Alice Kok (33) woont samen met webdesig­ner Bart Baekelandt. Ze hebben een zoon van 1,5, Jonas. Werk van haar is eerder ver­schenen in Bobo en Stripmagazine. Ze illus­treerde ook kinderboekjes voor de Hema. ‘Samen met mijn broer Mike wil ik graag een autobiografisch stripboek maken, dat heb ik nooit eerder gedaan. Eigenlijk wilde ik van mijn eerste boek een luchtige strip maken. Maar al snel dacht ik: waarom niet met Mike? Hij is suïcidaal. Zelfmoord is een ingrijpend onderwerp. We pakken een periode uit zijn strijd. Dat suïcidale heeft hij eigenlijk altijd al gehad, maar ik kwam daar pas veel later achter. Op de middelbare school maakte ik al samen met Mike en vrienden een under-ground stripblad, dat in de stripwinkel in Delft te koop was. Het maken van zijn levensver-haal zou weleens therapeutisch kunnen wer-ken. Ik hoop dat hij dingen van zich af kan

tekenen, dat er straks weer iets is waar hij ‘s ochtends zijn bed voor uitkomt. Mike heeft zo’n andere belevingswereld dan ik. Vroeger stond ik er nooit zo bij stil. Hij hing altijd de clown uit, had veel vrienden, maar mijn broer was niet zo vrolijk als wij allemaal dachten. Pas vier jaar geleden werd ik mij echt bewust van zijn suïcidale gedrag. Hij raakte in een depressie toen zijn relatie over was, belandde ook in het ziekenhuis. Ik was radeloos, wilde hem helpen, maar ik kon hem niet bereiken. Mike maakt op zo’n moment beslissingen voor zichzelf, staat niet open voor een discus-sie. In een goede periode heb ik met hem ge-brainstormd over het boek. Het maken van die strip kan een houvast voor hem zijn. Ik teken mijn kant van het verhaal, hij de zijne. We gaan samen in gesprek en laten dat zien door verschillende tekenstijlen. Mike heeft een Japanse tekenstijl en tekent veel realisti-

scher dan ik. Ik ben een chaoot, dat zie je terug in m’n tekeningen. Mijn strips zijn altijd heel vol. Mijn hoofd zit ook altijd vol. Thuis lig-gen overal lijstjes, anders vergeet ik dingen (lacht). Ik vind het moeilijk om met het pro-ject te beginnen, moet mezelf een zetje geven, omdat er zo veel emoties boven komen. Door Mike heb ik een andere kijk op het leven gekregen. Ik geniet meer, ben niet alleen maar aan het werk. Tijd voor mijn gezin is heel belangrijk. Ik kan alles neerleggen en lekker met Jonas en Bart naar de dierentuin gaan. Ambitie speelt steeds minder een rol. Ik pro-beer meer en meer balans in mijn leven te creëren.’www.wolvenkind.nl

Blouse (Hampton Bays € 109), satijnen jurk (Scee by Twin-Set

€ 217,50), skinny jeans (Benetton € 59,95)

‘ Ik teken mijn kant van het verhaal, m’n broer de zijne’

I n t e r v I e w s : I n g r I d s p e l t. B e e l d : r o o s d e B o l s t e r . v I s a g I e : l o r e d a n a s e c c I . s t y l I n g : g w e n d o l y n n I c o l e . v o o r v e r k o o p a d r e s s e n z I e I n h o u d

reportage

alter ego ’s tekenaars over hun strip-ik

Wat is dat toch met mannen en stripboeken? Ze lezen ze meer dan vrouwen, spelen vaker de hoofdrol

en strips worden 9 van de 10 keer getekend door een man. De Nederlandse Stripschapsprijs ging dan

ook, sinds-ie bestaat, 34 keer naar… een man. Tot 2009. Dit jaar won Barbara Stok (blz. 18) als eerste

vrouw deze ‘Oscar voor striptekenaars’. Zes vrouwelijke striptekenaars schetsen hun leven.

>

14 - 23 23 - 15

stripheldinnen | reportage

Maaike Hartjes (36) woont samen met striptekenaar Mark Hendriks. Ze maakte jarenlang strips voor Viva, die inmid­dels zijn uitgegeven in boekvorm. Nu tekent ze voor nrc.next. ‘Mijn eerste stripje tekende ik op mijn 6e. Sindsdien ben ik nooit meer gestopt. Die allereerste strip ging over een meisje dat ging trouwen met een prins. Ze beleefde allerlei avontu-

ren, toch vond ze een andere prins leuker. Later kreeg ze een zusje, net als ik. Toen werden mijn strips al autobio-

grafisch. En ja, die droomprins is ook gekomen. Mark en ik zijn al dertien jaar samen en we zijn nog steeds

heel gelukkig. Liefde moet je nooit als vanzelfspre-kend aannemen. Aan een relatie moet je blijven werken. Elkaar niet voor lief nemen, maar aandacht

aan elkaar blijven besteden. Dat begint al heel simpel met dankjewel zeggen als je koffie voor elkaar maakt. Mark en ik zijn 24 uur per dag samen. We hebben wel een ei-gen werkkamer. Ik zou niet willen dat hij buitenshuis werkt en wil hem echt in de buurt hebben. We kiezen ervoor om samen te zijn en te blijven. Kinderen krijgen speelt bij ons geen rol. Ik kies voor een leven zonder kinderen. Misschien wel omdat mijn stripfiguurtjes mijn kinderen zijn. Mark verlangt er ook niet naar. Toen vriendinnen kinderen kregen, dacht ik wel: raar dat ik ze niet wil, waarom is dat? Maar ik heb niet het idee dat een kind iets toevoegt aan mijn leven. Ik ben wel nieuwsgierig naar hoe een mix van Mark en mij eruit zou zien. Toch zie ik mezelf niet als moeder. Ik maak over dit onder-werp wel stripjes, net zoals over ongesteld zijn en de man-vrouwverhouding. In mijn strips neem ik het vaak op voor mannen. Met echte typische vrouwendingen heb ik niets. Vrouwen kunnen zo zeuren, boos worden om niets en geniepige trucjes uithalen. Ik heb altijd meer vrienden dan vriendinnen gehad. Mijn strip-jes bevatten dan ook een flinke dosis zelfspot. Ik ben een denker, optimistisch, eerlijk en analyserend. Wil ook wel een beetje controle over de dingen houden, heb veel fantasie en voel me nog een meisje. 30 worden vond ik ook vreselijk. Het ouder worden heb ik nu meer geaccepteerd. Toch vind ik het moeilijk dat je omgeving verandert. Iedereen krijgt kinderen, huisje-boompje-beestje. Ik krijg het idee dat hoe ouder men-sen worden, hoe kleiner hun wereldje wordt. En dat wil ik voorkomen.’www.maaikehartjes.nl

Vest (King Louie via Exota € 49), zijden jurk (Pepe Jeans € 160)

‘ In mijn strips neem ik het vaak op voor mannen. Vrouwen kunnen zo zeuren’

‘ In dat beeldverhaal heb ik mijn jeugd van me afgeschreven’ Dominique Goblet (42) komt uit België en is een Franstalige striptekenaar, illustra­tor en fotograaf. Ze heeft een dochter Nikita (18) en woont samen met regisseur­producer Guy Marc.‘Guy heb ik op een heel gekke manier ont-moet. Ik had hem weleens gezien toen ik nog samen was met mijn vorige vriend. Toen viel hij me niet echt op. Jaren later werd ik geïnterviewd voor een serie waarvan hij de regisseur was. De journalist die voor re-search bij mij thuis was geweest, had zich niet voorbereid en uit ‘wraak’ verzon ik ter plekke tijdens de opnames een raar verhaal over mijn leven. Ik zag eruit als een soort non (lacht) en zei dat ik uit een van de rijk-ste families van België kwam. Opeens kwam Guy tevoorschijn, hij wist natuurlijk wel dat er niets van waar was. We werden verliefd. Mijn leven heeft er lange tijd heel anders uitgezien. Geen rijke familie, maar een ge-welddadige. In een autobiografisch beeld-verhaal, dat onlangs is vertaald in het Neder lands (Net doen alsof is ook liegen, red) heb ik mijn jeugd van me afgeschreven. Ik zag het niet als therapie, maar wilde het wel vormgeven in iets artistieks. Daardoor kon ik afstand nemen van wat er gebeurd is. Mijn vader was brandweerman én alcoho-list. Mijn moeder was heel aardig, maar kon plots woede-uitbarstingen krijgen. In mijn boek beschrijf ik relaties: die van mijn ou-ders, tussen mijn ouders en mij en mijn eigen relaties. Een persoon kan vele personen zijn, een perfecte lover en tegelijkertijd een ver-schrikkelijk monster. Of een liefdevolle moe-der en een beangstigen-de. Mijn vader redde mensenle-vens, maar was toch blind voor de situatie thuis. Soms kun je lijden onder een persoon van wie je houdt. Vreemd. Toch weet ik niet zeker of mijn boek wel realiteit is. Als mijn moeder het boek zou schrijven, zou ze met een ander verhaal komen. Mijn moeder heeft het boek gelezen, maar daarover wil ik

niet praten. Het was moeilijk. Ik heb wel geleerd dat er niet altijd verband bestaat tussen verleden en heden. Met mijn eigen dochter loopt de relatie ook niet altijd even lekker, maar dat wil niet zeggen dat ik net als mijn moeder gewelddadig reageer. Waar ik enorm blij mee ben, is dat Nikita en ik el-kaar vanaf haar 6e jaar elke week getekend hebben. Ik zoals ik haar zag, zij zoals ze mij zag. Dat hebben we tien jaar volgehouden. Door al die tekeningen van Nikita zie ik dat ik helemaal veranderd ben. Uiterlijk en innerlijk. Je ziet de jaren verstrijken. Mooi is dat.’www.lagoblette.be

Mouwloze tuniek van satijn (Claudia Sträter € 189),

trainingsjack (Adidas € 180), sjaal

(Sarlini € 22,50), wollen legging

(Yarn Unit € 119), laarzen

(Cinderella € 129,95)

>

16 - 23 23 - 17

Barbara Stok (39) is getrouwd met grafisch ontwerper Ricky van Duuren. Ze maakt stripboeken en tekent voor kranten. ‘Ik wilde altijd al schrijfster worden. Van-af het moment dat ik kon schrijven, tikte ik met twee vingers op een typemachi-ne. Na mijn journalistieke carrière bij een regionaal dagblad ben ik autobio-grafische strips gaan maken. Mijn eer-ste orgasme op latere leeftijd, burn-out en ongewilde kinderloosheid – die in-middels niet meer ongewild is – waren belangrijke onderwerpen. Over die burn-out heb ik een dik stripboek ge-maakt. In die periode zat ik helemaal vast. Als journalist was ik altijd maar aan het werk. Alles moest snel. Mijn leven bestond uit werken, werken, wer-ken. Tijd voor andere dingen was er niet. Ik was voortdurend misselijk, gefrus-treerd, had hoofdpijn en kreeg angsten. Dat was de bekende druppel. Ik heb ont-slag genomen. Het is letterlijk je geld of je leven. Ik ben het boek puur voor mezelf gaan maken. Verwerken was niet de eerste opzet, maar door het schrij-ven en tekenen heb ik wel dat hoofdstuk afgesloten. Zonder vooropgezet plan is striptekenen mijn beroep geworden. Ik prijs mezelf gelukkig dat ik ervan kan leven. Belangrijkste thema in mijn werk is zingeving: wat is een goed leven? Wat zijn de waarden die er werkelijk toe doen? En stroken die met de heer-sende waarden in onze maat-schappij? Over mijn kinderloosheid heb ik ook geschreven. Ik was de eeuwige twijfelaar. Rond mijn 35e was het: nu of nooit. En toen lukte het niet. We hebben bewust besloten geen vruchtbaarheids-behandeling te ondergaan. Het is moei-lijk om je erbij neer te leggen dat je geen kinderen zult krijgen, maar ik trok de

onzekerheid niet langer en vond het zonde van mijn leven om hier jaren-lang mee bezig te blijven. Ik wilde het achter me kunnen laten. Lang-zamerhand word je steeds minder vaak verdrietig en op een dag is het over. Leven én dood fascineert me. Ik ben altijd bang geweest voor de dood. Heb er een haat-liefdeverhouding mee, want die angst stimuleert je ook iets van je leven te maken. Ik maak nu een stripver-haal over de dood. Dat klinkt zwaar op de hand, maar dat ben ik absoluut niet. Integendeel. Ook in moeilijke periodes relativeer ik alles met humor. Ik blijf grapjes maken, neem mezelf niet zo serieus. Niemand trouwens. Dat is zo leuk aan de combinatie tekenen en schrijven. Je kunt een serieus verhaal schrijven, maar de tekeningen relative-ren het altijd. Precies zoals ik ben.’www.barbaraal.nl

Overhemd met rushes (Pepe Jeans € 80), leren jasje (We

€ 129,95), jeans met brede tailleband (Benetton

€ 74,90), sneakers (Gola € 89,95)

‘ Mijn eerste orgasme en m’n burn-out waren belangrijke onderwerpen’

stripheldinnen | reportage

>

18 - 23 23 - 19

Sandra de Haan (40) woont samen Jasper Sprengers, hij is ict’er. Ze maakt strips voor stripmagazine Zone 5300.‘Ik maak me snel zorgen, zie gelijk allerlei rampen. Door humor relativeer ik dat. Dan zijn de dingen veel minder erg of vervelend. Dat zie je ook terug in mijn strips. Ik ben kritisch, cynisch en heb zelfspot. Emoties vergroot ik net iets meer uit. Je komt al zo veel serieuze strips tegen. Een strip moet pittig blijven én leuk zijn voor mensen die mij niet kennen. Mijn alter ego is net iets brutaler dan ik. Ik zou in sommige si-tuaties allang mijn mond hebben gehouden. Mijn stripfiguur is ook onaangepast. Stiekem zou ik dat weleens willen zijn. Ik probeer meestal vriendelijk te blijven. Dat is toch een beetje vrouw eigen hè, dat willen pleasen. Mijn alter ego heeft die behoefte minder.Humor is altijd belangrijk geweest in mijn leven. Natuurlijk zit het mij ook weleens tegen, maar ik kan veel hebben. Ik ben geboren met een rugafwijking, spina bifida, en werd ontzet-tend gepest op school. Niet leuk, maar je wordt er ook hard van. Ik heb er geen trauma aan overgehouden. Je leert veel meer het belang van innerlijk inzien. Ik denk dat ik me er lange tijd drukker om maakte dan mijn omgeving. De meeste mensen kijken na hun 20e toch verder dan hun neus lang is. Ik ben geen klager, met de aandoening die ik heb, heb ik geluk gehad. Het kan echt veel erger. Mijn afwijking belemmerde mij niet als kind. Nu ik ouder word, merk ik wel dat ik niet alles meer kan doen wat ik graag wil. Als tiener was ik trouwens wel erg onzeker, dacht ik dat jongens me niet zouden zien staan. Dat is helemaal goed gekomen. Jasper heb ik ontmoet via internet, een geweldig medium. Ik heb geloof ik wel veer-tig dates gehad voordat ik hem ontmoette. We zijn nu vijfen-half jaar samen. Ik teken Jasper ook weleens in mijn strips. Dan hebben we de avond daarvoor bijvoorbeeld kibbelend voor de tv gezeten. Ik vind het leuk om oude feministische stokpaardjes op de hak te nemen. Jasper vindt het prima dat hij op internet te zien is, zolang ik maar geen bedgeheimen onthul. Vrouwelijke striptekenaars hebben de neiging vooral over relaties te tekenen. Daar betrap ik mezelf ook op. De Franse Claire Bretécher doet dat helemaal niet, maar gaat in op hypes en type mensen. Zij is mijn grote voorbeeld. Ooit hoop ik dat ook te bereiken.’www.sandradehaan.nl

Wollen omslagvest (Frog Box Princess € 198), jurk met print (Stella Nova € 189), legging

(Made € 69), laarzen (Cinderella € 109,95), ketting (de Bijenkorf € 24,95)

‘Dat ik hem teken vindt hij prima, als ik maar geen

bedgeheimen onthul’

stripheldinnen | reportage

Aimée de Jongh (20) woont samen met scenarist Johan de Rooij. Naast haar studie animatie aan de kunstaca­demie tekent ze voor tijdschriften en kranten.‘Mijn belevenissen konden lezers een tijdlang volgen op de internetsite Aimée tv, waar ik even mee ben gestopt omdat ik het te druk heb. Als een vriendje een tijdje niet meer voorkwam in mijn strips, kreeg ik direct vragen over hoe het nu zat. Vaak had ik dan allang een ander vriendje. Het is wel een beetje raar dat fans privédingen van je weten. Johan gebruik ik ook in mijn strips, maar hij is meer een soort bijfiguur, iemand tegen wie ik iets kan zeggen. Samen met Johan werk ik een Griekse mythe uit in de tijd van nu. We zijn allebei weg van

mythologie. Hij maakt het verhaal, ik teken in mijn eigen stijl, een mix van

de Japanse (manga) en Europese strip. We bemoeien ons niet met elkaar, anders krijgen we ruzie.

Tegen kritiek kan ik niet goed.

Johan is veel beter

in eind-grapjes en

zegt het ook als mijn

strip niet klopt. Dan ben ik

heel koppig en geef ik niet snel toe. Als

ik vrij werk maak, zijn het horrorver-

halen of thrillers. Het

is net een spannende film die je leest. Als kind al was ik gefascineerd door dit soort verhalen. Op mijn 17e heb ik mee-gedaan aan een wedstrijd in Het Parool. Dat leverde veel publiciteit en werk op. Mijn vrienden liepen op de middelbare school een krantenwijk, ik verdiende mijn geld al als illustrator. Van de dingen die ik elke dag meemaak, teken ik grap-pige situaties. Vaak gaat dat over mijn leven als student. Mijn strips zijn een spiegel van de werkelijkheid. Tekenta-lent zit in mijn familie. Mijn vader, die inmiddels overleden is, was kunstenaar. Hij hielp mij altijd en was zo trots toen mijn eerste boekje uitkwam. Ik weet nog dat de deadline van inleveren op maandagochtend acht uur lag. En dat we samen met mijn moeder de hele nacht hebben doorgewerkt om alles in het juiste bestandsformaat te zetten. Daardoor werd het eigenlijk een soort familieproject. Mijn vaste stripkarakter is vooral heel klein, net als ik. Ze twijfelt veel, dat doe ik ook, misschien wel omdat ik Weeg-schaal ben. In een strip stel ik me kwets-baar en onzeker op, ben ook wel een beetje onhandig. De meeste tieners vin-den mijn strips heel herkenbaar. Een beetje zelfspot is leuk. Ik heb mezelf in mijn strips nooit willen ophemelen als de knappe, slimme en slanke Aimée.’www.iamshotaro.com

Overslag Colbert (Day by Birger et Mikkelsen € 249),

T-shirt met Andy Warhol-print (Pepe Jeans € 65), spijker-

broek (Il’ Dolce € 59,95)

‘ Het is wel een beetje raar dat fans privédingen van je weten’

23 - 21