ArbeidsmarktBouw&Infra

Deskundigendag, 7 November 2019

2

Anna de Boer

Specialist

marktonderzoek

3

Arbeidsmarktontwikkelingen

• Ontwikkelingen cao bouw & infra• Ontwikkelingen in de markt• Wat doet het met de werknemer?• Uitdagingen toekomst.

8-11-2019 4

5

Ontwikkeling cao bouw & infra

6

Werknemers 2009-2018

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Bouw UTA % Bouw % UTA

7

Daling bestand

• Crisis;• Uitblijven nieuwbouw;• Uitstroom naar andere cao’s door industrialisatie bouw;• Uitstroom naar zzp.

8

Ontwikkeling leeftijdsklassen

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60+

BOUW 2009 BOUW 2013 BOUW 2014 BOUW 2018

UTA 2009 UTA 2013 UTA 2014 UTA 2018

9

Vergrijzing en ontgroening

• Bouwplaats vergrijst sneller dan UTA;• Bouwplaatsberoepen stromen uit naar zzp;• UTA stroomt later in en stroomt eerder uit;• Langer doorwerken, tenzij financiële middelen om te

stoppen.

10

Bouwplaatsberoepen 2009-2018

2009 Δ 09/18 Δ 17/18 2009 Δ 09/18 Δ 17/18

KOZIJNMONTEUR 1.136 -68% 2% GRONDWERKER 3.082 -35% -1%

PANNENLEGGER 822 -68% 24% STEIGERBOUWER 1.210 -33% -1%

METSELAAR 10.300 -59% 1% MACHINIST - MOBIELE KRAAN 1.526 -26% -2%

KABEL- EN BUIZENLEGGER 1.338 -57% -6% HEIER 922 -23% 5%

BETONSTAALVLECHTER 1.136 -52% 3% MACHINIST GWW 3.685 -19% 1%

STRAATMAKER 3.237 -51% -3% VAKMAN GWW 2.418 -18% 3%

TEGELWERKER 2.351 -41% 2% MONTEUR ONDERHOUD MACHINES 1.367 -12% 7%

TIMMERMAN 49.965 -38% 3% SLOPER 1.198 -11% 10%

11

Ontwikkeling markt

12

Industrialisering

• Digitalisering (BIM) en 3D printing;• Robotisering op bouwplaats en in fabriek;• Verdere prefabricering in industrie en werkplaats;• Standaardisering (legobouw) oftewel mass customization. Dit geeft

de klant meer keuzevrijheid.

13

Gevolgen industrialisatie

• Minder faalkosten;• Minder fysiek belastend, hoger werktempo;• Minder vakmanschap, seriematig, flex inzet;• Ontstaan nieuwe functies;• Duurzame inzet nodig (leven lang ontwikkelen);• Uitdaging voor ouderen.

14

Wat doet het met de werknemer?

Heeft u te veel werk en Werkt u onder tijdsdruk?

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Te veel Bouw Te veel UTA Druk Bouw Druk UTA

Bron: PAGO data, Volandis

16

Heeft u invloed op werktempo en uitvoering?

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

AutonomieBouw AutonomieUTA TempoBouw

TempoUTA Funct Bouw Funct UTA

Heeft u het afgelopen jaar gesproken over uw functioneren met leidinggevende?

Bron: PAGO data, Volandis

17

Denkt u ooit nog ander werk te gaan doen?

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Bouw UTA

Bron: PAGO data, Volandis

18

Denkt u ooit nog bij een ander bedrijf te gaan werken?

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

25-29 35-39 45-49 50-54 60-64 Bouw UTA

Bron: PAGO data, Volandis

19

Bent u tevreden al met al met uw werk?

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Tevreden Bouw Tevreden UTA Sfeer Bouw

Sfeer UTA Loon Bouw Loon UTA

Is de sfeer tussen u en uw collega’s goed?

Is uw loon in verhouding tot inspanning op uw werk?

Bron: PAGO data, Volandis

20

Uitdagingen

Uitdagingen

Oplosbaar

Moeilijk Oplosbaar

Taai

Korte termijn< 1 jaar

Middel-langetermijn2-3 jaar

Tijd

1. Arbeidsomstandigheden2. HRM-instrumenten3. Cultuur

Op

losb

aarh

eid Pensioenakkoord

biedt ruimte voor cao-regeling eerder stoppen met werken

Loopbaanbewustheid aan het begin van carrière

Functioner-ingsgesprek-ken door wg

Meer fysieke begeleiding vanuit Volandis

Leidinggevende toont coachendDI-leiderschap

Robotiseren stimuleren voor zware beroepen

Nieuw functiewaar-deringsysteemvoor nieuwe beroepen

Verwachtings-patroon jongeren temperen

Bouw is trots op zijn werk!

Bron: Ronde Tafel Volandis, 19 september 2019

Bedankt voor jullie medewerking!

22