4 of 238 DOCUMENTS

NRC Handelsblad

1 juni 2012 vrijdag

Arabische tekenaars op Stripdagen

BYLINE: Ron Rijghard

SECTION: Cultuur

LENGTH: 724 woorden

SAMENVATTING

Mag je satire bedrijven in Arabische landen? Tot opzekere hoogte, blijkt op een expositie op de Stripdagen.

VOLLEDIGE TEKST:

De zwartharige heldin draagt een diep gedecolleteerd kortrood jurkje of een singlet met hotpants. Kleding die haarpronte borsten maar half bedekt en goed doet uitkomen.In Nederland kennen we zulke stripvrouwen van ondermeer Franka, internationaal van een gamecreatie als LaraCroft. Maar deze vrouw is getekend door de TunesischeGihèn ben Mahmoud, en de hoofdpersoon van haaravonturenstrip Passion Rouge.

Pagina's uit die strip zijn te zien op Chouf! Qra! (Kijk!Lees!), de centrale tentoonstelling van de StripdagenHaarlem komend weekend, die een interessanteintroductie biedt op strips en cartoons in de Arabischewereld. Er hangt werk van elf tekenaars uit tien landen endie geven een flits van een rijke verscheidenheid: vanavonturenstrips tot satirische cartoons en van graphicnovels tot islamitische superhelden.

Van Gihèn ben Mahmoud (1981) zijn ook de driepagina's te zien die ze maakte voor Folha, de grootstekrant van Brazilië, over de Arabische Lente, vol metgetekende nieuwsfeiten. In een bijgaand interview zegt zedat Tunesische vrouwen, die volgens haar een

voorbeeldfunctie vervullen in de regio als het gaat omemancipatie, in gevaar zijn. ,,Islamisten proberen meisjeservan te overtuigen de chador te dragen."

Gihèn ben Mahmoud woont in Milaan en er is meer werkte zien van expats zoals zij. Schitterend is de sterkgrafische en gestileerde stijl van de Libanese ZeinaAbirached (1981), die in Parijs herinneringen aan haarjeugd tijdens de burgeroorlog in Libanon tekende. ,,Ikherinner me dat de stroom vaak uit viel", staat er bij eendonkere plaat. En: ,,Ik herinner me Grindayzer", en danzie je twee krullenbolletjes voor een televisie met eensuperheld.

Libanon is een land met veel vrouwelijke tekenaars. Inandere landen is het voor hen moeilijk, schrijft JoostPollmann, directeur van Stripdagen Haarlem in hetboekje bij de tentoonstelling. Gihèn verliet Tunesië,omdat ze ,,sterke vrouwen tekent, die weten wat zewillen".

Ook in Nederland bevinden zich gevluchte tekenaars. In1991 ontvluchtte Kifah al Reefi Irak, inmiddels woont hijzeventien jaar in Nederland. Zijn woordloze cartoons zijnbijtende commentaren in satijnzachte kleuren, getekendin een krachtige, heldere lijn. De afgelopen vier jaartekende hij voor een grote krant in Koeweit.

Op één van zijn cartoons trekt een ezel een tank, op eenandere zien we een man met stropdas, wit overhemd enbrilletje, een moderne intellectueel, die zijn vingers inzijn oren stopt. De bovenste helft van zijn schedel, waarzijn hersens moeten zitten, is plat: een podium voor eenklein mannetje die in microfoons staat te schreeuwen.

Zijn cartoons zijn universele schreeuwen van vrijheid, zeiKifah al Reefi (1962) bij de opening van de expositiegisteren. Ze gaan op voor alle dictators - die in hetverleden en in de toekomst. Zijn eigen favoriet is

Page 1

tekening van een tank met in de buik een lading koppenvan slachtoffers. Voor de tank staat een soldaat die debestuurder maant te stoppen omdat er tot zijn schrik eenroos vermalen dreigt te worden. Ook hier is de kritiek -op de geringe waarde van een mensenleven in eendictatuur - direct toegankelijk.

Van Omar Dafalla (1955) uit de Republiek Soedan, nuApeldoorn, hangt er nieuw werk. Kennelijk ziet hij detoekomst voor de vrijheid in Egypte somber in, want hijtekent een spotprent met gesluierde piramides. Uit Egyptezelf hangt er niettemin werk van Mohammed Shennawy,die vorig jaar een nieuw, alternatief stripmagazineoprichtte, Tok Tok. De Arabische lente komt erin aanbod, maar vooral het dagelijks leven in Egypte, schrijftPollmann.

Satire bedrijven kan in sommige Arabische landen, tot opzekere hoogte. De vingers van Ali Ferzat, een Syrischecartoonist, werden vorig jaar augustus gebroken en hijwerd in elkaar geslagen. Vlak ervoor maakte hij eencartoon, ook te zien in Haarlem, waarop de Syrische

president Assad een lift krijgt van een vluchtendeKhadaffi. Cartoons zijn een gevaarlijk wapen - ook voorde maker.

Chouf! Chra!: t/m 3 juni, Galerie 37, Haarlem. En in okten nov in het Persmuseum. Stripdagen Haarlem, 2 en 3juni: 3 beurzen, 30 tentoonstellingen, plus lezingen,interviews en signeersessies. Info:http://stripdagenhaarlem.nl

LOAD-DATE: June 1, 2012

LANGUAGE: DUTCH; NEDERLANDS

GRAPHIC: Cartoons van Kifah al Reefi, een Iraaksetekenaar die in Nederland woont

PUBLICATION-TYPE: Krant

JOURNAL-CODE: NRC Handelsblad

Copyright 2012 PCM Uitgevers B.V.All Rights Reserved

Page 2Arabische tekenaars op Stripdagen NRC Handelsblad 1 juni 2012 vrijdag