Onlangs vond de tiende editie plaats van de European Pet Night,een evenement dat jaarlijks wordt georganiseerd door deInternational Federation for Animal Health (IFAH). Hiermeewordt aandacht gevraagd voor huisdieren en de plaats die zijinnemen in ons leven. Dit jaar richtte de organisatie zich op het gebruik van hulphonden voor autistische kinderen.Dierenpraktijken sprak met Ingrid Nijman, hoofd puppy- enpleeggezinnenzorg bij KNGF Geleidehonden. Zij vertelt waaromgoed getrainde huishonden een belangrijke rol kunnen vervullenin de ontwikkeling van autistische kinderen.

Tekst: Pien van Hout

Autismehulphonden voor kinderen:

Mens en dier

Een maatje én een leraar

28

DP Zomer 2014_Dierenpraktijken nieuw 15-05-14 11:33 Pagina 28

Sinds 2006 is KNGF Geleide-

honden al bezig om speciale

therapiehonden op te leiden

tot autismegeleidingshond. Deze hon-

den kunnen worden vastgemaakt aan

jonge autistische kinderen met behulp

van een riempje. Op deze manier loopt

het kind niet zomaar weg en leert het

van de hond wat wel en niet mag, zon-

der dat de ouders steeds aan het mop-

peren zijn. De rol van deze geleidings-

honden is beperkt tot begeleiding en

veiligheid bieden aan kleine kinderen.

Vandaar dat KNGF Geleidehonden

zich, als eerste organisatie buiten

Engeland, heeft aangesloten bij het

PAWS-project. PAWS, dat staat voor

Parents Autism

Workshop &

Support, is een

trainings- en be-

geleidingstraject

voor ouders van

kinderen met

een stoornis in

het autismespectrum die willen weten

hoe een speciaal getrainde huishond

hun kind kan helpen. Ingrid: “Door de

aanwezigheid van een goed getrainde

huishond ervaren autistische kinderen

minder stress en angst, kunnen ze zich

beter concentreren, makkelijker con-

tact maken en hebben ze minder last

van driftbuien.”

Sociale steunHoewel je autisme aan de buiten-

kant niet kunt zien, kun je het soms

wel aan iemand merken. Kinderen met

een Autisme Spectrum Stoornis zijn

altijd eerlijk en hebben oog voor de-

tail. Meestal houden ze zich goed aan

regels, mits deze duidelijk en conse-

quent zijn. Autistische kinderen

kunnen daarentegen vaak slecht tegen

veranderingen en wor-

den snel angstig of juist

heel boos bij onbekende

situaties. Er wordt daar-

om steeds vaker gebruik

gemaakt van speciale au-

tismehulphonden die vei-

ligheid en een bepaalde

mate van vrijheid bieden

aan autistische kinderen.

Het is voor autistische kin-

deren moeilijker om non-

verbale communicatie te be-

grijpen en om te snappen wat anderen

van ze verwachten. Daarom hebben ze

soms moeite contact te maken met an-

dere kinderen.

Uit wetenschap-

pelijk onderzoek

is gebleken dat

kinderen met

autisme makke-

lijker in staat

zijn een hechte

band aan te gaan met honden dan met

onbekende mensen. Honden hebben

een positieve invloed op het sociale ge-

drag van autistische kinderen, waar-

door ze makkelijker contacten kunnen

leggen. Dit effect wordt nog groter als

gebruik wordt gemaakt van een goed

getrainde autismehulphond. Op deze

manier kunnen honden stress verlagen

en sociale steun geven aan autistische

kinderen. Ook helpen ze bij het leren

van nieuwe taken.

Autistische kinderen kunnen vaak

heel intensief bezig zijn met één on-

derwerp. Ze weten er veel vanaf en

kunnen zich er helemaal in verliezen.

Hierdoor houden ze hun omgeving

niet meer in de gaten. Voor ouders is

dit lastig, omdat een onderbreking van

hun bezigheid tot frustratie bij het

‘Door de aanwezigheidvan een goed getrainde

huishond ervaren autistische kinderen

minder stress en angst’

29

Een getrainde huishond kan helpen

DP Zomer 2014_Dierenpraktijken nieuw 15-05-14 11:33 Pagina 29

kind kan leiden. Volgens In-

grid kunnen hulphonden ook hier een

oplossing bieden: “Door een hond aan

te leren zijn kop op de schoot van het

kind te leggen of doordat ouders aan-

geven dat de hond uitgelaten moet

worden zijn kinderen sneller geneigd

hun bezigheid los te laten zonder dat

er een strijd ontstaat.”

Gezocht: lieve hond met veelgeduld

Ouders van autistische kinderen

die gebruik willen maken van een au-

tismehulphond kunnen

zich aanmelden voor

het PAWS-traject. Dit

bestaat uit drie work-

shops verdeeld over

drie maanden. Aller-

eerst wordt bekeken of een hond wel

in het gezin past. Ingrid: “Een hond

verzorgen kost tijd, daarnaast moeten

ze intensief

met de hond

gaan trainen.

Hier zit niet ie-

dereen op te

wachten.” Ook

het soort hond (pup of volwassen) en

de eigenschappen zijn belangrijk. Vol-

gens Ingrid kunnen alle rassen ge-

schikt zijn zolang de hond kinderen

leuk vindt, makkelijk in de omgang is

en stabiel in zijn gedrag. Ouders die al

een huishond hebben kunnen hiermee

deelnemen aan PAWS. Tijdens de

workshopdagen krijgen ouders uitleg

over basisopvoeding en specifieke trai-

ning om van de huishond een autisme-

hulphond te maken. Door de hond

specifieke vaardigheden aan te leren

wordt zijn waarde nog groter. Een

hond kan bijvoorbeeld worden ge-

traind om een au-

tistisch kind tegen

te houden wanneer

hij of zij zichzelf

beschadigd of het

kind vergezellen

naar school. Volgens Ingrid is het be-

langrijk dat ouders een realistisch

beeld hebben van wat ze van de hond

kunnen verwachten: “Een hond is

geen wondermiddel en ook geen op-

pas. Een hulphond kan er vooral voor

‘Ook de behoeften van de hond zelf zijn

belangrijk’

Ingrid Nijman tijdens PAWS workshop 2

‘Honden hebben een positieve invloed op

het sociale gedrag vanautistische kinderen’

DP Zomer 2014_Dierenpraktijken nieuw 15-05-14 11:33 Pagina 30

zorgen dat ouders makkelijker met

hun kind kunnen omgaan, waarmee

spanningen worden voorkomen.”

Ouders die de uitdaging aangaan, gaan

na de eerste dag van de workshop aan

de slag met de training van hun huis-

hond. Hierbij zijn ook de behoeften

van de hond zelf belangrijk. Wanneer

eigenaren van autismehulphonden de

lichamelijke, emotionele en sociale

behoeften van hun hond (h)erkennen

verbetert het welzijn van de hond,

maar ook het gedrag en de prestaties.

Ouders leren bovendien wanneer ze in

moeten grijpen om de hond tegen het

kind te beschermen. Problemen die

ouders tegenkomen bij de training

worden tijdens de tweede en derde

workshopdag en de algemene terug-

komdag behandeld. Daarnaast kunnen

ouders gebruik maken van een telefo-

nische hulplijn en de ondersteunende

website van PAWS. Hiervoor werkt

KNGF Geleidehonden nauw samen

met de Nederlandse Vereniging voor

Autisme.

Hulphond maakt gelukkigerHet PAWS-project is in 2011 be-

gonnen in Nederland. Tegelijk met de

opstart is een begeleidingscommissie

opgesteld die het effect van het inzet-

ten van de autismehulphonden vast-

legt. Op deze manier probeert KNGF

Geleidehonden na te gaan of het pro-

ject zinvol is. Het Engelse geleidehon-

deninstituut waar PAWS is ontstaan,

heeft inmiddels al een aantal resulta-

ten van eigen onderzoek naar buiten

gebracht. Hieruit bleek dat 85% van de

deelnemende gezinnen gelooft dat hun

autistische kind gelukkiger is sinds de

familie een hond heeft geadopteerd.

Door de aanwezigheid van een hond

ondervindt 62% van de ondervraagden

minder emotionele problemen met

hun kind. De hoop is dat deze resulta-

ten ook in Nederland worden ervaren.

De reacties zijn tot nu toe positief.

PAWS is er voor ouders met autistische

kinderen tussen drie en zestien jaar die

een eigen hond hebben of bereid

zijn deze aan te schaffen. Het

workshoptraject bestaat uit

drie trainingsdagen en

één terugkomdag

met de hond.

De kosten voor de

gehele workshop

bedragen €75,

inclusief alle

trainingsmaterialen

en de lunch.

Voor meer informatie:

www.paws.nl.

Alejandro Bernal, Declan O'Brien,

Julie Gerling and Helen McCain

bij European Pet Night

Honden bij European Pet Night

IFAH en de European Pet NightDe International Federation for

Animal Health (IFAH) is de Eu-

ropese brancheorganisatie voor

producenten van veterinaire me-

dicijnen en andere dierlijke ge-

zondheidsproducten. Hieronder

vallen zowel bedrijven als dierge-

zondheidsverenigingen. De IFAH

wil communicatie tussen rege-

ringen, organisaties, bedrijven en

consumenten bevorderen om

veiligheid en welzijn voor mens

en dier te vergroten. Dit bereiken

ze onder meer door het organise-

ren van een jaarlijkse bijeen-

komst voor huisdiereigenaren,

-organisaties en -bedrijven: de

European Pet Night. Ieder jaar

staat een andere organisatie die

huisdieren op een nuttige manier

inzet in de maatschappij cen-

traal. Tijdens de editie van

12 februari 2014 was de

directeur van de IFAH, Declan

O’Brien, aanwezig om alles in

goede banen te leiden. Declan:

“Sinds de eerste European Pet

Night ben ik nog steeds plezierig

verrast over de prachtige dingen

die gezelschapsdieren doen om

ons te helpen. Onze slogan ver-

woordt dit: dieren zijn goed voor

ons, wees goed voor hen.”

31

DP Zomer 2014_Dierenpraktijken nieuw 15-05-14 11:33 Pagina 31