Universitair Medisch Centrum Groningen MEDISCH HANDBOEK AFDELING INTENSIVE CARE VOLWASSENEN

Antibiotica profylaxe en infectie preventie bij open hartchirurgie ALGEMEEN Auteur(s) : F. Ismael, B. Sinha Autorisator : Werkgroep Medische Protocollen en Richtlijnen Intensive Care Volwassenen DATUM Versie (2) : 26-04-2013 Revisie : april 2015 WIJZIGINGEN TEN OPZICHTE VAN VORIGE VERSIE Geactualiseerd UITVOERENDEN EN VERANTWOORDELIJKEN Intensivisten en intensivisten in opleiding BETROKKEN AFDELINGEN Intensive Care Volwassenen AANDACHTSPUNTEN/WERKWIJZE Postoperatieve wondinfecties hebben veel negatieve gevolgen voor patiënten en het zorgsysteem. Vooral diepe infecties (b.v. mediastinitis) zijn ook geassocieerd met een verhoogde morbiditeit en letaliteit. Om dit zo veel mogelijk te voorkomen zijn er UMCG-breed basismaatregelen opgesteld (voor het hele stramien zie Scheer en desinfectieprotocol cardiothoracaal chirurgische patiënten) - Correcte basishygiëne; aseptisch werken en atraumatische operatietechnieken - Preoperatief neus decolonisatie (screening test positief op S. aureus):

mupirocine neus crème (Bactroban) - Douchen/wassen met chloorhexidine (Hibiscrub). - Haren verwijderen: direct preoperatief met een tondeuse (niet scheren!) - Bloed suiker controleren: ≤11 mM (<200 mg/dl) preoperatief tot > 48h post- operatief - Perioperatief antibiotica profylaxe: Het belangrijkste voor de effectiviteit van de antibiotica profylaxe is de juiste timing! Systemische antibiotica profylaxe wordt aanbevolen bij alle open hartchirurgie (bypass, klep, etc.) ter voorkoming van postoperatieve wond infecties. N.B. Bij pacemaker implantatie: eenmalig gift! De eerste keuze hiervoor is cefazoline (Kefzol) Cefazoline is een breed spectrum, eerste generatie cefalosporine met bactericide werking. Het werkingspectrum omvat grampositieve en deels gramnegatieve micro-organismen: Staphylococcus spp. (behalve MRSA en beta-laktam-resistente stammen van coagulase-negatieve stafylokokken), beta-hemolytische Streptococcus spp. (meestal), Escherichia coli (wild type: meestal), Klebsiella pneumoniae (meestal), Proteus mirabilis (wild type). Dosering cefazoline (Kefzol): 2 gram i.v. De eerste 24 uur dosering aanpassen bij nierinsufficiëntie is niet nodig.

Toediening perioperatief: (zodra het perifere infuus geplaatst is) 30 tot 60 minuten voor de incisie. Extra gift intraoperatief bij meer dan 1 liter bloedverlies of een operatietijd > 4 uren Herhalen: elke 4 uur gedurende operatie Toediening tot maximaal 24 uur postoperatief: De eerste gift op de IC: 8 uren na de laatste gift op de operatie kamer (zie de digitale anesthesie lijst) Bij type 1 allergie voor penicilline en/of cefalosporine (N.B.: type 1 allergie, b.v. Quincke oedeem, tong zwelling, shock, dyspnoe) maar niet alleen jeuken, huiduitslag, misselijkheid, diarree: Eerste keuze is Clindamycine (cave: geen gram-negatieve activiteit): Clindamycine 900 mg i.v. 30 tot 30 minuten voor de incisie. Extra gift intraoperatief bij meer dan 1 liter bloedverlies of een operatietijd ≥ 6 uren. Doseringsaanpassing niet nodig bij nierinsufficiëntie (overwegend metabolisme in de lever ) Post- operatief: de eerste gift op de IC: 8 uren na de laatste gift op de operatie kamer (zie de digitale anesthesie lijst) Toediening tot maximaal 24 uur postoperatief. Voor MRSA-positieve patiënten (cave: geen gram-negatieve activiteit): Vancomycine 1 g i.v. toedienen in 1 uur. Start infuus ca. 2 uur voor verwachte tijdstip van incisie, einde 60 min voor de incisie. Extra gift intraoperatief bij meer dan 1 liter bloedverlies Een keer herhalen 12 uur na eerste gift Dosering cefazoline (Kefzol): 2 gram i.v. Het eerste 24 uur dosering aanpassen bij nierinsufficiëntie is niet nodig. BRONVERMELDINGEN Referenties 1. SWAB (Stichting Werkgroep Antibiotica Beleid) 2012 2. ATS richtlijn part I en part II, Ann Thorac Surg 2006; 81:397–404 en Ann Thorac Surg 2007; 83:1569–

76 3. UpToDate online. 2012 4. Sanford guide to antimicrobial therapy. 2012 5. Farmacotherapeutisch Kompas 2012 6. Antibiotic prophylaxis in cardiac surgery: systematic review and meta-analysis. Adi Lador at al. JAC.

2012; 67:541-50 7. Clinical practice guidelines for antimicrobial prophylaxis in surgery. Dale Bratzler at al. AJHSP 2013;

70:195-283 FORMULIEREN EN GERELATEERDE INFORMATIE Scheer en desinfectieprotocol cardiothoracaal chirurgische patiënten TREFWOORDEN ICV, open hart chirurgie, antibiotica profylaxe