nieuws vanuit jouw wereld 223e jaargang nr. 257 � losse nrs: ma t/m vr € 1,95, za € 2,70 � ijsseldelta � www.destentor.nl � dinsdag 27 november 2012

Brussels boerenprotest met melkkanon

door Guido Kobessen

OMMEN – De tot voor kort bejubel-de Internationale School Eerde inOmmen gaat ten onder aan eenverziekte sfeer. Dat zeggen (oud-)personeelsleden en ouders vanoud-leerlingen. Onderwijsinstel-ling Landstede, eigenaar van deschool, weigerde tot nu toe in tegrijpen, maar heeft inmiddels als-nog een deskundige ingehuurdom orde op zaken te stellen.(Oud-)personeelsleden en ouders

spreken van een autoritair regimeop de particuliere, niet gesubsidi-eerde school. Docenten lopen mas-saal weg of worden ontslagen. Opeen personeelsbestand van circa45 mensen zijn de afgelopen tweejaar 40 mensen opgestapt of ont-slagen. De Algemene Onderwijs-bond (AOb) en Onderwijsinspec-tie zijn op de hoogte, maar kun-nen niets beginnen. Omdat Eerdeeen internationale school is valt deinstelling buiten toezicht.Volgens rayonbestuurder Albert

Krist van de AOb is de situatiezeer ernstig. Hij pleit al twee jaarvoor een CAO en medezeggen-schap op de school, maar tot nutoe gebeurt er niets. Nieuwe docen-ten raadt hij af op een functie bijEerde te solliciteren.Ouders betalen bijna 50.000 europer jaar voor een plekje op de gere-nommeerde school en het bijbeho-rende internaat. Daarvoor zijn zegegarandeerd van succes: deschool geeft een 100 procent sla-gingsgarantie af. Een termijn

wordt echter niet gegeven.Op de school worden ook veel leer-lingen met gedrags- en ontwikke-lingsproblematiek toegelaten. Deschool is daar niet op berekend,zeggen (oud-)medewerkers. Leer-krachten hebben weinig tot geenervaring met deze speciale leerlin-gen. Het ziekteverzuim onder lera-ren is hoog. Leraren die de situatieaan de kaak stellen, worden gezienals lastig waarna ze het werkenvrijwel onmogelijk gemaaktwordt. Het gevolg is dat ze worden

ontslagen of zelf ontslag nemen.Volgens de directie van Eerdewordt de kritiek van het personeelvooral veroorzaakt doordat men-sen met verkeerde verwachtingenop school komen. „Mensen willenvoor hun geld resultaat zien. Daar-om verwachten we van docentendat ze managers zijn. Veel docen-ten zijn niet gewend zo bedrijfsma-tig te denken en werken.”

Lees verder pagina’s 36/37:‘Statige school in vrije val’

door Wilko Voordouw

DEN HAAG – Er zijn van die maan-den dat het financieel even tegen-zit. De onderhoudsbeurt van deauto valt een stuk duurder uit danvoorzien of de wasmachine be-geeft het en er moet razendsneleen nieuwe komen. Wie dit soortongeplande tegenslagen soepel wilopvangen, heeft een financiële re-serve nodig. Maar veertig procentvan de Nederlandse huishoudensheeft die niet, of een te kleine. Datblijkt uit onderzoek van het Nibud

(Nationaal Instituut voor Budget-voorlichting) en ING.Volgens het Nibud is een minima-le financiële reserve van 3550 euronodig om tegenvallers op te kun-nen vangen. Want zonder reservezitten betekent langer rood staanof het uitstellen van noodzakelijkeuitgaven.„Op langere termijn leidt dit tothogere kosten: geld lenen kostgeld, en het uitstellen van noodza-kelijke uitgaven gaat ten koste vanhet welzijn van het huishouden,wat weer kan leiden tot extra

(maatschappelijke) kosten”, stellende ING-economen Marcel War-naar en Corinne van Gaalen inhun rapport ‘Een referentiebuffervoor huishoudens’.Volgens het Nibud moet een al-leenstaande met een inkomen van1500 euro netto minstens 3550 eu-ro achter de hand hebben, grof-weg tweeënhalf nettomaandsala-ris. Als deze persoon een autoheeft, dan moet de financiële buf-fer nog groter zijn. Een gezin mettwee kinderen in een koopwoningmet auto en een inkomen van

3000 euro netto zou 5000 euro opde bank moeten hebben. Het Ni-bud noemt dat de reserve, die no-dig is om televisie, koelkast of was-machine zonder problemen tekunnen vervangen.De financiële buffers staan ondergrote druk als gevolg van de econo-mische omstandigheden. Want, zostellen het Nibud en de onderzoe-kers van ING, twintig procent vande huishoudens heeft helemaalgeen buffer en nog eens twintigprocent heeft een reserve die lageris dan 2000 euro.

Veel huishoudens kunnen tegenvaller niet opvangen

Internationale school Eerde in Ommen doodziek

door Peter Winterman

NIJMEGEN – Het aantal zelfmoordenin Nederland is sinds het beginvan de economische crisis fors om-hoog gegaan. Pleegden in 2007nog 1.353 Nederlanders zelfmoord,vorig jaar was dat aantal met ruim21 procent gestegen tot 1.647. Hetis voor het eerst sinds de recessiein de jaren ’80 dat het zelfmoord-cijfer zo explosief is gegroeid.,,Baanonzekerheid en werkloos-heid gaan gepaard met stress eneen gebrek aan toekomstperspec-tief. Dat zijn belangrijke risicofacto-ren voor suïcide”, verklaart Derekde Beurs, psycholoog en onderzoe-ker aan de Vrije Universiteit Am-sterdam.

Lees verder pagina 3

Crisisleidt totde dood

12 15Ten Holt componistmet cultstatus

Een goede neusvoor stank

Lees 6 wekenvoor slechts

€ 9,95Zie de bon op de volgende pagina

Bel 088 – 0139960 of kijk op

www.destentor.nl/actie

De Stentor vernieuwt!

BRUSSEL – Europese melkveehouders trakteerdengisteren de ingang van het Europees Parlement,en de agenten die daar de wacht hielden, op eenmelkbad. Ondanks wat geduw en getrek met depolitie leidde het protest verder niet tot grote

problemen. De boeren waren gisteren naar Brus-sel getrokken om te protesteren tegen de lagemelkprijzen. Met hun tractoren blokkeerden deboeren wegen aan de rand van de stad en rondhet hoofdkwartier van de Europese Unie. Vanwe-

ge een afname in de vraag naar melk en een over-schot aan melkproducenten moeten sommigemelkveehouders hun product onder de kostprijsverkopen. De boeren willen dat de prijzen wor-den gereguleerd. foto Geert Vanden Wijngaert/AP

McClaren heeftsucces nu broodnodig

� Meer zelfmoorden wegensstress en baanonzekerheid.

� Trend ook in andere landen.

19

8°

www.destentor.nl dinsdag 27 november 2012

28| regio

I nternational School Eerde is de enigeinternationale school mét internaat

in Nederland. De school is gevestigd ineen prachtig kasteel dat dateert uit 1715.De school biedt leerlingen IB en IGCSEaan: IB is vergelijkbaar met een VWO-di-ploma, IGCSE staat ongeveer gelijk aanVMBO. Sinds september 1997 biedt deschool ook basisonderwijs aan, maarpas vanaf tien jaar mogen kinderen ookintern op het internaat verblijven. „Deschool voorziet in vele programma’s diezijn gebaseerd op de individuele behoef-ten van elke leerling, ook kinderen metleerproblemen, dyslexie of hoogbegaafd-heid. Eerde ziet zorgvuldig toe op depersoonlijke, academische, sportieve encreatieve ontwikkeling van elke leer-ling, van 4 tot 19 jaar oud”, vermeldt dewebsite van de school.

O p feestelijke wijze vierdede internationale schoolEerde vorig jaar nog haar75-jarig jubileum. Deschool, gezeteld in hetprachtige kasteel Eerde bij

Ommen, is dit jaar voorzien van een forseuitbreiding en het aantal leerlingen ligt op156, bijna het maximale aantal voor deschool. Wie niet beter zou weten, denkt datde school floreert. Maar schijn bedriegt. Hetis hommeles binnen Eerde. Al jaren is desfeer op school verziekt doordat het manage-ment er op dictatoriale wijze heerst, zeggenouders en personeel. Kritische werknemersworden de deur uitgewerkt. Ouders, dieheel veel schoolgeld hebben betaald, voelenzich bedonderd. Landstede, de onderwijsor-ganisatie waar Eerde sinds het faillissementin 1997 deel van uitmaakt, is al jaren op dehoogte van de problemen, maar grijpt nietin. Onderwijsinspectie en de Algemene On-derwijsbond kijken machteloos toe.Betrokkenen houden de volgende week af-scheid nemende interim-directeur HermanVoogd (74) en zijn opvolger Heidi Lenoir(48) verantwoordelijk voor de verziektesfeer. „De stijl van leidinggeven toont allekenmerken van een totalitair bewind datgeen enkele inspraak toelaat”, stelt eenoud-medewerker. „Docenten worden totaaloverbelast, stelselmatig emotioneel gechan-teerd en bedreigd met verlies van hun baan.Ze zijn niet opgewassen tegen het almaargroeiende aantal studenten met sterk afwij-kend en problematisch gedrag.” Dit beeldwordt door anderen bevestigd. „Ik heb men-sen gezien die er letterlijk ziek van zijn ge-worden. Collega’s die in huilen uitbarstten.Mannen met trillende handen van destress”, zegt een leerkracht. Het gevolg iseen enorm verloop van personeel. Op demedewerkerslijst van 2005 staan 44 namen.Van hen zijn er nog maar een handvol indienst, onder wie Lenoir zelf. De afgelopentwee jaar zijn veertig mensen vertrokken,onder wie vijf biologieleraren in één jaartijd. Veelzeggend is het bijschrift bij de fotovan het personeel in 2009 in het jubileum-boek dat vorig jaar is uitgegeven. Van driepersonen is de naam onbekend en wordtslechts een vraagteken vermeld.

De houding van de benaderde (oud-)perso-neelsleden zegt veel. Een deel van de mede-werkers durft of wil niet over de gebeurte-nissen op Eerde praten. „Ik heb besloten dathet boek voor mij dicht blijft. Het doet teveel pijn om het weer te openen. Het wasvoor mij een traumatische tijd”, zegt eenoud-werkneemster. Anderen hebben bij ver-trek een contract ondertekend waarin ze be-loofden te zullen zwijgen over hun tijd bijEerde. Op straffe van duizenden euro’s perovertreding. Volgens de directie is deze ge-heimhoudingsclausule opgenomen om deprivacy van de kinderen te beschermen.Weer een ander zegt te worden bedreigd.„Als ik mijn verhaal in de openbaarheidbreng, zou de school hele nare verhalenover mij vertellen.” Desalniettemin klappendiverse oud-medewerkers wel uit de school,op voorwaarde dat ze anoniem blijven. Bij

de redactie is uiteraard wel bekend wie dezeanonieme bronnen zijn. Het verhaal over In-ternationale School Eerde moet bekend wor-den, vinden ze.Vakbondsman Albert Krist van de AOb issinds 13 januari 2010 op de hoogte van de si-tuatie op Eerde. Hij had toen een afspraakmet meerdere medewerkers van Eerde, ineen kroeg in Ommen. „Het tekent de sfeerdat dit niet gewoon op school kon”, zegtKrist. Sinds die ontmoeting is hij overtuigd

van de ernst van de situatie. „Ik zou graagwillen dat de omstandigheden op dieschool 21ste eeuws worden, want het huidi-ge feodale systeem zit daar ver vanaf. Men-sen worden er uitgeknepen. In het voortge-zet onderwijs bevat een werkweek maxi-maal 25 lesuren. Dan heb je tijd over voorvoor- en nawerk. Op jaarbasis heeft een do-cent 750 lesuren en 500 uren voor voorberei-ding en nazorg. Op Eerde zou je denken datze meer tijd nodig hebben buiten de lesu-ren om, omdat ieder kind een individueel

lesprogramma heeft. Maar in de praktijkhebben docenten 1.100 lesuren en 100 urenvoor de voorbereiding. Dat kan niet, dusdoen de docenten die begaan zijn met hunleerlingen de voorbereidingen in hun eigentijd.” De bond kon tot nu toe weinig uitrich-ten, zegt Krist. „We hebben wel mensen be-geleid in een juridische procedure na hunontslag, maar ook dat is lastig. De schoolgooit het op een onwerkbare situatie dooreen verstoorde arbeidsrelatie.” Tot een sta-king is het nooit gekomen. „Dat is het ultie-me middel, maar dan heb je wel voldoendemankracht nodig. Dat is moeilijk door desnelle wisseling van personeel. En mensenzijn bang hun baan te verliezen.” Volgenséén van de bronnen heeft het ook te makenmet loyaliteit naar de leerlingen toe. „Deleerkrachten willen het beste voor de stu-denten. Zij mogen niet de dupe worden.”Landstede weet al lang van de problemenop de school, maar grijpt niet in. „Vier jaargeleden heb ik mijn nek uitgestoken doormijn verhaal te doen voor een vertrouwens-commissie van Landstede. Dat heeft tot he-lemaal niets geleid”, vertelt een oud-docent.Ook een collega verscheen voor die commis-sie en heeft er sindsdien niets meer van ver-nomen.Afgelopen zomer vond er een verschuivingvan de macht plaats. Herman Voogd ver-dween achter de schermen en Landstede

schoof de ervaren Jan Dobben naar vorenals opvolger. Maar de oud-directeur vanROC Landstede in Raalte hield het op Eer-de nog geen drie weken vol. Sindsdien isHeidi Lenoir hoofd van de school. Of deschool onder haar leiding een andere wegkan inslaan, durven personeelsleden te be-twijfelen. „Toen zij in 2006 toetrad tot hetmanagementteam, verslechterde de situatiezienderogen.” Sinds een paar weken is weleen onderwijskundig zwaargewicht aange-steld als consultant: Bob van de Ven. De‘scholendokter’ heeft ervaring in het op hetrechte spoor krijgen van in moeilijkhedenverkerende onderwijsinstellingen. Maar deaanstelling van Van de Ven alleen is voor deAOb niet voldoende. Landstede wordt totverdere actie gemaand. Krist: „Ik ben al

Statige school in vrije val

Internationale School Eerde

‘Ik heb mensen gezien die erletterlijk ziek van zijn geworden.Collega’s die in huilen uitbarstten’

Het gaat niet goed met de InternationaleSchool Eerde in Ommen, een ooit zo gerenom-meerd instituut. Veertig medewerkers die deafgelopen twee jaar zijn weggelopen, oudersdie klagen over het onderwijs, een vakbonddie spreekt over middeleeuwse toestanden.

door Guido Kobessenguidokobessen@destentor.nl

foto Sascha Wunderink

dinsdag 27 november 2012 www.destentor.nl

regio | 29

I nternationale School Eerde iseen unieke school, niet te verge-lijken met regulier onderwijs,zegt de directie van de school.

Kritiek van (oud-) medewerkers vande school over de hoge werkdruk enhet autoritaire management weer-legt de directie door te wijzen opEerde als unieke omgeving. „We zijnveel meer een bedrijf dan een schoolin het regulier onderwijs”, vertelt di-rectrice Heidi Lenoir. „Mensen beta-len 50.000 euro schoolgeld, daar wil-len ze resultaten voor zien. Docen-ten zijn bij ons managers en wordenafgerekend op resultaten.” Dat erveel docenten de afgelopen tijd opde loop zijn gegaan, klopt volgens Le-noir. Volgens haar heeft dat te ma-ken met andere verwachtingen. „Wezeggen bij sollicitatiegesprekken:‘Let op, het is geen regulier onder-wijs en het is geen 9 tot 5-baan’. Weeisen betrokkenheid bij de leerlin-gen en verlangen van onze docentendat ze heel prestatiegericht zijn. Daarworden ze ook voor beloond via hetsalaris. Je hoeft bij ons niet te wach-ten tot je 65ste tot je op de top vanhet salaris zit.” Lenoir erkent dat ervorig jaar veel personeelswisselin-gen waren. Bijvoorbeeld voor biolo-gie zijn er vijf opeenvolgende docen-ten geweest. „Een docent kreeg eenongeluk en is overleden, een anderhad problemen thuis; dat zijn din-gen buiten onze macht.” Zelf heeftze er geen schuld aan, vindt ze. „Eenhoge doorstroming is heel gebruike-lijk binnen de omgeving van het in-ternationale onderwijs.”Herman Voogd is uit beeld verdwe-nen. „Binnenkort hebben we zijn af-scheidsfeest.” Volgens Lenoir heefthij goede resultaten bereikt. „Hij hadvooral een focus op financiën. Datheeft hij heel goed gedaan. Nu wil-len we het beleid menselijker ma-ken.” Dat wil niet zeggen dat er eenCAO of medezeggenschapsraadkomt. „Ik wil buiten een CAO omkunnen werken”, zegt de directrice.„Mensen die hard werken, wil ikextra kunnen belonen. Die ruimte iser niet binnen een CAO.” Ook eenmedezeggenschapsraad is niet eenjuist middel voor de school. „Tijdensteamvergaderingen met alle docen-ten kan iedereen zijn zegje doen ende deur van het management staat al-tijd open.” Met ‘scholendokter’ Bobvan de Ven wil Landstede nu een be-leid bepalen voor de komende jaren.

ReactiedirectieEerde

bijna twee jaar met Landstede in gesprekom op Eerde een fatsoenlijke CAO te krij-gen en om medezeggenschap van personeelte regelen.” Volgens Krist is de CAO voortge-zet onderwijs die voor Landstede geldt meteen paar wijzigingen zo over te nemen,maar doet Landstede keer op keer moeilijk.„Waar een wil is, is een weg. Die weg zou-den we in één dag kunnen bewandelen.”

D e huidige situatie is niet te begrij-pen zonder de geschiedenissinds de jaren negentig te ken-nen. Volgens het boek ‘75 years

of education at Eerde’ van Han van derZwan, in dienst bij Eerde, was het ooit zostatige Eerde in die jaren behoorlijk gedeva-lueerd. Discipline was er ver te zoeken, hetgebruik van drank en drugs geen uitzonde-ring. De politie bezocht het internaat omdater regelmatig werd gestolen. Onder deze om-standigheden kelderden de schoolresultatenen het aantal leerlingen, waardoor deschool in serieuze problemen raakte. Uitein-delijk leidde dat in 1996 tot een faillisse-ment.Een jaar later werd de school overgenomendoor Landstede. Toen in 2001 het aantal leer-lingen nog niet voldoende was toegeno-men, verving het Landstede-bestuur de di-rectie door interim-directeur HermanVoogd. Voogd kwam uit het bedrijfsleven

en had ervaring met het weer gezond krij-gen van bedrijven. Dat hij slechts een be-perkte achtergrond in het onderwijs had,was voor Landstede van minder belang. Om-dat Voogd geloofde in een hiërarchischestructuur van een bedrijf, was hij volgensVan der Zwan exact de juiste man voor Eer-de op dat moment. De nieuwe leidsmanging voortvarend te werk en nam een aan-tal maatregelen. Ten eerste besteedde hijveel aandacht aan publiciteit zodat de

school weer zichtbaar werd voor de buiten-wereld. Ook werd het inschrijfgeld voor stu-denten verhoogd tot het niveau zoals datvan privéscholen in het buitenland. Daar-naast werd de discipline aangetrokken. On-derwijzers, staf en leerlingen werden opge-dragen te gehoorzamen aan de regels van de‘Eerde gedragscode’. Dankzij het beleid vanVoogd maakte de school wél de gewenstegroei door en werd Eerde financieel gezond.Maar volgens betrokkenen had dit succesook een keerzijde. In de zoektocht naar

geld, werd vrijwel iedereen aangenomen,ook kinderen met een ‘rugzakje’. Inmiddelsbestaat de schoolpopulatie voor een grootdeel uit deze kinderen, zeggen ouders en do-centen. „Mijn zoon was te lui om zelf te stu-deren, maar daarmee had hij nog maar eenlicht probleem in vergelijking met ande-ren”, zegt moeder Ireen de Leeuw uit Win-terswijk, die afgelopen zomer haar zoon navier jaar van school afhaalde. De oud-mede-werkers zeggen dat de school absoluut nietberekend is op de jongeren met problemen.„Vaak zijn de leerkrachten hier helemaalniet voor opgeleid. Bovendien hebben dezeleerlingen extra begeleiding nodig, maar detijd hiervoor ontbreekt volledig.” De situa-tie leidde tot spanningen bij docenten,maar ook bij leerlingen. „Ik ergerde me ka-

pot dat we niet een duidelijk doel voor ogenhadden met de school”, zegt een oud-leraar.„De school zegt dat de IB-opleiding (Inter-national Baccalaureate) van Eerde door Ne-derlandse universiteiten hoger gewaardeerdwordt dan het VWO-programma, maar ditsoort kinderen kun je niet opleiden tot IB.”Toch wordt ermee gekoketteerd dat het sla-gingspercentage 100 procent is. Ten onrech-te, vindt het (oud-)personeel. ,,Een deelhaalt de eindstreep niet, anderen doen erdrie jaar over om hun examens te halen enook worden onvoldoendes verdoezeld.” Eenlerares die weigerde leerlingen van onvol-doende niveau aan het examen te laten deel-nemen, mocht vervolgens geen les meer ge-ven aan het examenjaar. Later werd ze vanschool verwijderd. Een andere docent dievermoedde dat zijn leerling plagiaat had ge-pleegd, werd overstemd door de directie.„Als ik het niet deed, zette mevrouw Lenoirzelf haar handtekening wel.” Volgens Lenoirzijn deze beweringen gelogen.

H et personeel werd in hun ogenniet gedekt door de leiding envooral kinderen van invloedrijkeouders kregen heel veel voor el-

kaar. „Ik had eens een meisje uit mijn klasgestuurd omdat ze vervelend was. Uiteinde-lijk moest ik van de directeur mijn excusesaan het meisje aanbieden”, zegt een oud-le-raar. Lenoir: „Als je als docent denkt te kun-nen zeggen dat een leerling dom is, dan hebje het mis. Maar docenten zijn niet gewendom dit te horen in het bijzijn van leerlin-gen. Daar moeten ze maar aan wennen.”Niet alleen leidde de aanwas van kinderenmet een gedragsstoornis tot problemen inschool, ook in het internaat veranderde hetleven. Huisouders stellen te zijn weggepestnadat Lenoir werd aangesteld als hoofd vanhet internaat. „Zij wist wel te vertellen hoehet moest, terwijl ze nooit op het internaatverbleef. Jarenlang hadden we het goedvoor elkaar, maar ineens werd besloten datwij niet voldeden.” Volgens Lenoir was hettoen geldende systeem van huisouders nietvan deze tijd. „Daarom is hen aangebodenmee te gaan in een nieuw systeem, maardat wilden ze niet.”Volgens diverse ouders schiet de school gi-gantisch tekort in de zorg voor hun kinde-ren. „Ze komen totaal niet na wat ze belo-ven”, zegt moeder Ireen de Leeuw. „Onzezoon is te lui om te leren en heeft daaromhuiswerkbegeleiding nodig. Dat ging zogoed dat hij als beloning zelfstandig mochtstuderen met als gevolg dat zijn cijfers kel-derden. Vervolgens was er niemand die ophet idee kwam om de versoepeling terug tedraaien.” Uiteindelijk heeft de familie afgelo-pen zomer na vier jaar besloten hun zoonvan school te halen, omdat hij zou blijvenzitten. „We hadden geen zin om voor eenextra jaar 45.000 euro te betalen.” Lenoirzegt geen commentaar te willen geven in af-wachting van een rechtszaak over dezekwestie. „Maar er speelden ook andere za-ken”, zegt ze. Ook een andere moeder dieanoniem wenst te blijven haalde haar zoonna een jaar van school af omdat er naarhaar idee niets gebeurde aan de problemenvan haar zoon.Waarom de school zich inlaat met al dieleerlingen met rugzakjes? „Meneer Voogdwas heel goed in het vinden van geld”, zegteen oud-docent. „Leerlingen met een rug-zakje leveren nog meer geld op.” Door subsi-dies, maar ook bij ouders. „Je betaalt al45.000 euro inschrijfgeld. Toch moet je voorextra huiswerkbegeleiding 65 euro per dagbetalen”, zegt De Leeuw.Bij de onderwijsinspectie zijn de klachtenover de school bekend, toch kan het niet in-grijpen. „Het is een particuliere onderwijsin-stelling, die valt niet onder ons toezicht”,vertelt woordvoerder Jan-Willem Swane.

‘Je betaalt al 45.000 euro. Voorhuiswerkbegeleiding moet je nogeens 65 euro per dag betalen’