Arbeidsmarktverkenning zorg en welzijn 2015 Editie Stedendriehoek & Noordwest-Veluwe

Trends in zorg en welzijn

Samen verantwoordelijk

Rijksoverheid (Wlz), gemeenten (nieuwe Wmo) en zorgverzekeraars (Zvw) zijn sinds 2015 samen verantwoordelijk voor de langdurige zorg.

Zo lang mogelijk thuis wonen

Mensen met een zorgvraag wonen zo lang mogelijk thuis, degenen die wél worden opgenomen hebben een zwaardere zorgbehoefte.

Schaalvergroting en decentralisatie

In de curatieve zorg is, naast schaalvergroting en concentratie, ook sprake van decentralisatie van een deel van de onderzoeks- en behandelfaciliteiten.

Kleinschalige woonvormen GHZ

Cliënten in de gehandicaptenzorg hebben vaker een langere levensverwachting en meervoudige zorgvraag. Het aantal kleinschalige woonvormen neemt toe.

Burgers dragen meer kosten zelf

Het ondersteunen van het welzijn van cliënten wordt belangrijker. De kosten worden in toenemende mate gedragen door burgers zelf.

Inzet technologie

Inzet van ondersteunende technologie zoals zorg op afstand, beeldschermzorg en domotica wordt gemeengoed in zowel de care als cure.

Compensatie personele krimp

Een deel van de personele krimp in de sector wordt gecompenseerd door gemeenten die zorgmedewerkers in dienst nemen, de groei van het aantal ZZP-ers en het outsourcen van ondersteunende diensten.

Hoog opgeleide verpleegkundigen

De behoefte aan hoog opgeleide verpleegkundigen stijgt. Het aanbod is waarschijnlijk onvoldoende, waardoor tekorten worden verwacht.

Krimp in VVT

De krimp in de VVT-sector zal tot 2017 doorzetten. Met name de lagere functies verdwijnen. Ambulante zorg en ondersteuning groeit, net als de eerste- en anderhalvelijnszorg.

Andere competenties personeel

Van medewerkers worden hogere opleidingsniveaus en andere competenties gevraagd; van breed inzetbaar tot juist gespecialiseerde kennis en expertise.

Druk op mantelzorgers en vrijwilligers

Bezuinigingen op laagcomplexe zorg (niveau 1 en 2) vergroten de druk op mantelzorgers en vrijwilligers en leiden tot een groei van de particuliere markt.

Regionale afspraken

Er komt meer ruimte om op regionaal niveau maatwerkafspraken te maken over thema’s rond werkgelegenheid en aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt (triple helix).

Sectoren met de meeste banen

Werkgelegenheid in de regio

59% van de 282.000 banen in de regio

zorg en welzijn zakelijke diensten industrie detailhandel

Werkloosheid

Het aantal personen dat beschikbaar is op de arbeidsmarkt wordt groter. Nu de economie groeit ontstaan er meer kansen voor het onbenut arbeidsaanbod. Het aantal WW-uitkeringen daalde afgelopen jaar echter minder hard dan landelijk gemiddeld door de oververtegenwoordiging van de sector zorg en welzijn en openbaar bestuur, die relatief sterk krompen. Het WW-percentage ligt medio 2015 met 5,0% iets hoger dan het landelijk gemiddelde van 4,6%.

Omvang en ontwikkeling aantal banen in 2015

Verdeling functiegroepen

Aandeel werkvelden regio t.o.v. landelijk in %

Ziekenhuizen

VVT

GGZ

WMD

Jeugdzorg

Gehandicaptenzorg

Kinderopvang

landelijk gemiddelde

-6-5-4-3-2-1012345678

1% Sociaal cultureel werk (NLQF 4)

2% Sociaal dienstverlener (NLQF 4)

4% Culturele en maatsch. vorm. (NLQF 6)

12% Pedagogiek (NLQF 6)

15% Maatsch. werk en dienstverlening (NLQF 6)

18% Pedagogisch werker (NLQF 3 en 4)

48% Sociaal pedagogisch hulpverlener (NLQF 6)

21.290 v&v functies 12.699 sociaal-maatsch. functies

18.702 overige functies

10% Helpende en zorghulp (NLQF 1 en 2)

19% Med. maatsch. zorg (NLQF 3 en 4)

34% Verzorgende (NLQF 3)

37% Verpleegkundige (NLQF 4 en 6)

Aandachtspunten

Duidelijkheid over de (on)mogelijkheden in de sector helpt werkenden bij het maken van een keuze voor (ander) werk.

Opleidingen waarvan de instroom is afgenomen maar waar op termijn weer vraag naar is verdienen extra aandacht.

Ontschotting en ketenvorming maken het extra van belang dat relevante partijen op regionaal niveau kiezen voor een integrale aanpak, afstemming en samenwerking op het gebied van personeelsvoorziening en arbeidsmarktbeleid.

Verandering werkgelegenheid

Ziekenhuizen

GGZ

VVT

Gehandicaptenzorg

WMD

Jeugdzorg

Kinderopvang

Overige zorg

2015

7.602

5.105

17.281

11.499

1.856

1.651

2.067

5.630

2017

7.587

5.080

17.143

11.326

1.743

1.484

2.031

5.630

2019

7.587

5.120

17.349

11.531

1.708

1.474

2.132

5.630

Ontwikkeling werkgelegenheid naar kwalificatie

Gemiddelde jaarlijkse stijging in % van het totaal

Top drie stijgersVerpleegkundige (NLQF 6) 5,6%Pedagogisch werker (NLQF 4) 2,1%Medewerker maatschappelijke zorg (NLQF 3) 1,6%

Top drie dalersPedagogisch medewerker (NLQF 3) - 8,1 %Sociaal cultureel werker (NLQF 4) - 6,0 %Zorghulp (NLQF 1) - 5,7 %

2013

7.728

5.395

19.838

11.944

1.853

1.906

2.386

5.285

Verandering totaal aantal banen

50000

60000

2015 2017 2019

54.130

52.691 52.531

56.335

2013

Ontwikkelingen werkgelegenheid

Vacatures zorg en welzijn

Vacatures

Het aantal door het UWV geregistreerde vacatures lag medio 2015 zo’n 22% hoger dan een jaar eerder. Grootste stijger was de bouwsector, gevolgd door de groothandel en de sector zorg en welzijn. Het aantal vacatures in zorg en welzijn loopt weer op, wat blijkt uit onderstaand overzicht van ZorgSelect.

Vacatures ZorgSelect per functie

0

50

100

150

200

250

300

350

400

Verp

leeg

kund

ige

(NLQ

F 4

en 5

)

Verz

org

ende

(IG

) (N

LQF

3)

Bege

leid

er/G

roep

slei

der

(NLQ

F 3

t/m

6)

Adm

inis

trat

ief/

Secr

etar

ieel

/A

uto

mat

iser

ing

Para

med

isch

e fu

ncti

es

Man

agem

ent

en D

irec

tie

Faci

litai

re

func

ties

Art

s en

A

rts

in o

plei

ding

Verz

org

ende

(N

LQF

1 en

2)

P&O

/Co

mm

unic

atie

/In

form

atie

Soci

aal/

Maa

tsch

appe

lijk

2013 - 1.592 vacatures

2014 - 1.464 vacatures

2015 - 2.030 vacatures

Kenmerken medewerkers

Aandeel vrouwen

Aandeel allochtonen

Gemiddelde leeftijd

Aandeel -35 jaar

Aandeel 55+ jaar

Gemiddeldedeeltijdfactor

Aandeel ZZP

Aandeelmantelzorger

83,3% 8,9% 43 29,7% 21,6% 0,68 4,4% 29,7%

Duurzame inzetbaarheid

De veranderingen raken inzetbaarheid van medewerkers

De groeiende zorgbehoefte en de beperking van de budgettaire ruimte om daarin te voorzien, kan leiden tot een hogere werklast bij medewerkers.

Combinate werk-privé wordt belangrijker

Er is een groeiende groep medewerkers voor wie carrière en inkomen van minder belang wordt dan zelfontplooiing en afwisseling. Werk en vrije tijd gaan voor medewerkers meer door elkaar lopen.

Gezond ondernemen behoeft gezonde medewerkers

Werkdruk, onzekerheid en stress kunnen tot hogere uitvalrisico’s leiden. Leefstijl en voedingsgewoonten krijgen steeds meer aandacht.

Het aandeel oudere medewerkers groeit

Een aanzienlijk deel van de groeiende generatie oudere medewerkers zoekt zekerheid en heeft moeite met het tempo van de veranderingen.

16.000

12.000

8.000

4.000

0

Nederland

Verzuimpercentage Oost-NederlandGemiddelde verzuimduur in %

Mobiliteit

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

Oost-Nederland

366-73092-36515-911-143,0

3,5

4,0

4,5

5,0

5,5

6,0

6,5

201520142013

VVT

GHZ

GGZ

ZKH

Leeftijdsopbouw medewerkers

dagen

Verlaat arbeidsmarkt

Verlaat sector (uitkering + andere sector)

Keert terug in zorg en welzijn

2013 - 8.165 medewerkers

2015 - 6.435 medewerkers

59%33%8%

40%50%10%

55+-25 25-35 35-45 45-55

2010 2015 2020

Kwalificeren voor zorg en welzijn

Studierendement Oost-NederlandAantal studenten in dat diploma behaalt

Regionaal > Landelijk >

Nieuwe curricula

Middels vernieuwing van de kwalificatiedossiers en curricula wordt ingespeeld op veranderende eisen die aan toekomstige professionals worden gesteld. Toegepast onderzoek, kennisontwikkeling en kenniscirculatie via lectoraten leveren hier een bijdrage aan.

Beroepsopleidingen hebben niet alleen een opdracht op het vlak van opleiding, maar ook op het vlak van persoonsvorming (‘Bildung’), waar het gaat om noodzakelijke beroepscompetenties.

60% 55%

Sectorrendement Oost-NederlandAantal studenten dat met het diploma aan het werk is

Regionaal > Landelijk >73% 62%

1.600

1.200

800

400

0

Instroomcijfers opleidingen Oost-Nederland

2011

2013

2015Helpende/Zorghulp

(NLQF 1 en 2)

Verzorgende + (IG)

(NLQF 3)

Medewerker maatsch. zorg (NLQF 3 en 4)

Maatsch. werk & dienstv. (NLQF6)

Verpleeg-kundige (NLQF 4)

Verpleeg-kundige (NLQF 6)

Colofon

Deze arbeidsmarktverkenning is een uitgave van WGV Zorg en Welzijn.

Edities

De verkenning is uitgebracht in 4 edities:• Twente• Achterhoek• IJssel-Vecht• Stedendriehoek & Noordwest-Veluwe

Alle edities zijn online te bekijken via www.wgvzorgenwelzijn.nl/arbeidsmarktonderzoek

Verklaring cijfers

De cijfers in elke editie hebben betrekking op de betreffende regio, tenzij dit anders is aangegeven met Oost-Nederland. Hiermee wordt het hele werkgebied van WGV Zorg en Welzijn bedoeld.

Gehanteerde bronnen

• RegioPlus - Regioportret Arbeidsmarkt zorg en welzijn 2014-2015

• UWV - Regio in Beeld 2105• UWV - Arbeidsmarktprognose 2015-2016• Vernet Viewer 2015• Pensioenfonds Zorg en Welzijn - Arbeidsmonitor• Werk&Mantelzorg - onderzoeken WGV Zorg en Welzijn• WGV Zorg en Welzijn - eigen bronnen

WGV Zorg en Welzijn

WGV Zorg en Welzijn is opgericht door regionale zorg- en welzijns-instellingen. De vereniging richt zich op personeelsvoorziening en arbeidsmarktbeleid van de sector. WGV Zorg en Welzijn rekent Twente, Achterhoek, IJssel-Vecht en Stedendriehoek & Noordwest-Veluwe tot haar werkgebied.

Altijd op de hoogte blijven?

volg ons @WGVZorgWelzijn

Volg of word lid van groep WGV Zorg en Welzijn

Ontvang het BestuurdersMagazine wgvzorgenwelzijn.nl/bestuurdersmagazine

info@wgvzorgenwelzijn.nlwww.wgvzorgenwelzijn.nlwww.zorgselect.nl

Zutphenseweg 517418 AH DeventerTel: 088 255 66 50