An#stolling*in*atriumfibrilleren*...

81
An#stolling in atriumfibrilleren een nieuwe genera#e in opkomst Nurse Academy 2014 Naoual Bennaghmouch Artsonderzoekster Cardiologie 17 November 2014

Transcript of An#stolling*in*atriumfibrilleren*...

An#stolling  in  atriumfibrilleren  -­‐  een  nieuwe  genera#e  in  opkomst  -­‐  

Nurse  Academy  2014  

 

Naoual  Bennaghmouch  

Arts-­‐onderzoekster  Cardiologie  

17  November  2014  

|

Disclosure  

(poten#ële)  belangenverstrengeling   Geen  

Voor  bijeenkomst  mogelijk  relevante  rela#es   Geen  

• Sponsoring  of  onderzoeksgeld  • Honorarium  of  andere  (financiële)  vergoeding  

• Aandeelhouder  • Andere  rela#e,  namelijk  

Geen  

|

Vraag  1  

Wie  van  de  aanwezigen  is  40  jaar  of  ouder?  

Hoeveel  van  deze  mensen  zullen  gedurende  hun  leven  atriumfibrilleren  (AF)  krijgen?  

•  1:100  (1%)  

•  1:20  (5%)  

•  1:10    (10%)  

•  1:4  (25%)  

| |

<55 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 ≥85

Prevalen

#e  (%

)  

LeeVijd  (jaren)  

Man  (n  =  10,173)   Vrouw  (n  =  7801)  

0

2

4

6

8

10

12

Go  AS  et  al.  JAMA.  2001.  2.  Hart  et  al.  Annals  of  Int  Med.  1999.  

ATRIA:  Prevalen#e  van  AF  s#jgt  met  leeVijd  Voorspelling  is  dat  door  de  vergrijzing,  in  2050  het  aantal  pa#ënten  met  AF  zal  verdubbelen.    

1  in  4    Men  &  women  

>40  Years  will  develop  AF  

Life#me  risk  if  currently  free  of  AF  

|

Burden  of  disease  

In  Nederland  waren  in  2013  meer  dan  250.000    paGënten  onder  behandeling  van  een  trombosedienst  voor  AF.  

 Wereldwijd  krijgen  jaarlijks  bijna  3  miljoen  mensen  een  AF-­‐gerelateerd  CVA,  in  

Nederland  ongeveer  7000  mensen.  

 Van  die  3  miljoen  mensen:    -­‐  1,5  miljoen  hiervan  overlijden    -­‐  1  miljoen  zijn  direct  na  de  CVA  ernsGg  hulpbehoevend  

 Ziektebeeld  met  grote  consequen#es  voor  de  pa#ënt  én  gerelateerd  aan  hoge  

kosten  voor  de  maatschappij!  

5

|

Vraag  2  

Hoe  groot  is  het  risico  op  een  CVA  bij  mensen  met  AF  ten  opzicht  van  mensen  zónder  CVA?  

 A.   Even  groot  risico  in  beide  groepen  B.   2x  zo  groot  risico  bij  mensen  mét  AF  

C.   5x  zo  groot  risico  D.   10x  zo  groot  risico  

|

AF  leidt  tot  CVA…  

Wolf  PA,  et  al.  Stroke,  1991.  

AF  vervijfvoudigt  het  CVA  risico  

CVA  risico  is  ónadankelijk  van  AF  classifica#e  

|

An#stolling  bij  AF  voorkomt  CVA…  

Hart,  Annals  Int  Med  2007  

plaatjesremmers  vs  geen  behandeling    RisicoreducGe:  22%  (6-­‐35%)  

Vitamine  K  antagonisten  vs  geen  behandeling    RisicoreducGe:    64%  (49-­‐74%)  

| |

2,22

1,02

0

2

4

Anticoagulant No  Anticoagulant

Annu

al  event  ra

te  (%

)

P = 0.0025

Annual  Rate  of  Serious  Bleeding  in  AF  Pa#ents  with/without  An#coagulant    

Goto  S  et  al,  on  behalf  of  the  REACH  Registry  InvesKgators.  Am  Heart  J    2008;156:855-­‐863.  

…maar  leidt  ook  tot  bloedingen  (6000  ernsKge  bloedingen  /  jr  in  NL)  

|

Op#male  behandeling  is  op#male  balans  

Risico  op  CVA  zónder  an#stolling  -  CHA2DS2-­‐VASc  score  

Risico  op  bloeding  mét  an#stolling  -  HAS-­‐BLED  

Van  der  Meer,  Arch  Int  Med  1993  

|

CHA2DS2-­‐VASc  score  

|

Bleeding  Risk  Scores  in  AF  

HAS-­‐BLED  Hypertension   1  

Abnormal  Renal  or  Liver  funcGon  1  1  

Stroke   1  Bleeding   1  

Labile  INR   1  

Elderly  (>65  yrs)   1  Drugs  or                                        Alcohol  

1  1  

Apostolakis  S,  et  al.  J  Am  Coll  Cardiol  2012  

|

Bloedingsrisico  bepalen  

Je  moet  overwegen  of  er  redenen  zijn  om  niet  te  an#stollen  

 -­‐  Recente  (grote)  bloeding,  hersentumor,  vaatmalformaGes    

Echter,  risicofactoren  voor  CVA  zijn  grotendeels  hetzelfde  als  die  voor  bloeding  

 -­‐  Lee`ijd,  hypertensie,  eerdere  CVA/TIA    

Dus  doorgaans:  hoge  CHADS2/CHA2DS2-­‐VASc  is  ook  hoger  risico  op  bloeding  

 

Toegevoegde  waarde  van  risicoscores  voor  bloedingen  beperkt.    

 

Risicoscore  bloedingen  níet  gebruikt  om  te  besluiten  wel/niet  an#stollen,  maar  om  modificeerbare  risicofactoren  te  iden#ficeren.  

Orale  an#stolling  

|

Casus:    Mw.  B.  Fladder  

Vrouw,  78  jaar  

 

VG:  hypertensie  (’04),  diabetes  mellitus  

 

Med:  metoprolol  ret  50mg  1x1,  perindopril  8mg  1x1,  atorvasta#ne  40mg  1x1,    

                     pantoprazol  40mg  1x1,  menormine  500mg  2x1.    

 

A/  Acuut  ontstane  drukkende  pijn  op  de  borst  zonder  radia#e.  Duizelig,  hartkloppingen,  ook  behoorlijk    

         benauwd  gevoel.  Pt  herkent  dit  gevoel  niet  van  eerder,  was  de  laatste  #jd  wel  snel  vermoeid.  

 

O/  niet  ziek,  RR  119/89      P  160  irreg/ineq    Sat  97%  zonder  O2  

           Over  hart,  longen  gb  

 

|

|

ATRIUMFIBRI

LLEREN  

|

Wat  is  de  beste  behandeling?  

Mw  B.  Fladder  met  atriumfibrilleren.  

 

CHA2DS2-­‐VASc  score:  5  (Vrouw,  >75jr,  Hypertensie,  Diabetes  Mellitus)  

 

 

A.   Plaatjesremmer  (bijv.  Ascal)  

B.   Vitamine  K  antagonist  (bijv.  Acenocoumarol)  

 

 

| |

Aspirin  vs  aspirin  +  clopidogrel  (ACTIVE  A)  

Connoly  SJ,  et  al.  NEJM  2009  

Composite  of  stroke,  myocardial  infarcGon,  non–central  nervous  system  systemic  embolism,  or  death  from  vascular  causes  

RR  0.89;    

95%  CI  0.81-­‐0.98;  

 P  =  0.01   Clopidogrel  +  aspirin    reduced  the  rate  of  major  vascular  events  more  than  aspirin  alone  among  pa#ents  with  AF.  

|

0.0

0.02

0.04

0.06

0.08

0.10

0.0 0.5 1.0 1.5

OAC

Clopidogrel+ASA

Cumula#

ve  Hazard  Ra

tes

Years  

3.93  %/year  

5.64  %/year  RR = 1.45

P = 0.0002

OAC  vs  aspirin  +  clopidogrel  (ACTIVE  W)  

ACTIVE  WriKng  Group  of  the  ACTIVE  InvesKgators  et  al.  Lancet.  2006.  

0.0

0.01

0.02

0.03

0.04

0.0 0.5 1.0 1.5

OAC

Clopidogrel+ASACumula#

ve  Hazard  Ra

tes

Years  

2.4  %/year  

2.2  %/year  

RR  =  1.06  

P  =  0.67  

Stroke,  Non-­‐CNS  Systemic  Embolism,    MI  &  Vascular  Death  

Major  Bleeding  

In  pa#ents  with  AF,  OAC  gives  a  significant  reduc#on  in  ischemic  events  compared  to  ASA  +  clopidogrel  

|

Wat  is  de  beste  behandeling?  

Mw  B.  Fladder  

 

CHA2DS2-­‐VASc  score:  5  (Vrouw,  >75jr,  Hypertensie,  Diabetes  Mellitus)  

 

 

A.   Plaatjesremmer  (bijv.  Ascal)  

B.   Vitamine  K  antagonist  (bijv.  Acenocoumarol)  

 

 

|

Maar….  

Na  6  maanden  op  acenocoumarol,  nog  steeds  fors  wisselende  INR.  

 

Wat  nu?  A.   Doorgaan  met  acenocoumarol  

B.   Staken  acenocoumarol,  toch  iets  anders  geven…  

 

 

| |

OAC  vs  aspirin  +  clopidogrel  (ACTIVE  W)  

0

2

4

6

8

10

12

0 0,5 1,0 1,50

2

4

6

8

10

12

0 0,5 1,0 1,5

OAC  

OAC  DAPT  

DAPT   Even

t  rate  (%

)  

TTR  <65%   TTR  ≥65%  

Years  

RR  =  0.93  (0.70-­‐1.24)  P=0.61  

RR  =  2.14  (1.61-­‐2.85)  P<0.0001  

Stroke,  MI,  Non-­‐CNS  Systemic  Embolism,  Vascular  Death  

Years  

ACTIVE  WriKng  Group  of  the  ACTIVE  InvesKgators  et  al.  Lancet.  2006.  

Even

t  rate  (%

)  

Belangrijkste  nadeel  vitamine  K  antagonisten!!!  

| 24

INR  controle  in  Nederland  

FederaKe  van  Nederlandse  Trombosediensten:  Medisch  jaarverslag  2009,  2012  

Trombosedienst,  INR=  2,5-­‐3,5  

Pa#ë

nten

 die  cou

marine  krijgen

 (%)  

62.7%    

Binnen  INR  range  

Trombosedienst,  INR=  2,0-­‐3,5  

80.3%    

37,3%  niet  effec#ef  behandeld  

| 25

Onderbehandeling  met  VKA  

N  =  4736  AF-­‐pa#ënten  die  in  aanmerking  komen  voor  coumarines  

 EuroHeart  survey  

67%  

Geen  coumarines  Wel  coumarines  

33%  

N  =  163  AF-­‐gerelateerde  CVA-­‐opnamen    

Maastricht  Stroke  Registry  

Nieuwlaat  R,  et  al.  Eur  Heart  J  2005;  Pisters  R,  et  al.  Europace.  2010  

1/3  onderbehandeld!!  51%  onderbehandeld  bij  opname  ivm  CVA  

|

Nieuwe  zorgvraag  

•  Orale  toediening  

•  Snelle  werking  

•  Werking  makkelijk  reversibel    •  Kosteneffec#ef  

 

•  Brede  therapeuGsche  range  

•  Voorspelbare  werking  bij  vaste  dosering  

•  Stabiele  farmacokine#ek  

•  Geen  voedsel/geneesmiddelen  interac#es  

•  Geen  monitoring  noodzakelijk,  wél  monitoring  mógelijk  zo  nodig  

 

Nieuw  an#stollingsmiddel…  

Opkomst  non-­‐vitamine  K  orale  an#-­‐coagulan#a  (NOAC)  

|

ESC  Guideline  Atriumfibrilleren  

Non-­‐vitamine  K  orale  an#coagulan#a  (NOAC)  

|

Fibrin

IX

IXa

X

VIIIa

Thrombin

Fibrinogen

Direct  factor  Xa  inhibitors:  Apixaban  (Eliquis®)  Rivaroxaban  (Xarelto®)  

Va

Xa

II Direct  thrombin  inhibitors:    Dabigatran  etexilate  (Pradaxa®)  

Vitamin K antagonist

Tissue factor/VIIa

=

29

Stollingscascade  en  nieuwe  middelen  

|

Eigenschappen  NOAC  

Dabigatran   Rivaroxaban   Apixaban  

Mechanism  of  ac#on   direct  thrombin  inhibitor:    

-­‐  acGvated  by  esterases  in  liver,  plasma,  erythrocytes  

-­‐  both  free  and  clot-­‐bound  

-­‐   compeGGve,  reversible  

direct  factor  Xa  inhibitor:  

-­‐   free  and  clot-­‐bound  -­‐   reversible  

direct  factor  Xa  inhibitor:  

-­‐   free  and  clot-­‐bound  -­‐   reversible  

Bioavailability   7.2%   >80%,    ~100%    (with  food)   >50%  

Peak  concentra#on   1.5-­‐2  hrs   2-­‐4  hrs   3-­‐4  hrs  

Half  life   12-­‐17  hrs   5-­‐9  hrs  (up  to  13hrs  in  paGents  >75y)  

8-­‐15  hrs  

Metabolism   -­‐   low  protein  binding  (35%)  -­‐  up  to  80%  excreted  by  kidney  

-­‐   high  protein  binding  (>92%)  -­‐   33%  excreted  by  kidney  

-­‐  protein  binding  (87%)  

-­‐  25%  excreted  by  kidney  

Interac#on   Dabi  etexilaat  substraat  P-­‐gp  

strong  P-­‐gp-­‐inhibitors  or  inducers:  quinine/quinidine,  verapamil,  amiodarone  

-­‐ Metabolism:  CYP3A4/  P-­‐gp  

strong  CYP3A4  ánd  P-­‐gp-­‐inhibitors  or  inducers  

-­‐  Metabolism  parGally  by:  CYP3A4/5  

strong  CYP3A4  ánd  P-­‐gp-­‐inhibitors  or  inducers  

Non-­‐vitamine  K  orale  an#coagulan#a  -­‐  Dabigatran  -­‐    

| 32

Dabigatran  etexilaat    150  mg  BID  (dubbel-­‐blind)  

 N=6.076  

18.113  pa#ënten  met  AF  en  ≥1  risicofactor  

RE-­‐LY®  -­‐  Phase  III  trial  

Primair  doel:      non-­‐inferioriteit  dabigatran  VS  warfarine    Primair  effec#viteiteindpunt:    CVA  (ischemisch+hemorragisch)  en  systemische  embolie  

Warfarine  1  mg,  3  mg,  5  mg  

 (INR  2.0-­‐3.0,  open-­‐label)    N=6.022  

Dabigatran  etexilaat    110  mg  BID  (dubbel-­‐blind)  

 N=6.015  

Connolly  SJ,  et  al.  N  Engl  J  Med  2009;  Ezekowitz  MD,  et  al.  Am  Heart  J  2009.  

R  

| 33

Baseline  karakteris#eken

   Characteris#c   Dabigatran  150  mg   Dabigatran  110  mg   Warfarin  

   Randomized   6.076   6.015   6.022  

   Mean  age  (years)   71.5   71.4   71.6  

   CHADS2  score  (mean)   2.2   2.1   2.1  

   Prior  stroke/TIA  (%)   20.3   19.9   19.8  

   Prior  MI  (%)   16.9   16.8   16.1  

Non-­‐vitamine  K  orale  an#coagulan#a  -­‐  Rivaroxaban  -­‐    

|

Rivaroxaban   Warfarin  

Primary  Endpoint:  Stroke  or  non-­‐CNS  Systemic  Embolism  

INR  target  -­‐  2.5    (2.0-­‐3.0  inclusive)  

20  mg  daily  

Atrial  Fibrilla#on  

R  (n  ~  14,000)  

ROCKET-­‐AF:  Phase  III  Risk  Factors  •   CHF    •   Hypertension    •   Age  ≥  75    •   Diabetes    OR  •   Stroke,  TIA  or          Systemic  embolus    

At  least        2-­‐3  required  

|

Rivaroxaban    (N=7081)  

Warfarin    (N=7090)  

Age  (years)   73  (65,  78)   73  (65,  78)  

CHADS2  Score  (mean)   3.48   3.46  

Prior  VKA  Use  (%)   62   63  

Hypertension  (%)   90   91  

Diabetes  Mellitus  (%)   40   39  

Prior  Stroke/TIA/Embolism  (%)   55   55  

Baseline  karakteris#eken  

Non-­‐vitamine  K  orale  an#coagulan#a  -­‐  Apixaban  -­‐    

|

ARISTOTLE:  Phase  III  trial  

   The  primary  objec#ve:          non-­‐inferiority  of  apixaban  vs  warfarin  for  the  prevenGon  of  stroke  and  systemic  embolism.  

38 Granger  et  al.  N  Engl  J  Med  2011;365:981-­‐992;  Lopes  et  al.  Am  Heart  J  2010;159:331-­‐9  

*≥  2  of  the  following:  age  ≥  80  years,  weight  ≤  60  kg,  serum  creaKnine  level  ≥  1.5  mg/dL  (133  µmol/L)  

Pa#ent  Popula#on  

§  Aged  ≥18  years  §  Pa#ents  with  NVAF  and    ≥1  risk  factors  for  stroke  

Apixaban  5.0  mg  oral  BD  (2.5  mg  oral  BD  in  select  pa#ents*  [4.7%])  

Warfarin    (adjusted  to  an  INR  of  2–3)  

R  

|

Baseline  karakteris#eken  

Apixaban  (n=9,120)  

Warfarin  (n=9,081)  

       Median  age          (25th,  75th  percenGle)  

70  yrs    (63,  76)    

70  yrs    (63,  76)      

         Prior  use  of  VKA   57.1%   57.2%  

         Mean  CHADS2     2.1     2.1    

Age  ≥75  yrs   31.2%   31.1%  

Prior  stroke,  TIA  or  systemic  embolism   19.2%   19.7%  

Diabetes   25.0%   24.9%  

Hypertension  requiring  treatment   87.3%   87.6%  

|

NOAC  vs.  VKA    -­‐  Efficacy  -­‐    

Dabigatran  150mg  b.i.d.  superieur  tov  VKA  

Apixaban  5mg  b.i.d.  superieur  tov  VKA  

 

|

NOAC  vs.  VKA    -­‐  Efficacy  -­‐    

Apixaban  5mg  b.i.d.  superieur  tov  VKA  

|

NOAC  vs.  VKA    -­‐  Safety  -­‐    

Rivaroxaban  20mg  o.d.  superieur  tov  VKA  in  reducGe  FATALE  bloedingen  

Apixaban  5mg  b.i.d.  superieur  tov  VKA  

 

|

NOAC  vs.  VKA    -­‐  Safety  -­‐    

Dabigatran  150mg  én  110mg  b.i.d.  superieur  tov  VKA  

Rivaroxaban  20mg  o.d.  superieur  tov  VKA  

Apixaban  5mg  b.i.d.  superieur  tov  VKA  

|

NOAC  vs.  VKA    -­‐  Safety  -­‐    

Apixaban  5mg  b.i.d.  gaf  géén  sGjging  in  gastro-­‐intesGnale  bloedingen  

|

Terug  naar  de  casus….  

Mw  B.  Fladder  

 

CHA2DS2-­‐VASc  score:  5  (Vrouw,  >75jr,  Hypertensie,  Diabetes  Mellitus)  

 

 

Wat  zou  nu  de  beste  behandeling  zijn  voor  onze  pa#ënte?  A.   Plaatjesremmer  (bijv.  Ascal)  

B.   Vitamine  K  antagonist  (bijv.  Acenocoumarol)  

C.   NOAC    

 

Management  van  NOACs  -­‐  Voorschrijven  -­‐    

|

Handvaten  NOAC  I  

Ziekenhuis  breed  protocol:  

-  Elk  ziekenhuis  behoort  een  eigen  protocol  te  hebben  omtrent  het  voorschrijven  van  NOAC.  

-  Soms  te  vinden  als  onderdeel  van  een  ziekenhuisbreed  trombose-­‐protocol  

|

Handvaten  NOAC  II  

Leidraad  begeleide  introduc#e  nieuwe  orale  an#stollingsmiddelen  (Orde  van  Medische  Specialisten)  

|

Handvaten  NOAC  III  

ESC/EHRA  Prac#cal  Guideline  

|

Contra-­‐indica#es  NOACs  

o  PaGënten  met  een  kunsthartklep  

o  Klinisch  significante  acGeve  bloeding  

o  Laesie  met  een  significante  kans  op  ernsGge  bloedingen    

o  LeverfuncGestoornis/  leverziekte  die  met  coagulopathie  en  klinisch  relevant  bloedingsrisico  

o  NierfuncGestoornissen  

o  Dabigatran:  creaGnineklaring  (CrCl)  <30  ml/min  

o  Rivaroxaban  +  Apixaban:  CrCl  <15  ml/min  

o  Medicamenteuze  interacGes    

|

Invloed  medica#e  op  plasma  level  NOAC  Dabigatran   Apixaban   Rivaroxaban  

AtorvastaGne   +  18%   -­‐   -­‐  

Antacida  (H2-­‐antagonisten,  PPI)   -­‐  12-­‐30%   geen  data   -­‐  

DilGazem   -­‐   +  40%   Min  effect  

Amiodarone   +  12-­‐60%   geen  data   Min  effect  

Fluconazole  i.v.   geen  data   geen  data   +  42%  

Quinidine   +  50%   geen  data   +  50%  

Verapamil   +  12-­‐180%   geen  data   Min  effect  

Clarytromycine  Erytromycine  

+  15-­‐20%   geen  data   +  30-­‐54%  

Cyclosporine   geen  data   geen  data   +  50%  

Dronedarone   +  70-­‐100%   geen  data   geen  data  

Ketoconazol   +  140-­‐150%   +  100%   +  160%  

HIV-­‐protease  remmers   geen  data   Strong  increase   up  to  +  153%  

Rifampicin,  carbamazepine,    phenytoine,  phenobarbital  

-­‐  66%   -­‐  54%   up  to  -­‐  50%  

Contra-­‐indica#e   DosisreducGe   DosisreducGe  bij  >2  middelen  

|

Leidraad  begeleide  introduc#e  

NOACs  NIET  geven  bij…..  

-  Contra-­‐indicaGe  voor  NOAC  

-  Lee`ijd  <  18  jaar  

-  Zwangeren  en  bij  borstvoeding  

-  ErnsGge  nierfuncGestoornis  (kreaGnineklaring  (eGFR)  <  30  ml/min)    

-  <  2  weken  na  een  herseninfarct  (verhoogde  intracraniële  bloedingsrisico)  

-  Intracerebrale  bloeding  in  de  voorgeschiedenis,  tenzij  akkoord  neuroloog.  

-  BloedingscomplicaGe  onder  VKA  

-  Stabiele  INR-­‐instelling  onder  VKA  

-  Kwetsbare  ouderen  bij  wie  ook  therapietrouw  minder  goed  te  realiseren  is  

-  Te  verwachten  lage  therapietrouw  waardoor  gebrek  aan  controle  

- Wat schrijf je voor? -

|

Dabigatran  bij  non-­‐valvulair  AF  

150mg    2dd1,  tenzij….    o  maGg-­‐ernsGge  nierfuncGestoornis    

o  CrCl  30–50  ml/min  

o  lee`ijd  75–80  jr  

o  meer  kans  op  bloedingen  

o  gastriGs,  oesofagiGs  

o  gastro–oesofageale  reflux    

o  ouderen  ≥  80  jr  

o  comedicaGe  met  verapamil  aanbevolen  dosering  110  mg  2dd1  

bij  hoog  bloedingsrisico  +  

laag  trombo-­‐embolisch  risico:  

overweeg  dosering  110  mg  2dd1  

|

Rivaroxaban  bij  non-­‐valvulair  AF  

20  mg  1dd1,  tenzij…  

 

 o  maGge  nierinsufficiënGe  

o  CrCl  30–49  ml/min  

o  ernsGge  nierinsufficiënGe  o  CrCl  15–29  ml/min  

aanbevolen  dosering  15  mg  1dd1  

|

5  mg    2dd1,  tenzij….  

 

 o  nierinsufficiënGe    

o  CrCl  15-­‐29  ml/min      

óf      >2  van  onderstaande:    

o  lee`ijd  ≥  80  jaar  o  lichaamsgewicht  ≤  60  kg  o  serumcreaGnine  ≥  133  μmol/L  

aanbevolen  dosering  2,5  mg  2dd1  

Apixaban  bij  non-­‐valvulair  AF  

|

SPECIALISTISCHE  ZORG  

Artsenverklaring  

-­‐  Management  van  de  pa#ënt?  -­‐  

|

Pa#ëntvoorlich#ng  

|

Pa#ëntvoorlich#ng  

Rivaroxaban:  intake  met  voedsel  (15  mg,  20  mg)  

 

Dabigatran:  dyspepsie  (PPI?)  

|

Pa#ëntvoorlich#ng  –  dosis  errors  

Dabigatran/  Apixaban  (2dd)  Ø  Gemiste  dosis  inhalen  

Ø  Per  ongeluk  dubbele  dosis:  volgende  dosis  overslaan  

Ø  Onzeker  of  medicaGe  is  ingenomen  =>  volgende  dosis  pas  weer  innemen      

Rivaroxaban  (1dd)  Ø  Gemiste  dosis  uiterlijk  12h  voor  volgende  gi`  innemen  

Ø  Dosis  op  één  dag  nooit  verdubbelen  om  dosis  dag  ervoor  in  te  halen  

Ø  Per  ongeluk  dubbele  dosis:  volgende  dag  schema  normaal  conGnueren  (1dd)  

Ø  Onzeker  of  medicaGe  is  ingenomen  =>  alsnog  innemen  

|

Switchen:    …naar  NOAC  

VKA  naar  NOAC  

 Start  NOAC  bij  INR  >  2.0  

 

Heparine  (UFH)  naar  NOAC  

 Start  NOAC  na  staken  UFH  (t1/2  ~2h)  

 

LMWH  naar  NOAC  

 Start  NOAC  op  GjdsGp  volgende  gi`  LMWH  

|

Switchen:    NOAC  naar…  

NOAC  naar  VKA  

 Start  VKA  onder  NOAC  tot  therapeuGsch  INR  

 Oplaaddosis  wel  bij  marcoumar,  níet  bij  acenocoumarol  

 

CAVE:  NOAC  kan  INR  beïnvloeden  

   bloedafname  INR  vlak  vóór  volgende  NOAC  dosis  

   INR  controle  24h  ná  laatste  NOAC  dosis  

 

NOAC  naar  UFH/  LMWH  

 Start  UFH/LMWH  op  GjdsGp  volgende  dosis  NOAC  

Lab  diagnos#ek  

|

NOACs  en  labdiagnos#ek  

Rou#nema#g  controle  NOAC-­‐spiegel  is  niet  nodig  

 

Echter,  wel  situa#es  waar  het  wenselijk  is:  

-  Verdenking  therapiefalen  of  medicaGe-­‐ontrouw  -  Calamiteiten  (major  bleeding,  spoed-­‐OK)  -  Pre-­‐operaGef  -  Meten  mate  van  medicaGe-­‐interacGe  -  Etc.  

|

NOACs  en  labdiagnos#ek  

Algemeen  geldt:  

 

-­‐  Testresultaat  kan  vals-­‐negaGef  zijn  binnen  0-­‐2h  na  inname  NOAC  

-­‐  Voedselinname  kan  GjdsGp  piekspiegel  met  1-­‐2h  vertragen  

 

-­‐  Piekspiegel  wordt  2-­‐4h  na  inname  verwacht  

-­‐  Dalspiegel  na  12-­‐24h  

 

-­‐  TherapeuGsche  ranges  nog  niet  bekend,  wel  therapeuGsche  waarde  

|

Samenva�ng  

Middel   KwalitaGef  (aantonen  aanwezigheid/afwezigheid  NOAC)  

KwanGtaGef  

Dabigatran   aPTT  

TT  

dTT  

Rivaroxaban  

Apixaban  

PT    

(adankelijk  van  lab)    

An#  Xa  

Nb:  Bij  complicaGe/bloeding  beide  meten  t.b.v.  surveillance  

 Ingreep  onder  NOAC?  

|

Bloedingsrisico  elec#eve  ingreep  

Laag  risico  

Mondhygienist  

Tandheelkunde      -­‐  <3  extracGes    -­‐  Verstandskies    -­‐  Paradontaal    -­‐  Wortelkanaal    -­‐    Abcesincisie    -­‐  Implantaat  

Kleine  dermatologische  ingrepen  

Cataract  indien  geen  retrobulbaire  anesthesie  

Ingreep  met  goede  lokale  hemostase  mogelijkheid  

Standaard  risico  

HartkatheterisaGe  

Ritme-­‐ablaGe  

Coloscopie  zonder  verwijderen  van  grote  poliepen  

Radiologische  ingreep  met  goede  lokale  hemostase  mogelijkheid  

Hoog  risico  

Hartchirurgie  

Pacemaker  implantaGe  

Neurochirurgie  

Grote  hernia  operaGe  

Grote  buik  chirurgie  

Chirurgie  met  uitgebreide  weefseldestrucGe  

Grote  urologische  ingreep  

Vaatheelkundige  ingreep  

Coloscopie  met  verwijderen  grote  poliep  

Radiologische  ingreep  zonder  goede  lokale  hemostase  mogelijkheid  Nb:  Behandelaar  bepaalt  bloedingsrisico!  

|

Laag  risico:      NOAC  conGnueren,    geen  lab  Overig:                    Lab  (Indien  afwijkend  -­‐>  uitstellen)  -  Dabigatran:    aPTT  +  dTT  -  Rivaroxaban:  PT  +  anG-­‐Xa  

NOAC  advies  peri-­‐procedureel  

Onbeantwoorde  vragen  bij  NOAC    

-­‐  beleid  bij  bloedingen  -­‐    

|

Couperen  dabigatran  

-­‐  Opname  overtuigend  geremd  door  acGeve  kool  (in  vitro)  -­‐  2/3  dialyseerbaar  (vrijwilligers)  

-­‐  PCC  (Cofact)  remt  dabigatran  in  bloedingsmodel  muis  -­‐  rFVIIa  (Novoseven)  lijkt  ineffecGef  in  proefdieren  

|

Couperen  rivaroxaban  

-­‐  AcGeve  kool  niet  getest  -­‐  Vanwege  hoge  eiwitbinding  niet  dialyseerbaar  

-­‐  PCC  (Cofact)  remt  stollingsGjden  in  rat  en  konijn,      niet  effecGef  in  bloedingsmodel  konijn  

-­‐  rFVIIa  (Novoseven)  remt  stollingsGjden  in  konijn  en  baviaan  

|

Beleid  bij  bloedingen  adankelijk  van  ernst  bloeding  

Mild  

-  Neusbloeding  <  5  min,  tandvleesbloeding    

(ma#g)  Erns#g  

-  Hb  ↓  >1,2  mmol/L,  of  >  2  units  transfusie  -  SymptomaGsch  in  kriGsch  orgaan  

Levensbedreigend  

-  Hb  ↓  >  3  mmol/L,  of  >  4  units  transfusie  -  SymptomaGsch  intracraniële  bloeding  -  Hypotensie  waarvoor  inotropica  -  Noodzaak  tot  chirurgische  intervenGe  

|

Bepaal  lab:  Hb,  trombocyten,  nierfuncGe  en  elektrolieten  Rivaroxaban:  PT  en  anG-­‐Xa  test  Dabigatran:  aPTT  en  dTT  

Milde  bloeding   MaGge  (ernsGge)  bloeding   Levensbedreigende  bloeding  

•   Lokale  hemostase  •   Stel  volgende  dosis  NOAC  uit  •   Heroverweeg  comedicaGe  (plaatjesremmer)  

•   Zie  milde  bloeding  •     Overleg  hematoloog  •   Lokale/Chirurgische  hemostase  •   Erytrocytentransfusie  •   Trombocytentransfusie  bij  trombopenie  of  plaatjesremming  •   Cofact  25-­‐50  IU/Kg,  eventueel  herhalen.  •   AcGeve  kool  (<2  uur  na  inname)    

•   Zie  maGge  ernsGge  bloeding  •   Cofact  50  IU/Kg  • Overleg  hematoloog  • rFVIIa  geindiceerd?  

Beleid  bij  NOAC-­‐geassocieerde  bloeding  

Onbeantwoorde  vragen  bij  NOAC    

-­‐  paKenten  met  coronairlijden  -­‐  

|

Dhr.  I.S.  Chemie  

Man,  77  jaar  

 

VG:  dubbelzijdige  longembolie  (’00),  hypertensie  (’04),  NV-­‐atriumfibrilleren  (’13)  

 

Med:  metoprolol  ret  50mg  1x1,  amlodipine  5mg  1x1,  perindopril  8mg  1x1,  atorvasta#ne  40mg  1x1,    

                     pantoprazol  40mg  1x1,  rivaroxaban  20mg  1x1.    

 

 

A/  Hevige  drukkende  pijn  op  de  borst  zonder  radia#e.  Grauw  gelaat,  N-­‐,  V-­‐,  dyspnoe-­‐.  Op  NTG    

           ambulance  pijnvrij.  Pt  herkent  dit  gevoel  niet  van  eerder,  was  de  laatste  #jd  wel  snel  vermoeid.  

 

O/  niet  ziek,  RR  119/89      P  69  irreg/ineq    Sat  97%  zonder  O2  

           Over  hart,  longen  gb  

|

Behandeling  

CAG/  stenose  mid-­‐LCx  90%  wv  PCI  +  DES    (onder  DOAC  én  heparine)  

 

Dus…  

 

NSTEMI  obv  erns#ge  stenose  LCx  mid  wv  PCI  mét  DESten#ng  

bij  77-­‐jarige  man  met  NV-­‐AF  (CHA2DS2-­‐VASc:  6)  

 

Wat  is  voor  dhr.  I.S.  Chemie  de  op#male  an#thrombo#sche  therapie?  

 

|

NOAC  en  plaatjesremmers?  

5  studies  onderzochten  NOAC  bovenop  plaatjesremmers  in  paGenten  met  ACS  

 

Fase  2:    RE-­‐DEEM,  ATLAS  ACS-­‐TIMI  46,  APPRAISE-­‐1  

Fase  3:    ATLAS  ACS-­‐TIMI  51,  APPRAISE-­‐2  

NOAC   Resultaat  

   RE-­‐DEEM    Dabigatran  (100,  150,  220,  300)      Toename  in  bloedingen,  zonder  trombose  winst  

   APPRAISE-­‐2    Apixaban    (10)      VroegKjdig  gestopt  ivm  forse  toename    

   bloedingen  

   ATLAS  ACS  2      

 TIMI  51  

 Rivaroxaban    (5,  10)    Riva  2,5mg  2dd  gaf  reducKe  in  trombose,  echter    

 met  toename  bloedingen.  

Rivaroxaban  2,5mg  2dd  geregistreerd  als  toegevoegde  behandeling  aan  plaatjesremmers  in  ACS.  

Maar….  ¼  van  de  dosering  voor  AF  pa#ënten…..  

|

Dus…  Gebruik  van  NOAC  samen  met  plaatjesremmers…  

 -­‐    2-­‐  tot  3-­‐maal  sGjging  van  risico  op  bloedingen    

 +  maGge  daling  in  risico  op  trombose    

 +  niet-­‐significante  daling  in  risico  op  mortaliteit  

 

Ne�o  klinische  winst  niet  groot  tov  de  controle  behandelingen.  

 

Conclusie….  

• Rol  van  NOAC  gecombineerd  met  plaatjesremmers  is  nog  niet  bekend.  

• Momenteel  terughoudend  met  NOAC  in  deze  groep  paGenten.    

Thank  you!