sensor en de bedradingin orde zijn blijft eigenlijk alleen hetkrukassignaalwiel als verdachte over.Een visuele inspectie laat inderdaadeen beschadiging op drie tanden zien(afbeelding 3). Nadat het garagebe-drijf het krukassignaalwiel vervan-gen heeft is het probleem niet meeropgetreden. De oorzaak voor debeschadiging blijft giswerk, maar hetvermoeden bestaat dat de krukas bijhet vervangen van de koppakkingdoor het andere garagebedrijf geblok-keerd is op het krukassignaalwielwaarbij de krukas toch verdraaid ismet aangebrachte blokkering diedaardoor op zijn beurt enkele tandenbeschadigd heeft.

net als de voeding en de massa.De monteur heeft daarop op adviesvan de helpdesk de raildruksensorvervangen. Na het vervangen van desensor worden de parameterswederom gecontroleerd en nu blijktdat de startdruk geen 1433 maar 239bar is en de motor slaat dan ookdirect aan. Tijdens het starten looptde druk op naar 300 bar en wanneerde motor stationair loopt, zakt dedruk iets weg naar 289 bar. Dit zijn

PETER HOOGERVORST/MIVAR GROUP • De helpdesk wordtgebeld door een garagist die een probleem heeft in een LandRover Freelander, 2003 met een 2.0 TD4 dieselmotor. De motor wil regelmatig niet aanslaan. Het gaat om eencommonrail motor met een CP1-systeem.

waarden zoals ze horen te zijn. Demonteur heeft nog een proefritgemaakt met de tester aangesloten inhet voertuig en de drukken tijdensbelasting gemeten. Ook hier kwamengeen vreemde waarden naar boven.Het hele probleem werd dus veroor-zaakt door een onwillige raildruksen-sor die een verkeerde waarde aan demotorregeleenheid gaf, waardoor deecu ingrijpt door de motor met dezehoge druk niet aan te laten slaan.

22 Diagnose

Volgens de weergegeven DTC is er een probleem met de drukregelaar…. ….maar de raildruksensor bleek de boosdoener te zijn

Afbeelding 1. Bij het uitlezen van de raildruk, het toerental en de gemeten luchtmassa tijdens starten komt naar voren dat de motorregeleen-heid direct na het starten kortstondig een toerental registreert van 192 toeren dat vervolgens terugvalt naar 32 toeren.

Afbeelding 2. Uit een meting met de oscilloscoop blijkt dat er geen verstoring in het nokke-nassignaal (geel) aanwezig is en dat de raildruksensor voldoende druk registreert (groen).

Afbeelding 3. Aangezien de sensor en de bedrading in orde zijn blijft eigenlijk alleen het kru-kassignaalwiel als verdachte over. Een visuele inspectie laat inderdaad een beschadiging op drietanden zien.

Productnieuws 23

Matte lak

Facelift

Wat zeggie?

BANDEN • Vooruitlopend op hetkomende winterbandenseizoen pre-senteerde Nokian onlangs eennieuwe HP winterband voor suv’s, deNokian WR SUV 3. Deze band is deopvolger van de WR G2 SUV. In denieuwe band zijn innovaties als de‘Snow Claw’ verwerkt, een gepolijste,dwarse profielgroef die slush planingen aquaplaning helpt voorkomen. Deal van andere Nokianbanden bekende3D lock sipes die het profiel openhou-

den zonder de stabiliteit negatief tebeïnvloeden en de DSI slijtageindica-tor vonden ook hun weg naar denieuwe SUV winterband. In dit gevalwerden ze wel aangevuld met hetsneeuwvloksymbool van de ‘WinterSafety Indicator’ (WSI). Deze blijftzichtbaar tot een profieldiepte vanvier millimeter. Daarna wordt het ver-vangen van de band aanbevolen.Het matenpakket omvat 37 produc-ten die lopen van 15 tot 21 inch. Demeeste maten hebben een XL-marke-ring. Daarmee voldoen ze aan degrootste laadindex. Afhankelijk vande maat scoort deze band een B voorrolweerstand en een C voor de grip ophet EU bandenlabel.

BANDENSERVICE • Uit onder-zoek van het Franse Nationaal insti-tuut voor onderzoek en veiligheid isgebleken dat het ontsnappen vanlucht bij het demonteren van eenbandventiel de meeste decibellen ver-oorzaakt in de werkplaats van eenautobedrijf. Volgens de onderzoekersgaat het om 115 dB, terwijl het accep-tabele geluidsniveau door de Euro-pese commissie is vastgesteld op 80-85 dB. Wie meer dan 5 minuten per

dag aan dit geluidsvolume wordtblootgesteld zonder gehoorbescher-ming loopt kans op ernstige gehoor-beschadiging. Een werkgever is vol-gens de Europese richtlijn 2003/10/ECverplicht zichzelf en zijn medewer-kers te beschermen tegen geluids-overlast. Ook het ministerie van Soci-ale Zaken en Welzijn (SWZ) voert hiercontroles op uit. Gehoorbeschermingis uiteraard een middel om gehoor-beschadiging te voorkomen, echterde praktijk laat zien dat deze helaasniet consequent gedragen worden.Toolspecial biedt hiervoor een stillebandenontluchter (art. AT43012) diehet geluidsniveau van het demonte-ren van een bandventiel terugbrengtmet 30 dB.

AUTOLAK • Als eenvoudige oplos-sing voor het herstellen van matteblanke lak in de originele staat intro-duceerde Glasurit het Mat Clear Sys-teem. Het systeem maakt gebruik vanal bestaande blanke lakken (923-55MS-Klarlack extra matt en 923-57 MS-Klarlack matt elastisch). Door hetmengen van de twee blanke lakkenkunnen nu alle matvarianten van 12tot 65 eenheden (gemeten in een hoekvan 60 º) worden bereikt. Voorheenkonden met alleen blanke lak slechtstwee glansniveaus worden gecreëerd.De matpasta is nu niet meer nodig. In het nieuwe systeem worden stan-daard verdunningen en verhardersingezet, waarbij twee lagen volstaanom te komen tot een duurzame afwer-king en het behalen van de juisteglansgraad. Hiervoor heeft Glasuritvan de te gebruiken producten detechnische informatie herzien en deprocesstappen verder gespecificeerd.

ELEKTRONICA • Berner heeftonlangs het assortiment stekkerze-keringen vernieuwd en uitgebreidmet mini en midi zekeringautoma-ten. Handig tijdens de installatie,diagnose en reparatie van elektrischesystemen. Onnodige verspilling vangewone stekkerzekeringen is hier-mee verleden tijd. De zekeringauto-maten zijn verkrijgbaar in sets vanzes stuks met de meest gebruiktezekeringen (5 A, 7,5 A, 10 A, 20 A, 25A). Daarnaast kunnen ze nu ook perstuk besteld worden. De zekeringau-tomaten zijn geschikt voor eenboordspanning van 12 V en 24 V enhebben een temperatuur bestendig-heid van -40 °C tot +85 °C.

DIAGNOSE • Het Mega macs 42diagnoseapparaat van Hella Gut-mann onderging onlangs een facelift.Het apparaat is lichter en iets com-pacter geworden dan zijn voorloper.In de tweede editie zijn de grotebedieningsknoppen gebleven, maarhet beeldscherm is iets kleiner. Doorhet grotere contrast is het wel eenstuk beter afleesbaar. Verder zijn ernieuwe functionaliteiten toegevoegd,zowel softwarematig als hardware-matig. Zo is de accu nu uitneembaarzodat, met hulp van een wisselbatte-rij, de tester langer gebruikt kan wor-den zonder op te laden. Het belang-rijkste nieuws op software gebied isdat er speciale licenties beschikbaarkomen voor doelgroepen met speci-fieke behoeftes, zoals schadeherstel-bedrijven, ruitreparateurs en pech-hulporganisaties.

Kawe breidt programmauit met stuurdelen enabs-sensoren

In de remmen

Extra garantie

ONDERDELEN • Kawe Rem- &Frictietechniek uit Raalte heeft abs-sensoren en stuurdelen toegevoegd

aan het leveringsprogramma. De sen-soren, die onder de merknaam Kawegeleverd worden, zijn grotendeels

afkomstig van dezelfde fabri-kanten als de OE-merken,maar naar eigen zeggen wel25 procent goedkoper (bru-toprijs).De stuurdelen komen van hetDuitse Flennor, waarvan Kawesinds vorig jaar ook de wiella-gersets distribueert. Met detoevoeging van abs-sensorenaan de bestaande Kawe-lijnen,zoals remblokken, -schijven, -zadels, -slangen, -kabels, -schoenen, wielremcilindersen hydrauliekcomponenten ishet remmenprogramma nucompleet.De keuze om ook stuurdelente gaan leveren, te beginnenmet 1.000 referenties, past vol-gens Kawe-directeur Alvin deWeerd goed bij de visie vanzijn bedrijf om de focus te ver-breden van uitsluitend rem-delen naar de overige slijtde-len rondom het wiel.

VLOEISTOFFEN • TRW heeft eennieuw type remvloeistof op de marktgebracht dat speciaal ontwikkeld isvoor remsystemen die zijn uitgerustmet elektronische stabiliteitssyste-men (ESP/ESC). Deze Universal DOT5.1 ESP remvloeistof kent een zeerlage viscositeit voor een hoge vloei-baarheid, zelfs onderlage temperaturen en isgeschikt voor alle DOT-systemen. Barbara Koer-fer, hoofd productont-wikkeling voorremsystemen bij TRW:“Het natte kookpunt(WBP – Wet BoilingPoint) ligt bij 180°C,waarbij de viscositeit bijeen temperatuur tot -40°C onder de 750 cen-tiStokes (cSt) blijft dienodig is voor ESP-syste-men. Het gebruik vanUniversal DOT 5.1 ESPvan TRW dringt hetrisico op een langereremweg en op het verlies van con-trole over de auto terug.”Onderzoek onder automobilistenwijst uit dat een derde van hen rond-

rijdt met een auto waarvan de rem-vloeistof een te laag kookpunt kent.Dit kan een verslechterde remwer-king veroorzaken. Ook vervuilingdoor water of onzuiverheden kanertoe bijdragen dat de remwerkingslechter en de levensduur van hetremsysteem korter wordt. Remvloei-

stof neemt vocht opdoor de remslangen.Hoe ouder de remslan-gen, des te meer vochtze doorlaten. Vocht kancorrosie veroorzaken opdure remonderdelen,zoals de ABS-module ofde hoofdremcilinder.Het kookpunt van rem-vloeistof daalt geleide-lijk ten gevolge van deopname van vocht uit delucht. De kwaliteit vande remvloeistof is onderandere af te lezen aande kleur: donkere ofzwarte remvloeistofwijst op vervuiling. TRW

adviseert de kwaliteit jaarlijks te con-troleren en de vloeistof elke twee jaarte vervangen om zeker te zijn van eenoptimale remwerking.

GEREEDSCHAP • Festool biedtsinds kort kosteloos een extra garan-tie met de Service all-inclusive. Na

registratie van de nieuw aangeschafteFestool machine kan de gebruiker 36maanden kosteloos gebruikmaken

van het pakket. Hierin is reparatievan de machine zonder extra kostenopgenomen. Dit geldt ook voor slijta-

gedelen als koolbor-stels, lagers enaccu’s. Daarnaast isde machine verze-kerd tegen diefstal(100 euro eigenrisico) zowel uit dewerkplaats, service-voertuig of op eenservicelocatie. Ver-der kan de klantzijn nieuwe ma -chine tot 15 dagenna aankoop testen.Blijkt hij niet tebevallen dan krijgtde klant zijn geldterug. Tenslottebelooft Festool eentienjarige beschik-baarheid van reser-veonderdelen,

waarbij een nieuwe machine wordtgeleverd wanneer een onderdeel nietmeer beschikbaar is.

Klaar voorde winter

Zeker

Wegens groot succes

actiegeprolongeerd

tot en met

30 juni 2013

Vlasakker 11 • 3417 XT Montfoort Tel. 0348 - 477 000

Kijk voor meer informatie op www.autec-vlt.nl

De beste platenbank die u zich kunt wensen!

1. Max. voertuiggewicht 5.000 kg, waardoor brede inzetbaarheid mogelijk

2. Voorzien van een uniek geleidesysteem zonder kogel of naalddrager

3. Nauwkeurige meting door unieke stansprofi el met hoge wrijvings- coëfficiëntie

4. Platen zijn volledig thermisch verzinkt en eenvoudig te reinigen

Optioneel:• Pedaalkrachtmeter (ad € 300,- ex. BTW)• Printer en afstandsbediening (ad € 250,- ex. BTW)

• Robuust• Duurzaam• Nauwkeurig• Gefabriceerd in Nederland

Prijs vanaf:

€ 2.395,-(inclusief 1e keur namens NMI)

exclusief BTW

*

* Mits geleverd en geïnstalleerd uiterlijk 12 juli 2013

PLATENBANK