AlumnimagazineNovember 2013

De missie van collegevoorzitter Marjan Oudeman

Matching als kroon op studiekeuze

Bestuursvoorzitter Jeroen de Haas koerst

op duurzaam

Blik op groen

Marjan Minnesma en Bert Weckhuysen over snelle actie en genuanceerd doorbuffelen

2 November 2013

De aftrap Inhoud

Lange termijn 4 In Utrecht 6 Generatie UU 8 Back in business 9 Bouwjaar 1990 10 Interview 12 UU centraal 16 Werken aan je loopbaan 17 Goed besteed 18 In de spotlight 20 DUB 21 In beeld, toen 22 Een greep uit de agenda 24 In beeld

Het is een plezier om in deze tijd waarin het korte termijn denken en doen vaak dominant is, u een Illuster te presenteren waarin op vele fronten

enthousiast en volmondig wordt gekozen voor een langetermijnperspectief. Dat doet onder meer onze nieuwe collegevoorzitter Marjan Oudeman; zij benadrukt de maat­schappelijke rol van onze universiteit en tegelijkertijd wijst zij op het belang van fundamenteel, nieuwsgierigheid gedreven onderzoek. Het zal de kersverse Spinoza­prijswinnaar Bert Weckhuysen als muziek in de oren klinken. In het hoofdartikel van deze Illuster kruist hij, overigens op be­schaafde en vriendelijke wijze, de degens met alumna en duurzaamheidsactiviste Marjan Minnesma. Genuanceerd door­buffelen op weg naar een duurzame samen­leving is daarbij hun devies. Voorts kiest ook Eneco bestuursvoorzitter Jeroen de Haas voor een duurzame weg, waarbij hij allereerst af wil van te veel ‘ikke, ikke’. In zijn visie heeft duurzaamheid namelijk alles te maken met verbinding met en zorg voor de ander. In dat perspectief kan je de band tussen onze universiteit en haar alumni ook bestempelen als een duurzame relatie. Een band die al ruim 125 jaar wordt gekenmerkt door zorg, genegenheid en respect, ook anno 2013. Immers, veel alumni werken mee aan het coachcafé voor jonge alumni en geven studenten voorlichting over hun beroeps­praktijk en de arbeidsmarkt. Bovendien brachten zij ruim A 137.500 bijeen voor de campagne ‘Door Geven 2013’. Ook hier is in het geheel geen sprake van een korte termijn, maar oog voor de toekomst.

Mr. Robert Croll

voorzitter Utrechts Universiteitsfonds

Matching: kroon op de studiekeuzeGeneratie UU

Genuanceerd doorbuffelenUU centraal

Law CollegeBouwjaar 1994

Weg van ikke, ikkeIn de spotlight

18

9

6

12

November 2013 3

Wat zijn mensenrechten eigenlijk? “Mensenrechten zijn rechten die we fundamenteel vinden voor de menselijke waardigheid. Als die rechten worden aangetast, komt een menswaardig bestaan in het gedrang. Voor mij heeft mense lijke waardigheid te maken met het krijgen van kansen. Als je niks te eten hebt en geen dak boven je hoofd, dan heb je ook minder kans op een menswaardig bestaan. Maar het is niet alleen een kwestie van armoede. Iemand kan ook geen kansen krijgen, omdat de cultuur zich daar tegen verzet. Het feit dat wij gehandicapten onvoldoende kansen geven, heeft te maken met het feit dat wij hen niet altijd als volwaardige mensen zien.”

Hoe is het gesteld met de aandacht voor de mensenrech-

ten? “Mensenrechten lijken een soort cafetaria te zijn geworden: we gebruiken ze als het ons uitkomt, maar ze maken gemakkelijk plaats als andere belangen in het

geding komen. Een mooi voorbeeld is dat sommige mensen de absolute vrijheid van meningsuiting claimen, maar als de groep waartoe zij behoren wordt aangespro­ken, dan vinden ze dat al snel zo beledigend dat ze dat niet pikken. En tijdens de economische crisis merk je dat mensen heel snel hun eigen rechten verdedigen en er bijvoorbeeld voor pleiten om migratie maar een beetje moeilijker te maken. Dat is een hele menselijke reactie, maar het is wel aan de staat om daar tegenwicht aan te bieden.”

Is het denkbaar dat onder sommige situaties het ene

mensenrecht moet prevaleren boven het andere? “Dat is heel verleidelijk, maar ook gevaarlijk. Een mooi voor­beeld was een jaar met mislukte oogsten in het noorden van Ghana, waardoor er een hongersnood heerste. De regering was bang dat het nieuws over de hongersnood zou leiden tot het stopzetten van internationale samen­werkingsverdragen, waaronder de kredieten van de wereldbank. Dat zou tot nog meer armoede leiden. Daarom heerste er een enorme censuur over die hongers­nood. Niemand wist over die hongersnood, waardoor er ook geen hulpprogramma’s konden worden opgezet. Hier stonden het recht op voedsel en de vrije menings­uiting tegenover elkaar, maar je ziet bij dit soort dingen dat het juist samenhangt.”

Wat is de juridische bijdrage aan de mensenrechten?

“De rol van juristen is beperkt. Maar onderschat niet dat het recht een heel machtig instrument kan zijn, ook voor mensen met weinig macht. Het recht biedt hen een forum, waarmee ze dat recht kunnen claimen. Maar het heeft eigenlijk alleen effect bij een gecombineerde topdown­ en bottomup­benadering. Het kan niet alleen komen van een mensenrechtenhof of een vn­commissie. Er moeten signalen uit een samenleving komen, waar­mee de vn een staat ter verantwoording kan roepen. Dan krijg je te maken met politieke mechanismen. Een staat wil toch een beetje goodwill houden, al is het alleen maar om de economische belangen te verdedigen. Maar het recht kan dat niet alleen.”

Illuster is een uitgave van de

Universiteit Utrecht en het

Utrechts Universiteitsfonds,

verschijnt drie keer per jaar

en wordt toegezonden aan

alumni van de Universiteit

Utrecht.

Redactie Maarten Vervaat

(hoofdredacteur), Nicoline

Meijer, Armand Heijnen,

Hanneke Olivier, Jasper van

Winden, Xander Bronkhorst,

Joost Dankers, Harold

Kerkhof, Robbert Jan

Feunekes en Johan Vlasblom

(eindredacteur).

Redactieraad Arie Smit,

oud directeur TeleacNot;

Lex Heerma van Voss,

hoogleraar faculteit

Geesteswetenschappen;

David Veldman,

bladmanager/tekstschrijver

Uitgeverij Virtùmedia; Olfert

Koning, communicatie­

adviseur GGZ Nederland;

Marianne Hoornenborg,

ondernemer De Recht &

Krom Producties.

Art direction & Vormgeving

Flow design + communicatie,

Utrecht. Druk Pijper Media,

Groningen

ISSN 1338-4703

18e jaargang, #69.

Oplage 48.000 exemplaren.

© Universiteit Utrecht

Overname van artikelen

met bronvermelding is

toegestaan. Illuster

wordt gedrukt op milieu­

vriendelijk fsc­papier.

Volg ons op Facebook

en LinkedIn: Alumni

Universiteit Utrecht.

Mensenrechten als cafetaria

De opening Tekst Harold Kerkhof

‘Toen ik later op bezoek was bij zijn onderzoeksgroep wist ik meteen: hier hoor

ik thuis.’— lsa Regan, pagina 8

–Sinds 1948 wordt ieder jaar op tien december

wereldwijd de dag van de mensenrechten gevierd.

Op die dag werd door de algemene vergadering van

de Verenigde Naties de universele verklaring van

de rechten van de mens aangenomen. Het lijkt naar

de 65ste verjaardag van deze verklaring een beetje

stil rond dit onderwerp, reden voor Illuster hoogleraar

mensenrechten Jenny Goldschmidt te vragen naar

de huidige status van de mensenrechten.

22 november 2013 ‘Moeten we bang zijn voor mensenrechten

verdragen?’ prof.mr. Jenny Goldschmidt

4 November 2013

–Frans de Waal benoemd tot universiteitshoogleraar

Bioloog Frans de Waal

is benoemd tot universi­

teitshoogleraar in Utrecht.

De Waal studeerde

biologie in Nijmegen

en Groningen en promo­

veerde in 1977 in Utrecht bij professor Jan

van Hooff*. De Waal heeft zich sinds die tijd

gespecialiseerd in primatologie en ethologie

en schreef onder meer een reeks boeken over

het gedrag van mensapen en de lichamelijke

en psychologische verwantschap tussen

mensapen en mensen. De Waal is momenteel

C.H. Candler Professor in de psychologie aan

de Emory universiteit in Atlanta.

*Jan van Hooff verzorgt op 19 november de Utrecht Lezing in Burgers’ Zoo in Arnhem

www.uu.nl/alumni.

–Utrecht opnieuw de beste

Nederlandse hoogleraren en universitair

hoofddocenten hebben Utrecht voor de

tiende keer op rij beoordeeld als de beste brede

universiteit van Nederland. Dat blijkt uit het

jaarlijkse onderzoek van tijdschrift Elsevier.

De wetenschappers zetten bovendien negen

Utrechtse bacheloropleidingen op de eerste

plaats, studenten deden dat met elf bache­

loropleidingen. De preferred partner van

Utrecht, de Technische Universiteit Eindhoven,

werd gekozen als beste technische universiteit.

Het onderzoek in Elsevier is gebaseerd op de

oordelen van ruim 1.900 hoogleraren en

230.000 voltijdstudenten.

–Irritante pubers?

Ouders van pubers weten

dat hun kinderen soms

buitengewoon lastig

kunnen zijn. De Utrechtse

adolescentieonderzoeker

Loes Keijsers geeft in

haar boek ‘Waarom tieners

zo irritant kunnen zijn’

tekst en uitleg over dit

lastige gedrag, inclusief tips hoe hier mee om

te gaan. Keijsers laat daarnaast onder meer

zien dat jongeren al eeuwen het zwarte schaap

van de samenleving zijn en rekent tevens af

met een aantal hardnekkige onwaarheden.

Zo blijkt de criminaliteit onder jongeren niet

te zijn toegenomen en duiken ze ook niet op

steeds jongere leeftijd met elkaar het bed in.

Het gaat eigenlijk gewoon goed met de meeste

jeugd van tegenwoordig.

www.waaromzoirritant.nl

–Tien ERC Grants naar Utrecht

Tien Utrechtse onder­

zoekers hebben van de

European Research Council

een ERC Grant ontvangen.

Vijf hoogleraren kregen

ieder een ERC Advanced

Grant ter waarde van

2,5 miljoen euro; historicus

Bas van Bavel, de schei­

kundigen Frank de Groot en Krijn de Jong,

sociologe Tanja van der Lippe (foto) en hydro­

geoloog Majid Hassanizadeh. ERC Starting

Grants van 1,5 miljoen euro waren er voor

Lukas Kapitein, André Niemeijer, Esther Nolte­

‘t Hoen, Cedric Ryngaert en Jaco Zwanenburg.

www.uu.nl/nieuwsIn Utrecht

Tijdens de opening van het Academisch Jaar heeft Pablo Acuña Luongo de studentenprijs

voor beste masterscriptie gewonnen. In zijn scriptie die volgens de jury ‘leest als een

roman’, combineert Acuña Luongo wetenschapsfilosofie en natuurkunde. Wouter Witvoet

en Anne Marie Droste wonnen samen de studentenprijs voor bijzondere verdiensten.

Zij richtten samen de stichting Beyond West op en bezochten met een groep young

professionals, studenten en hoogleraren plaatsen in Noord-Korea waar nog nooit

een buitenlander was geweest. De studenten ontvingen een oorkonde en een bedrag

van 1.500 euro. De Universiteit Utrecht reikt de prijzen jaarlijks uit aan studenten die

uitmuntend presteren in en buiten hun studie.

De prijswinaars op de foto met het CvB. Vlnr: Marjan Oudeman, Pablo Acuña Luongo, Anne Marie Droste, Wouter Witvoet, Hans Amman en Bert van der Zwaan.

Prijzen voor buitengewone studenten

Foto

Wie

ke E

eftin

kFo

to C

athe

rine

Mar

in

Foto

Ed

van

Rijs

wijk

November 2013 5

–Utrechts talent in Nationale Denktank

Zes alumni van het University College Utrecht

en drie Utrechtse studenten zijn geselecteerd

voor de Nationale Denktank 2013. De Utrech­

ters buigen zich de komende tijd intensief over

het thema ‘zorg voor de gezondheidszorg’.

In december presenteren zij hun ideeën en

voorstellen aan een groep professionals en

beleidsmakers in de gezondheidszorg.

De nationale Denktank is opgericht in 2006

en laat jaarlijks twintig getalenteerde jongeren

praktische oplossingen bedenken voor grote

maatschappelijke kwesties.

–Drie koningen

Voor het eerst sinds 1890 wordt Nederland

door een koning geregeerd, maar wie waren

de mannelijke voorgangers van koning Willem­

Alexander? In het kader van het tweehonderd­

jarig bestaan van de Nederlandse monarchie

in 2013, hebben het Prins Bernhard Cultuur­

fonds en Uitgeverij Boom onder leiding van

de Utrechtse faculteit geesteswetenschappen,

het initiatief genomen tot de publicatie van

de biografieën van de eerste drie Nederlandse

koningen. De auteurs Jeroen Koch, Jeroen van

Zanten en Dik van der Meulen kregen hiervoor

volledige medewerking van het Koninklijk

Huis Archief. Het leverde biografieën op die

rijk zijn aan onthullingen en nieuwe inzichten.

De eerste exemplaren worden op 29 november

in de Nieuwe Kerk in Amsterdam overhandigd

aan koning Willem­Alexander.

–Door Geven Campagne op 137.500 euro

Ruim 2.000 alumni en Vrienden van de

Universiteit Utrecht hebben ruim 137.500 euro

bijeen gebracht voor de vier projecten van

de campagne Door Geven 2013. Op de Door

Geven site vindt u een actuele stand van zaken

over het UES programma voor talentvolle

buitenlandse studenten, het Polypil–onderzoek

tegen zwangerschapsvergiftiging en het

onderwijsspel Serious Game voor studenten

met een stoornis in het autistisch spectrum.

En last but not least het Utrechts Psalter.

Op de website van de Utrechtse Universiteits­

bibliotheek is nu een nieuwe gedigitaliseerde

editie van het Utrechts Psalter te zien. Hiermee

is dit wereldberoemde topstuk, dat leest als

een middeleeuws stripverhaal, voor iedereen

toegankelijk.

www.uu.nl/doorgeven

http://bc.library.uu.nl/nl/node/598

www.uu.nl/alumni

–Benoemingen

Jan SnoekAlumnus Nederlandse Taal en Letterkunde (1987) Benoemd tot persoonlijk adviseur van koning Willem- Alexander.

Bas LeerinkAlumnus Scheikunde (1988) Benoemd tot bestuursvoorzitter Medisch Spectrum.

Peter WakkieAlumnus Nederlands Recht (1971) Benoemd tot voorzitter van de Raad van Commissarissen Wolters Kluwer.

Titus de VriesAlumnus Nederlands Recht (2001) Benoemd tot partner Clifford Chance.

Anneke van DijkAlumnus Andragogie en Nederlands Recht (1987 en 1989) Benoemd tot directeur wetgeving en juridische zaken bij het Ministerie van Justitie.

Sandor GaastraAlumnus Nederlands Recht (1988) Benoemd tot directeur generaal politie bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie.

Bert TolkampAlumnus Diergeneeskunde (1981) Winnaar IG Nobelprijs.

Nicola JägersAlumnus Nederlands Recht en Geschiedenis (1997/1995) Benoemd tot hoogleraar International Human Rights Law aan de Universiteit van Tilburg.

Ann KustersAlumnus Diergeneeskunde (1991) Benoemd tot directeur Fonds NutsOhra.

Simone FilippiniAlumnus Slavische Taal en Letterkunde (1986) Benoemd tot directeur Cordaid.

door geven 2013

‘Door te geven, maakt u het verschil.’

Door te geven draagt u bij

aan de toekomst van jonge buiten-landse studenten, maakt u Utrechts erfgoed wereldwijd toegankelijk,

helpt u studenten met een autisme spectrum stoornis aan een waardevolle

studententijd en voorkomt u moedersterfte in Afrika.

Dr. André Bolhuis

Voorzitter Utrechts Universiteitsfonds

Wat geeft ú door?

6 November 2013

Generatie UU

Suzanne Schuurman werd uitgeloot voor geneeskunde en koos toen voor biologie. Mirthe van der Drift zat op de toneelschool, maar maakte een switch naar sociologie. Welke rol speelde het matchingstraject, een verplichte kennis­making met de opleiding, van de Universiteit Utrecht bij hun keuze? En hoe kijken hun vaders — beiden alumnus — aan tegen matching? Hadden zij er in hun tijd baat bij gehad?

–Suzanne Schuurman en Martin Schuurman

Suzanne: “Pap, wanneer hoorde ik dat ik uitgeloot was voor geneeskunde?”

Martin: “Donderdag 18 juli. Dat weet ik nog precies. Ik ben echt blij dat je in juni al de matching voor biologie had gedaan, want daardoor kon je de teleurstelling over het uitloten beter verwerken en had je meteen een positieve houding tegenover biologie.”

Suzanne: “Ik vond het tijdens de matching heel gezellig om medestudenten te ontmoe­ten en de sfeer te proeven. Daardoor was ik gerustgesteld dat er leuke mensen zitten.”

Martin: “Maar naar die opdracht die je vooraf moest maken, hebben ze niet gekeken, toch? Dat vond ik eigenlijk wel slecht.”

Suzanne: “Dat was inderdaad teleurstellend. Maar achteraf realiseer ik me dat docenten ook onmogelijk iedereen individueel advies kunnen geven. Voor mij was de matching ook niet nodig om er achter te komen of biologie bij mij past. Misschien ben ik een apart geval

hoor, want ik zie mezelf ook echt niks anders doen — behalve geneeskunde dan.”

Martin: “Je kwam in ieder geval heel blij van die matching vandaan en daar was ik weer erg blij mee. Toen ik in 1967 van het gymnasium kwam, was er geen sprake van matching. Dat was ook niet nodig; het was toen meer een natuurlijk proces. Wij hadden alle tijd om rond te kijken en te zoeken naar wat bij je paste. Ook financieel was het comfortabeler. Nu moet het allemaal snel. Ik ging gewoon doen waar ik goed in was: wis­ en natuur­kunde en later ook sociologie.”

Suzanne: “Het nut van matching verschilt misschien ook per vakgebied. Vrienden die bijvoorbeeld civiele techniek gaan doen, weten heel zeker wat ze willen, terwijl vrien­den die neigen naar sociale of geestesweten­schappen toch vaak langer twijfelen.”

Martin: “Matching vind ik een soort kroon op het werk van het hele oriëntatieproces binnen het voortgezet onderwijs. Maar ik vraag me wel af of het inhoudelijk al diep genoeg gaat. Ik hoop voor de toekomst dat er meer aan selectie wordt gedaan, dat er met studenten wordt gesproken en een portfolio wordt bekeken.”

Matching: kroon op de studiekeuze

Suzanne Schuurman (biologie 2013 – ) en Martin Schuurman (wis- en natuurkunde 1967 – 1972 en sociologie 1971 – 1978)

‘Gezellig om medestudenten te ontmoeten en de sfeer te proeven.’

November 2013 7

–Mirthe van der Drift en Niek van der Drift

Niek: “Eigenlijk vond ik het eerst een beetje truttig dat Mirthe hetzelfde ging studeren als ik. Ik heb haar ook niet gestuurd in haar keuze. Je moet het geluk hebben dat mensen je verhalen vertellen over uiteenlopende richtingen zodat je zelf kunt bepalen wat het beste bij je past. Dat lijkt bij Mirthe te zijn gelukt. Ze heeft heel weloverwogen haar eigen keuze gemaakt.”

Mirthe: “Ter oriëntatie ben ik al vroeg bij verschillende universiteiten en opleidingen gaan kijken. In een proef­hoorcollege sociologie in Utrecht voelde ik echte betrokkenheid. Studenten stelden veel vragen en dat sprak mij erg aan. Krantenartikelen die ik het meest interessant vond, gingen bovendien altijd over maat­schappelijke bewegingen, dus toen dacht ik: ik moet gewoon sociologie gaan studeren. Maar ondertussen was ik ook aangenomen voor de vooropleiding van de toneelschool en heb ik sociologie overboord gegooid. En na een jaar toneelschool kwam ik door een zware selectie voor creative writing. Toch zat de universiteit nog in mijn achterhoofd. Ik heb veel mensen gesproken om een goede keuze te kunnen maken. Iemand zei: ‘op die opleiding tot scenarioschrijver leer je hoe je moet schrijven, maar je bent jong, dus waar moet je dan over schrijven?’ Toen dacht ik: hé dat klopt, als je wilt schrijven, moet je wel iets van de maatschappij weten. En toen besloot ik om alsnog sociologie te gaan studeren. Dat schrijven kan later ook nog.”

Niek: “Toen ik studeerde, haakten veel studiegenoten af, soms al na drie maanden. Erg vervelend. In die zin is matching heel goed. Ik vind het alleen jammer dat het allemaal zo snel moet tegenwoordig. Het is alsof je een klus moet afmaken, in plaats van dat je ontdekt waar je hart ligt. Zelf deed ik eerst de sociale academie. Bij mijn diploma­uitreiking had ik al drie baanaanbiedingen op zak. Een docent nam mij toen apart en zei: “jij moet nog niet gaan werken. Je bent jong, hebt veel interesse in de theorie en bent nieuwsgierig; je moet verder stude­ren.” Ik maakte toen dezelfde afweging als Mirthe. Ik ging andragologie studeren in Utrecht en toen dat na mijn kandidaats werd opgeheven, stapte ik over naar sociologie. Ik voelde me erg thuis op de universiteit, het was een verdiepingsslag. Achteraf ben ik onwaarschijnlijk blij met het advies van die docent. Wie weet leest hij dit artikel…”

Mirthe: “Omdat ik al zo lang bezig was met mijn keuze ging ik met tegenzin naar die matching. Toch bleek het fijn om vast een kijkje in de stof te krijgen en te ervaren dat sociologie echt goed bij me past. Het was ook leuk om medestudenten en docenten te ontmoeten en om een rondje te lopen op de Uithof. Ik begon daardoor op 2 september veel rustiger; het was niet eng meer. Heel chill eigenlijk.”

Tekst Hanneke Olivier Foto’s Iris Tasseron

–Matching

Sinds dit studiejaar stelt de

Universiteit Utrecht — als eerste

Nederlandse universiteit — matching

verplicht voor alle niet-selectieve

bacheloropleidingen. Om zich bij de

universiteit te kunnen inschrijven

moeten scholieren onder meer

matchingsdagen bijwonen. Doel is

om potentiële aankomende studenten

een realistischer beeld te geven van

de beoogde studie en hen bewuster

te laten kiezen. Dit moet leiden tot

verbetering van het studiesucces en

minder uitval in het eerste jaar.

Mirthe van der Drift (sociologie 2013 – ) en Niek van der Drift (andragologie 1980 – 1983 en sociologie 1983 – 1987)

‘In een proefhoor­college sociologie in Utrecht voelde ik echte betrokken­heid.’

8 November 2013

Back in Business

‘Bijdragen vanaf de overkant’

Elsa Regan was tien jaar lang postdoc

aan de Universiteit Utrecht voor ze

bij Danone-Nutricia ging werken.

Met de komst van Nutricia Research

naar het Utrecht Science Park, keert ook deze

Française terug naar haar geliefde Uithof.

“Vanuit mijn nieuwe kamer kijk ik uit op mijn

oude werkplek, het Kruytgebouw. Dat roept

veel mooie herinneringen op.”

“De eerste keer dat ik het Kruytgebouw binnenstapte, was ik bezig met mijn promo­tietraject aan de Parijse universiteit Pierre et Marie Curie. Ik was twee weken te gast bij de celbiologiegroep van hoogleraar Arie Verkleij en ik wist meteen: hier hoor ik thuis. Na mijn promotie had ik uitzicht op een vaste baan in Frankrijk. In Utrecht was mij een contract voor 1 jaar aangeboden, maar het voelde hier zo goed dat ik de baan in Frankrijk heb afgeslagen.”

Moeizaam scheiden van wegen

Regan spreekt met veel genegenheid over Arie Verkleij: “Ik heb veel aan Arie te danken gehad. En iedere keer weer zorgde hij voor voldoende fondsen zodat ik mijn werk aan de universiteit kon voortzetten. De beslissing om weg te gaan uit de acade­mische wereld was erg moeilijk voor me. Arie was ziek en het was duidelijk dat hij niet lang meer zou leven. Financieel zat de faculteit in zwaar weer en postdocs kregen zelf de verantwoordelijkheid om fondsen

te werven. Vanaf toen was ik vooral bezig met het schrijven van artikelen en subsidie­voorstellen. Ik zag gepas sioneerde en getalen teerde onderzoekers vertrekken, omdat er geen budget meer was. Ik voelde dat het academische systeem op deze manier vastliep en ik ging op zoek naar een baan in het bedrijfsleven. Ik wilde mijn energie steken in mijn inhoudelijke bijdrage en niet in het zekerstellen van mijn salaris.”

Grote toekomst

Regan is helemaal op haar plaats bij Danone. “Ik ben de rechterhand van de directeuren in de Life Sciences. Ik help hen om een stra­tegische routekaart samen te stellen, maar meer nog ben ik bezig om een Life Sciences gemeenschap in het bedrijf te creëren, waarbij er synergie is tussen de verschillende expertisegebieden. We doen veel samen met de Universiteit Utrecht. Dergelijke samen­werkingen zijn bijzonder waardevol voor beide partijen. Arie Verkleij was er ook een groot voorstander van. Ik vind het een mooie gedachte dat ik nu vanaf de overkant kan bijdragen aan iets waarin hij een grote toekomst zag.”

Tekst Jasper van Winden Foto Iris Tasseron

–Goede voedingsbodem voor

samenwerking

Danone opende eind september de

deuren van Nutricia Research op het

Utrecht Science Park. In het nieuwe

centrum bundelt Danone onderzoek

naar medische voeding met onderzoek

naar voeding in de eerste levensjaren.

De komst van het onderzoekscentrum

gaat gepaard met de start van twee

onderzoeksprojecten waarin de

Universiteit Utrecht , het UMC Utrecht

en Nutricia Research samenwerken.

Het eerste onderzoek is naar de invloed

van voeding voor vroeggeboren baby’s

op de hersenontwikkeling. In het andere

onderzoek wordt gekeken hoe

voedingsstoffen kunnen helpen bij de

behandeling van voedselallergie.

Danone opent Nutricia Research op het Utrecht Science Park

November 2013 9

Bouwjaar 1990 De student anno 2013

‘Het Law College was nog beter dan

verwacht’

–Julius Cramwinckel (1 augustus 1990)

studeerde naar grote tevredenheid aan

het Utrecht Law College en loopt nu stage

bij FBO, de werkgeversorganisatie van alle

betaald voetbalclubs in Nederland die haar

leden onder andere voorziet van juridisch

advies.

“Na mijn eindexamen wilde ik een uitda-

gende studie doen met ook iets extra’s.

Ik zag rechten wel zitten en dan vooral

in combinatie met maatschappelijke

vraagstukken. Het Law College leek

daarvoor perfect, ik ben het toelatings-

gesprek dan ook enthousiast in gegaan.

De praktijk bleek nog beter dan ik had

verwacht, vooral door de vele extra’s zoals

de collegereeksen die we zelf mochten

organiseren. Ik heb me daarvoor met een

aantal medestudenten op het sportrecht

gestort. Een erg mooie ervaring, net als

mijn stages. Eerst bij twee grote advocaten-

kantoor van Stibbe op de Zuidas en in

Londen en nu bij de FBO. Heel intrigerend

die voetbalwereld, misschien ga ik daar

wel in verder. Ik wil in ieder geval graag

in Utrecht blijven wonen. Een grote

topstad met een dorpse gezelligheid.”

Foto Iris Tasseron

10 November 2013

Eigenlijk heel simpel. Zo noemt Oudeman haar

keuze voor een universiteit en specifiek Utrecht,

na 31 jaar bedrijfsleven. “Het is voor mij een

keuze voor een top kennisinstelling met grote

maatschappelijke betekenis en ook een keuze voor innova-

tie en een nieuwe generatie.” Oudeman heeft niet overwo-

gen om te wachten tot deze functie in Groningen vrij kwam.

“Bij een dergelijke functie speelt beschikbaarheid natuurlijk

altijd een rol, maar ik heb heel bewust voor Utrecht

gekozen. Mijn band met Groningen is en blijft groot en

diezelfde verbondenheid hebben veel Utrechtse alumni vast

ook met deze universiteit. Ik vind ook dat alle Nederlandse

universiteiten goed zijn en kwaliteit leveren. Maar Utrecht

is echt top en scoort niet voor niets al vele jaren zeer hoog

in diverse rankings, waaronder die van Shanghai. We

hebben hier in Utrecht qua kennis en kunde gewoon

ontzettend veel in huis.”

Maatschappelijke rol

Een van de zaken waar de nieuwe collegevoorzitter enorm naar uitziet, is de vergroting en versteviging van de maatschap­pelijke rol en betekenis van de universiteit. “Dat wil ik samen met studenten, wetenschappers en alumni gaan doen. Deze tijd vraagt er om en als er één uni­versiteit is die de ambitie om maatschappelijk bij te dragen mag, of ik kan beter zeggen,

moét hebben, is het Utrecht. We leven in een tijd waarin om zoveel oplossingen voor grote maatschappelijke pro­blemen wordt gevraagd. Denk maar aan het klimaat, het milieu, de gezondheidszorg, de groeiende kloof tussen arm en rijk en het energievraagstuk. Met alles wat wij hier in huis hebben, en dan bedoel ik ook de intensieve samenwerking tussen wetenschappers van verschillende disciplines, zijn we het aan onze stand verplicht om onze verantwoordelijkheid te nemen en een rol van betekenis te spelen.”

Toegepast en fundamenteel onderzoek

Oudeman is niet bang dat Utrecht door deze keuze wordt overgeleverd aan de grillen en eisen van het bedrijfsleven en de politiek. “Nee, niet zolang je maar helder blijft in je eigen doelstelling en keuzes. Ik vind het vooral een goede zaak dat je er samen voor gaat staan, maar elke deelne­mende partij heeft wel zijn eigen rol. Het is uitermate belangrijk dat wij als universiteit een top kennisinstelling blijven, waar naast onderwijs ook denken centraal staat en we goed nadenken op welke manieren wij met onze kennis bijdragen aan onze maatschappij. Maar de keuzes die wij als universiteit maken, moeten en mogen niet worden gedicteerd door het bedrijfsleven. Onze waarde zit ook in onze onafhankelijkheid. Er moet bovendien altijd voldoende ruimte blijven voor nieuwsgierigheid gedreven onderzoek. Onderzoek waar we morgen of overmorgen geen resultaat of oplossing van mogen verwachten. De uitdaging voor ons in Utrecht is om een goede balans te bewerkstelligen tussen toegepast en fundamenteel onderzoek.”

Interview Marjan Oudeman, nieuwe voorzitter College van Bestuur

‘Als er één universiteit is die de ambitie moet hebben om maatschap­pelijk bij te dragen, is het Utrecht.’

Marjan Oudeman, sinds 1 juli van dit jaar de nieuwe collegevoorzitter in Utrecht, verheugt zich op haar rol als bruggenbouwer, vindt bijdragen van alumni eigenlijk vanzelfsprekend en gaat er alles aan doen om de maatschappelijke rol en betekenis van de universiteit verder te vergroten.

‘We moeten onze alumni dicht bij ons

houden’

November 2013 11

Rol van betekenis

Vanuit haar achtergrond en haar enorme netwerk van contacten en relaties verheugt Oudeman zich op haar rol als bruggenbou­wer. Het belang van de brug die er al is met de Utrechtse alumni kan volgens haar niet genoeg worden benadrukt. “Wij stomen studenten klaar voor deelname aan de maat­schappij en dat doen we op een zo goed mo­gelijke manier. Het is niet alleen belangrijk voor ons om te weten waar onze studenten na hun studie terecht komen maar we willen ook van onze alumni weten of wij ons werk goed doen. Zijn de studenten die Utrecht aflevert, inderdaad in staat om bij te dragen en een rol van betekenis te spelen? De ant­woorden hierop stellen ons in staat om onze studenten nog beter onderwijs te geven. We moeten onze alumni echt dicht bij ons houden.”

Morele verplichting

Feike Sijbesma, alumnus van Utrecht en ceo bij dsm, vindt dat alumni een morele plicht hebben om iets terug te doen voor hun uni­versiteit. Oudeman is wel blij met de woor­den van Sijbesma. “Samen met een aantal vrienden ondersteun ik een onderzoek in Groningen naar kinderastma. Het feit dat ik daar iets kan bijdragen, voelt voor mij heel goed. En morele verplichting of niet, Feike

heeft zeker een punt. Wanneer je een univer­sitaire opleiding hebt mogen volgen die je heel veel mogelijkheden geeft, is het haast vanzelfsprekend om later iets terug te doen voor een nieuwe generatie, uiteraard op je eigen manier en naar eigen vermogen. ”

Herkend en erkend

Als het gaat om de ondersteuning van Utrechts onderzoek, kunnen alumni volgens Oudeman ook een rol spelen. “We hebben hier in Utrecht heel veel uitstekend onder­zoek dat het absoluut verdient om verder te worden gebracht. Zowel binnen Nederland, maar ook in Europa en soms zelfs op wereld­niveau. Om dat te realiseren is steun van alumni en samenwerking met bedrijven noodzakelijk. Daar vind je makkelijker een ingang en een gevoel van herkenning via Utrechtse alumni. Maar om contacten aan te gaan en verder te intensiveren, moeten we ook breder kijken. Als wij internationaal mee willen doen, moeten we zorgen dat wat Utrecht doet en bijdraagt, nog meer impact

krijgt. En die impact krijgen we alleen wanneer wij voldoende worden herkend en erkend. We leven in een wereld die steeds verder globaliseert. Het is daarom belangrijk dat onze studenten en wetenschappers buiten Nederland veel ervaring opdoen. Omge­keerd willen wij natuurlijk ook dat buiten­landse wetenschappers en studenten naar Utrecht komen. Om bij te dragen aan ons profiel en onze kwaliteit maar ook om, een­maal weer thuis, het verhaal van Utrecht goed te kunnen vertellen.”

Sterk Profiel

Illuster spreekt Oudeman op het moment dat haar kennismaking met Utrecht nog in volle gang is. De eerste indrukken zijn positief. “Ik wist natuurlijk vooraf al het een en ander, maar ben blij dat ik ook daadwerkelijk word bevestigd in dat beeld. Utrecht heeft de zaken financieel op orde en heeft duidelijke strate­gische keuzes gemaakt voor een herkenbaar en sterk profiel met Life Sciences, Duurzaam­heid, Instituties en Jeugd & Identiteit als thema’s. Hiermee heeft Utrecht zich goed gepositioneerd. Niet alleen op wetenschap­pelijk gebied, maar ook voor het nog beter oppakken en invullen van onze maatschap­pelijke rol. De noodzaak en het belang daarvan kan wat mij betreft niet genoeg worden benadrukt.”

Tekst Johan Vlasblom Foto Ed van Rijswijk

‘Alumni stellen ons in staat om onze studenten nog

beter onderwijs te geven.’

Marjan Oudeman op bezoek bij de Bètafaculteit tijdens haar kennismakingsronde.

–Marjan Oudeman (1958) studeerde

Rechten in Groningen en haalde een

MBA aan de Erasmus Universiteit en

aan de University of Rochester in New

York. Vanaf 2010 was zij lid van het

Executive Committee van AkzoNobel

met als portefeuille personeelsbeleid

en organisatieontwikkeling. Daarvoor

was zij lid van het Executive Committee

van het Europese deel van de Tata Steel

Group. Oudeman is momenteel tevens

voorzitter van het Actieteam

Crisisaanpak dat is ingesteld door

Minister Asscher van Sociale Zaken

om de snel stijgende werkloosheid

onder jongeren tegen te gaan.

12 November 2013

UU centraal

Genuanceerddoorbuffelen

Op weg naar een duurzame samenleving

“Waarom nemen wetenschappers niet nadrukkelijker deel aan het maatschappelijk debat over duurzaamheidsvraagstukken, waarom gaan ze niet meer in de frontlinie staan?”

Aldus daagt Marjan Minnesma, directeur van Urgenda de Utrechtse hoogleraar Anorganische Chemie en Katalyse en Spinozaprijswinnaar Bert Weckhuysen uit. Maar die laat zich niet provoceren. “Ik vind dat je alleen moet praten over dingen

waarvan je écht verstand hebt. Als je dat niet doet, begeef je je als wetenschapper op glad ijs.” Een discussie tussen een alumna en een hoogleraar over duurzaamheid,

het gebruik van biomassa en schaliegas, een co₂ stofzuiger en sceptici.

November 2013 13

Tekst Armand Heijen en Johan Vlasblom Beeld Flow www.uu.nl/alumni

De bevlogen duurzaamheids­goeroe Minnesma en de bedacht zame professor Weckhuysen kruisen de degens.

Minnesma op het puntje van haar stoel, provocerend; Weckhuysen lichtelijk onder­uitgezakt, luisterend vooral. In de loop van het gesprek komen ze wat dichter bij elkaar en is de spanning uit de lucht. Minnesma en Weckhuysen zijn weliswaar allebei begaan met dezelfde ‘goede zaak’, maar vullen dat wel op eigen wijze in.

Platte aarde

Voor Minnesma kan het woord duurzaam niet genoeg worden gebezigd. “Binnen de Bètawetenschappen valt heel veel met grote zekerheid te zeggen als het om duurzaam­heidsvraagstukken gaat. De grote meerder­heid van wetenschappers is het bijvoorbeeld eens over de conclusies die in het ippc­ klimaatrapport zijn getrokken, maar toch wordt de discussie over dat rapport beheerst door een handjevol sceptici. Wetenschappers zouden zich in dat debat duidelijker kunnen uitspreken, vind ik, zich minder laten weg­drukken door een paar schreeuwers.” Alhoe­wel Weckhuysen toegeeft dat het typisch des wetenschaps is om te blijven roepen dat de aarde mogelijk plat is, nuanceert hij toch. “Je moet als wetenschapper kritisch durven zijn en je durven mengen in het debat, maar dan wel over zaken waarover je iets weet. Ook al ben ik chemicus, toch weet ik helemaal niet veel van schaliegas en ook niet of de chemi­caliën die gebruikt worden bij fracking, het kraken van gesteente met miljoenen liters water en chemicaliën om er gas uit te halen,

schadelijk uitpakken voor het grondwater en het milieu. Dus ik heb die petitie tégen de winning van schaliegas niet getekend. Als ik vervolgens zie welke geleerden die petitie wèl hebben getekend, denk ik: weten die allemaal wel zo precies wat de gevaren zijn?” Duurzaamheid begint een container­begrip te worden, vindt Weckhuysen.

Pasklare oplossingen

Toch blijft Minnesma vinden dat weten­schappers veel meer naar voren zouden moeten stappen om politieke en economi­sche steun te krijgen voor duurzaamheids­oplossingen. Die oplossingen zijn er volgens haar; daar hoef je niet terughoudend of sceptisch over te doen. Maar Weckhuysen beklemtoont onverminderd dat hij eigenlijk steeds voorzichtiger wordt. “Je loopt het risico politiek gebruikt te worden en dat moet je als wetenschapsbeoefenaar niet willen. Ik ben het met je eens dat je naar buiten moet treden, maar dan alleen over zaken waar je weet van hebt. Wat je kunt doen is aan de samenleving uitleggen waar je mee bezig bent, ook als dat fundamenteel werk is. Op de korte termijn zijn er vaak geen pas klare oplossingen voorhanden;

–Marjan Minnesma

Urgenda directeur Marjan Minnesma is

alumna Filsosofie en Rechtsgeleerdheid

en bezet al drie jaar achtereen de eerste

plaats in de duurzame top 100 van Dagblad

Trouw. Urgenda is de actieorganisatie

voor duurzaamheid en innovatie die

Nederland samen met bedrijven,

overheden, maatschappelijke organisaties

en particulieren sneller duurzaam wil

maken. Voor Urgenda werkte Minnesma

onder meer aan de Erasmus Universiteit

en de Vrije Universiteit en als

campagnedirecteur bij Greenpeace.

www.urgenda.nl

–Bert Weckhuysen

Chemicus Bert Weckhuysen volgde zijn

opleiding aan de Katholieke Universiteit

Leuven en is sinds 2000 hoogleraar

Anorganische Chemie en Katalyse in Utrecht

en daarnaast sinds 2012, faculteitshoog-

leraar aan de faculteit Bètawetenschappen.

Weckhuysen ontving verschillende prijzen

waaronder de International Catalysis

Award, een ERC Advanced Grant en recent

de hoogste wetenschappelijke onderschei-

ding in Nederland: de NWO Spinozapremie.

Weckhuysen is als captain of science van

het topteam chemie betrokken bij het

vormgeven van het Topsectorenbeleid

van de Nederlandse regering.

Bekijk Bert Weckhuysen op Youtube.

Foto

Ed

van

Rijs

wijk

‘Mijn droom is om een stofzuiger te ontwikkelen die co₂ opzuigt en efficiënt

omzet in een brandstof­molecule met

behulp van zonlicht.’

14 November 2013

voor de echte oplossingen heb je onderzoek nodig dat vaak van zeer lange adem is.”

Opwarming en schaarste

De maatschappelijke discussie over duur­zaamheid vindt volgens Weckhuysen niet plaats naar aanleiding van het onderwerp schaarste. “Als de aardolie op is, dan vinden we wel weer een alternatief, dan gaan we op zoek naar schaliegas, biomassa of iets anders. Nee, de echte drive is veeleer de spanning tussen heel veel mensen op de aarde in combinatie met de gevolgen van de klimaat­verandering. We leven in een enorm verste­delijkte wereld en dat maakt het onderwerp opwarming the most pressing argument, veel meer dan schaarste.” Minnesma kan dat deels beamen. “We kunnen maar één vijfde verstoken van alle fossiele brandstoffen die als bewezen reserves ingeboekt zijn. Vier vijfde moet je laten zitten als je gevaarlijke klimaat­verandering wilt voorkomen. Die vier vijfde staat wel op de balansen van olie, gas en kolenbedrijven en wordt wel de carbon bubble genoemd; als we inzien dat die niet verstookt kan worden, zijn ze niets meer waard. Dat worden ook wel stranded assets genoemd.

In de vs zijn ze inderdaad overgestapt op schaliegas, met als gevolg dat hun goedkope steenkool nu naar hier verscheept wordt en wij weer met een verhoogde co₂­emissie worden geconfronteerd.”

CO2 stofzuiger

Daarmee belandt het gesprek bij een onder­werp waarover Weckhuysen wel kennis in huis heeft en waarover hij het debat graag wil aangaan. “Als het over verduurzamen gaat waarmee ik bezig ben, dan gaat het om stapsgewijs een transitie te maken van niet duurzame fossiele grondstoffen, waaronder aardolie en steenkool, naar duurzame niet­fossiele grondstoffen, zoals biomassa. We werken aan katalysatoren die de niet­

eetbare fractie van biomassa kunnen omzet­ten tot bouwstenen voor diverse industriële toepassingen. Hoe maken we de plastics en brandstoffen van de toekomst? Het realiseren van bio­raffinaderijen die op efficiënte manier alle fracties van biomassa gebruiken zonder afval te maken, moet op middellange termijn mogelijk zijn. Mijn droom is om uit­eindelijk een soort stofzuiger te ontwikkelen die co2 als het ware opzuigt en efficiënt omzet in een brandstofmolecule met behulp van zonlicht. Maar technisch is dat heel moeilijk en het zal dan ook nog heel wat onderzoek vergen om dit daadwerkelijk te realiseren. De natuur heeft mooi werk verricht om aardolie te laten ontstaan of om co2 uit de lucht te laten opnemen door

planten die daarvan groeien. Kunnen we het proces van de natuur niet versnellen en zon­nebrandstoffen maken door koolstofdioxide en water met behulp van licht te activeren? Dat zou toch prachtig zijn!”

Commercialiseren

“De Universiteit Utrecht heeft duurzaam­heid als één van haar strategische onder­zoeksthema’s. Daarom zou de universiteit méér moeten gaan doen aan wat maatschap­pelijk topical is. Bovendien mogen Utrechtse hoogleraren meer van hun ongerustheid tonen en vertellen dat er grote veranderingen nodig zijn om de aarde leefbaar te houden, inclusief wat zij daaraan kunnen bijdragen en niet achter een hype als schaliegas aanlo­pen”, meent Minnesma. “Verder denk ik dat wetenschappers die met vindingen rondom duurzaamheid bezig zijn in onvoldoende mate een entrepeneural houding hebben. Dat is nodig is om zo’n innovatie naar de markt te kunnen brengen. De combinatie van iets ontdekken als wetenschapper en het vervolgens in een fabriek weten te commer­cialiseren, zie je veel te weinig.” “Dat klopt”, beaamt Weckhuysen. “Ook al is valorisatie de derde pijler van universiteiten naast onderwijs en onderzoek, in veel gevallen zul je toch mensen met andere vaardigheden

‘Wetenschappers moeten zich duidelijker uitspreken in het debat en minder laten wegdrukken door een paar

schreeuwers.’

Hoe bouwen we een kunst-matig blad? Door met behulp van een katalysator, zonlicht, CO2 en water selectief zonnebrandstoffen te maken.

UU centraal Genuanceerd doorbuffelen

November 2013 15

naast wetenschappers moeten zetten om een vinding te vertalen in een winstgevend product. Wetenschappers moeten dus actief worden gesteund om een octrooi aan te vragen, en daarna, indien mogelijk en gewenst, een klein bedrijfje op te richten. Wanneer dat lukt en er is sprake van groei, kan eventueel een groter bedrijf de spin-off of spin-out overnemen om over te gaan tot grootschalige duurzame productie. Bijvoorbeeld van zonnebrandstoffen.”

Doorpakken en doorbuffelen

Minnesma: “Maar waarom duurt dat zo lang? Waarom doet Nederland zo lang over de winning van duurzame energie? In 2012 werd mondiaal negentien procent van de energievraag gedekt door duurzame win­ning — zonne­energie, aardwarmte, wind­energie en, biomassa. Binnen de eu was dat veertien procent, in Nederland 4,3 procent! Dat is toch beschamend?” Weckhuysen: “Ja, dat is veel te laag, maar het duurt zo lang, omdat we gewoon ook meer energie nodig

hebben voor al de mensen op onze aardbol. Verder kunnen we niet zomaar aan kapitaal­vernietiging doen. We hebben fabrieken staan die draaien en we rijden met onze auto’s. Het kost dus tijd om die te vervangen want je wil de kapitaalvernietiging minimaal houden. Bovendien moeten we wetenschap­pelijke en technische doorbraken realiseren om deze energietransities te realiseren. Dat is verre van simpel. Met biomassa zien we dat we al grote stappen aan het maken zijn, ook al kan het gebruik van schaliegas op kor­tere termijn wel wat roet in het eten gooien.

Op langere termijn zullen we meer en meer gebruik maken van nog meer duurzame technologieën. Dat betekent zowel funda­menteel als meer toegepast onderzoek om de efficiëntie van de productie van zonne­brandstoffen drastisch te verhogen. Maar dat betekent wel dag in dag uit consistent doorpakken van onderzoek en op je eigen wave doorbuffelen.’

Minnesma: “Dat idee van doorgaan op je eigen wave herken ik. Grote bedrijven en ook de milieubeweging zetten momenteel in op de elektrische auto en zij stimuleren daarmee de productie van grotere en steeds betere batterijen, die gerecycled moeten gaan worden. Daar zit weliswaar nog troep in, maar dat zijn kinderziektes die we moeten accepteren willen we op termijn, stappen vooruit kunnen zetten.” Weckhuysen: “Precies. Als je tot het inzicht bent gekomen dat het nu eenmaal tijd kost en dat zulke ver­anderingsprocessen niet evident zijn, dan ben je genuanceerd aan het praten.”

‘De echte drive is de spanning tussen heel veel mensen op aarde

in combinatie met de gevolgen van

klimaatverandering.’

–Duurzaamheid

Het Utrechtse onderzoek binnen het thema Duurzaamheid

richt zich op de transitie naar een samenleving die ecologisch,

economisch en sociaal in balans is. In Utrecht komt de kennis

over de aarde en het klimaat, over water, biodiversiteit, energie

en milieuvraag stukken bij elkaar. Een van de cruciale vraag-

stukken: hoe gaan we de toenemende schaarste aan water

en energie oplossen, wereldwijd en in de stedelijke regio’s?

Het Utrechtse duurzaamheidsonderzoek kent drie subthema’s:

Water, Climate & Ecosystems, Healthy Urban Living en Energy

& Resources.

www.uu.nl/duurzaamheid

Met hulp van katalysatoren worden de bouwstenen uit biomassa omgezet in nuttige producten, zoals brandstoffen, plastics en cosmeticaproducten. 

www.uu.nl/alumni

16 November 2013

Werken aan je loopbaan

De duurzame economie vraagt om

een veranderende arbeidsmarkt

met nieuwe kwaliteiten. “Wie in

de duurzame economie succesvol

wil zijn”, aldus Oedzge Atzema, hoog leraar

Economische Geografie, “dient oog te hebben

voor alternatieve productiemogelijkheden

zonder schadelijke bijwerkingen.”

Duurzaamheid is een containerbegrip: het biedt voor ieder wat wils. Daarom is ook bijna niemand tegen duurzaamheid. Dat ligt bij de duurzame economie iets lastiger. Klassieke economen vatten dit begrip op als een contradictio in terminis. Volgens hen draait het in de kapitalistische economie nu eenmaal om geld en dus bij productie om rendement, winst en groei. Zo heeft het cpb onlangs nog tegen het isoleren van huizen gepleit, omdat de verminderde gasopbrengsten de schatkist geld kosten.

Economen zoals Arnold Heertje pleiten allang voor verbreding van het welvaarts­begrip. Zij kijken ook naar de lange termijn. Conventionele macro­economische maat­staven zoals het bruto nationaal product liggen bij hen onder vuur, omdat het louter monetaire transacties telt en de milieulasten buiten beschouwing laat. Het verbinden aan economische waarden met sociale en ecologische waarden is een goed begin op weg naar een duurzame economie.

Ondanks de oproep van de minister­ president om meer geld uit te geven, draagt

ook de regering de duurzame economie een warm hart toe. Innovatie, kennis en duurzame productie zouden moeten leiden tot ‘groene groei’. Men heeft beter drink­water, schonere lucht, alternatieve energie en gezonder voedsel voor ogen. Om te komen tot een duurzame economie zijn echter meer ingrijpende veranderingen nodig.

Zo zou men moeten investeren in de circu­laire economie. Een economie gericht op het maximaliseren van hergebruik van pro­ducten en grondstoffen en het minimaliseren van waardevernietiging in de bedrijfskolom. De Belg Gunther Pauli gaat met zijn pleidooi voor een Blauwe Economie een stap verder.* Volgens hem kan de duurzame economie veel leren van de natuur. Een van zijn stel­lingen is dat de natuur geen afval produceert. Voor alles wat de beer of de aap als afval afscheidt, zijn er in de natuur alom belang­stellenden. De mens en vooral de bedrijven hebben deze kringloop volledig verstoord door hun grote nadruk op schaalvoordelen en verkeerde inschatting van kosten. In bijna alle bedrijfstakken wordt de gang van zaken

echter gedomineerd door een beperkt aantal grote bedrijven. Zij doen er alles aan om hun positie te beschermen en nieuwkomers tegen te houden. Zij zijn daardoor een sta in de weg voor de duurzame economie. In plaats van beschermende maatregelen, die deze geves­tigde belangen meestal in de kaart spelen, is de duurzame economie gebaat met zelf­organisatie. Een sprekend voorbeeld daarvan gaf kunstenaar Daan Roosegaarde in Zomergasten. Mieren zijn indrukwekkende bouwers die beter dan welke architect dan ook volledig klimaatneutrale onderkomens neerzetten. Het imposante gangenstelsel zorgt ervoor dat in de zomer opgeslagen warmte in de winter kan worden gebruikt.

In de duurzame economie gaat het om details met verstrekkende gevolgen. Wie daarin succesvol wil zijn, kijkt niet alleen naar de afzetmarkt te maar heeft ook oog voor alternatieve productiemogelijkheden zonder schadelijke bijwerkingen. Het gaat erom waarde toe te voegen die meer inhoudt dan prijsconcurrentie. Daar hoort bij dat men de eigen activiteiten zoveel mogelijk afstemt op die van anderen en de omgeving. Een duurzame economie ontstaat daar waar men die toegevoegde waarde weet te ont­lenen aan wat lokaal voorhanden is. Sociaal vaardige mensen met een open en onder­zoekende geest snappen dat van nature.

*Pauli, G. (2012), De Blauwe Economie; 10 jaar,100 innovaties, 100 miljoen banen. Amsterdam: Nieuw Amsterdam.

Meer met minder

Tekst Oedzge Atzema

Nieuwe kansen op de arbeidsmarkt

Oedzge Atzema Hoogleraar

Economische Geografie

‘Innovatie, kennis en duurzame productie zouden

moeten leiden tot groene groei’

November 2013 17

Goed Besteed www.uu.nl/doorgeven

–Schenken en nalaten aan het Utrechts Universiteitsfonds

In een sterk veranderende samenleving wordt de groei en de

bloei van de universiteit steeds meer afhankelijk van particuliere

bijdragen. Daarbij bestaat ook de mogelijkheid om in overleg

een specifiek doel te bepalen. Wilt u meer over weten over de

mogelijkheden, neemt u dan contact op met Drs. Robbert Jan

Feunekes, (030) 253 8680, r.j.feunekes@uu.nl

De grootste gift ooit aan het Utrechts Universiteitsfonds

Op 10 mei jl. overleed op 93-jarige leeftijd tandarts in ruste mevrouw

J.L. (Cobi) de Bree. Enkele weken daarna ontving het Utrechts Universi-

teitsfonds een brief van de notaris die haar nalatenschap behandelt.

Uit deze brief bleek dat Cobi de Bree praktisch haar hele vermogen

aan acht goede doelen heeft nagelaten. Bovenaan het lijstje van de

begunstigde stichtingen stond het Utrechts Universiteitsfonds.

Verderop in de brief werd duidelijk dat het voor het Universiteitsfonds

om de grootste gift sinds haar oprichting in 1886 gaat.

Cobi de Bree werd geboren in Haarlem op 8 maart 1920. Zij had één broer die op jonge leeftijd overleed. Haar vader was bouwkundige bij de ns waardoor het gezin naar Utrecht verhuisde. Daar doorliep Cobi de Bree de hbs. Vervolgens koos zij op zeventienjarige leeftijd voor de studie tandheelkunde en werd ze lid van de uvsv en John Tomes, de studievereniging van tandheelkunde. Op 17 juli 1942 studeerde ze af en na de oorlogsjaren vestigde ze zich als zelfstandig tandarts in Amersfoort, waar ze tot haar tachtigste actief bleef. Op de rouwbrief staan de treffende woorden: ‘Bijna tot het einde toe zelfstandig, het leven in eigen hand houdend, is zij rustig ingeslapen’. Cobi de Bree is begraven op bergraafplaats Rusthof te Amersfoort. Cobi de Bree was al meer dan veertig jaar trouw begunstiger van het Universiteitsfonds en nam regelmatig deel aan Universiteitsdagen. Uit navraag bij haar naasten weten we dat ze van kunst hield en, zolang het haar gegeven was, graag naar Zwitserland reisde. Cobi de Bree was trots op haar academische titel en op het feit dat ze als vrouw op eigen kracht haar carrière heeft vormgegeven. Over wetenschap had ze een uitgespro­ken opvatting: deze moest maatschappelijk relevant zijn. Cobi de Bree was een kritische vrouw, maar als iets in haar ogen kwaliteit had, kon ze ook heel vrijgevig zijn. Van dat laatste feit getuigt de prachtige gift die het Universiteitsfonds ten deel is gevallen. Cobi de Bree heeft aangegeven dat de nalatenschap vrij besteedbaar is. Deze zal uiteraard zoveel mogelijk in de geest van haar persoon worden besteed. Gezien de hoogte van de schenking zullen hier over een langere periode meerdere universitaire doelen de vruchten van plukken.

“Het vertrouwen dat iemand in je stelt door zoiets te doen, is wer­

kelijk hartverwarmend. Niet vaak, maar wel met enige regelmaat

komt het voor dat alumni ons een legaat nalaten of ons, zoals

mevrouw De Bree, als erfgenaam benoemen. Deze gift is zeer

bijzonder en substantieel. Het stelt ons fonds in staat om datgene

te doen waarvoor we zijn opgericht: een bijdrage leveren aan de

groei en bloei van onze universiteit.”

Mr. Robert Croll, voorzitter Utrechts Universiteitsfonds

Een kwart miljoen euro

18 November 2013

In de spotlight

Eneco bestuursvoorzitter Jeroen de Haas kiest voor de lange termijn

Van ikke, ikke naar gedeelde normen en waarden

Jeroen de Haas, bestuursvoorzitter van Eneco en alumnus Nederland Recht, beschouwt zijn studententijd in Utrecht als fantastisch. Nu zet hij zich in voor een duurzame samenleving. “Als je overtuigd bent dat de richting die je kiest goed is, moet je het gewoon gaan doen.”

‘‘De term duurzaamheid wordt vaak oppor­tunistisch gebruikt. Voor mij betekent het vooral: zorg voor en verbinding leggen met elkaar. Daar gaat het om. Onze planeet gaat

er echt niet aan als we niets doen, die heeft wel voor grotere uitdagingen gestaan. Nee, als we niet op een duurzame manier gaan leven, gaan wij er als mensen aan. De omslag die we moeten maken is terug van ikke, ikke, ikke naar gedeelde normen en waarden. Er is niks mis met een gezonde portie ikke maar voor je eigen overleving is het niet echt handig. We hebben elkaar juist heel hard nodig. We moeten niet opereren ten koste van de society maar juist for the benefit of society.

Het lastige bij die omslag is dat zowel economisch als maatschappelijk gezien teveel is gericht op de korte termijn. Er vindt in organisaties amper een gesprek meer plaats over de lange termijn, laat staan over de eeuwigheid. Een jaar is al lang. Maar als je het over duurzame effecten hebt, gaat het toch echt over de lange termijn. Die effecten moet je niet in korte tijd proberen te forceren want dan verlies je je geloofwaardig­heid. Het huidige marktsysteem in de energiesector werkt korte termijn handelen in de hand. Terwijl ons energiesysteem juist nu te maken heeft met bijna revo­lutionaire uitdagingen. Want hoe zorgen we ervoor dat onze energievoorziening betaalbaar blijft, de burger erop kan blijven rekenen en onze leefomgeving leefbaar blijft? Deze uitdagingen kunnen wij als Eneco alleen maar aan gaan door te kiezen voor een principiële koers van duur­

zaamheid. Dat betekent dat we nu besluiten nemen ‘in de schaduw van de eeuwigheid’. Een quote die voor mij goed symboliseert wat duurzaam ondernemen in essentie betekent. Doe je het niet dan ben ik ervan overtuigd dat je als onderneming niet overleeft.

Het huidige marktsysteem in onze sector werkt onvoldoende mee aan deze grote uitdaging. Een zekere marktwerking is prima maar dan wel een systeem dat de burger verleidt te kiezen op de juiste gronden. Dus

ook op duurzaamheid. Wij zijn in de Benelux bijvoorbeeld de grootste producent van wind­stroom en we hebben geen kolen­ en kerncentrales. Dat is een prin­cipiële keuze. Een marktsysteem moet dat veel transparanter aan de burger laten zien zodat deze

duidelijk voor duurzaamheid kan kiezen. Mijn ervaring en overtuiging is dat de meeste mensen daartoe ook echt bereid zijn. Dat blijkt bijvoorbeeld uit ons product Hollandse Wind waarbij onze klanten er honderd procent zeker van zijn dat de stroom die zij afnemen, wordt opgewekt door Hollandse windmolens. Wat blijkt? Veel consumenten zijn bereid om daar iets voor te betalen. Het gaat dus zeker niet alleen om geld maar ook om vertrouwen en om acceptatie. Dat zag je ook bij de vele protesten rondom de komst van windmolens. Die protesten namen aanzienlijk af toen we tegen onze klanten zeiden: die windmolens zijn ook van jullie, koop maar aandelen. Gaan voor duurzaam heeft echt alles te maken met verbinding en met samen.

Tegelijkertijd is ook hier weer sprake van een rare

‘Het lijkt er soms op dat de ene helft van Nederland de andere helft controleert.’

November 2013 19

paradox want op het moment dat wij onze klanten een stuk eigenaarschap bieden, zegt de overheid: u bindt uw klanten te veel en dat mag niet. Het gevolg daarvan is dat de over­heid nog meer toezicht gaat houden en dat is er al zo veel. Het lijkt er soms op dat de ene helft van Nederland de andere helft contro­leert. Maar de vraag is of dit toezicht genoeg oplevert. Ik constateer dat het vaak eerder wantrouwen dan vertrouwen in de hand werkt met als gevolg nog meer toezicht en controle. Zo dreigt een vicieuze cirkel want bij overmatige aandacht voor toezicht geef je de boodschap af: het is niet te vertrouwen.

De teugels moeten daarom losser maar dat kan alleen wanneer wij als bedrijfsleven ook volmondig en aantoonbaar de principes van duurzaam ondernemen omarmen. Geen pr maar maatschappelijke zorg als onderdeel van onze strategie.

Toen de overheid jaren geleden markt­werking binnen de energiesector aankondig­de, zijn we ons bij de voormalige Gemeente­lijk Energie Bedrijven gaan gedragen als wat we toen blijkbaar passend vonden voor een echte onderneming. Met achteraf gezien niet altijd de beste uitingen zoals sponsordeals, leaseauto’s en hogere salarissen. En onze ser­vice ging aanvankelijk helemaal niet vooruit. Het gevolg hiervan was dat het vertrouwen van onze klanten daalde. Sindsdien zijn we met zevenduizend mensen bezig om dat vertrouwen te herstellen. Door ons werk goed te doen, te zorgen dat er altijd stroom, gas en warmte is en door onze klanten te helpen als er iets mis gaat. Bovendien zorgen we dat wat vandaag goed is, morgen en

overmorgen ook nog goed is. Dat betekent windmolens en zonnedaken in plaats van kolen­ en kerncentrales.

Mijn persoonlijke overtuiging ten aan­zien van duurzaamheid is in de afgelopen jaren gegroeid. Ik was niet van de ene op de andere dag om en heb trouwens nog steeds niks met al te conflictueuze uitingen voor de duurzame zaak. Want nogmaals, het gaat juist om samen en om verbinding. Die is ex­treem hard nodig. Daarvoor moeten we wel eerst terug naar gemeenschappelijke waarden en normen, anders kom je niet verder. Natuurlijk doen wij marktonderzoek om de wensen van onze klanten boven tafel te krijgen maar die feedback gebruiken we vooral ter bevestiging van onze aanpak en nauwelijks als aansporing voor nieuwe initiatieven. Want als je overtuigd bent dat de richting die je kiest goed is, moet je het

gewoon gaan doen. Niet eerst om toestem­ming vragen bij je klanten maar meteen aan de slag.

Ik ben hoopvol gestemd over de toe­komst, het glas is bij mij halfvol. Je ziet overal beweging. Bijvoorbeeld in het onlangs afge­sloten SER akkoord waarin veertig partijen zich uitspreken voor de verduurzaming van de energiesector. En zelfs in China is er steeds meer protest tegen de vervuiling en gaan ze langzaam meer en meer richting duurzaam­heid. De wetenschap heeft altijd veel bijge­dragen aan duurzaamheid en verduurzaming maar het onderwerp is wel te veel vanuit bèta aangevlogen. En met bèta alleen gaan we de wereld niet redden. Duurzaamheid is veel meer dan techniek, de acceptatiekant is net zo belangrijk. Juist op dat sociale gebied kan de wetenschap nog veel meer bijdragen.”

Tekst Johan Vlasblom Foto Annet Delfgaauw

‘We nemen nu besluiten in de schaduw van de

eeuwigheid.’

Eneco bestuursvoorzitter Jeroen de Haas.

20 November 2013

Schedel gevonden in pand Janskerkhof

Tijdens de verbouwing aan het pand van

Rechtsgeleerdheid op Janskerkhof 3a hebben

asbestsaneerders een menselijke schedel gevon­

den in een voorheen onbekende kelder. Na de

bijzondere vondst legden de werklieden het

werk direct stil. De politie wilde de schedel

bekijken om een delict uit te sluiten. Archeo­

logen Annette Bakker en Jeroen van der Kamp

constateerden dat de schedel ouder is dan

vijftig jaar. Gezien de verjaringstermijn konden

ze aan de slag met hun onderzoek. De precieze

informatie is nog niet beschikbaar, maar het

gebouw was ooit het Minderbroederklooster

waardoor het waarschijnlijk is dat de schedel

uit een graf komt.

Wat is er mis in de wetenschapEen groep verontruste wetenschappers, waar­

onder geneeskundedecaan Frank Miedema

en historicus Wijnand Mijnhardt, is een project

begonnen onder de naam Science in Transition.

Ze geven aan dat de wetenschap te ver is los­

gezongen van de maatschappij. Zij willen daar

met een publiek debat verandering in brengen.

DUB heeft de handschoen opgepakt en een

actualiteitsblog in het leven geroepen waarin

mensen van binnen en buiten de wetenschap

meedenken over de vraag wat er mis is in de

wetenschap en hoe dat opgelost kan worden.

www.scienceintransition.nl

dub.uu.nl

DUB, het Digitale Ublad, is het onafhankelijk medium van de Universiteit Utrecht. Op www.dub.uu.nl vind je het meest actuele nieuws, achtergrondverhalen, discussie

en columns op het gebied van onderwijs, onderzoek en studentenleven.

‘Volle bar en gave dj, daar doe ik het voor’ Trending topics

Door Tessa Kaufman — Welke Utrechtse alumnus

heeft nog nooit een voet in de Woolloomooloo

gezet, de disco van het Utrechts Studenten

Corps? De ‘Woo’ bestaat sinds 1970, zit deels in

een bunker gebouwd door de Duitse bezetter

en wordt gerund door leden van het corps. Elk

jaar treedt een nieuw bestuur aan. Bestuursle-

den Philip (vice-president) en Cos (fiscus)

runnen dit jaar de Woo. Philip rondde in januari

de bachelor Rechtsgeleerdheid af en Cos is

bachelorstudent Geschiedenis en studeert

daarnaast Bedrijfskunde aan de VU.

Waar zijn jullie zoal mee bezig? Beiden: “We

zijn verantwoordelijk voor de dagelijkse zaken

en daarnaast bereiden we de grote evenemen­

ten voor, zoals Kerst en Oud & Nieuw, de ver­

jaardag van de Woo — Night of The Kangaroos

— in maart en Koningsdag. Verder ontwikkelen

we nieuwe concepten, bijvoorbeeld de College

Tour, een nieuwe reeks themafeesten die we

lanceren in samenwerking met verschillende

studieverenigingen. We willen die verenigingen

een plek geven waar zij het hele jaar door eve­

nementen kunnen organiseren.”

Wat is voor jullie het meest bijzondere moment

tot nu toe? Philip: “Het is midden in de nacht

en ik ben eindverantwoordelijk. Ik zie een volle

bar, er staat een gave dj te draaien en er zijn

geen incidenten. De avond verloopt vlekkeloos

en ik denk alleen maar: hier doe ik het voor.”

Cos knikt beamend. “Ik loop de hele nacht

alleen maar blije gezichten af. De waardering

van gasten, klanten en personeel zijn even

belonend als een salaris.”

Is bestuurservaring handig voor je cv?

Cos: “Ja, ik doe praktijkervaring op en bij mij

blijft kennis beter hangen wanneer ik er echt

mee gewerkt heb.” Philip: “We krijgen te

maken met alle facetten van een bedrijf, zoals

verantwoordelijk zijn voor de veiligheid, con­

tact met de gemeente, marketing, onderhoud

van een pand en personeel. In de studieboeken

staat niet hoe je dat allemaal moet aanpakken.”

Hebben jullie nog tijd voor je studie?

Cos: “Nauwelijks. Ik blijf ingeschreven staan

voor beide studies, maar volg vanaf januari

alleen een paar vakken Bedrijfskunde, tot die

tijd is het bestuur te hectisch.” Philip: “Het is

vermoeiend werk, ik slaap nu gemiddeld vijf

of zes uur per nacht.” Cos: “Ik verwacht geen

problemen als ik vroeg naar college moet na

een nacht werken. ’s Ochtends ben ik altijd fit,

dus ik loop gewoon in één keer door vanaf de

‘Woo’ naar de collegezaal.”

November 2013 21

In beeld, toen

Adieu Wentgebouw

Na bijna veertig jaar trouwe dienst valt ‘de Ponskaart’, een ontwerp van architect Joost

van der Grinten, ten offer aan de sloophamer. Op de lege muur van de voormalige kamer

van de Utrechtse Biologen Vereniging staat met grote letters: Het 99ste bestuur van de

UBV knuffelt het Wentgebouw voor de laatste keer. Hielden de studenten echt zo van hun

gebouw? “Voor ons was vooral de locatie schitterend, zegt UBV-voorzitter Vidar Bakker.

“Zodra het mooi weer werd, zaten we tijdens pauzes op het grasveld rond de vijver.

Dat was ook een geweldige plek voor buitenactiviteiten zoals feesten en barbecues.”

Krijn Kieviet, UBV-voorzitter in 2004 onderschrijft de woorden van zijn opvolger. “Bij het

gebouw zelf heb ik weinig emoties, maar de prachtige omgeving zal ik niet snel vergeten.”

Zo organiseerde de vereniging begin deze eeuw het spel Gotcha! “In feite was het een

veredeld soort tikkertje. Als deelnemer kreeg je een kaartje met de naam van een andere

deelnemer die je moest vermoorden. Je kon hem of haar doodschieten met een water-

pistool, een bombrief sturen of wat je verder maar bedacht. Telkens als ik naar het

Wentgebouw vertrok wist ik: er kan straks iets met me gebeuren. Sommige mensen

gingen tijdens college nietsvermoedend naast hun moordenaar zitten, die vervolgens

een namaak injectienaald met gif op hun been zette. Tja, pech hebben. Eén keer is er

een doos voor iemand bezorgd met daarin een fles met een briefje erop: Boem!!! Ha ha,

sommige mensen werden heel creatief van dat spel.”

Tekst Erik Hardeman Foto Peter Alinjon

Verbouwde Cambridgebar wil meer publiek trekken

De Cambridgebar op het Utrecht Science Park

is na vier weken verbouwen feestelijk her­

opend. De bar opende veertien jaar geleden en

is eigenlijk de enige echte uitgaansgelegenheid

op het Utrecht Science Park. De bar draait hele­

maal op vrijwilligers. Ondanks de spotprijs van

1,60 euro voor bier en 1,40 euro voor fris, heeft

de Cambridgebar last van een imagoprobleem.

Uit een enquête van het woonbestuur blijkt

dat de bekendheid van de bar gering is en dat

er vooral stamgasten zitten. Een nieuw uiterlijk

en speciale activiteiten moeten dat veranderen.

Soap rond universiteitsraadzetel

Bij de universiteitsraadsverkiezingen kreeg de

Partij voor de Utrechtse Student (PvdUS) vijf

zetels, een groei van twee zetels. De PvdUS

werd daarmee de grootste partij. Lijst Vuur, tot

dan toe de grootste, ging terug van zeven naar

vijf zetels. Lijst Helder behield haar twee zetels.

Maar in juli bleek dat de PvdUS maar vier

mensen kon vinden van hun uitgebreide lijst die

ook echt fulltime in de raad wilden. De zetel

ging daarom over naar lijst VUUR. Ook daar was

opeens geen extra kandidaat meer voorhan­

den, zodat uiteindelijk lijst Helder onverwacht

een derde zetel mocht opvullen.

22 November 2013

Een greep uit de agenda

–11 november 2013

Studium Generale: Ondeugd en economie

Arnon Grunberg in gesprek met vrijemarkt­econome Deirdre McCloskey over deugd, ondeugd, mens en markt.

–13 november 2013

Utrechtlezing Rotterdam. Wereld in woorden:

toen en nu

Universiteitshoogleraar Frits van Oostrom trekt in zijn boeken en onderzoek interes­sante paralellen tussen de samenleving van toen en nu en maakt de thematiek van de Middeleeuwen verrassend modern en actueel.

–14 november 2013

Utrechtlezing New York. Peaceful schools

and peaceful neighbourhoods

How parents, teachers and others can promote active citizenship and safe environments for children, door prof. dr. Micha de Winter. De gastheer in New York is Karel van Oosterom, permanent vertegenwoordiger van Nederland bij de Verenigde Naties en alumnus geschiedenis.

–18 november 2013

Studium Generale: De Grote Stadsdebatten

Wat is de kracht van de stad? Debat met wetenschappers en politici over de creatieve, leefbare en gezonde stad van de toekomst. Met o.a. Felix Cohen (directeur Voedings­centrum, Victor Everhardt (wethouder Volksgezondheid) en Martin Dijst (hoog­leraar Sociale Geografie, uu).

–18 t/m 22 november 2013

Global Entrepreneurship

Week

In deze week wordt het ondernemerschap gevierd en jonge mensen geïn­

spireerd met de can do mentaliteit om hun ambitieuze dromen om te zetten in werkelijkheid. In Utrecht staat het thema ‘Ondernemen met maatschappelijke impact’ centraal. In het programma onder meer het StudentsInc Startup Event, de workshop Docenten voor Ondernemerschap, de thema­avond Entrepreneurship & Social I nnovation, een internationaal event voor en met top studentondernemers en de Masterclass Ondernemerschap: Onder­nemen met maatschappelijke impact.

www.utrechtce.nl

–19 november 2013

Utrechtlezing Arnhem. Moraliteit en

zelfbeheersing: ook bij dieren?

Veel diersoorten leven in sociale verbanden die worden gekenmerkt door samenwerking en zelfs altruïstisch hulpbetoon. Tegenwoor­dig begrijpen we dit en krijgen we zicht op de evolutionaire oorsprong van moraliteit. Emeritus hoogleraar Jan Van Hooff legt uit hoe dieren omgaan met de daarmee gemoei­de dilemma’s.

–22 november 2013

Utrechtlezing Utrecht. Moeten we bang zijn

voor mensenrechten verdragen?

Mensenrechten zijn nooit vanzelfsprekend , ook niet in Nederland. Hoogleraar Jenny Goldschmidt buigt zich over deze kwestie aan de hand van een aantal recente debatten en zaken. (Zie ook pagina 3).

–27 november 2013

Studium Generale: Een ruimte voor de ziel

Hoogleraar Maarten van Buuren combineert zijn fascinatie voor literatuur, filosofie en geschiedenis tijdens zijn afscheidscollege aan de hand van zijn nieuwe boek over het leven en de ondergang van Jean­Michel Frank.

–2 december 2013

Studium Generale: Power to the people

Hoe kunnen we zeggenschap terugwinnen op grote ondernemingen en zorgen dat multinationals zich bewust worden van hun verantwoordelijkheid? Met Europarlemen­tariër Eva Joly en advocaat Martyn Day.

Peace of Cake?

Power to the people

Micha de Winter

Ondeugd en economie Maarten van Buuren

Jan Van Hooff

De Grote Stadsdebatten

November 2013 23

www.uu.nl/alumni/agenda Bent u al vriend?

–Doe meer met uw Alumnipas

Als Vriend van het Utrechts Universiteits-

fonds steunt u niet alleen onze activiteiten,

maar u ontvangt bovendien de U-fonds

alumnipas waarmee u diverse kortingen en

extra’s krijgt. Een greep uit het aanbod.

Met korting cursussen naar Parnassos

Parnassos Cultuurcentrum is het cultuurcentrum van de Universiteit Utrecht.

Beeldende kunst, dans, schrijven, fotografie, muziek en theater: alle kunst­

disciplines zijn vertegenwoordigd. Studenten kunnen nergens goedkoper

en beter terecht maar ook de Vrienden van het Universiteitsfonds krijgen

korting op het uitgebreide programma.

Kijk voor alle cursussen en producties op www.uu.nl/parnassos

Gratis lenen bij de Universiteitsbibliotheek

Alumnipashouders maken gratis gebruik van de bibliotheekcollecties en van

alle algemeen toegankelijke voorzieningen in de Universiteitsbibliotheek.

Op vertoon van uw alumnipas en een geldig legitimatiebewijs ontvangt u

bij de balie een lenerspas met een login code. Hiermee heeft u toegang tot

de (digitale) collecties. 

Direct een leenauto met de OHRA Autoverzekering

Met de voordelige OHRA Autoverzekering zit u nooit zonder auto. Want

dankzij onze uitstekende service krijgt u bij diefstal of total loss direct een

gratis leenauto, totdat het geld op uw rekening staat. Dat is één van de

voordelen van onze complete autoverzekering. Deze garantie geldt voor

onze WA plus, Budget WA plus, All Risk en Budget All Risk autoverzekering.

Kijk voor meer informatie op www.ohracollectief.nl/ufonds/523/

Abonnement nrc.next met 34% korting

Met een abonnement op nrc.next ontvangt u elke werkdag de jongste kwa­

liteitskrant van Nederland. Op zaterdag valt er een extra dikke weekend­

krant van NRC op de mat. Bovendien krijgt u toegang tot nrc.next op uw

iPhone, iPad en computer. Vrienden van het U­fonds krijgen 34% korting en

betalen slechts € 99 voor zes maanden nrc.next. Let op: deze actie geldt

alleen voor nieuwe abonnees van de NRC en nrc.next.

Kijk voor meer informatie op www.uu.nl/alumni/vriend

Word ook Vriend en steun het Utrechts Universiteitsfonds.

Meld u zich aan via www.uu.nl/alumni/vriend

Utrechts Universiteitsfonds

Bestuursgebouw, Heidelberglaan 8, 3584 CS, Utrecht

(030) 253 8025 alumni@uu.nl www.uu.nl/alumni

Volg ons op Facebook en LinkedIn

–Doorlopend tot januari 2014

Tentoonstelling Peace of Cake?

Neem een kijkje in de keuken van de wetenschap achter vrede. Samen met wetenschappers van de Universiteit Utrecht zoomt de tentoonstelling in op drie (voormalige) oorlogsgebieden:

Oeganda, Zuid­Afrika en Joegoslavië. In de keuzespellen ontdek je dat je bij het sluiten van vrede voor lastige keuzes komt te staan.

www.uu.nl/universiteitsmuseum

–50 jaar faculteit sociale

wetenschappen

De faculteit sociale wetenschap­pen bestaat 50. Kijk voor alle evenementen, ook interessant voor alumni, op www.uu.nl/fsw50. In verband met de feestelijkheden is de faculteit nog op zoek naar beelden (foto’s, dia’s, film) van de faculteit of toen malige departementen, collega’s, studenten, cursussen, etc. Contact via fsw50@uu.nl

–16 januari 2014

Nieuwjaarsborrel Jonge Alumni

Netwerk

Tijdens de nieuwjaarsborrel van het Jonge Alumni Netwerk (jan) staan we stil bij tien jaar jan. We toasten op nog vele jaren jan erbij en natuurlijk op 2014.

–13 februari 2014

Career event Jonge Alumni

Netwerk

Een inspirerende middag en avond met workshops, coaching en netwerkgesprekken die volledig in het teken staan van jouw carrière. Zowel voor pas afgestudeerden als voor mensen die al enige tijd aan het werk zijn.

Lezingen in Meppel

–18 november 2013

Ieder zijn eigen pil?

Prof. dr. Huub Schellekens, hoogleraar farmaceutische biotechnologie aan de Universiteit Utrecht

–2 december 2013

Advanced Care Planning

Prof. dr. Hans van Delden, hoogleraar medische ethiek aan de Universiteit Utrecht en verpleeghuisarts.

–16 december 2013

Alcoholverslaving als

hersenziekte

Dr. Heidi Lesscher, docent en onderzoeker neuro­biologie van gedrag aan de Universiteit Utrecht.

Locatie: De Gasfabriek, Gasgracht 3, Meppel

In b

eeld

–Utrecht Science Park

Wat ruim 52 jaar geleden begon als

De Uithof is inmiddels uitgegroeid tot

het Utrecht Science Park. Naast de

universiteit nu ook de thuishaven

van vele organisaties en bedrijven

waaronder het UMCUtrecht en het

Wilhelmina Kinderziekenhuis, de

Hogeschool Utrecht, het Hubrecht

Laboratorium, TNO, Deltares en sinds

kort het Nutricia Research Centrum

van Danone. Ook de komende jaren

gaat de ontwikkeling volop door met

onder meer de komst van het RIVM

en het Máxima Center voor kinder-

oncologie, nieuwe studentwoningen

plus nieuwe onderwijsgebouwen voor

de faculteiten Bètawetenschappen

en Geowetenschappen. Inmiddels

werken er ruim 21.000 mensen op het

Utrecht Science Park. De investeringen

voor de komende tijd bedragen ruim

1 miljard euro.

Foto Utrecht Science Park