Afgiftekantoor : 2140 Borgerhout 1 Erkenningsnummer · PDF file ·...

Afgi

fteka

ntoo

r :

214

0 Bo

rger

hout

1

Erke

nnin

gsnu

mm

er P

7083

24

In • • •

g

dit numClaraStromCrons

gemine

mmer : a anno 2meyeriestedt :

eoeralogi

2007 et knippe

niische k

3

en en pl

iem

kring a32(9),

lakken.

uwaandb

antwer, novem

..

wblad varpen v.mber 2

wsan de .z.w. 2007

Mine OprichtinZetel : BoWettelijk VerschijnRedacteuNiets uit dop welke BetalingeBelgië : NederlanAl deze re

TitelpagiMijnschaFoto © RInzet : sVerzame

NUT Hugo <hPaul <pRik D BeAxel <aJan J BeEtien BiHerw <hGuido BePaul T FaIneke <iLudo <lPaul V BeAnny PeEddy <e

mk

eralogingsdatum : 1oterlaarbaan 2depot : Kon.

ningsdata : mur en verantwdeze uitgave mwijze dan ook en

bankrend : girorekekeningen staa

gina acht van de GRik Dillen, 19stromeyerietkeling en foto

TTIGE AD

o BENDER, Pihugo.bender@BENDER, Piepaul.bender@s

DILLEN, Doornestuurder. RedEMMERMANNaxel.emmermaJENSEN, Jan Jestuurder. Uitlene MANS, Janibliothecaris, s

wig PELCKMAherwig.pelckmo ROGIEST, Pestuurder. OndTAMBUYSERax 00 31 226 3e VAN DYCK, na.van.dyck@ VAN GOETHudo.vangoetheVAN HEE, Maestuurder. Voo

y VAN HEE-SCenningmeeste

y VERVLOET, eddyvervloet@

ka@mi

ische 1 mei 1963

225, B-2100 DBib. België BDaandelijks, be

woordelijke uitmag worden vek zonder voora

ekening 789-58kening (NL) 51an op naam va

Globe-Miami 994. kristallen van© Stephan W

DRESSEN

eter Van den [email protected]> Beter Van den Bskynet.be> Be

nstraat 15, B-9dacteur GeonieN, Lobbespleinann@pandoraJensen, Vareneendienst, wen Blockxlaan 1

samenaankoopANS, Cardijnstr

ans@pandoraPrins Kavellei 8dervoorzitter, p

R, Surmerhuize393560. <paulWalbogaard 1

@skynet.be> WHEM, Boterlaarem@belgacomarialei 43, B-29orzitter. CHOENMAEKres. August Verme

@skynet.be> B

ineran

Kring

Deurne D 3343 halve in juli entgever : H. DILermenigvuldigdfgaande schrif

809102-81 91 10. an M.K.A. v.z.w

i mijn bij Glob

n de Clara-miWolfsried.

Bemdenlaan 1Bestuurder. SeBemdenlaan 10estuurder. Tec

9170 Sint-Gilliseuws. n 12, B-2640 M.be> Werkgro

nblok 4 bus 6, rkgroep fotogr16, 2630 Aartsp. raat 12, B-353a.be> Organis86, B-2930 Brapublic relationserweg 23, [email protected]

11, B-9140 TeWerkgroep zeorbaan 225, B-2m.net> Verteg900 Schoten. T

KERS, Mariale

eylenlaan 15F Bestuurder. Ex

t.org

Antwe S B

n augustus. LLEN, Doornsd en/of openbaftelijke toestem

w., Marialei 43

be, Pinal Cou

mijn, Oberwolf

107, B-2650 Edecretaris, leden07, B-2650 Edchnische realiss-Waas. Tel. 03

Mortsel. Tel. 03oep technischeB-2650 Edege

rafie. selaar. Tel 03

0 Helchteren. satie vergaderiasschaat. Tel.s. 1744 JB Eenigg>. Werkgroep

emse. Tel. 03 8olieten. 2100 Deurne. genwoordigingTel. 03 645291

i 43, B-2900 S

bus 29, B 205xcursies.

erpen Statuten : nr. 9BTW-nummer

straat 15, B-91aar gemaakt dmming van de

3, B-2900 Scho

unty, Arizona

lfach, Zwarte

degem. Tel. 03nadministratie.egem. Tel. 03

satie Geonieuw3 7706007. <r

3 2953554 en e realisaties, wem. Tel 0472 7

8888124. <em

Tel. 0486 121ingen, contacte 03 6520232.

genburg. Tel. 0p edelsteenku8276736.

Tel. en fax 03 openbare bes

14. <pvanhee@

Schoten. Tel. 0

50 Antwerpen.

www

vzw 9925, B.S. 17 : BE 0417.61

70 Sint-Gillis-door middel vauitgever.

oten.

a, USA.

e Woud, Duits

3 4408987. . 4408987.ws, coördinatoik.dillen@skyn

0496 359117 werkgroep fluor790423 <jan.je

mans@skynet

128. en met spreke<guido.rogiest

00 31 226 394nde, webmast

3215060. sturen. @skynet.be>

03 6452914. <p

. Tel. 03 21944

w.mine

11 77 3.407

-Waas. n druk, fotokop

tsland.

or Minerant. net.be>

rescentie. ensen@dexia.

t.be>

ers. [email protected]

4231. ter.

pvanhee@sky

435

erant.o

pie, of

be>

e>

ynet.be>

org

Geonieuws 32(9), november 2007 199

MKA-kalender Vrijdag 2 november 2007

Maandelijkse vergadering in zaal "De drie rozen", Kerkstraat 45, 's Gravenwezel om 20.00 h.

Net als "gewone mineralen" hebben fluorescerende mineralen soms verbazende eigenschappen. Gepolariseerde fluorescentie, zelf-excita-tie, dubbelbreking, ze passeren allemaal de revue. Alleen merk je deze eigenaardigheden vaak niet zo gemakkelijk op omdat je al afgeleid bent

door de pracht van de fluorescentie op zich. Ook maakt de UV-straling het moeilijk om fluorescerende mineralen van dichtbij en grondig te observeren zonder een zonnesteek op je oogbollen te riskeren. Daarom legde Axel Emmermann een aantal van deze verbazende "special effects" van de fluorescentie vast op dia. Hij presenteert ze U met een fles sprankelend spraakwater, borrelend van de nodige humor. Kortom : een niet te missen avondvoorstelling !

Vrijdag 9 november 2007

Maandelijkse vergadering in zaal “OP-SINJOORKE” van de Vlaamse Jeugdherberg, Eric Sasselaan 2 te Antwerpen (d.i. langs de Singel/E17, tussen uitrit 4 en 5). Openbaar vervoer : tram 2 of 4. 19.00 h bibliotheek (open tot 20.00 h) 19.30 h gelegenheid tot transacties, determinaties, afspraken voor privé-excursies,

raadplegen van de bibliotheek, uitleendienst of... gewoon een gezellig babbel-tje... Deze maand worden specimens van stromeyeriet uit Arizona aangebo-den. Meer details hierover vind je elders in dit nummer.

20.15 h En omdat de voordracht deze keer in het Engels is, hebben we ook de teaser maar in de Engels-talige versie behouden... Holding tiny rocks from stars in one's hand could seem like an impossible dream. Today, however, it is a reality. Microscopic dust grains manufactured around stars that existed before our solar system formed are now extracted from meteorites that have fallen to the Earth, and analysed in terrestrial laboratories. The stellar origin of this dust is revealed by its exotic composition, much different from that of the bulk of the material in the solar system. I will describe the mineralogy of these special dust grains, ranging from diamond to spinel, present the methods by which they are identified, extracted and analysed in the laboratory, and discuss the valuable information that such material provides to scientists in the fields of astronomy, astrophysics and cosmochemistry.

Axel Emmermann Fluorescentie, de “special effects”

Maria Lugaro "The study of meteoritic stellar microminerals"

200

Zate

Vergad"OP-SINSingel/ Practic Heet va

BeuPeriod De beurz 10-11/11 10-11/11 17/11 17-18/11 22-25/11

23-25/11

23-25/11

rdag 10

dering van dNJOORKE"E17, tussen

cum

an de naa

urzende 22/11/

zenkalender is

1 B LIE Int Inf

1 B MO Inf

NL ZW Min Info

1 B AN Min Info

1 RU SINT<info

1 DE BER<info

DE STUT

novemb

de Werkgr", Eric Sassn uitrit 4 en

ald... of ve

en te/2007 - 3

ook beschikb

EGE. Palais ermineral (A

fo : Michel W 085 2

ONTIGNY-LEfo : F. Huber

071 5

WIJNDRECHneralenbeuro : A. Kuik,

00317

NTWERPEN.neralenbeuro : Ronny S

03 77

T-PETERSBo@gemworldRLIN. Messeo@berlin-mineTTGART-KILL

ber 2007

roep Edelstselaan 2 te5). Openba

rs van de Er is etrots, agoedke(IMA #Orlandthe neMineraBelgisc(As) hegroeps(As). W

entoo1/12/200

baar via onze w

des CongrèAGAB). 10-1

Warnier, 13 a232939 - www

E-TILLEUL. rt, 70 rue de 517103 - ww

T. Develsters van GEODPatrysstraat 78 6156615

. Kinepolis,rs van ACAM

Serraris, Drieg765372 - w

URG. Muchid.ru> e (bij zendmaralien.de> wwLESBERG. N

7

teenkundee Antwerpenaar vervoer

pers... ard

een en andardenniet, euring van# 2005-037di, P., Paserew mineral alogy, 19, 5che (As-rijketen. De nasnaam voorWe komen h

onste07

website www.

ès, Esplanad18 h. Beurs (venue des Fw.agab.be/in

Centre CultMarbaix, 61

ww.quatrem.b

eincollege.DE (Zwijndr63, NL-3353 www.geode

, GroenendaM (Schoten)gaaienstraat

www.acam.be

ina Art Schoo

ast), hal 11.1ww.mineralis.deue Messe. 1

Geonie

in de zaal vn, van 9.30: tram 2 of 4

denniet-(A

der aan deof althans het nieuw

7), en de ro, M. (2007

ardennite-81-587, he

ke) ardenniaam "ardennr de reeks hier later ze

llinge

minerant.org/f

de de l'Euro(M-F-J-E).

Fossés, 4500nter2007.htm

turel, rue Wi10 Montignybe - francis.h

recht). 10-173 BA Papende.tk - nicokui

aallaan 394). 12-18.30/1t 221, 9100 Se - info@ac

ol, 13 Soljan

. 10-18 h. Bede 0-18 h. Beurs

euws 32(9),

van Vlaams0 tot 12.00 4.

As)

e hand metmet de n

we minerapublicatie v7): History o-(V), Europbben een bet zal vananiet" geldt vardenniet-

ker nog op

en

/fairseu.html

ope.

0 Huy. ml

ilmet. Beurs-le-Tilleul.

hubert@belga

7 h drecht. [email protected]

0-17.30 h. Sint-Niklaas cam.be

oi pereulok.

eurs (M-F-J-

s (M-F).<krawi

november

se Jeugdheh (d.i. lang

t onze nationaam ervanal ardennievan Barresof ardennitepean Journbijwerking : af nu ardenvanaf nu no-(V) - ardenterug.

s. Beurs (M-

acom.net

l

Beurs (M-F-

E).

etz-

2007

erberg gs de

onale n. De et-(V)

si, A., e and nal of

onze nniet-og als nniet-

F).

-J).

Info


[email protected]> www.kristall-galerie.de 23-25/11 GR ATHENE. Hotel Royal Olympic, Diakou St. 28. <[email protected]> www.gemin.eu 24/11 CZ BRNO. Kongrescentrum Brünn. Oldriska Macalikova, Kongresove centrum Brno, a.s.

Vystaviste 1. 9-16 h. Beurs (M). <[email protected]> 24/11 GB SIDCUP. The Emmanuel Church Hall, Hadlow Road. 10-16 h. Beurs (M-J-E). 24-25/11 FR POITIERS (86). Parc des expositions, arène de Poitiers. Beurs (M-F). 24-25/11 FR BORDEAUX (33). Hangar 12-14, Quai des Chartrons. Beurs. <[email protected]> 24-25/11 FR LE PRADET (83). Espace des Arts. Beurs. 24-25/11 FR SAINT-FONS/VENISSIEUX (69). Salle Maurice Métrat, 10 avenue de la République. Ruil-

beurs. 24-25/11 FR JOUY-EN-JOSAS (78). Grand Hall d'honneur, Groupe HEC, 1 rue de la Libération. Beurs

(M-F). <[email protected] > 24-25/11 FR JOUVISY-SUR-ORGE (91). Salle des fêtes. Ruil-beurs. 24-25/11 IT NOVEGRO (MI). Parco Esposizioni Novegro. 1²0-19 h. Beurs (M-F-E).

<[email protected]> www.parcoesposizioninovegro.it 24-25/11 GB BRIGHTON. Racecourse. Beurs. www.gemnbead.co.uk/showdetail.asp?ID=543 24-25/11 DE NÜRNBERG. Meistersingerhalle. 10-18 h. Beurs (M-F-J-E). <[email protected]> 24-25/11 DE OSNABRÜCK. Berufsschulzentrum, Stüvestraße. 10-17 h. Beurs (M-F).

<www.boerseos.de> 24-25/11 AT KORNEUBURG. Stadtsaal. 9-17 h. Beurs (M-F). 24-25/11 AT HALLEIN. Salzberghalle. Beurs (M-J). <[email protected]> 24-25/11 AT HOLLABRUNN. Freizeitzentrum, Josef-Weisleinstraße 11. Beurs (M-F).

<[email protected]> 24-25/11 SE GÖTEBORG. Exercishuset Heden Göteborg. <[email protected]> 24-25/.11 HU BUDAPEST. Budapesti Corvinus Egyetem, Villányi u. 29-43. <[email protected]> 24-25/11 CH ZÜRICH. Messe, Hallen 9.1 + 9.2. Beurs (M-F). < [email protected]> www.mibo.ch 25/11 CH JONA. Zentrum Kreuz. Beurs (M). 25/11 DE ARNSBERG-NEHEIM. Kulturzentrum, Berliner Platz. 10-17 h. Beurs (M-F). <maulwurf-

[email protected]> www.maulwurf-arge.de 25/11 DE BUTZBACH. Bürgerhaus. 10-17 h. Beurs (M-F-J-E). <www.lions-butzbach.de> 25/11 DE WÜRZBURG. Gemeindezentrum Heiligkreuz. 10-17 h. Beurs (M-F). www.mineralienboerse-

wuerzburg.de.vu 25/11 DE BAD LOBENSTEIN. Kulturhaus. 10-16 h. Beurs (M). 25/11 DE BAD SQOODEN-ALLENDORF. Altes Kulturhaus. 10-18 h. Beurs (M-F-E). 25/11 DE ROSENHEIM. Austellungszentrum Lokschuppen. 9.30-17 h. Beurs (M-F). <t.roppelt@t-

online.de> 25/11 DE BAD HERSFELD. Bürgerhaus Hohe Luft. 10-17 h. Beurs (M-F-J-E).

<[email protected]> 30/11-1/12 FR PARIS. Hotel Marriott Paris Rive Gauche (ex-Sofitel). 17, bd. Saint-Jacques. 12-19/10-

19/10-19 h. Beurs. www.mineralexpoparis.com 1/12 CZ JICIN. Kulturni Dum. 7-15 h. Beurs. 1/12 IT ROMA. Ergife Palace Hotel, Viale Aurelia 619. <[email protected]> wwwgminromano.it 1/12 GB LONDON N3. St. Marys Hall, Hendon Lane, Finchley. Beurs. 1-2/12 DE DORTMUND. Messezentrum Westfalenhallen. 10-12 h. Beurs (M).

<[email protected]> www.westfalenhallen.de 1-2/12 DE ETTLINGEN. Schlossgartenhalle. 11-18 h. Beurs (M-F-J-E). 1-2/12 DE THALE/HARZ. Mehrzweckhalle. 10-17 h. Beurs (M). 1-2/12 CH KÜSSNACHT. Vereinsheim Monséjour. 13-17/10-17 h. Beurs (M). 1-2/12 HU BUDAPEST. Kulturhuis, Rozsnyai u 3. 9-18/9-17 h. Beurs (M). <koorszag@ koorszag.hu>

www.koorszag.hu 1-2/12 AT WIEN. Haus der Begegnung, Angererstraße 14. Beurs (M-J).

<[email protected]> 2/12 B HARELBEKE. Kultuurcentrum "Het Spoor", Eilandstraat 6. In Info : Johan VANDAMME, Wolfaardstraat 14, 8800 Roeselare. 051 249540 - www.lithos-harelbeke.org - [email protected] 2/12 DE GÖTTINGEN. Holbornsches Haus, Rote Straße 34. 10-17 h. Beurs (M-F-E). 2/12 DE NORDHAUSEN. Wertherhalle, Bruno Kunze Straße. 10-17 h. Beurs (M-F). 2/12 NL HEERLEN. Corneliushuis. 10-17 h. Beurs. 2/12 DE BERGISCH-GLADBACH. Kreishaus, Am Rübezahlwald 7. 9-16h. <[email protected]> 2/12 DE MÖNCHENGLADBACH. Adolf-Kempken-Halle. 10-17 h. <[email protected]>

www.minfoserkelenz.de 2/12 GB OXFORD. Exeter Hall, Oxford Road, Kidlington. 10.30-16 h. Beurs (M-F).

202 Geonieuws 32(9), november 2007

2/12 AT WIENER NEUSTADT. ÖGB-Zentrum, Gröhrmühlgasse 4-6. 9-16 h. Beurs (M-F) 6-9/12 RU SINT-PETERSBURG. Central Exhibition Hall „Manege“, 1 St.-Isaac sq.

<[email protected]> 7-8/12 IT VERONA. Fiera Verona. Beurs. <[email protected]> www.veronamineralshow.com 7-9/12 DE HAMBURG. Messe. 10-18 h. Beurs (M-F-J-E). <[email protected]>

www.mineralien-hamburg.de 8/12 CZ PISEK. Prachenske muzeum v Pisku, Velke nam. 114. 9-14 h. <[email protected]> 8/12 HU MISKOLC. Diósgyöri Gimnázium, Kiss tábornok 42. 10-17 h. <[email protected]>

www.azurite.hu 8-9/12 DE ALBSTADT-TAILFINGEN. Zollern-Alb-Halle. 10-18/10-17 h. Beurs (M-F-J-E).

<[email protected]> 8-9/12 AT GRAZ. Minoritensaal. 13-18/9-16 h. Beurs (M). <[email protected]>

www.vstm.at 8-9/12 CH BASEL. Messe, Halle 4.1. 10-18/10-17 h. Bedurs (M-F). <[email protected]> 8-9/12 FR GUERET (23). Lycée Pierre Bourdan. Beurs. 8-9/12 FR MARSEILLE (13). Centre des Congrès, Parc Chanot (hal 3). Beurs.

<[email protected]> 8-9/12 FR SAINT-PHILIBERT-DE-GRAND-LIEU (44). Salle du Marais. Beurs. 8-9/12 FR BOUGIVAL (78). Centre Bouzemont, 10 rue du Général Leclerc. Beurs (M-F). 8-9/12 AT KLAGENFURT. Gemeindezentrum Sankt-Ruprecht, Kinoplatz 3. Beurs (M-J). 8-9/12 DE SCHEENBERG/ERZGEBIRGE. Bij het museum. 10-18 h. Beurs (M). 9/12 DE GÜTERSLOH. Stadthalle. 11-17 h. Beurs (M-F). <[email protected]> 9/12 AT LINZ. Palais Kaufmännischer Verein. 9-16 h. Beurs (M-F). <[email protected]> 9/12 DE WILNSDORF. Festhalle. 11-17 h. Beurs. <[email protected]> 9/12 HU BUDAPEST. TIT Stúdió Egyesület, Zsombolyai u. 6. Beurs. <[email protected]> www.tit.hu 15-16/12 FR BOURGET-DU-LAC (73). Traverse Technolac. Beurs. 15-16/12 FR LE BOUGET-DU-LAC CHAMBERY (73). Espace La Traverse. Beurs (M-F-E-J). 15-16/12 FR CHATEAUPONSAC (87). Beurs. 15-16/12 DE KÖLN. Gürzenich, Köln-Centrum, Rathaus. 11-18 h. Beurs (E). 15-16/12 AT SANKT-PÖLTEN. Kulturhaus Wagram, Oriongasse 4. Beurs (M-J).

<[email protected]> 15-16/12 AT VILLACH. Volkshaus Völkendorf, Neubaug. 9. Beurs (M-J). 16/12 NL HAARLEM. Kennemer Sportcenter, IJsbaanlaan. 10-17 h. Beurs (M-F).

<[email protected]> 20-23/12 RU SINT-PETERSBURG. Muchina Art School, 13 Soljanoi pereulok. <[email protected]> 22-23/12 AT WIEN. Städtische Schulgebäude, Längenfeldgasse 13. Beurs (M-J).

Gebruikte afkortingen : M mineralen F fossielen J juwelen S schelpen E edelstenen MM micromounts Hoewel deze beurzenkalender met de grootste zorg wordt samengesteld neemt de redactie van Geonieuws geen enkele verantwoordelijkheid met betrekking tot de juistheid van de gegevens. Vooraleer een reis te ondernemen om een beurs te bezoeken raden wij U aan contact op te nemen met de organisatoren of de gegevens op een andere manier te verifiëren. Gegevens m.b.t. de organisatoren van beurzen kan U in de meeste gevallen bekomen bij het secretariaat of de redactie van Geonieuws, liefst per e-mail.

Develsteincollege Develsingel 5

NL-3333 LD Zwijndrecht Info + 31 78 6156615

<[email protected]> www.geodezwijndrecht.nl

Internationale beurs van mineralen en fossielen 17 november 2007, van 10 tot 17 h

Geon

DeKnip

pen" gramvoor moeitder bop te Bepavia dsta jdergedoet. mensten, (nietwnog o Ondeonversteedbiedt de uiooit. het rekan jeop jekomt dichtegen. om suiteramoun Helaanet ztaal men schrijte kristeedeen ade beeldmake

nieuws 32(9

e coluppen en pla

en Plakkenma's bedacdat je tege

te allerlei dinbestand, om

slaan in een

aalde dingene “Kopiërene er in feitelijke elektroIk ben er ze

sen, zoals vbniet meer z

waar, Rik ?). op stencils ge

ertussen gaardroten verdds beter en

steeds meetwisseling vaWaar je vroeesultaat vane nu quasi o PC bewondde resolutie

er bij die vanDe verleidin

steeds kleineaard niet ononters.

as is er nog oals bij de kvlak blijft ddit euvel te

jven die de fijgen. De einds bevredigeandere uitwemultifocus-te

dverwerkingpen om op je

9), novembe

umn vakken

Doet de titemoed terukinderjarenbezorgd kumaken meen schaar voelens hontwikkelaaingespeeld

n" functies chten. Die zenwoordig zngen kan knhet vervolg

n eigen besta

n kopiëren g”-knop. Als te van versonische hanelfs van overb. redacteurszonder zoudWaar is de

etypt moest w

at de elektroder. Digitale n betaalbaaer voor gelijkan informatieeger dagen je fotografis

onmiddellijk jederen en mae van digitalen de klassieg wordt duser te gaan opgemerkt bl

zoiets als dlassieke foto

dwarsliggen. e omzeilen foto's zo schndresultaten end, dus wereg. Die kwamechniek enprogramma’seigen comp

er 2007

van C

el je ook meugdenken a, toen je no

unstwerkjes et wat papie? Wel, op d

hebben sofars (on?)btoen ze de van comput

zorgen er imzonder al tenippen uit bijens te plakkand.

gaat natuurlijje er even

steld hoe vadelingen da

rtuigd dat beps van clubtijdden kunnen tijd dat Geonworden?

onische (r)ecamera's w

rder, het Ink welke hobe gaat snellemoest wachsche uitspatte kakelverse

anipuleren. Te camera's ske camera's ook steeds fotograferen

leef door de

dieptescherpografie ook o

Eerst probdoor softw

erp mogelijkwaren echt

rd er gezochm er tenslott

n de bijhos, die het mputer één com

Cronst

et wee-aan je og on-mocht

er, lijm die ge-ftware-bewust "Knip-terpro-mmers e veel jna ie-

ken en

jk ook op let, aak je agelijks paalde dschrif-

leven nieuws

volutie worden nternet by, en er dan ten op tingen, e foto's Tevens steeds te lig-groter

n. Wat micro-

te, dat op digi-beerde are te

k tracht er niet

ht naar te met orende ogelijk mposi-

tiebeensc Hete digidestevaDaheto’staecsccodajessunoklacohaveéé WineBEUitMKprabij

H

A BE

BE

tedt

te maken eelden. De re

doen soms hilderijen.

et principe vavrij eenvoud

gitale foto's entieke foto-eeds een héén enkele tie

aar men dus et specimen s het object aan. Door dhter steeds herp zijn. Damputerprogr

at scherp is es aan elkaar ltaat is één

oeg overal scassieke foto'mposietbeel

aast onwezergelijken me

én in natuurge

ie er alles oen met de sETZ in Lapis teraard is aKA-bib. Vooaktische tipsRichard, Hu

Haarfijne

Axel ETZ, V., 2005

multifocus pcord, Vol. 3overigens ohttp://findaris_ 200507/

ETZ, V., 2007von KleinmiLapis, Jg. 3

van een reesultaten zijndenken aan

an de multifodig. Eerst ne

van hetze- en specimél klein beetjenden van enkel de afs

minimaal aasteeds op ee geringe deen ander

an "knipt" meramma, uit een "plakt" ve(inderdaad, samengest

cherp is. Als's van micrden door hunlijk over. Jet een SEMetrouwe kleu

over wil weteschitterende of Mineralog

al dat leesvoor praktische kan je waa

ugo of Paul...

e compos

5. Micromineprocessing. M

36, p. 365-36ook terug (zorticles.com/p//ai_n148239

7. Digitale Koineralien und

32, Nr. 9, p. 2

eeks opeenn ronduit vern extreem rea

ocus-techniekeemt men eeelfde specimmen-opstellintje dichter, ineen mm of

fstand van deanpast, zal oexact dezelfddieptescherp

deel van een, met een

elke foto net ervolgens al

kinderspel !teld beeld ds je gewend romounts, koun all-round-Je kunt ze e

M-opname, muren.

en, kan alvaartikels va

gical Record oer te vindee tips kan rschijnlijk oo

sietgroetj

eral photograMineralogica

69. (dit artikelonder illustrat/articles/mi_q

933)

ombinationsfd Micromoun22-32

203

volgende rbluffend, alistische

k is in fei-en aantal

men, met ng, maar n stappen f minder. e lens tot p alle fo-de plaats te zal er elke foto speciaal dàt deel die stuk-). Het re-

dat nage-bent aan omen de -resolutie enigszins

maar dan

ast begin-an Volker

te lezen. en in de

je Voor ok terecht

tjes !

aphy with al Re-l vind je ties) op qa3672/

fotografie nts.


Mineraal van de maand stromeyeriet Rik Dillen

Stromeyeriet is een eenvoudig opgebouwd sulfidemineraal, en je vindt het dan ook in bijna alle boeken over systematische mineralogie op de eerste paar tientallen pagina's. Wanneer we over stromeyeriet spreken, gaat het onvermijdelijk uitgebreid over zilver. Stromeyeriet is namelijk een koper-zilver-sulfide uit de groep van acanthiet. We situeren het even in zijn natuurlijke "habitat" zoals Strunz het zag : acanthiet Ag2S argentiet β-Ag2S stromeyeriet CuAgS mckinstryiet Cu0.8Ag1.2S jalpaiet CuAg3S2

Deze keer mogen we dus eens een paar heel eenvoudige formules neerschrijven. De structuur van stromeyeriet is orthorhombisch, puntgroep 2/m 2/m 2/m, en tamelijk eenvoudig opgebouwd : laagjes CuS3 die met elkaar verbonden zijn door laagjes van zilverionen. De roosterparameters zijn a = 4.06 Å, b = 6.62 Å en c = 7.97 Å, en Z = 4. Dat betekent dat er 4 formule-eenheden CuAgS in elke eenheidscel zitten.

Structuur van stromeyeriet (O = Ag, ∆ = CuS3). Naar Strunz en Nickel, 2001.

Natuurlijk stromeyeriet is meestal nagenoeg perfect stoechiometrisch (d.i. perfect in overeenstemming met de formule), en het bevat ongeveer 53 % zilver. De samenstelling is zelfs zodanig zeker en homogeen, dat kleine stromeyerietkorreltjes, ingebed in een kunsthars, commercieel verkrijgbaar zijn als standaard referentiemonsters voor micro-analytische technieken (zie o.a. www.cannonmicroprobe.com) Stromeyeriet vormt meestal massieve aggregaatjes of adertjes, zelden komen prisma-tische pseudohexagonale kristalletjes voor, die dan nog meestal niet al te perfect gevormd zijn. Tweelingvorming volgens {101} komt geregeld voor. De breuk is subconchoidaal (min of meer schelpvormig), het is broos en vertoont geen splijting.


Stromeyeriet-kristallen van Mine # 65, Dzhezkazgan, Kazachstan. Kristallen tot 6 cm. Verzameling en foto © Tom Loomis. De dichtheid is ongeveer 6.3, de hardheid in de schaal van Mohs 2.5 à 3. Stromeyeriet is donker staalgrijs, met soms een blauwachtige verkleuring aan het opper-vlak. De streekkleur is staalgrijs, en het vertoont een tamelijk uitgesproken metaalglans. Het is heel moeilijk op zicht te onderscheiden van diverse andere al dan niet zilverhou-dende grijze sulfiden. Voor een zekere identificatie zijn meer hulpmiddelen nodig, zoals micro-analytische technieken of X-stralendiffractometrie. Stromeyeriet komt meestal voor in hydrothermale afzettingen, als secundair mineraal. Soms is het ook wel van primaire oorsprong.

Een primair mineraal is rechtstreeks ontstaan via afzetting en kristallisatie uit ge-smolten lava. Een secundair mineraal ontstaat door omzetting van een primair mi-neraal of onrechtstreeks uit reactieproducten van dergelijke omzettingen. Door een hydrothermaal proces ontstaat een mineraal door precipitatie ("uitkristalli-satie") van componenten uit heet (zgn. hydrothermaal) water, al dan niet onder hoge tot zeer hoge druk in een temperatuursgebied van 50 tot 700°C.

Als je in de literatuur opzoekt waar stromeyeriet geïdentificeerd werd, zou je niet denken dat het om een heel zeldzaam mineraal gaat. Zilverhoudende ertsen worden nu eenmaal om economische redenen vaak veel nauwkeuriger bestudeerd dan pakweg een of ander kwarts- en silicaten bevattend materiaal. Er zijn dan ook wereldwijd honderden vindplaat-sen van stromeyeriet, maar slechts op enkele plaatsen komt het in echt grote hoeveelhe-den voor. De Mindat database vermeldt in totaal een 180-tal vindplaatsen. We bespreken in het kader van dit artikel enkele min of meer lukraak gekozen vindplaatsen die voor ons, verzamelaars, enig belang hebben.

• De typevindplaats is de Alexander Mine, Vrančice, een kilometer of 15 ten zuid-oosten van Příbram, Bohemen, Tsjechië, waar het in 1832 ontdekt werd. Het is niet alleen de typevindplaats voor stromeyeriet, maar ook voor čechiet, Pb(Fe2+,Mn)(VO4)(OH) (Kohout en Blüml, 1995). Deze mijn (en de storthopen in de buurt) is met een 80-tal species een echt eldorado voor mineralenverzamelaars en musea. Er werd al vanaf rond 1560 zilvererts ontgonnen, en dat ging zo door tot in 1993 de mijn stilgelegd werd.

• Mount Lyell Mines, Queenstown district, Tasmania, Australia. De ontginning van gouden zilverertsen liep van 1885 tot 1994. De mijn werd een paar jaar geleden opnieuw in bedrijf genomen, en produceert op dit ogenblik nog altijd erts (en specimens), zowel ondergronds als in dagbouw.


Stromeyeriet-kristallen van de Clara-mijn, Oberwolfach, Zwarte Woud, Baden-Württemberg, Duitsland. Veldbreedte ongeveer 3 mm. Verzameling en foto © Stephan Wolfsried.

• Silver King and Magma Mines, Superior, Pioneer District, Pinal Mountains, Pinal

County, Arizona, USA. Onze specimens van de maand werden gevonden in de Silver King mine. Verder meer hierover.

• Mooie kristallen werden gevonden in de Smuggler Mine, Aspen, Pitkin County, Colorado, USA.

• Stromeyeriet werd gevonden in verschillende mijnen in het gebied van Butte, Sil-ver Bow County, Montana, USA, samen met diverse andere zilveren kopermine-ralen.

• Morrison Mines, Nichol Township, Miller Lake area, Cobalt-Gowganda region, Timiskaming District, Ontario, Canada

• En om het een beetje verwarrend te maken werd stromeyeriet ook nog in een an-dere "Silver King mine" gevonden, namelijk Silver King Mine, Toad Mountain, Nelson, British Columbia, Canada in een massieve afzetting van borniet.

• Bou Azzer District, Tazenakht, Ouarzazate, Souss-Massa-Draâ Region, Marokko. • Ook wat dichter in onze buurt werden mooie stromeyeriet-specimens geborgen,

namelijk in de Clara-mijn, Oberwolfach, Zwarte Woud, Baden-Württemberg. We kunnen u in dit nummer een foto tonen van een dergelijke specimen van Stephan Wolfsried.

Stromeyeriet is meestal vergezeld van tal van andere sulfiden, zoals bvb. freibergiet, bor-niet, chalcopyriet, galeniet, en uiteraard diverse interessante en deels erg zeldzame zil-vermineralen : polybasiet, pearceiet, proustiet, uytenbogaardtiet, mckinstryiet e.a. Stromeyeriet komt ook nog voor op een plaats waar je het echt niet zou verwachten... namelijk in scheepswrakken. Op 16 november 1800 zonk voor de kust van Ecuador het Spaanse fregat Leocadia, waarbij karrenvrachten gouden en zilveren munten in zee terechtkwamen. Een van die munten, een Spaanse zogenoemde "Piece of Eight", die uit 90 % zilver en 10 % koper bestaat, werd zorgvuldig onderzocht op gebied van mineralo-gie, textuur en chemische samenstelling (Craig J.R. et al. (2002)). Door het samenspel van bacteriën, zeewater en de omringende bodem vormden zich op en in de nabijheid van dergelijke munten op microschaal een aantal koper- en zilvermineralen, zoals o.a. acanthiet (Ag2S), covelliet (CuS), jalpaiet (Ag3CuS2), stromeyeriet (AgCuS), mckinstryiet [(Ag,Cu)2S] en atacamiet [Cu2Cl(OH)3].

Geon

Stromnoemmicu Friedte in ovenschahann(vauqals m Silve De SDistrDe oleerdna arechtbijpro

Al indekkdat lwerdrush"aanlekwesplaatuiteinSupeuit te1928

Overde Stot Moorspde Msamemijng In ditmelade togevekleurindiaverst

nieuws 32(9

meyeriet wemd naar Frieus, die het m

drich Strome 1817 het

ns. Hij was ap : de promn Friedrich Gqueliniet). H

men zetmee

er King M

Silver King rict, Pinal Montginning vde mineraloal meer dantstreeks gewoduct van d

1583 werdkingsreizigeater uitgroe

d zilver pas " in Pinal Ceg van eenstie, kon htselijke boendelijk de zerior. Boer Me baten. De8, in totaal o

ral in de builver Queen

Magma minpronkelijke

Magma mineenvoegen gebied, met

t gebied sitaarsmiddensop van een en stortten zrd zijn ☺... m

anen de dooteenden. En

9), novembe

erd voor heedrich Strom

mineraal voo

eyer was nelement caoverigens

motoren vaGmelin (gmHij ontdekteel en een jod

ine

Mine is geountains, P

van zilver isgische studn 15 000 towonnen uit

de productie

den voor her Antonio deeide tot eeveel later oCounty en n militaire bij de locat

er, Aaron Mzilverader tMason werd

e mijn produongeveer 20

urt begonnn mine, die ne, en beguitbaters gee ongeveervan versct de Globe-M

ueert zich os nog steedrots ingesloze zich te pmaar hier hod van hun n zo ontston

er 2007

t eerst bescmeyer (176or het eerst

iet de eerstadmium in h

in mineralan zijn docteliniet) en L

e ook de bladiumoploss

legen op ePinal Countys in Arizonadies. Naar son zilver gafgezonde

e van koper

et eerst zilve Espejo. Mn belangrijk

ontdekt, in 1wijde omg

baan. Toen ie niet me

Mason, die erug, op od mijnuitbatuceerde zilv00 ton zuive

en avonturiin 1893 alw

gon men ineen oog voor 800 ton z

chillende mMiami en S

ook een legds populair oten door dpletter van oudt het vemannen ve

nd de term

chreven in 6-1835), eeanalyseerd

te de bestehet sublimaogisch berotoraatsthesiLouis Nicolaauwe kleur ing bij elkaa

en paar kmy, Arizona, ia al sinds laschatting weewonnen. Srde zilverm, lood, zilve

verertsen oMen denkt dk koper-ont873, maar eving. Eenhij na zijn

er terugvinzijn buren ngeveer 5 ter Mason, evererts van er zilver.

iers zilver teweer gesloten plaats vaor hadden gilver als bij

mijnen ontsuperior mijn

gende, die ais... In 187

de cavaleriede rotsen,

erhaal niet oernamen w"apache tea

1832, en geen Duits chede.

: hij ontdekaat van zinkoemd gezeis waren Joas Vauquelidie ontstaa

ar brengt.

m ten noordin de Verenang een belerden in de Slechts zowineralen, al

er en goud.

ntdekt in Adat dat gebetginningsgedan volgde soldaat onlegerdiens

nden. Hij vbijeentromkm ten no

en begon v1875 tot 1

e ontginnenen werd. In an zilver, kgehad. Tot product van

stond uiteinnen.

aanleiding g0 werden e

e van Campen nu nog

op ! Toen deweenden ze ars" (apach

e-e-

k-k-

el-o-in at

doosten vannigde Statenlangrijke aalaatste twe

wat een tie de rest we

Arizona, dooeurd is in deebied. In de

onmiddellijntdekte gedt terugkeerertelde zijn

mmelde, en oorden van vanaf 1875 d889, en op

n. Op die m1910 werd koper te oin de jaren n de koperpndelijk een

gaf tot een een 75-tal Ap Pinal. Liev

zie je dat de vrouwen vzo erg dat e-tranen).

n Superior, n. anzet voor gee eeuwen ende daarvaerd gerecycl

or de Spaae buurt van e streek vajk een echtedegen zilverde naar den verhaal a

samen vohet huidig

de Silver Kinieuw van

manier ontstde mijn omntginnen, wzestig prodproductie. D

n ontzetten

naam die iApache indiver dan zichde rotsen rovan de omghun tranen

207

Pioneer

gedetail-in Arizo-an werd leerd als

nse ont-Jerome, n Globe e "silver-er bij de e plek in aan een nden ze e stadje ing mine 1918 tot

tond o.a. mgedoopt

waar de duceerde Door het nd grote

n verza-anen op

h over te ood ver-

gekomen n prompt


Deze "apache tears" zijn afgeronde aggregaten van 0.5 tot 5 cm groot, die uit bruinrode tot zwarte halfdoorschijnende obsidiaan bestaan. Straffe verhalen zijn er genoeg over deze streek. Bij Silver King werden ongeveer gelijktij-dig twee concurrerende hotels gebouw, en om te beslissen wie van beiden het hotelwe-zen in Silver King zou monopoliseren werd geduelleerd. Geen van beiden kon de andere dodelijk treffen, maar volgens de geruchten moest een van beiden de eerstvolgende da-gen noodgedwongen rechtstaande eten... Het stadje Silver King verdween van de aard-bodem toen in 1888 de zilverprijzen kelderden. Over de Silver King Mine werd zelfs een boek geschreven : "When Silver was King", van Jack San Felice. De auteur brengt de verhalen van oorlog tegen de indianen, ruige avon-turiers en mijnwerkers, rijke ertsvondsten en overvallen op postkoetsen. Het boek be-schrijft in 384 pagina's en 200 afbeeldingen meer dan 130 jaar geschiedenis, vanaf 1870 tot nu. Tegenwoordig is het geheel een enorm mijnencomplex geworden, met uiteraard ook reusachtige storthopen (waarop zo goed als niets te vinden is, helaas), en verschillende schachten tot een diepte van 200 à 300 meter. Er wordt voornamelijk zilver, nood, goud, koper en zink ontgonnen. De ertsaders bevinden zich in de zgn. "Silver King" porfier over een oppervlak van ongeveer 1 km bij 400 m. Op sommige plaatsen wordt bevat de soms sterk verweerde porfier ontelbare ertsaders die vooral stromeyeriet, acanthiet, zilverhoudende tetrahedriet, galeniet, sfaleriet, chalcopyriet en pyriet bevatten, in een matrix van kwarts met wat bariet. De stromeyeriet komt vooral in de bovenste lagen voor. Het mijngebied ten noorden van Superior, Pioneer District, Pinal Mountains, Pinal County, Arizona, USA. Foto © Rik Dillen (1994).


Dankwoord - acknowledgements We zijn dank verschuldigd aan Tom Loomis voor de foto's van stromeyeriet van Kazach-stan, en aan Stephan Wolfsried voor de foto van stromeyeriet van de Clara-mijn. We owe our sincere thanks to Tom Loomis for the photos of stromeyerite from Kazach-stan, and to Stephan Wolfsried for the photo of stromeyerite from the Clara mine. Literatuur Cook, R.B. (2003), "Silver: Uchucchacua, Peru - Connoisseur's Choice", Rocks and

minerals 78(1-2), 40-45 Craig J.R. et al. (2002), "Corrosion mineralogy of an 1800 Spanish Piece of Eight",

Canadian Mineralogist 40(2), 585-594. Favreau G., Dietrich J.E. (2006), "Die Mineralien von Bou Azzer", Lapis 31(7-8), 27-68 Kohout K., Blüml A. (1995), "Vrancice bei Pribram/Böhmen", Lapis 20(12), 13-30. Strunz, H. en Nickel, E. (2001), "Strunz mineralogical tables", E. Schweizerbart'sche

Verlagsbuchhandlung, Stuttgart, pp. 64-65

FFlluuoorriieett vvaann HHuunnaann,, CChhiinnaa

ffoottoo eenn vveerrzzaammeelliinngg FFrreeddddyy BBoollllaaeerrttss

MINERANT 2008Antwerp Expo (Bouwcentrum)

26-27 april 2008


Tijdschriften * EUR. J. MINERAL. 19(1), 01.07 75-94 The crystal structures of lavendulan,

sampleite and a new polymorph of sampleite 95-104 Fluorcalciobritholite, a new mineral * RIV. MIN. ITALIANA 31(1), 03.07 8-21 Cabasite e gmelinite del Vicentino 22-31 Argentiera della Nurra 32-33 Torino 2006 34-37 Monaco 2006 (München) 38 Novegro 2006 39 Roma 2006 40-41 Argento nativo - Traversella 42-46 Tyuyamunite - nuova scoperta a Saltrio (VA) 47-51 La nakauriite del Monte Ramazzo, Genova 52-53 Le fasi della silice nella trachite del Monte

Cero (Colli Eugnei, Padova) * LAPIS 32(3), 03.07 9-11 Mullit 13-18 Die eigenartige Welt der Zwillinge Pallaoro 19-34 Der Bellerberg bei Ettringen 35-37 Riesenkluft im Gasteiner Tal : die

Scheiderkluft in Böckstein, Österreich 38 Kugelpyrit aus Aachen 39 Ein großer Baumhauerit-kristall vom Lengenbach 40 Neue Mineralien (Matioliit, Phosphoinnelit,

samarskit-(Yb)) 41-42 Clausthalit als freie Kristalle aus dem Harz * MINERALIEN WELT 18(2), 04.07 17-32 Land Salzburg : die Funde im Jahr 2006 33-43 Das Metazeunerit-Pocket auf Tubussis 22,

Erongo (Namibia) 44-55 Einschlüsse in Quarz 56-58 Neues aus Grasstein, Südtirol 59-64 Neufunde aus dem östlichen Bayerischen

Wald (VII) 65-66 Achat Magazin 67-72 Der zu Stein gewordene Wald der Insel

Lesbos * GEODE 32(4), 04.07 5-8 Fantoomkwarts * LAPIS 32(4), 04.07 8-9 Hämatit 9-11 Shigait 13-22 Mineralogische Impressionen aus Alt-

Heidelberg und ein Neufund mit Farbturmalin 23-26 Shigait aus den Kalahari-Manganfeldern,

Südafrika 27 Shigait und Seamanit aus Australien 28-31 Malachitfundstellen im sächsischen Vogtland

32-38 Lavrion 2003-2007 39 Neue Mineralien (Guanacoit, Schlegelit) 40-42 Tucson 2007 * AMERICAN MINERALOGIST 92(2-3), 03.07 416-423 Armbrusterite, a new silicate from the

Khibiny massif, Kola Peninsula, Russia * GEA 40(1), 03.07 1 Een gaande en een komende voorzitter voor GEA

(Piet Stemvers resp. Wilfred Moorer) 2-7 Calciet : hoe een gewoon mineraal verrassend

mooi kan zijn 22-25 Siderietconcreties langs de Maas te Venlo 29-31 Doosje voor stenen, mineralen of fossielen

zonder nietjes of lijm * MINERALOGICAL RECORD 38(1), 02.07 Themanummer : China 3-17 Chinese stibnite : Xikuangshan, Lushi, Wuning

and other localities 23-30 The Pingtouling mine, Liannan County,

Guangdong Province, China 33-42 The Fengjiashan mine, Daye District, Ezhou

Prefecture, Hubei Province, China 43-53 The Shimen mine, Jiepaiyu, Shimen County,

Hunan Province, China 55-63 The Xianghuapu mine, Chenzhou Prefecture,

Hunan Province, China 67-71 Red wulfenite from the Kuruktag Mountains,

Xinjiang Uygur, China 77-84 Ottensite, a new mineral from Qinglong

Guizhou Province, China * MINERALOGICAL RECORD 2007-supplement Themanummer (192 pp.) : "Icons, classic and contemporary masterpieces" * LITHORAMA 34(5), 05.07 2 La caverne aux cristaux à Naica (Mexico) 3-4 Le groupe 4 du tableau de Meleleev 7-8 Les associations de cristaux * MINERALIEN WELT 18(3), 06.07 16-20 Vorkommen von Beryll, Granat und Turmalin

im Reichenbacher Tal (DE) 21-23 Haüyn (Eifel, DE) 24-31 Aus der Eifel : Zwillingsbildungen, Epitaxien

und Pseudomorphosen 32-40 Bruno und "sein" Druntobel bei Sedrun (CH) 41-55 Der Eisenglimmer-Bergbau Waldenstein (AT) 56-57 Neue Milleritfunde im Ostrau-Karviner Revier

in der Tschechischen Republik 58-61 Rutil (Sagenit) aus der Gamsberg-Region


62-64 Das Metazeunerit-Pocket auf Tubussis 22, Erongo (2) (Namibië)

65-72 Achat Magazin * GRONDBOOR EN HAMER 61(2), 06.07 37-41 Eifelbronnetjes met een vulkanisch trekje * ROCKS AND MINERALS 82(3), 06.07 188-198 The occurrence and origin of gold nuggets

in Victoria, Australia 200-208 Geodes and geodes after fossils from

Heltonville, Lawrence County, Indiana (USA) 216-220 Collector's guide to the axinite group 222-226 Witherite from Fallowfield, Northumberland,

England 232-244 Rochester mineralogical symposium • Fengjiashan wollastonite mine, Hubei, China • Kamotoite-(Y) and phenakite (Ontario) • Proposopite (Nine mile pluton, Wisconsin) • Pegmatite dike (Pierrepont, New York) • Lipscombite (Cerro Blanco, Cordoba, Argentina) • Nyf-type papachacra permatite district,

Catamarca, Argentina) • Alum cave Bluff (levinsonite, jurbanite, destinezite

+ possibly new minerals) • Tourmaline (Grenville, Canada) • Phosphates from Fort Payne chert, Alabama • Mineralogical applications of synchrotron sourced

X-rays • Rare earth mineralogy of Mohave Co.

pegmatites, Arizona • Natromontebrasite (Meyers quarry, Colorado) • Carrollite (Kamoya South II mine, Congo) • Baileychlore (Sierra Norte de Cordoba,

Argentina) • Nano- and micro-scale graphite cones and tubes

from Hackman valley, Khibiny, Kola, Russia • Tourmaline-group (New York) • Crystal growth - crystal size distributions • Mineral groups : review and preview • Solid solution and epitaxy in autunite-group

minerals • Fe-P-REE deposit at MIneville, New York • Application of cathodoluminescence to the

evolution of the Black Mountain pegmatite • Block structure and rapid crystal growth • Typomorphism of quartz, calcite and pyrite (N.

Carolina) • 2 Hew Na-REE fluorocarbonates from the Aris

phonolite, Namibia • One of Canada's earliest type mineral localities • Amphibole nomenclature 245-247 Prismatic habit and other fusses 249-251 Nelsonite and Kiruna-type deposits * LE REGNE MINERAL #74, 04.07 5-11 Tucson 2007 12-14 Or natif à la mine de Mockingbird, Mariposa

Co., California (USA) 15-19 Scorodite à Saint-Thonan, Finistère (FR)

21-26 La zoisite des fentes alpines de Canari, Haute-Corse (FR)

29-32 Brandberg en vue ! (Namibië) 33-35 Echos de la minéralogie française 37-40 Gîtes minéraux (Huelgoat, Finistère, FR) * ERUPTION #13, 04.07 10-18 Costa Rica 19-21 Hawaii 31-39 Volcans actifs au Sud du Pérou 41-43 Les chambres magmatiques fossiles 44-45 Raung : le cratère le plus profond du monde

(Indonesië) 47-50 Laki 1783 : l'éruption révolutionnaire ? * SCHWEIZER STRAHLER 41(2), 05.07 2-5 Thomas Armbruster 6-7 Perowskit-kristalle aus der Region Zermatt 8-13 Riesenkristalle aus der Göscheneralp, Uri 14-17 Ein neues Mineral aus Graubünden 21-25 Calcite vom Pilatus 26-32 Die neue Milarit-Rauchquarzkluft am

Zinggenstock * CANADIAN MINERALOGIST 45(1), 02.07 Themanummer (170 pp.) : "Contaminated granites" * LITHORAMA 34(6), 06.07 2-3 Le groupe 5 du tableau de Mendeleev 5-7 Le "Petit Granit" de la carrière Gauthier-Wincqz

à Soignies (BE) 1-4 La ruée vers le... coltan * ERUPTION #14, 06.07 10-18 Hoggar (Algerije) 19-21 Un été au Kamchatka 22 Frayeurs au Bromo (Java) 29-30 Sir William Hamilton et le Vésuve 31-39 Lac Nyos : le monstre domestiqué

(Kameroen) 40-43 La géophysique (Ile de la Réunion) 44-46 Le fabuleux destin du Puy de Lemptégy 48-50 La Maison de la Pierre de Volvic * STEIRISCHE MINERALOG 16(21), 03.07 4 Gediegen Kupfer und Cuprit von Waldstein bei

Übelbach in der Steiermark (AT) 5 cinnabarit-Zwillinge vom Schneiderloch bei

Gratwein in der Steiermark (AT) 10-15 Goldfund vom Blasenkogel bei Rettenegg,

Oststeiermark (AT) 16-18 Mangan, Selen und Armenit (West-Schweiz) 19 Dolomit, Calcit und nadelige Bergkristalle vom

Steinbruch am Greitnerkogel Nordhang, Steiermark, AT

20-21 Fasercalcit von Peggau, Steiermark, AT 22 Rauchquarze vom Madlriegel, Seckauer Tauern,

Steiermark, AT


De nieuwe Clara : een impressie (Pierre Rondelez) Het gonsde al enige tijd op Duitse ‘Clara-internet-forums’ dat grote veranderingen op komst waren voor het kleine legertje verzamelaars dat jaarlijks naar het fabrieksterrein van de firma Sachtleben te Wolfach-Kirnbach afzakt om er naar de begeerde Clara-mine-ralen te zoeken. De toon van de meeste schrijfsels op die forums was eerder negatief en begin juni 2007 kwam dan de klap op de vuurpijl. Het was zover : geen enkele verzamelactiviteit wordt nog toegelaten door de firma ‘Sacht-leben bergbau’ op hun fabriekskoer. Een alternatieve kleine storthoop werd opgezet en uitgebaat door twee echtparen, en daar kan je als verzamelaar nog terecht tegen beta-ling van 8 euro per dag en voor dit bedrag mag je 8 kg stenen meenemen. En opnieuw deden allerlei negatieve commentaren de ronde : kleine storthoop, elke steen is al meer dan eens omgedraaid wanneer je daar toekomt, één grote brok weegt al gauw meer dan 8 kg enzovoort. Ik heb van 20 tot 24 juni Wolfach en de nieuwe storthopen bezocht, en we hebben aan den lijve ondervonden hoe de tegenwoordige toestand eruit ziet en wat de mogelijkheden nog zijn voor verzamelaars. Toegegeven : tijdens de rit richting Zwarte Woud was ik er echt niet gerust in en zat de moed mij zo goed als in de schoenen. Maar nu de feiten. Het nieuwe verzamelaarsterrein ‘Mineraliënhalde Grube Clara’ grenst aan de achterkant van de gekende fabriekskoer. Het ligt 200 meter verder aan de linker-kant van de baan richting Kirnbach en de toegangsweg naar parkeerplaats en storthoop is perfect aangegeven. Bij mijn aankomst werd ik op hartelijke wijze ontvangen door me-vrouw Kovac, één van de twee dames die de verzamel-storthoop beheren. Ik werd er rondgeleid, en mocht overal stalen oprapen en bekijken met de loep.

Clara anno 2007

Pierre Rondelez en Eddy Vervloet

Foto © Eddy Vervloet (2007)


De nieuwe verzamel-storthoop. Foto © Eddy Vervloet 2007. Op de storthoop lag de inhoud van naar schatting een 25-tal vrachtwagens, netjes gesor-teerd, soort per soort. Zo lag er heel veel ‘bleispat’ met een uitzonderlijk hoog galeniet ge-halte (interessant !), ‘silberspat’ met kleine holtes en natuurlijk ook de klassieke, grote ba-rietblokken. Een oude Clara-bekende, Wilfried Schaller, liep er rond en hij was ronduit enthousiast over de nieuwe gang van zaken, zoals bijvoorbeeld over het loodhoudende materiaal uit de ‘diagonaltrum’ in de Clara-mijn. Dit materiaal is heel erg slecht voor de barietproductie en wordt dan ook in de mijn genegeerd en de laatste jaren niet meer op de storthopen aangevoerd. Nu dus terug wel, speciaal ter attentie van de verzamelaars! Ook heerste er tevredenheid over het feit dat quasi elke avond ten minste een gedeelte van de verzamel-storthoop ververst wordt. Na sluitingstijd worden enkele kleine heuveltjes opgeschept die dan verdwijnen naar het grote fabrieksterrein en worden in hun plaats een paar verse vrachtwagenladingen erts gestort. Het bewuste loodmateriaal echter was te goed om weg te doen en na overleg met een paar ervaren Clara-verzamelaars werd besloten om die ‘heuvels’ met de bulldozer om te draaien – ’s anderdaags lagen de on-derste, onbereikbare brokken opeens bovenaan, heerlijk ! We hebben op de ‘nieuwe’ Clara-halden twee dagen naar mineralen gezocht en hebben zeer veel uitstekend materi-aal gevonden : gedegen zilver, posnjakiet, brochantiet, azuriet, tripuhyiet, cerussiet, lina-riet enz.. Een bijkomend pluspunt is eens je een goede, grote brok beet hebt, je niet steeds over de schouder moet kijken met de schrik dat de bulldozer in aantocht is. Op het terrein staan, in de schaduw, tafels en banken om te verpozen of te picknicken. Er zijn toiletten voorzien, in de kiosk kan frisdrank gekocht en allerhande zoekmateriaal gehuurd worden zoals mokers, voorhamers, veiligheidsbrillen enz..


Mijningang van de Clara-mijn. Foto © Eddy Vervloet 2007. Tijdens ons bezoek waren op de vindplaats relatief weinig zoekers (ervaren rotten maar ook toeristen in zomer outfit) ik denk dat het er in de zomermaanden soms heel erg druk kan worden. Al bij al een heel positieve ervaring. De beide dames doen er werkelijk alles aan om ernstige verzamelaars van dienst te zijn, Ze staan open voor opmerkingen en suggesties en doen er dan ook alles aan opdat hun project ‘Mineraliënhalde Grube Clara’ zou slagen. Zoals ze het terecht ook stellen: het was dit of helemaal niets meer voor verzamelaars. Akkoord, de gouden Clara jaren zijn voorgoed voorbij, de huizenhoge bergen op de binnenplaats van de fabriek, de vrachtwa-gens die op tijd en stond met verse aanvoer aanreden, de bulldozer die oude storthopen afschraapte, dat alles is voltooid verleden tijd. Maar toch is de Clara vindplaats bijlange nog niet dood. Mij zien ze er zeker nog terug. ‘Mineralienhalde Grube Clara’ in de praktijk, anno 2007 (Pierre Rondelez) Geopend vanaf april tot oktober, elke dag van 09.00 uur tot 17.00 uur. Van november tot maart wordt de storthoop geopend voor groepen, na afspraak. Telefoonnummers : 0049 7834 869105 en 0049 7834 85812. De prijs is momenteel 8 euro per dag, kinderen tussen 4 en 14 jaar betalen 4 euro. In deze prijs is het meenemen van maximaal 8kg stenen per persoon per dag inbegrepen. Overgewicht wordt aan de kiosk gewogen en verrekend aan 0.50 euro/kilo. Toegangsticketten zijn niet overdraagbaar en worden in principe ongeldig bij het verlaten van het terrein. Mits overleg met de verantwoordelijke kan een en ander uiteraard afge-sproken worden. Betreden van het fabrieksterrein van ‘Sachtleben Bergbau’ is strikt ver-boden, elke overtreding wordt direct aan de politie gemeld. En... te combineren met de beurs van Wolfach ! (Eddy Vervloet) Een uitgelezen moment om de Clara-storthoop te bezoeken, is het eerste weekend van augustus. Dan richt men namelijk een feestweekend in te Wolfach en vindt er de jaarlijk-


Een prachtig barietkristal van de Clara-mijn, gevonden op de nieuwe

storthopen op 22 juni 2007. Beeldbreedte 12 mm. Verzameling

en foto © Pierre Rondelez. se mineralenbeurs plaats. Of het eerste het tweede heeft meegebracht of andersom is niet duidelijk... Wij kozen Oberwolfach als uitvalsbasis, een gehucht zes kilometer ten noorden van Wolf-ach zelf. In Oberwolfach begint ook het valleitje dat omhoog kronkelt naar de Benauer Berg, waar op de top de Clara-mijn zelf gelegen is. Lokale gids Etienne Mans ging ons voor in een prachtige wandeling door het valleitje naar de Clara mijn, en door de bossen terug naar beneden. Elke zichzelf respecterende mineralenliefhebber wil natuurlijk de Cla-ra een keertje gezien hebben, maar in alle eerlijkheid, er is in feite niet veel aan te zien ! Het betreft tenslotte slechts de ingang van een mijn, dus buiten een gat in de rotswand heeft het niet veel om het lijf... Het is het idee, nietwaar. Vlakbij de ingang(en) liggen en-kele storthopen, maar het is daar absoluut verboden om te verzamelen. Er zou trouwens niet veel te vinden zijn, omdat het voornamelijk om materiaal zou gaan dat voor de mijn niet interessant is, en dus ook niet voor de mineralenliefhebber... De beurs van Wolfach is een jonge beurs. Ze werd een zestal jaar voor het eerst gehou-den, en mensen die er vanaf het begin bij waren, zoals ons aller George Claeys, zeggen dat ze nog elk jaar groeit. De beurs wordt ingericht in een drietal tenten, wat maakt dat de hoofdstraat van Wolfach een weekend buiten gebruik is... wat ook voor de overige feeste-lijkheden van pas komt uiteraard. Het feestweekend heeft trouwens elk jaar een ander thema, dit jaar was dat ‘Brittania’, met een optreden van een Schotse (of Ierse?) folk-groep. De inrichters liepen dan ook rond in Schotse kilt. Wij zien het bij ons nog niet ge-beuren. Het MKA bestuur is niet verkozen omwille van de mooie knieën, nietwaar... Wij vonden het alvast een schitterende beurs. Heel weinig schmuck en heel veel minera-len naar ieders beurs en specialiteit. Uiteraard (?) flink wat locale mensen die heel mooi materiaal uit het Zwarte Woud en dan natuurlijk voornamelijk van Clara aanboden. We spreken dan vanzelfsprekend over micromount specimens... Deze mensen waren ook makkelijk aan te spreken om zelf gevonden materiaal te identificeren. Er was ook een bescheiden tentoonstelling ingericht, over Britse mineralen natuurlijk. Vanzelfsprekend hebben wij ook de nieuwe Clara-storthoop bezocht. Een extraatje tijdens het beursweekend, is dat ook de ‘oude’ fabriekshalden opengesteld waren voor de verza-melaars. Je moest nog steeds betalen bij de nieuwe storthoop, maar het ‘achterpoortje’, waarlangs vers materiaal voor de nieuwe storthoop wordt aangevoerd, stond open, zodat ook het fabrieksterrein toegankelijk was. Niet dat daar ander materiaal lag, alleen meer


natuurlijk... Een bijkomend voordeel van de nieuwe situatie is trouwens dat de nieuwe storthoop ook tijdens het weekend geopend is, wat voorheen niet het geval was. Wat hebben we gevonden ? Wel, het unieke aan Clara, vind ik, is dat je tien kilo stenen mee naar huis neemt en vervolgens nog maanden zoet bent om al het materiaal te ver-kleinen en te bekijken. Een nadeel is dat het allemaal om erg kleine kristalletjes gaat wat de identificatie niet vergemakkelijkt. Je kunt dus eigenlijk alleen maar op zicht determine-ren. Buiten de voor de hand liggende bariet en fluoriet kom je altijd wel thuis met veel voorkomende ‘groene’ spullen : malachietjes, mixiet, agardiet, oliveniet enz. Uiteraard vind je zeker ook kleine maar erg mooie goethiet. Ook erg klein, maar mooi, is langiet. Voor een prachtige opname van stromeyerietkristallen van de Clara-mijn verwijzen we overigens naar het artikel over stromeyeriet elders in dit nummer. Zo zie je eens iets an-ders dan "groen spul"...

Geografische situering van Wolfach in

het Zwarte Woud

Wolfach anno 2007. Foto © Eddy Vervloet

Afgiftekantoor : 2140 Borgerhout 1 Erkenningsnummer · PDF file ·...

Documents

Transcript of Afgiftekantoor : 2140 Borgerhout 1 Erkenningsnummer · PDF file ·...