Auteursrecht en eigenlesmateriaal

Jelske van der Hoek

Studiemiddag ICT en Blended Learning

BVNT2

09.10.2015 / Amsterdam

NB: Er loopt momenteel een MOOC over copyright for educators – vanuit Amerikaans zicht, maar ook interessantvoor auteursrecht in NL. Zoek ernaar op Coursera.org!

workshop van 50 minuten:

- theorie

- case study

- vragen & ervaringen uitwisselen

- bronnen

Programma

naam

soort instelling

lesmateriaal

1 vraag

Introductie

Tijdsbalk I

1886

1910

1912

Auteurswet

Tijdsbalk II

1998

20102001

2007

Cape Town

Open Education

Declaration

Open

Source

nu

2000

Open Office

2005

OER

2002 2008

MOOC

2012

Year

of

the

MOOC

VOI©E

℠™©®℗

Termen

Intellectueel eigendom

FreemanHarris.co.uk

Publiek domein

Open Educational Resources (OER)

Creative Commons

Vrije leermiddelen

WikiWijs

Klascement

Open Source

Termen 2.0

Waarom zelf ontwikkelen?

*cc-by-nc-nd 2009 Programma Leermiddelenbeleid / Vo-raad

Wat mag je overnemen?

*cc-by-nc-nd 2009 Programma Leermiddelenbeleid / Vo-raad

maar alleen áls jouw onderwijsinstellingeen regeling heeft met Reprorecht/PRO

Reprorecht(kopiëren/printen/scannen/delen/vertonen/samenstellen)

Buma/Stemra en Sena (muziek)

Videma (tv- en filmbeelden)

PRO (korte overname)

Brancheorganisatie VOI©E – Vereniging van Organisaties die Intellectueel eigendom CollectiefExploiteren

Collectieve regelingen voor het onderwijs

Tekst

áls je onderwijsinstelling een regeling heeft met Reprorecht

Illustraties

1. Kopiëren en printen van websites

2. Afbeeldingen delen

3. Vertonen van bronnen (digi-bord, tablet, presentatie)

4. Linken naar illustratie

5. Samenstellen van materiaal

1. mag zonder toestemming vooraf (beperkt aantal + bron & maker vermelden)

2. mag, zonder toestemming vooraf (voor beperkt gebruik, < 25 ill. uit 1 bron)

3. mag, max 10% of max 10 pagina’s van boek/leermiddel <25 ill. uit 1 bron

4. mag, (legaal geplaatst en met toestemming van de maker)

5. Uit boeken: mag, 1 ill = 200 woorden (beperkt) / Van websites: toestemming vooraf van Stichting PRO (max 25 ill. uit 1 bron)

áls je onderwijsinstelling een regeling heeft met Reprorecht

Illustraties: what to do?

Illustraties: what to do?

gratis foto’s die vrij zijn van auteursrecht

“Voor elke vorm van muziekgebruik moet de school een licentie hebben van Sena en Buma/Stemra, behalve voor het afspelen van muziek voor onderwijsdoeleinden dat valt in het leerplan, zoals tijdens een muziekles. Voor dergelijk gebruik heb je dus geen licentie nodig.”

www.onderwijsenauteursrecht.nl -> onderwijs-regelingenvoor mbo en volwassenen -> muziek

Muziek

bensound.com

soundcloud.org

ccmixter.org

jamendo.com

freesound.org

freemusicarchive.org

Muziek

[gebruik van video- en tv-beelden] “Dit is zonder toestemming toegestaan als het gaat om gebruik van video en tv als ondersteuning van het onderwijs en de vertoning deel uitmaakt van het schoolwerk- of leerplan. Dit geldt ook voor videobeelden van bijvoorbeeld YouTube. Zolang het om onderwijsdoeleinden gaat, mag je het materiaal van deze videosite gewoon vertonen.”

www.onderwijsenauteursrecht.nl -> onderwijsregelingen voor mbo en volwassenen -> tv en video

Video

Copyleft: Creative Commons

BY => BY naam(naam vermelden)SA => Share Alike

(gelijk delen)NC => Non-Cmmercial

(niet-commericeel)ND => No Derivatives

(geen afgeleiden)

En nu in de praktijk

2 cases

- bespreken

- verbeteringen?

- soortgelijke ervaringen?

bronnen

onderwijsenauteursrecht.nl

auteursrecht.nl

reprorecht.nl

rsnijders.info/vakblog

+ eigen ervaring

Docente zoekt online naar bronnen voor de les. Als eerste wil ze eenartikel uit de Trouw gebruiken. Ze heeft een privé-abonnement en kandaarom alles gratis bekijken. Voor haar studenten maakt ze een uitdraaivan het artikel zodat ze ook in het artikel kunnen schrijven. Ze vindt ookeen goede video op YouTube die ze tijdens de les wil laten zien. Het onderwerp past perfect bij de stof van die week. Verder vindt ze via haar account bij uitgeverij Coutinho relevante oefeningen van het boekNederlands in actie. Studenten hebben geen log-in dus ze kopieert alleoefeningen naar Word en print dat voor alle studenten uit. Daarna plant ze aan de hand van een foto op het smartboard nog eenspreekoefening. Tot slot draait ze een relevant liedje.

Wat denk jij hier nu van? Hoe kan de docente dit het best aanpakken? Heb je soortgelijke ervaringen?

Case study 1: tijdens de les

Docente zoekt online naar bronnen voor de les. Als eerste wil zeeen artikel uit de Trouw gebruiken. Ze heeft een privé-abonnement en kan daarom alles gratis bekijken. Voor haarstudenten maakt ze een uitdraai van het artikel zodat ze ook in het artikel kunnen schrijven. Ze vindt ook een goede video op YouTube die ze tijdens de les wil laten zien. Het onderwerp past perfect bij de stof van die week. Verder vindt ze via haar account bij uitgeverij Coutinho relevante oefeningen van het boekNederlands in actie. Studenten hebben geen login dus ze kopieertalle oefeningen naar Word en print dat voor alle studenten uit. Daarna plant ze aan de hand van een foto op het smartboard nogeen spreekoefening. Tot slot draait ze nog een relevant liedje.

Case study 1: tijdens de les

Docente maakt oefenmateriaal voor haar cursisten. Ze maakt eenreader van 25 pagina’s. Ze gebruikt wat oude oefeningen uit haar eigenarchief, ze maakt wat nieuwe oefeningen, ze haalt wat artikelen uit de krant. Een paar oefeningen van anderen zijn ook heel relevant voorhaar cursisten, dus die neemt ze ook op. Uit twee boeken haalt ze eenpraatplaat omdat cursisten daar altijd goed van aan de praat raken. Zepakt er een paar plaatjes bij om het geheel wat op te vrolijken. Daarnavraagt ze de adminstratie van haar instelling het geheel voor iederecursist te kopiëren.

Wat denk jij hier nu van? Hoe kan de docente dit het best aanpakken? Heb je soortgelijke ervaringen?

Case study 1: oefenmateriaal

Docente maakt oefenmateriaal voor haar cursisten. Ze maakt eenreader van 25 pagina’s. Ze gebruikt wat oude oefeningen uit haareigen archief, ze maakt wat nieuwe oefeningen, ze haalt wat artikelen uit de krant. Een paar oefeningen van anderen zijn ookheel relevant voor haar cursisten, dus die neemt ze ook op. Uittwee boeken haalt ze een praatplaat omdat cursisten daar altijdgoed van aan de praat raken. Ze pakt er een paar plaatjes bij omhet geheel wat op te vrolijken. Daarna vraagt ze de adminstratievan haar instelling het geheel voor iedere cursist te kopiëren.

Case study 1: oefenmateriaal

Docente maakt een grammatica-video voor haar cursisten over het onderwerp ‘er’ omdat ze daar altijd zoveel moeite mee hebben. Van een van haar opdrachtgevers heeft ze al een goedepowerpointpresentatie, daar voegt ze nog wat mooie afbeeldingen aantoe en daarna neemt ze haar stem op en voegt dat toe. Om het geheelwat op te vrolijken, zet ze er heel zacht een deuntje van haarlievelingsartiest onder. De video komt op haar persoonlijke website en ze voegt er links naar online oefeningen van anderen aan toe.

Wat denk jij hier nu van?

Hoe kan de docente dit het best aanpakken?

Heb je soortgelijke ervaringen?

Case study 2: grammaticavideo

Docente maakt een grammatica-video voor haar cursisten over het onderwerp ‘er’ omdat ze daar altijd zoveel moeite meehebben. Van een van haar opdrachtgevers heeft ze al een goedepowerpointpresentatie, daar voegt ze nog wat mooieafbeeldingen aan toe en daarna neemt ze haar stem op en voegtdat toe. Om het geheel wat op te vrolijken, zet ze er heel zachteen deuntje van haar lievelingsartiest onder. De video komt op haar persoonlijke website en ze voegt er links naar online oefeningen van anderen aan toe.

Case study 2: grammaticavideo

Let op: auteursrecht

op haar eigen video!

Docente heeft veel mooie dingen gevonden online die perfect bij haarcursisten passen en ze wil graag dat studenten dat altijd kunnenbekijken. Daarom zet ze dat allemaal op haar eigen pagina van de website van haar onderwijs-instelling: artikelen uit tijdschriften, links naar online oefeningen van het boek waarmee gewerkt wordt, links naar handige websites en ze embed grammatica-video’s van anderedocenten. Bovendien zet ze er nog een woordenlijst op van de meestfrequente woorden die ze normaal in de les geeft, maar nu hoeft ze het niet uit te printen. Handig!

Wat denk jij hier nu van? Hoe kan de docente dit het best aanpakken? Heb je soortgelijke ervaringen?

Case study 2: online bronnen

Docente heeft veel mooie dingen gevonden online die perfect bijhaar cursisten passen en ze wil graag dat studenten dat altijdkunnen bekijken. Daarom zet ze dat allemaal op haar eigenpagina van de website van haar onderwijs-instelling: artikelen uittijdschriften, links naar online oefeningen van het boek waarmeegewerkt wordt, links naar handige websites en ze embed grammatica-video’s van andere docenten. Bovendien zet ze ernog een woordenlijst op van de meest frequente woorden die zenormaal in de les geeft, maar nu hoeft ze het niet uit te printen. Handig!

Case study 2: online bronnen

dan zoeken we het even op…!

Vragen?

onderwijsenauteursrecht.nl

rsnijders.info/vakblog

auteursrecht.nl

reprorecht.nl

Copyright.com – around the world

Wikiwijsleermiddelenplein.nl

geu.nuv.nl – groep educatieve uitgeverijen

voice-info.nl

icto.uva.nl/video/auteursrechten-bij-videos

Bronnen