Algemeen... · Web viewPecha Kucha stamt af van een Japans woord voor 'prietpraat'. Zo presenteren...

10 • Didactische suggest ies • Open Wereld 2.0 • Zonneland 3e graad

Aargh! Ik ben allergisch!

Aan de slag voor wereldoriëntatieIn deze Wereldoriëntatie PlusIn deze WOP staan concrete ideeën om aan de slag te gaan met de rubrieken i.v.m. wereldoriëntatie, de modules en kaders van Open Wereld 2.0 en het extra materiaal waarover u als Open Wereldgebruiker beschikt.

Modules en kaders van Open Wereld 2.0De modules en/of kaders die aan het tijdschrift gelinkt kunnen worden, zijn hier vermeld.

Modules 5e leerjaar Ruimte 2.6 Positie op de weg – Op stap in groep – p. 57Natuur 2.7 Dode hoek – p. 65 Natuur 3.1 Het menselijk lichaam – p. 1

Kaders 5e leerjaarDidactisch kader 2 Het onderzoekschemaDidactisch kader 7 Lijst met omgevingsmogelijkheden – p. 35

Modules 6e leerjaarRuimte 2.6 Op stap in groep – met de fiets – p. 39 Ruimte 2.7 EHBO in het verkeer – p. 49

Kaders 6e leerjaarDidactisch kader 2 Het onderzoekschema Didactisch kader 7 Lijst met omgevingsmogelijkheden – p. 35

Bijbehorend materiaal op de website- www.uitgeverijaverbode.be/openwereld 2

Eindtermen en leerplandoelen voor wereldoriëntatie en bij het tijdschrift

Oplossingen van het tijdschrift Werkbladen en synthesebladen Aanpasbaar evaluatieblad Interactief bordboek: een digitale bladerfunctie van het nummer met

verrijkingen (filmpjes, spelletjes …) en extra activiteiten! Links met muzische activiteiten Links naar interessante websites

De papieren PLUSIn de papieren PLUS (rondom het tijdschrift) staan vrijblijvende ideeën om aan de slag te gaan met het dossier en/of andere rubrieken in het tijdschrift.

© Uitgeverij Averbode, 2020 Thomas Bekemans 1 Didactische suggesties | Zonneland 3e graad

http://www.uitgeverijaverbode.be/openwereld


Aan de slag met het aangeboden materiaalU hoeft niet alle activiteiten in de klas uit te voeren. Dit document kunt u gebruiken als inspiratiebron.

Didactische suggestiesAls je ergens allergisch voor bent, kan je lichaam ergens niet tegen. Het is al helemaal geen geheim dat er verschillende soorten allergieën zijn. Zo kunnen mensen een allergische reactie krijgen van stuifmeel, grassen, voedingsmiddelen, geuren … Wie heeft er in de klas een allergie? Waar komen allergieën vandaan? En waarom heeft de ene er meer last van dan de andere? De laatste 25 jaar is het aantal gevallen ervan verdubbeld. Wat zou daarvan de oorzaak kunnen zijn? En hoe kunt u in de klas rekening houden met een kind dat een allergie heeft? In België zijn er nog te weinig mensen bekend met allergieën en de gevolgen daarvan. Het is zeker zinvol om kinderen attent te maken welke allergenen er allemaal bestaan. In dit dossier kunt u het met de klas allemaal onderzoeken.

LESTIPS

1. Verkenning Om u goed te kunnen verdiepen in het thema is het belangrijk om eens te luisteren wat de leerlingen al over allergieën weten. Daarom start elke leerling met een individuele mindmap. Op p. 3 kunnen de leerlingen een mindmap maken over het woord ‘allergie’. Geef ze daarvoor ongeveer vijf minuten de tijd. Wanneer een kind nog nooit in aanraking is geweest met een allergie is de kans groot dat hij of zij er niet veel over weet. Leerlingen die wel al met een allergie te maken hebben gehad, kunnen er heel wat meer over vertellen. Op hun leeftijd weten ze meestal wat hun lichaam wel en niet kan verdragen. Het is dus de uitgelezen kans om de leerlingen tijdens dit thema veel aan het woord te laten. Een getuigenis van een leeftijdsgenoot sluit heel dicht bij hun eigen leefwereld aan. De inhoud blijft dus ook veel beter hangen. Na het maken van de mindmap vertellen de leerlingen aan hun klasgenoten wat ze al weten over allergieën (wandel-wissel uit). Na die werkvorm gaan de leerlingen voor een tweede keer aan de slag met hun woordveld. Wat zijn ze nog meer te weten gekomen door de gesprekjes met hun klasgenoten? Geef ze de kans om die nieuwe info aan hun mindmap toe te voegen.

2. OpzoekrondeOp p. 4, 5 en 6 in Zonneland vinden de leerlingen heel wat info over allergieën. Laat ze in duo’s de belangrijkste zaken opzoeken en aanduiden. Leg hen nog eens het onderscheid uit tussen hoofd- en bijzaken. Gebruik de term sleutelwoorden en leg uit wat sleutelwoorden zijn. Leerlingen hebben vlug de neiging om te veel aan te duiden. Door de vraagwoorden (Wat? Waarom? Wie? Welke? Waar? Hoe? … ?) krijgen de leerlingen al onmiddellijk een mooie tool om de gegevens op een goede manier te structureren. Vergeet na deze activiteit niet te evalueren! Welke woorden heeft iemand anders aangeduid?Kunnen de leerlingen aan de hand van hun sleutelwoorden in eigen woorden vertellen wat er in de tekst staat?

Pagina 6 leent zich ook tot het maken van een schema. Geef de leerlingen daarvoor een wit A4-blad. Wanneer de leerlingen niet onmiddellijk tot ideeën komen, vertelt u hen dat ze met een mindmap veel woorden met elkaar kunnen verbinden. Laat ze zelf zoeken hoe ze deze pagina gaan samenvatten. U zult versteld staan hoe sommige leerlingen dat aanpakken. Omdat er leerlingen zijn die niet zoveel weten over allergieën, laat u hen vrij op zoek gaan naar filmpjes over het thema. Zo kunnen ze op eigen houtje extra informatie opzoeken over het thema. Dat kunnen vragen zijn die hen bezighouden, maar bv. ook algemene weetjes. Bij de activiteiten vindt u nog meer filmpjes met meer uitleg over de verschillende allergieën.



Hieronder vindt u nog enkele interessante (prenten)boeken om in de klas te hebben:

Op www.allergieopschool.be vindt u een allergie-actieplan dat u eventueel kunt gebruiken om allergieën bij kinderen in kaart te stellen. U kunt op die website een allergie-ID downloaden. Het bevat nuttige informatie die in de toekomst heel wat nare allergische reacties kan voorkomen. Vooral bij hele jonge kinderen is het zeker belangrijk, want zij kunnen niet altijd vertellen wat er aan de hand is. Op de site vind u ook veel tips van hoe u met een allergie van een kind kunt omgaan. Wanneer u naar de website surft, vindt u naast het leerkrachtendeel ook een deel voor de ouders en de kinderen.

Geef de leerlingen de kans om op het kidsgedeelte te klikken. Als u doorklikt op het leerkrachtendeel dan krijgt u heel wat extra info over zaken waar u misschien niet eerder aan dacht. Is mijn klas wel allergievriendelijk en hoe ga ik om met het anders zijn van die kinderen? Hoe communiceer ik met ouders en wat doe ik als deze kinderen gepest worden?

Na deze opzoekronde vraagt u de leerlingen of ze iets willen vertellen over wat hen is bijgebleven na het zoeken van de informatie. Wat vond je leuk? Vreemd? Erg? Waar stel jij jou nog veel vragen bij? Waar zou je nog meer over willen te weten komen? Groepeer deze vragen en geef ze een plaats in de themahoek.

3. Lesdoel(en) in de kijker

Vanuit de eindtermen en de verschillende leerplannen gaan we op zoek naar een beperkte selectie van doelen. De eindtermen en de leerplandoelen voor dit thema vindt u in een apart document op de website www.uitgeverijaverbode.be/openwereld2. U kunt zelf ook nog bijkomende doelen selecteren afhankelijk van de verwachtingen van de leerlingen en de activiteiten die u plant.

4. Activiteiten

U vindt hierbij activiteiten die het thema vorm en kleur kunnen geven. Vanuit de focus van de kinderen, de eigen context van de school en de leerplandoelen maakt u een keuze en bepaalt u de volgorde waarin u de activiteiten plant en uitwerkt. Op het einde van elke activiteit (bv. om bepaalde doelen te evalueren) of op het einde van het thema kan er een evaluatie volgen (zie verder).

4.1 Iedereen allergisch?Ongeveer 30% van de Belgen heeft een allergie en dat percentage neemt nog elk jaar toe. Om op tijd met de nodige info aan de slag te gaan, is het aan te raden om de enquête van p. 8 bij de start van het thema mee te geven aan de leerlingen. In die enquête vragen ze aan tien volwassenen in hun omgeving of ze een allergie hebben. Na de bevraging tellen de leerlingen de resultaten samen. Wat zijn de conclusies? Wat zijn de meest voorkomen allergieën?


http://www.uitgeverijaverbode.be/openwereld2


De leerlingen maken een grafiek van hun bevindingen. Op p. 4 vindt u een staafdiagram met de kans op een allergie bij kinderen. Vraag de leerlingen om eens te kijken hoe groot de kans is dat zij een allergie hebben. Zijn je ouders allergisch? Heb je een broer of een zus die allergisch is? Als ze dat niet weten, kunt u die vragen als voortaak meegeven.

4.2 InterviewVraag de leerlingen om iemand te zoeken en te interviewen die een allergie heeft. Stel daarbij passende vragen. De vragen bij het interview op p. 10 kunnen daarbij een grote hulp zijn. Vind je het lastig? Zijn er momenten waarop je meer last hebt van je allergie? Kunnen jouw allergieën genezen worden? Ben je bang dat je eens een hele felle reactie krijgt? Op p. 12 vindt u een eenvoudige allergie-ID. Ook deze activiteit leent zich tot een interview. De leerlingen interviewen een andere leerling met een allergie. Wanneer ze zelf een allergie hebben, kunnen ze die uiteraard ook zelf invullen.

4.3 Op onderzoekNaast deze belangrijke info kunt u de leerlingen een eigen anoniem schoolonderzoek laten starten. Op www.uitgeverijaverbode.be/openwereld2 vindt u zo’n anoniem allergieonderzoek. Naast het onderzoek vindt u ook een brief voor de ouders. Daarin belooft u de ouders dat dit onderzoek anoniem blijft en dat er geen gegevens van hun kinderen verspreid worden. Ditmaal testen de leerlingen dus geen volwassen publiek, maar gaan zij de resultaten van de kinderen op school onder de loep nemen. Wederom plaatsen zij hun gegevens in een staaf -of taartdiagram. Wanneer ze resultaten van de volwassenen en de kinderen afzonderlijk hebben bekeken, vergelijken ze die met elkaar. Is er een verschil in resultaat? Hoe zou dat komen?

Voor het 5e leerjaar laat u daarbij het didactisch kader 2 – Het onderzoeksschema – p. 35 aansluiten. Voor het 6e leerjaar laat u daarbij het didactisch kader 2 – Het onderzoeksschema – p. 35 aansluiten.

4.4 Iemand uitnodigen in de klasMochten de leerlingen iemand kennen met een bijzondere of zeldzame allergie, dan wil die persoon misschien wel een keertje op bezoek komen in je klas om erover te vertellen. Wees dan ook op tijd om met die persoon een afspraak te maken, zodat hij of zij zich een beetje kan voorbereiden.

4.5 HooikoortsDe meest voorkomende allergie moet wel hooikoorts zijn. Ongeveer 1/5 van alle Belgen lijdt eraan. Hier vindt u nog enkele handige links over hooikoorts:https://www.youtube.com/watch?v=cFNMkpOKe0c&feature=youtu.be https://www.pollennieuws.be/

De eerste link is een filmpje over de betekenis van hooikoorts. Bij de tweede link leest u over de huidige pollensituatie in België. Zijn er nu pollen in de lucht en in welke maanden komen ze vaak voor? Op p. 9 komen de leerlingen alles te weten over hooikoorts en kunnen ze zelf de pollenkalender inkleuren.

4.6 Op onderzoek naar de supermarktSommige mensen zijn lactose-intolerant of hebben een koemelkallergie. Nog anderen verdragen geen gluten, noten of andere ingrediënten. Op p. 13 en 14 vindt u meer info over voedselallergieën. Vraag aan de leerlingen om een aantal voedingsverpakkingen mee te brengen naar de klas. Welke allergenen zitten erin? Als er leerlingen met voedselallergieën in de klas zitten, probeert u samen te achterhalen wat er wel of niet zou mogen voor hun klasgenoot. Welke icoontjes vinden de leerlingen terug op de verpakkingen?


http://www.uitgeverijaverbode.be/openwereld2


Mocht u de mogelijkheid hebben, ga dan met de leerlingen naar een grootwarenhuis of buurtwinkel en laat hen zelf op zoek gaan naar producten die volledig glutenvrij zijn. Vraag daarbij zeker aan de winkelbediende wat het doel is van uw bezoek. Laat ze een foto nemen van het etiket, zodat ze kunnen aantonen dat dit effectief zo is. U kunt de leerlingen natuurlijk ook vragen om na school zelf op onderzoek te gaan, bv. thuis, in een plaatselijke winkel of in de supermarkt. Misschien kunt u deze activiteit wel koppelen met het aankopen van ingrediënten die u kunt gebruiken in uw allergievrij restaurant?

Als het over gluten in het bijzonder gaat, kunt u eens een kijkje nemen op de website van de Vlaamse Coeliakie Vereniging: https://coeliakie.be/

Hieronder vindt u nog enkele links over gluten:

Wat is een glutenallergie? https://www.youtube.com/watch?v=nm_0NNClCus

Wat is coeliakie? https://ikbenglutenvrij.nl/filmpje-bod-e-legt-uit-wat-is-coeliakie/

4.7 Allergievrij restaurantOp p. 15 vindt u alvast twee ideeën om lactose-intolerante en glutenvrije dessertjes te maken. Nodig een aantal mama’s, papa’s, opa’s en oma’s uit om samen met de leerlingen heerlijke gerechtjes te maken. Controleer alle verpakkingen op ingrediënten. Op de website vindt u enkele leuke gerechtjes die de (groot)ouders samen met de leerlingen kunnen maken. Samen met volwassenen kunnen de leerlingen de nodige ingrediënten verzamelen en aan de slag gaan om uiteindelijk in een gezellig allergievrij restaurant te eindigen. Proeven de leerlingen een verschil met de gewone koekjes? Vinden ze de koekjes lekker?

Horeca moet menu aanpassen! https://www.youtube.com/watch?v=MU670hHWJj 0

Voor het 5e leerjaar laat u daarbij het didactisch kader 7 - Lijst met omgevingsmoge-lijkheden – p. 35 aansluiten. Voor het 6e leerjaar laat u daarbij het didactisch kader 7 - Lijst met omgevingsmoge-lijkheden – p. 35 aansluiten.Denk vooraf na over welke mogelijkheden er in de omgeving zijn om het thema mee vorm te geven (het grootwarenhuis, een bakker die glutenvrij brood bakt, een restaurant waar je allergievrij kunt eten …)

4.8 Allemaal beestjesDieren zijn vaak de oorzaak van allergieën. Dat zal de leerlingen niet vreemd in de oren klinken. Denk bv. aan de huisstofmijt. Geef de leerlingen tips hoe ze dat diertje het best uit de slaapkamer kunnen verjagen. Ook het gif van insecten kan voor een allergische reactie zorgen. Vraag de leerlingen wie al eens een insectenbeet heeft gehad.Hoe reageerde je lichaam? Wie reageert allergisch op insectenbeten? Voor welk insect ben je het meest allergisch? Hoe kun je dat voorkomen? En wat te doen als je toch gestoken wordt? Probeer ook aandacht te hebben voor de verschillen tussen bijen, wespen, hoornaars en hommels. Kinderen schijnen ze soms moeilijk uit elkaar te houden terwijl ze toch wel grote, verschillende kenmerken vertonen.

5. Evaluatie Evalueren is niet alleen het toetsen van kennis. Bij elke activiteit hoort ook een evaluatie van de doelen waarop we hebben gefocust.Een summatieve evaluatie vindt u op de website bij de evaluatiebladen.In de syntheseles wordt ook de leerhouding van de kinderen geëvalueerd. Niet alle kinderen leren op dezelfde manier. Het is belangrijk dat ze een methode vinden die hen het beste



ligt. Maak ook tijd om daar met elkaar over te communiceren. Leren kun je ook van elkaar leren.

5.1 Pecha KuchaLaat de leerlingen zelf een Pecha Kucha maken over het thema. Pecha Kucha stamt af van een Japans woord voor 'prietpraat'. Zo presenteren de leerlingen een diavoorstelling van tien afbeeldingen in een totale tijd van 3 minuten en 20 seconden over allergieën. Elke afbeelding wordt precies 20 seconden getoond. Deze eisen dwingen tot creativiteit en het to the point zijn. Afhankelijk van uw klasgroep kunt u ze dat alleen of per twee laten voorbereiden.

Hoe gaan de leerlingen concreet te werk?

STAP 1: Je zoekt tien foto’s op het internet over het thema. Je kunt inspiratie halen in Zonneland, bv. hooikoorts, voedselallergie, huisstofmijt, huisdieren, insecten gif …

STAP 2: Je maakt een PowerPoint. Je zorgt ervoor dat elke dia 20 seconden duurt. Er mag geen tekst aan de foto’s toegevoegd worden. Alles moet verteld worden.

STAP 3: Je bereidt de spreekoefening voor aan de hand van de foto’s.STAP 4: Je houdt een Pecha Kucha voor de andere leerlingen van de klas.

Wanneer de leerlingen niet vertrouwd zijn met het maken van een PowerPoint, kunt u hen in de klas even op weg helpen.

Om deze Pecha Kucha te evalueren vindt u een evaluatieformulier voor u en uw leerlingen op de website.

Deze evaluatie wordt op drie niveaus beoordeeld: De medeleerlingen, de leerkracht en de leelring zelf. Bij de eerste evaluatie kunnen medeleerlingen aangeven wat ze van de Pecha Kucha vonden. Omdat dat soms confronterend is voor kinderen en omdat niet elk kind even objectief is, hoeft dat niet op papier gezet te worden. De zelfreflectie is dan wel weer belangrijk, omdat het kind kan nadenken over wat hij nu eigenlijk zelf van z’n voorstelling vond. In samenspraak met de leerkracht kan de leerling dan een tip noteren om het de volgende keer nog beter te doen. De voorbereiding en voorstelling van deze Pecha Kucha gelden eveneens als syntheseles en kunt u voor een deel laten meetellen voor hun evaluatie van dit thema.

5.2 KAHOOTKAHOOT is één van de meest toegankelijke (en leuke) quizapps van het moment! Het is het ideale moment om op een speelse manier de leerstof te herhalen. Wanneer u voldoende iPads ter beschikking hebt, is dit een absolute aanrader om eens uit te proberen. Als u nog nooit met KAHOOT hebt gewerkt, vindt op de site de scoop met uitleg. Alvorens dat de leerlingen aan de slag kunnen, moet u wel eerst een account aanmaken. Wanneer de leerlingen al met KAHOOT gewerkt hebben, kunnen zij de andere leerlingen op weg zetten. Op www.kahoot.com kunnen de leerlingen zelf een interactieve quiz maken met een aantal multiple choice vragen. Werk in duo’s. Laat ze elk een aantal goede vragen verzinnen. Om te vermijden dat er veel dezelfde vragen worden gemaakt, kunt u het thema onderverdelen. Gebruik daarvoor het syntheseblad, zodat de leerlingen goed de hoofdzaken van de bijzaken kunnen onderscheiden. Daag hen uit om goed na te denken over wat echt belangrijk is in het thema. Wanneer iedereen z’n vraag aan de KAHOOT heeft toegevoegd, kunt u de quiz spelen a.d.h.v. een code. Wie niet over deze media bezit, kan natuurlijk ook gewoon een quiz maken en het op de ouderwetse manier spelen.

5.3 Schriftelijke evaluatieBij de schriftelijke evaluatie vindt u alleen maar multiplechoicevragen. Deze kunt u uiteraard ook altijd vervangen of aanvullen met de zelfgemaakte vragen van de leerlingen. Zo leren


http://www.kahoot.com/


ze ook eens om vragen op een andere manier op te lossen. Bij interdiocesane proeven wordt vaak op deze manier getoetst en hebben de meeste leerlingen deze vraagstelling nog nooit gekregen.

Heb bij dit thema ook aandacht voor studerend lezen. Schema’s maken kan helpen om beter te studeren.

6. Actualiteit

De actualiteit bij dit thema kunt u terugvinden op de website www.uitgeverijaverbode.be/openwereld2.


Algemeen... · Web viewPecha Kucha stamt af van een Japans woord voor 'prietpraat'. Zo presenteren...

Documents

Transcript of Algemeen... · Web viewPecha Kucha stamt af van een Japans woord voor 'prietpraat'. Zo presenteren...