De Brusselse kleine ring, conflictgebied tussen stad en auto Zoektocht naar de toekomst van een stedelijke verkeerscollector

Rien van de Wall

Presentatie voor de VRP-Afstudeerprijs 23 oktober 2014

Inleiding

•  Verkeersruimte •  Nieuwe lezing van de ringruimte –  Op basis van integrale ruimtelijke analyse

•  Onderzoeksvragen: –  Hoe ontwerpen als publieke

ruimte voor 21e-eeuwse stad? –  Betekenis van de ringruimte in

stad: nog actueel?

•  Streefbeeldstudie

2

Analyse

•  Historiek –  Drie verschijningsvormen –  Opname in ruimtelijke tweedeling –  Geen vanzelfsprekende figuur –  Geleidelijke aftakeling samenhang vijfhoekige figuur

•  Ruimtelijk beleid –  Ambigue houding t.a.v. ringfiguur –  Handhaving verkeersfunctie (doorstroming) –  GPDO: kleine ring als ruggengraat van twee ‘deelgebieden’ –  Geen ruimtelijke visie op ringruimte

3

Analyse

•  Bestaande toestand –  Ruimtelijk

–  Mobiliteit •  Centrumgerichtheid netwerken •  Ongelijke uitbouw kleine ring

–  Conclusies •  Mozaïekstad vs. structuur transportnetwerken •  Kleine ring is geen ‘ring’, geen uniforme figuur

4

noordoostelijke sectie westelijke sectie

tertiaire tewerkstellingspool en centrum van de macht

arme sikkel, moeizame economische reconversie

representatieve as, torens onderscheidt zich niet van omgeving

Streefbeeld kleine ring •  Ontwikkelingsvisie –  Een metropool met een

tweeledig centrum

•  Mobiliteitsplan –  De intermodale reflex

•  Streefbeeld –  De kleine ring: naar een schakering van

infrastructuren en publieke ruimten

•  Ontwerp –  Een groen lint als hoofdstructuur van de

Kanaalzone 5

ontwikkelings- visie

mobiliteits-plan

streefbeeld

ontwerp

Besluit

•  Twee strategieën: overwelven vs. herverdelen –  Reikwijdte impact op leefkwaliteit –  Mobiliteitseffecten op stadsregionale schaal –  Financiële overwegingen

•  Heraanleg kleine ring als uithangbord van transitie •  Ruimtelijke reflectie à herdefiniëring rol van ringlanen –  in stedelijk weefsel –  in wegennet

6

Maatschappelijke relevantie

•  Openbare ruimten in Brussel –  Benoît Moritz: koppeling punctuele ingrepen en

territoriale visie –  ‘Crisis van de wijkcontracten’

•  Mobiliteitsvraagstuk –  ‘En-en beleid’ botst op limieten –  Masterproef maakt keuzes

•  Strategische planning –  Compatibel met GPDO, Masterplan Kanaalzone

7

Vernieuwend aspect

•  Loslaten van concentrisch model van stadsontwikkeling – ó Huidig beleid:

•  Vijfhoek blijft (impliciet) vertrekpunt in vele plannen

•  Kleine ring blijft grens stadscentrum

–  Polycentrische ruimtelijke ontwikkeling –  Ringlanen als centrale en transversaal verbindende structuur

•  Loslaten van concept ‘ring’ –  Fragmentering van de kleine ring –  Gebiedsgerichte herverdeling ruimte

8

Inspirerend aspect

•  Integrale ruimtelijke analyse van een verkeersruimte à minder voor de hand liggende denkpistes –  Reflectie op kleine ring eerst als stedelijke figuur, dan pas

als verkeersader

•  Zicht op alternatief voor overkapping

•  Koppeling mobiliteit en openbare ruimte

9

stadsregionale ambitie

MOBILITEITSPLAN

herinrichting kleine ring

OPENBARE RUIMTE

10