Economische effect impasse schuldlimiet

De hete zomer van

2011

KBC Group

Group Chief Economist

Samenvatting en Conclusie

In juli 2011 tot begin augustus heerste er grote onzekerheid over het

optrekken van de schuldlimiet.

Impact op de financiële markten

S&P500 daalde met 17%

Volatiliteit (VIX) verdubbelde

Sterke stijging van spreads op bedrijfsobligaties & hypotheekleningen

werd meer dan gecompenseerd door daling langetermijnrente

Impact op economie

Forse daling consumenten en ondernemersvertrouwen leidde tot

vertraging economische groei in 3Q11

BELANGRIJKE OPMERKING: de hieronder beschreven reacties mogen

niet zomaar doorgetrokken worden naar vandaag. De vraag is in welke

mate het schuldlimietprobleem de oorzaak was van deze bewegingen

dan wel uit de hand lopende crisis in de eurozone. Vandaag is de

financiële crisis in de EMU onder controle.

3

Volatiliteit

(CBO VIX S&P500)

Volatiliteit is een maatstaf van onzekerheid en wordt weergegeven

door de VIX. De VIX-index, de implicitiete volatiliteit van de S&P500

marktindex, verdubbelde rond begin augustus en bleef maanden op een

hoog niveau. Een hoge volatiliteit kan beleggers weerhouden van meer

risicovolle investeringen waardoor de financieringskosten voor

huishoudens en ondernemingen toenemen.

In %

4

Spread bedrijfsobligaties

(AAA-bedrijfsobligaties versus 10Y Treasuries)

De kredietspreads – hoeveel hoger zijn rentevoeten op bedrijfs- versus

overheidsobligaties met eenzelfde looptijd – liepen met 32 basispunten

op voor AAA-rated bedrijfsobligaties en met 56 basispunten voor deze

met een BBB-rating. De daling van de rente op overheidsobligaties

oversteeg echter de toename van de spread waardoor de te betalen

rente op bedrijfsobligaties toch nog lager ging.

Ve

rsch

il in re

nte

, in %

5

Spread hypotheekleningen (Hypotheekrente vs spread versus10Y Treasuries)

Ook het renteverschil tussen hypotheekleningen en de overheidsrente

ging fors (meer dan 100 bp) de hoogte in, maar ook hier compenseerde

de sterke daling van die laatste (-120 bp) de oplopende spread.

Eenzelfde stijging van de hypotheekrente vandaag zonder parallelle

daling van de ‘risicovrije’ rente vandaag zou de heropleving in de

vastgoedmarkt serieus onder druk zetten.

Re

nte

ve

rsch

il, in %

Hyp

oth

ee

kre

nte

, in %

6

Paradoxale vlucht naar ‘veiligheid’

(10Y Treasuries)

De rente op Amerikaanse overheidsobligaties daalde fors. Het risico op

een wanbetaling lokte een ‘flight to quality’ uit. Paradoxaal genoeg

meenden investeerders die kwaliteit te vinden in diezelfde

Amerikaanse overheidsobligaties. Een alternatieve verklaring is dat de

opflakkerende euroschuldcrisis zwaarder doorwoog dan die

hypothetische default. Vandaag schommelt de rente al enkele weken

tussen 2.60 en 2.65% en is het onzeker of we uiteindelijk een vlucht

naar, of weg van VS overheidsobligaties zullen hebben.

10

Y o

ve

rhe

idsp

ap

ier, in

%

7

Amerikaanse en Europese aandelen

(S&P500 en DJ Stoxx 600)

Amerikaanse (en Europese )aandelen gingen kopje onder met een

verlies van 17% in die periode. Tussen het 3de en het 4de kwartaal van

2011 viel het financieel vermogen van de Amerikaanse gezinnen met

2,400 miljard dollar terug wat woog op de consumptie-uitgaven. Ook

voor bedrijven is een daling van hun aandelenkoers niet wenselijk

omwille van de stijgende kost van kapitaal.

DJ S

toxx 6

00

, ind

ex

S&

P5

00

, ind

ex

8

Consumenten en producentenvertrouwen

(US Conference Board & NFIB)

De aanslepende onzekerheid leidde tot een forse daling van het

consumenten- en producentenvertrouwen. Uitgaven en investeringen

werden uitgesteld en de heropleving van de economische groei werd

onderuit gehaald.

Pro

du

ce

nte

nve

rtrou

we

n

Co

nsu

me

nte

nve

rtrouw

en

9

Amerikaanse groei

(reële kwartaalgroei bbp, geannualiseerd)

De economische groei vertraagde van een geannualiseerde kwartaalgroei van 3.2% tijdens 2Q11 naar 1.4% voor 3Q11. Tijdens de eerste jaarhelft van 2013 groeide de VS aan 1.8% (geannualiseerd). De versnelling die verwacht voor de tweede jaarhelft (consensus gaat uit van 2.4%) is nu reeds in gevaar door de ‘shutdown’. Aanhoudende onzekerheid over de schuldlimiet legt een bijkomende hypotheek op de groei.

Bbp, %

QoQ

, geannualis

eerd

Economische effect impasse schuldlimiet

De hete zomer van

2011

KBC Group

Group Chief Economist