Analyse van het kapitalisme - Imperialisme vandaag -

Analyse van het kapitalisme- Imperialisme vandaag -

David Para

Marxistische zomeruniversiteit

22-24 augustus 2007

Imperialisme vandaag

Lenin toont aan dat het kapitalisme eenkwalitatieve verandering ondergaat met deopkomst van de monopolies.

Premonopolistisch kapitalisme:

vrije concurrentie -> egalisatie van de winstvoet

Monopolistisch kapitalisme:

monopolies -> maximale winst

Imperialisme vandaag_______________________________________

De tendens tot egalisatie van dewinstvoet en de transfer van kapitalentussen sectoren bestaat nog steeds.

Maar deze tendens botst tegen dewerking van de economischegrondwet van het kapitalisme in haarmonopolistische fase:

de wet van de maximale winst


Hoe eigenen de monopolies zich dezemaximale winst toe?

Door hun goederen te verkopen aan een prijsdie hoger ligt dan de productieprijs: demonopolieprijs.

Herinner:

productieprijs = C + V + gemiddelde winstvoet


Bijgevolg komt de prijs in de nietmonopolistische sectoren vaak onder deproductieprijs te liggen.

De winstvoet in deze sectoren is dus lagerdan de gemiddelde winstvoet.

Er is dus transfer van meerwaarde van deniet-monopolitische sectoren naar demonopolistische sectoren.


Opgelet: de overheersing van demonopolies belet noch de anarchie van deproductie, de crisissen en de concurrentie.

De concurrentie duurt voort:

- binnen de monopolies

- tussen de monopolies

- tussen de monopolies en de nietgemonopoliseerde ondernemingen


Zodoende accentueert de overheersing vande monopolies de tegenstellingen binnenhet kapitalisme en de uitbuiting van dearbeidersklasse tot in het extreme.

Deze verhoogde uitbuiting in de loop van deproductie wordt bovendien nog verhoogddoor het feit dat de arbeiders als consumenteen hogere prijs moeten betalen aan demonopolist voor de geproduceerdegoederen.


Vandaag zijn er geen kwalitatieveveranderingen: er is niets anders omde monopolies te vervangen.

Maar het imperialisme van vandaag isniet meer het imperialisme van in detijd van Lenin.

Wat is er veranderd?


1. Het « pull » systeem

2. De onderaanneming

3. De modulering

4. De productieve systemen

5. De internationalisering van de productie

6. Besluiten

Het « pull » systeem

Het « pull » systeem staat in tegenstelling tothet « push » systeem.

Vroeger produceerden de multinationals etvervolgens moesten de waren verkochtworden.

Vandaar eventueel accumulatie vanonverkochte stocks.

Dit was niet belangrijk tot aan de crisis van dejaren ’70.


Na de crisis kon de producent niet meer producerenwat hij wou in hoeveelheid.

Toyota vond het « just-in-time » systeem uit, waardoorde stocks tot een minimum werden beperkt.

Dit is een systeem waarbij men slechts produceertwanneer men kan verkopen, met name viavoorafgaande bestellingen.

Dit « pull » systeem werd opgelegd als standaard doorToyota.


Stadium1 Stadium2 Stadium3 Stadium4 Stocks

Stadium1 Stadium2 Stadium3 Stadium 4 Markt

« Push » systeem

« Pull » systeem




3. De modulering



6. Besluiten

Onderaanneming

De toelevering door externe bedrijven van onderdelenof stukken bestaat reeds lange tijd.

De onderaanneming installeert een relatie vanoverheersing tussen opdrachtgever en uitvoerder.

Zij heeft zich voornamelijk in Japan ontwikkeld alsintegraal onderdeel in het productieproces van Toyotaen Toshiba.

Onderaanneming

Perswerk

Walserij

Verfwerk

Finalemontage

Verkoop

Assemblage fabriekStaal

Ijzer

Steenkool

Motors

Banden

Modules

Onderdelen

Rubber

Grond-stoffen

Grond-stoffen

Leveranciers Constructeurs

Onderaanneming

41.703 onderaannemingen van niveau 3 en 4

5.437 onderaannemingen van niveau 2

168 bedrijven van niveau 1

Toyota

De onderaannemingspyramide van Toyota in 1977

Onderaanneming

De oorsprong van het systeem dateert van WO II toende directie van Toyota vreesde dat de ondernemingzou ontmanteld worden door de Amerikanen.

Zij heeft filialen gecreëerd die de centrale onderdelenleverden.

Die filialen hebben dienst gedaan als onderaannemers.

Bijvoorbeeld, Denso of Aisin Seiki, vandaag zeer grotemondiale leveranciers van auto-onderdelen.

Onderaanneming

Toyota coördineert het geheel van de productie.

Zij heeft een lange termijn relatie met haarleveranciers.

Zij legt een bepaalde prijs per stuk op. Deonderaannemer schikt zich hiernaar gedurende éénjaar. Een eventuele productiviteitsverhoging die hijweet te realiseren is voor hem.

Het volgend jaar past Toyota de prijs aan. Er is eentransfer van meerwaarde naar Toyota.




3. De modulering



6. Besluiten

Modulering

Modulering is de productie van integreerbaregehelen, niet enkel van onderdelen of stukken.

Deze integreerbare gehelen zijn zeer makkelijkassembleerbaar.

Modulering is mogelijk door de informatietechnologie.

Zij vergemakkelijkt de fragmentering van hetproductiesysteem.

Modulering

Eindverkoop

Finaleassemblage

Module 1

Module 2

Module 3

Stukken

Stukken

Stukken

Stukken

Stukken

Stukken

Stukken




3. De modulering



6. Besluiten

De productieve systemen

De concurrentie speelt niet meer tussen onafhankelijkebedrijven, maar tussen productiegehelen die allefabricatie fasen van het delven der grondstoffen tot heteindproduct in zich verenigen.

Deze gehelen worden productiesystemen genoemd.

Deze productiesystemen worden gestuurd door eencentrum, dat gaat lopen met het grootste deel van demeerwaarde gecreëerd in de productieketen.


In het begin produceerden geheel van elkaaronafhankelijke bedrijven verschillende stukken diekonden worden samengebracht.

Het assemblagebedrijf spendeerde zeer veel tijd enenergie aan de aanpassing van de stukken teneinde toteen werkend geheel te komen.

Dit was niet erg efficiënt.

Men noemt dit de artisanale productie.


Vervolgens ontwikkeling van verticaleintegratie: het bedrijf verwerft productie vanonderdelen teneinde deze te standardiseren.

Het bedrijf creëert industriële centra.

Dit is het geval van Ford met Red River.Nagedaan door Renault te Billancourt, Peugeotte Sochaux, Fiat te Mirafiori (Turin), VW teWolfsburg en Toyota te Koromo.


Momenteel zijn dit productieve systemen.

De keten is vervangen door onderaanneming aan wiehet productiecentrum haar opdrachten doorgeeft.

Het productiecentrum controleert de productie eneigent zich de meerwaarde gecreëerd over de geheleproductie, toe.

Maar, vanuit juridisch oogpunt is zij niet meer meestervan de gehele productieketen.

Het productiecentrum is het monopolie.


Eindverkoop

Finaleassemblage

Module 1

Module 2

Module 3

Stukken

Stukken

Stukken

Stukken

Stukken

Stukken

Stukken Centrumvan dewinst

Productiesysteem

R&D


Bedrijf A (centrum)Ta=Cfa+Cca+Va+Sa

Bedrijf BTb=Cfb+Ccb+Vb+Sb

Bedrijf CTc=Cfc+Ccc+Vc+Sc

Bedrijf DTd=Cfd+Ccd+Vd+Sd

Bedrijf ETe=Cfe+Cce+Ve+Se

Bedrijf FTf =Cff+Ccf+Vf+Sf

Productiesysteem


Ta is de waarde van het finale goed.

Zij is samengesteld doorheen alle productiefasen.

Dus:

Ta = Cfi + (Ccd + Cce + Ccf) + Vi + Si

Cf = vast constant kapitaal (gebouwen, machines, …)

Cc = circulerend constant kapitaal (inputs,grondstoffen, …).

V = variabel kapitaal

S = meerwaarde


De winstvoet (p’) van het geheel is:

Si

Cfi + (Ccd + Cce + Ccf) + Vi

Het totaal aan gecreëerde meerwaardeten aanzien van het totaal aangeïnvesteerd kapitaal in de productie.

p’ =


In een productiesysteem investeert hetproductiecentrum (het monopolie) slechts een deel,bijvoorbeeld het kapitaal van bedrijf A.

Door middel van de prijzen opgelegd aanonderaannemers eigent het productiecentrum zich eendeel van de meerwaarde toe.

Sc = de door de onderaannemer afgestane meerwaarde

Sg = de door de onderaannemer behouden meerwaarde

S = Sc + Sg


De winstvoet (p’) van het productiecentrum:

Sa + Sci

Cfa + Cca + Va

De meerwaarde zal lager zijn, maar niet veel.

Het geïnvesteerde kapitaal zal veel lager zijn.

De winstvoet zal daardoor veel hoger zijn.

p’ =


Voorbeeld: stel 3 productieniveaus waarbij bedrijven vanniveau 1 hun goederen verkopen aan bedrijven van niveau2 die deze verder verkopen aan het productiecentrum.

Kf = het geïnvesteerde vast kapitaal

Cf = het kapitaal dat geïncorporeerd wordt in de waren(Cf=Kf/50)

Cc = het constant circulerend kapitaal (productie vstukken)

V = het variabel kapitaal

Sc = meerwaarde die doorgegeven wordt

Sg = meerwaarde die behouden wordt

De meerwaardevoet (S/V) = 100% en Sc/Sg = 100%

T = de waarde van het goed

p’ = de winstvoet = S/(Cf+Cc+V) of p’ = S/Kf


Kf Cf Cc V Sc Sg T

Firma 1 25.000 500 1.500 4.000 2.000 2.000 10.000

Firma 2 100.000 2.000 10.000 5.000 2.500 2.500 22.000

Centrum 300.000 6.000 22.000 11.000 0 11.000 50.000

Totaal 425.000 8.500 33.500 20.000 4.500 15.500

Inv. 425.000 1.500 20.000 446.500

p' (%) 4,7 4,5

Situatie van de keten


Kf Cf Cc V Sg T

Firma 1 25.000 500 1.500 4.000 2.000 8.000

Firma 2 100.000 2.000 8.000 5.000 2.500 17.500

Centrum 300.000 6.000 17.500 11.000 15.500 50.000

Totaal 425.000 8.500 27.000 20.000 20.000

Inv. 300.000 17.500 11.000 328.500

p' (%) 5,2 4,7

Situatie van het productiesysteem


Keten Prod. Syst.

Winstvoet 4,5 4,7

Winstvoet op vast kapitaal 4,7 5,2

Samenvatting

De winstvoeten liggen hoger in een productiesysteemmet een productiecentrum.

Dit zal nog meer het geval zijn indien de transfer vanmeerwaarde groter zou zijn.


Er heerst een verwoede strijd tussen bedrijven om zichin het centrum van het productiesysteem te plaatsen.

Omdat dit de mogelijkheid biedt tot zeer hogeaccumulatie.

Maar de concurrentie wisselend.

Er heerst strijd tussen de verschillendeproductiesystemen en binnen de productiesystemenvoor de hegemonie.

Wat overheerst?


Winst 94-05 >< 94-05 Toename Winstvoet

1 ExxonMobil VS petroleum 185.466 71.934 2,0 20,9

2 General Electric VS electriciteit 135.506 66.392 4,1 20,2

3 Royal Dutch/Shell GB-PB petroleum 128.096 75.593 1,6 16,6

4 Altria VS agro-alimentair 93.062 52.580 2,8 39,9

5 BP GB-PB petroleum 90.935 53.101 4,6 14,8

6 IBM VS informatica 76.103 10.864 1,4 26,7

7 Microsoft VS informatica 75.534 38.698 10,8 19,0

8 Wal-Mart VS distributie 73.367 13.465 4,2 20,3

9 ChevronTexaco VS petroleum 69.965 32.957 2,6 17,0

10 Intel VS informatica 68.102 6.175 3,9 20,3

37 autres 1.467.953 584.083

2.464.089 1.005.841 2,7 19,1

De machtigste ondernemingen van de planeet


47 niet-financiële groepen realiseren sinds 12 jaar gemiddeldejaarlijkse winsten van meer dan 2 milliard dollar:

27 zijn Amerikaans

21 zijn Europees

2 zijn Japans

1 is Koreaans

Het totaal bedrag is gelijk aan het BBP van Duitsland. En het totaalbedrag aan uitgekeerde dividenden is gelijk aan het BBP vanSpanje.


Er zijn 5 ondernemingen die overheersen op agro-alimentairvlak: Altria, Nestlé, Unilever, Coca-Cola et Pepsi.

De vijf grootste automobiel bedrijven (behalve Volkswagen).

De zes grootste petroleumbedrijven: ExxonMobil, Shell, BP,Total, Chevron, ConocoPhillips.

Tien van de 12 farmaceutische bedrijven die 60% van demedicamenten produceren.

En de reuzen IBM, General Electric, Microsoft, Intel, Procter &Gamble en Wal-Mart.


Overheersing van Toyota

Toyota legt de norm op.

De automobiel sector is traditioneel eengemonopoliseerde sector.

Er heerst intense concurrentie.

Dus variatie tussen grote winsten, grote verliezen,faissementsrisico’s, opkoop door andereondernemingen.

Toyota legt het accumulatieritme opimpose le rythmed’accumulation.

Voorbeeld uit de automobiel


Evolutie van het aandeel van Toyota in de

mondiale autoproductie tussen 1956-2005 (in %)

0

2

4

6

8

10

12

14

1956 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004


Evolutie van de winsten van de

autoconstructeurs tussen 1982-2005 (in

miljoenen dollars)

-12.000

-7.000

-2.000

3.000

8.000

1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004

GM Ford Toyota DaimlerC VW


Wal-Mart overheerst de sector in de VS. Wal-Mart is hetgrootste bedrijf ter wereld. Het neemt 16% van de detailverkoop voor haar rekening.

Zij betaalt haar werknemers onder de loonnorm in desector. Zeer veel werknemers die halftijds of tijdelijktewerkgesteld worden. Het is de plaats van de « workingpoor ».

Zij structureert de hele keten in functie van haar noden. Zijlegt constant prijsverlagingen op via haar overheersendemarktpositie (versterkt in het « pull » systeem).

Voorbeeld uit de distributie


Als de leverancier niet kan leveren aan de vereisteprijs, mag hij niet verkopen bij Wal-Mart.

De distributeur dwingt haar leveranciers totdelocalisatie, om nog lagere prijzen te bekomen.

Zij koopt voor 18 miljard dollar van bedrijven gevestigdin China, hetgeen neerkomt op 10% van de Chineseexport.

Zij koopt zalm in Chili (uit voor haar gereserveerdereservaten), hetgeen één derde van de Chilieenseexport vertegenwoordigt.


Procter & Gamble en Gillette, twee monopolies, werdenverplicht tot fusionering om te weerstaan aan Wal-Mart.

Er is een transfer van meerwaarde gerealiseerd over dehele keten t.v.v. Wal-Mart.

Wal-Mart is een van de meest winstgevende bedrijven.

De familie Walton, eigenaar van de onderneming, iszonder twijfel de rijkste familie ter wereld.




3. De modulering



6. Besluiten

Internationalisering van de productie

Er is een internationalisering van de industriëleproductie.

De productiesystemen incorporeren steeds meerinternationale delen.

De onderaanneming is internationaal.

Dat zorgt voor een analytisch probleem, aangezien dewaardetheorie nationaal geïnspireerd is.


De waarde van een waar is nationaal. Men ruiltgeen arbeidsuren, maar geld.

Er is een monetaire gelijkheid permunteenheid.

Zo is bijvoorbeeld in Europa één arbeidsuurgelijk aan 40 euro. In de VS brengt éénarbeidsuur bijvoorbeeld 50 dollar op.


Welnu, de wisselkoers van de munteenheden isniet gelijk aan 1,2 euro per dollar (hetgeen dearbeidsuren in beide regio’s zou egaliseren)

Omdat er een niet vervangbare handel bestaat(petroleum, technologie…).

Omdat de wisselkoers ook afhangt van kapitaaloperaties (in de betalingsbalans).

En omdat er monetaire speculatie bestaat.


Hetzelfde geld voor de arbeidskracht.

De waarde verschilt van regio tot regio: in functie vanhet klimaat, de gewoontes, de geschiedenis, …

De krachtsverhoudingen liggen ook anders.

De sociale geschiedenis is anders in Europa danbijvoorbeeld in de ex-kolonies.

Vandaar de sterk verschillende lonen.


MNO

Productie-eenheid 1

Productie-eenheid 2

Productie-eenheid 3

Internationale productie-eenheid 4

MNO: multinationale ondernemingen

Nationale waarde

« Buitenlandse waarde »


De structuur van een filiaal komt als volgt in eenproductiesysteem:

T = Cf + (Cff + Ccf + Vf + Scf + Sgf) + V + S

f = productie van het filiaal

Cf = vast kapitaal (machines, greedschappen, gebouwen)

Cc = het constant circulerend kapitaal (input)

V = het variabel kapitaal

Sc = de via transfer afgestane meerwaarde

Sg = de behouden meerwaarde

(We vervangen Cc door de waarde van de productie van het filiaal).


Voor een filiaal in het buitenland wordt dit:

T = Cf + e . (Cfi + Cci + Vi + Sci + Sgi) + V + S

i = de productie van het filiaal

e = de wisselvoet


Men ziet de voor- of nadelen van productie inhet buitenland. Dit hangt af van:

- een stabiele wisselkoers (e);

- een lagere waardering (arbeidsuren in het buitenlandzijn doorgaans minder waard);

- een lagere loonkost per geproduceerde eenheid;

- het bestaan van de vereiste infrastructuur;

- transportkosten;

- politieke en sociale stabiliteit ...


Vandaag is bijvoorbeeld Afrika een slechteplaats voor warenproductie:

- politieke instabiliteit;

- sterk schommelende wisselvoeten;

- beperkte infrastructuur, weinig transportkanalen;

- lage productiviteit.

Dit compenseert de lage lonen niet.


Asië is veel interessanter:

- vaste wisselvoeten t.a.v. de dollar;

- politieke stabiliteit;

- ontwikkelde infrastructuur;

- toenemende productiviteit;

- relatief lage loonkosten.

De transportkost wordt hierdoorgecompenseerd.


Hangt tevens af van sector tot sector:

- De productiesystemen zijn anders georganiseerd.

- Ze zijn al dan niet gemonopoliseerd.

- Het transport van de goederen is al dan nieteenvoudig.

- Het belang van de loonkost is al dan niet groot.

- De toename van de productiviteit kan al dan nietworden getransfereerd.


Veronderstel drie sectoren

De textielsector is niet gemonopoliseerd.

Zij hangt af van de distributiebedrijven. Zijtreedt binnen in het systeem.

De goederen zijn makkelijk te verplaatsen,zelfs per vliegtuig.

De productie van kleren, behalve de mode, isgeïnstalleerd in de Derde Wereld, vnl. Asië.

Voorbeeld van de VS.


Evolutie van de productiestructuur in de VS van detextielsector tussen 1973-2004 (in %)

1973 1980 1990 1997 2000 2004VS 86,4 79,3 60,3 45,4 37,0 30,4

Imperialist. Landen 5,5 4,2 6,8 8,4 9,1 7,7

Mexico 0,0 0,7 1,2 5,7 8,1 6,3

Asie 0,0 14,1 27,0 30,4 33,6 40,4

Latijns-Amerika 0,0 1,2 3,5 7,8 8,8 9,1

Andere 8,1 0,5 1,1 2,4 3,4 6,1

Tussen-totaal 8,1 16,5 32,8 46,2 53,9 61,8

Totaal uitvoer 13,6 20,7 39,7 54,6 63,0 69,6

Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Totaal in miljard $ 27,6 45,8 85,0 115,0 130,4 138,6


1965 1970 1980 1990 1997

Europese Unie 14,5 14,5 10,8 7,5 6,0

Japan 6,4 6,0 4,0 2,3 1,2

Noord-Amerika 24,1 18,3 8,0 5,7 5,5

China 0,0 0,0 23,3 29,6 40,1

Indië 19,4 21,4 18,1 19,9 24,1

Andere Asië 8,4 7,9 7,8 15,3 16,7

Asië 27,7 29,3 49,2 64,9 80,8

Andere 27,3 32,0 28,0 19,5 6,4

Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Evolutie van de wereldproductie van kantoenstofper land tussen 1965-1997 (in %)


Evolutie van de wereldproductie van hemdenper land tussen 1965-1997 (in %)

1965 1970 1980 1990 1997

Noord-Amerika 48,1 40,7 29,0 17,8 12,8

Europese Unie 25,6 24,6 19,2 22,9 19,2

Japan 11,7 9,6 1,0 0,9 0,7

Asië 2,1 6,9 28,2 34,5 37,1

Andere 12,5 18,2 22,7 23,9 30,1

Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Bron: VN


De electronica is samengesteld uitgemonopoliseerde delen, die constant onderhevigzijn aan verandering.

De multinationals concentreren zich op diegemonopoliseerde deelsectoren en besteden derest uit in onderaanneming (d.i. zij verkopen derest, zoals IBM aan Lenovo).

De goederen zijn makkelijk te transporteren.

De fabrieken bevinden zich in Asië.



1973 1980 1990 1997 2000VS 91,4 84,8 70,1 61,6 55,7

Japan 3,3 5,1 10,6 8,1 7,4

West-Europa 1,8 2,2 3,1 3,5 3,8

Canada 0,4 1,1 2,2 2,4 3,3

Tussen-totaal 5,5 8,5 15,9 14,1 14,5

Mexico 0,0 1,4 2,9 4,9 7,0

Asie 0,0 5,0 10,8 18,7 21,5

Anderen 3,1 0,3 0,4 0,7 1,3

Tussen-totaal 3,1 6,8 14,1 24,3 29,8

Totaal invoer 8,6 15,2 29,9 38,4 44,3

Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Totaal in miljard $ 65,0 118,9 277,5 501,8 625,8

Evolutie van de productiestructuur in de VS van deelectronische sector tussen 1973-2000 (in %)


Evolutie van de wereldproductie van televisiesper land tussen 1965-1997 (in %)

1965 1970 1980 1990 1997

Noord-Amerika 35,6 20,4 16,6 11,5 9,0

Japan 14,0 30,1 21,3 11,9 5,8

Europese Unie 27,6 23,7 20,0 12,9 12,7

China 0,0 0,0 3,5 21,1 28,0

Andere Asië 0,1 1,0 15,4 24,3 31,0

Asië 0,1 1,0 18,9 45,4 58,9

Anderen 22,8 24,8 23,3 18,3 13,6

Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0


De automobiel. De auto is een complex product. Deautomobielsector vormt een productiesysteem op zich.Zij wordt gecontroleerd door een twaalf tal bedrijven opwereldvlak.

De concurrentie is sterk, onder impuls van Toyota. Zeerveel herstructureringen.

Een auto is niet makkelijk te transporteren, maar deonderdelen wel.

Maar het just-in-time systeem vereist nabijheid van defabrieken.



Evolutie van de productiestructuur van de VS inde automobiel tussen 1973-2004 (in %)

1973 1980 1990 1997 2000 2004VS 61,7 44,9 37,4 44,4 41,4 37,9

Japan 8,3 23,0 24,4 15,3 15,3 14,4

West-Europa 11,3 13,8 10,5 8,8 10,0 13,2

Canada 15,4 15,0 21,9 21,3 20,2 19,5

Tussen-totaal 35,0 51,8 56,8 45,4 45,5 47,1

Mexico 0,0 0,4 3,5 8,0 10,0 9,2

Asië 0,0 0,6 1,7 1,8 2,8 5,1

Anderen 3,2 2,3 0,7 0,5 0,4 0,8

Tussen-totaal 3,2 3,2 5,9 10,2 13,1 15,0

Totaal invoer 38,3 55,1 62,6 55,6 58,6 62,1

Totaal invoer 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Totaal in miljard $ 41,0 59,6 126,6 217,2 290,4 317,1


Aandeel van de landen in wereldproductie van

auto's tussen 1951-2005 (in %)

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

1951

1954

1957

1960

1963

1966

1969

1972

1975

1978

1981

1984

1987

1990

1993

1996

1999

2002

2005

Union européenne Etats-Unis Japon Asie Autres


Evolutie van de productie van auto’s doorAmerikaanse bedrijven tussen 1982-2005 (in %)

1982 1990 1998 2000 2002 2005

Binnen VS 57,2 54,3 38,7 35,2 33,7 21,8

VS regio (NAFTA) 10,1 10,7 16,2 13,5 12,6 9,3

Europa 27,3 30,0 37,0 43,4 41,0 41,6

Asië 2,4 2,0 2,9 3,3 4,9 19,5

Andere 3,0 3,1 5,3 4,7 7,7 7,9

Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Prod. (in duizenden) 8.526 10.696 9.692 9.305 8.507 9.172

Aandeel wereldprod. 32,0 29,5 25,6 22,7 20,2 20,0


Evolutie van de autoproductie door Europesebedrijven tussen 1982-2005 (in %)

1982 1990 1998 2000 2002 2005

Binnen EU 82,4 81,0 60,3 53,4 52,2 48,1

Regio (Europa) 10,0 13,2 25,2 25,7 25,9 27,7

NAFTA 3,1 1,0 3,1 9,4 8,1 7,6

Asië 0,0 0,0 2,9 3,0 5,9 6,4

Andere 4,5 4,8 8,5 8,5 8,0 10,1

Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0




Evolutie autoproductie door Japanse bedrijventussen 1982-2005 (in %)

1982 1990 1998 2000 2002 2005

In Japan 99,2 85,9 65,6 64,7 57,9 51,4

Regio (Asië) 0,0 1,7 6,9 8,8 12,5 17,9

NAFTA 0,8 11,6 19,9 18,6 21,3 21,0

Europa 0,0 0,8 6,7 6,9 7,6 8,5

Andere 0,0 0,0 0,9 1,1 0,8 1,3

Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0




Evolutie van het bezoldigd werk in de VStussen 1960-2004 (in duizenden werknemers)

80-60 90-80 00-90 04-00

Primaire sector 166 -293 268 140

Bouw 1.426 809 1.661 68

Electronica 657 -413 36 -641

Automobiel 95 21 197 -179

Textiel -17 -347 -552 -385

Andere 2.888 -398 -186 -1.630

Manufactuur 3.623 -1.137 -505 -2.835

Diensten 19.768 16.171 17.274 1.369

Staat 5.667 2.084 756 886

Totaal banen 30.650 17.634 19.454 -372


De situatie verschilt van sector tot sector.

De internationalisering van de textiel richt zich vnl. richtingAsië, met uitzondering voor wat betreft de echte mode-artikelen.

Die van de elektronica bevindt zich reeds grotendeels inAsië, behalve voor wat betreft de meest geavanceerdeonderdelen zoals microprocessors.

In de automobiel ligt het anders. De tendens is veeleer naardichtbij gelegen regio’s: Mexico voor de VS, Oost-Europaen Rusland voor de EU.

Daarnaast is er de opkomst van China.


De kapitalistische internationalisering zorgt voor eenvergelijking van waren die eigenlijk niet vergelijkbaar zijn.

Hetzelfde geldt voor de arbeidskracht.

De monopolies gebruiken deze situatie om er eenmaximum aan meerwaarde uit te halen door transfer.

Zij zetten de verschillende productieplanten tegen elkaarop om overal de laagste sociale voorwaarden te eisen.

In Europa gaat het over de loonkost. Maar in de DerdeWereld gaat het over de productiviteit.




3. De modulering



6. Besluiten

Besluiten

De wereldeconomie wordt gedomineerd door eenhandvol multinationals.

Teneinde hun winst te verhogen, hebben zijproductiesystemen tot stand gebracht waaruit zij eenmaximum aan meerwaarde trachten te trekken.

Zij ontdoen zich van de materiële beperkingen vandeze uitbuiting en leggen ze overal op.

Zij ontwikkelen een financieel systeem met als credo« leven zonder werken », maar dat sterk afhangt van dearbeid.

Besluiten

Productiesysteem

Centrum van dewinst van

monopolist

Financiëlebedrijven

Grote aandeelhouders

Transfer vanmeerwaarde



verrijking

Arbeid Arbeid

Besluiten

Herstructureringen, concentraties,rationalisaties, delocalisaties, crisissen...vloeien voort uit deze structuur die bestaatt.v.v. enkele grote aandeelhouders.

Maar er is geen eenheid tussen deze laatsten.

Zij zijn verdeeld per nationaliteit.

Vandaar een strijd tussen verschillende statenvoor de hegemonie van hun kapitalistenklasse.

Vragen ?

Analyse van het kapitalisme - Imperialisme vandaag -

Documents

Transcript of Analyse van het kapitalisme - Imperialisme vandaag -