AlumnimagazineMaart 2015

Psychotherapie over de skype

Hans Clevers over kunst,

wetenschap en dwaalsporen

Sport en vrede in Israël

‘Vliegwiel voor

de stad’ Hoogleraar sportontwikkeling Maarten van Bottenburg over de Tour in Utrecht

Universiteit en stadUniversiteitsdag 2015

zaterdag 11 april

2 Maart 2015

Kanker is een soort Darwinachtig verschijnsel In de spotlight

22

De aftrap Inhoud

In den vreemde 4 In Utrecht 6 Generatie UU 8 De loopbaan van… Minke Bijl 10 Goed besteed 11 Bericht uit… Tel Aviv 12 JAN – Jonge Alumni Netwerk 14 UU centraal 18 Bouwjaar 1990 19 DUB 20 Utrecht Science Park 22 In de spotlight 24 In beeld, toen 25 Universiteitsdag 2015 26 Een greep uit de agenda 28 In beeld

Dit voorwoord schrijf ik in Kigali/Rwanda. Sedert 1 november jl. werk ik via de Verenigde Naties voor de regering van Rwanda om hen

te adviseren bij het versterken van ‘de Rechtstaat’. Dit doe ik ‘slechts’ voor de duur van een jaar, maar er zijn talloze andere alumni die permanent in het buitenland verblijven. De ervaring van het Utrechts Universiteitsfonds is dat die alumni opvallend positief reageren op contactverzoeken van de universiteit of mede-afgestudeerden. Alleen, vaak zijn zij zich niet bewust van het feit dat het bureau hen daarin kan faciliteren.

In ieder geval sturen we één keer per jaar een gedrukte Illuster op aan alle alumni met een bestelbaar adres, dus ook aan alumni in het buitenland. Vrienden krijgen zelfs drie keer een hard copy en Vriend worden is voor geëmigreerde alumni net zo makkelijk.

Verder juichen wij het toe als alumni aangeven behoefte te hebben om con tacten te leggen met andere alumni in dezelfde regio. Neem vooral contact op met het bureau.

Tot slot organiseren we in grote steden in de wereld soms netwerk-evenementen voor en met alumni, onder meer in New York, Londen, Brussel, Berlijn en Parijs. Binnenkort dus ook in Kigali. Alles begint natuurlijk wel met een bestelbaar adres, dus als u contact heeft met oud-studiegenoten — in binnen- of buitenland —, vraag dan eens of ze de Illuster ook hebben gelezen.

Mr. Robert S. Croll

voorzitter Utrechts Universiteitsfonds

‘Succes kun je sturen’JAN – Jonge Alumni Netwerk

Bericht uit… Tel Aviv 11

12

Tour de France als vliegwiel voor de stad UtrechtUU centraal 14

20Sportieve ambities van het Utrecht Science ParkUtrecht Science Park

Geloof je nog in vrede?

Maart 2015 3

Eigen belang of Europees belang? Als liberaal kijk je per beleidsterrein welke bestuurslaag dat het beste kan uitvoeren. Je maakt telkens de afweging of er toe gevoegde waarde is om zaken op Europese schaal te doen. Bij handelsrelaties is het bijvoorbeeld logisch dat Europa met een markt van 500 miljoen burgers een onderhandelingspartner is voor de vs of China. Maar pensioenen op Europese schaal organiseren heeft weinig nut. Dat hebben wij in Nederland prima geregeld.

Utrecht of Brussel? Je houdt altijd een speciale band met de stad waar je hebt gestudeerd. Laatst was ik met de jongste van mijn vier kinderen bij een open dag van Game Technology. Mijn studententijd roept warme gevoelens op en ik zou het mooi vinden als tenminste een van mijn kinderen voor de Universiteit Utrecht kiest. Het was erg leuk om weer over de Uithof te lopen. Natuurlijk veranderen dingen, maar het blijft toch allemaal heel herkenbaar. Zoals Broodje Mario in de binnenstad!

Naar meer groei: investeren in werkgelegenheid of

kennis? Ik vind het belangrijk om in structurele werkgelegenheid te investeren en dat kan niet zonder kennis. Mijn kritiek op de plannen van de Europese Commissie is de focus op snelle werkgelegenheid. Met puur banen creëren om de banen bestrijd je alleen maar symptomen. We moeten de concurrentiekracht van Nederland en Europa versterken. Om niet achterop te raken dient de nadruk te liggen op meer kennis en innovatie. Dan volgt die werkgelegenheid vanzelf. Het lijkt wel of sommige mensen het verschil niet weten tussen geld uitgeven en investeren. Daar ben ik wel bezorgd over.

Vrijheid of veiligheid? Er moet een goede balans zijn tussen de twee en dat is ontzettend lastig. Je kunt niet vrij zijn zonder veilig te zijn. En omgekeerd heb je niets aan die veiligheid als je niet vrij bent. De lopende discussie over het delen en vermarkten van informatie in relatie tot privacy is hier een goed voorbeeld van.

Succesvolle innovatie: meer of minder wetenschap?

Meer. Het is voor mij heel duidelijk dat investeringen in kennis nodig zijn. Ik ben hierbij echter wel prak-tisch en vind dat overheidsinvesteringen op de hele keten gericht moeten zijn: kennis-kunde-kassa. Om de slag van onderzoek naar innovatie te maken is het belangrijk dat innovaties getest kunnen worden. Om dit op de langere termijn vol te houden, moeten we de maakindustrie in Europa behouden.

Hoe heeft uw studie aan de universiteit bijgedragen

aan uw visie en ambities? Tijdens je studententijd sta je voor het eerst op eigen benen. Los van de inhoudelijke kennis die je opdoet, is dit het moment waarop je zelf leert nadenken en eigen beslissingen te nemen.

@CvNieuwenhuizen

Colofon

Illuster is een uitgave

van de Universiteit

Utrecht en het Utrechts

Universiteitsfonds,

verschijnt drie keer per

jaar en wordt toegezonden

aan alumni van de

Universiteit Utrecht.

Redactie Robbert Jan

Feunekes (hoofdredacteur),

Nicoline Meijer, Armand

Heijnen, Hanneke Olivier,

Jasper van Winden,

Xander Bronkhorst,

Joost Dankers en Harold

Kerkhof (eindredacteur).

Redactieraad Arie Smit,

oud-directeur TeleacNot;

Lex Heerma van Voss,

hoogleraar faculteit

Geesteswetenschappen;

David Veldman,

blad manager/tekstschrijver

Uitgeverij Virtùmedia;

Olfert Koning,

communicatieadviseur

GGZ Nederland;

Marianne Hoornenborg,

ondernemer De Recht

& Krom Producties.

Art direction &

Vormgeving Flow design

+ communicatie, Utrecht.

Coverfoto Aatjan Renders

Fiets RepublicDutch.com

Druk Pijper Media,

Groningen.

ISSN 1338-4703

20e jaargang, #73.

© Universiteit Utrecht

Overname van artikelen

met bronvermelding is

toegestaan. Illuster

wordt gedrukt op milieu-

vriendelijk fsc-papier.

Volg ons op Facebook

en LinkedIn: Alumni

Universiteit Utrecht

Kennis & innovatie nodig voor structurele werkgelegenheid

Europarlementariër Cora van Nieuwenhuizen

‘In het onderwijs bieden we kennis over online therapie steeds meer aan’ — Paul Boelen pagina 7

–Cora van Nieuwenhuizen

(Sociale Geografie 1987) is

sinds juli 2014 namens de

VVD lid van het Europees

Parlement en houdt zich

bezig met economische en

monetaire zaken en de onderwerpen industrie,

research and development en energie. Deze

alumna heeft ruim twintig jaar ervaring in de

politiek, eerst op lokaal en regionaal niveau in

Brabant en tussen 2010 en 2014 als Tweede

Kamerlid, waar zij onder andere voorzitter

was van de vaste kamercommissie Financiën.

De opening Tekst Emmy Ruiter

4 Maart 2015

Universiteit Utrecht start eerste online master van NederlandDe Universiteit Utrecht is in februari 2015 gestart met de post-graduate master

Epidemiology Online. Dit is het eerste masterprogramma in Nederland waarin het

theoretisch deel volledig online gegeven wordt. Hierdoor is het programma geschikt

voor onderzoekers die elders in de wereld werkzaam zijn in epidemiologisch onder-

zoek. Omdat de cursussen online aangeboden worden, is het voor onderzoekers

wereldwijd mogelijk om het programma te volgen. Het praktische gedeelte voeren

ze uit onder supervisie van een begeleider aan de Universiteit Utrecht, bij voorkeur

op hun eigen locatie. Bij klinisch onderzoek, de industrie en beleidsmakers is er een

toenemende vraag naar afgestudeerden in epidemiologisch onderzoek.

–Recordaantal bezoekers voor Utrechts Universiteitsmuseum in 2014

In 2014 mocht het Universiteitsmuseum

maar liefst 64.753 bezoekers verwelkomen.

Nog nooit eerder kwamen er in een jaar zo

veel mensen naar dit wetenschapsmuseum.

Er kwam met name veel publiek af op de

populaire tentoonstelling ‘Tot op het bot’.

Aan de hand van de brede collectie van

skeletten, gebitten, huiden, wervels, vinnen,

harten, darmen, geweien en vele andere

lichaamsdelen ontdekten bezoekers de

overeenkomsten van mens en dier. Tevens

werd het Universiteitsmuseum dit jaar door

jeugdige Museuminspecteurs uitgeroepen

tot ‘Meest kidsproof museum van de

provincie Utrecht’.

Op de foto Pepijn van der Horst uit

IJsselstein die samen met zijn vader Armando

(alumnus biomedische wetenschappen 2001)

op zondagmiddag 30 november 2014 als

60.000ste bezoeker werd verwelkomd

door directeur Monique Mourits en rector

magnificus Bert van der Zwaan met een bos

bloemen en cadeautjes uit de museum-

winkel. “We komen om alle botten in het

museum te zien”, vertelde de verraste Pepijn.

De tentoonstelling ‘Tot op het bot’ is nog

te zien: www.universiteitsmuseum.nl.

In Utrecht

–Alumnus scheikunde Sjors Scheres in top 10 Nature

De Nederlandse

moleculair bioloog

Sjors Scheres die

scheikunde studeerde

in Utrecht, behoort

volgens het toon-

aangevende weten-

schappelijk tijdschrift Nature tot de tien

geleerden die afgelopen jaar voor de

wetenschap het belangrijkst zijn geweest.

Scheres werkt bij het laboratorium voor

moleculaire biologie in de Britse stad

Cambridge. Nature prijst Scheres, omdat

hij de techniek om met een elektronen-

microscoop moleculen te analyseren heeft

verfijnd.

Van 1993 tot 1998 studeerde Scheres

in Utrecht scheikunde en in de vijf daar op-

volgende jaren promoveerde hij in

‘eiwitkristallografie’.

Nature noemde de tien geleerden

zonder een rangorde aan te brengen.

Maart 2015 5

www.uu.nl/nieuws

–De Hall of Fame

Het is een traditie geworden om ieder jaar

een aantal studenten met een portretfoto

te “vereeuwigen” aan de muren van de hal

van het Bestuursgebouw. Met deze Hall of

Fame wil de universiteit studenten in beeld

brengen die door hun ambitie en inspiratie

uitblinken.

Dit jaar ging de eer naar elf studenten:

Casper Pranger (Earth Structure and Dyna-

mics, winnaar van de jaarlijkse scriptieprijs

van de Universiteit Utrecht), Soscha de la

Fuente (History and Philosophy of Science,

jongerenvertengwoordiger bij de Verenigde

Naties), Saya Abdullah (Geneeskunde, idem),

Martijn van Kuppeveld, Troy Figiel, Joost

Houben en Ruben Doornenbal (als team

winnaars van de eerste internationale

natuurkundewedstrijd PLANCKS), Jurriaan

Wouters (Theoretische Fysica, Nederlands

kampioen speerwerpen), Pieter-Bart Peters

(Scheikunde, Wiskunde én Natuurkunde,

winnaar Science and Technology Student

Award), Bert Lutters (Selective Utrecht

Medical Master, idem) en Marianne Pouwer

(Diergeneeskunde, brein achter Summer-

school Junior, foto vanwege verblijf in het

buitenland nog niet genomen). Zij hangen

sinds deze week met een grote portretfoto

in het Bestuursgebouw. Alumni zijn van

harte welkom om een kijkje te komen

nemen, zowel naar de Hall of Fame van dit

jaar als die van afgelopen jaren. De foto’s

zijn gemaakt door Ed van Rijswijk.

–Europadeskundige Mathieu Segers wint UU Publiprijs 2014

Dr. Mathieu Segers, universitair docent internationale betrekkin-

gen, heeft de UU Publiprijs 2014 gewonnen. Hij ontving de prijs

op 6 januari uit handen van rector magnificus Bert van der Zwaan.

Segers deed in de pers opzienbarende uitspraken over kwesties als

de invoering van de euro, de Europese integratie, de houding van

Europa ten opzichte van Moskou of de veiligheid binnen Europa.

Uit her juryrapport: “De media komen steeds weer bij hem terug,

ook al beweegt hij zich in een arena waar het erg druk is en velen

hun zegje willen doen.”

De UU Publiprijs bestaat uit een budget voor het maken van

een video over het onderzoek van de winnende wetenschapper.

Met de UU Publiprijs wil de universiteit Utrechtse wetenschappers

stimuleren om publiciteit te genereren voor hun onderzoek en

om deel te nemen aan het maatschappelijk debat.

Andere genomineerden voor de UU Publiprijs 2014 waren

hoogleraar economische geschiedenis Bas van Bavel en hoogleraar

criminologie Dina Siegel (zie foto rechts en links van Segers). Van

Bavel bracht in de media met name het thema ‘vermogensongelijk-

heid’ over het voetlicht. Siegel wees op het gevaar van rondtrek-

kende, goed getrainde bendes uit Oost en Centraal Europa.

Best

uurs

gebo

uw a

an d

e H

eide

lber

glaa

n

6 Maart 2015

Generatie UU

Psychotherapie via een computerscherm. Voor gz-psycholoog Bart Vemer (klinische & gezondheids-psychologie 1997) is het, sinds hij anderhalf jaar geleden in Parijs zijn eigen online psychologenpraktijk Aeffectivity opende, de enige en meest ideale manier van werken. Generatiegenoot Paul Boelen (klinische & gezondheidspsychologie 1997) werkt bij het Ambulatorium van de Universiteit Utrecht op een meer klassieke manier. Wat zijn de voor- en nadelen van online psychotherapie?

Bart Vemer en Paul Boelen spreken elkaar via Skype. Vemer vanuit Frankrijk, waar hij woont en werkt, en Boelen — die naast psychotherapeut ook profilerings-hoogleraar en hoofdopleider van de gz-opleiding voor volwassenen en ouderen in de regio Utrecht is — vanaf de Utrechtse Uithof. BV: “Voor mij is online therapie wat ze tegenwoordig seamless therapie noemen. Ik combineer de klassieke gesprekken — in mijn geval vrijwel altijd screen to screen in plaats van face to face — met online behandel-programma’s die patiënten in hun eigen tijd doorwer-ken. Er zijn richtlijnen voor wat te doen bij bijvoor-beeld depressie, angststoornis, etc. Die richtlijnen zijn allemaal vertaald in de programma’s die ik mijn patiënten laat doen. Ik heb me nog nooit zo goed aan een protocol gehouden als nu en heb tegelijk veel meer vrijheid in de gesprekken. Zo heb ik best of both worlds.” PB: “Ik ben wel bekend met wat jij schetst en wat

ook wel blended care wordt genoemd. Bij het Ambulato-rium (polikliniek van de Universiteit Utrecht) lopen we misschien een beetje achter. Dat komt vooral doordat we er technisch nog niet aan toe zijn. Dat is, denk ik, een kwestie van tijd. En in feite is onze

werkwijze toch wel gelijk aan die van jou. Want hoewel we bij rouw- en traumabehandeling van jeug-digen en kinderen bijvoorbeeld nog niet blended of via internet werken, geven we patiënten wel heel gestructureerde opdrachten die ze thuis moeten doen: dingen tekenen, schrijven, invullen etc. Er zijn ook wel online therapeuten die uitsluitend met schrijf-opdrachten via e-mail werken. Dat vind ik (in de meeste gevallen) minder geslaagd. Maar bij jou hebben de relationele aspecten van therapie, net als bij ons, ook uitgebreid aandacht, begrijp ik?”BV: “Online therapie is voor mij nadrukkelijk niet alleen e-mailcontact. Je gaat naar een psycholoog en niet naar een machine. De essentie van het thera-peutisch contact is het contact tussen patiënt en psycholoog en daar hecht ik veel waarde aan.”PB: “Uitgebreide diagnostiek, spelobservaties en therapie in de jeugdafdeling lenen zich overigens niet voor online therapie. Die moeten per definitie live zijn. Ook voor sommigen andere gevallen zal live contact beter werken.”BV: “Zeker. Een psychotische patiënt, een full blown bipolaire stoornis of anorexiapatiënt neem ik in mijn praktijk ook niet aan. Die verwijs ik door. Mijn methode werkt vooral goed bij enkelvoudige problematiek.” PB: “Bij het Ambulatorium heb je wel patiënten die elders aan online therapie onderworpen dreigden

‘De afstand door het scherm komt de intensiteit van het

contact ten goede’

Psychotherapie over de skype

‘Online therapie is voor mij nadruk-kelijk niet alleen e-mailcontact’

Maart 2015 7

te worden en dan toch bij ons komen, omdat ze liever iemand ‘live’ aankijken dan via een scherm.”BV: “Van mijn patiënten is er tot nu toe één die zei: ‘Ik vind het toch te moeilijk. Als jij om de hoek had gewoond en ik had je eerst een hand kunnen geven en een paar keer live met je kunnen praten, dan had ik contact via het scherm uitstekend gevonden, maar nu niet’. Alle anderen zeggen: ‘Ongelooflijk, ik heb het gevoel dat je hier in mijn huiskamer zit. Ik moet er niet aan denken om naar een Riagg of zo’n obligate praktijk te gaan met van die lage tafeltje en doosjes tissues. Ik voel me hier veilig en heb mijn eigen kopje thee.’ Zelf heb ik ook het gevoel dat ik nu inni-ger contact met patiënten heb dan in mijn spreekkamer. Mensen zijn via het scherm heel open en vertellen dingen die ze uit schaamte in een spreekkamer misschien niet zouden vertellen, misschien juist omdat het contact in zekere zin iets afstan-delijker is. De letterlijke afstand door het scherm lijkt de intensiteit van het contact juist ten goede te komen.” PB: “Maar bij iemand met bijvoorbeeld een fraaie agorafobie wil je het liefst toch gewoon samen het spreekwoordelijke plein betreden.” BV: “Maar Paul, visualiseer even dat ik via de smartphone letterlijk dichtbij de patiënt

ben en samen met hem of haar het plein op ga. Hoe dichtbij kun je zijn!?”PB: “Ja, daar ben ik het eigenlijk ook wel mee eens. Ik ervaar nu in het gesprek met jou zelf ook hoe goed je via Skype dichtbij kunt komen. Niet dat ik daar aan twijfelde, maar het is toch goed om het eens te ervaren. ”

BV: “Onbekend maakt onbemind. In mijn naïviteit ben ik geneigd te denken dat iedereen weet wat online therapie is, maar zelfs veel huisartsen zijn er onbekend mee. Er zijn patiënten die prima bij mijn manier van werken zouden passen, maar die de huisarts standaard doorverwijst naar de psychotherapeut die al 34 jaar in het dorp werkt. Omdat ik Nederlandse patiënten over de hele wereld heb, moet ik het overigens ook niet direct van huisartsen hebben; meer van online zichtbaarheid.” PB: “In het onderwijs bieden we kennis over online therapie steeds meer aan en maken we steeds vaker gebruik van e-learning modules. Het loopt nog niet op het tempo dat ik zou willen, maar het wordt wel steeds normaler. En in weten-schappelijk onderzoek wordt gekeken in hoeverre live contact nog nodig is, met de toenemende mogelijkheden die de techniek biedt. Online therapie heeft zeker de toekomst, maar hoe lang het nog duurt voordat het meer regel is dan

uitzondering? Veel therapeuten hebben een mystiek beeld van psychotherapie: dat moet juist met tissues en dat negentig-gradenzitje. Zij vinden het lastig zich aan protocollen en richtlijnen te houden en zijn soms teveel gefocust op de therapeu-tische relatie en te weinig op interventies die werken. Ook technische ontwikkelin-gen spelen een rol. Ik hoor van instellingen dat ze het lastig vinden om met de ver-schillende programma’s te werken.”

BV: “Het ligt ook wel aan weerstand tegen verandering. Instellingen en behandelaars moeten al zoveel veranderen. Ik geef ook trainingen over online therapie en daar zie je dat de grootste sceptici naderhand juist heel enthousiast worden.” PB: “Ik word ook wel heel enthousiast als ik jou zo hoor, Bart.”

BV: “Leuk! Misschien eens verder praten over eventuele samenwerking?”

Tekst Hanneke Olivier Foto’s Ivar Pel

‘In het onderwijs bieden we kennis over online therapie steeds meer aan’

Bart Vemer is spreker tijdens de Universiteitsdag

op 11 april(zie pagina 25)

Screen to screen: gesprek tussen Bart Vemer en Paul Boelen via Skype.

8 Maart 2015

De loopbaan van… Minke Bijl

‘‘De studie Algemene Letteren was voor mij ideaal! Ik ben

van nature een generalist en kon zo ontdekken wat

mij het meest interesseerde. Het was net een academi-

sche snoepwinkel. Ik heb daar het eerste jaar vooral

genoten van het diverse aanbod aan vakken.” In 1990 begon Minke

Bijl haar studie aan de Universiteit Utrecht. Na dat eerste jaar

Algemene Letteren koos ze voor de specialisatie Communicatiekunde

binnen de studie Nederlandse taal- en letterkunde. Op 1 december

2014 verruilde zij haar baan als Communications Director Home Care

bij Unilever voor de functie Global Director

Marketing & Communications bij ingenieurs-

bureau Royal HaskoningDHV.

Communicatie is voor Minke Bijl als het bouwen van bruggen tussen mensen. Bij Royal Haskoningdhv gebeurt dat ook letterlijk, maar de projecten van het bedrijf hebben in haar ogen vaak een veel bredere invloed op de samenleving als geheel. “Ons bedrijf is betrokken bij complexe projecten met grote impact, of het nu een groot kustbeschermingsproject in Bangladesh is of het ontwerp van een kantelsluis die de files in Zeeland vermindert. Onze ingenieurs hebben een belangrijke rol in de duurzame ontwikkeling van een gemeenschap.” Bijl werd aangetrokken door de overtuiging van het bedrijf dat je alleen door samenwerking met partners, klanten en stakeholders kunt komen tot innovatieve, duurzame oplossin-gen voor de grote uitdagingen. “Wij vragen ons altijd af: hoe kunnen we met onze projecten en oplossingen een extra dimensie toevoegen en zo positieve impact genereren? Dat zit als het ware in het dna van de mensen hier.” Die gedrevenheid, die wil om een verschil te maken, dat is wat haar vooral aansprak toen ze de overstap maakte naar het wereldwijd opererende ingenieurs-bureau. “Positief bijdragen aan de samenleving — dat is waar dit bedrijf voor staat en dat mag het ook best wat meer uitdragen. Dat wordt dus een van mijn taken hier. ”

Positieve sociale impact

In het vierde jaar van haar studie kreeg Minke Bijl tijdens een stage bij het marketing- en pr-bureau Winkelman en Van Hessen in Den Haag een baan aangeboden als junior adviseur. Het bete-kende een snelle overgang van het studenten leven naar een werk-zaam bestaan. Haar scriptie over de waarde van media-aandacht voor bedrijven, moest in de schaarse vrije uurtjes in avonden en weekends worden afgerond. “Ik vond het een hele worsteling om de academische blik te combineren met bedrijfsmatig werken en

denken. Toch heb ik bij dat pr-bureau echt het vak geleerd. Ik had een strenge leiding-gevende en we werkten voor grote opdrachtgevers als American Express, Unilever en Honig.” Via een baan bij de Bond van Adverteerders, waar zij een goed netwerk binnen het Nederlandse bedrijfsleven opbouwde, maakte Minke Bijl de overstap naar Schiphol Group.

“Dat was een ontzettend boeiende tijd. De communicatie met de omgeving, stakeholder manage-

ment, is voor Schiphol van essen-tieel belang. En de wissel-werking met de samenleving is voor mij de drive in dit vak.” Na Schiphol werkte Bijl negen jaar bij Unilever, eerst als woord-voerder en later in diverse directeursfuncties in communicatie. “Unilever heeft mij geleerd wat sustainable business echt inhoudt. Duurzaamheid als bedrijfsmodel, met de uitdagende missie om de omzet te verdubbelen, de milieu-impact te halveren en de positieve sociale impact te vergroten: inspirerend en richting-gevend, niet alleen voor de medewerkers zelf, maar ook voor alle belanghebbenden waar Unilever mee werkt: consumenten, toeleveranciers, ngo’s en overheden. Communicatie heeft in de totstandkoming van de partnerships die nodig zijn om deze ambitieuze doelstelling te verwezenlijken een cruciale rol.”

Minke Bijl

Positief bijdragen aan de samenleving

‘Die gedrevenheid, die wil om een verschil te

maken, zit als het ware in ons dna’ — Minke Bijl

Maart 2015 9

De invloed van de studententijd

Veel van de communicatieve en sociale vaardigheden die in haar latere werk van pas kwamen, deed Minke Bijl op in haar studententijd. Ze woonde in een studen-tenhuis aan de Oudwijkerveldstraat met drie dames die in verschillende fases van hun studie zaten. “Ondanks het leeftijds-verschil deden we veel samen en dat was niet alleen enorm gezellig, maar voor mij als jongste van het stel ook heel leerzaam.” Via de studentenvereniging Unitas belandde ze in het bestuur van de Federatie van Utrechtse Gezelligheidsverenigingen, dat regelmatig met de gemeente en universiteit moest overleggen over bijvoorbeeld de festiviteiten rond de introductiedagen.

Het mooiste plekje in Utrecht was voor Minke Bijl toch boekhandel Broese Kemink aan de Oude Gracht .“Ik ben een enorme lezer en heb daar heel wat van mijn studiebeurs besteed. Maar ook de talloze cafeetjes en terrassen daar in de buurt vond ik heerlijk, alleen al om het uitzicht op die prachtige oude bruggen over de gracht.”

–Benoemingen

Minke Bijl Algemene letteren (1997) is per 1 december 2014 benoemd tot Global Director Marketing & Communications bij Royal HaskoningDHV

Willy Spaan Biologie (1980) is per 1 mei 2015 benoemd tot nieuwe voorzitter van de Raad van Bestuur van het Leids Universitair Medisch Centrum

Leon van Halder Algemene sociale wetenschappen en Onderwijskundeis per 1 april 2015 benoemd tot voorzitter van de Raad van Bestuur van het RadboudUMC

Hedwig Verhoeven Theater, film- en televisiewetenschappen (1995) is per 1 maart 2015 benoemd tot directeur bij de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties

Steven Lak Rechten (1979) is per december 2014 benoemd tot lid van de raad van commissarissen van havencommunicatiebedrijf Portbase

Joost HolthuisFarmacie is per december 2014 benoemd tot CEO van Cristal Therapeutics

Hedwig Saam Kunstgeschiedenis (1986)is per 1 november 2014 directeur van het nieuwe Nationaal Militair Museum

Gerard ZwartRechten (1988) is per 1 november 2014 aangesteld als directeur bedrijven bij Rabobank Rotterdam

Andrée van EsRechten (1979)is benoemd tot voorzitter van de Raad van Toezicht van het Universitair Medisch Centrum Groningen

www.uu.nl/alumniTekst Joost Dankers

Mijn UtrechtMinke

Studie Algemene letteren/

communicatiekunde 1990 –1997

Vereniging Unitas

Huis Oudwijkerveldstraat (Huize

Flodderzicht)

Favoriete plek Boekhandel Broese

Kemink en de Oude Gracht

Loopbaantips:

1 Als je iets doet, doe het met overgave

2 Goed nadenken over wat jou onder-

scheidt, wat voor verschil je maakt

3 Kansen herkennen

10 Maart 2015

Goed Besteed www.uu.nl/doorgeven

Moeilijk hè, duurzamer leven? Iedere poging

die je doet, wordt vakkundig onderuit

gehaald. Ons maatschappelijk en economisch

systeem is ook niet ingericht om duurzaam te

leven. Degenen die dat wel doen, moeten daar

veel voor doen en laten. Zij worden daar door

hun omgeving vaak meewarig op aangekeken.

De meeste Nederlanders zijn niet bestand tegen de prikkels die ons

leven zo makkelijk en prettig maken en helaas dus ook een keerzijde

hebben. Nu is het juist zo belangrijk dat wij ons anders gaan

gedragen om deze wereld ook voor toekomstige generaties te

behouden.

Spaaracties van supermarkten, hardloop-apps van sportkleding-fabrikanten… het zijn succesvolle voorbeelden van gamification (de toepassing van gametechnieken in niet-gamesituaties). Bij het departement informatica van de Universiteit Utrecht wordt onderzocht of het mogelijk is om via een game nieuwe prikkels te geven die het spannend en leuk maken om duurzaam te leven. Virtuele beloningen worden verkregen door gedragingen in het echte leven. De resultaten van het onderzoek zijn tot nu zeer hoopgevend.

Het spel dat samen met studenten Game technology wordt gebouwd speel je thuis op je tablet. De game haalt informatie over energieverbruik uit de elektriciteitsmeter en koppelt deze aan de progressie die je maakt in het spel. Er zullen speciale missies gegeven worden waarmee je thuis energie bespaart. Na een geslaagde missie kom je verder in de game en krijg je nieuwe uitdagende levels waarbij jouw energierekening steeds lager wordt. Hierbij valt te denken aan het wassen van kleding op lagere temperaturen, een avondje thuis zonder dat de televisie aan staat of een missie waarbij het stroomverbruik een uur lang

bijna nul moet zijn. Ook is het enorm leuk om met anderen, zoals buren, wijken of verenigingen in competitie te kunnen spelen. Met het ontwikkelen van deze game willen wij op een nieuwe manier mensen energie laten besparen.

Doe mee en draag spelenderwijs bij aan een groenere samen leving!

Moeilijk hè, duurzamer leven?

Door Geven 2014

–Draag bij aan een groenere samenleving, door te spelen en te geven

Het onderzoek kan uw steun goed gebruiken.

U kunt bijdragen door een gift over te maken op IBAN

NL43INGB0000014475 ter attentie van het Utrechts

Universiteitsfonds onder vermelding van Groene samenleving.

Meer informatie of liever geven aan een ander project,

bijvoorbeeld via onze kersverse Crowdfundingsite?

Ga dan naar www.uu.nl/alumni

Tekst Jan Dirk Fijnheer

Maart 2015 11

Ironisch genoeg begon mijn

tocht naar de sportieve NGO

Mifalot aan tafel tijdens het

grootste eetfestijn in de Joodse

traditie, Pesach (Joods Paas-

feest). Een familielid vertelde me

over een organisatie die het ple-

zier van spelen inzet om mensen

dichter bij elkaar te brengen.

De organisatie biedt aan 30.000

maatschappelijk achtergestelden

een educatief basismodel. Ik was

gelijk overtuigd — ik wilde er

deel van uit maken. In Nederland

en Europa staan kranten al jaren

bol van de problematiek omtrent

integratie en tolerantie. Als er

nog hoop zou moeten zijn voor

een multiculterele samenleving,

dan moet die in Israël te vinden

zijn. De VN zou me voor naïef

uitmaken, maar ik ben ervan

overtuigd dat pluralisme een van

Israëls geboorte- en identiteits-

kenmerken is. En die pluralisti-

sche maatschappij vond ik in het

klein in Mifalot.

Mifalot stelde me voor aan

Adam, een Arabische voetbal-

trainer. Met behulp van een bal

en wat regels coacht hij kinderen

in doelen stellen, samenwerken,

gezond leven en nog veel meer.

Adam is een echte kindervriend

met een groot hart: het is duide-

lijk dat zijn Joodse leerlingen dol

op hem zijn. Tussen de trainin-

gen door spreidt hij zijn kleedje

en doet zijn gebed, terwijl de

kinderen toekijken. Het ene

moment is hij hun grootste

vriend en coach, het andere

moment opeens een vreemde

moslim. Bij aanvang kijken de

kinderen verbaasd toe. Maar al

gauw raken de kinderen eraan

gewend en begrijpen ze dat

Adams geloofsovertuigingen er

niet toe doen. Met andere woor-

den, als voetbalcoach van de

Joodse kinderen belichaamt

Adam met zijn Joodse teams

tolerantie, vertrouwen en

samenwerking. En Adam is niet

de enige.

Zo heb je bijvoorbeeld ook

Miram die haar civiele

dienst(plicht) uitvoert als Arabi-

sche coach van een groep gees-

telijk gehandicapte volwassenen.

Dat proces heeft meer voeten in

aarde gehad. In Israël heeft

iedere burger dienstplicht van

minimaal twee jaar, geboren uit

de noodzaak om het bestaan van

Israël te waarborgen. Het is

echter begrijpelijk dat niet alle

Israëlische Arabieren het leger in

willen. Zij kunnen ervoor kiezen

om civiele dienst te doen door

zich in te zetten voor de

gemeenschap. Desondanks is dit

een controversiële kwestie, aan-

gezien veel Arabieren niet de

Joodse gemeenschap willen steu-

nen en deze dienst zien als een

soort landverraad. Mifalot biedt

deze jongeren een platform om

zich in te zetten voor de ontwik-

keling van hun eigen gemeente.

Miram heeft naast de zorg voor

de groep gehandicapten de mid-

delen gekregen om de Arabische

kinderen in haar eigen gemeen-

schap te helpen in hun ontwikke-

ling.

De indruk die Adam en Miram

maken op hun leerlingen geeft

hoop voor een waardige toe-

komst met meer onderling

begrip. De vrede zal morgen niet

gesloten zijn, maar het creëren

van een meer begripvolle samen-

leving is een realistische droom,

en nog meer onze verantwoor-

delijkheid. Als het in Israël niet

lukt, waar dan wel?

Bericht uit… Tel Aviv Tekst Naomi Golad

Naomi Golad studeerde aan University College Utrecht en is nu werkzaam bij de Israëlische ngo Mifalot. Mifalot staat voor ontwikkeling, rechtvaardigheid en het teweegbrengen van sociale verande-ringen — alles door middel van sport.

Naomi Golad op de foto links met haar partners van Mifalot.

Geloof je nog in vrede?

12 Maart 2015

2009. In de Cambridge-flat op de Uithof hangt een poster met de vraag of je geld wilt verdienen met een goed idee. Afzender: UtrechtInc, incubator voor startups op de Uithof. Op dat moment is Marjolein Theunissen al een jaar bezig met CultuurBewust.nl. “Ik had toen zo’n dertig vrijwillige redacteuren — veelal alfastudenten — om me heen verzameld, die allemaal hun passie voor film, kunst, theater, muziek en boeken online deelden en andere jongeren hiervoor wilden enthousiasmeren. Door recensies te schrijven werken deze alfastudenten direct aan hun journalistieke vaardigheden en een beter baan-perspectief. Op een laagdrempelige manier bouwen ze aan hun professionele netwerk. Dat is vanaf het begin mijn missie geweest: hen daarin te faciliteren.”

Marjolein trekt de stoute schoenen aan en reageert op de wedstrijd van UtrechtInc. Ze verbluft de jury met haar businessplan. Met een geldprijs en een tijdelijk

eigen kantoor op de Uithof werkt ze hard aan het verwezenlijken van haar droom. “Die prijs voelde als een erkenning voor datgene waar ik tot dan toe, vanuit mijn studen-tenkamer, mee bezig was geweest.” Binnen een aantal jaar bouwt ze een succesvol online platform op

van honderd vrijwillige redacteuren en ruim 60.000 unieke bezoekers per maand.

Als oprichter en directeur van CultuurBewust.nl wint Marjolein meerdere stimuleringsprijzen en op haar 24e wordt ze zelfs vierde in de Viva-ranglijst van invloedrijke jonge vrouwen in Nederland. Maar het harde werken kent ook een keerzijde. “Twee jaar geleden was ik op. Overspannen. Ik werkte wekelijks meer dan zestig uur, maar verdiende nog nauwelijks aan de website. Ik mailde mijn team dat ik er even tussenuit ging. Ik had moeite te accepteren dat ik overspannen was. Het voelde als een persoonlijk falen, maar tegelijkertijd was het een eyeopener.

Het was onmogelijk mijn aandacht over alles te ver-delen. Ik wilde stabiliteit en professionaliteit bieden, zowel aan onze culturele partners als aan het team en aan mezelf. Dat betekende dat ik moest gaan zoeken naar een winstgevende formule. Ik ging me vanaf dat moment focussen op de sales en positionering van de website.”

Langzaam krabbelde ze op. “Op mijn kantoor hangt een tegeltje met daarop de tekst ‘The best way to predict the future is to create it’. Ik ben er van overtuigd dat je succes kunt sturen door de juiste mensen met de juiste kennis om je heen te verzamelen.” Vorig jaar ontstond het idee om CultuurBewust.nl als webmagazine om te vormen tot een community. “Ik wilde een plek creëren waar ook lezers hun tips kwijt kunnen. Een nieuwe naam was daarvoor noodzakelijk: veel jonge-ren associëren het woord ‘cultuur’ snel met musea en ballet, terwijl we juist ook festivals en concerten uit-lichten.”

cleeft is sinds kort een feit. Marjolein is trots op wat ze met haar team heeft neergezet. “De nieuwe website is net online, onze redacteuren zijn enorm betrokken en er staat een aantal mooie samenwerkingen met grote partners zoals cjp op het programma.”

Als ondernemende alumna erkent Marjolein de kracht van netwerken. Welk advies geeft zij andere jonge alumni met grootse businessplannen? “Leg je plannen in een vroeg stadium aan anderen voor. Misschien sta je pas aan het begin je idee te realiseren, het delen van je plannen kan het balletje doen rollen. Werk vooral niet alles tot in de puntjes uit: ga aan de slag! Zelf zorg ik dat ik iedere week mijn netwerk uitbreid met minimaal één nieuw contact door een afspraak te maken via LinkedIn of een netwerkborrel bij te wonen.”

Meer weten over Marjolein en CLEEFT?

Kijk op www.cleeft.nl en op www.uu.nl/jan - mijn loopbaan.

‘Succes kun je sturen’

Als alumna kunstgeschiedenis won ze diverse prijzen voor jong ondernemerschap. Haar missie om jongeren met een passie voor cultuur door het hele land te verbinden via haar webmagazine CultuurBewust.nl gaat in 2015 een nieuwe fase in. Na ruim zes jaar staat Marjolein Theunissen (28) op het punt — opnieuw — een sprong in het diepe te maken. ‘cleeft wordt dé community van jonge cultuurliefhebbers.’

Voor alumni tot 35 jaar is er het Jonge Alumni Netwerk (JAN). Het bestuur van het JAN organiseert activiteiten en evenementen

waarbij jij op een informele manier je netwerk kunt uitbreiden.

‘Het voelde als een persoonlijk falen, maar tegelijkertijd was het een eyeopener.’

Maart 2015 13

Tekst Eline Tullener Foto Tessa Wiegerinck

‘Ik ben er van overtuigd dat je

succes kunt sturen door de juiste

mensen met de juiste kennis om je heen

te verzamelen.’

Mijn UtrechtMarjolein

Studie 2006 –2009 Kunstgeschiedenis

Vereniging Stichting Art

(studievereniging kunstgeschiedenis)

Favoriete plek in Utrecht ‘Nog steeds is dat het Pandhof.

Het is daar zo stil in die stiekem toch wel drukke stad;

echt een geheim plekje. Wat ik ook spannend vind aan

Utrecht, zijn de gevelstenen van de winkels. Laat je niet

afleiden door de schreeuwerige winkelpuien, maar kijk

omhoog en waan je in een andere tijd.’

–Ik voelde me echt alumna…

‘…tijdens de pubquiz die het Jonge

Alumni Netwerk afgelopen september

organiseerde in het Academiegebouw,

waar ik in het expertteam zat met

onder meer Sofie van den Enk, Anton

Pijpers en Willem van Schaijk. Ruim

250 jonge alumni deden mee en

kwamen met veel plezier een avondje

terug naar hun studentenstad.

Indrukwekkend!’

Wil jij ook bouwen aan je eigen

netwerk of je eigen ideeën pitchen?

Kom langs tijdens de Business Borrel

van het Jonge Alumni Netwerk,

vrijdag 7 mei in TivoliVredenburg.

www.uu.nl/jan

14 Maart 2015

Tekst Armand Heijnen en Harold Kerkhof

Tour de France als vliegwiel voor de stad Utrecht

Interview met hoogleraar sportontwikkeling Maarten van Bottenburg en ‘tourwethouder’ Jeroen Kreijkamp

UU Centraal

Maart 2015 15

www.uu.nl/alumni

‘Een veelgemaakte denkfout bij grote evenementen is de veronderstelling dat door dat evenement de saamhorigheid in een stad vanzelf groter wordt.’ Maarten van Bottenburg is als hoogleraar sportontwikkeling en hoofd van het departement bestuurs- en organisatiewetenschap nauw verbonden aan de evaluatie van de Grand Départ van de Tour de France, waarmee de stad Utrecht zich dit jaar internationaal op de kaart wil zetten. ‘Saamhorigheid krijg je alleen als het evenement als vliegwiel dient voor allerlei side-events en initiatieven van burgers en bedrijfsleven.’Volgens de ‘Tourwethouder’ Jeroen Kreijkamp is dat nou juist waar de gemeente Utrecht op inzet.

Geen van beide is alumnus van de Universiteit Utrecht. Maarten van Bottenburg haalde weliswaar zijn kandi-

daats sociologie in Utrecht, maar stu-deerde vervolgens af in Amsterdam waar hij ook promoveerde. Jeroen Kreijkamp studeerde technische bedrijfskunde aan de Universiteit Twente. Toch hebben ze hun hart aan stad en universiteit verpand. Van Bottenburg: “Utrecht was voor mij aanvankelijk een grote stad waar ik me toch snel thuis voelde. Uiteindelijk merkte ik dat het ook een dorp is. Eigenlijk heeft Utrecht ‘the best of both worlds’: warm, veilig en met veel talent.” Kreijkamp kwam na zijn studie in 1999 naar Utrecht voor werk, vrienden en zijn relatie: “Een jonge, dynamische stad met veel voorzieningen en de natuur om de hoek, relaxed om in te wonen.”

Stad van kennis en cultuur en … en …

Allebei roemen ze Utrecht als stad van talent met een goede universiteit, veel studenten en het grote culturele aanbod. ‘Stad van kennis en cultuur’, was dat niet het profiel waar de gemeente op in wilde zetten? Past zo’n sportevenement als de Tour wel in dit plaatje? Volgens Kreijkamp zeker: “Op 26 maart begint een pro-gramma van 100 dagen tot aan de Grand

Départ. Veel culturele instellingen zijn enthousiast en gaan iets doen met thema’s als fietsen, gezondheid, Frankrijk… Nijntje is één van de symbolen van onze campagne. Het is toch prachtig om zo’n internationaal icoon te koppelen aan de stad tijdens zo’n groot sportevenement dat over de hele wereld te zien is.”

Van Bottenburg ziet daar ook geen pro-bleem: “De Tour de France is bij uitstek een cultureel evenement. Sport spreekt alle lagen van de bevolking aan en gaat langs alle religieuze en etnische groepen. Dat moet je — via side-events — benutten om bij die cultuur terecht te komen. Er doen over wielrennen en de Tour legendarische verhalen de ronde. Er zijn romans over geschreven.” En over het aspect kennis: “De Universiteit Utrecht is er ook nauw bij betrokken. Ze organiseert tal van randevenementen en een deel van

het parcours van de proloog gaat over het Utrecht Science Park. Ik vind dat heel slim. De universiteit heeft veel internatio-nale ambities en dit is een goede manier om op het vizier te komen van een inter-nationaal publiek. Het zou zelfs raar zijn als de universiteit er niks mee zou doen.”

De wethouder vult aan: “Bovendien willen we Utrecht op de kaart zetten als jeugdige, gezonde fietsstad. We krijgen hier de grootste overdekte fietsenstalling van Europa. De tourorganisatie ziet dat ook zo. Die ziet bijvoorbeeld ook dat we hier een verbinding proberen te leggen tussen top- en breedtesport. Natuurlijk moest de stad in de buidel tasten om de Tour naar Utrecht te krijgen, maar het ging zeker niet om de hoogste bieder. De organisatie zag in deze jonge dynami-sche fietsstad een goede kandidaat voor de Grand Départ.”

Niet om geld alleen

De vraag is natuurlijk hoe diep de gemeente in de buidel heeft getast om dit evenement aan te trekken. “Die infor-matie is gewoon openbaar”, benadrukt Kreijkamp.“De totale projectbegroting bedraagt 15 miljoen euro, waarvan de gemeente 6 miljoen investeert. De rest komt voor rekening van andere partijen. De tourorganisatie ontvangt daarvan

‘Natuurlijk moest de stad in de buidel tasten om de Tour naar Utrecht te krijgen, maar het ging

zeker niet om de hoogste bieder.’

16 Maart 2015

4 miljoen. De rest wordt geïnvesteerd in een projectorganisatie die een groot programma organiseert.” En wat levert het financieel op? “In 2010 was de Grand Départ in Rotterdam en daar was het rendement op korte termijn 38 miljoen. Dat geld kwam ten goede aan de econo-mie van de stad. Denk daarbij aan volle hotels, restaurants, een enorme stroom aan toeschouwers en toeristen die allemaal hier geld komen uitgeven.”

Bottenburg heeft wel bedenkingen bij deze cijfers: “Bij dit soort grote evenemen-ten worden de kosten door de overheid systematisch onderschat en de economi-sche opbrengsten te hoog ingeschat.”

Over de uitgavekant wil de wethouder graag helder zijn: “Hierover zijn harde afspraken gemaakt met de gemeenteraad. Er staat een enorm hek om die 15 miljoen. Financiële tegenvallers betekenen ook direct dat we op bepaalde activiteiten moeten bezuinigen.”

Overigens vindt Van Bottenburg niet dat we ons moeten blindstaren op geld alleen: “Als je 500 Euro investeert in een verjaardagsfeestje, ben je niet teleurgesteld als je maar 200 Euro aan cadeaus krijgt. De opbrengst van zo’n feestje ligt ook op ander vlak: gezelligheid, goede relaties,

een goede sfeer in de familie…”Van Bottenburg onderscheidt in zijn

onderzoeken twee niveaus die een rol spelen bij de organisatie van grote sport-evenementen: “Het eerste niveau is de naamsbekendheid en imago van een stad die weer van invloed kunnen zijn op het toerisme en het investeringsklimaat. De gedachte is dat die door een internationaal sportevenement vergroot kunnen worden. Ik denk dat we het effect van de Tour de France hierin niet moeten onderschatten.

Het is het grootste jaarlijkse sportevene-ment ter wereld. Miljoenen mensen kijken ernaar en krijgen en passant de Dom en het Utrecht Science Park in beeld. Toch is onduidelijk wat die effecten op de lange termijn dan precies zijn; daar wordt op dit moment nog onderzoek naar gedaan. Er zijn goede voorbeelden waarbij een evenement een stad op de kaart heeft

gezet, zoals Barcelona en Sydney met hun Olympische Spelen, maar er zijn ook veel voorbeelden waarbij dat in de vergetelheid is geraakt of zelfs faliekant is mislukt, zoals Montréal en Athene.”

“Het tweede niveau”, vervolgt Van Bottenburg, “gaat over wat je voor de burger in de stad nalaat. Wat kun je, dank-zij een Tour, realiseren voor de stad en haar inwoners? Daarvoor moeten burgers betrokken worden en activiteiten lokaal belegd. Voor Utrecht zou voor beide niveaus duidelijk moeten zijn dat eenmalig een evenement organiseren onvoldoende is. Het moet onderdeel zijn van een lang jarige visie over hoe je jezelf als stad wil positioneren. Voor zo ver ik nu kan beoordelen, doet Utrecht dat ook en lijken de ambities van de stad daarin te kloppen. Er wordt nagedacht over de legacy van de Tour voor de toekomst van de stad.”

Kreijkamp springt hierop in: “We werken in het zogenoemde business-peloton samen met veel lokale onder-nemers en stakeholders. Zij zetten zich er vrijwillig voor in dat heel Utrecht in de zomer de Grand Départ van de Tour de France ademt. Daar zitten echt heel invloedrijke mensen bij in wie ik veel vertrouwen heb.”

UU centraal Tour de France als vliegwiel voor de stad Utrecht

–Maarten van Bottenburg is hoogleraar sportontwikkeling,

hoofd van het departement bestuurs- en organisatiewetenschap

en vice-decaan valorisatie van de faculteit recht, economie,

bestuur en organisatie. Maarten is trekker van het focusgebied

Sport & Society. Voor zijn benoeming tot hoogleraar was hij

onder meer lector sportbusiness aan de Fontys Economische

Hogeschool Tilburg. In de periode van 2002 tot 2007 vormde

hij met Jan Janssens de directie van het Mulier Instituut,

waarvan hij tevens één van de oprichters is. Voordien was hij

directeur van een sociaal-wetenschappelijk onderzoeksbureau,

gespecialiseerd op sportgebied.

–Jeroen Kreijkamp (39) is sinds 2010 wethouder in Utrecht.

Deze collegeperiode (2014 –2018) is hij verantwoordelijk

voor de portefeuilles Economische Zaken, Onderwijs,

Financiën & City Marketing (inclusief Le Tour de France).

Met veel enthousiasme en energie zet hij zich in voor

de stad. “We zijn de slimste stad van Nederland. Hier in

Utrecht komen knappe koppen bij elkaar en werken we

aan oplossingen die het leven hier en elders in de wereld

beter maken”, aldus wethouder Kreijkamp.

‘Sport spreekt alle lagen van de bevolking aan en

gaat langs alle religieuze en etnische groepen.’

Maart 2015 17

Kreijkamp verduidelijkt de ambities van de stad bij de organisatie: “Het idee is ooit ontstaan bij televisiepresentator en prominent Utrechter Jeroen Wielaert die zijn idee op een bierviltje uittekende. Hij wilde laten zien dat Utrecht zo’n groot sportevenement kan organiseren. Het is een mijlpaal voor de stad Utrecht. We laten zien dat we daartoe in staat zijn en dat we dit ook vaker kunnen doen.”

Voorbeelden

De boodschap van Van Bottenburg lijkt dus al bij de gemeente te zijn aangekomen. De vraag is aan welke grote evenementen de stad zich zou moeten spiegelen. Van Bottenburg: “De stad heeft al een goed voorbeeld in eigen huis van hoe het niet

moet: de European Youth Olympic Festival in de zomer van 2013. Die was onvoldoende verbonden met de samen-leving: de betrokkenheid van scholen, ondernemers en verenigingen schoot tekort. Daarvan lijkt de stad geleerd te hebben. Ook Rotterdam is voor Utrecht niet echt een goed voorbeeld: die stad zet in op profilering als sportstad; de ambitie van Utrecht reikt verder dan sport.”

Kreijkamp kijkt liever naar positieve voorbeelden: “Rond het parcours van de Grand Départ vorig jaar in Leeds in Engeland waren meer dan 700.000 toeschouwers. Dat was een groot feest waarbij de stad vijf dagen lang over de hele wereld op de televisie was. Dat heeft een gigantische impact. Voor wat betreft

Utrecht koester ik goede herinneringen aan het wk hockey in 1998 in stadion Galgenwaard.”

Heeft de wethouder dan geen enkele zorgen, bijvoorbeeld over het imago van het wielrennen met alle dopinggevallen? “Ik kan dat moeilijk beoordelen. Wat ik wel zie, is dat wielrennen nog steeds veel aandacht krijgt en aanzien heeft. Nee, de grootste zorg is iets waar wij als stad geen invloed op hebben: het weer! Een zonnetje zou het evenement compleet maken tot een geslaagde dag waar Utrechters in allerlei opzichten van zullen genieten. En natuurlijk hoop ik op een Nederlandse winnaar.”

www.uu.nl/alumni

–Sport & Society

Sport & Society is één van de

focusgebieden van de Universiteit

Utrecht, waarmee nauw wordt

samengewerkt met de Hogeschool

Utrecht en andere verwante

instellingen. Er wordt onderzoek

gedaan naar de maatschappelijke

rol van sport op het gebied van

gezondheid, sociale cohesie en

veiligheid. Met Sport & Society

voedt de Universiteit Utrecht het

maatschappelijk debat over het

publiek belang van sport.

Zij doet dit vanuit een betrokken

en kritische houding, gebaseerd

op wetenschappelijk en toegepast

onderzoek en aansluitend bij

maatschappelijke en academische

thema’s.

www.uusportandsociety.nl

Maarten van Bottenburg: ‘Er zijn ook veel voorbeel-den waarbij het faliekant is mislukt, zoals Montréal en Athene.’

Lea ter Meulen (1990), masterstudente

neuropsychologie en taalwetenschap is de

winnares van de jaarlijkse columnwedstrijd

van DUB. Ze krijgt als campuscolumnist

een jaar lang een podium op DUB. In de

letterenbibliotheek schrijft en studeert ze

te midden van medestudenten. “In deze

tijden van Charlie Hebdo moet je nadenken

over wat je schrijft. Als columnist op

internet word je door veel mensen gelezen.

Dan wil ik graag dat wát ik schrijf iedereen

aanspreekt. Die wens moet je durven

loslaten. Ik heb de verantwoordelijkheid

om dingen aan de kaak te stellen. Zo vind

ik dat er te veel mensen studeren. De

overheid beloont de universiteit op basis

van studentenaantallen. Studeren lijkt iets

vanzelfsprekends geworden, zonder veel

politiek engagement van studenten. Ik ben

voor een mentaliteitsverandering; studeren

is een voorrecht! De Universiteit Utrecht

was de eerste met matching; ze zijn niet

bang voor vernieuwing. Het helpt

studenten een bewuste keuze te maken en

dat heeft invloed op hoe ze aan hun studie

beginnen. Door te schrijven hoop ik iets los

te kunnen maken. Het is voor mij een eigen

manier van demonstreren, zonder de straat

op te hoeven.”

18 Maart 2015

Bouwjaar 1990 De student anno 2015

Demonstreren zonder de straat op te hoeven

Foto Iris Tasseron

dub is het onafhankelijk medium

van de Universiteit Utrecht.

www.dub.uu.nl

Maart 2015 19

dub.uu.nl

DUB, het Digitale Ublad, is het onafhankelijk medium van de Universiteit Utrecht. Op www.dub.uu.nl vind je het meest actuele nieuws, achtergrondverhalen, discussie

en columns op het gebied van onderwijs, onderzoek en studentenleven.

Ruim 550 bullen zijn door de jaren heen nog

steeds niet opgehaald. De oudste bul die in

de kast ligt, is van een student Scheikunde

die in 1999 afstudeerde.

De meeste bachelors en masters laten

hun diploma uitreiken. Anderen halen de

bul op bij het studiepunt van hun opleiding.

Toch blijven er jaarlijks diploma’s in de kast

van de verschillende studiepunten achter.

In totaal liggen er minimaal 552 te wachten

op hun eigenaar.

De oudste bul ligt bij het studiepunt van

scheikunde, deze dateert van 26 januari 1999

en is nog uit het drs.-tijdperk.

Bij rechten liggen 102 diploma’s in de kast

te wachten op de eigenaar. Sociale weten-

schappen spant de kroon met 259 diploma’s.

De studenten die het trouwst hun diploma in

ontvangst nemen, zijn die van geneeskunde

en diergeneeskunde.

Wanneer de afgestuurde de bul niet

komt halen, blijft deze in de kast liggen bij

het studiepunt. De universiteit stuurt een

bul niet op en mag deze ook niet zonder

machtiging aan iemand anders meegeven.

Dit heeft te maken met de wet: er mag van

een bul maar één exemplaar in omloop mag

zijn. Stuurt de universiteit bijvoorbeeld een

bul via de post en het document komt niet

aan bij de eigenaar, dan kan de oud-student

geen nieuw exemplaar aanvragen.

Op de Universiteitsdag 2015 wordt aan

oud-studenten de mogelijkheid geboden

om hun bul alsnog in ontvangst te nemen.

Universiteit investeert in kleinschalig onderwijs

De Universiteit Utrecht trekt vanaf dit jaar

zo’n 10 miljoen euro extra uit voor klein-

schalig onderwijs. Met dat geld moeten

vooral de grote studentrijke opleidingen hun

studenten meer contacturen en intensievere

lesvormen kunnen bieden. Ook kan de bege-

leiding van studenten verbeterd worden.

De hoop is dat studenten hun studie sneller

en met minder problemen gaan afronden.

De investering is mogelijk doordat de UU de

afgelopen jaren geld overhield als gevolg van

enkele financiële meevallers en besparingen.

Dat wordt dus ingezet voor onderwijs -

verbetering, maar ook voor het aantrekken

van onderzoekstoppers.

Alcohol niet slecht voor jongeren? Onzin.

Niet minder dan een mediastorm kreeg neu-

ropsycholoog Sarai Boelema dit najaar over

zich heen. Pubers die veel drinken, krijgen

helemaal geen slechter concentratievermo-

gen of geheugen, had zij vastgesteld in

haar onderzoek. Op DUB blikt ze terug. Niet

alleen van journalisten en ouders, maar ook

van politici kreeg ze de wind van voren. De

politiek roept volgens haar om wetenschap

die maatschappelijk relevant is. “Maar wan-

neer onderzoekers komen met een conclusie

die ingaat tegen wat we geloven, weigeren

politici en beleidsmakers dat aan te nemen.

Dan zegt iemand als staatssecretaris van Rijn

doodleuk: het is onzin. Wat willen we dan

met de wetenschap?”

Fietsparkeeroorlog bij bibliotheek

De gemeente wil een einde aan de fiets chaos

op de Drift in de Utrechtse binnenstad.

Hulpdiensten en automobilisten klagen al

tijden steen en been over de fietschaos in

de omgeving van de binnenstadsbibliotheek

van de UU. Na waarschuwingen zijn 100

gevaarlijk gestalde fietsen verwijderd.

Tegelijkertijd is begonnen de aanleg van

nieuwe fiets parkeerplaatsen op twee bin-

nenterreinen. Biebbezoekers vragen zich

af of dit afdoende zal zijn. Ook in De Uithof

groeit de behoefte aan fietsparkeerplekken.

Dat bleek uit onderzoek van de UU. Zestig

procent van de studenten en medewerkers

komt op de fiets naar studie of werk.

Ruim 550 studenten hebben hun bul nooit opgehaald

De sportieve ambities van het Utrecht Science Park

Sport is anno 2015 een groot en veelzijdig fenomeen en niet meer weg te denken uit de samenleving. Ook het Utrecht Science Park (USP) roert zich in sportief opzicht. Sport heeft namelijk niet alleen raakvlaken met vrijwel alle wetenschappelijke disciplines, maar gaat ook over ontmoetingen creëren en verbinding maken, over gezonde voeding en werken aan een gezonde levensstijl, over leren samenwerken, grenzen verleggen en talentontwikkeling. Allemaal elementen waar het USP voor staat.

20 Maart 2015

Tekst Johan Vlasblom

2 MILJARD KIJKERS “Als het om sport en het Utrecht Science Park gaat,

springt de Grand Départ van de Tour de France er

natuurlijk als eerste uit. Voor een paar dagen in juli

is de blik van maar liefst 2 miljard kijkers op Utrecht

gericht. Wij grijpen de komst van het grootste

sportevenement ter wereld van 2015 aan voor een

speciale en spectaculaire editie van ons USP Café.

Aan de Sorbonnelaan verrijst een grote tent, uiter-

aard met uitzicht op het parcours, waarin we zo’n

700 gasten van diverse pluimage ontvangen, zoals

zakenpartners, bestuurders, wetenschappers,

studenten en alumni. Ook dit USP Café wordt veel

meer dan een hapje en een drankje. Aan de hand

van de Tour gaan wij de rol en betekenis van sport

voor de samenleving vanuit verschillende kanten

belichten en laten duiden door diverse spraak-

makende gastsprekers. Op het weiland naast onze

tent gaan studenten een feestelijk evenement

organiseren met een speciale students corner aan

het parcours. Op deze wijze vieren alle bewoners

en gebruikers van het park dit feest samen.

Op sportief gebied ontwikkelen we in 2015 ook

kleinere initiatieven. Zo gaan we hardlooproutes

aanleggen die het Science Park letterlijk en figuur-

lijk verbinden met drie prachtige landgoederen om

ons heen: Rhijnauwen, Amelisweerd en Oostbroek.

Op deze wijze geven we de natuurlijke schoonheid

van het park en zijn omgeving een sportieve invul-

ling.”

Floris de Gelder is directeur van het Utrecht Science Park

MAATWERK VAN TOP TOT TEEN “Wij hebben vanuit sportgeneeskunde een hele

brede kijk op sport. Het is echt een kwestie van top

tot teen, zowel letterlijk als figuurlijk. Bij blessures

is naast de fysieke behandeling soms ook een men-

tale begeleiding nodig. In mijn werk heb ik zowel

met (top)sporters als met patiënten met een chro-

nische ziekte te maken. Bij de sporters diagnostice-

ren en behandelen we blessures, maar begeleiden

we ze ook bij het voorkomen van blessures en het

verbeteren van hun prestaties. Patiënten met een

chronische aandoening laten we in eerste instantie

zoveel mogelijk kennismaken met sport op hun

eigen niveau. Vervolgens gaan we kijken hoe ze

sport of sportief bewegen blijvend kunnen inbou-

wen in hun leefstijl: tijdens hun ziekteproces, in de

(hopelijk) volgende fase van revalidatie en herstel

en als ze weer patiënt af zijn. Wij zijn altijd bezig

met maatwerk en dat maakt ons beroep zo veel-

zijdig en interessant.”

Tessa Backhuijs is sportarts in opleiding bij het UMC Utrecht en wielrenster bij Swaboladies.nl

Classico Giro Utrecht Klimmuur Kalymnos, P+R De Uithof

Maart 2015 21

SPORTIEVE SAMENWERKING EN KRUISBESTUIVING “Sport & Society is een netwerk van onderzoekers

van de Universiteit Utrecht en de Hogeschool

Utrecht die zich vanuit verschillende invalshoeken

bezighouden met de betekenis van sport in relatie

tot de maatschappij. Met het netwerk doen we aan

kennisuitwisseling en verspreiding, zetten we sport

nog beter op de kaart en gaan we samen op zoek

naar nieuwe mogelijkheden voor toegepast en

wetenschappelijk onderzoek naar sport. Sport is

inmiddels een groot en veelzijdig fenomeen, een

favoriete vrijetijdsbesteding van velen, een sociaal

verschijnsel met veel maatschappelijke impact,

maar ook een bedrijfstak waar veel geld in om

gaat. In Utrecht kijken bestuurskundigen, geo-

grafen, pedagogen, medici, sociologen, ethici

en nog veel meer wetenschappers vanuit andere

disciplines samen naar dit fenomeen. Deze samen-

werking en kruisbestuiving is leerzaam en interes-

sant en geeft het werk voor mij regelmatig een

hobbyachtig gevoel.”

Dick Ettema is universitair hoofddocent sociale geografie aan de Universiteit Utrecht en lid van het netwerk Sport & Society

GEEN EXCUUS OM NIET TE LOPEN “Ik ben ontzettend blij dat de marathon op 22

maart terugkeert in Utrecht en vooral dat het een

Utrecht Science Park Marathon wordt. Het Science

Park is een fantastische locatie vanwege de bereik-

baarheid, het groeipotentieel en de omvang. Dat

is heel belangrijk, want we verwachten zo’n 5000

deelnemers. Daarnaast herbergt het Science Park

veel verschillende instellingen en daarmee veel

potentiële partners voor het project en bovendien

een grote vijver aan jonge en oude deelnemers

om uit te vissen. We richten ons met deze mara-

thon volledig op de breedtesport en bieden een

programma waar voor iedereen wat te halen is:

een hele en een halve marathon, een kidsrun

en trajecten van 5 en 10 kilometer. Er is gewoon

geen excuus om niet te lopen.”

Arjen de Ruyter is eigenaar van sportmarketingbureau 20knots

HEALTH @ WORK “Ik ben zelf altijd sportief geweest en vind het

daarom leuk om collega’s te stimuleren om ook

in beweging te komen. Zitten is het nieuwe roken,

hoor je tegenwoordig veel. Het is daarom belang-

rijk om ook tijdens je werk, waarin je over het

algemeen toch veel zit, regelmatig te bewegen.

Dat kan vrij makkelijk. Bijvoorbeeld door een

lunchwandeling te maken over het Science Park,

af en toe staand te vergaderen en wat vaker de

trap te nemen in plaats van de lift. Samen met

een aantal collega’s initieer ik dit soort laagdrem-

pelige initiatieven vanuit ons clubje Health @ Work.

Uiteraard is dit niet verplicht, maar geheel vrijblij-

vend. En voor de collega’s die meer willen, zijn we

nu bezig met een eigen team voor de marathon.”

Robin Houwen is productontwikkelaar Research & Development bij Nutricia Research

SPORTIVITEIT EN RESPECT “Binnen ons lectoraat hebben we de onderzoeks-

lijn Sport en Samenleving, waarin we onder meer

kijken of sport in staat is om maatschappelijke ver-

bindingen te realiseren, bijvoorbeeld in het project

‘Verbinden door Voetbal’. Kan voetbal (etnische)

groepen dichter bij elkaar brengen? Is het mogelijk

sportiviteit en respect te bevorderen? Daarnaast

houden we ons ook bezig met de maatschappelijke

rol van sportverenigingen. Zijn zij in staat om

adequaat om te gaan met allerlei veranderingen

in de samenleving? Er wordt op dat gebied aardig

wat van de clubs verwacht. Wij onderzoeken of

clubs hieraan kunnen voldoen en wat ze daar voor

nodig hebben. We voorzien hiermee echt in een

behoefte, want vanuit het werkveld is er steeds

meer vraag naar nieuwe inzichten over de rol

van sport in relatie tot welzijn en gezondheid.”

Stijn Verhagen is lector participatie en maatschappelijke ontwikkeling aan de Hogeschool Utrecht

TRAINEN OP DE OLYMPOS MILE “We hebben bij Sportcentrum Olympos sinds kort

de Olympos Mile, een verlicht (hard)loopparcours

met om de 100 meter een markering. Het doel van

onze Mile is drieledig. Allereerst willen we Olympos

nog beter onder de aandacht brengen van de vele

bewoners en bezoekers van het Science Park.

De forse tariefverlagingen die we dit jaar hebben

doorgevoerd, ook voor alumni, hebben al meer

dan 1500 nieuwe sporters opgeleverd, maar we

verwelkomen graag nog meer mensen. Met de

Mile willen we ook de fraaie buitenruimte van het

Science Park onder de aandacht brengen, waaron-

der de Botanische Tuinen. En sportief gezien is de

Mile gewoon een heel mooi intervalparcours waar

intensief kan worden getraind.”

Cees Verhoef is directeur van Sportcentrum Olympos

De Stichting Utrecht Science Park is een onafhankelijke organisatie die begin 2013 is opgericht door de Gemeente Utrecht, de Provincie Utrecht en de grote kennisinstellingen op het USP. De Stichting dient het

gezamenlijk belang van alle partijen die op het USP gevestigd zijn. www.utrechtsciencepark.nl

Inschrijven met een team van alumni

voor de USP estafetteloop?

Ga naar: www.utrechtsciencepark.nl

Inschrijven voor een individuele afstand:

www.utrechtmarathon.com

Foto

Kee

s Ru

tten

22 Maart 2015

In de spotlight

‘Kanker is een soort Darwinachtig verschijnsel’

‘Zo lang als ik me kan heugen, wilde ik wetenschapper worden. Tot groot plezier van mijn juffen op de kleuterschool zei ik altijd dat ik bioloog wilde worden.’ Hoogleraar moleculaire genetica en president van de Koninklijke Academie van Wetenschap (knaw) Hans Clevers ging na de middelbare school inderdaad biologie studeren. Zijn vastberadenheid koppelde hij aan een enorme arbeidsethos: hij vulde zijn studie aan met geneeskunde, omdat de biologen naar zijn idee te veel naar binnen waren gericht. Na zijn studie promoveerde hij vervolgens in één jaar.

Die arbeidsethos is er nog steeds. Naast zijn presidentschap van de knaw, een functie waarvoor drie werkdagen per week staan, is hij werkzaam gebleven in ‘zijn’ Hub-

rechtlab, weliswaar niet meer als directeur, maar toch: waar veel van zijn voorgangers een full time job hadden

aan het presidentschap, slaagde Clevers erin dit met de wetenschap te combineren. “Sterker nog, ik ben als wetenschapper nog nooit zo productief geweest als de afgelopen jaren.” Recentelijk verschenen er vanuit zijn onderzoeksgroep baan-brekende artikelen in het tijdschrift Cell over een stamcel-kweektech-

niek voor menselijke leverstamcellen. “Maar”, geeft hij toe, “ik had eigenlijk wel twee volledige banen.”

Goed onderzoek

Clevers is vooral beroemd geworden met zijn biome-disch onderzoek naar het ontstaan van darmkanker. Nadat hij al in de jaren negentig de genetische achter-grond voor het ontstaan van darmkanker had ontrafeld, heeft hij vervolgens in de darm volwassen stamcellen geïdentificeerd. Inmiddels, en dat is zijn echte claim to fame, heeft hij uit die stamcellen in het laboratorium een werkende minidarm weten op te kweken. Het is voor het eerst dat dat met een orgaan

is gelukt. Het leverde hem een groot aantal weten-schappelijke prijzen op — van de Spinozaprijs tot de Breakthrough Prize — en heeft hem op de kandida-tenlijst voor de Nobelprijs doen belanden.

“Kanker intrigeert mij, omdat het een soort Darwinachtig verschijnsel is. In meer dan de helft van de kankergevallen is er sprake van gewoon domme pech. Daar is niets preventiefs aan te doen; de com-municatie tussen de cellen onderling is ontspoord en dan is de vraag: wie gaat het winnen, de gezonde of de kankercellen? Eigenlijk kun je alleen van roken en asbest zeggen dat het rechtstreeks gevaar oplevert, maar al die andere adviezen over bijvoorbeeld leef-wijze of voeding hebben voor kankerpreventie helaas slechts een beperkt effect.”

“Onderzoek doen heb ik geleerd in Harvard, waar ik na mijn promotie vier jaar heb mogen werken”, vervolgt Clevers. “Toch lag het competitieve van de Verenigde Staten mij niet. In Nederland kun je veel makkelijker samenwerken en voor hoogstaand onder-zoek is dat een belangrijke voorwaarde. Je moet suc-cessen én tegenslagen weten te delen.”

KNAW

Dat hij gedurende een aantal jaren een groot deel van zijn tijd aan de knaw heeft gespendeerd, komt vooral voort uit plichtsbesef. “Indertijd leverde dat binnen de knaw nog enige beroering op, omdat het een

‘In Nederland kun je veel makkelijker samenwerken.’

KNAW-president Hans Clevers over kunst, wetenschap en dwaalsporen

Maart 2015 23

ongeschreven wet was dat de Natuur-kunde en de Letteren, zoals de twee poten van de knaw worden genoemd, elkaar afwisselen. Robbert Dijkgraaf was net voorzitter geweest, een bèta, dus zou er nu iemand uit de humaniora benoemd moeten worden. Dat ze mij toch benaderd hebben, kwam omdat Robbert net aan een tweede termijn was begonnen toen hij door Princeton werd benaderd. Het bestuur heeft toen besloten die tweede termijn dan toch maar weer met een bèta te vullen, waarop het mij heeft benaderd. Ik heb toen wel gelijk gezegd: voor drie jaar, en niet langer.”

Clevers heeft de knaw verrijkt met een Akademie voor de Kunsten dat bestaat uit een aantal toonaangevende kunstenaars. “Koning Lodewijk Napoleon heeft de knaw opgericht als vereniging voor we-tenschappen én kunsten, maar Thorbecke heeft later die kunsten er weer uit gegooid. Toen het idee om de kunsten er weer bij te betrekken werd gelanceerd, maakten vreemd genoeg vooral de Letteren daar-tegen bezwaar. Die vonden kunst geen taak van de Akademie. Ik ben dat niet met ze eens. Net als de Jonge Akademie, die

opereert naast de knaw als zelfstandige instelling, kun je ook een Akademie van de Kunsten hebben, een onafhankelijke instelling die met één stem de kunsten kan representeren en die een apparaat achter zich heeft om de zaakjes te organiseren. We hebben het experiment een kleine vier jaar de tijd gegeven om zich te bewijzen, maar ik geloof vast in het succes ervan.”

Zorgen over de wetenschap

Zorgen heeft Clevers over de beoogde rol voor de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (nwo) bij de toekenningen van onderzoeksubsidies. “Het Ministerie van ocw wil dat de nwo zich omvormt tot een soort universiteit met een Raad van Bestuur. Ik ben bang dat beslissingen in toenemende mate dan niet meer genomen worden door mensen van de inhoud en dat is nu juist het interes-

sante van het huidige model. Het zijn de onderzoekers zelf die de accenten leggen; die doen, onder meer via het Veni-Vidi-Vici-programma aan talentscouting en verdelen de tweede geldstroom. Een raad of college van bestuur is prima voor een universiteit, waar veel praktische zaken geregeld moeten worden, maar niet voor een instelling als de nwo.”

Volgens Clevers is wetenschap een te ingewikkeld proces om over te laten aan professionals of de maatschappij. “Natuur-lijk kan en moet de maatschappij vragen om onderzoek naar een medicijn tegen ebola of maatregelen tegen terrorisme, maar bij een groot deel van de wetenschap is die vraag niet zo concreet. In veel geval-len is wetenschap onvoorspelbaar. Het lo-gische verhaal dat je in wetenschappelijke artikelen leest, is pas achteraf opgesteld. Maar ga er maar vanuit dat daar menig dwaalspoor aan vooraf is gegaan. Daar heb je ruimte én volume voor nodig. Je hebt een flinke ploeg onderzoekers nodig als je uiteindelijk tot zoiets wil komen als inzicht in het ontstaan van darmkanker. Ik vrees dat een Raad van Bestuur die ruimte en dat volume niet gaat bieden.”

Tekst Armand Heijnen en Harold Kerkhof

‘In veel gevallen is wetenschap

onvoorspelbaar.’

Hans Clevers hoofdsprekers tijdens de Universiteitsdag

op 11 april (zie pagina 25)

24 Maart 2015

Steun studenten en jonge alumni: word Vriend

Mede mogelijk gemaakt met steun van de

studentencommissie

De Winterkas: een programma dat duurzaam

inspireert

De Winterkas is een plek waar alle winterse

behoeften samen komen in één open, glazen

ruimte. In deze duurzame kas brengen (oud-)

studenten elke dag groen, ontspanning en

kennisevenementen samen. De Winterkas

wordt gevuld met de bijzondere planten uit

de Botanische Tuinen en het programma wordt

samengesteld in samenwerking met diverse

partijen waaronder studie-en studentenvereni-

gingen. Tot 21 maart kan iedereen elke dag van

12.00 –17.00 op het centrale plein van het Utrecht

Science Park een maand lang gratis genieten van

een inspirerend programma op het gebied van

duurzaamheid en innovaties midden tussen het

groen uit de kas.

Meer informatie over de winterkas:

www.discoversoon.nl/projecten/de-winterkas

Gratis toegang voor Vrienden: De Utrechtse

Botanische Tuinen

De Utrechtse Botanische Tuinen zijn een onder-

deel van de Universiteit Utrecht en liggen in het

hart van het universitaire centrum De Uithof.

De Botanische Tuinen in De Uithof zijn voor

alumnipashouders (op vertoon van de alumni-

pas) gratis toegankelijk. De Tuinen zijn geopend

van 1 maart tot 1 december, dagelijks van

10.00 –16.30 uur. In het tuincafé Botanica kunt

u een kopje koffie of thee met een topselectie

aan gebak, broodjes én dagverse soep bestellen.

Alle ingrediënten zijn zoveel mogelijk van

biologische oorsprong.

Botanische Tuinen Universiteit Utrecht,

Budapestlaan 17, De Uithof, Utrecht:

www.uu.nl/botanischetuinen

Activiteiten voor jonge alumni: Young Alumni

Academy (YAA)

Speciaal voor starters, young potentials en

mediors organiseert het Jonge Alumni Netwerk

(JAN) een middag en avond gevuld met een

intensief en inspirerend programma met work-

shops en coachgesprekken passend bij het

niveau van de deelnemer. Jonge alumni komen

hierbij tot concrete resultaten waardoor ze

daadwerkelijk een stapje dichter bij hun droom-

baan of nieuwe uitdaging komen. Alle aanwezi-

gen zijn op een of andere manier betrokken

bij de Universiteit Utrecht, bijvoorbeeld als

vrijwilliger in het JAN, als trekker van een work-

shop of als pas-afgestudeerde.

Het YAA is mogelijk gemaakt door de steun van

de Vrienden van het Utrechts Universiteitsfonds.

Meer informatie over de Young Alumni

Academy en over andere activiteiten van het

JAN: www.uu.nl/alumni/agenda

Utrechts Universiteitsfonds

Bestuursgebouw, Heidelberglaan 8, 3584 CS,

Utrecht (030) 253 80 25 alumni@uu.nl

www.uu.nl/alumni Volg ons op Facebook,

LinkedIn en Twitter

Van Olivetti naar mobiele website

Begin dit jaar zag de nieuwe website van de Universiteit Utrecht het licht, een website die nu is ont-worpen voor tablet en smartphone. Wat waren de voorspellingen over het computergebruik eind jaren ’80 van de vorige eeuw, toen er nog niet op grote schaal werd gewerkt met computers?

Op de foto prof. dr. Jörgen van den Berg in 1989 voor het U-blad (fotograaf Maarten Hartman) tegen de achtergrond van nu archaïsch aandoende apparaten. Van den Berg is Geofysicus, maar in de jaren ’80 initiator en later hoogleraar van het vakgebied Alfa-informatisering, in het bijzonder de historische en culturele informatiekunde.

In beeld, toen

www.uu.nl/vriend

Maart 2015 25

–Ochtendprogramma

Domkerk: 10.30 –12.00 uur

‘Stad en universiteit’Prof. dr. Renger de Bruin conservator stads-

geschiedenis van het Centraal Museum

Muzikaal intermezzo: Dekoor

Dekoor is een close harmony koor uit Utrecht dat

bestaat uit jonge en muzikale (oud)studenten,

tijdens de World Choir Games in 2010, 2012 en

2014 meervoudig verkozen tot wereldkampioen

jazz en pop.

‘Stamcellen en het eeuwige leven’

Prof. dr. Hans Clevers hoogleraar moleculaire

genetica aan het Hubrecht Instituut en president

KNAW

–Middagprogramma

Paushuize13.30 –14.30 uur

Paus Franciscus en zijn voorgangers. Het carrousel

van behoud en hervorming Dr. Jeroen Koch en dr.

Frans Willem Lantink (departement geschiedenis)

15.00 –16.00 uur

De leeneconomie en social entrepeneurship Prof.

dr. Erik Stam (Utrecht School of Economics) en

prof. dr. Coen Frenken (innovatiewetenschappen)

Lutherse Kerk13.30 –14.30 uur

“Zij onderwijzen ons na hun dood” Presen taties

over forensische pathologie en klinische anatomie

Prof. dr. Ronald Bleys (klinische anatomie, winnaar

Docentenprijs 2012 –2013) en dr. Hans Teepen

(alumnus geneeskunde)

15.00 –16.00 uur

Illustra Nos: nieuw licht op hersencellen

Dr. Lukas Kapitein (departement celbiologie)

Catharijne convent13.30 –14.30 uur

De meute ontrafeld: simulatie en beheersing

van mensenmassa’s bij Le Tour Utrecht en andere

events Dr. Roland Geraerts (Utrecht Center for

Game Research)

15.00 –16.00 uur

Nieuwe media in de psychotherapie: achter-

gronden en praktijkvoorbeeld Prof. dr. Marjolijn

Sorbi (departement klinische psychologie) en

Bart Vemer (alumnus psychologie 1997)

Utrechts Archief13.30 –14.30 uur

Recht: product of waarde? Prof. dr. Ton Hol

(departement rechtsgeleerdheid)

15.00 –16.00 uur

Dansen in een delta Prof. dr. Hans Middelkoop

(focusgebied Future Deltas)

Universiteitsmuseum13.30 –14.30 uur

Hoe maken we overstromingstolerante landbouw-

gewassen? en De geheime code in moedermelk

Prof. dr. Marca Wauben en prof. dr. Rens Voesenek

(focusgebied Future Food)

15.00 –16.00 uur

Wat hebben Ebola, de bankencrisis, files, vogel-

zwermen en Project X met elkaar gemeen? Prof. dr.

Hans Heesterbeek (focusgebied Complex Systems)

AcademiegebouwMecenaat van kunst en wetenschap: geschiedenis,

kansen en belemmeringen Dr. Renée Steenbergen

(research fellow mecenaatstudies)

–Slotmanifestatie

Aula Academiegebouw16.30 –17.30 uur

Uitreiking Vliegenthart Scriptieprijs voor Life

Science met pitches van alle genomineerden en een

column door Frank Miedema decaan geneeskunde.

Presentatie: Theatersportgroep Parnassos

CoachcaféWegens groot succes herhaald op de Universiteits-

dag: het Coachcafé voor (jonge) alumni die

antwoorden zoeken op vragen als: wat zijn mijn

talenten? Waar word ik gelukkig van? Wat kan

ik doen?

Universiteitsdag 2015

Universiteit en Stad Moderne wetenschap op historische locaties

Universiteitsdag 2015 zaterdag 11 april

Kennisfestival voor alumni, studenten en medewerkers

Meer informatie en registratie

www.uu.nl/alumni

26 Maart 2015

Back to the future

Een greep uit de agenda

–Vier dinsdagen vanaf 3 maartAula Academiegebouw Back to the future

Wat kan onze maatschappij leren van tra-ditionele samenlevingen op het gebied van duurzaamheid? Welke antwoorden schui-len in uiteenlopende verhalen en culturen?

–Vier woensdagen vanaf 4 maartAula Academiegebouw Bewijs het maar

Bestaat wetenschappelijke zekerheid? Van wiskundige formules tot de journalistieke zoektocht naar de waarheid: over de rol van bewijs in verschillende vakgebieden.

–Vier woensdagen vanaf 4 maartBoothzaal Universiteitsbibliotheek Huisje,

boompje, beestje

Lost technologie problemen op of creëert het behoeften en drang naar controle? Van alles weten over je lichaam tot de huishoudrobot: op naar een perfect leven.

–Dinsdag 10 maart, 14 april en 12 mei Café Hofman Filosofisch Café

Verleg de grenzen van je denken tijdens het Filosofische Café door kritisch te leren kijken. Van gedachte-experimenten tot keuzestress en denken over niets!

–Donderdag 9 aprilAula Academiegebouw Kruisbestuiving

Wat hebben een kunstschilder en biotech-noloog met elkaar gemeen? Prof. Louise O. Fresco over de noodzakelijkheid van kunst voor wetenschap en andersom.

–Maandag 20 aprilAula Academiegebouw Macht en

schaduwmacht

Arnon Grunberg in gesprek met onder anderen Ewald Engelen over macht, scha-duwmacht en tegenmacht in de economie. Wie kan in Nederland de bankenwereld hervormen?

–Maandag 4 meiAula Academiegebouw Tolerantie anno nu

Tolerantie is de kern van onze nationale identiteit. Maar zijn we nog wel zo ruim-denkend? Schrijver Robert Vuijsje over discriminatie in Nederland en de rol van afkomst.

–Maandag 11 meiFilmtheater ‘t Hoogt Movies: Science &

Society

Alles wat we wilden: Over generatie Y Jongeren van nu streven naar een uiterlijk perfect leven. Waarom denkt de generatie Y dat succes gelijkstaat aan geluk? En hoe denken experts uit de praktijk en weten-schap hierover?

–Maandag 4 meiAula Academiegebouw Afzien

De Tour de France: wat doet dat met een mens, fysiek en mentaal? Wetenschappers en schrijvers over extreme prestaties en de aantrekkingskracht van topsport.

–26 maart – 5 juliUniversiteitsmuseum

FietsLAB - Spring achterop bij de wetenschap

Ook in het Universiteitsmuseum is de Tourkoorts uitgebroken. Ontdek in het Fietslab alles over wetenschap en fietsen.

Vakantie!

In de vakantieperiodes van regio midden is er altijd extra veel te onderzoeken en ontdekken. Je doet dan mee aan museum-specials, je experimenteert in het Jeugdlab en speurt naar botjes in de spannende skelettentour.

www.universiteitsmuseum.nl

Zie ook pagina 4

Bewijs het maar

Studium GeneraleHet podium voor lezing en debat

van de Universiteit Utrecht. Altijd

voor iedereen gratis toegankelijk.

www.sg.uu.nl

Afzien

Kruisbestuiving

Filosofisch Café Tolerantie anno nuMovies: Science & Society Huisje, boompje, beestje

Maart 2015 27

–Speciaal voor alumni

Volledige agenda op www.uu.nl/alumni

–Donderdag 19 maartVoor jonge alumni JAN in de sterrenwacht

Een interessante avond in de sterrenwacht (Sonneborgh) met sprekers, sterren kijken en een (netwerk)borrel.

–Zaterdag 11 aprilVoor jonge alumni Coachcafé

Tijdens de jaarlijkse Universiteitsdag orga-niseert het Jonge Alumni Netwerk in het Academiegebouw een coachcafé. Ga aan de slag met vragen als: wat zijn mijn talen-ten, hoe kan ik ze aanwenden en waar word ik gelukkig van? Na afloop is er een levend LinkedIn en een netwerkborrel waar je veel nieuwe contacten op kunt doen.

–Donderdag 23 aprilVoor jonge alumni Young Alumni Academy

Een dag vol workshops en één op één (loopbaan)coaching in Trainspot Utrecht waarna je met concrete resultaten en een voldaan gevoel naar huis gaat.

–Donderdag 7 meiVoor jonge alumni Businessborrel

TivoliVredenburg

Een gezellige businessborrel in Tivoli-Vredenburg met interessante pitches en de mogelijkheid om met je mede-alumni na afloop te genieten van een prachtig concert.

–Maandag 16 maartAlumninetwerk Amsterdam Coachcafé

Amsterdam

Olympisch Kampioen hockey en alumna Bestuurs- en Organisatiewetenschap Wieke Dijkstra luidt het eerste coachcafé in Amsterdam in. Vervolgens worden jong afgestudeerden met een loopbaanvraag gecoached door ervaren alumni uit de regio.

–Woensdag 18 maartUtrecht University Lecture New York City

Netwerkbijeenkomst voor alumni in New York in het consulaat-generaal van het Koninkrijk der Nederlanden rond een lezing over ALS door prof. dr. Leonard van den Berg.

–Dinsdag 26 meiUtrecht University Lecture Brussels

Netwerkbijeenkomst voor alumni in Brussel en de Europese politiek in het Europees Parlement rond een lezing over antibioticaresistentie door prof. dr. Jaap Wagenaar en prof. dr. Marc Bonten.

–Woensdag 27 meiAlumninetwerk Arnhem Lezing

Herman Wijffels

Prof. dr. Herman Wijffels legt in erfgoed-centrum Rozet uit hoe we persoonlijk, zakelijk en met onze Nederlandse institu-ties kunnen werken aan een duurzame toekomstbestendige samenleving.

Voor uitgebreide en actuele informatie over het alumniprogramma www.uu.nl/alumni/agenda

–Lustrum USKOHet Utrechts Studenten Koor en Orkest (usko) is met zo’n 150 studenten een van de grootste studentenmuziekgezel-schappen van Nederland. Het usko biedt studenten een unieke plek om hun liefde voor klassieke muziek op een gedreven en enthousiaste manier (verder) te ontwikkelen. Centraal hierin staat de muziek van Johann Sebastian Bach. Jaarlijks voert het usko, in een driejarige cyclus, één van diens grootste werken uit: de Matthäus-Passion, de Johannes-Passion of de Hohe Messe. Deze cyclus vormt de eeuwigdurende hartslag van het usko en is een van de meest onwrikbare tradities.

Het usko is opgericht in 1945. In 2015 viert het gezelschap dus zijn veertiende lustrum met onder meer de Hohe Messe van Bach en een voorjaarsconcert. www.usko.nl

–Zondag 26 aprilVerkadefabriek, ’s Herthogenbosch

Voorjaarslustrumprogramma

–Vrijdag 1 meiTivoliVredenburg, Utrecht

Voorjaarslustrumprogramma

–Vrijdag 26 juniHeilig Hartkerk, Maarssen

Mis in b klein Hohe Messe Johann Sebastian Bach

–Zaterdag 27 juniGrote Kerk, Naarden

Mis in b klein Hohe Messe Johann Sebastian Bach

In b

eeld

–Nieuwe website voor de

Universiteit Utrecht

De Universiteit Utrecht heeft twee

nieuwe websites: de corporate website

(uu.nl) en de website voor studenten

(students.uu.nl).

Beide sites zijn geschikt voor mobiel

en tablet. De corporate website

heeft een volledig nieuwe opzet.

Veel beeldmateriaal en aandacht voor

actualiteit maken de site levendig en

aantrekkelijk. Studenten worden op

de studentensite direct doorverwezen

naar hun eigen opleiding. Daar staat

alle informatie die nodig is om te

studeren bij elkaar.

Eerder gingen de bachelorkiezerssite,

de masterkiezerssite en het intranet

online. De Universiteit Utrecht heeft

zo een belangrijke stap gezet naar

een eigentijdse en doelgroepgerichte

communicatie.

Speciaal voor alumni is er nu ook een

nieuwe alumnisite: www.uu.nl/alumni

Foto Ivar Pel