APEN-251 MID Recall publieksbrochure v07...ele experimenten in de actuele kunst van het...
2
Fausto Melotti, De dans (detail), z.d. - KMSKA - Lukas-Art in Flanders vzw, Foto: Hugo Maertens © SABAM Belgium 2017. Het Middelheimmuseum geniet de steun van Middelheim Promotors en Ackermans & van Haaren, Argo Law, BASF, BNP Paribas Fortis, CMB, Cordeel, Delen Private Bank, Deloitte, Deme, EY, Grant Thornton, Hubo, Hugo Ceusters, inno.com, KBC, Leasinvest Real Estate, Pamica, Port of Antwerp, SipWell, Soudal, Vanbreda Risk & Benefits www.middelheimmuseum.be +32 (0)3 288 33 60 Beelden uit de collectie van het KMSKA RECALL SCULPTURE In de tentoonstelling Recall Sculpture staan éénenveertig kleinsculpturen uit de jaren 1950 tot 1970 centraal. Werken die de voorbode zijn van de huidige hedendaagse kunst. Van 1953 tot 1973 verzamelde het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) beelden van eigen- tijdse kunstenaars werkzaam in België, Duitsland, Oostenrijk, Kroatië , Spanje, Italië, Honga- rije, Argentinië. Het actief verzamelen van beelden in deze jaren situeert zich in de veranderde houding in de Europese museumwe- reld tegenover actuele kunst. Diverse Europese musea, zoals het Stedelijk Museum van Amsterdam, het Van Abbe- museum in Eindhoven en het Musée National d’Art Moderne de la Ville de Paris opteerden na het eindigen van de Tweede Wereldoorlog in 1945 voor een werking rond actuele kunst. Eveneens richtten verscheidene Europese steden beelden- parken op die uitgroeiden tot musea voor beeldhouwkunst. Door hun recente oprichting waren de musea voor hun collectievorming op aankopen van hedendaagse kunst aange- wezen. De aandacht voor de individu- ele experimenten in de actuele kunst van het cultuurbeleid na 1945 stond lijnrecht tegenover de fascistische cultuurpolitiek van het Duitse nationaal socialisme (1933-1945) en de Italiaanse nationalistische partij (1922-1945) die officieel een ‘geïdealiseerd’ realisme uitriepen als enige aanvaard- bare plastische uitdrukkings- vorm voor de propaganda van hun gedachtengoed. Walther Vanbeselaere, in 1948 benoemd tot hoofdcon- servator van het KMSKA, werd onmiddellijk geconfronteerd met de vraag naar aankopen van actuele kunst voor zijn museum. Tot in de jaren 1960 streefde hij naar de oprichting van een ‘sectie actuele kunst’ met hiervoor een eigen muse- umzaal en een aparte aankoop- commissie (een commissie met voorstanders en kenners van de allernieuwste stromingen die zou instaan voor aankopen waarvan de historische waarde later zou blijken). Lode Craeybeckx, burge- meester van Antwerpen en voorzitter van de beheerraad van het KMSKA was hierin zijn grote medestander. In 1950 vond op de plek van het huidige Middelheimmuseum de “Internationale tentoonstelling in open lucht van beeldhouw- kunst 1900-1950” plaats, de eerste Biënnale van actuele beeldhouwkunst. Het succes ervan was de aanleiding tot de oprichting als museum in 1951. In 1953 werd de 2de Biënnale georganiseerd. Deze Biënnales betekenden voor het KMSKA een belangrijke informatiebron over de gangbare tendensen in de beeldhouwkunst op inter- nationaal niveau. De meeste van de hier getoonde beelden kocht het KMSKA dan ook aan na een bezoek aan deze Biënnales. NIEUWE FIGURATIE FIGURATIEVE EXPRESSIE De eerste aankopen door het KMSKA zijn figuratieve beelden van een generatie kunstenaars geboren rond 1900 die een volwaardige loopbaan tijdens het interbellum (periode tussen WOI en WO II, dus tussen 1918 en 1940) uitbouwden. In de eerste jaren na WOII kreeg hun werk opnieuw een volwaardige erkenning. Hiertoe droegen de Biënnales van Venetië en Sao Paulo en de Documenta Kassel, die in de naoorlogse jaren de Modernisten weer oppikten, in grote mate bij. Kenschetsend voor de eerste aangekochte figuratieve beelden en ook de latere beelden, zijn de traditionele onderwerpen en de verbinding van stilistische kenmerken van archaïsche culturen met geïndividualiseer- de, eigentijdse en figuratieve uitdrukkingsvormen. De invloed van de archaïsche culturen ontstaat door de kennis over de archeologische vondsten uit Egypte en de gebieden rond de Middellandse zee, die sinds het einde van de 19de eeuw werden opgegraven. In deze tentoonstelling bevindt zich werk van kunstenaars die binnen deze tendens actief waren: de Duitsers Joseph Jaekel, Sebasti- aan; Bernhard Heiliger, De kleine veerman (1956); Toni Stadler, Masker (1953); Fritz Koenig, Camarque, VIII (1957); Gabriele Marwede, Moeder en kind; de Italianen Marcello Mascherini, Suzanna (1950), Marino Marini, Grote dan- seres (1952); de Oostenrijker Heinz Leinfellner, Vegetatief hoofd en de Kroaat Kosta Angeli Radovani, Zittende vrouw. EXISTENTIEEL EXPRESSIONISME In deze figuratieve beelden drukken de beeldhouwers impliciet hun ervaringen en reacties uit op de barbarij van de voorbije oorlogsvoering. Agenore Fabbri creëerde een expressionistische plastische taal waarmee hij expliciet de existentiële angsten beeldend aankloeg; angsten veroorzaakt door onder meer de atoombom- aanvallen door de Amerikaanse luchtmacht op Japan en de ontwikkeling van een kernarse- naal in het kader van de Koude Oorlog tussen de communisti- sche en kapitalistische wereld. ABSTRACTE BEELDHOUWKUNST In 1958 kocht het KMSKA voor het eerst een abstract beeld. Gesprek met de tijd (1957) van de Italiaanse beeldhouwer Pietro Consagra vertegen- woordigt de Informele beeld- houwkunst (een van de vele abstracte richtingen in de kunst van na 1945). Assemblage, inkepingen en kleur ontstaan door de verschillende bewer- kingen van het materiaal, zijn de uitdrukking van een abstract gedachtengoed. Grote Gewonde (1960) van de Italiaan Francesco Somaini is een uitgesproken informeel beeld. Het resultaat is ontstaan vanuit innerlijke impulsen, reso- nanties van een verscheurde naoorlogse wereld. De constructivistische beel- den van Arnaldo en Gio Pomodoro betekenen in Italië een reactie op het spontane karakter van de informele kunst. De beelden van Willy Anthoons en Luc Verlee zijn constructies van eenvou- dige quasi architectonische driedimensionale vormen. Zonder enige verwijzing naar de realiteit zijn het plastische synthesen van subjectieve waarnemingen en spirituele concepten. Tevens valt het op dat de opdeling van de kunstenaars in diverse kunststromingen niet zo rechtlijnig is, de kunste- naars laten zich niet opdelen in één beweging, allen maak- ten ze zowel figuratieve als abstracte werken. De werken in deze tentoon- stelling zullen vanaf eind 2019 een vaste plaats krijgen in het nieuwe KMSKA. PRAKTISCH: GRATIS toegang tot museum en tentoonstelling TOEGANKELIJKHEID gratis gebruik elektrisch wagentje na reservering. OPENINGSUREN Van oktober tot maart: 10 – 17 uur, Bezoekers worden tot een half uur voor sluitingstijd toegelaten. Wij vragen om het park tijdig te verlaten: de poorten sluiten stipt! SLUITINGSDAGEN Gesloten op maandag (wel open op Paasmaandag en Pinkstermaandag) Gesloten op 1 november, 25 december, 1 januari, 1 mei, Hemelvaartsdag Tentoonstelling ism het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen Curator: Greta Van Broeckhoven Conservatie en Restauratie: Cleo Cafmeyer in samenwerking met Derek Biront, Nicky Vergouwen, Elisabeth Am Zehnhoff en Ian Grosfeld Scenografie: Pieter Boons en Maurane Colson (www.heimat.be) Realisatie: SB/BOF/DECO o.l.v. Tom Huybrechts en Yelko Clemente Alonso V.U. Sara Weyns, Middelheimlaan 61, 2020 Antwerpen
Transcript of APEN-251 MID Recall publieksbrochure v07...ele experimenten in de actuele kunst van het...
Fausto Melotti, De dans (detail), z.d. - KMSKA - Lukas-Art in Flanders vzw, Foto: Hugo Maertens © SABAM Belgium 2017.
Het Middelheimmuseum geniet de steun van Middelheim Promotors en Ackermans & van Haaren, Argo Law, BASF, BNP Paribas Fortis, CMB, Cordeel, Delen Private Bank, Deloitte, Deme, EY, Grant Thornton, Hubo, Hugo Ceusters, inno.com, KBC, Leasinvest Real Estate, Pamica, Port of Antwerp, SipWell, Soudal, Vanbreda Risk & Benefi ts
www.middelheimmuseum.be+32 (0)3 288 33 60
Beel
den
uit d
e co
llect
ie v
an h
et K
MSK
A
RECA
LL
SCUL
PTUR
E
In de tentoonstelling Recall Sculpture staan éénenveertig kleinsculpturen uit de jaren 1950 tot 1970 centraal. Werken die de voorbode zijn van de huidige hedendaagse kunst.
Van 1953 tot 1973 verzamelde het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) beelden van eigen-tijdse kunstenaars werkzaam in België, Duitsland, Oostenrijk, Kroatië , Spanje, Italië, Honga-rije, Argentinië.
Het actief verzamelen van beelden in deze jaren situeert zich in de veranderde houding in de Europese museumwe-reld tegenover actuele kunst. Diverse Europese musea, zoals het Stedelijk Museum van Amsterdam, het Van Abbe-museum in Eindhoven en het Musée National d’Art Moderne de la Ville de Paris opteerden na het eindigen van de Tweede Wereldoorlog in 1945 voor een
werking rond actuele kunst. Eveneens richtten verscheidene Europese steden beelden-parken op die uitgroeiden tot musea voor beeldhouwkunst. Door hun recente oprichting waren de musea voor hun collectievorming op aankopen van hedendaagse kunst aange-wezen.
De aandacht voor de individu-ele experimenten in de actuele kunst van het cultuurbeleid na 1945 stond lijnrecht tegenover de fascistische cultuur politiek van het Duitse nationaal socialisme (1933-1945) en de Italiaanse nationalistische partij (1922-1945) die offi cieel een ‘geïdealiseerd’ realisme uitriepen als enige aanvaard-bare plastische uitdrukkings-vorm voor de propaganda van hun gedachtengoed.
Walther Vanbeselaere, in 1948 benoemd tot hoofdcon-servator van het KMSKA, werd onmiddellijk geconfronteerd met de vraag naar aankopen van actuele kunst voor zijn museum. Tot in de jaren 1960 streefde hij naar de oprichting van een ‘sectie actuele kunst’ met hiervoor een eigen muse-umzaal en een aparte aankoop-commissie (een commissie met voorstanders en kenners van de allernieuwste stromingen die zou instaan voor aankopen waarvan de historische waarde later zou blijken).
Lode Craeybeckx, burge-meester van Antwerpen en voorzitter van de beheerraad van het KMSKA was hierin zijn grote medestander. In 1950 vond op de plek van het huidige Middelheimmuseum de “Internationale tentoonstelling in open lucht van beeldhouw-kunst 1900-1950” plaats, de eerste Biënnale van actuele
beeldhouwkunst. Het succes ervan was de aanleiding tot de oprichting als museum in 1951. In 1953 werd de 2de Biënnale georganiseerd. Deze Biënnales betekenden voor het KMSKA een belangrijke informatiebron over de gangbare tendensen in de beeldhouwkunst op inter-nationaal niveau. De meeste van de hier getoonde beelden kocht het KMSKA dan ook aan na een bezoek aan deze Biënnales.
NIEUWE FIGURATIEFIGURATIEVE EXPRESSIE
De eerste aankopen door het KMSKA zijn fi guratieve beelden van een generatie kunstenaars geboren rond 1900 die een volwaardige loopbaan tijdens het interbellum (periode tussen WOI en WO II, dus tussen 1918 en 1940) uitbouwden. In de eerste jaren na WOII kreeg hun werk opnieuw een volwaardige erkenning. Hiertoe droegen de
Biënnales van Venetië en Sao Paulo en de Documenta Kassel, die in de naoorlogse jaren de Modernisten weer oppikten, in grote mate bij. Kenschetsend voor de eerste aangekochte fi guratieve beelden en ook de latere beelden, zijn de traditionele onderwerpen en de verbinding van stilistische kenmerken van archaïsche culturen met geïndividualiseer-de, eigentijdse en fi guratieve uitdrukkingsvormen. De invloed van de archaïsche culturen ontstaat door de kennis over de archeologische vondsten uit Egypte en de gebieden rond de Middellandse zee, die sinds het einde van de 19de eeuw werden opgegraven.
In deze tentoonstelling bevindt zich werk van kunstenaars die binnen deze tendens actief waren: de Duitsers Joseph Jaekel, Sebasti-aan; Bernhard Heiliger, De kleine veerman (1956); Toni
Stadler, Masker (1953); Fritz Koenig, Camarque, VIII (1957); Gabriele Marwede, Moeder en kind; de Italianen Marcello Mascherini, Suzanna (1950), Marino Marini, Grote dan-seres (1952); de Oostenrijker Heinz Leinfellner, Vegetatief hoofd en de Kroaat Kosta Angeli Radovani, Zittende vrouw.
EXISTENTIEEL EXPRESSIONISME
In deze fi guratieve beelden drukken de beeldhouwers impliciet hun ervaringen en reacties uit op de barbarij van de voorbije oorlogsvoering. Agenore Fabbri creëerde een expressionistische plastische taal waarmee hij expliciet de existentiële angsten beeldend aankloeg; angsten veroorzaakt door onder meer de atoombom-aanvallen door de Amerikaanse luchtmacht op Japan en de ontwikkeling van een kernarse-
naal in het kader van de Koude Oorlog tussen de communisti-sche en kapitalistische wereld.
ABSTRACTE BEELDHOUWKUNST
In 1958 kocht het KMSKA voor het eerst een abstract beeld. Gesprek met de tijd (1957) van de Italiaanse beeldhouwer Pietro Consagra vertegen-woordigt de Informele beeld-houwkunst (een van de vele abstracte richtingen in de kunst van na 1945). Assemblage, inkepingen en kleur ontstaan door de verschillende bewer-kingen van het materiaal, zijn de uitdrukking van een abstract gedachtengoed.
Grote Gewonde (1960) van de Italiaan Francesco Somaini is een uitgesproken informeel beeld. Het resultaat is ontstaan vanuit innerlijke impulsen, reso-nanties van een verscheurde naoorlogse wereld.
De constructivistische beel-den van Arnaldo en Gio Pomodoro betekenen in Italië een reactie op het spontane karakter van de informele kunst. De beelden van Willy Anthoons en Luc Verlee zijn constructies van eenvou-dige quasi architectonische driedimensionale vormen. Zonder enige verwijzing naar de realiteit zijn het plastische synthesen van subjectieve waarnemingen en spirituele concepten.
Tevens valt het op dat de opdeling van de kunstenaars in diverse kunststromingen niet zo rechtlijnig is, de kunste-naars laten zich niet opdelen in één beweging, allen maak-ten ze zowel fi guratieve als abstracte werken.
De werken in deze tentoon-stelling zullen vanaf eind 2019 een vaste plaats krijgen in het nieuwe KMSKA.
PRAKTISCH:
GRATIS toegang tot museum en tentoonstelling
TOEGANKELIJKHEID gratis gebruik elektrisch wagentje na reservering.
OPENINGSURENVan oktober tot maart: 10 – 17 uur,Bezoekers worden tot een half uur voor sluitingstijd toegelaten.Wij vragen om het park tijdig te verlaten: de poorten sluiten stipt!
SLUITINGSDAGENGesloten op maandag (wel open op Paasmaandag en Pinkstermaandag)Gesloten op 1 november, 25 december, 1 januari, 1 mei, Hemelvaartsdag
Tentoonstelling ism het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen Curator: Greta Van BroeckhovenConservatie en Restauratie: Cleo Cafmeyer in samenwerking met Derek Biront, Nicky Vergouwen, Elisabeth Am Zehnhoff en Ian Grosfeld
Scenografi e: Pieter Boons en Maurane Colson (www.heimat.be)Realisatie: SB/BOF/DECO o.l.v. Tom Huybrechts en Yelko Clemente Alonso
V.U
. Sar
a W
eyns
, Mid
delh
eim
laan
61,
202
0 An
twer
pen
TENTOONGESTELDE WERKEN
1. Willy ANTHOONS, Mechelen 1911 - 1982, Immanent teken, 1959, hout (perelaar)
2. Giacomo BENEVELLI, Reggio nell’Emilia 1925 - Pavia 2011, Aggregaat in wording 2 en 5, 1964, brons
3. Venancio BLANCO, Matilla de los Caños del Rio 1923, Ekster, 1964, brons en steen
4. Floriano BODINI, Gemonio 1933 - Milano 2005, De vermoorde, 1960, brons
5. Pietro CONSAGRA, Mazaro del Vallo 1920 - Milano 2005, Gesprek met de tijd, 1957, brons en hout
6. Remy CORNELISSEN, Turnhout 1913 - Antwerpen 1990, Hooglied, 1977, chrooms-taal
7. Roel D’HAESE, Geraardsbergen 1921 - Brugge 1996, Bronzen toren, 1955, brons
8. Agenore FABBRI, Barba 1911 - Savona 1998, Dans met steltloper, 1958, brons
9. Julio GERO, Arad 1910 - onbekend 1977, Saturne, 1962, ijzer
10. Georges GRARD, Doornik 1901 - Koksijde 1984, De Afrikaanse, 1957-1958, brons
11. Bernhard HEILIGER, Stettin 1915 - Berlin 1995, De kleine veerman naar het brug-beeld van Esslingen, 1956, brons en steen
12. Joseph JAEKEL, Walmenroth 1907 - Köln 1985, Heilige Sebastianus van Rome, 1949-1950, gedreven messing
13. Fritz KOENIG, Würzburg 1924 - Altdorf 2017, Vogel, 1951, brons
14. Fritz KOENIG, Camarque VIII, 1957, brons
15. Frans LAMBERECHTS, Sint-Jans-Molenbeek 1909 - Jette 1988, Deemstering, kunststof (polyester) en mixed media
16. Heinz LEINFELLNER, Zidoni-Most 1911 - Wien 1974, Vegetatief hoofd, brons
17. Charles LEPLAE, Leuven 1903 - Brussel 1961, Staand meisje, 1949, terracotta
18. Mark MACKEN, Diest 1913 - Antwerpen 1977, Vrede, 1952, brons
19. Mark MACKEN, Regen, 1957, brons
20. Cristino MALLO, Tuy 1908 - Madrid 1989, Picador, 1958, brons
21. Giacomo MANZU, Bergamo 1908 - Roma 1991, Danspas, 1953, brons
22. Marino MARINI, Pistoia 1901 - Viareggio 1980, De grote danseres, 1951-1953, brons
23. Marcello MASCHERINI, Udine 1907 - Padua 1983, Suzanna, 1950, brons
24. Fausto MELOTTI, Rovereto 1901 - Milano 1986, De dans, 1972, verguld messing en plexi
25. Gabriele MERWEDE, Hannover 1925, Moeder en kind, brons
26. Clemens PASCH, Sevelen 1910 - Düsseldorf 1985, Nana (Nana van Kovats), 1961-1962, brons
27. Lorenzo PEPE, Cassano-Murge 1916 - Milano 1984, Muilezelin, 1957, brons
28. Arnaldo POMODORO, Morciano di Romagna 1926, Omaggio al Cosmonauto nr. 2, 1962, brons
29. Gio POMODORO, Orciano di Pesaro 1930 - Milano 2002, Marat spiraal, 1972, steen (marmer van Dinant)
30. Kosta Angeli RADOVANI, London 1916 - Zagreb 2002, Zittende vrouw, terracotta
31. Erzebet SCHAAR, Budafok 1908 - Budapest 1975, Deur, brons
32. Gustav SEITZ, Mannheim-Neckarau 1906 - Hamburg 1969, De schrijver Bertolt Brecht, 1959, brons
33. Max Eugen SEIZ, Schwäbisch Gmund am Tegernsee 1927, Vrouw, 1964, brons
34. Francesco SOMAINI, Lomazzo 1926 - Como 2005, Grote gewonde, brons en plaatijzer
35. Toni STADLER, München 1888 - 1982, Masker, 1953, brons
36. Josep Maria SUBIRACHS SITJAR, Barcelona 1927 - 2014, Frontal, hout en steen
37. Luc VERLEE, Zele 1939, Ever, blauwe hardsteen
38. Luc VERLEE, Ontmoeting, steen (van Euville)
39. Priska VON MARTIN, Freiburg 1912 - München 1982, Amazone, 1956, gegoten brons
40. Hans WIMMER, Pfarrkirchen 1907 - München 1992, Gezadeld paard, 1952, brons
41. Fritz WOTRUBA, Wien 1907 - 1975, Hoofd, 1954, brons
Van de kunstenaars, onderlijnd in deze lijst, is er werk te zien in de vaste collectie- opstelling van het Middelheimmuseum.
PUBLIEKSAANBOD BIJ DE TENTOONSTELLING:
• Publicatie bij de tentoonstelling in NL met teksten van curator Greta Van Broeckhoven. Uitgegeven door BAI, 24,5€. Verkrijgbaar in de museumshop in het kasteel.
• Introfilm in de hal van het kasteel, NL/E, ook te bekijken op de museum site en op het videokanaal ARTtube.be
• Gratis rondleidingen, voor individuele bezoekers, zonder reservatie, in NL. Op zondagnamiddag (2de zondag van de maand): 12 november, 10 december 2017, 14 januari, 11 februari, 11 maart 2018, 14 - 16 uur. Telkens 1 gids voor volwassenen en 1 gids voor gezinnen met kinderen van 6 tot 12 jaar.
• Rondleidingen en/of creatieve ateliers voor groepen (volwassenen, jongeren, kinderen, ook voor scholen) op aanvraag, in NL/E/F/D/SP/IT.
€75 voor een rondleiding van twee uur, 15 pers. per gids, max. 4 gidsen tegelijk. €85 voor een atelier van twee uur, 15 pers. per gids, max. 3 gidsen tegelijk.
Reservatie: Visit Antwerpen T 03 232 01 03 E [email protected]
PUBLIEKSAANBOD BIJ DE VASTE COLLECTIE:
• Middelheim APP: informatie in het NL/E over de geschiedenis van het museum en zijn collectie (met info over de biënnales), met extra aanbod voor jongeren en kinderen, gratis te downloaden, thuis of in het museum, op je eigen smartphone, via APP store of GooglePlay
• Audioguide in NL/E/F/D €3 (gratis op vertoon van NMBS treinticket)
Te verkrijgen aan het onthaal in het Kasteel:Plattegrond van het park, gratis, met aanduiding van topwerken, markant-ste bomen en nutsinformatie
Muzzzé-koffers voor een thematische ontdekkingstocht door het beel-denpark en de vaste collectie, gratis te ontlenen, voor 6-12 jarigen en hun begeleiders
MUSEUMSHOP
MIKA MUSEUMCAFEE [email protected] - www.mi-ka.be
DOCUMENTATIECENTRUMHet documentatiecentrum is open op afspraak. Gratis op vertoon van identiteitskaart.
T 03 288 33 64 of E [email protected]
WIFIGratis WIFI in het kasteel.
VOLG ONS VIAwww.facebook.com/middelheimmuseum twitter@middelheim www.instagram.com/middelheimmuseum
expo (RE
)CA
LL SCU
LPTUR
E - B
raempaviljoen
grondplan
PROJEC
T:
PLAN:
BLAD:
1/100SCHAAL:
DATU
M:
1/1
26/09/2016
34
36
12
31
30 23
2022
11
6
19
28
37
24
15
4
33
3817
827
941
57
101
18
2640
14
13
25
2
3
35
39
32
16
2129
