Amsterdam21 maart 2013

Maarten Pieters

bètaprogramma’s vanaf 2013

uitgangspunten vernieuwingen bètavakkenwaar gaat het om?

www.betanova.nl/documentatie/achtergrond

• (wetenschappelijke) actualiteit en relevantie• werken met concepten en contexten• afstemming en samenhang tussen bètavakken• aansluiting met hoger onderwijs

2

programma’s verschillen van vorige in

• concepten – deels andere dan in huidige programma– soms in andere domeinen gegroepeerd – anders verdeeld over centraal examen (CE) en schoolexamen (SE)

• contexten– uit persoonlijk leven, samenleving, beroepen en wetenschap– meer ruimte voor actualiteit en relevantie van de vakken– beter leren van concepten door gebruik in meer contexten

• vaardigheden – eensluidend deel voor alle bètavakken– vakspecifiek deel voor elk vak

• samenhang– eensluidende vaardigheden voor alle bètavakken (óók NLT en wiskunde)– gemeenschappelijke aanknopingspunten in concepten en contexten

details bi en na in bijlage 4 van syllabi

details bi en na in bijlage 4 van syllabi

3

samenhangwww.betanova.nl/documentatie/samenhang

4

laten ook interessante verschillen in invalshoeken tussen vakken zien

kernconcepten denk/werkwijzen thema’s• systeem

• schaal

• verandering

• energie

• materie

• ruimte

• tijd

• wisselwerking

• ontwikkeling van kennisbasis

• modelvorming

• onderzoeken

• ontwerpen

• communicatie

• communicatie

• duurzaamheid

• gezondheid

• materialen

• transport

• veiligheid

• voeding

• wereldbeeld

samenhangwww.betanova.nl/documentatie/multipilots

adviezen uit multipilot, vooral aan schoolleiding– inhoudelijk: stel belang in inhoud van het onderwijs– structurerend: zorg voor structuur en overlegtijd, maak een docent

verantwoordelijk, steun projectgroep uitdrukkelijk– bied continuïteit

5

nieuwe onderwerpen of accenten biologieprogramma’s

• havo en vwo– concepten moeten gebruikt kunnen worden in contexten

• welke contexten dat zijn blijft open• soms wordt een type context aangegeven

– epigenetica, bio-informatica, biosynthese– nieuwe technieken voor biologie,

• o.a. nanotechnologie, snelle methoden om DNA te sequensen, f-NMR– meer aandacht voor practicum, ook met de computer– meer aandacht voor ethische discussies

6

nieuwe onderwerpen of accenten natuurkundeprogramma’s

• havo en vwo– meer aandacht voor onderzoeken, ontwerpen en modelvorming– keuzedomeinen, uit vier van de SE-domeinen kan de docent er twee kiezen– in de meeste domeinen geen specifieke contexten voorgeschreven, voor sommige

domeinen is een contextgebied genoemd. • havo

– technisch ontwerpen, communicatietechnologie, medische beeldvorming, materialen, zonnestelsel & heelal (overgenomen van ANW, met extra natuurkunde)

• vwo– astrofysica, biofysica, communicatietechnologie, medische beeldvorming,

quantumfysica, relativiteitstheorie, “natuurwetten”

7

nieuwe onderwerpen of accenten scheikundeprogramma’s

• havo en vwo– gebruik van contexten vormgegeven als het koppelen van toepassingen aan de

theorieën. – tussen klassieke macro-micro-combinatie nu ook mesoniveau

• nieuwe materialen, polymeren, coating, supramoleculair– meer nadruk op heen en weer denken tussen macro, meso en micro

• havo– meer toepassingsgericht, meer nadruk op onderzoek en ontwerp

8

• niet langs lijnen oud / nieuw• contextgebieden soms deels open invulling SE• type toetsing verschilt tussen SE en CE• CE- en SE-onderdelen vervlochten

– bijv. vaardigheden, let bijv. op i-subdomeinen natuurkunde

N.B. CE gaat ook voor natuurkunde voortaan over 60% van de stof

9

verdeling CE/SE

voorbereiding scholen op invoering

belangrijk onderscheid tussen• wat moet

– inhoud examenprogramma’s en CE-syllabi aanbieden– schoolexamen afnemen

• wat mag– eigen keuze in

leermiddelen uitwerking schoolexamen professionalisering

• wat kan– eigen beleid van scholen

10

bij CE syllabus

• geeft specificaties bij CE-domeinen• verplichte stof• geeft voorbeeldopgaven centrale examens

www.betanova.nl/examenprogramma/syllabus

11

bij CE examenvragen

www.betanova.nl/examens

12

bij SE uitwerking vrij, suggesties in handreiking:www.betanova.nl/examenprogramma/handreiking

• aansluiting op syllabus • verschil havo/vwo getypeerd• per subdomein uitwerking

– voorbeeld-contextgebieden– mogelijke deelconcepten– handelingswerkwoorden– suggesties voor uitwerking in onderwijs– suggesties voor toetsing– relaties met andere eindtermen– samenhang met andere vakken

• verschijningsvorm: digitaal, kan groeien

13

bij SE diverse toetsvormen

• PTA niet langer uniformerend, ruimte om binnen N&G en N&T te kiezen voor profielverdiepende dan wel profielverbredende onderdelen

• zie verder – handreiking SLO– voorbeeldtoetsen van Cito

14

bij leermiddelen zelf kiezen

15

www.betanova.nl/lesmateriaal

links naar

• uitgevers

• pilotmateriaal

• checklists bij methodekeuze

bij professionalisering regionale steunpunten

• inhoudelijke nascholing nieuwe onderwerpen

• docent-ontwikkelteams voor eigen uitwerking

• in ca. 10 regio’s• school betaalt voor

professionalisering• hoger onderwijs en overheid

betalen mee

16www.betasteunpunten.nl

meer informatie in brochureook te downloaden van www.betanova.nl

17