KJV 2014-2015 (GROEP 3)

Beste vrienden voor altijd / Michael De Cock en Judith Vanistendael (ill.)

(door Sally Devoldere)

Auteursinfo

Michael De Cock (1972) studeerde Romaanse taal- en letterkunde en

volgde een acteursopleiding aan het conservatorium in Brussel. Hij is acteur,

regisseur, schrijver, vertaler en tekstbewerker. Hij is sinds 2006 directeur

van het theaterhuis ’t Arsenaal in Mechelen.

De Cock heeft een aantal theaterteksten geschreven en boeken voor

volwassenen. Zijn eerste kinderboek, Floor, Oto en Titus: als dat zou

kunnen, verscheen in 2004. Sinds 2010 nemen zijn kinderboeken een hoge

vlucht: hij schrijft over Rosie en Moussa (twee kinderen die in hetzelfde

flatgebouw wonen), maakt prentenboeken (Hoe oma almaar kleiner werd),

blaast nieuw leven in Griekse mythen en schrijft de adolescentenroman

Hannibal, over de gelijknamige Carthaagse veldheer.

Michael De Cock bouwt zijn verhalen zorgvuldig op en zet met weinig woorden sterke karakters neer.

De reeks over Rosie en Moussa valt op door de subtiele humor waarmee hij herkenbare personages in

een hedendaagse wereld tekent.

Judith Vanistendael (1974) groeide op in Brussel en is al van jongs af aan gebeten door kunst. Ze

studeerde aan de Hochschule der Kunste in Berlijn, haalde haar licentie kunstwetenschappen aan de

UGent en deed een postgraduaat in Sevilla. Terug in volgde ze de opleiding Beeldverhaal aan Sint-

Lukas te Brussel, om stripverhalen te leren tekenen. Haar eerste stripalbum verscheen in 2007. Ze

illustreert onder meer voor Atlas, Querido, Malmberg en Lannoo en publiceert enkele kortverhalen in

tijdschriften. Haar strips werden twee jaar na elkaar genomineerd voor de prestigieuze Grand Prix

Angoulême en in 2012 won ze de Jenny Smelik-IBBY prijs voor Rosie en Moussa van Michael De

Cock. Haar werk is meerdere keren vertaald en uitgegeven in het buitenland.

http://jeugdliteratuur.org

Kort samengevat

Drie boeken lang al wonen Rosie en Moussa in hun appartementsblok. En nu komt ook Moussa’s oom

Ibrahim erbij! Moussa is in zijn nopjes: het is niet alleen erg gezellig met oom Ibrahim in huis, maar

ook spannend. Oom Ibrahim krijgt echter een brief die hem “beveelt het grondgebied te verlaten”.

Moussa verzint een oplossing om oom Ibrahim in het land te houden: hij moet gewoon trouwen met

Rosie’s mama!

Aan de slag

Eerste indruk

Stel volgende vragen aan de lezers:

- Spreekt de cover je aan? Werd je nieuwsgierig naar het verhaal?

- Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek?

- Wat was je eerste indruk van dit boek, vóór je het verhaal las?

- Wat vinden jullie van de titel?

Vragen over het verhaal:

- Kon het verhaal jullie boeien?

- Wilde je verder lezen? Waarom? Wilde je weten hoe het verhaal verder ging en hoe het

zou eindigen?

- Is het een vrolijk boek? Moet je erbij lachen of huilen? Of beide? Kan je voorbeelden geven?

Personages

Kopieer de personages uit het boek en schrijf er de namen bij:

Rosa | Moussa | mama van Moussa | papa van Moussa |zus Kauthar | broer Ilias | mama van Rosie |

papa van Rosie | oom Ibrahim | mevrouw Hemelrijk | meneer Tak

Vragen over de personages:

- Welk personage vinden jullie het leukst en waarom?

- Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal? Waarom?

- Welke invloed hebben de personages op elkaar?

- Zijn alle personages even belangrijk?

- Zou je een personage kunnen weglaten? Waarom wel/niet?

- Zou je jezelf met een personage kunnen identificeren? Kan je ook vertellen waarom?

- Zoek naar citaten of gebeurtenissen in het boek die het karakter of de gevoelens van de personages

typeren. Bespreek ze met de kinderen. Ontdek zo samen met hen de personages uit dit verhaal en wat

de kinderen van hen vinden.

Illustraties

- Vinden jullie dat er te veel / te weinig / genoeg illustraties in het boek zijn?

- De illustraties zijn niet in kleur, vinden jullie dit jammer of juist niet?

Einde

- Welke gevoelens maakte het einde bij jullie los?

- Laat de kinderen zelf een einde van dit verhaal fantaseren.

Activiteit

Pagina 28: Het ruikt nergens op deze wereld zo lekker als in de keuken van Moussa’s moeder. Soms

ruikt het er zoet als honing. Soms ruikt het er naar het zout van de zee. Of naar kruiden waar Rosie

niet eens de naam kent, maar die kriebelen en prikkelen in haar neus. In de keuken van Jemma kan

Rosie de wereld ruiken.

Zet op een tafel schoteltjes met daarop allerlei etenswaren met uitgesproken smaken (zoals suiker,

zout, ketjap, honing, kleine stukjes fruit, ketchup, jam, olijven, kleine stukjes citroen, pindakaas, en

dergelijke). Zorg voor voldoende theelepeltjes of kleine vorkjes en een blinddoek. Zet ook een kan

water en een paar bekers klaar.

Praat eerst met de kinderen over wat zij het lekkerste vinden om te eten en te drinken. Van welke

smaak houden de kinderen het meest? Vertel dat iets zoet, zout, zuur of bitter kan zijn. Welke smaak

zul je proeven als je een suikerklontje in je mond doet? De kinderen mogen een blinddoek om als ze

proeven. Nu is het tijd om te gaan proeven!

Doe een kind de blinddoek om en laat het kind van de verschillende smaken proeven en ruiken.

Andere leestips

Rosie en Moussa / Michael De Cock en Judith Vanistendael (ill.) (Querido, 2010)

De brief van papa: Rosie en Moussa / Michael De Cock en Judith Vanistendael (ill.) (Querido, 2012)

Het geheim van Rosie en Moussa / Michael De Cock en Judith Vanistendael (ill.) (Querido, 2014)

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken

moet ik lezen’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

KJV 2014-2015 (GROEP 3)

De vijand / Davide Cali en Serge Bloch (ill.)

bewerking door Wim Opbrouck

(door Delphine Cattrysse)

Auteursinfo

Davide Cali (Zwitserland, 1972) is een Italiaanse auteur. Zijn werk werd al

in 25 landen en in meerdere talen gepubliceerd. Hij schrijft ook onder de

pseudoniemen Taro Miyazawa en Daikon.

http://www.davidecali.com/

http://jeugdliteratuur.org

Serge Bloch (Colmar, 1956) is een Franse illustrator. Hij illustreert

o.a. voor verschillende Amerikaanse kranten zoals The Washington

Post, The Wall Street Journal, The New York Times, etc. Zijn werk

werd meermaals bekroond. Zo mocht hij in 2007 de Bologna Ragazzi

Award in ontvangst nemen.

http://www.sergebloch.net/

Wim Opbrouck (Bavikhove, 1969) studeerde aan Studio Herman

Teirlinck. Hij speelde bij Blauwe Maandagcompagnie in ‘Ten Oorlog’

en was lid van de vaste artistieke kern van Het Toneelhuis. Hij was te

zien in films als Manneken Pis, Walhalla, Ad Fundum, Meisje,

Iedereen beroemd, Man zkt vrouw, en op de televisie in programma’s

als Heterdaad, Windkracht 10, In de Gloria, Het eiland, De Bende van

Wim, Matroesjka’s, De Ronde en In Vlaamse velden. Opbrouck maakte

de muziek voor de NTGentvoorstelling Vergeten Straat en hij zingt en

speelt in zijn eigen muziekgroep De Dolfijntjes. Deze creatieve

duizendpoot voegde in 2003 kinderboeken schrijven (of in dit geval

bewerken) aan zijn palmares toe.

http://jeugdliteratuur.org/auteurs/wim-opbrouck

http://www.ntgent.be/persoon/wim-opbrouck

Bibliografie

De vijand (Davidsfonds /Infodok, 2012)

Rare snuiters (PoëzieCentrum, 2011)

Eskimo verveelt zich (De Eenhoorn, 2007)

De billen van Mamoe (Afijn, 2003)

Kort samengevat

Een soldaat (ik-figuur) bevindt zich in de woestijn en zit daar letterlijk in de put. Even verderop zit een

soldaat van de vijand in zijn eigen put. Die vijand is wreedaardig en onmenselijk, zo dicteert het

handboek. Omdat er verder weinig gebeurt, denkt de soldaat veel na over zijn positie. Om daaraan een

einde te maken en weer naar huis te kunnen gaan, komt hij uiteindelijk tot het besluit om de vijand ’s

nachts te besluipen. Maar bij de vijandige put aangekomen, blijkt die leeg te zijn en doet de soldaat

een merkwaardige ontdekking.

Aan de slag

Titel

Welke associaties riep de titel De vijand bij de juryleden op? Waar zou deze titel naar kunnen

verwijzen? Maakte de titel de juryleden nieuwsgierig naar het boek?

Als je dit gesprekje houdt vóór de juryleden het boek lezen, kan je achteraf nagaan of de

verwachtingen klopten (of niet).

Cover

Duid de juryleden op het belang van illustraties! Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur

van een boek.

Spreekt de cover de juryleden aan? Werden ze nieuwsgierig?

Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie? Past die bij het verhaal?

Wie staat afgebeeld op de cover?

In de Verenigde Staten kreeg De vijand (The Enemy) een andere kaft. Welke vinden de kinderen de

beste? Welke past volgens hen het best bij het verhaal, de generaal of de soldaat (zie bijlage)?

Het boek kreeg in de Verenigde Staten als ondertitel “a book about peace”/”een boek over vrede”.

Vinden de kinderen dit beter of niet?

Het verhaal start met een inktzwarte pagina met in grote witte letters de tekst: “Het is oorlog.” Wat

dachten de kinderen toen ze dit lazen?

Illustraties

Duid de kinderen op het belang van illustraties! Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur

van een boek. Als bijlage vind je meer illustraties van Serge Bloch. Je kan ze vergelijken met de

illustraties die hij voor De vijand maakte.

Serge Bloch werkt vaak met collages. Wat vinden de kinderen van deze techniek? Bekijk samen met

de kinderen hoe alles afgebeeld wordt. Is dit een realistische weergave?

Kan je het verhaal begrijpen zonder de tekst te lezen? Vertellen de prenten meer dan de tekst of

beelden ze de tekst gewoon uit?

Vinden de kinderen de tekeningen mooi? Kunnen ze ook aangeven waarom wel/niet?

Personages

Welke personages komen in het boek voor?

Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal? Waarom?

Thema’s

De vijand gaat over oorlog & vrede. Je leert oorlog van twee kanten bekijken.

In dit filmpje, gemaakt door ROBtv, praat Wim Opbrouck met Ella Vandooren over het boek:

http://www.youtube.com/watch?v=_1GPPQqqHwA. Je kan de kinderen net zoals Ella hun gedachten

over oorlog op een blad laten schrijven.

Wie is er juist/fout? Wie is de vijand?

Waarom ontstaat er oorlog?

Hebben de soldaten aan het front een keuze?

Zijn zij de enige soldaten die overblijven?

Is oorlog zinvol?

Blijf als begeleider aangeven dat ieders mening evenwaardig is!

In dit filmpje van Karrewiet, hoor je Wim Opbrouck voorlezen en krijgen we enkele reacties door

leeftijdsgenoten op het voorgelezen verhaal: http://www.ketnet.be/karrewiet/7-juni-2014-Wim-

Opbrouck-leest-voor. Gaan de kinderen akkoord met de meningen van hun leeftijdsgenoten?

Bespreking (methode Aidan Chambers)

Algemene vragen

Ken je andere verhalen die hierop lijken?

Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen, wat zou je dan zeggen?

Wat ga je je vrienden over dit boek vertellen?

Basisvragen

Wat vond je leuk, mooi of goed aan dit boek?

Wat vond je niet leuk?

Wat was er moeilijk of onduidelijk?

- Wat vond je vreemd?

- Was er iets dat je totaal verraste?

Speciale vragen

Hoe lang duurt het verhaal, denk je?

Over wie gaat dit verhaal?

Meer lezen

Over het thema oorlog:

Wees blij dat je geen soldaat in W.O.I bent! / Alex Woolf e.a. (NBD Biblion, 2014)

Kind van de Westhoek / Wouter Sinaeve (De Eenhoorn, 2012)

Het allermooiste geschenk / Michael Morpurgo & Michael Foreman (ill.) (Facet, 2005)

De oorlog / Anaïs Vaugelade (Zirkoon, 2001)

Rook en de geur van rozen / Jaak Dreesen (Facet, 2000)

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken

moet ik lezen’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

Recensies

Deze recensie(s) kan je met de juryleden bespreken. Zijn zij het eens met de recensent? Welke

argumenten herkennen ze? Over welke argumenten denken ze anders?

Davide Cali is geen onbekende in de (kinder)boekenwereld; hij staat bekend om zijn poëtische stijl.

In dit boek over de zinloosheid van oorlog toont hij ons nog eens dat met een minimale hoeveelheid

tekst een maximale sfeer bereikt kan worden. Het werd een anti-oorlogsprentenboek dat bewerkt

werd door Wim Opbrouck tot een versie die ook voor Vlaamse lezers toegankelijk is.

Wanneer je het boek opent, verwacht je een titelpagina, maar in de plaats daarvan krijg je een dubbele

zwarte pagina met daarop de woorden: 'Het is oorlog'. Vervolgens wordt de lezer geconfronteerd met

twee witte vlakken met daarin twee putten. In deze putten zitten twee soldaten, vijanden. Na het

titelblad (in vurig rood) begint 'de actie'. Af en toe wordt er geschoten, maar bovenal wordt er

nagedacht: want, die andere soldaat is misschien wel even hongerig, maar is vast en zeker een groter

monster. Aldus het grote oorlogshandboek dat beiden bij het begin van de oorlog kregen. Op een

nacht gaat één van beide soldaten op zoek naar de andere. Hij vindt de put, en daarin heel wat zaken

(zoals familiefoto's) die niet kloppen met het beeld dat hij had van de vijand. Die vijand is ook

verdwenen.

Leuk hoe dit boek begint met een dubbel perspectief, maar al gauw focust op één soldaat. Dit doet

vragen rijzen (is de andere soldaat weg? bestaat hij wel?) en zorgt voor een karikaturale schets die je

gerust kan ontdubbelen naar beide vijanden. Er is namelijk slechts één standpunt nodig om beide

weer te geven.

Het boek heeft een groot formaat, wat de grote witvlakken in de prenten eigenlijk nog meer versterkt.

De sobere prenten, opgebouwd uit springerige zwarte penstreken, sober ingekleurd, geven nog beter

weer hoe zinloos oorlog is.

De eenvoud van dit boek, zowel qua tekst als qua illustraties, is tegelijk de genialiteit ervan. Het

benadrukt nogmaals hoe naïef en absurdistisch soldaten denken en dachten over hun vijanden. Blij

dat dit boek vertaald is! Ook ideaal om mee te werken in een klas.

Magali Haesendonck [ http://www.pluizer.be/kinderboeken-jeugdboeken/de-vijand]

Wim Opbrouck bewerkte dit anti-oorlogsprentenboek tot een luchtig relaas waarin de zinloosheid van

oorlogen treffend wordt blootgelegd.

Het boek opent impressionant met een dubbele zwarte pagina met daarop de zin 'Het is oorlog'.

Daarna volgt een lege vlakte en wordt er ingezoomd op twee putten. Met in elke put een soldaat.

Twee vijanden dus. Zij bestoken elkaar regelmatig met rommel en allerhande prullaria. Ze zien elkaar

nooit maar vrezen de ergste dingen van elkaar. Wat zij gemeen hebben is de honger. Maar dat is dan

ook alles. Want voor de rest is de andere soldaat een wild monster zonder medelijden. Dat vertelt

toch het oorlogshandboek dat ooit bij het begin van de oorlog uitgedeeld werd door de generaals die

vooral afwezig zijn.

's Nachts als de hemel vol sterren staat, wordt er gedacht en begrepen. Zou dat de oorlog kunnen doen

stoppen? De soldaat neemt een besluit en trekt erop uit in camouflagepak nr 3. De andere put is

echter leeg en de soldaat vindt er zaken in die niet kloppen met het grote oorlogshandboek. En waar

is nu die andere soldaat? ...

Het ganse verhaal is een pareltje van minimalisme en absurdisme. Maar met de ondertoon van gruwel

en geweld, wat het geheel erg aangrijpend maakt.

De naïef getinte tekeningen met zwierige inktlijnen en sobere inkleuringen zijn krachtig en

indrukwekkend in al hun eenvoud. Wat nog versterkt wordt door het grote formaat van dit boek. De

desolaatheid van de beide soldaten kon niet beter weergegeven worden.

De tekst is eenvoudig en licht afstandelijk. Hij geeft perfect de gedachtengang van de soldaat weer in

al zijn naïviteit en zo ook de idiote en absurde gedachtengang van elke oorlog.

Tot slot nog vermelden dat de vormgeving van dit boek (Sin Aerts) tot in de puntjes is uitgewerkt,

wat het geheel doet opvallen in alle details.

Pakkender en doeltreffender kon een aanklacht tegen de oorlog niet zijn. Toch niet op deze

eenvoudige, haast speelse wijze. Vandaar een terechte aanrader!

Eric Vanthillo

mei 2013

[ http://www.pluizuit.be/130607/De%20vijand.htm]

Gepost op 16/09/2013 door Jeugdliteratuur.org

http://jeugdliteratuur.org/blog/?p=7466

De vijand

In de rubriek In de vitrine tipt een boekhandelaar een opmerkelijk boek. Deze maand de keuze van

Els Meulemans van Boekhandel Duimelot in Leuven.

*

Hoe moet je het met kinderen over oorlog hebben?

In het boek De vijand wordt het thema zonder omwegen aangebracht: op de cover één generaal,

behangen met indrukwekkende eretekens, met een akelig brede lach op zijn gezicht en bloed aan

zijn handen. Op de schutbladen volgen de soldaten: ze vullen de bladzijden, opgesteld in rijen en

rijen, ze kijken nors. Of bang? Berustend? Allemaal zien ze er hetzelfde uit. Of toch niet?

En dan is er geen ontsnappen meer aan: op een pikzwarte achtergrond krijgen we drie woorden in

het gezicht geslingerd, ‘Het is oorlog’.

Deze oorlog speelt zich af in een woestijn, met twee putten, in elke put zit één soldaat. En, laat daar

geen misverstanden over bestaan, het zijn VIJANDEN, zo wordt ons in grote rode letters verteld.

De sublieme illustraties van Serge Bloch, voornamelijk zwart/wit met af en toe een betekenisvol

rood accent, laten ons het leven in die put zien. De soldaat zit te wachten, heeft honger, is eenzaam

(‘Soms denk ik dat de wereld niet meer bestaat’). Hij denkt voortdurend aan zijn vijand die verderop

in een zelfde put zit, en wat hij over die vijand moet weten heeft hij geleerd uit het handboek dat hij

op de eerste dag van de oorlog heeft gekregen. ‘Het handboek vertelt alles over de vijand: Het zegt

dat we hem moeten doden voor hij de kans krijgt om ons te doden, want de vijand is wreedaardig en

kent geen medelijden. En als hij ons doodt, zal hij ook onze families doden. Maar dat is niet genoeg

voor hem. Hij zal ook de handen doden, en daarna alle dieren, hij zal de bossen verbranden, hij zal

het water vergiftigen. De vijand is geen menselijk wezen.’

Maar ’s nachts, onder de sterrenhemel, laat zijn handboek hem in de steek. ‘Af en toe denk ik aan

wat de vijand denkt. Kijkt hij ook naar de sterren? Als hij naar de sterren kijkt, zal hij misschien

inzien dat deze oorlog tot niets leidt, en dat hij moet stoppen’.

Op zo’n nacht verlaat de soldaat zijn put en sluipt in camouflagepak naar de put van de vijand. De

aandachtige lezer ziet een bijzondere ‘leeuw’ de tegenovergestelde kant op sluipen. De soldaat vindt

een lege put zonder vijand, maar met heel herkenbare spullen: gedroogd vlees, snoeprepen, foto’s

van een gezin, een handboek… Bij het aanbreken van de dag, beseft hij dat de vijand in zijn put zit.

En dat er geen wezenlijk verschil is tussen hen: ‘De vijand is uitgeput, ik weet het zeker. Ik weet dat

hij een gezin heeft dat op hem wacht. Als deze oorlog afgelopen is, kunnen we weer naar ons huis,

elk naar ons eigen huis.’ Op de laatste bladzijde zien we de twee putten en kruisen twee flessen-

met-boodschap elkaar in de lucht met een simpel zinnetje erbij ‘Hopelijk valt mijn fles in zijn put’.

Op de achterste schutbladen staan dezelfde rijen soldaten opgesteld maar nu met twee lege

plekken…

Dit poëtisch prentenboek nodigt uit om samen met kinderen na te denken over de zinloosheid van

oorlog en geweld. Illustrator Serge Bloch kan met enkele inktlijnen de verschillende emoties raak

neerzetten. De impact van de eenvoudige tekeningen op de witte bladzijden wordt nog versterkt

door het grote formaat van het boek. Ook de tekst, prachtig bewerkt door Wim Opbrouck, is

eenvoudig en raak. Een tijdloos boek over een fenomeen van -helaas- alle tijden, maar niet zonder

een sprankje hoop.

Prentenboek laat zien dat oorlog niet gewoon is

03-05-2013 17:07 | Mariëlle Oussoren-Buys |

Natuurlijk kun je over oorlog een dramatisch avonturenboek maken. Maar een verstild prentenboek

is aangrijpender, moeten de makers van ”De vijand” gedacht hebben. Het laat in sobere woorden en

prenten zien hoe bizar oorlog is.

Davide Cali laat de lezer meekijken met een soldaat die zich verbergt in een loopgraaf, net als even

verderop zijn vijand. Hij is ervan overtuigd dat die gevaarlijk is, want dat staat in zijn handboek. Hij

wil geen oorlog, maar hij moet de vijand doden, omdat die anders hem zal doden. Hij wil dat de

oorlog stopt. „Maar ik heb geen idee hoe. Anderen weten dat wel: de generaals. Maar zij zeggen

niets.”

Al filosoferend komt hij tot de keus om tot de aanval over te gaan. Niet laf vanuit zijn „gat”, maar

face to face. Tot zijn verbazing vindt hij in de –lege– kuil van de vijand gezinsfoto’s (is hij dan geen

monster?) en bijna hetzelfde handboek, waarin híj wordt afgeschilderd als vijand (is híj dan een

monster?).

Het meest verrassend aan dit poëtische boek is het spiegelende slot. De vijand blijkt in de kuil van

het hoofdpersonage te zijn beland en wil evengoed dat de oorlog stopt. Ook de lay-out is aangenaam

ongewoon. Nog voor de titel­pagina begint het verhaal, als een soort proloog. Illus­trator Serge

Bloch kan met enkele inktlijnen actie weergeven, of juist treurige berusting. De pentekeningen

hebben de kleuren zwart, wit en mosterdgeel, met een enkel accentje rood. Heel doelmatig,

bijvoorbeeld als er bloed getekend moet worden. Bloed dat overigens alleen vloeit in de gedachten

van de hoofdpersoon als hij denkt aan wat de vijand hem kan aandoen.

[http://www.refdag.nl/boeken/recensies/prentenboek_laat_zien_dat_oorlog_niet_gewoon_is_1_73

5992]

Bijlage: cover originele uitgave

Bijlage: cover uitgave Verenigde Staten

Bijlage: illustraties Serge Bloch

KJV 2014-2015 (GROEP 3)

De waanzinnige boomhut van 13 verdiepingen / Andy Griffiths en Terry Denton (ill.)

(door Emilie Vanpeteghem)

Auteursinfo Andy Griffiths (1961) is een erg populaire jeugdauteur uit Australië. Zijn

bekendste werk is de serie rond de waanzinnige boomhut (van 13, 26, 39 of 52

verdiepingen). Zijn verhalen werden bewerkt voor toneel en televisie en hij

won al meer dan 50 prijzen van Australische jeugdjury’s. Andy Griffiths haalt

inspiratie uit boeken, films, muziek en het dagelijkse leven. Hij is ambassadeur

voor The Indigenous Literacy Foundation, een organisatie die strijd tegen

analfabetisme in Australië.

Andy Griffiths woont in Melbourne. Hij is getrouwd en heeft twee dochters.

http://andygriffiths.com.au/about.htm

Terry Denton (1950) begon de opleiding architectuur in Melbourne

maar verliet de universiteit om te ontdekken wat voor artiest hij eigenlijk

echt wou zijn. Hij probeerde beroepen uit als etser, schilder, acteur in het

theater, striptekenaar, paardenfluisteraar en baatte ook even een

muziekwinkel uit met een vriend. Sinds 1984 illustreerde hij al meer dan

40 boeken.

http://www.terrydenton.com/terrydenton.com/biog.html

Kort samengevat

Een boomhut zoals die van Andy en Terry heb je nog nooit gezien! Er is een bowlingbaan, een

zwembad met reuzenhaaien, een geheim laboratorium en een snoepjesmachine die je overal volgt en

snoepjes in je mond schiet als je trek hebt. Andy en Terry beleven er de dolste avonturen, want in hun

boomhut is ALLES mogelijk!

Aan de slag

Eerste indruk

Spreekt de kaft de juryleden aan? Werd je nieuwsgierig?

Is het een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek?

Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las?

Wat was jullie eerste indruk van dit boek voor je het verhaal las?

Vragen over het verhaal

Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet? Vind je het origineel?

Wilde je verder lezen? Waarom?

De personages heten Terry en Andy. Hebben jullie gemerkt dat de auteur en illustrator ook zo heten?

Vind je het leuk dat je als lezer betrokken wordt in het verhaal?

Is dit boek nu een strip of een leesboek?

Kan je dit boek/verhaal in één woord of zin beschrijven?

Openingszin

Schrijf deze zin op een groot blad. Laat de juryleden de openingszin nog eens lezen.

Maar als ik zeg ‘boom’, dan bedoel ik boomhut. En als ik zeg ‘boomhut’, dan bedoel ik geen oud

gammel hutje - dan bedoel ik een boomhut met 13 verdiepingen!

Dus waar wacht je nog op? Kom maar naar boven!

Is dit een goede openingszin?

Heb je meteen zin om verder te lezen om te weten wat er gebeurt? Met andere woorden, maakt deze

zin je nieuwsgierig naar meer?

Hebben jullie een boomhut thuis? Hoe is die ingekleed? Zouden jullie graag in een boomhut zoals

Andy en Terry wonen?

De boomhut

Print de boomhut af en neem even de tijd om hem met de juryleden te bespreken.

De boomhut van Andy en Terry heeft een bowlingbaan, een doorzichtig zwembad, een aquarium vol

met mensenetende haaien, slingerlianen, een speelkamer, een geheim ondergronds laboratorium, een

limonadefontein, een groenteverdamper, een marshmallowmachine, enzovoort.

Een filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=98yKsg30F_Q

Wat vinden ze van de boomhut? Wat is hun favoriete plekje?

Nu is het jullie beurt. Hoe zou jullie boomhut eruitzien als jullie mogen kiezen? Teken ze

gedetailleerd.

Illustraties en activiteiten

Wat vinden jullie van de illustraties in het boek?

Wat is het belangrijkste, de tekst of het verhaal? Of beide?

Sluiten de tekeningen aan bij de sfeer van het verhaal? Waarom (niet)?

Kopieer verschillende illustraties en verspreid ze over de ruimte.

Laat de juryleden een illustratie kiezen die hen aanspreekt of waar ze iets over willen vertellen.

Kopieer bijvoorbeeld deze illustraties, bespreek ze en doe een activiteit:

- Terry en Andy hebben heel wat met eten. Kijk maar op p. 20 (de limonadefontein), p. 21

(groenteverdamper), p. 22 (marshmallowmachine). Wat is jullie fantasie? Waar zouden jullie een

machine van maken? (Bijvoorbeeld: een machine dat alles in chocolade kan veranderen.)

- De illustratie op p. 30 - 31: De dag dat Terry de kat in een kanarie veranderde. De juryleden kunnen

eventueel zelf een kaart tekenen van een gebeurtenis waarmee hun avontuur begint.

- De poster op p. 37. Je kan zelf een opsporingsposter maken van een huisdier dat zoek is, maar ook

van een ouder die vermist is, of van een potlood of schoen. Wat je maar kan verzinnen.

- P. 43 – 44: Terry toont een lijst van alle dingen die hij nog moet doen en een lijst van de dingen die

hij niet moet doen. Hij heeft geen tijd om een boek te schrijven/illustreren. Vraag aan de juryleden om

een lijst te maken van de dingen die zij in een week móéten doen, een lijst van de dingen die ze gráág

doen en een lijst van dingen die ze eigenlijk wel graag willen doen, maar beter níét zouden doen.

- P. 76 – 77: Creëer je eigen cartoon in de stijl van Blaffy.

- P. 149: de supervinger. Creëer je eigen superheld.

- P. 119: het zeemonster en p. 196: de reuzengorilla. Creëer je eigen monster.

- P. 27: Terry maakt van een kat een kanarie. Welk dier zouden jullie maken? Combineer het hoofd

van één dier met het lichaam van een ander dier.

- P. 19: Maak je eigen gadget.

Illustraties: p. 18, 19, 23, 33, 78-79, 205, 180-181, 114, 105, enzovoort.

Het boek staat vol indrukwekkende tekeningen waar iets over te zeggen valt.

Personages

In dit verhaal komen heel veel personages voor. Som ze met de juryleden op en probeer zo het verhaal

te reconstrueren. Kopieer eventueel verschillende afbeeldingen van personages die jij graag met hen

wilt bespreken.

Bijvoorbeeld: Andy, Terry, de kat die een kanarie werd, meneer Grootneus, Blaffy, de

monstermeermin, de apen, enzovoort.

Welk personage vind je het leukst en waarom? Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met

iemand anders? Kan je ook aangeven waarom?

Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal? Waarom?

Welke invloed hebben de personages op elkaar?

Zijn alle personages even belangrijk? Zou je een personage kunnen weglaten? Waarom (niet)

Geloofwaardigheid

Dit verhaal bevat wel een aantal heel speciale gebeurtenissen. Het is soms compleet absurd en

overdreven. Stelden de juryleden zich hier vragen bij? Of is dit juist de charme van dit boek? Je kan

hier een gesprek starten. Waar overdrijft de auteur? Ergert dat de juryleden of past dat bij het verhaal?

De gebeurtenissen volgen in snel tempo. Stoort dit de juryleden of brengt dat juist vaart in het verhaal?

Vertelperspectief

Wie vertelt het verhaal? Door wiens ogen heb je het verhaal gevolgd? Zou je het verhaal ook graag

eens door de ogen van een ander personage lezen?

Bespreek met de juryleden het ‘boek in het boek’.

Vind je het leuk dat je als lezer betrokken wordt in het verhaal?

Thema’s

Vraag aan de juryleden om een thema te kiezen die zij aan het boek zouden geven.

Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij hun gekozen thema?

Wisten jullie dat…

- …er van de waanzinnige boomhut een toneelstuk gemaakt is? Jammer genoeg (nog) niet in ons land.

Hier een filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=zDNwn8qN_H4.

- …Andy en Terry nieuwe avonturen beleven in De waanzinnige boomhut van 26 verdiepingen,

De waanzinnige boomhut van 39 verdiepingen en dat De waanzinnige boomhut van 52 verdiepingen al

in het Engels verschenen is? We wachten op de vertaling!

- …de vertaling gebeurde door Edward van de Vendel, zelf een gevierd auteur met een heel breed

oeuvre.

- …je via onderstaande links enkele recensies van het boek terugvindt?

http://cobra.be/cm/cobra/boek/boek-recensie/1.1658050

http://www.pluizer.be/kinderboeken-jeugdboeken/de-waanzinnige-boomhut-van-13-verdiepingen

Methode Aidan Chambers

Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers.

Door te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken, gedachten te ordenen, een eigen

mening én een eigen smaak te ontwikkelen. Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ‘Ik vond dit

boek (niet) leuk’ en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen. Maar hoe pak je die

gesprekken aan? ( www.jeugdboekenweek.be: lestips)

Meer info:

Vertel eens / Aidan Chambers (Davidsfonds/Infodok, 2002)

http://www.jeugdboekenweek.be/2010/Algemene_lestips.pdf

http://www.kjv.be/begeleiders/_docs/1011/Handleiding_volledig.pdf

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken

moet ik lezen’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

KJV 2014-2015 (GROEP 3)

Die dag in augustus / Rindert Kromhout en Annemarie van Haeringen (ill.)

(door Delphine Cattrysse)

Auteursinfo

Rindert Kromhout (Rotterdam, 9 augustus 1958) heeft twee oudere

zussen en een jongere broer. Omdat het niet goed met hem ging in het

gezin van zijn ouders woonde Rindert begin jaren ‘70 in kindertehuizen om

in 1974 terug bij zijn ouders te gaan wonen. Daar schreef hij zijn eerste

kinderverhalen, maar die werden nooit goed genoeg bevonden om uit te

geven. Hij werkte in een dierenwinkel en een boekhandel, ’s avonds ging

hij naar school. Intussen bleef hij schrijven. Hij werd kleuterleider, maar

ging niet in het onderwijs werken. In 1978 werd zijn eerste verhaal

gepubliceerd. In 1982 werd schrijven zijn beroep.

Rindert Kromhout schreef ondertussen al meer dan honderd jeugdboeken. Zijn werk werd meermaals

bekroond.

http://jeugdliteratuur.org/auteurs/rindert-kromhout

http://www.rindertkromhout.nl/

Filmpje over Rindert Kromhout: http://vimeo.com/20225651

Annemarie van Haeringen (Haarlem, 16 februari 1959) heeft de

lerarenopleiding tekenen en handvaardigheid gevolgd in Tilburg. Daarna

ging ze naar de Rietveld Academie in Amsterdam. Nadat ze afstudeerde

ging ze in 1983 aan de slag als illustrator van verschillende boeken. Het

eerste boek dat ze zelf maakte was Kattesprongen en reuzestappen

(Lemniscaat, 1985). Voor de Nederlandse televisie maakte ze een reeks

filmpjes gebaseerd op verhalen van Toon Tellegen. Daarnaast werkte ze

ook nog voor verschillende kranten en tijdschriften.

http://jeugdliteratuur.org/auteurs/annemarie-van-haeringen

http://www.annemarievanhaeringen.nl/

Kort samengevat

In de zomervakantie gaat Enrico iedere dag naar zijn grootvader om hem te helpen met de schaapskudde.

Onderweg houdt hij regelmatig stil om wat te praten met bekenden, maar vooral om in zijn tekenblok de

dagelijkse gang van zaken in het dorp, de mensen en het omringende landschap vast te leggen. Het

tweede deel van het verhaal opent met de zin ‘Behalve die dag in augustus...’, want dan begint de aarde te

beven: huizen storten in, mensen worden bedolven onder het puin of raken gewond, onder wie Enrico’s

moeder en zijn vriendinnetje. En ook dan tekent Enrico wat hij ziet.

Aan de slag

Titel

Welke associaties riep de titel Die dag in augustus bij de kinderen op?

Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek?

Cover

Sprak de cover de juryleden aan? Werden ze nieuwsgierig?

Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie? Past die bij het verhaal?

Illustraties

Duid de kinderen op het belang van illustraties! Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur van

een boek. Breng eventueel andere boeken geïllustreerd door Annemarie van Haeringen mee om haar

tekenstijl uitvoerig te bekijken.

Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt?

Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit?

Vinden de kinderen de tekeningen mooi? Kunnen ze aangeven waarom wel/niet?

Personages

Welke personages komen in het verhaal voor? Bespreek met de kinderen hoe de personages geschetst

worden.

Enrico (hoofdpersonage)

mama

Luna, de hond

Teresa

Marta

Gianni

Stefano

nonno Luigi

Wie zijn de belangrijkste personages? Welke personages vinden de kinderen het leukst en waarom? Zijn

er te veel of te weinig personages in het verhaal? Waarom?

Welke invloed hebben de personages op elkaar?

Zijn alle personages even belangrijk? Zou je een personage kunnen weglaten? Waarom wel/niet?

Thema’s

De belangrijkste thema’s in Die dag in augustus zijn: liefde, rampen, Italië:

Rampen, aardbevingen

Je kan een filmpje van het NOS Jeugdjournaal over de aardbeving in Kobe, Japan (17 januari 1995)

bekijken en bespreken: https://www.youtube.com/watch?v=MxpE9KWsN3k

Liefde

Lees de laatste zin van het boek voor: “Enrico deed de voordeur wijd open, pakte de handgrepen van de

stoel vast en duwde Teresa naar buiten.”

Hoe zou het verhaal voor Enrico en Teresa verder verlopen? Blijven ze voor altijd bij elkaar?

Italië

In het eerste deel van het boek wordt het Italiaanse landschap uitvoerig beschreven en weergegeven in de

illustraties van Annemarie van Haeringen. Kunnen de kinderen nog kenmerken van het dorp en de

omgeving opnoemen? Kregen ze door de tekst en illustraties een duidelijk beeld van de streek in Italië

(Umbrië) waar het verhaal zich afspeelt?

p. 15: “Hij stak de schaduw van de klokkentoren over, die schuin over het kerkplein viel. Vanuit de toren

had je een eindeloos uitzicht naar alle kanten, naar de zonnebloemvelden in het oosten, de weilanden in

het noorden, de kronkelende autoweg en de stad in het zuiden. Keek je naar het westen, dan zag je, ver

weg in de diepte, de ruïne van het Romeinse amfitheater. Een kilometer verder, bij de olijfboomgaard,

stond het huisje van nonno Luigi.”

Bespreking (methode Aidan Chambers)

Je kan aan dit onderdeel een spelelement toevoegen door de vragen op kaartjes te schrijven en in een doos

te plaatsen, zodat de kinderen er telkens een vraag kunnen uithalen.

Algemene vragen

Ken je andere verhalen die hierop lijken?

Zijn je tijdens het lezen, of als je er nu over nadenkt, woorden opgevallen of zinnen die je mooi vond? Of

lelijk?

Als de schrijver zou vragen wat er anders of beter zou kunnen, wat zou je dan zeggen?

Basisvragen

Wat was er moeilijk of onduidelijk?

Wat vond je vreemd?

Was er iets dat je totaal verraste?

Waren er dingen die niet klopten?

Speciale vragen

Het verhaal wordt in 2 delen verteld. In het eerste deel leer je uitgebreid het dagelijkse, rustige leven in

het kleine bergdorp kennen. Het tweede deel start twee weken na ‘die dag in augustus’.

Wat vinden de kinderen van de manier waarop het verhaal opgebouwd wordt?

Wat vinden de kinderen van het feit dat de aardbeving niet beschreven wordt, maar wel de gebeurtenissen

voor en na ‘die dag in augustus’?

Wie is de ‘heilige’ die in het boek beschreven wordt?

De aardbeving die op 26 september 1997 Assisi trof, zou de inspiratie gevormd hebben

voor het schrijven van dit boek. De heilige in het boek zou Franciscus van Assisi zijn.

Bespreek volgend citaat: “De wereld is te groot om te bekijken. Hoeveel reizen je ook maakt, je krijgt

hem nooit helemaal te zien. Dus waarom zou je zoveel moeite doen.”

Gaan de kinderen akkoord/niet akkoord met deze uitspraak van nonno Luigi? Waarom wel/niet?

Meer lezen

Hebben de juryleden zin om nog een boek van Rindert Kromhout te lezen? Breng enkele boeken mee

naar de bijeenkomst en stel ze (kort) voor. Toon ook boeken van Annemarie van Haeringen. Je kan de

boeken gebruiken om haar tekenstijl uitvoerig te bekijken en bespreken.

Coco, of het kleine zwarte jurkje / Annemarie van Haeringen (Leopold, 2013 – genomineerd voor KJV

groep 2)

Ik wil ook! / Annemarie van Haeringen (ill.) & Bibi Dumon Tak (Querido, 2013)

Hoera voor kleine Ezel / Rindert Kromhout & Annemarie van Haeringen (Leopold, 2011)

Ellie en Nellie op het onbewoonde eiland / Rindert Kromhout & Annemarie van Haeringen (ill.)

(Leopold, 2009)

Igor, beer in nood / Rindert Kromhout (Leopold, 2007)

Lang leve de boze heks / Hanna Kraan & Annemarie van Haeringen (ill.) (Lemniscaat, 2003)

De paljas en de vuurvreter / Rindert Kromhout & Jan Jutte (ill.) (Querido, 1993)

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken moet ik

lezen’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

KJV 2014-2015 (GROEP 3)

Een nieuwe thuis voor Treesje / Frank Pollet en Merel Eyckerman (ill.)

(door Frederic Vercaemst)

Auteursinfo

Frank Pollet werd geboren op 5 juli 1959 in Sint-Niklaas. Frank

huwde met Moniek en zij vestigden zich in Puivelde, een dorp in de

deelgemeente Belsele, in Sint-Niklaas. Kinderen heeft hij niet, maar

wel 2 ezels (Victor en Henri), 3 kippen (Alice, Elly en Julia) en twee

langharige cavia’s (Emiel en Edward). Bij het begin van zijn

loopbaan was Frank leraar Nederlands in een middelbare school. Nu

is hij vooral schrijver en docent literaire creatie. Zijn hobby’s zijn

schrijven, lezen, muziek beluisteren en eten en drinken. Frank heeft

een hekel aan onrechtvaardigheid, respectloosheid en

ongecontroleerd vuurwerk.

http://www.gva.be/cnt/aid1190185/petitie-tegen-vuurwerk-2

Frank zelf aan het woord:

Moniek (Vermeulen, mijn vrouw, die ook kinderboeken schrijft) had via een FB-berichtje ontdekt dat

ik met 'Treesje' genomineerd was. Zij zat op dat moment naast me te werken. Plotseling zag ik haar

rechtstaan en naar me toekomen met haar hand vooruit om me te feliciteren. Ik wilde natuurlijk weten

waarmee. ‘Treesje’ bleek genomineerd. Ik had er helemaal niet aan gedacht, het kwam echt als een

complete verrassing. Uiteraard ben ik er héél blij mee. Nu maar hopen dat de kinderen het boekje

lusten! Het is alvast zo geel als kaas.

Volwassen mensen denken vaak dat jeugdauteurs veel fantasie hebben. Maar in mijn geval berust veel

van mijn 'inspiratie' op dingen die kunnen, soms zelfs op waar gebeurde zaken. Een nieuwe thuis voor

Treesje gaat over een hangbuikzwijn, en Muk wil dat dier een thuis geven in de flat waar zij woont.

Welnu, dat lijkt redelijk gefantaseerd, maar er zijn echt mensen die een hangbuikzwijn in een flat

houden, als huisdier. In het boek staan leuke tekeningen van Merel Eyckerman. Het was een idee van

mijn uitgeefster, Els De Pooter, om kleine stukjes van het verhaal te vervangen door tekeningen, door

hele kleine stripverhaaltjes-zonder-woorden. Ik vond dat meteen een leuk idee. Zo zie je aan het einde

van het verhaal, op het moment dat je denkt dat het verhaal klaar is, toch nog een aantal tekeningen.

Als je die goed bekijkt, dan merk je wel dat het einde zoals je dacht dat het is, niet helemaal klopt. Het

is anders. Hoe? Dat moet je als lezer / kijker zelf maar bekijken.

Illustratorinfo

Merel Eyckerman werd geboren in Turnhout op 9 september 1981. Ze ging naar de

tekenacademie in Turnhout, begon de middelbare school in de richting wiskunde en

talen maar ruilde die al snel voor een kunstrichting. In Hasselt studeerde ze af als

meester illustratief ontwerpen. Ze ging met een uitwisselingsproject naar Finland en

tekende in Egypte en Turkije archeologische vondsten. Vandaag woont ze in Bevel

met haar man, illustrator Benjamin Leroy, en zoontje.

http://jeugdliteratuur.org/auteurs/merel-eyckerman

Kort samengevat

Meester Werner zoekt een nieuwe thuis voor Treesje. Treesje is het minivarken van zijn buurvrouw.

Ze vertrekt naar Canada. Muk voelt zich meteen geroepen. Maar dan moet ze mama overhalen. Ze

wonen immers in een flat en daar is geen plaats voor dieren. Maar zo'n mini-varkentje is toch wel

mogelijk? Muk krijgt uiteindelijk haar zin. Wanneer ze het varkentje samen met haar vrienden Sam en

Melle gaat ophalen, valt ze bijna omver van verbazing. Dit is geen minivarken maar een

hangbuikzwijn. Wat nu? Ze verstoppen het varken in het tuinhuis. Wanneer ze tijdens de middag gaan

controleren of alles is orde is, is Trees de tuin van de buurman aan het plunderen. Dit is hopeloos! De

volgende dag is Trees opnieuw uitgebroken en verwoest ze de bloemen van de buren. Uiteindelijk

sluiten ze Trees op in de kelder. Dit blijft echter niet geheim en wanneer mama het varken ontdekt, wil

ze dit koste wat het kost naar de kinderboerderij brengen. Uiteindelijk komt alles goed en wordt er

voor Trees een degelijk hok getimmerd en krijgt ze er bovendien nog een vriendje bij.

www.pluizer.be

Voorbespreking

Organiseer een gesprek over huisdieren. Wie heeft welke huisdieren? Wie heeft een hond? Wie heeft

een kat? Wie heeft een goudvis?

Elk huisdier heeft zijn eigen behoeftes en noden. Past elk huis dan voor elk dier?

Heeft er iemand zijn huisdier al moeten weggeven?

Heeft er iemand vreemde huisdieren?

Over hangbuikzwijnen

Het hangbuikzwijn is een varken dat in Vietnam en China vaak voorkomt. Andere namen die wel

worden gebruikt zijn het hangbuikvarken of het minivarken.

Het is een klein varkentje met een gedrongen kop en met kleine spitse oren. De rug is meestal licht

doorgezakt en het beestje heeft een hangbuik die vaak de grond raakt (vandaar zijn naam) doordat de

poten tamelijk kort zijn. De huid is dik en vaak geplooid. Zijn kleur is zwart, wit, grijs, of combinaties

van deze kleuren. De mannetjes hebben op hun hoofd en een deel van hun rug een kam van langere

haren, de borstels genoemd.Het hangbuikzwijntje wordt ongeveer 50 tot 60 cm hoog en bereikt een

gewicht van ongeveer 65 kilo. In 1866 kwam het eerste hangbuikzwijntje naar Europa voor de

opening van de dierentuin in Boedapest. Tegenwoordig wordt hij vaak gevonden in kinderboerderijen,

waar hij vanwege zijn vriendelijke en rustige aard een graag geziene bewoner is.

www.wikipedia.org

Het boek

Bekijk samen met de lezers de kaft van het boek. Op de kaft staat Treesje, het hangbuikzwijn. Treesje

zit verstopt onder een deken zodat ze niet ontdekt wordt door de bewoners van het flatgebouw dat ook

op de kaft staat. Bekijk samen met de lezers naar wat er zich op de verschillende verdiepingen van het

flatgebouw plaatsvindt. Er wordt een verjaardag gevierd, twee mensen liggen te zonnen enz.

Tip:

Verdeel de verschillende verdiepingen onder de lezers en laat hen verzinnen of opschrijven wat er op

de verschillende verdiepingen gebeurt. Op deze manier krijg je een aantal miniverhaaltjes.

Viel het de lezers op dat er een groot lettertype gebruikt werd? Wat vonden de lezers hiervan? Las

het boek daardoor eenvoudiger of net niet?

Bij een aantal hoofdstukken denk je dat het hoofdstuk af is, maar dan zie je in een soort van

stripverhaal, zonder woorden, hoe het hoofdstuk afgesloten wordt. Ter illustratie neem je blz. 45 uit

het boek erbij. Lees deze bladzijde voor. Laat eventueel enkele reacties verwoorden door de

luisteraars. Dachten ze dat het hoofdstuk ten einde was? Dan draai je de bladzijde om en laat je de

illustratie zien. Je ziet dat Treesje toch uitbreekt en voor een chaos zorgt in de moestuin van de

buurman.

Laat de lezers het boek met één woord omschrijven. Vonden de lezers het boek grappig, ontroerend,

saai, …

Andere hangbuikzwijnen

Wilbur, een hangbuikzwijn in New York

De stedelijke gezondheidsdienst van New York legt de eigenares van een hangbuikzwijn een stevige

boete op. Nadine Darsanlal, een invalide oud-militair, beweert dat Wilbur haar 'steun en toeverlaat' is.

Zo staat het op Wilburs officiële badge. De dame zegt: “Wilbur is de kern van mijn leven.”

Het New Yorkse reglement verbiedt het houden van vee, en dus van varkens. Maar senator Tony

Avella wil een uitzondering laten stemmen voor zwijntjes als Wilbur.

http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/ookdatnog/1.2020752

http://www.youtube.com/watch?v=6c_rhF2TfsI#t=13

Flurk, een hangbuikzwijn in Mechelen

Een dame uit Mechelen hield een hangbuikzwijn, Flurk, op haar appartement. De buren waren er niet

tevreden mee en brachten de zaak voor de rechter. Flurk moest weg. De eigenares deed er alles aan om

Flurk te houden, maar het mocht niet baten. Flurk moest weg.

Heel wat mensen boden hulp aan; Flurk mocht naar een kinderboererij. Maar de eigenares van Flurk

zag dat niet zitten. Ze wilde haar diertje geen stress aandoen. Ze wilde een goed leven voor haar dier.

En dus nam ze de hardst mogelijke beslissing. Ze liet het diertje inslapen.

http://www.gva.be/cnt/aid888606/hangbuikzwijn-flurk-moet-binnen-maand-weg

Thema

Het boek gaat over het verzorgen van dieren. Elk dier heeft zijn specifieke zorgen nodig. De juiste

omgeving is nodig, de juiste voeding, de juiste zorgen en ga zo maar door.

Welke speciale zorgen moeten de lezers aan hun huisdieren geven? Laat de kinderen hierover

vertellen.

Verwerkingsideeën

Wat voor dier ben ik?

Met een simpele papieren strook maak je een kroon voor elke kind. Laat elk kind een dier op een

kaartje of kleefbriefje schrijven. Ze laten natuurlijk niet aan elkaar zien wat ze opgeschreven hebben.

De kinderen kleven hun kaartje op iemand hun kroon, zonder dat de lezer in kwestie het ziet. Hij mag

nu beginnen vragen stellen aan de andere kinderen. Bv. Kan ik vliegen, heb ik een staart… De andere

kinderen mogen alleen antwoorden met ja of nee. Door de juiste vragen te stellen moet het kind

proberen te achterhalen welk dier er op zijn kroon staat.

Als variatie op dit spel kunnen bij alle kinderen op hetzelfde moment het kaartje op hun kroon worden

gekleefd. De kinderen lopen dan rond en als ze iemand tegenkomen stellen ze één vraag aan elkaar die

telkens ook maar met ja of nee mag worden beantwoord. Wanneer de kinderen denken te weten welk

dier ze zijn gaan ze aan de zijkant gaan zitten. Als iedereen weet wat hij is wordt er overlopen en

gecontroleerd of iedereen wel juist dacht.

Pinterest

Als je een account hebt op pinterest kan je op onderstaande url een leuk bord vinden vol met pins van

hangbuikzwijnen. Bekijk deze samen met de kinderen en laat ze maar vertellen.

http://www.pinterest.com/search/pins/?q=hangbuikzwijn

Voer het monstervarken!

Bij onderstaand online pc game moet je een varken voeren. Door het varken te voeren wordt het

steeds maar dikker en dikker.

http://behendigheid.leukespellen.be/varken-voeren-spelletjes.html

De flat

Op de kaft van het boek staat de flat van Muk getekend. In de tekening op volgende bladzijde vind je

een aangepaste covertekening. De kinderen kunnen na het bekijken en het bespreken van de taferelen

die plaatsvinden op de verschillende verdiepingen eigen taferelen tekenen.

Leestips

Want een ezel is een voorbeeldig mens / Frank Pollet (De eenhoorn, 2014)

De grote konijnenreddingsactie / Katie Davies (Gottmer, 2012)

Toen kwam Sam / Edward Van de Vendel (Querido, 2011)

Hebbes! / Rien Broere (De eenhoorn, 2012)

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke

boeken moet ik lezen’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

KJV 2014-2015 (GROEP 3)

Een sprookje / Blexbolex

(door Katrien Temmerman)

Auteursinfo

Blexbolex, het pseudoniem van Bernard Granger

(Frankrijk, 1966,) doorliep de kunstacademie met de intentie om

schilder te worden. Uiteindelijk ontdekte hij andere talenten en

verliet hij de academie als zeefdrukkunstenaar. Vandaag werkt hij

als illustrator en striptekenaar.

Zijn werk is geïnspireerd door vintage design: hij mixt oude

afdrukmethoden met nieuwe technieken en komt zo tot nieuwe,

verrassende interpretaties. Als grafisch genie ontving hij de

prestigieuze prijs Best Book Design of the World 2009 (het

mooiste boek van de wereld) van de jury op de Leipziger

Buchmesse voor zijn boek Allemaal mensen.

Voor het boek Seizoenen werd hij in Nederland bekroond met het

Gouden Penseel.

Kort samengevat

In Een sprookje neemt Blexbolex de lezer zeven keer mee in hetzelfde verhaal. Het begint met drie

beelden: vertrekken – onderweg zijn – aankomen, van school naar huis. In elk volgend hoofdstuk

wordt deze basis herhaald, maar worden er telkens meer beelden tussen gevoegd, tot in het zevende

verhaal heel bijzondere avonturen gebeuren en de wereld letterlijk op zijn kop staat.

Elk hoofdstukje begint met een geschreven deel van één bladzijde, dat zou kunnen uitleggen wat de

lezer op de prenten die volgen zou kunnen zien. Een heel bijzonder boek van een meester-illustrator,

waarin het geheugen van de lezer op de proef gesteld wordt.

Aan de slag

Voor het lezen

Toon je juryleden de voorkant van het boek.

Wat verwachten ze van dit boek? Lezen ze graag sprookjes? Of zou dit toch geen sprookje zijn?

Wat zien de juryleden op de kaft?

Na het lezen

Organiseer een algemene vragenronde volgens de Methode Chambers

Wat vond je leuk aan dit boek?

Wat vond je niet leuk?

Vond je in Een sprookje dingen terug die je al vaker in andere boeken bent tegengekomen? (Welke?)

Wat was vreemd, moeilijk of onduidelijk?

Specifieke vragen:

Kan jij enkele kenmerken van een sprookje opnoemen?

Een sprookje begint met “Er was eens”, en eindigt meestal met “En ze leefden nog lang en gelukkig”.

Kom je deze dingen tegen in dit boek?

Is dit boek nu een sprookje? Waaraan merk je dat dit (niet) zo is?

Wat kan er gezegd worden over de illustraties? Vinden de juryleden ze mooi? Of helemaal niet?

Over sprookjes

Sprookjes willen mensen een les leren, zoals “niet meegaan met vreemden”.

Wie van de juryleden weet dat sprookjes vroeger eigenlijk voor jongeren geschreven werden, en dat ze

helemaal niet bedoeld waren voor kinderen?

Welke sprookjesfiguren komen voor in Een sprookje? (Koningin, heks, kabouter, draak)

Kennen de juryleden zelf sprookjes? Hebben ze een favoriet sprookje?

De heks

Het zevende hoofdstuk begint als volgt:

In de nachtwereld van de heks is alles wat zichtbaar was, weg en iedereen verstopt zich in zijn hol.’

In dit hoofdstuk gaat het verhaal verder, maar heeft de heks tekst laten wegvallen. Kunnen de

juryleden de tekst aanvullen? Lees dit hoofdstuk eventueel voor en laat juryleden naar hartenlust de

ontbrekende woorden aanvullen. Let er wel op dat elk jurylid (of per groepje van twee of drie

juryleden) een exemplaar van het boek in handen heeft, om de prenten bij dit hoofdstuk goed te

kunnen bekijken.

Meer inspiratie

Dit boek begint met drie elementen: ‘de School’, ‘de Weg’, ‘het Huis’. Deze dingen komen steeds

terug, maar er worden steeds elementen toegevoegd.

Welke elementen zouden juryleden toevoegen als zij dit boek hadden gemaakt? Dit kan je individueel

doen, zodat Een Sprookje voor elk jurylid misschien wel een totaal andere invulling krijgt! Dit kan een

praatopdracht zijn, maar je kan er ook een schrijfopdracht van maken. Laat elk jurylid, net als in het

boek, één woord, personage, element opschrijven of zeggen. Als je een kleine groep hebt, kan je

juryleden meer elementen laten noemen natuurlijk.

Juryleden kunnen hun eigen toevoegingen ook tekenen. Deze activiteit kan dienen om de bibliotheek

of de klas mee te versieren.

Wat zien de juryleden op de prenten?

Noteer wat gezegd wordt op grote flappen, of maak er een individuele schrijfopdracht van. Dan haal je

later de blaadjes op, en kan je een gesprekje starten met wat juryleden noteerden, of met wat op de

flappen geschreven staat.

Ik ga op reis en ik neem mee…

Zoals al eerder gezegd, begint dit boek met drie elementen: de school, de weg, het huis. Er komen

telkens elementen bij.

Speel naar analogie met het spelletje “Ik ga op reis en ik neem mee” “Ik heb Een Sprookje gelezen en

ik zag ‘De School’…”, omdat dit het eerste element is dat je in dit boek tegenkomt.

Elk jurylid probeert een element bij te voegen, en herhaalt telkens wat het jurylid voor hem of haar

gezegd heeft. Dit wordt steeds moeilijker, want er zullen steeds woorden bijkomen

Wie niets meer weet, valt af.

Elementen die juryleden zouden kunnen noemen zijn:

De weg

Het huis

De soldaten

De heks

De koningin

De kabouter

Mist

Spelonk

…

Sprookjes voorlezen

Met elementen die je tegenkomt in Een sprookje:

Sneeuwwitje (met kabouters en een (boze) koningin);

Hans en Grietje (waarin Hans door een heks wordt opgesloten, omdat ze hem wil opeten). De heks in

Een sprookje houdt een kabouter gevangen in een kooi;

Assepoester (vinden de juryleden de (gouden) schoen terug, die aan dit sprookje zou kunnen doen

denken, in Een Sprookje?) Deze schoen verliest Assepoester wanneer ze wegloopt van het bal, voor de

klok twaalf uur slaat. Als dat gebeurt, wordt de betovering verbroken, die van Assepoester zo’n

prachtige prinses maakte, en dan wordt ze weer een gewoon meisje. (zie ‘Het voorteken’, deel 6 in het

boek).

Ook over de draak die in Een sprookje voorkomt bestaat een (veel minder bekend) sprookje. Dat kun

je in de Efteling terugvinden: Het sprookje van Draak Lichtgeraakt.

Hans en Grietje, Sneeuwwitje en Assepoester zijn terug te vinden in het Grote Grimmboek van

uitgeverij Lemniscaat, geïllustreerd door Charlotte Dematons.

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken

moet ik lezen’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

KJV 2014-2015 (GROEP 3)

Het uitzonderlijke leven van Violetta Vonk / Hilde Vandermeeren en Heleen Brulot (ill.) (door Lotte Oers)

Auteursinfo

Hilde Vandermeeren (1970) verslond als kind al torenhoge stapels boeken. Ze houdt van woorden en ze doet er zelfs leuke dingen mee, zoals gekke verhalen verzinnen. Ze groeide op in Wielsbeke en studeerde later klinische psychologie aan de KU Leuven. Ze gaf gedurende tien jaar les in het secundair onderwijs en debuteerde in 2001. In 2006 werd ze fulltime auteur. Ze is ook hoofdredacteur van de actualiteitenkrant voor kinderen KITS en werkt mee aan tijdschriften van uitgeverij Averbode. Ze schrijft af en toe voor Vlaamse Filmpjes en valt ook daarvoor regelmatig in de prijzen. In 2013 kreeg haar

schrijfcarrière een nieuwe wending en schreef ze haar eerste literaire thriller. Ze woont in Torhout met haar man en twee dochters. 8 http://www.hildevandermeeren.be

Heleen Brulot (1953) is geboren en getogen in Bergen op Zoom in Nederland. Ze deed na haar opleiding als tekenleraar een vervolgopleiding illustreren aan de Koninklijke Academie in Den Haag. Heleen woonde en werkte met haar gezin lange tijd in Tanzania en Zimbabwe. Zo vaak ze maar konden maakten ze met zijn allen lange trektochten door prachtige streken: naar de Okavango-delta, de Kilimanjaro en de Namib-woestijn. En omdat die gebieden zich uitstrekten over duizenden kilometers zijn er veel boeken voorgelezen aan de kinderen die op de achterbank zaten. Inmiddels zijn die de

kinderboeken ontgroeid, maar Heleen niet. Sinds haar terugkomst in Nederland illustreert ze fictie voor kinderen. 8 http://www.brulot.net/ Kort samengevat Violetta Vonk is een uitzonderlijk meisje. Dat vond haar mama, zegt papa. Maar de mama van Violetta is dood en haar papa wil haar niet vertellen waarom ze zo uitzonderlijk is. Daarom gaat ze zelf op onderzoek uit, samen met haar beste vriend J.T. Misschien is ze wel uitzonderlijk goed in dieren redden? Of in het opbeuren van oude mensen? Of is ze alleen

maar uitzonderlijk lastig? J.T. heeft zo zijn eigen problemen thuis. Van zijn moeder moet hij meedoen aan een Mister Mini verkiezing, en zijn vader koopt alleen maar T-shirts met doodshoofden voor hem. Ze weten niets van dinosaurussen of planeten. J.T. lijkt totaal niet op hen. Waarom zijn er geen babyfoto’s van hem? Zouden die wel echt verdwenen zijn in de grote brand waar zijn ouders nooit over willen praten? Of is hij geadopteerd? Aan de slag Uitzonderlijk “Mama vond je uitzonderlijk.” (p. 9) Dat zegt de papa van Violetta, waarna Violetta er probeert achter te komen waarom ze uitzonderlijk is.

§ Wat dachten de juryleden toen ze dit lazen: wat bedoelde de papa van Violetta volgens hen? Was het juist wat ze dachten? Wat vinden ze van het antwoord van papa op het einde van het boek: “Het is niet één ding, het gaat om het hele pakketje” (p. 81)?

§ De pogingen van Violetta om te ontdekken waarin ze uitzonderlijk is, lijken één voor één te mislukken. Kunnen de juryleden er desondanks toch iets positiefs in ontdekken?

§ Wat vinden de juryleden van Violetta? Vinden zij haar ook uitzonderlijk, of toch eerder gewoon?

Hilde Vandermeeren schrijft vaak boeken over uitzonderlijke kinderen. Zoek een paar van die boeken uit en stel ze voor aan de juryleden. Bijvoorbeeld:

- Maankind (Davidsfonds/Infodok, 2009): over Simon, die ziek wordt als hij in de zon komt en daardoor overdag niet naar buiten mag, en over zijn buurmeisje Mara, die hoogbegaafd is.

- Camping Zeevos (Davidsfonds/Infodok, 2012): over Will en zijn kleine broertje Harry, die met hun moeder in een stacaravan wonen (dit boek lazen de juryleden van groep 3 vorig jaar).

- Het kistje van Cleo (Davidsfonds, 2005): over Cleo, die onder haar bed in een armoedig appartemenstblok een kistje met een geheim bewaart.

Houden de juryleden ervan om over uitzonderlijke kinderen te lezen, kinderen die net iets anders zijn dan zijzelf? Of lezen ze net liever over kinderen die eerder op hen lijken? Stiefmoeder De papa van Violetta had eerst Brigitte als vriendin, en daarna Marion.

- Wat is het verschil tussen Brigitte en Marion? - Violetta maakt het hen niet gemakkelijk. Wat vinden de juryleden daarvan? - Violetta en haar papa komen Marion toevallig tegen in de stad, en later moet papa net

weg als Marion komt eten. Toevallig? Wat denken de juryleden? Familie J.T. denkt dat hij geadopteerd is. Hij lijkt namelijk helemaal niet op zijn ouders.

- Wat dachten de juryleden toen ze het boek lazen: dachten zij dat J.T. geadopteerd was of niet?

- Wat vonden ze van Percy Plasmans? - Waarom denken de juryleden dat de mama van J.T. zo graag wilde dat J.T. deelnam

aan Mister Mini?

- Wat denken de juryleden van de papa van J.T.? Zouden zij zo’n papa cool vinden of net niet?

Laat de juryleden een stamboom maken van hun eigen familie: hun ouders, broers en zussen, en zijzelf. Bij elke naam schrijven ze de belangrijkste hobby’s en interesses. Wie lijkt op zijn ouders (en broers/zussen), wie niet? Denk ook aan Violetta: zij wil graag weten waarom ze Violetta heet. Weten de juryleden waarom hun ouders hen hun naam gegeven hebben? Illustraties Wat vonden de juryleden van de illustraties? Bekijk samen de illustratie op de kaft. Welke elementen herkennen de juryleden en wat betekenen de elementen: de sokken, de handstand, het eiland, de haaienvinnen? Laat de juryleden een nieuwe cover ontwerpen. Denk eerst samen na over de centrale thema’s van het boek (bv. familie, eenzaamheid, speciaal zijn…). Laat elk jurylid voor zichzelf opschrijven welke thema’s hij of zij het belangrijkst vindt. Zoek dan naar concrete voorwerpen uit het boek die die thema’s uitbeelden (bv. de doodskop op het T-shirt van J.T.’s papa, de kerstboom van Roberta, een foto van Violetta’s mama, een brandend huis, een ijsje…). Elk jurylid schrijft nu bij elk van zijn thema’s een voorwerp / symbool / afbeelding… Ten slotte proberen de juryleden de elementen die ze opschreven te verwerken in één tekening: een nieuwe cover voor het boek. Beoordeling Wat vonden de juryleden van het verhaal?

- Het is een dun boekje: hadden de juryleden graag nog meer gelezen over Violetta of was het lang genoeg zo?

- Welk cijfer op 10 zouden de juryleden het boek geven? - Willen ze na dit boek nog meer boeken van Hilde Vandermeeren lezen?

Leg de juryleden volgende zinnen voor uit online recensies van het boek (vereenvoudig de verwoording indien nodig). Gaan ze akkoord of niet? Waarom?

- De verschillende gebeurtenissen volgen elkaar heel snel op, zodat je een heel hectisch verhaal krijgt. Je valt van de ene belevenis in de andere en de samenhang is zoek. Er komen heel wat personages aan bod maar je komt slechts weinig over hen te weten. Jammer! (Hilde de Boeck, Pluizer)

- Voor veel schrijvers is maat houden een probleem; boeken zijn vaker te dik dan te dun. Maar dit sprankelende verhaal was met meer ruimte beter tot zijn recht gekomen. (Bas Maliepaard, Trouw)

- Alle hoofdfiguren in dit boekje worstelen met zichzelf en Vandermeeren weet dat mooi weer te geven in suggestieve, beeldende taal. ‘Dat iedereen wel een of ander verhaal heeft dat een beetje pijn doet. Dat het dan net is alsof je een wondje openkrabt als je het vertelt. En daarom houden sommige mensen hun mond op slot.’ Hoewel het soms pijnlijke wonden zijn, blijft het geheel luchtig. (Vanessa Dockx, Bib Boutersem)

- In dit korte verhaal slaagt de auteur erin om een belangrijk onderdeel van het leven te

verpakken in een luchtig geheel doorspekt met heel veel humor. Het lezen van dit boek laat je nadenken over wie je bent. Wat jezelf zo bijzonder maakt. (Frederic Vercaemst, Leestank)

- Het is een vermakelijk maar soms ook ontroerend verhaal. Vooral het eind is bijzonder. (Dettie, Leestafel)

- De onbeantwoorde vragen en veronderstellingen van zowel Violetta als J.T. leiden tot 'kleine' avonturen waarin de psychologie van het tweetal geloofwaardig wordt uitgediept. Een verhaal met fijne humor over het belang dat ouders open met hun kinderen moeten communiceren. (Ria De Schepper, De Bond)

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken moet ik lezen’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

KJV 2014-2015 (GROEP 3)

Maar ik ben Frederik, zei Frederik / Joke van Leeuwen (door Lotte Oers)

Auteursinfo

Joke van Leeuwen is een Nederlandse Belg of een Belgische Nederlander. Ze is geboren in Den Haag, groeide op in Amsterdam, verhuisde op dertienjarige leeftijd naar Brussel en ging later in Maastricht en Antwerpen wonen. Ze groeide op in een gezin waar veel gezongen, gemusiceerd en toneel gespeeld werd. Ze studeerde geschiedenis en grafische kunsten. In 1978 debuteerde Joke van Leeuwen met De appelmoesstraat is anders. Tekst en beeld kunnen niet zonder elkaar in het werk van Joke van Leeuwen: ze versterken elkaar, ze vullen elkaar aan en nemen het verhaal geregeld van elkaar over, met een grappig en fantasierijk effect. Haar werk is veelvuldig bekroond en

boeken als Iep! en Het verhaal van Bobbel die in een bakfiets woonde en rijk wilde worden zijn klassiekers geworden. Ze won belangrijke prijzen voor zowel haar gedichten, haar boeken voor volwassenen als haar kinderboeken. Haar boeken werden vertaald in onder meer het Engels, Frans, Duits, Spaans, Catalaans, Sloveens, Russisch, Deens, Zweeds, Turks, Japans… 8 http://www.jokevanleeuwen.com 8 http://jeugdliteratuur.org Kort samengevat Frederik werkt al jarenlang op het Knipkantoor, waar hij nieuws uit de krant knipt en er stapeltjes van maakt. Op een dag stopt hij een uitgeknipt bericht stiekem in zijn broekzak. En dan gebeurt het. Frederik wordt kleiner en jonger. Hij wordt zo jong als een kind. Niemand herkent hem meer. 'Maar ik ben Frederik,' zegt Frederik tegen iedereen. De enige die luistert is het meisje Frommel. Kan zij Frederik helpen?

Aan de slag Knipselkrant “Frederik werkte op de tweede verdieping van het Knipkantoor.” (p. 4)

§ Wat doet hij daar? Waarom zou hij al die berichten moeten uitknippen en sorteren? § Bestaat dit werk echt? (8 http://nl.wikipedia.org/wiki/Knipseldienst) § Kijken de juryleden wel eens in de krant? § Zouden de juryleden dit werk graag willen doen later? Waarom wel/niet?

Breng een hele stapel oude kranten mee. Laat de juryleden elk een thema kiezen waarover ze krantenberichten willen verzamelen. De juryleden mogen vervolgens de kranten doorzoeken en alle berichten uitknippen die bij hun thema horen. Zo maken ze hun eigen knipselkrant. “Het hield niet op. En omdat Frommel had gemopperd dat hij saaie dingen zei, maakte hij alle verhalen mooier en spannender dan ze in het echt waren geweest.” (p. 82) Kies een opvallend krantenbericht uit. Hoe zouden de juryleden het bericht spannender / minder saai maken? Volwassenen en kinderen “En toen gebeurde het. Frederik werd kleiner. Hij werd kleiner en jonger. Hij werd zo jong als een kind.” (p. 8)

§ Wanneer gebeurt dit precies? § Waarom wordt Frederik weer een kind volgens de juryleden? § Wanneer wordt hij weer volwassen? Waarom gebeurt dat dan?

Iedereen gaat ineens heel anders om met Frederik, nu hij een kind geworden is. Hoe reageren deze personages:

§ de collega’s van Frederik § de portier § de mevrouw van de Tijdelijke Opvang § de twee politieagenten § de mevrouw die zegt dat ze Frederiks tante is § de schoonmaakster § de ober § de oude vrouw in het café § de slotenmaker § Frommel § de schoonmaker § de invaljuf § de moeder van Frommel

Frederik verandert zelf ook, ineens gaat hij andere dingen leuk en interessant vinden.

§ Welke dingen worden er anders? § Wat gebeurt er wanneer Frederik weer groeit? Welke veranderingen zijn er gebleven?

Vergelijk dit boek met het Jommeke-album Kinderen Baas, waarin alle volwassenen ineens kinderen worden en de kinderen volwassenen door een drankje van professor Gobelijn (indien je de strip zelf niet kan vinden, kan je de pagina’s als bijlage in dit werkmodel gebruiken). Wat zijn de verschillen tussen de twee verhalen? Waarin lijken Frederik en de kind geworden volwassenen uit Jommeke op elkaar, waarin verschillen ze? Taal Joke van Leeuwen schrijft niet alleen verhalen, ze schrijft ook gedichten, zoals 'Versje dat nooit afgelopen is' (zie bijlage).

§ Vinden de juryleden het een leuk gedicht? Houden ze van gedichten? § Wisten ze al dat Joke van Leeuwen ook gedichten schrijft? Kan je merken aan de

manier waarop ze verhalen schrijft dat ze ook dichteres is? § Hebben de juryleden misschien in hun leesdagboek een zin opgeschreven die ze mooi

vonden? Herinneren ze zich nog speciale zinnen? Help de juryleden eventueel door hen volgende fragmenten voor te leggen:

§ Zijn stoel moest hoger. Frederik wist waar de hendel zat. Hij zoefde zichzelf omhoog. Dat vond hij leuk om te doen. Hij was vergeten hoe leuk het was. Hij zag de hele kamer anders als hij een beetje hoger zat. En het uitzicht werd ook anders. En als hij laag zat, zag hij buiten meer lucht. Als hij dan ook zijn stoel naar achteren zette, kon hij de vliegtuigen naar ver weg zien vliegen, met een lange witte streep erachteraan, alsof de lucht hun kladblok was. (p. 9)

§ Frederik ging met zijn rug tegen zijn eigen voordeur aan zitten. Er liep een spinnetje over de vloer. Dat spinnetje wist misschien ook niet meer waar het heen moest. En Frederik deed iets wat hij in geen jaren had gedaan. Hij begon te huilen (p. 43)

§ Er waren genoeg mensen die snel konden knippen. Er waren zelfs mensen die heel knap konden knippen. Die knipten geen nieuws uit, maar vormen. Wat zij uitknipten, hoefde je niet te lezen. Daar hoefde je alleen maar naar te kijken. Kijken was eigenlijk ook een soort lezen, maar dan zonder letters. (p. 45)

§ Hij bedacht hoe het zou zijn als mensenbenen niet gewoon konden lopen, maar alleen huppelen. Hoe iedereen dan huppelend naar kantoor ging of naar de winkels. (p. 54)

§ In de broodjeswinkel kocht hij een driedubbel groot ijsje met spikkeltjes. Hij was net op tijd voor de winkel dichtging. De spikkeltjes hadden felle kleuren, alsof ze geverfd waren. Ze leken niet op eten. Maar in zijn mond voelde het zachte van het ijs en het harde van de spikkeltjes feestelijk aan. (p. 61)

Vragen

§ Waar gaat het gedicht 'Versje dat nooit afgelopen is' over? § Frederik kijkt naar een programma waarin kinderen vragen mogen stellen. Wat voor

soort vragen zijn dit? § Welk personage in het boek vindt deze vragen ook leuk?

Ga naar de website http://www.ikhebeenvraag.be. Hier kun je een wetenschappelijke vraag stellen die door een specialist beantwoord wordt. Je kan er al veel vragen op vinden die door

kinderen zijn gesteld, bijvoorbeeld: § Hoeveel mensen hebben er al op de wereld gewoond?

(http://www.ikhebeenvraag.be/vraag/34495) § Waarom stroomt de zee niet over de aarde terwijl er meer water is dan aarde?

(http://www.ikhebeenvraag.be/vraag/33344) § Kunnen dieren lachen? (http://www.ikhebeenvraag.be/vraag/33276) § Waarom dromen we? (http://www.ikhebeenvraag.be/vraag/33663)

Laat de kinderen elk een vraag opschrijven die ze graag beantwoord zagen. Zoek eerst via de zoekmachine van de website of iemand anders die vraag al stelde, en kies eventueel samen één vraag uit die nog niet beantwoord werd, die je vervolgens doorstuurt. Hou er wel rekening mee dat niet alle vragen uiteindelijk beantwoord worden. De gemiddelde wachttijd is 11 dagen. Beoordeling Joke van Leeuwen schrijft vaak over wonderlijke personages. Bijvoorbeeld over een meisje met vleugels in plaats van armen in Iep!, een wezentje dat uit een verhaal gevallen is in Kweenie, en het meisje Bobbel dat met haar vader en moeder in een bakfiets woont in Het verhaal van Bobbel die in een bakfiets woonde en rijk wilde worden.

§ Houden de juryleden van dit soort boeken? § Wat vonden de juryleden van het boek? § Hebben ze al andere verhalen gelezen van Joke van Leeuwen? Willen ze er graag nog

lezen? Joke van Leeuwen heeft niet alleen het verhaal geschreven, ze heeft ook zelf de tekeningen gemaakt.

§ Wat vonden de juryleden van de tekeningen? § Passen de tekeningen bij het verhaal? Zou het verhaal hetzelfde zijn geweest zonder

tekeningen? Leg de juryleden volgende zinnen voor uit online recensies van het boek (vereenvoudig de verwoording indien nodig). Gaan ze akkoord of niet? Waarom?

§ De prijs voor de beste titel van het jaar gaat alvast naar Maar ik ben Frederik, zei Frederik, het nieuwe boek van Joke van Leeuwen. (An Stessens, Cobra)

§ Het is een lekker leesbaar verhaal, maar kan je ook aan het denken zetten. (Leesplein) § Dit prachtige boek met mooie illustraties is absoluut het lezen waard! (Tinne Geuens,

Pluizer) § Joke van Leeuwen beschrijft op een meesterlijke wijze hoe volwassenen vaak naar

kinderen kijken. Ze luisteren vaak niet naar wat een kind hen duidelijk wil maken en praten boven hun hoofd. (Anita Wuestenberg, Lees-Wijzer)

§ Frederik ontdekt opnieuw hoe fijn het is om zijn fantasie te gebruiken, te tekenen en te spelen. Want: “Meestal moest hij alleen bezig zijn met wat echt gebeurd was.” Daarmee lijkt het boek eerder een spiegel voor volwassen lezers dan een verhaal voor kinderen: die weten immers al hoe het is om kind te zijn. Andersom was het voor hen waarschijnlijk interessanter geweest: hoe is het om als kind opeens in een volwassen wereld te moeten functioneren? (Bas Maliepaard, Trouw)

§ Er zijn weinig schrijvers die zulke goede dialogen voor kinderen schrijven en zo luchtig en terloops met taal weten om te gaan. (Jaap Friso, Jaap Leest)

§ Echter wordt het verhaal al snel wat langdradig. Frederik blijft een jongetje, niemand

gelooft hem als hij zegt dat hij Frederik is en alle grote mensen willen hem naar huis brengen of er in ieder geval voor zorgen dat een volwassene zich over Frederik ontfermt. Dit verloopt steeds niet zoals mensen het graag willen. Jammer genoeg gebeurt er verder niet zo heel erg veel en krijgt het verhaal een grote dip. Daar krabbelt het langzaam uit als het einde van het boek nadert, maar het eindigt niet spectaculair. (Irene Kalsbeek, theSword)

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken moet ik lezen’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

Bijlage 1: p.27-29 uit Kinderen Baas, Jommeke 26, Jef Nys

Bijlage 2: 'Versje dat nooit afgelopen isi uit Ozo Heppie en andere versjes, Joke van Leeuwen

Versje dat nooit afgelopen is

Vraag ik mijn vader wat hij weet, wat hij vergeet van wat hij deed of niet deed wat ik doe dan zegt hij: kind, ga jij vandaag met deze rare vraag maar naar je moeder toe.

Vraag ik mijn moeder wat ze ziet en wat ze vindt van wel of niet wanneer ze wil of kan dan zegt ze: kind, je bent er pas, vraag dat de juffrouw van de klas, die weet daar alles van.

Vraag ik de juffrouw wat ze wou en of het is als wezen zou of zonder gezeur, dan zegt ze: kind, dat duurt te lang, ga jij maar even naar de gang en vraag de directeur.

Vraag ik de directeur wat kan, wat goed is, mag of moet daarvan, want hier is niet als daar, dan zegt hij: kind, ik heb geen tijd, dus vraag dat bij gelegenheid je eigen vader maar.

Vraag ik mijn vader wat hij weet, wat hij vergeet van wat hij deed of niet deed wat ik doe dan zegt hij: kind, ga jij vandaag met deze rare vraag maar naar je moeder toe.

Vraag ik mijn moeder wat ze ziet en wat ze vindt van wel of niet wanneer ze wil of kan dan zegt ze: kind, je bent er pas, vraag dat de juffrouw van de klas, …………………………

KJV 2014-2015 (GROEP 3)

Sammie en opa / Enne Koens en Kees de Boer (ill.)

(door Frederic Vercaemst)

Auteursinfo Enne Koens werd op 24 januari 1974 in Nederland geboren. Ze had een, naar

eigen zeggen, regelloze jeugd. Haar ouders moedigden haar aan om steeds haar

eigen weg te kiezen. Na het secundair onderwijs koos ze ervoor om naar de

toneelschool te gaan. Nadien is ze beginnen schrijven. Want schrijven kan je

elke dag en voor acteren heb je een publiek nodig. Tot alles gezegd is (Uitgeverij

Podium, 2007) werd haar eerste roman. In 2011 verscheen Vogel (Moon), haar

eerste boek voor jongeren. Voor dit boek ontving ze de debuutprijs van de Jonge

Jury. Sammie en opa verscheen in 2013 en werd bekroond met een Vlag en

Wimpel van de Griffeljury.

Enne Koens is getrouwd en is moeder van twee kinderen en woont in Utrecht.

www.ennekoens.nl

Kees de Boer werd op 14 juni 1965 in Hoorn geboren. Hij genoot een grafische

opleiding in Amsterdam. Na zijn opleiding illustreerde hij in verschillende

magazines, waaronder Donald Duck waar hij illustraties voor de moppentrommel en

de strip Sidi en Smook maakte. Sinds 1996 illustreert hij ook kinderboeken. De

reeks rond Agent en Boef, waarvoor hij de illustraties maakte, is veruit zijn

succesvolste werk.

http://keesdeboer-prentenboeken.blogspot.be

De auteur over het boek

Sammie en opa is een pleidooi voor het dromen, het buiten de regels kleuren, het durven geloven in

waar je in wil geloven en vooral: het ongehoorzaam zijn.

Drie jaar geleden begon ik aan dit boek. De reden was mijn zoon. Hij ging vaak met buikpijn naar

school omdat hij zo veel moet. Dus ik schreef een grappig en ontroerend verhaal voor hem, in de hoop

dat hij durft zijn wie hij is en zich niet laat opjagen. Later bleek natuurlijk, uit de recensies en het

juryrapport van de Griffeljury, dat ik dit niet alleen voor mijn zoon schreef. Het was tijd voor een

verhaal dat oproept tot eigenzinnig leven!

Ik zelf ben heel ongehoorzaam opgevoed. Ik mocht heel veel. Ik zat op een Vrije School (Steinerschool

in Vlaanderen) en ik heb een familie die heel veel verzint en het niet zo belangrijk vindt of dingen

waar zijn of niet. Het gaat om de mooie verhalen. Het gekke is dat ik daar een heel braaf kind van

werd. En heel erg ging verlangen naar regels. Mijn eigen kinderen voed ik wel strenger op. Ik denk

dat kinderen graag regels willen. Dit boek is ook niet een opstand tegen de regels, wel hoop ik dat elk

kind zich vrij voelt te doen waar hij goed in is. Zich niet hoeft te haasten bij zijn schoolwerk en dat er

de tijd is in het gras te liggen en dingen te verzinnen. Dat er genoeg ruimte is voor opstand.

Mijn opa vertelde schitterende verhalen. Hij had de oorlog meegemaakt en twee jaar ondergedoken

gewoond in een hut in het bos. Als hij ons van het station haalde en we reden door het bos naar het

huis vlakbij die hut, waar hij daarna is gaan wonen, dan riep hij op een bepaald moment: Politie!

Verstoppen! en wij kropen weg tussen de banken. Hij draaide het raampje open en loog met een stalen

gezicht: nee hoor, ik heb geen kinderen aan boord. natuurlijk niet. En daarna schuurde hij weg met

piepende remmen.

Kort samengevat

De moeder van Sammie heeft het druk en dus woont Sammie bij zijn opa. Samen kunnen ze goed

plannen maken en opa vertelt de meest bijzondere verhalen. Maar of alles echt waar is, weet Sammie

niet. Zo beweert opa bijvoorbeeld dat hij kan vliegen. Daar gelooft Sammie niks van, al gaan ze wel

een vliegtuig bouwen zodat ze misschien samen kunnen vliegen. Tot opa plots ziek wordt...

Aan de slag

Thema

Opa vertelt heel wat verhalen. Hij heeft een levende fantasie. Sammie weet natuurlijk dat de verhalen

alleen maar dromen zijn. Maar Sammie houdt van de verhalen, van de gezelligheid, van het samen zijn

met opa.

Hebben de lezers ook zo een opa, oma, papa of mama? Welke verhalen vertellen deze dan?

Het boek gaat ook over afscheid nemen. De opa van Sammie sterft in het boek. Misschien willen er

lezers hier iets over vertellen. Afscheid nemen is niet gemakkelijk, maar de mooie verhalen en dromen

blijven bestaan.

Noedelsoep en stratego

Ik mag elke vrijdag kiezen wat we eten en wat we doen. Vandaag wil ik noedelsoep en stratego.

(blz. 41)

Noedelsoep

Maak samen met de lezers noedelsoep. Een eenvoudig recept vind je hieronder. Je kan natuurlijk ook

eenvoudig kant- en klare noedelsoep in de supermarkt vinden. Gewoon kokendheet water op de

noedels en klaar.

Laat 100 g noedels 4 minuten in heet water zacht worden. Giet ze af, spoel ze af met koud water en

verdeel ze over 4 kommen. Breng 1,2 liter kippenbouillon in een pan aan de kook met 2

limoenblaadjes, 1 eetlepel geraspte gember en 2 eetlepels verse gehakte koriander. Voeg een blikje

maïskorrels en 2 gebakken en in stukjes verdeelde kipfilets toe. Roer de soep en verwarm de soep nog

2 minuten. Schep dan de noedelsoep op de noedels.

http://www.okokorecepten.nl

Levende stratego

Sammie houdt van een spelletje stratego. Hieronder vind je de spelregels voor een levende stratego.

Het spel wordt in heel wat jeugdbewegingen gespeeld.

Elk team heeft z'n eigen speelveld waar een vlag verstopt moet worden. Minimaal 1 en maximaal 2

meter boven de grond. Als vlag kun je een theedoek gebruiken. Doel van het spel is om de vlag van de

tegenpartij te stelen en naar je eigen terrein te brengen.

,

moeten ze beide elkaars rang laten zien. De hoogste en sterkste wint en krijgt het kaartje van de

verliezer. Die moet dus weer terug naar z'n speelveld om bij de spelleiding een nieuw kaartje te halen.

Bij gelijke rangen gebeurt er niets en kunnen ze weer verder op jacht. Ook wordt hierbij soms gekozen

om de kaartjes om te ruilen en de spelers een nieuw kaartje te laten halen bij de spelleiding. Er zijn

echter een paar uitzonderingen. Zo is er de bom, de bom kan alle andere "personen" verslaan, met

uitzondering van de mineur. De mineur is in staat om de bom onschadelijk te maken en kan dus zijn

kaartje afpakken. Ook de spion is een uitzondering, deze staat het laagste in de rangorde, en kan dus

door iedereen getikt worden, behalve de maarschalk. De spion is instaat om de maarschalk uit te

schakelen.

Op onderstaande link zijn de stratego kaartjes te downloaden

http://www.scoutingforum.nl/ledenbestanden/MvH%20MontySCOUT/201011222537_Levend%20

Stratego.pdf

http://nl.scoutwiki.org

Vliegen

Thuis ga ik in mijn raamkozijn zitten en ik stel me voor hoe het zou zijn om te springen, mijn armen uit

te slaan en te vliegen. (blz.61)

Sammie en opa willen heel graag kunnen vliegen. Ze maken daarom ook een eigen vliegtuig.

G M y C D F …

daarvan uitstekende voorbeelden. Breng de lezers in de juiste sfeer. Laat ze eventueel de ogen gesloten

houden. Vertel hen dat ze over de mogelijkheid beschikken om te vliegen. Laat hen bewegen op de

muziek. Laat hen vooral de ruimte gebruiken.

Spiegeltje aan de wand

‘We kunnen in de spiegel kijken en alles wat niet op je moeder lijkt opzoeken.’ (blz.85)

De lezers kijken elk om beurt in de spiegel en vertellen waarin ze lijken op hun ouders. Laat de lezers

ook verwoorden waarin ze helemaal niet lijken op hun ouders. Hebben de lezers ook iets van hun

grootouders overgeërfd?

J b …

Dat is een spelletje van mama en mij: verzinnen wat iemand voor dier zou zijn, als hij een dier was.

(blz.109-110)

Net zoals Sammie en zijn mama dit spelletje spelen, verzinnen de lezers voor elkaar welk dier ze

zouden kunnen zijn. Laat de lezers ook verwoorden waarom ze voor dit dier kiezen. Let er natuurlijk

op dat het spel niet beledigend wordt.

Snoepjes eten

Mama en ik staan aan het voeteneinde van de kist en we gooien snoepjes in het graf. Want opa hield

meer van snoepjes dan van bloemen. (blz.172)

Snoepjes eten mag dus voor een keertje bij het bespreken van het boek.

Uit het juryrapport van de griffeljury

Zijn de juryleden het eens met de beoordeling van de Griffeljury? Waarom (niet)?

Andere leestips

Mijn oma is van peperkoek / Evelien De Vlieger (Lannoo, 2012)

De verzwegen brief / Karla Stoefs (Manteau, 2011)

Mijn opa en ik en het varken oma / Marjolijn Hof (Querido, 2011)

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken

moet ik lezen’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

KJV 2014-2015 (GROEP 3)

Uit elkaar / Veronique Puts

(door Miche Bekaert)

Auteursinfo

Veronique Puts wordt geboren in 1964 in Maasbracht, een Limburgs dorpje

aan de Maas. Haar liefde voor tekenen en schilderen stamt uit haar jongste

jaren. Later studeert ze aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Breda.

Na haar studie werkt Veronique Puts als zelfstandig illustrator en columnist

voor o.a. De Haagsche Courant, Dagblad de Limburger, De Stem en diverse

uitgevers en reclamebureaus. In 1999 opent een eerste solotentoonstelling in

Antwerpen de weg naar het vrije kunstenaarschap. In 2007 publiceert ze haar

eerste boek, Het ei met de gouden gans. Ze woont en werkt met haar man en

katten Chatblis & Pernod in Antwerpen en Rotterdam.

http://veroniqueputs.be

Kort samengevat

Acht is geboren op 8 augustus, dat is 8-8! Acht lacht altijd, dag en nacht. Maar papa en mama maken

steeds meer ruzie. En als ze geen ruziemaken, zeggen ze NIETS meer tegen elkaar. Acht wil alles

doen om het weer goed te maken tussen hen. Maar toch zeggen papa en mama op een dag dat ze uit

elkaar gaan. Is familie dan niet voor altijd? Acht is boos en praat over de scheiding met vrienden en

met opa en oma. En soms droomt Acht over een leven waarin papa en mama nog bij elkaar zijn… Met

ruimte om je eigen gedachten op te schrijven.

Aan de slag

Thema

Als de kinderen er open voor staan, kan je met hen praten over het thema: wiens ouders zijn

gescheiden? Hoe voelt dit? Herkennen ze de gevoelens en gedachten van Acht? Kunnen/willen ze een

lijst maken met de voor- en nadelen van het wonen in twee huizen?

Ze kunnen elkaar vragen stellen over hoe het is als je ouders gescheiden zijn of nog samen zijn. Wat

zijn de grote verschillen? Hoe gaan ze om met de specifieke problemen waarmee ze geconfronteerd

worden? Is familie dan niet voor altijd, zoals Acht beweert?

De kinderen kunnen een ‘stamboom’ maken over hun gezinssamenstelling waarbij ze de gezinsleden

ofwel zelf kunnen tekenen, ofwel kunnen ze gezichten uitknippen uit tijdschriften.

Andere boeken voor kinderen met hetzelfde thema:

- Van alles twee. Over de betekenis van echtscheiding voor jonge kinderen / Martine Delfos (3-9 jaar)

- De laatste dag / Stefan Boonen en Greet Bosschaert (6-9 jaar)

- Even anders / Frank Daenen (6-9 jaar)

- Maar jij blijft mijn papa / Ann De Bode en Rien Broere (6-9 jaar)

- Papa woont nu in de Willemstraat / Nele Maar en Verena Ballhaus (6-9 jaar)

- Ik wil niet kiezen tussen mama en papa / Daniëlle Vogels (9-12 jaar)

Interessante website voor de kinderen:

http://weeshuizen.be

Illustraties en tekst

De illustraties en tekst zijn beide van Veronique Puts.

In de tekeningen worden ook echte afbeeldingen gebruikt. Welke? (Huis, postzegels…) Wat vinden de

juryleden hiervan? Vinden ze de collages mooi?

Wat vinden ze van de kleuren in de tekeningen? Vaak staat een kleur centraal. Waarom denk je?

Er komen verschillende lettertypes en tekengroottes voor. Kijk maar naar de tweede illustratie: BOOS!

SCHREEUW! LAWAAI! KWAAD ROEP!

Welk effect heeft dit op de lezers?

Acht somt de voor- en nadelen van de scheiding op. Kunnen de juryleden nog andere voor- en nadelen

bedenken? Zijn er inderdaad meer nadelen dan voordelen?

Zoutje kan geen troost bieden aan Acht omdat haar ouders geen ruzie maken. Oma helpt Acht dan

weer wel. Bij wie kunnen de juryleden terecht als het thuis niet helemaal goed gaat? Hebben ze, net als

Acht, ook een knuffel die kan helpen hierbij?

Het is niet helemaal duidelijk of Acht een jongen of een meisje is. Wat denken de juryleden? Waarom

denken ze dat Acht een jongen of meisje is? Waarom heeft de auteur ervoor gekozen om dit niet te

verduidelijken?

Wat denken de juryleden na het lezen van dit verhaal? Begrijpen ze nu beter hoe het is om gescheiden

ouders te hebben? Of voor wie het zelf heeft meegemaakt: kan dit boek je helpen om je snel weer beter

te voelen? Hoe zouden zij antwoorden op de vier laatste vragen uit het boek?

Recensies

Lees (stukjes uit) volgende citaten voor. Zijn de juryleden het eens met de recensent of niet? Waarom

(niet)?

“Uit elkaar is een realistisch boek over scheiden, bekeken vanuit het perspectief van het kind.

Enerzijds vertelt het het verhaal van Acht en anderzijds geeft het heldere en duidelijke informatie,

zonder hierin te ver gegaan. Zo komt het juridische aspect kort aan bod, bondig en zonder franjes. Ik

noem Acht nu wel 'zij' maar in het boek blijft het onduidelijk of Acht een meisje of een jongen is. Uit

de tekst noch de tekeningen kan je dat opmaken. Zo kan het boek zowel meisjes als jongens

aanspreken. De combinatie van de tekst met de illustraties en bijschriften erin opgenomen, werkt

wonderwel en zorgt voor een troostend en eerlijk verhaal.”

Annelies Boost

http://www.pluizer.be/kinderboeken-jeugdboeken/uit-elkaar

“Uit elkaar is een boek over echtscheiding met paginagrote collageachtige illustraties, waar de tekst

overheen gedrukt is. Het vertelt het verhaal van Acht (bewust wordt in het midden gelaten of Acht een

jongen of meisje is), wiens ouders besluiten te gaan scheiden. 'Uit elkaar' is duidelijk een therapeutisch

boek, het gaat echt alleen over scheiding en is niet zozeer bedoeld als 'gewoon' leesboek. Het is

bestemd voor kinderen van 6 tot 12, maar gezien de stijl van schrijven en opmaak zou ik het vooral

aanraden voor jongere kinderen (tot een jaar of 9-10). Het boek is mooi uitgevoerd, de tekst en

illustraties vullen elkaar echt aan. De illustraties voegen ook humor toe aan het verhaal, ze maken het

verhaal van Acht wat luchtiger.

Veronique Puts weet zich goed te verplaatsen in de belevingswereld van kinderen. Wanneer zijn

ouders gaan scheiden vraagt Acht zich af: “Is familie dan niet voor altijd”. Wanneer Achts ouders niet

met elkaar praten "doen de oren van Acht pijn van de stilte”. Acht vindt het maar oneerlijk. Hij moet

het altijd goed maken wanneer er ruzie is, maar papa en mama hoeven dat niet. Acht heeft het gevoel

in het midden te staan en schrijft een brief aan zijn vader en moeder. Ook maakt hij een lijstje met de

voor- en nadelen van de scheiding. Acht vindt het lijstje met nadelen maar lang. Ook Achts boosheid

komt aan bod en het gevoel tussen mama en papa heen en weer getrokken te worden.

Acht wil graag praten over de scheiding, maar ontdekt al snel dat zijn beste vriendin niet echt snapt

hoe het voelt. Acht ontdekt dat je je heel alleen kunt voelen, ook als je helemaal niet alleen bent. In

een mooi gesprek vertelt Achts oma dat een scheiding nooit de schuld is van een kind, hij voelt zich

hierdoor beter.

Langzaamaan merkt Acht dat het went en opa laat hem zien dat verdriet moeilijk is, maar dat het Acht

ook maakt tot “iemand die het verdriet van andere mensen begrijpt en die kan troosten.”

Alle verschillende aspecten en gevoelens die bij een scheiding kunnen komen kijken, worden op

duidelijke en toegankelijke wijze besproken. Er worden ook een aantal termen die een kind kan

opvangen tijdens een scheiding, uitgelegd. Voor mij was dit een beetje een onderbreking in het verhaal

en ik denk dat het beter is deze termen gewoon bij het kind vandaan te houden, juist omdat het boek

zich toch vooral lijkt te richten op wat jongere kinderen. Hoe alles juridisch geregeld wordt, is iets

waar je een jong kind naar mijn mening niet mee hoeft te belasten.

Uit elkaar sluit af met vier vragen: 'Als mijn ouders ruzie maken voel ik me.....', 'Als ik denk aan een

scheiding dan....', 'Wonen in twee huizen vind ik...', 'Als ik later groot ben en ik heb zelf kinderen

dan....'. Het lijkt een goed bedoelde aanzet te zijn om met je kind in gesprek te gaan, maar ik denk dat

deze vragen een beetje te kort schieten en ook niet nodig waren. Uit elkaar biedt uit zichzelf al genoeg

aanknopingspunten om nog even over het boek en vooral over scheiding verder te praten.”

Tamar de Vos - van der Hoeven

http://www.opvoedadvies.nl/uitelkaar.html

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken

moet ik lezen’ en dan op de groep en het boek in kwestie.