“We doen het samen” · 2018-11-15 · ratie voor de dagelijkse omgang met de kinderen. Er wordt...

“We doen het samen”Pedagogisch- en ouderbeleid in de praktijk

Den Haag, november 2018

InhoudsopgaveInleiding 3

1.Werkwijze,maximaleomvangenleeftijdsopbouw 4

2.Devierpedagogischebasisdoelen 5 1.Welkomvoelen(emotioneleveiligheid) 5 Wenperiode 6 2.Spelendleren(persoonlijkecompetentie) 6 3.Naastelkaarenmetelkaar(socialecompetentie) 7 4.Nietpratenoverkinderenmaarmetkinderen(waardenennormen) 8

3.Voorschoolseeducatie(vve) 10 Doelgerichtenflexibel(aanbod) 10 VVE-programma’s 10 Opbrengstgerichtwerken 10 Planningen 12 Inrichtingvandespeelleeromgeving 12 Zelfsturing(executievefuncties) 12 Zoveelkinderen,zoveelvragen(pedagogischeducatiefhandelen) 13 Veilignaargroep1ensomsdeBSO 13 Resultaten 14 Kwaliteitszorg 14

4.Ontwikkelingenzorg 15 Vastleggenvandeontwikkelingvanhetkind 15 Allekindereneenmentor 15 Problemensignaleren 15 Problemenaanpakken 15

5.Beroepskrachten;toerustingenondersteuning 18 Lerenmetelkaar 18 Coachen 18 Veilig 18 Bijhoudenenuitbreiden(scholing) 19 Beschrijvingtakenenbegeleidingvanstagiairesenvrijwilligers 19

6.Veiligheid 20 Activiteitenbuitendegroepsruimte 20 Vierogenprincipe 20

7.Ouderbeleid 21 Wedoenhetsamen(partnerschap) 21 Wezijnopdehoogte(informeren) 21 Inactie(praktijk) 22 Deeersteperiode 22 Dedagelijksepraktijk 22 Feesten 22 Ouderactiviteiten/VVE-thuis/Oudereducatie 22 Ouderssteunenelkaar 23 Meedoen(oudercommissie) 23 Alshetnietgoedgaat(klachtenregeling) 23 Colofon 24

InleidingJongLerenverzorgtdeskundigenliefdevoldepeuterleerplekkenvooreengrootaantalHaagsekinderenindeleeftijdvan2,5–4jaar.Opeenpeuterleerplekwordtgerichtgewerktaande(taal)ontwikkelingvankinderen.Ditbeleidsplanbeschrijftdepedagogischekadersvandezepeuter-leerplekken.

Hetplanismetveelkennisvanzakenenenthousiasmeopgestelddoorpedagogischmedewer-kers1,oudersenvve-coaches2ennaeenjaarherzienenbijgesteld.Hetgeeftrichtingeninspi-ratievoordedagelijkseomgangmetdekinderen.ErwordtgewerktvanuitdeJongLeren-visie:

“Wewillengraageensamenlevingwaariniedereenmeeteltenmeekandoen.”

Alvroeglerenkinderenopdepeuterleerplekdatzij inbrengkunnenhebbeninhungroep.Zemerkendathunideeënwordengehoord,datzejongerekinderenkunnenhelpenofdatzezelfmateriaalkunnenpakkenenopruimen.Kinderparticipatieisopdezeleeftijdalmogelijk.Ouderswordenalspartnersgezien.Hetisbelangrijkomsamendeontwikkelingvanhetkindzogoedmogelijktebegeleiden.AllepeuterleerplekkenvanJongLerenwerkenvolgensdezelfdeuitgangspuntenenprocedures.Daarinwordende(wettelijke)richtlijnen3vandekinderopvanggevolgd.Dekwaliteitwordtdaar-naastookgewaarborgddoordeISO-certificering.

Hetpedagogischbeleidissteedsinontwikkeling.Onderwerpenuitditbeleidwordenregelmatigonderdeaandachtgebrachtbijdepedagogischmedewerkersendeouders.Iederepeuterleer-plekgeeftophaareigenmanierinvullingaaneenaantalonderwerpenuithetpedagogischbe-leid.Ditstaatbeschrevenindebijlage.

WijverwachtendatditbeleidsplaneengoedbeeldgeeftvandemanierwaaropwijbijJongLerenwerken.

1Voordeleesbaarheidschrijvenwezijalshetgaatomeenpedagogischmedewerkerofeenvve-coach,hijalshetgaat

omeenkindenouderswaarhetgaatoméénofmeeroudersofverzorgers.2EenVVE-coachbegeleidtverschillendevoorscholen.Zijheeftkennisoverdeontwikkelingvanhetjongekinden

coachendevaardigheden.3Wetkinderopvang,BesluitbasisvoorwaardenkwaliteitvoorschoolseeducatieenHaagsModelVoorschoolseEducatie.

Pedagogisch-enouderbeleidindepraktijk3

1.Werkwijze,maximaleomvang enleeftijdsopbouwDepeuterleerplekbiedteenveiligebasisvoorhetkind.Wegaaninonzewerkwijzeuitvandevierpedagogischebasisdoelen4;emotioneleveiligheid,ontwikkelenvanpersoonlijkeensocialecompetentieenhetoverdragenvanwaardenennormen.Dezepedagogischebasisdoelenzijnverderuitgewerktinhoofdstuk2.Belangrijkisdatwezorgendatiederkindopzijneigenmanierwordtaangesproken.Spelishetuitgangspuntomdatjongekinderenlerendoorteexperimente-ren.Zijkrijgendaaromderuimteomdingenuitteproberenenzelfteontdekken.

Opdepeuterleerplek isdoelgerichteaandachtvoorde (taal)ontwikkelingvankinderen.Er isvoorrangvoorkinderendiedezeaandachtextranodighebben.Dezekinderennoemenwedoel-groepkinderen5.Zijbezoekendepeuterleerplekvierdagdelen.Niet-doelgroepkinderenkomentweedagdelen.Oudersvanniet-doelgroepkinderenkunnen,alservoldoendeplekis,tweedag-delenextrakopen.

Perdagdeelstaanertweegediplomeerdepedagogischme-dewerkersopdegroep.Erkunnen,afhankelijkvandeopper-vlaktevanderuimte,12à16kinderentegelijkopdegroepaanwezigzijn.

Eendagdeelopdepeuterleerplekzieteriederedagglobaalhetzelfdeuit.Ditgeeftdekinderenrustenstructuur.Zijwe-tenwatzekunnenverwachten.

Elkepeuterleerplekwerktnauwsamenmeteenbasisschool.Als koppel werken peuterleerplek en basisschool samenaan Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). Dit betekentdaterafstemmingisoverhetaanbodvoordekinderenendemanierwaaropdeontwikkelingvanhetkindwordtgevolgd.

Opdezemaniersluitendepeuterleerplekengroep1goedopelkaaraan.Inhoofdstuk3wordtditnaderuitgewerkt.

Depedagogischmedewerkerszijndepijlersvandepeuterleerplek.Zijgaandagelijksmetdekinderenendeoudersom.Zijscholenzichcontinubij inhetwerkenmet jongekinderen.Deinteractievaardighedenvanpedagogischmedewerkerszijnergbelangrijkvoordeontwikkelingenhetwelzijnvankinderen.Hetgaatdaarbijnietalleenomcommunicatievaardighedenmaarookomvaardighedenalsstructuurbieden,uitleggevenofinteractiesindegroepbegeleiden.Zijlettenopdekinderen,luisterennaarwatzezeggenenreagerenookopklankenengebaren.DeVVE-coachescoachenhenindezeaanpak.

4Prof.J.M.A.Riksen-Walraven,deeerstehoogleraarPedagogiekvoordekinderopvang,heeftdezegemeenschappelijk

basisdoelengeformuleerd.Zegevenaanwateenkindnodigheeftvoorzijnwelzijnenontwikkelingindeeerstelevens-

jaren.DebasisdoelenstaanindeWetKinderopvang.5Eenkindindeleeftijdvan2,5–4jaarbehoorttotdedoelgroepbinnendegemeenteDenHaagals:

a.hetopleidingsniveauvanéénofbeideouderslagerisdanmbo-2niveau1en/of

b.dethuistaalnietNederlandsis(uitgezonderdeenkinddatgeenNederlandstaligonderwijszalvolgen)en/of

c.eriseentaal-ofontwikkelingsachterstandofeenrisicohieropen/of

d.erzijnanderenredenen,gelegenindethuissituatieofdesociaalemotioneleontwikkeling,waardoorhet

CentrumvoorJeugdenGezin(CJG)eenkindaanmerktalsdoelgroepkind.

HetCJGgeeftaanwelkekinderentotdedoelgroepbehoren.


2.DevierpedagogischebasisdoelenDevierpedagogischebasisdoelengevenrichtingaandemanierwaaropkinderenzichhetbestontwikkelen.Opdepeuterleerplekwordtgewerktvanuitdezebasisdoelen:

1.Hetwaarborgenvanemotioneleveiligheid2.Hetbiedenvanmogelijkhedenvoorkinderentotontwikkelingvanpersoonlijkecompetentie3.Hetbiedenvanmogelijkhedenvoorkinderentotontwikkelingvansocialecompetentie4.Hetoverdragenvanwaardenennormen.

1.Welkomvoelen(emotioneleveiligheid)Kinderenkunnenzichalleenontwikkelenalszijzichveiligenvertrouwdvoelen.Hetbiedenvanemotioneleveiligheidisdaaromdemeestbasalepedagogischedoelstellingvandepeuterleer-plek.Depeuterleerplekmoet,netalshunthuis,eenveiligeomgevingzijnvoorhetkind.Alleendan staat het open voor nieuwe ervaringen, gaat heerlijk spelen, op ontdekkingstocht of wilproblemenoplossen.

Opdepeuterleerplekstaanvastepedagogischmedewerkersdiewerkenaaneenvertrouwens-bandmetallekinderenopdegroep.Zegevenkinderenhetgevoeldatzewelkomzijnenlatenditbijvoorbeeldziendooriederkindtebegroetenbijdedeur.Zijzorgenvooreenwarme,ont-spannenengezelligesfeer indegroep,waarin iederkindzicherkendengekendvoelt.Alleemotiesvandekinderenmogenerzijn.Depedagogischmedewerkerskomenhunafsprakennaenvergetenbeloftesniet.Zestralenrustuit.Opdezemanierleerteenkindvertrouwenopzijneigenkrachtenvermogen.

Depedagogischmedewerkerheeftpositieveaandachtvoorallekinderen, toontoprechtebe-langstelling,isenthousiastenluistertnaarhen.Daarbijverdeeltzehaaraandachttussendekin-derenvandegroep.Inhaarcommunicatiesluitzeaanbijhettaal-enontwikkelingsniveauvanhetkind.Depedagogischmedewerkerisuitnodigendenbetrektallekinderenbijdeactiviteitenindegroep.Hierbijkijktzegoednaardebehoefteneninteressesvanhetkind.Hetisnietzodatmeedoenaltijdmoet.Somsheefteenkindevenbehoefteaanrustofspeelthijlieveralleen.Alseenkindverdrietigisdankrijgtditkinddeaandachtdiehetnodigheeft.Ditdoetdepedagogischmedewerkerbijvoorbeelddoornaarhetkindtoetegaanenhetbijzichtenemen.

Eenanderbelangrijkaspectiseenvastegroepsindelingzodatkinderenookeenbandkunnenopbouwenmetelkaarenonderlingvriendschappenkunnensluiten.Indecontactenmetanderekinderenisdevrijekeuzevanspelbelangrijk.Samenspeleniseenonderdeelvanhetprogram-ma,maaralseenkindditnognietwilhoefthetniet.Daaromzijndecombinatiesvandagdelenperpeuterleerplekvastgelegdenwordthiernietvanafgeweken.Omdezeredenkunnenoudersdanookgeenextraincidenteledagdelenbijkopen.

Erisindegroepeenvasteenvoorspelbaredagindeling.Doordatdekinderenwetenwatzekun-nenverwachtenkrijgenzeeenvertrouwdgevoel.Hetgebruikvandagritmekaartenkanhiereenbijdrageaanleveren6.Depedagogischmedewerkerszorgenervoordatdeovergangvandeenenaardeandereactiviteithelderisvoorallekinderen.Om het kind een gevoel van vertrouwen en veiligheid te geven, is een goed contact tussenoudersenpeuterleerplekessentieel.NaasthetopbouwenvaneenvertrouwensbandtussendekinderenendepedagogischmedewerkersishetopbouwenvaneenvertrouwensbandmetdeouderseenbelangrijkdoelvanhetouderbeleidvanJongLeren.Hetopbouwenvandezeband


6Hetisvanbelangomoudersteinformerenoverhetgebruikvandagritmekaartenzodatzijdezeookkunnenuitleggen

aandekinderen

begintzodrahetkindisaangemeldbijdepeuterleerplek.Dewederzijdseverwachtingenwordenuitgesproken.Degroepsruimteiseenvertrouwderuimtevoordekinderen.Deinrichtingisafgestemdophunontwikkelingsfaseenbiedtgeborgenheid.Dehoekenwordenookgedeeltelijksamenmetdekin-dereningericht.Erisruimtevoorspullenvanthuis.Inderuimtehangenenstaanknutselwerkjes,zoveelmogelijkopooghoogtevandekinderen.

WenperiodeEenkinddatkomtwennenopdepeuterleerplekmoetvaakvoordeeerstekeerdeouder(s)los-laten.Indewenperiodelerendekinderenenhunoudersvertrouwenkrijgenindepedagogischmedewerkers.Hetkanvooreenkindinhetbeginmoeilijkzijnomaandezenieuwesituatietewennen.Depedagogischmedewerkersgevenaltijdaandachtaandeouderenhetkindwan-neerzeafscheidnemenvanelkaar.Hetenekindwentvluggerdanhetandere.Eenkindwordtgetroostalshijzichverdrietigvoelt.Omoudersenkindmakkelijkertelatenwennenhangenerbijdedeurfoto’svandepm’ersendeVVE-coach.

BijJongLerenzietdewenperiodeeralsvolgtuit:• Voordathetkindechtkomtspelenopdegroepiserruimtevooreenkennismakingsge-

sprek.Ouderskunnengevraagdwordenalvasteenkeersamenmethunkindtekomennaardeinloopaanhetbeginvaneendagdeel.

• Als de kinderen worden uitgenodigd om voor de eerste keer te komen spelen op degroephorendeouderswatzijkunnenverwachten.Erwordtbijvoorbeeldvertelddathethandig isalseenkinddeeerstekeer ietsmeeneemtvan thuisomdatdithetwennenmakkelijkerkanmaken.

• Deeerstedagdathetkindkomtspelen,komthijvaakmaximaaleenuur.Eenouderkandituuropdegroepblijven.

• Daarnawordener inonderlingoverlegafsprakengemaakt,afgestemdopkindenou-ders.Hierbijwordtookrustigbesprokendateenafscheidsritueelvandeoudersbijhetweggaanergbelangrijkisvoorhetkind.

• Ouders mogen altijd even bellen naar de peuterleerplek hoe het met hun kind gaat.Daarnaastwordenerafsprakengemaaktoverwanneerdeoudersiniedergevalwordengebelddoordepedagogischmedewerkers.

• Deeersteweekiseriederedagevencontacttussendeouderendepedagogischme-dewerkersbijhethalen.Depedagogischmedewerkerverteltietsoverwathetkindheeftgedaanaandeouderoflaateenfilmpjezienvanhetkindopdegroep.Erisruimteenaandachtvoordevragenenemotiesvandeouders.

• Indeeerstewekendathetkindkomt,hoefthijnognietmeetedoenmetgeleideacti-viteiten,zoalsaantafelof indekringzitten.Ditwordtwelgestimuleerdengeleidelijkopgebouwd.

• Namaximaalachtspeelwekenvolgtereengesprekmetdeouders.Inditgesprekwordtmetdeoudersdeontwikkelingvanhunkindopbasisvandeuitgevoerdeobservatiesbesproken.Danisduidelijkofhetkindopzijnplekisopdepeuterleerplek.Erisruimteomwatdieperintegaanopdethuissituatieenmogelijkeanderebespreekpunten.

2.Spelendleren(persoonlijkecompetentie)Hetbegrippersoonlijkecompetentieisbreed.Erzijncompetentiesineenaantalontwikkelings-gebieden:detaalontwikkeling,derekenontwikkeling,demotorischeontwikkeling,desociaal-emotioneleontwikkelingendecreatieveontwikkeling.

Voorhetlatere‘schoolse’lerenishetbelangrijkdatkinderenlerendatzijhuneigengedragkun-nensturen.Er isdaaromookdoelgerichteaandachtopdepeuterleerplekvoordeexecutievefuncties zoalshet lerenbeheersenvan impulsen, het leren vasthouden vande aandacht enconcentratie,hetopbouwenvanhetwerkgeheugenenhetoefenenvandeflexibiliteit.


DepedagogischmedewerkersvanJongLerenbeïnvloedendeontwikkelingvandezecompeten-tiespositiefdooronderanderetewerkenmeteenerkendVVE-programma.Inhunaanpakgevenzijkinderenderuimteomtespelenendingenzelfteontdekken.Zegevenkinderenvertrouwenzodatzijzelfoponderzoekuitgaan.Zijdoenditdoorbeschikbaartezijnvoordekinderen.Ditkanzowelopafstandalsdichtbijzijn,afhankelijkvanwateenkindnodigheeft.Zehebbendaar-bijeenpositievebenaderingvanhetkind,zowelinhunwoordenalsinhundaden.Daarbijgevenzegrenzenaanzodatditopeenveiligemanierkan.Zijproberenvooralhetzelfvertrouwenvandekinderentevergroten,doortestimulerenwathetkindgraagdoet,gevenverschillendemoge-lijkhedenvanspelenaanendoeneventueeldingenvoor.Depedagogischmedewerkerssluitenaanbijwathetkindalkanencreërenkansenomnieuwedingenteleren.Hierdoordoenkinderenkennisenvaardighedenop.Erisaandachtvooriederkind.Hetenekindheeftwatmeerhulpvandepedagogischmedewerkernodigeneenanderkindheeftveeluitdagingnodig.Uitgaanvandeinteressesentalentenvandekinderenisdaarbijuitgangspunt.Depedagogischmedewerkershelpendekinderenalsdatnodigisbijhetmakenvankeuzesenzijndaarbijgerichtophetstimulerenvandevolgendestapindeontwikkeling.Deruimteiszoingerichtdatkinderenveiligkunnenspelen.Hetiseenomgevingwaarinkinderennaarhartenlustkunnenspelenendusleren,eenrijkespeelleeromgeving.Hetthemawaaraanwordtgewerktkomtduidelijknaarvoren inde inrichting.Hetkindkanmeteengrotevariëteitaanmaterialenexperimenteren;zowelmetbestaandontwikkelingsmateriaalenspeelgoedalsmetopenmateriaalwaaraandekinderenzelfeenfunctiekunnengeven.Ookhetgebruikvanlevensechtematerialenzetdekinderenaantotexperimenteren.Erzijneenaantalaantrekke-lijkeengeordendehoekeningerichtwaarindekinderenzelfaandeslagkunnen.Veelmateriaaliszichtbaarenzoneergezetdatkinderenhetzelfkunnenpakken.Eriseenvasteplekvooralhetmateriaalzodatkinderenookwetenwaarzehetweerkunnenopruimen.Daarnaastzijnerafsprakenovermateriaaldatdekinderennietzelfmogenpakken.

Depedagogischmedewerkersbiedeneenafwisselendprogrammavanvrijeenmeergeleideactiviteiten.Ookisereenafwisselinginactiviteitenbinnenenbuiten.Buiteniserbijvoorbeeldvaakveelmeerruimtevoordemotorischeontwikkelingvandekinderen.Ookhierispassendmateriaalaanwezig.

3.Naastelkaarenmetelkaar(socialecompetentie)Opdepeuterleerplekzijnkinderenonderdeelvaneengroepenhebbenzijtemakenmetdeso-cialeomgangmetanderekinderenenpedagogischmedewerkers.Kinderenkunnendaarombe-langrijkesocialecompetentieslerenzoalssamenspelen,hulpvragenenontvangenofrekeninghoudenmeteenanderkind.Hetkindvoeltzichverbondenmetdegroepdoordatervertrouwdepedagogischmedewerkerszijnenbekendeleeftijdsgenoten.Erisduidelijkheidopdegroepdoorvasteregels,rituelenenroutines.Hetkindheeftderuimteomdedingenopzijneigenmaniertedoen.Vrijwelalleactiviteitenindepeuterleerplekbevorderendesocialeomgang.Specifiekmeteensocialecompetentiebezigzijn,kanonderdeelzijnvaneenthema.Eenkindkrijgtookeengevoelvanerbijhorendoordatereenfotovanhemindegroephangt.

Dejongstekinderenindegroepspelenvaaknoggraagalleen.Somsspelenkinderendanwelnaastelkaarmaarnognietmetelkaar.Alsdekinderenwatouderwordengaanzemeermet


elkaarspelen.Kinderenlerenopdezeleeftijdaantevoelenwanneereenanderkindwelgraagsamenwilspelenofjuistnietgestoordwilworden.Hetisprimaalseenkindineersteinstantiegraagalleenwilspelen.Indeloopvandetijdwordtergezochtnaarmanierenomditkindiniedergevalbijgezamenlijkeactiviteitentebetrekkenenvervolgensooknaarmanierenomhetmeteenanderkindtelatenspelen.

Deaanpakvandepedagogischmedewerkersiseropgerichtomdeinteractietussendekinde-renonderlingtestimuleren.Zijsluitendaarbijaanopdeontwikkelingsfasevanhetkindenvol-genhetkind.Somsspelenzebijvoorbeeldevenmeeineenhoekomtelatenzienhoeietskan.Zehelpendekinderenomhunemotiestedelenenteverwoorden.Zelatenziendatiedereenerbijhoort.Zeleggen,steedsopnieuw,deregelsuitzodatdekinderenwetenwatdebedoelingisencorrigeren,alsdatnodigis,hetgedragvankinderenopeenrespectvollemanier.DezeregelszijnookonderdeelvanhetBeleidVeiligheid&Gezondheid.

Depedagogischmedewerkerszijneropgerichtdatkindereneenpositiefcontacthebbenmetanderekinderen.Kinderenkrijgenbijconflictenineersteinstantiederuimteomhetmetelkaaroptelossen.Maardepedagogischmedewerkersondersteunendekinderenhierbijenbewakendefysiekeenemotioneleveiligheid.Zijlerendekinderenbijconflictenbijvoorbeeldomtezeg-gendatzij ietsnietwillenofdatslaanechtnietmag.Dekinderenontwikkelenopdiemaniergoederelatiesmetdeanderekinderenengaanzichdaardoorookverantwoordelijkervoelentenopzichtevanelkaar.

Kinderenkunnenophunniveaubijdragenaandegroep.Ouderekinderenkunnenjongerekinde-renhelpen.Zespelennietalleenmaarkunnenookdepedagogischmedewerkershelpendoorbijvoorbeeldhetfruituittedelen.

Vooreengoedeomgangmetelkaarmoeterookletterlijkruimtezijnvooriederkind.Ditbetekentdatdehoekenruimgenoegvanopzetzijnendaternietteveelkinderenbijelkaarspelen.Dehoekenzijnzoingerichtdatzespeluitlokken.Hetisgoedomdanovervoldoende,somsookhetzelfdemateriaaltebeschikken.Daarnaastishetbelangrijkdatkindereneendeelvandedagzelfkunnenkiezenwatzewillendoen.

4.Nietpratenoverkinderenmaarmetkinderen(waardenennormen)Hetoverdragenvanwaardenennormenklinktvoornaammaarhetgaat‘gewoon’overdemanierwaaropwijmetelkaaromwillengaan.Kinderenervarenopdepeuterleerplekdatwaardenennormenthuisenopdepeuterleerplekvanelkaarkunnenverschillen.BijJongLerenhechtenwijerwaardeaandatertussenpedagogischmedewerkersenoudershieroverwordtuitgewisseldendatdeonderlingeverwachtingenwordenbesproken.Hetisgoedalserkennisisvandever-schillendenormenenwaarden.Datkinderenpleziermetelkaarkunnenhebbenopdegroepisbijvoorbeeldeennorm.Ditlatendepedagogischmedewerkersziendoormetoudersenkinderenvriendelijkenhartelijkomtegaan.Hetgroetenbijhetkomenenweggaaniseenanderenorm.Omdatdekinderenonderdeelzijnvandegroeplerenzijomgangsvormenomgoeddeeltekunnennemenaandegroep.Hetgaatdanomwachtenopjebeurt,elkaaruitlatenpratenofelkaaraankijken.Eenwaardeopdepeuterleerplekisookgezondheid,dehandenwassennatoiletbezoekengezondetenendrinkenzijnnormendiedaarbijhoren.

JongLerencommuniceerthelderoverderegels,afsprakenenomgangsvormendiegeldenopdepeuterleerplek,zowelnaarkinderenalsouders.Pedagogischmedewerkershelpendekinderenbijhetlerenvandezeregels.Zolerenzijwelkgedragvanhenverwachtwordt.Daarbijwordenafsprakenveelherhaald.

Depedagogischmedewerkerswetendatzijeenvoorbeeldfunctiehebben,zowelnaardekinde-renalsnaardeouders,engedragenzichhiernaar.Erwordtbijvoorbeeldnietoverdekinderen


gesprokenmaarmetdekinderen.Depedagogischmedewerkerssprekenelkaaraanophunvoorbeeldfunctie.Ouderekinderenkunnenookeenvoorbeeldzijnvoorjongerekinderendoorzebijvoorbeeldtelatenzienwaardeauto’smoetenwordenopgeruimd.Opdepeuterleerplekwordterconsequentgehandeldbijhetgebruikvanderegels.Hierbijwordtwelrekeninggehoudenmethetkaraktervaneenkindenwatervanhemverwachtkanworden.

Afsprakenwordenserieusgenomen,zoweldooroudersalsdoorpedagogischmedewerkers.Pedagogischmedewerkershoudenzichbijvoorbeeldaandeafspraakdateenkindregelmatiggevraagdwordtofhijnaarhettoiletmoetenoudershoudenzichaandeafgesprokentijdomhetkindtebrengenenoptehalen.Alshetnalevenvandezeafsprakennietlukt,wordthierovermetelkaargesprokenenbekekenhoeditkomtenwaternodigisomhetweltelatenlukken.

Gedragdatvankinderenwordtverwacht,hangtooksamenmetdeactiviteit.Deeneactiviteitisvrijer,deanderemeergestructureerd.Etengebeurtbijvoorbeeldaantafel,hetiseenrustmo-mentwaarbijdekinderenbijelkaarzijn.Iedereenluistertnaarelkaarenerwordenvragenge-steld.Bijhetspelenindehoekengaathetomandergedrag,kinderenlerenrekeningtehoudenmetelkaar,helpenelkaarenzeggenwatzegraagwillen.

Opdepeuterleerplekwordtvandekinderenverwachtdatzezorgvuldigmetdematerialenom-gaan.Watwelennietmag,wordtzeduidelijkuitgelegd.Kinderenwordengestimuleerdomzelf-standigtegaanspelen.Uitgangspuntisdatdekindereneengrotematevanvrijheidhebbenbijhetgebruikvanspelmaterialen.Hetmateriaalstaatopooghoogtevandekinderenzodatzijditzelfkunnenpakkenenopruimen.Opdezemanierkunnenzijoefenenmetverantwoordelijkheid.


3.Voorschoolseeducatie(vve)Depeuterleerplekdraagtbijaandebredeontwikkelingvanhetkind.Erisspecifiekaandachtvoortaalenrekenen,maarookvoordesociaalemotioneleontwikkeling,cognitieveontwikke-ling,motoriek,zintuigen,creativiteitenhetontdekkenvaneigenlichaam.

Doelgerichtenflexibel(aanbod)

VVE-programma’sBij JongLeren worden vijf erkende VVE-programma’s gebruikt: Kaleidoscoop, Piramide, Puk,SpeelplezierenStartblokken.Dezeprogramma’szijneenbelangrijkhulpmiddelomeenpas-sendaanboduittewerken.Hetaanbodwordtaangepastaanhetniveauvandekinderenenaanwatzijnodighebben.HetVVE-programmasluitaanbijhetprogrammadatdesamenwerkendebasisschoolgebruikt.Daarnaastwordenersomsaanvullendeprogramma’sgebruikt.

ErwordtbijJongLerengewerktmetdevolgendeVVE-programma’s:

KaleidoscoopKaleidoscoopiseentotaalprogrammadatzichrichtopdebredeontwikkelingvankinderen,metspecialeaandachtvoorhuntaalontwikkeling.HetisgebaseerdopdetheorieënvanPiaget,VygotskyenGardner.ActieflerenisdekernvanKaleidoscoop.Ditpeuterleerplek-programmagaatervanuitdatkinderenkennisverwervenenvaardighedenontwikkelendooractiefbetrokkentezijnbijmensen,materialen,gebeurtenissenenideeën.Kinderennemenvaakhetinitiatiefenwordendaarbijondersteunddoordepedagogischmedewerker.

Interessesensleutelervaringenvankinderenzijndebasisvandeactiviteiten.Sleutelerva-ringenzijnervaringendieherkenningvaneensituatieofgevoelgevenendaardooruitbrei-dingvanhetspeltotstandbrengen.

Kinderenlerenhetbesteineenstimulerendemaargeordendeomgeving,ineensituatiewaarinkinderenzelfkeuzeskunnenmakenennaardiekeuzeshandelen.Kaleidoscoopor-dentnietalleenderuimte,maarookdetijd.Deruimteisgeordenddoordatdeleeromgevingenhetmateriaalzijnvoorzienvanlabels.Dedagisgeordenddoorhetwerkenmeteenvastdagschema.

PiramidePiramideiseengestructureerdprogramma.Hetbiedteenafwisselingvanvrijeengerichteactiviteitenenbestaatuiteencombinatievanspelen,werkenenleren.Piramideiseenprogrammavoorkinderenvan0tot7jaar.Deaanpakisgerichtopallekinderen,variërendvankinderenmeteenontwikkelingsachterstandtotenmetkinderendievoorlopen.Indepeuterleerplekligthetaccentvandemethodeopspelen.

Inhetvrijegedeeltevanhetprogrammakrijgendekinderendekanszichnaareigenwensenbehoefteteontwikkelen.Deruimteiszodanigingerichtdatalleontwikkelingsgebiedenaanbodkunnenkomen:eriseencreatievehoek,ontdekhoek,taalhoek,huishoekeneenbouwhoek.Dekinderenkunnenuitkastenverschillendematerialenpakkendiegerichtzijnopdeeigenontwikkeling.

Inhetgerichtedeelvanhetprogrammazijnonderwerpenenthema’suitgewerkt.Deontwik-kelingsgebiedenwordenzoveelmogelijkinsamenhanggestimuleerd:hetspelenderwijsbezigzijnmethetthema,groepsactiviteitengerichtophetstimulerenvandeontwikkelingenhetgevenvanindividuelehulpaankinderendiedatnodighebben.Erisveelaandachtvoorherhaling.Doorhetwerkeninkleinekringenkrijgendekinderendiemindertaalvaardigzijneenextrasteuntjeinderug.


Puk&KoPuk&Koiseengestructureerdprogrammavoorkinderenvan2,5–4jaar.Hetstimuleertdebredeontwikkelingvanjongekinderen.IkenKo,SilopschoolofSchatkistzijnprogramma’sdieaansluitenopditprogrammaingroep1en2.

Puk&Kobestaatuitthema’sdiegedurendeeenjaarinwillekeurigevolgordewordenuitge-voerd.Dethema’skomenvoortuitdedirectebelevingswereldvandekinderen.Perthemazijnallerleiactiviteitenbeschrevendiedeleidstersmetdekinderenuitvoeren.DehandpopPukwordtgebruiktomdekinderenbijeenactiviteittebetrekken.Pukmaaktdezelfdedingenmeealsdekinderenenzorgtvoorveilige,herkenbaresituaties.

Doormiddelvanuitdagendeactiviteitenwordtgewerktaandeontwikkelingvandekinderen,waaronderdetaalontwikkeling.Dekinderenlerenspelenderwijsendoenzelfontdekkingen.Pukspeeltinopverschillendestadiavandetaalontwikkelingbijjongekinderen.Degerichteactiviteitenstimulerendeontwikkelingvankinderenmeteentaalachterstandmaarhoudenookrekeningmetdemeertaalvaardigekinderen.

Uk&PukPuk&KowordtvaakaangevuldmetUk&Puk.Inditprogrammaismeergerichteaandachtvoordemotoriekendezintuiglijkeontwikkeling.Ookzijninditprogrammawatmeeractivitei-tenvoorindividuelekinderenbeschreven.

SpeelplezierDeSpeelpleziermethodiekbevordertdetotaleontwikkelingvanjongekinderendoormiddelvanbegeleidenenverrijkenvanspelactiviteiten.Hetisonderanderegerichtophetvoorkomenvantaalachterstanden.Kinderenlerentaal,socialeencognitievevaardighedendoorsamenmetanderekinderentespelenonderleidingvanmeespelende,inspirerende,meerwetende,sensitieveenresponsievepedagogischmedewerkers.

Hetgaatominspirerenvandekinderendooreenuitdagendespeelleeromgeving,doorvoorenmeetespelen.Daarnaastgaathetominterveniërendoormeespelendeenspelhandelingentaaltoetevoegenenominlevendoorteobserverenenhetzelfdetedoen.

Despeelplezier-speel/leerroutinesvormenderodedraaddooreenthemaenzorgenvooreengoedebalanstussen(be)geleidenvrijspel.Erisgeplandaanbodmaarzekerookveelruimteentijdvoorhetvrijespel.

StartblokkenStartblokkenvanBasisontwikkelingiseenprogrammadatuitgaatvanhetkind.Deactivitei-tenwordenaangebodenvanuiteenbetekenisvolthema.Hetiseenprogrammavoorkinderenvan0–7jaar.InStartblokkenstaatdebredeontwikkelingvanjongekinderencentraal.Spelishierineenbelangrijkebouwsteen.Hetsluitnadrukkelijkaanbijdebelangstellingendeactueleontwikkelingvandekinderen.Deactiviteitenwordendoorpedagogischmedewerkersontworpenopbasisvandeinteressesvandekinderen.

Depedagogischmedewerkersbiedenondersteuningdoorvoortedoen,meetedoenendoornieuwewoordenenspelmogelijkhedenaantebieden.Gesprekkenmetkinderenzijneenan-derebouwsteen.Zelfvertrouwen,hetemotioneelvrijzijnennieuwsgierigheidvanhetkindisdebasisvanhetprogramma.

VoorlezeniseenbelangrijkonderdeelvanStartblokken.Hierbijwordtgebruikgemaaktvandeverteltafel:aandehandvanhetverhaaluiteenprentenboekwordenpersonagesenattributenopeentafelgezet.Daarbijgaathetspelgeleidelijkovervandepedagogischmedewerkernaardekinderenzelf.


OpbrengstgerichtwerkenOpdepeuterleerplekwordtopbrengstgerichtgewerkt,datwilzeggendatwesystematischendoelgericht werken aan de ontwikkeling van de kinderen. De pedagogisch medewerkers ge-bruikeneendigitaalkindvolgsysteemomdeontwikkelingvandekinderenvastteleggen.Meerinformatieoverditvolgsysteemstaatinhoofdstuk4.Vervolgenszorgenzijvoorpassendedoe-len.DezedoelenzijnonderanderegebaseerdopdeSLO-doelen7vandeverschillendeontwik-kelingsgebieden.Metdezedoelenvoorogenwordteenpassendaanbodbedacht.Ditaanbodwordtuitgevoerdendepedagogischmedewerkerszorgendathunaanpakaansluitbijdebe-hoeftesvandekinderen.Spelendlerenisdaarbijhetuitgangspunt.Omdatspelenhetuitgangs-puntissprekenwebijJongLerendaaromookwelvanopbrengstgerichtspelen.

PlanningenHetmakenvanplanningenzorgtervoordatdedoelenuitdeverschillendeontwikkelingsgebie-dengestructureerdaanbodkomen.Erisextraaandachtvoordespraak-entaalontwikkelingvandekinderen.Sommigenontwikkelingsdoelenkomenregelmatigterugindedagelijkserouti-nesvandepeuterleerplek,anderedoelenwordenaangebodeninactiviteitendiepassenbijhetaangebodenthema.Ditkunnenactiviteitenindegrotekringofdekleinekringzijnofindividueleactiviteiten.Daarnaastwordendedoelenaangebodendoordespeelleeromgevingzointerich-tendatkinderenzelfkunnenexperimenterenmethetmateriaalenopdiemanierspelenderwijswerkenaandedoelen.Ouderswordenbetrokkenbijhetthemadatleeftopdegroepzodatzijermethunkindookoverkunnenpraten.

Inprincipewordtergewerktvolgenseenvasteplanning.Maarergebeurtopdepeuterleerplekregelmatigietsonverwachtswaardoordepedagogischmedewerkersflexibelmetdezeplanningmoetenomgaan.Er isbijvoorbeeldeenkinddatnetkomtwennenennogergveelhuilt.Eenactiviteitindegrotekringisdanvaaklastiguittevoeren.

InrichtingvandespeelleeromgevingDe inrichting van de peuterleerplek zorgt voor een prettige en rustige sfeer. Een rijke speel-leeromgevingisessentieelomveeltekunnenleren.Hetspelvandekinderenisveelzijdig.Erzijnplekkennodigwaarzerustigkunnenpuzzelenofboekjeskijken.Zehebbenpleknodigvoorcreatieveactiviteitenenzehebbenruimteenmaterialennodigomdewereldtekunnennaspelenenerhuneigenvormaantegeven.

Deruimteisoverzichtelijkenveiligingerichtenhetthemawaardepeuterleerplekmeewerktisduidelijkterugtezienindeinrichtingvanderuimte.Hetmateriaalpastlogischindeverschil-lendespeelhoeken.Veelmaterialenkunnendoordekinderenzelfwordengepaktenstaandanookopooghoogtevandekinderen.Dematerialenzijngelabeldenverschilleninmoeilijkheids-graad.Eenkindkanaltijdietspakkendathemuitdaagt.Erisnietteveelmateriaaltegelijkbe-schikbaarzodathetvoorhetkindoverzichtelijkblijft.Omdekinderenteblijvenuitdagenindespeelleeromgevingwordthetbeschikbaremateriaalregelmatiggewisseld.Daarnaastverandertdeinrichtingvandehoekengeregeld.

Zelfsturing(executievefuncties)Schoolsuccesenzelfsturinghebbenveelmetelkaartemaken.Opdepeuterleerplekiserdoel-gerichtaandachtvooreenaantalexecutievefunctiesdiebijdragenaandezelfsturingvankinde-ren.Dezeexecutievefunctieszijnbelangrijkvoorhetlatere‘schoolse’lerenvandekinderen.Wedoenditophetniveauvandekinderenenhetgaatdanbijvoorbeeldom:

7DezedoelenzijnvastgestelddoorSLO,hetnationaalexpertisecentrumleerplanontwikkeling.

DedoelenzijnlandelijkensluitenaanbijdeSLO-doelenvandebasisschool


Impulsenbeheersen:nadenkenvoordatjeietsdoet,bijvoorbeeldeenkindmoetevenwachtenmetfruitetentotiedereenfruitheeft;

Werkgeheugen:informatieinjegeheugenhoudenbijhetuitvoerenvantaken,bijvoorbeeldeenkindzeteerstzijnstoeltjewegengaatdanspelen;

Emotieregulatie:eeneerstestartmetemotiesreguleren,bijvoorbeeldeenpeda-gogischmedewerkerhelptdepeuteromwoordentegevenaanzijnemotiesalshetfavorietespeelgoeddooreenanderkindingebruikis;

Aandachtvasthouden:aandachtigblijven,ondanksafleiding,bijvoorbeeldeenkindmaaktzijnpuzzelafondanksdatzijnvriendjemetdetreinbaangaatspelen;

Planning/prioritering:eenplanmakenenbeslissenwatbelangrijkis,bijvoorbeeldeenkindleertzichzelfstandigaankledenomnaarbuitentegaan;

Organisatie:informatieenmaterialenordenen,bijvoorbeeldeenkindkanalleknut-selmaterialendiehetnodigheeftzelfverzamelen;

Doelgerichtgedrag:doelenformulerenenrealiserenzonderjetelatenafschrikken,bijvoorbeeldalseenkindeenprobleempjetegenkomtkanhetditzelfoplossen;

Flexibiliteit:flexibelomgaanmetveranderingenentegenslag,bijvoorbeeldvoorsommigekinderenishetlastigommeteenveranderdedagplanningomtegaan,depedagogischmedewerkerssteunenzedaarbij;

Metacognitie:eenstapjeterugdoenomjezelfendesituatieteoverzien,bijvoorbeeldaanheteindvaneendagdeelterugkijkenmetdekinderenopwatzehebbengedaan.

Zoveelkinderen,zoveelvragen(pedagogischeducatiefhandelen)Depedagogischmedewerkerszorgenvoorvoldoendeveiligheidenvertrouwenzodatdekin-dereninhuneigentempokunnenleren.Daarnaastzorgenzijvooreenduidelijkedagindeling.Dezedagindelingisvisueelgemaakt,geeftstructuurenmaaktdatdetijdeffectiefkanwordengebruikt.

Zijzijngoedopdehoogtevanwatdegroepnodigheeftenkunnenhieropinspelen.Zezijnge-richtopinteractie.Interactietussenhenenhetkindmaarzekerooktussendekinderenonder-ling.

Daarnaasthebbenzijoogvoorhetindividuelekindmetzijneigentempo,interessesenontwik-kelingsniveauensluitenaaninhunaanpakopdezonevannaasteontwikkeling.Depedago-gischmedewerkershebbenkennisvandeontwikkelingslijnen.Zijkunnendaardoorgoeddiffe-rentiërenbijvoorbeelddoorvragentestellenopverschillendeniveaus.

Veilignaargroep1ensomsdeBSOVoorallepeuterleerplekkenvanJongLerengeldtdaterintensiefwordtsamengewerktmeteenbasisschool.Erissprakevaneendoorgaandeleerlijnvanvoor-naarvroegschoolseeducatie.Hetaanbodlooptlogischinelkaarover,hetgebruikvaneengezamenlijkemethodehelpthierbijnetalshetafstemmenvanthema’s.Erzijnafsprakenoverdemanierwaaropermetzorgkinde-renwordtomgegaanenerisgezamenlijkouderbeleid.

Wezetteninopeenwarmeovergangnaardezebasisschool.Hetkindvoeltzichdansnelveiligingroep1enkrijgtdirectdeondersteuningdiehetnodigheeft.Ookouderszijnbetervoorbereidopdestapvanhunkindnaardebasisschool.Erwordtiniedergevalgebruikgemaaktvaneen


overdrachtsdocumentmaarvaakiserookeenmondelingeoverdracht.Ditisafhankelijkvandeafsprakenmetdebasisschool.

AlseenkindtochnaareenanderedandesamenwerkendebasisschoolgaatwordthetHaagseoverdrachtsformulieringevuld.Oudersgevenditformulier,inclusiefhetregistratieformuliervandelaatsteobservatie(ziehoofdstuk4),aandebasisschoolwaarhunkindnaartoegaat.

SlechtseenkleinaantalvanonzekinderenmaaktnahetverlatenvandepeuterleerplekgebruikvandeBSO.WijinformerenaltijdbijdeoudersvaneenkinddatnaardebasisschoolgaatofhunkindookdeBSOgaatbezoeken.Weleggenditvastinhetexitformulier.AlseenkinddoorgaatnaardeBSOvragenwijouderstoestemmingomdeoverdrachtsgegevenstemogenverstrekkenaandeBSO.

ResultatenDepedagogischmedewerkershebbenvaniederkindhogeenrealistischeverwachtingen.Dooropbrengstgericht te werken brengen wij de resultaten die de peuterleerplek bereikt in beeld.Ingesprekkeninhetteam,metdeoudersenmetdebasisschoolwordendezeresultatenge-analyseerd.Opdezemanierkandeaanpakenhetaanbodsteedsaangepastwordenaandeuitkomstenvandeanalyse.

KwaliteitszorgKwaliteitszorgisnooitaf.Hetiseendoorlopendprocesdatonderdeeluitmaaktvandedage-lijksepraktijkinelkepeuterleerplek.Hetdoelisombestaandekwaliteitvasttehoudenensyste-matischtewerkenaanverbeterpunten.

Iedervve-koppel,peuterleerplekenbasisschool,heefteenplanvanaanpakgemaaktomsyste-matischtewerkenaandeverbeteringvankwaliteit.Tedenkenvaltaanverdereverbeteringvandoelgerichtwerken,volgenvandeontwikkelingenafstemmenvanactiviteitenopdeontwikke-lingvaniederkind.Daarbijiserookaandachtvoorversterkingvandedoorgaandelijntussenpeuterleerplekenbasisschoolendeverbeteringvandeouderbetrokkenheid.


4.OntwikkelingenzorgOpdepeuterleerplekkenvanJongLerenishetaanbodgerichtopalleontwikkelingsgebieden.Kinderenindeleeftijdvan2,5tot4jaarontwikkelenzichheelverschillend.Hetsystematischinkaartbrengenenvastleggenvandezeontwikkelinggebeurtmeteendigitaalkindvolgsysteem.Ditsystematischvolgenbiedt,naastdekennisenkundevanpedagogischmedewerkers,mo-gelijkhedenomsignalendateenkindextraaandachtnodigheefteerder teonderkennen.Depedagogischmedewerkershoudendeoudersopdehoogtevandeontwikkelingvanhunkindininformelegesprekkenbijhethalenenbrengenentijdensde‘tien-minutengesprekken’.

VastleggenvandeontwikkelingvanhetkindDepedagogischebasisdoelenendeSLO-doelenzijneenbelangrijkebasisvoordegebruikteobservatievolgsystemenbijJongLeren.OpdemeestepeuterleerplekkenwordtdeontwikkelinggeregistreerdinhetkindvolgsysteemKijk!.Inditsysteemwordtoverhetalgemeen,inoverlegmetdebasisschool,defocusoponderstaandeontwikkelingslijnengelegd.

•Sociaalemotioneleontwikkeling-Basiskenmerken-Betrokkenheid-Spel-Zelfredzaamheid

•Taalontwikkeling-Spraaktaalontwikkeling-Geletterdheid

•Rekenontwikkeling-Cognitieveontwikkeling

Wanneertijdensdewenperiodeblijktdaterwatzorgisoverdebasiskenmerkenenbetrokken-heidvaneenkinddanwordenookde lijnen ‘Omgaanmet jezelf’ en ‘Omgaanmetanderen’ingevuldinKijk!.

Alseropdepeuterleerplekeenanderkindvolgsysteemwordtgebruiktisereenaanpassingopmaat.De lijnenwordenvastgesteld inoverlegmetdebasisschoolzodatereengoededoor-gaandelijnis.

AllekindereneenmentorIederepedagogischmedewerkerismentorvooreenaantalkinderenuithaargroep.Eriseenoverzichtvanwelkekinderenbijwelkementorhoren.Allegesprekkenmetdeouderswordengevoerdmetofinaanwezigheidvandementorvanhetkind.Dementorbesteedtextraaandachtaanhetkindzodathijzichsnelthuisgaatvoelenopdepeuterleerplek.Hetkindwordttotdathijdepeuterleerplekverlaat,geobserveerddoordementor.Dezeobservatieswordendoordemen-torinhetkindvolgsysteemgeregistreerd.Bijzorgenovereenkindneemtdementorhetinitiatiefomdittebesprekenmetdeouders.Andersomisdementorhetaanspreekpuntvoordeouders.

ProblemensignalerenOpdepeuterleerplekkunnenineenvroegstadiumontwikkelingsproblemenwordengesigna-leerd.Ineersteinstantievolgtdaneenaanpakdiepreventiefis.Alsdepedagogischmedewer-kers ietsopvaltbijeenkindbesprekenzedateerstmethuncollega’senvervolgensmetdeouders.Gezamenlijkbedenkenzeeenaanpakdiekanhelpenbijditkindenleggendezevastineenafspraken-volg-formulier.Ditisdeeerstestapinhetzorgproces.Debasisisaltijddatersamenmetdeouderswordtgekekennaarwaternodigis.

ProblemenaanpakkenAlsermeerondersteuningnodig isvoorhetkindwordteenvolgendestapgezet inhetzorg-


proces.NatoestemmingvandeouderswordtdeInternBegeleider(IB’er)erbijbetrokken.Iederpeuterleerplekheeft,naastditzorgproces,afsprakengemaaktmetdebasisschoolhoeditopdebestemanierkangebeuren.

ZodradeIB’erwordtingeschakeldwordtdetermzorgkindgebruikt.Ditklinktzwaarmaarbete-kentbijJongLerenhetvolgende:

Eenzorgkindiseenkinddatopvaltdoordathetgeenvooruitgangindeontwikkelinglaatzien,opvallendgedragvertoontofjuistheelergvooruitlooptinzijnontwikkeling.

Erkansprakezijnvan:•eenkinddat,nadewenperiode,nietmeekankomenindealgemeneendagelijkseroutine;•eenkinddatindividuelebegeleiding/zorgnodigheeft;•eenkinddatinvloedheeftophetgevoelvanveiligheidvandeanderekinderen;•eenkinddatgeenvooruitganglaatzienindeontwikkelingtussendeobservatiesenregistratiesvanhetkindvolgsysteem;•eenkinddatergvoorlooptinzijnontwikkeling.

De IB’er, de VVE-coach of de schoolmaatschappelijk werker (SMW’er) komt observeren enmaaktvandezeobservatieeenverslagmetdaarbijeenaantalhandvattendiedepedagogischmedewerkerskunnengebruikenbijditkind.Deobservatiewordtbesprokenmetdeouders.Uit-gangspuntiswatditkindnodigheeftomzichwelverdertekunnenontwikkelen.Depedagogischmedewerkersgaanaandeslagmetdehandvattenenhetkindkanwellichtnaeentijdjeextraaandachtweer‘gewoon’meeindegroep.

Alle kinderen, zorgkinderen in het bijzonder, hebben veel baatbij sensopathisch spel, spelen met materialen als zand, water,scheerschuimofklei.Ooksensomotorischactiviteiten,spelwaar-bijdekinderenplezierbelevenaanbewegen,dragenbij.

Somswerktbovenstaandeaanpaknognietvoldoendeenishetnodigdatermeerhulpwordtgeboden.Depedagogischmede-werkersblijven,eventueelondersteunddoordeIB’erofdeVVE-coach,deoudersondersteunenbijhetvindenvandejuistehulpenverwijzenhen,indiennodig,door.Belangrijkdaarbijisdatou-dersopdejuistemaniergeïnformeerdworden.Datduidelijkiswatzij kunnen verwachten van de hulpverlening. Er wordt gezochtnaarmanierenomgezamenlijkdejuistehulptekunneninzetten.

Erkunnenproblemenzijnopverschillendeontwikkelingsgebieden,bijvoorbeeldbijdespraak-entaalontwikkelingofbijdemotoriek.Erkandanverwezenwordennaarlogopedieoffysiothe-rapie.Doorregelmatigcontactmetdebetrokkenenkandeaanpakopdepeuterleerplek,thuisenbijdehulpverlenergoedopelkaarafgestemdworden.

Hetgesignaleerdeprobleemkanzichookvooralindethuissituatiebevinden.Indatgevalkun-nenouderswordengeïnformeerdovereeninstantiediehenverderkanhelpen.

Wanneererzorgenzijnrondeenkinddienietbinnendepeuterleerplekkunnenwordenopge-lost,wordtvaakalseerstecontactgezochtmethetCentrumvoorJeugdenGezin(CJG).DezorgkanookgeplaatstwordenindeVerwijsindexHaaglanden.Somswordthetkindbesprokenindeinternezorgcommissievandebasisschool.Afhankelijkvandesituatiewordtgezochtnaardebesteoplossing.


8 IVHiseensamenwerkingsverbandvanmeerdereorganisatiesdatsamenmetdeouderseenplanvanaanpakmaakt.9DeMeldcodehuiselijkgeweld&kindermishandelingishierbijleidend

Lukthetviadezewegniet,danwordtdeIntegraleVroeghulp(IVH)8ingeschakeld.Uitgangspuntisaltijddatzosnelmogelijkdejuistehulpwordtingezet.HetinschakelenvanexterneinstantiesofhetplaatsenvaneensignaalopdeVerwijsindexHaaglandengebeurtalleenmettoestem-mingvaneninafstemmingmetdeouders.9

BijvermoedensvanhuiselijkgeweldofkindermishandelingtreedtdewettelijkverplichteMeld-codeHuiselijkGeweldenKindermishandelinginwerking.Ditkan,inhetuiterstegeval,leidentoteenmeldingbijVeiligThuis.


5.Beroepskrachten;toerustingenondersteuningDepeuterleerplekisvolopinontwikkeling.Eriseendoelgerichtaanbod,iederkindwordtge-volgd,erissamenwerkingmetdebasisschoolenerisveelcontactmetdeouders.Hoesuc-cesvoleenpeuterleerplekishangtvooreengrootdeelafvandekwaliteitvanhetaanbodendeaanpak.Pedagogischmedewerkersenvve-coacheszijnhierinheelbelangrijk.Degebiedscoör-dinatorbiedtondersteuningenzorgtvoordevoorwaardenzodatdepedagogischmedewerkersdezekwaliteitkunnenbieden.

LerenmetelkaarOmdekwaliteitvandepeuterleerplektewaarborgenishetbelangrijkdatereensfeerisvancontinuleren.Lerenvanenmetelkaar.Er isopenheid,ermogenfoutengemaaktwordenenmedewerkersgevenelkaaropeenpositievemanierfeedback.

Het teamvaneenpeuterleerplekbestaatuitminimaal tweegediplomeerdeenVVE-gecertifi-ceerdepedagogischmedewerkers.Dit team isverantwoordelijkvooreengrootaantal taken.Eenonmisbaaringrediëntomdezetakengoedteverdelenenuittevoerenisdesamenwerkingbinneneenteam.Deleidinggevendezorgtermetdepedagogischmedewerkersenvve-coachvoordatdezesamenwerkingprofessioneelverloopt.

Hetteamisverantwoordelijkvoordepraktischeenorganisatorischezakenzoalshetinkopenvanhetmateriaal,deintakevandekinderen,deveiligheidvanderuimteenhetbijwonenvanoverleggenmetdeschool.Hetreilenenzeilenvandegroepiseengrootonderdeelvanhunwerk.Daarinvoerenzijplanmatigdeactiviteitenuitmetaandachtvooriederkind,voerenge-sprekkenmetouders,richtendespeelleeromgevinginenobserverendekinderen.Tenslottezijnerooknogadministratievezakenalshetbijhoudenvanhetkindvolgsysteem,hetmakenvannieuwsbrievenofhetmakenvaneenplanning.

Depedagogischmedewerkerswordenhierinondersteunddoordevve-coach.Zijbegeleidtvoor-alophetgebiedvandeuitvoeringopdegroep,desamenwerkingmetdeouders,hetmakenvanplanningenenhetbijhoudenvanhetkindvolgsysteem.

CoachenDe interactievaardighedenvanpedagogischmedewerkerszijnergbelangrijkvoordeontwik-kelingenhetwelzijnvankinderen.Hetgaatdaarbijnietalleenomcommunicatievaardighedenmaarookomvaardighedenalsstructuurbieden,uitleggevenofinteractiesindegroepbegelei-den.Zijlettenopdekinderen,luisterennaarwatzezeggenenreagerenopklankenengebaren.Devve-coachesondersteunenhenindezeaanpak.

Een manier waarop de vve-coach het team kan ondersteunen is video-interactiebegeleiding.Ditiseenmethodiekomdecommunicatieendeinteractietussendegroepsleidingenhetkindverderteprofessionaliseren.Beeldenvaneeninteractiemomenttussenpedagogischmedewer-kersenéénofmeerkinderenwordensamenmetdeVVE-coachteruggekekenengedetailleerdbesproken.Debeeldensprekenvoorzichzelfenlatenheteigenhandelenendereactievandekinderendaaropzien.

VeiligAllemedewerkersdiesomsofvaakopdegroepmoetenzijnhebbeneenVerklaringOmtrenthetGedrag(VOG)enwordencontinugescreend.EenVOGiseenverklaringwaaruitblijktdathetgedragvandemedewerkersinhetverledeneninhethedengeenbezwaarvormtvoorhetvervullenvaneentaakopdepeuterleerplek.


Depedagogischmedewerkershebbeneengeldigkinder-EHBO-diplomaenzijngecertificeerdalsbedrijfshulpverlener(BHV’er)opeenpeuterleerplek.Ditbetekentdatzijwetenhoetehande-lenalserontruimdmoetwordenofalserbrandis.

Bijhoudenenuitbreiden(scholing)Watbetreftscholingzijnerveelmogelijkheden.JongLerenstimuleertdemedewerkersomken-nisenvaardighedentevergroten.Erzijnverplichtetrainingen,zoalshetonderhoudenvandekinder-EHBOenhetup-to-datehoudenvanhetwerkenmeteenVVE-programma.IederVVE-koppel,peuterleerplekenbasisschool,heeftgezamenlijkescholing.Ookwordenerstudiedagengeorganiseerdvoorallepedagogischmedewerkersenvve-coachesgerichtopdekwaliteitvandepeuterleerplek.Iederjaarwordtereenscholingsplanopgesteldmetinbrengvandepedago-gischmedewerkers.

BeschrijvingtakenenbegeleidingvanstagiairesenvrijwilligersJongLeren iseenonderdeelvanXtra.Xtra-breed isereenstagebeleidenvrijwilligersbeleid.Zowelvoorstagiairesalsvrijwilligersgeldtdatzij,voordatzijkunnenbeginnenopeenpeuter-leerplek,meteengeldigVOGmoetenzijngekoppeldaanJongLeren.

Takenvanstagiaires:Destagiaireisbelastmethetondersteunenvanpedagogischmedewerkersdoorhetverrichtenvantakenophetterreinvandepedagogischezorgvoorkinderenvan2,5–4jaar.Hetgaatomdevolgendetaken:

•ineenvoorschoolmethodemethodischbegeleidenenstimulerenvanpeutersbij(spel)activiteiten•observeren,signalerenenrapporterenbetreffendedekinderenaandepedagogischmedewerker•administratievewerkzaamheden•teamoverleg•uitvoerenactiviteitenouderbetrokkenheid•verzorgendewerkzaamhedentenbehoevevandekinderen•algemenehuishoudelijkewerkzaamheden•basiskennisopdoen/verdiepingt.a.v.opbrengstgerichtwerken•basiskennisopdoen/verdiepingt.a.v.deobservatiemethode

Begeleidingvanstagiaires:Stagiaireswordenbegeleiddooreenwerkbegeleider.Eriseeninwerkperiodevantweewekeneneenproeftijdvanzesweken.Dewerkbegeleiderbegeleidtdestagiairebijdeuitvoeringvandepraktijkopdrachten.Daarnaastvindenerbegeleidingsgesprekkenplaatsvanmaximaaleen0,5uurperweek.Destagiaireheeftrechtopruimteentijdomhaarpraktijkopdrachtenuittevoeren.

Takenvanvrijwilligers:ErwordtbijJongLerenincidenteelgewerktmetvrijwilligers.Eenvrijwilligerondersteuntdepe-dagogischmedewerkersdoorhetverrichtenvantakenophetterreinvandezorgvoordekinde-ren.Inoverlegwordtgekekenopwelkemanierdezeondersteuninghetbestkanwordeningezetzodatvoorzoweldevrijwilligeralsdepeuterleerplekereenmeerwaardeis.Hetgaatvaakomtakenals:

•ondersteuningbijdeuitvoeringvangroteenkleinekringactiviteiten•ondersteuningbijdecreatieveenspelactiviteiten•verzorgendewerkzaamhedentenbehoevevandekinderen•algemenehuishoudelijkewerkzaamheden

Begeleidingvanvrijwilligers:Depersoonlijkeenprofessionelebegeleidingvanvrijwilligersgebeurt(oplocatie)dooreenbegeleider.Iederevrijwilligerkandusaltijdeenberoepdoenopeenbegeleider.Erwordteencontractafgeslotenmetdevrijwilliger.


6.VeiligheidDepeuterleerplek iszo ingerichtdatkinderenveiligkunnenspelen,bewegenenontdekken.Elkepeuterleerplekvoldoetaandewettelijkeeisenmetbetrekking totaccommodatie, inrich-ting,veiligheidenhygiëne.JaarlijkswordtditgecontroleerddoordeGGD.DitinspectierapportisopenbaarenkanwordeningezienopdesitevanhetLandelijkRegisterKinderopvang.Tweeonderwerpenwordenindithoofdstukextraonderdeaandachtgebracht:activiteitenbuitendegroepsruimteenhetvierogenprincipe.InhetBeleidVeiligheidenGezondheidvanJongLerenisveelmeertelezenoverditonderwerp.

ActiviteitenbuitendegroepsruimteDepeuterleerplekorganiseertregelmatiguitstapjes,bijvoorbeeldsamenhangendmethetthemadataandeordeis.Hetkangaanomeenbezoekaandekinderboerderij,despeeltuin,debiblio-theekofeenherfstwandeling.

Voorafbesprekendepedagogischmedewerkersmetdeoudersdegedragsregelsaf.Zehebbenaltijdeenlijstmettelefoonnummersbijzich,diezijkunnenbelleninhetgevalerietsgebeurt.

VierogenprincipeHetvierogenprincipegaatervanuitdateensituatiewaarineengroepkinderenlangalleenkanzijnmeteenvolwassene,uithetoogpuntvanveiligheid,nietacceptabelis.Hetprincipeisver-taaldnaar“meerogenopdegroep”,“meerorenopdegroep”en“transparanteruimtes”.Dithoudtindatpedagogischmedewerkerstijdenshetwerkenmetdekinderenaltijdgezienofge-hoordkunnenwordendooreenanderevolwassene.


7.OuderbeleidOuderszijnopdepeuterleerplekeenbelangrijkepartner.Omdeontwikkelingvanhetkindzogoedmogelijktebegeleidenzijndecommunicatieendesamenwerkingtussenthuis,depeu-terleerplekendebasisschoolessentieel.Dooropeenbasisvangelijkwaardigheidmetelkaarsamentewerkenkunnendekinderenzichbeterontwikkelen.Daarnaastishetopdiemaniermogelijkomeencompleterbeeldtekrijgenvanhetkindwaardoordeaanpakbeteraansluitbijhetkind.

Omdezedoelenzogoedmogelijktebereikenmoeterveelaandachtbesteedwordenaanhetopbouwenenonderhoudenvaneengelijkwaardigesamenwerking.Daarnaastishetstimulerenvaneennetwerktussenoudersenhetaanbiedenvanmogelijkhedentotontwikkelingvanou-derseenbelangrijkonderdeel.Ditvraagtinzetentijdvanallebetrokkenen.

TenslottevindtJongLerenhetbelangrijkdatoudersbetrokkenzijnbijbelangrijkebesluitenoverdepeuterleerplekzoalshetpedagogischbeleidsplanofdeveiligheid.Wijspannenonsdanookinomopiederelocatieeenoudercommissieterealiseren.Eenoudercommissiedenktmeeoverhetbeleidopdepeuterleerplek. Alshetnietmogelijk isomeenoudercommissie tevormenwordenoudersopeenanderemanierbetrokkenbijdezebesluiten.

Wedoenhetsamen(partnerschap)Vanafhetmomentdatdeoudersenhetkinddepeuterleerplekbinnenstappenwordteraandachtbesteedaanhetopbouwenvaneenvertrouwensbandmetdeouders.Ouderszijndeprimaireopvoedersvanhetkindmaardepedagogischmedewerkerskunneneenbelangrijkebijdrageleverenaandeopvoeding.Ervindteenzorgvuldigeintakeplaatsendeouderswordenvoorafgoed geïnformeerd over hoe een dagdeel er op de peuterleerplek uitziet en welk belang depeuterleerplekheeftvoorhunkind.Eenbelangrijkpunthierbijisdatouderswetendatspelendémaniervanjongekinderenisomteleren.

Hetuitsprekenvanverwachtingenisbelangrijk.Ouderskunnenverwachtendathunkindopeenplekkomtwaarhijveiligisenwaarveelaandachtisvoorzijnontwikkelingis.Anderzijdswordtvanoudersverwachtdatzijhunkindalledagdelennaardepeuterleerplekbrengen.

Depedagogischmedewerkershebbenoprechteinteressevoordeouders.Zijzijnbenieuwdnaardeverhalenvanoudersoverhunkind.Zerespecterendeoudersenlatenzeinhunwaarde.Alserproblemenzijnmethunkindwordtditzoveelmogelijksamenopgelost.Erisookrespectvoordepedagogischmedewerkers,zijwetenveeloverhoezijdeontwikkelingvanjongekinderenkunnenstimulerenenkunnenoudershandigetipsgeven.Inhetcontactmetdeouderssluitendepedagogischmedewerkersaanbijdeouders.Alleouderszijnimmersverschillend.

Tijdenshetbrengen,deinloopenhethalenhebbenoudersenpedagogischmedewerkersdetijdominformeelmetelkaartepraten.Erisaandachtvooralleouders.

Wezijnopdehoogte(informeren)Decommunicatie tussenoudersenmedewerkers isdebasisvandesamenwerking.Ouderskennenhunkindhetbeste.Omaantekunnenbiedenwathetkindnodigheeft,isdeinformatievanoudersbelangrijk.Communicatiemetoudersismaatwerk,iedereenisanders.

Daarnaastishetinformerenvandeoudersoverwatdepeuterleerplekdoetookbelangrijk.Ditgebeurtbijvoorbeelddoorhetinformatieboekjevandepeuterleerplek,informatieopdeouder-portal, het plaatsingsgesprek, nieuwsbrieven, koffie- en themaochtenden en individuele ge-sprekkenmetouders.


Inactie(praktijk)

DeeersteperiodeOudersschrijvendigitaalinopdeouderportalvoordepeuterleerplek.Natuurlijkbentuvanhartewelkomomeersteenkijkjetenemen,liefstnahetmakenvaneenafspraak,opdepeuterleer-plek.

Alseenkindwordtgeplaatstvolgtereenuitgebreideintake.Indeintakewordendewederzijdseverwachtingenbesproken.Daarnaast iser informatieoverdepraktischezaken,hetpedago-gischbeleidsplan,deoudercommissieendeouderactiviteiten.

Nadewenperiodeiseropnieuweengesprekmetdeouders.Deouderszijndan,netalshunkinderen, vaak wat meer gewend aan de pedagogisch medewerkers en kunnen makkelijkervragenstellen.Tussendoorzijnerdegesprekken tijdensdebreng-enhaalmomenten.Vaakzijnhetdemoedersdiehunkindkomenbrengen,inminderematedevaders.Hetverdientextrainspanningom,indienmogelijk,beideoudersbijdepeuterleerplektebetrekken.Oma’s,tantesofanderenspelensomsookeenrolindeopvoeding.Ookzijkunnenrekenenopaandachtvandepedagogischmedewerkers.

DedagelijksepraktijkIederemorgenkomendeoudersevenmeedegroepin.Zedoendanbijvoorbeeldsamenmethunkindeenpuzzelaandetafel,lezeneenboekjeofspelenevenmetzeindebouwhoek.Hetgeeftdekinderendekansomweereventewennenindegroep,ouderszienwatdekinderendoenopdegroep,eristijdvoorinformelegesprekkentussenoudersonderlingoftussenpeda-gogischmedewerkersenouders.

Bijhetophalenwordtkortverteldwathetkindgedaanheeftdiedag.Somsisereenfilmpjege-maaktvanhetkindenkunnendeoudersdatevenbekijken.

Oudersspeleneenrolbijhetwerkenmeteenthema.Zijgevensomshunkindmateriaalmeevanthuisvoorhet inrichtenvandethemahoek.Daarnaastkunnenzijmethunkinderenthuisverderpratenoverhetthema.Ouder/kind-activiteitenzijnsomsookonderdeelvanhetthema.Ouderskunnenmeedenkenoverdeactiviteitenalszedatwillen.

Oudersgaanmeemetuitstapjesen/ofhelpenbijactiviteitenindegroep.Uitstapjesensommigeactiviteitenzijnalleenmogelijkmetvoldoendebegeleiding.Departicipatievanouders isdannoodzakelijk.Deelnamevanoudersaanuitstapjesofactiviteitenhelptookbijhetversterkenvandebandtussenpeuterleerplekenoudersentussenoudersonderling.

Alserzorgenzijnovereenkindwordtditineenvroegstadiummetelkaargedeeld.Opdiema-nierkandezezorgvaakpreventiefopdegroepenthuisalwordenaangepakt.Ookregelmatigverzuim, zonder afmelding, is een reden voor zorg en de pedagogisch medewerker zal dancontactopnemenmetdeouders.Hiermeetoontdepedagogischmedewerkerbelangstellingengeeftzeookhetbelangaandateenkindregelmatignaardepeuterleerplekkomt.Ditgeldtookalseenkindregelmatigziekis.Depedagogischmedewerkeronderzoektsamenmetdeouderswatnodigisomverzuimzoveelmogelijktevoorkomen.

FeestenSamenfeestenviereniseengoedemanieromdebandtussenpeuterleerplekenouderstever-sterken.Erwordensamenmetdeoudersenkinderenmomentenaangegrepenomfeestentevieren.Daarbijwordtrekeninggehoudenmetdeachtergrondvandekinderen.

Ouderactiviteiten/VVE-thuis/OudereducatieErworden,somssamenmetdebasisschool,ouderactiviteitengeorganiseerdvoordeouders.


Het gaat om themabijeenkomsten over opvoeding en ontwikkeling of koffieochtenden. Somswordenoudersuitgenodigdomeendagdeelindegroepmeetedraaien.Eriseenbreedaanbodvanouderactiviteiten,afgestemdopdegroepouderswaarvandekinderengebruikmaaktvandepeuterleerplek.Pedagogischmedewerkershebbeneenbelangrijkrolalshetgaatomhetbetrek-kenvanoudersbijdezeactiviteiten.

Eenbelangrijkeouderactiviteitishetaanbiedenvanbijeenkomstenwaarinoudersgeïnformeerdwordenhoekinderenzichontwikkelenindeleeftijdvan2,5tot4jaarenopwelkemanierzijkun-nenbijdragenaanhetondersteunenvandezeontwikkeling.Ouderskunnendanthuisaandeslagmethunkindopeenmanierdiebijhenpast.EenmethodediehiervoorveelwordtingezetisVVE-thuis.Ditprogrammakan,eventueel,aangepastwordenaanwaternodigis.Ouderskrij-geninformatie,gaanmethunkindaandeslagopdepeuterleerpleken/ofgaanjuistmetelkaaringesprek.

Naastouderactiviteiten iseraandachtvooroudereducatie.Zowordenoudersverwezennaartaallesofwordenerworkshopsgeorganiseerdopdegroepomzete informerenoverdiverseonderwerpen.Dezeonderwerpenwordenvaakinoverlegmetdeoudersbepaald.

OuderssteunenelkaarAlleoudersopdepeuterleerplekhebbeneenkindindeleeftijdvan2,5–4jaar.Allemaallopenzetegenproblemenaandiegeldenvoordezeleeftijd.Ouderskunnenelkaardanookprimatipsgeven.Tijdensdeouderactiviteiten,debreng-enhaalmomenten,deuitstapjesendefeestenkunnenouderselkaarbeterlerenkennen.Pedagogischmedewerkersenvve-coachesstimule-rendit.Hetkomtindepraktijkookvoordatoudersvoorelkaartolken.

Meedoen(oudercommissie)Opiederepeuterleerplekspannenwijonsinomeenoudercommissieteinstalleren.Dezecom-missieoverlegt regelmatigoverzakendievoordepeuterleerplek,deoudersendekinderenbelangrijkzijn.Tebesprekenonderwerpenkunnenzoweldoordeouders,depedagogischme-dewerkersalsdegebiedscoördinatorwordeningebracht.Erwordtiniedergevalgesprokenoverhetpedagogischbeleid,hetalgemenebeleidmetbetrekkingtotvoeding,veiligheidengezond-heid,voorschoolseeducatieeneenmogelijkewijzigingvandeprijsvoordepeuterleerplek.

Alshetnietgoedgaat(klachtenregeling)Overalwaarmensenwerken,kanerweleensietsmisgaan.Wenemenklachtenserieus.Vaakzaleengoedgesprekvoldoendezijnomweertotelkaartekomen.Mochtditniethetgevalzijnen/ofouderservarenbijdepedagogischmedewerkersongewensteomgangsvormenofonge-wenstgedragdankunnenzijeenberoepdoenopdeklachtenregelingvanJongLeren.Dezeklachtenregelingistevindenopdewebsiteofoptevragenbijdepedagogischmedewerkersendegebiedscoördinatorvandepeuterleerplek.

AllepeuterleerplekkenvanJongLerenzijnaangeslotenbijdegeschillencommissie.Alshetviadeklachtenregelingnietluktomersamenuittekomen,kancontactopgenomenwordenmetdegeschillencommissie.Meerinformatiehieroveristevindenopdewebsite.


Colofon

Uitgever: JongLeren

Redactie: AletteKamermans,AnnekeRoozen,EsmeraldeMoesman,IrenevanStaalduinen, JacquelinedeWeger,KahdijaLaari,KimIdenburg,LeonoorPhilipsen,Maaike Caminada,MarjanvanWelt,MartineReitsma,MoniqueAan,PatriciaSchoffelen, PetraBerk,RitaSlootwegenSandraSpaans

Klankbordgroep: GülMermi,IngridvanderStijlenMarliesdeBont

Teksteneindredactie: JennydeJoode


“We doen het samen” · 2018-11-15 · ratie voor de dagelijkse omgang met de kinderen. Er wordt...

Documents

Transcript of “We doen het samen” · 2018-11-15 · ratie voor de dagelijkse omgang met de kinderen. Er wordt...